DE TWEEDE KAMER OVER
HET LOONPEIL.
IN HET KONINKRIJK VAN
DE FILM.
jgy
*i
ïs,.r8"'-J".cS
K
1 'K
WOENSDAG 20 APRIL 1932
de zalige cottolengo.
marie dressler filmt.
MèèËÊÊ
r MOTIE KNOTTENBELT.
MGR- lanslots.
HET OPNIEUW VERSCHIJNEN VAN
„EL DEBATE".
Erkenning van wonderen.
HET EUCHARISTISCH CONGRES TE
DUBLIN.
Kardinaal Lauri benoemd tot
pauselijk legaat.
R. K. UNIVERSITEIT.
Rouwzitting en uitvaartdienst
voor Mgr. Schrijnen.
HOOGLOOPENDE FAMILIE-TWIST.
JUFFROUW BON WEER BEBOET.
BOTSING TUSSCHEN AUTO EN
MOTORRIJWIEL.
DE SMOKKELHANDEL LANGS DE
GRENZEN.
DOOR EEN AUTO OVERREDEN.
ZWAAR WERK.
Het on-Amerikaansche Hollywood.
DE WILHELMINABRUG VERLICHT. 's Avonds maakt de nieuwe brug
over de Maas een overweldigenden indruk onder 't licht der schijnwerpers.
Loonsverlaging kan- de crisis niet beëindigen,
meent mr. Kortenhorst
ER RIJZEN GROOTE VRAGEN
Het is de vraag of zelfs veel Kamerleden
zich nog de bewoordingen herinneren van de
motie-Knottenbelt, die regeeringsmaatregeJen
Wil tegen ..tal van burgerrechtelijke overeen
komsten". 's Heeren Knottenbelt's toelichting
had weinig of niets te maken met den inhoud
van zijn motie en deze is bij sommige latere
sprekers heelemaal op den achtergrond ge
raakt. Wij hebben ten minste niet begrepen,
wat de redevoeringen van de heeren van
Voorst tot Voorst, Weitkamp en Kersten wel
te maken hadden met de motie-Knottenbe
Naast den heer van Voorst tot Voorst, vroeg
ook de heer Weitkamp steun voor de boeren,
inzonderheid voor de hypotheekboeren, die
grootendeels op even zware lasten zitten a s
de pachtboeren.
Ds. Kersten maakte van de gelegenheid ge
bruik om zóó demagogisch te spreken als wij
in de Kamer slechts zelden hebben gehoord.
Hij slaagde erin heel de anti-revolutionaire
fractie, tot mr. Beumer toe, in verontwaardi
ging t'e brengen. Zijn voorstelling over de
sociale verzekering whs demagogisch, zooals
prof. Slotemaker met één interruptie aan
toonde, en ook de insinuaties over de hooge
inkomens van anti-revolutionairen, waren
allesbehalve fijn.
Goede redevoeringen zijn gehouden door
prof. Slotemaker de Bruine en mr. Korten
horst. De oud-minister van Arbeid wil geen
contracten-verbreking, geen inflatie, Seen
principieele aantasting van sociale wetgeving
en collectieve contracten, hoogstens een modu^
latie in de toepassing. „Geen loonsverlaging
móet geen dogma zijn, dat 'n strijd
tusschen werkgevers en arbeiders. Goede
lichting kan helpen en „onze arbeiders -
geeren naar en hebben recht °P
Ook mr. Kortenhorst bleek voorstander van
het stelsel om de arbeidersleiders zoo volledi,.
mogelijk in te lichten over den toestand in
GROOTE NATIONALE BEDE\AART NAAR
lourdes EN LISIEUX.
De groote Nationale Bedevaart naar Lour-
des zal dit jaar gehouden worden van 18 «n
19 Juli tot 28 Juli a.s.
Op 18 Juli zal vanuit Roosendaal vertrek
ken de eerste trein met pelgrims, welke over
Lisieux gaat. Deze trein aal 20 Juli tegen
2 uur n.m. te Lourdes aa?.zomen.
Op 19 Juli zullen vanuit Ro/zzoadaal ver
trekken een drietal extra-treinen met directe
bestemming voor Lourdes. Met een dezer
treinen zullen uitsluitend vervoerd worden de
zieken en het verplegend personeel, terwijl
met de twee andwe treinen de pelgrims zul
len worden vervoerd.
Evenals de trein over Lisieux, zullen ook
de drie andzra treinen op 20 Juli tegen 2 uur
n.m. te Loordes aankomen.
Alle zieken, die met de Bedevaart mede
gaan, zullen worden ondergebracht in het
Asile ti Lourdes en aldaar verpleegd worden
door de afdeeling Ziekenverpleging (O. L. Vr.
der Zeven Smarten) der Nationale Bede
vaart. Een viertal Nederlandsche artsen zal
de medische zorg voor de zieken op zich
nemen.
Uitvoerige prospect!, alsmede inlichtingen
koor zieken, bij het Bureau der Vereeniging tot
samenstelling van Nederlandsche Bedevaarten,
Lindeplein 17, Heerlen.
Naar wij vernemen, zal mgr. Lanslots O.S.B.,
geboortig uit Sprundel (N.B.), thans rector
van het groot ziekenhuis van Oklahoma (Ver.
Staten) wegens zijn hoogen leeftijd zijp ambt
neerleggen en naar de Abdy van Affitgnem
(in België) terugkeeren om daar ruBt te gaan
nemen. Mgr. Lanslots, heeft tijdens zlj.n lang.
durig priesterleven mrt uitzondering van
Australië alle werelddeelen bereisd en
overal een werkzaam aandeel, genomen in het
missiewerk.
digde niets. Loonsverlaging beteekent voor
hem niet, dat de crisis er door beëindigd kan
worden of de werkloosheid Ingekrompen. Wel
kan zij aangenomen de ook door den sociaal
democraat Mansholt aanvaarde meening, dat
de loonen minstens 70 pet. van de productie
kosten uitmaken er toe meewerken, dat
men de bedrijven langer op de been kan
houden.
Voor Kortenhorst geldt de loondheorie zoo
als die im Quadragesimo Anno is neergelegd
en hij meent met den Paus, dat „juist in deze
allermoeilijkste omstandigheden tusschen
werkgevers en werknemers een innige verhou
ding en christelijke solidariteit moet heer-
schen, die in daden tot uiting komt."
Ken oogenblik scheen het, dat mr. Korten
horst aan de hand van de Katalyse-opstellen
van prof. Polak de motie Knottenbelt zou
gaan exegetiseeren, maar tenslotte leek de
katholieke afgevaardigde, alhoewel hij die door
prof. Slotemaker verworpen Katalyse-gedachte
aanbeval, nog meer te voelen voor de methode
van prof. Mees, die im de vereeniging „Handels
recht" aan de orde is gesteld en hierop neer
komt, dat men, in overeenstemming met art.
1793 van ons Burg. Wetboek, de waarde van de
In onze munteenheid uitgedrukte contracten,
automatisch wil laten stijgen en dalen met de
waarde der goederen.
De groote vragen, die hier rijzen, schijnen ons
echter: weet men zeker, i-nh oever zulk een
„vrijwillige" inflatie te controleeren valt en
welke maatregelen zij in het buitenland tegen
ons zullen oproepen? Men kan begrijpen, dat
de Regeer ing hier zeer sterk aarzelt. Zooals
prof. Slotenmaker aarzelde, toen hij de vraag
stelde of rente-verhoagimg eigenlijk wel sa
menging met bet streven naar algemeene kos
tenverlaging? Wij hebben in elk geval de laat
ste disconto-verlaging al, welke de verdienste
heeft optimistisch te doen denken over de po
sitie onzer valuta en over den minder benar
den toestand van de geld-begeerlgen.
Er was sinds Vrijdag nog een motie-Hiemstra,
die om socialisatie vroeg. Wij hebben de socia
lisatie na zevenjarigen arbeid in de Staats-
eommissie-Nolens begraven, zei mr. Korten
horst en wees er op, hoe sociajjpten zelf er
kend hadden, dat de socialisatie nationaal niet
te verwezenlijken *S, internationaal niet kan
werden aangepakt vanwege de heersohende
geestesgesteldheid en dat men ex zeker niet
aan kon denken haar te realiseeren in tijden
van laagconjunctuur.
Een dankschrijven nit Spanje aan de
Ned. Kath. Journ. Vereeniging.
Zooals we reeds hebben medegedeeld, heeft
het bestuur van de Ned. R. K. Journalisten-
Vereenigi-ng op 29 Maart J.I., naar aanleiding
van het opnieuw verschijnen van het Spaan-
sche kath. hoofdorgaan „El Debate" een tele
gram van gelukwensch naar dit kath. blad
gestuurd, ook omdat het geen enkele concessie
aan de Sociaal-Democratische antl-clericale
Spaansche Regeering, voor het verder ver
schijnen heeft willen doen.
Op dit telegram heeft de directie van „El
Debate" thans het volgende geantwoord (ver
taald uit het Spaansch)!
Den heer J. B. Vesters, Voorzitter
Ned. R ,K. Journalisten-Vereeniging.
Ik heb opdracht van onzen directeur, om
u bij zijn afwezigheid te antwoorden op uw
geëerd telegram van 29 Maart j.l. en u har.
telijk te danken voor de betuiging van sym
pathie jegens ons blad teT gelegenheid van
zijn wederverschijnen na een „niet te noemen"
verbod van ruim twee maanden.
De woorden van broederlijke liefde van onze
collega's aan de Katholieke bladen van Ne
derland, geven ons den moed, om energiek
voort te gaan met de verdediging van de
rechten der Katholieke Kerk tegen Hare vij
anden, die thans met bijzondere krachtsin
spanning den burcht van het geloof in Spanje
aanvallen.
Gaarne maak ik van deze gelegenheid ge
bruik, om u mijn gevoelens van genegenheid
te betuigen.
Was geteekend,
FRANCISCO JAVIER OLóNDRIZ.
Men meldit ons uit Rome:
Onder voorzitterschap van den aartsbis
schop van Turijn, Z.H.E. mgr. M. Fossati,
vond aldaar de slotzitting plaats van het
apostolisch proces betreffende de causa voor
de heiligverklaring van den zaligen Giuseppe,
Benedetto Cottolengo .stichter van het kleine
huis der goddelijke voorzienigheid.
Met volkomen eenstemmigheid hebben de
leden van het geestelijk gerechtshof alle won
deren erkend en bevestigd, welke na de zalig
verklaring van Cottolengo door zijn voorbe
den hebben plaats gehad. Alle bewijzen wer.
den als onaantastbaar verklaard.
Thans zijn alle stukken aan de H. Congre
gatie der Riten te Rome doorgezonden, door
welke het eindoordeel wordt uitgesproken.
De zalige Giuseppe B. Cottolengo is door
Paus Benedictus XV op 29 April 1917 zalig
verklaard.
Het Bureau van den Ned. Euch. Bond deelt
ons mede
De openings-plechtigheid voor het congres
zal plaats vinden op Woensdag 22 Juni des
middags om 3 uur in de pro-kathedraal van
St. Mary. Het is duidelijk, dat niet alle con.
gres-deelnemers plaats zullen vinden in d«
kerk. Deze biedt nauwelijks voldoende ruim
te voor de aanwezige geestelijke en wereld
lijke autoriteiten en hooge bezoekers.
Door middel van luidsprekers zal het echter
mogelijk zijn in de omliggende straten de
plechtigheid te volgen.
Terwijl het koor het „Ecoe Sacerdos Mag
nus" zingt, betreden de kardinalen met hun
gevolg in processie de kerk, voorafgegaan
door Z. H. Exc. mgr. Heylen, president van
het permanent comité en Z. H. Exc. mgr.
Edward J. Byrne, aartsbisschop van Dublin,
die Z. Eminentie den kardinaal legaat zullen
begeleiden.
De plechtigheid wordt geopend met een
toespraak van mgr. Byrne daarna zal mgr.
Heylen het woord voeren en tenslotte Z. Em.
de kardinaal legaat.
Hierna wordt een boodschap verzonden aan
Z. H. den Paus.
Tenslotte zingt het koor „O Salutarls
Hostia" en „Tantum Ergo", waarna de zegen
wordt gegeven met het Allerheiligste Sacra
ment.
Men seint ons uit Rome d.d 19 dezer;
De H. Vader heeft benoemd tot pauselijk
legaat maar het internationale Eucharistisch
congres te Dublin kardinaal Lorenzo Lauri,
groot -paeniitenitdarius.
NEDERLANDSCHE LITURGISCHE WEEK.
Men deelt ons mede, dat de Nederlandsche
Liturgische Week, dit jaar zal worden gehou
den van Maandag 22 tot Vrijdag 26 Augustus,
in de Benedictijner Abdij, Keizersberg, te
Leuven, België. Als onderwerp i,3 gekozen:
„De deelname van het volk aan de Liturgie".
De Academische Senaat der Keizer Karei
Universiteit kwam gisterenmorgen in het
Universiteitsgebouw in een plechtige rouw
zitting bijeen, op welke zitting de Rector-
Magnificus prof. dr. R. Jansen O.P. den over
leden Bisschop van Roermond, Z. H. Exc. Mgr.
L. Schrijnen als lid van het bestuur der St.
Radboudstichting herdacht.
In de St. Augustinuskerk had vervolgens
een plechtige Requiem-dienst plaats, opgedra
gen door Mgr. prof. dr. J. Hoogveld, met
assistentie van de Weleerw. heeren Castermans
en Evers, priesterstudenten.
BEDEVAART NAAR SITTARD.
Het hoofdbestuur der Processie-Broeder
schap van O. L. Vrouw van het H. Hart te
Sittard, heeft vastgesteld, dat de Bedevaart
naar Sittard dit jaar zal gehouden worden op
31 Mei e.k. en de twee volgende dagen.
Op de heenreis zal de Zoete Lieve Vrouw
van den Bosch worden vereerd en op de terug
reis O. L. Vrouw van 't Zand (Roermond)
worden bezocht.
Nadere inlichtingen zijn te verkrijgen bij
den Zeereerw. heer Pastoor-Directeur G. C.
de Wolf, Nederhorst-den-Berg.
OPENLUCHTSPELEN TE CALCAR.
Na een pauze van twee Jaar zal de ,,Spiel-
geimelnde" In Calcar dezen zomer wederom een
openlucht-spel geven in de bekende „Teufels-
schlucht" bij den Monreberg.
Onder regie van August van Vü,gt zal een
leekenspel uitgevoerd worden, n.l. het bijbel
drama Paradies und Brudermord".
Van 29 Mei tot 28 September zullen de uit
voeringen op lederen Zon- en feestdag plaats
hébben, terwijl in de maanden Juni, Juli en
Augustus ook lederen Woensdag wordt ge
speeld.
De leiding van het openluchtspel berust ook
thans weer hij kapelaan J. Esser.
HAARLEMSCHE DIOCESANE
„SOBRIëTAS"-JEUGDBOND.
Ingevolge de vorig jaaT genomen hesluiten
is het Federatief Bestuur van „Sobriëtas" er
toe overgegaan nieuwe reglementen vast te
stellen voor de „Sobriëtas"-Jeugdbeweging.
Volgens deze nieuwe bepalingen dienen de
plaatselijke Jongensbonden te worden omgezet
in „Sobriëtas"-clubs met eigen bestuur. Zoo
mogelijk moeten deze clubs deel uitmaken van
de parochieeele Jeugdvereeniging.
Te Amsterdam is nu, onder leiding van het
hoofdbestuur een bijeenkomst gehouden van
afgevaardigden der diverse „Sobriëtas-clubs in
het Haarlemsche Diocees.
Naast de beide door het Hoofdbestuur be
noemde bestuursleden, de heeren G. P. Bon
(Den Haag) en P. Postma (Amsterdam) werden
ter vergadering in het bestuur van den Dioce-
sanen „Sobriëtas"-Jeugdbond gekozen de heeren
J. A. J. de Graaf (Rotterdam), H. P. v. d. Berg
(Heemstede) en A. C. M. Tieken (Hoorn).
Uit deze bestuursleden werd het dagelijksch
bestuur als volgt samengesteld: Voorzitter, de
heer G. P. Bon, Den Haag; secretaris de heer
A. C. M. Tieken, Hoorn én penningmeester de
heer P. G. M. Postma, Amsterdam.
Zijn vrouw een oog uitgeslagen.
Te Amsterdam kregen een man en een
vrouw in hun woning aan het v. Oldenbarne-
veldplein hoogloopende ruzie. De man heeft
zijn vrouw mishandeld op een zoodanige wijze,
dat haar het linkeroog is uitgeslagen. De
vrouw is in een der gasthuizen opgenomen.
Tegen den hardhandigen echtgenoot is een
aanklacht ingediend wegens mishandeling.
Wegens orde-verstoring.
Te A'dam is de colpertrice met anti-katholie
ke brochures juffrouw Bon voor de tweede
maal door den kantonrechter veroordeeld we
gens verstoring van de openbare orde op 23
Maart j.l. Id de Haarlemmerstraat. Ditmaal
werd haar een boete van 15 opgelegd te ver
vangen door een hechtenis van 15 dagen.
Een van haar trawanten is eveneens ver
oordeeld en wel tot 10 boete of 5 dagen
hechtenis.
Motorrijder gewond.
Gisterenmorgen kwart voor twaalf reed te
Soesterberg een auto, welke bestuurd werd
door een chauffeur van het Krankzinnigen
gesticht te ErmeloVeldwijk en waarin een
krankzinnige was gezeten, met een snelheid
van 90100 K.M. over den Rijksstraatweg.
Bij den Protestantschen Bond aan den Rijks
weg stond een andere auto, waarachter een
tweewielig motorrijtuig vandaan kwam. Het
motorrijtuig met bestuurder werd aangereden
en over een afstand van 28 meter op den bum
per van den eersten wagen meegesleept. De
bestuurder van den motor bekwam zoodanig
letsel, dat hij onmiddellijk moest worden over
gebracht naar het ziekenhuis Lichtenberg te
Amersfoort, waar bleek, dat een zijner beenen
was versplinterd en hij eenige rugwonden had
bekomen.
Het motorrijwiel is geheel vernield.
MESSENSTEKER VERWONDT ZICH ZELF-
Men meldt ons uit Amsterdam!
De man die zich zelf Zondag bij de politie
heeft aangegeven omdat hij, naar hij zei, twee
menschen Zaterdagavond en Zondagmiddag op
de Rozengracht en het Stationsplein met een
mes zou hebben gestoken, bevond zich Maandag
avond op het politiebureau Raampoort, waar
hij zich in verband met het eerst gepleegde mis
drijf moest verantwoorden. Hij zat in de
agentenwaohtkamer, waar eenige agenten aan
het eten waren. Plotseling liep hij op de tafel
toe greep het geopende zakmes van een agent
en bracht zich zelf eenige steken toe. Zijn ver
wondingen waren van dien aard dat hij in het
Binnengasthuis moest worden opgenomen. Hij
zou gister aan de justitie zijn uitgeleverd,
wanneer dit incident zich niet had voorge
daan.
AANRIJDING.
De heer J. H. uit de Th. k Kempisstraat te
Tilburg reed met zijn rijwiel op den Breda-
schenweg in de richting Breda. Toen hij zon
der voorafgaande waarschuwing de poort van
een ijzermagazijn links van den weg wilde in
rijden, werd hij door een auto, bestuurd door
J. v. C. uit Vught, gegrepen en tegen den grond
geslingerd. Met een ernstige wonde boven het
linkeroor werd H. opgenomen en per auto van
den Geneeskundigen Dienst naar het St Elisa
beths ziekenhuis overgebracht Het bleek dat
H. een ernstige schedelfractunr had hekomen.
Den bestuurder van den auto treft in deze
geen schuld.
VERDUISTERING BIJ HELDRING EN
PIERSON.
Het O. M. bij de Haagsche Rechtbank
eischte gisteren tegen den gewezen kassier van
de firma Heldring Pierson L., ter zake van
verduistering in dienstbetrekking 2 jaar en 6
maanden gevangenisstraf.
DOOD DOOR SCHULD.
De Hoogie Raad verwierp Maandag het cas
satieberoep van zekeren R., die in hooger be
roep door het Gerechtshof te Leeuwarden is
veroordeeld tot 3 weken hechtenis wegens het
roekeloos rijden in Juli j.l. langs de Drentsche
Hoofdvaart waardoor de auto in het water
geraakte en één der passagiers verdronk.
Nieuwe maatregelen van de
douane.
Een nieuwe pantserauto.
Zondag j.l. hebben de douanebeambten van
het grensdistrict Düsseldorf een vergadering
belegd te Düsseldorf, om de gebeurtenissen van
de laatste weken te bespreken en de mogelijk
heid van nieuwe maatregelen tegen de smok
kelaars ter sprake te brengen. Voor het dis
trict Düsseldorf moeten er bizondere maat
regelen getroffen worden, daar de smokkel
handel hier weliger bloeit dan op andere
plaatsen. Versterking van manschappen hij de
douane werd dan ook dringend noodzakelijk
geacht.
Dat deze nieuwe beambten aanstonds de
handen uit de mouwen hebben gestoken, blijkt
uit bet feit, dat zij den eersten dag reeds een
smokkelbende verrasten die daarop in het ge
heel niet voorbereid scheen. De smokkelaars
gingen aan den haal met achterlating van den
buit. De beambten vuurden op de vluohtelm-
gen, zoodat een smokkelaar zwaar getroffen
neerstortte.
Er schijnt ook weer een nieuwe pantser
wagen in gebruik te komen bij een smokkel
bende, die haar centrum heeft in Aroen. De
wagen is dubbel gepantserd.
Meisje in emstigen toestand opgenomen.
Gistermiddag heeft te 'a Gravénhage ia
de Newtonstraat, nabij de van Swindenstraat,
een ernstig ongeval plaats gehad, waarvan een
7-jarlg meisje .genaamd M. v. S., wonende in
laatstgenoemde straat, het slachtoffer is ge
worden.
Het meisje kwam, volgens ooggetuigen, plot.
seling achter een langs het trottoir stilstaan-
den auto vandaan, op het oogenblik dat een
auto, bestuurd door den heer van B., uit de
Van Ravesteijnstraat, passeerde. Voordat de
ze gelegenheid had den wagen tot stilstand te
brengen, was het kind overreden. Het werd in
zorgwekkenden toestand met een ernstige
hoofdwonde opgenomen en door den Gem. Gen.
Dienst naar het Roode Kruis-ziekenhuis ver
voerd.
POGING TOT DOODSLAG.
De Hooge Raad heeft verworpen het cassa
tieberoep van den slagersknecht J. H. te Stads
kanaal, die wegens poging tot doodslag het
lossen van revolverschoten op 3 October j.l.,
gepleegd op zijn patroon H. D., door de recht
bank te Winschoten tot 2% jaar en in hooger
beroep door het Gerechtshof te Leeuwarden
werd veroordeeld tot 6 jaren gevangenisstraf.
IS KIENEN HAZARDSPEL?
De advocaat-generaal bij den Hoogen Raad
mr. Wijnveldt, nam conclusie in de zaak van
den procureur-generaal bij het Gerechtshof te
's-Hertogenbosch tegen een arrest van dat Hof,
waarbij van rechtsvervolging zijn ontslagen
W. en P. J. A. te Kedkrade, voorzitter en se
oretaris van een Kienclub aldaar. Deze Club
was opgericht naar aanleiding van een gemeen
telijke verordening, die het kienen In het open
baar verbiedt. De dagvaarding in deze zaak
was opgebouwd, op grond van art. 254 W. v.
Sr., dat hazardspel strafbaar «telt. De recht
bank achtte de vereeniging camouflage, maar
het kienen geen hazardspel en ontsloeg de ver
dachten van rechtsvervolging.
Mr. Wijnveldt concludeerde tot vernietiging
en verwijzing.
Arrest 18 Mei.
MOTORRIJDER RIJDT OP DRIE
WANDELAARS IN.
De motorrijder W. N. uit Barendrecht reed
met zijn motorrijwiel op den Schiedamschen
Dijk te Vlaardingen op een drietal wandelaars
in. Een der drie, A. R. uit Vlaardingen, be
kwam een beenfractuur en werd naar het
ziekenhuis te Vlaardingen gebracht, terwijl d«
beide anderen eenige verwondingen bekwamen.
De motorrijder raakte door den val bewuste
loos, doch kwam spoedig bij en bleek onge
deerd. Proces-verbaal is tegen hem opge
maakt.
VERDRONKEN.
Te Swalmen ls gisteren de 53-jarige land"
bouwer P. S. van een bruggetje over een beek
In het water gevallen en verdronken.
(V ern slot).
Marie Dressler ls bezig m«t het filmen van
een drama, welks naam nog niet definitief is
vastgesteld. Mogelijk weet men ook niet eens,
hoe het zal afloopen, want al filmend krijgt
de regisseur óf ander wel eens een nieuw
idee, doet hij een vondst, die zijns Inziens de
film stukken in waarde doet toenemen.
Weer gaat het over kabels en snoeren, onder
een dreiging van allerlei apparaten door. Wan
neer ik naar boven en om me heen kjjk, word
ik me bewust, dat de spelers tenslotte maar
een heel ondergeschikt ding zij a 'n det geheel,
dat men het opnemen van een film noemt.
Eerst de vermaning van absolute stilte. Als
ik kuch, kost dat een verknoeide scene en is
de M.G.M. zoowat vijfhonderd dollar kwijt,
den gemiddelden prijs voor vijf minuten fil
men.
Na eenig zoeken ontdek ik Marie Dressler.
Er staan zooveel menschen in het rond, dat ik
me afvraag, of die er óók voor hun plezier
zijn. Maar neen, als het spel begint, blijkt
iedereen het een of ander te doen te hebben,
volgt elk op z'n tijd een wenk van den regis
seur op.
Deze zit onder de zich op rollen voortbewe
gende camera, zijn hoofd net beneden de lens.
Marie Dressler zet zich in postuur. Een tee-
ken, alles komt in actie en haar tegenspelers
doen zich hoeren. Maar maast me lacht iemand.
JVat? Een scène verknoeid? Niemand maakt
2 eéhter kwaad. Men gaat voort. Het was
rog slechts een repetitie. Marie Dressler moet
een ka®er ln en uit, onder de hand tegen-
spe ers 6n tegenspeelsters met hartige woor
den van katoen gevend. Het was niet naar
den zin van den regisseur. Er wordt gedeli
bereerd, 2oo gaat het nog vier keer, heusöh
vier keer. Dan is het werkelijk ernst en als
De kleedkamers zijn niet altijd even ge
rieflijk. Neil Hamilton bewerkt zich voor
gen scène.
voor de vijfde maal Marie Dressier de deur
in en uit ls gegaan, haar woordenstroom heeft
doefc weergalmen en tenslotte haar tegenspe
lers en tegenspeelsters wegjaagt, is de scène
klaar, tenminste, als ze bij het afdraaien be
vredigt Ik ben er nu heilig van overtuigd,
dat filmspelen een hondenbaantje js en dat al
leen de hooge salarissen het geziwoeg eenigs-
zins kunnen vergoeden. Het is voor den toe
schouwer al om zenuwziek van te worden
In een ander opname-atelier dezelfde erva
ring. Daar werkt Barbara Kent een scène af
met een heel bekend New Yorksch tooneel-
speler. De man moet wel vier keer poseeren,
voordat het licht volgens den regisseur goed
op hem valt en zijn houding en gebaren naar
diens oordeel correct zijn. Dan twee of drie
zinnen spreken en het resultaat van minstens
een half uur zweeten is verkregen
Dat voor de film spelen ls werkelijk geen
sinecure. Het is behalve een eindeloos, machi
naal repeteeren, eeg eindeloos wachten en
rondhangen op het atelier en men staat er
eigenlijk verstomd van, dat er toch nog zoo
vaak zulk uitstékend spel wordt gegeven.
Trouwens, elke film is, indien men overweegt
wat er gebeurt, voordat die eindelijk ter ver
tooning wordt vrijgegeven, een wonder. Em
menigeen in de studio's vraagt zich hij de pre
mière binnenshuis af, 1*°® ze het er in 's he
mels naam nog zoo goed .hébben afgebracht
Lezer, ik zou u nog kolommen en kolommen
achtereen kunnen vertellen over de film, de
filmstudio's eu de filmmensohen. Maar het
zou heusch vervelend worden ende re_
ciamema chine van de filmmaatschappijen
zorgt er wel voor, dat u geregeld van alles op
de hoogte wordt gehouden en regelmatig aller
lei interessante snufjes opgediend krijgt. Bo
vendien deze artikelen zijn waarschijnlijk al
weer verouderd, als ze worden afgedrukt. De
film gaat sneller dan het leven. Er zijn inmid
dels al weer nieuwe sterren verschenen, er
hebben zich nieuwe problemen voorgedaan,
men staat in het koninkrijk van de film ver
moedelijk op dit moment voor nieuwe kwes
ties, waarover tijdens mijn bezoek aan de stu
dio's niemand nog dacht. Men heeft nieuwe
methoden ontdekt, waardoor men tooverem
kan op een manier, waardoor Aladin en zijn
wonderlamp tot kwakzalvers worden gemaakt.
Wat feeteekent het befaamde gjiegende fajgt
uit Duizend en Eén- Nacht voor een filmtech
nicus? Ie de „Dief van Bagdad" gébruikte
Douglas Fairbanks een echt tapijt en een
hijschikraan, maar dit is thans een heel ver
ouderd middel. De fotografie toovert beter dan
welke toovenaar of goochelaar.
Terwijl ik er was, had men hij de M. G. M.
bet systeem van „diubbing", het prevelen van
Fransohe, Sipaansche of Itaiiaauscbe teksten
in de maat met dien Engelschen tekst er reeds
aan gegeven. Men zou elke film -met eóigem-
landiscihe acteurs en actrices maken. Ook dit
werd tijdelijk opgegeven en o.a. onze Roeant
Varno, speciaal voor Diuii-tscihe films geënga
geerd, werd hierdoor voorloopig op non-activi
teit en aan het „duibben" gezet.
Men probeerde ihet weer met een ander mid
del, een geperfectioneerd „duibbing". De acteurs
en actrices raten niiet meer rustig op hun stoel,
miaar speelden ln werkelijkheid, terwijl de
stomme titan werd afgedraaid, alle scènes
over, zoodat de tekst er zoo natuurlijk moge
lijk im kwam en men ook meer gloed en echt
heid in het geheel kreeg. Het zag er echter
naar uit, dat ook dit middel zou falen. De
Paramount ins tailleer die dan ook een studio in
Parijs, waar AmeriikaamsChe succesfiilms war
den overgemaakt in twaalf verschillende talen.
Men dacht, dat het daar beter zou gaan. De
groote moeillijfcihieiid is intusschien, dat slechts
drie talen, belhailve het Bngeisch en Ameri-
kaaiksch, voor de film kans op fihancieele
resultaten geven: het Pramsch, het Dui-tsch en
het Spaansch.. En voor Hollywood ls het onaan
genaam, dat Europa momenteed voor deze drie
talen de leiding heeft.
Niemand kam zeggen, hoe de toestand zich
aal ontwikkelen en of Hollywood op den duur
het monopolie zal kwijtraken, dat het tot dus
ver miet zooveel energie en zooveel Rücksrcht-
losi-gkelt heeft weten te behouden.
Eén ding is zeker, Hollywood, ofschoon een
product van Amerikaansohen 'bodem, teert
geestelijk op Europa. „De brains", de schep
pende, intélilectueele krachten zijn Europeanen
en de finamcieele leiders Amerikanen van de
tweede generatie.
De filmkodonie Hollywood, dit vreemde
samenstel van honderd kilometer uit elkaar
verspreid liggende filmstudio's!, diie door geen
enkelen band bijeen worden, géhouiden dam
doog die wam het geld, wordt san Europa pi
Marie Dressler rust even uit. En Buster
beschermeling van Buster Keaton, tevens
ster der M. G. M. hondenkluchten zorgt,
dat niemand haar in het welverdiende
dutje stoort
gevoed en is daarom des te merkwaardiger
De financiers van WaJUstreet -mogen het dan
kleed-en, de levenssappen kunnen ze het niet
geven.
Het koninkrijk van de fiim, dat wordt gere
geerd door almachtige, maar van hium positie
zich nooit zeker voelende potentaten, is in
wezen on-Amerikaansch, Alleen de uiterlijke
gedaante doet Amerikaan seh aan en de Asso
ciation of Motion Picture Producers, het eenige
lichaam, waarvan kan gezegd worden, dot he-t
Hollywood vertegenwoordigt, is er feitelijk het
eeni-ge Amerdlkaansohe. Amerikaanscih is ook
de „fitantisaar", Will Hays, voormalig hoog
r^eériagsjhsamhte «a pief. duist tf goeder
naam en faam bekend uit het beruchte Teapot
Dome schandaal, die door de association A
raison vam meer dan honderd vijftig duizend,
dollar is geëngageerd, om op de moraliteit van
de fiilmB toe te zien, zulks teneinde tegenover
de publieke opinie een tegenwicht te vormen
voor eem censuur, die door een steeds grooter
aantal eminente personen van de regeering
wordt geëischt. Dat de censuur van tsaar Hays
een paskwil is, daarvan lijkt de doorsnee
Amerikaansohe film, zooals die in de Vereeniig-
de Staten vooral wordt vertoond, wel het beste
bewijs.
Het probleem Hollywood, Amerlkaansch of
niet, staat overigens pas in het beginstadium
zijner ontwikkeling. Hollywood is tijdelijk
door de geluidsfilm van een catastrofe gered,
dreigt er nu weer bijna aan onder te gaan
in den loatstem tijd van de stomme titan ver
tegenwoordigde de export dfe winst der fitan-
producefften en het zal met vertwijfeling
om zijn behoud vechten, eventueel ten koste
van alles. Ten ko6te van alles heeft het zich
ail tijd staande gehouden en wanneer we van
dl-t alles alleen noemen de naar schatting drie
duizend meisjes en jongens tusschen de vijftien
en de twintig, diie al of niet met toestemming
van „thuis" in Los Angeles rondllummelen
wachtend op een kans hij de film, dan begrijp
men, wat er in ligt opgesloten.
Da veel overdreven uitspattingen der eterrei
zijn voorts niets in vergelijking met dé moreels
schade, die de filmen zelf teweeg brengen ell
indien we Hollywood van dit standpunt be
kijken, blijft er toch weinig bewonderenswaar
digs over. Integendeel, slaat een miensch de
angst om het hart. Dit geweldige mechanisme
met zijn macht van mdllioenen en mdtliiioenea
dollars is niet veel meer dan een geweldige en
hoogst gevaarlijke parasiet, die de menschhedd
al meer heeft ontnamen, dan hij haar wellicht
ooit zal kunnen teruggeven
C. P. M. H.
LOS ANGELES.
