m
HET CONFLICT BRl!NING—
HINDENBURG.
VAN DE COMEDIE
NAAR DE TRAGEDIE.
WmÈÈ
mm
mm
'msmm.
PALESTINA HERBOREN
iVRUDAG 3 JUNI 1932
Z, H. EXC. MGR. JOS. SWEENS.
r Bij zijn gouden priesterfeest.
EEN STEENEN BIJBEL.
liBHwIi
ÊKjif
-
HET EINDE VAN EEN LANGE
PINKSTER-VACANTIE.
KUNNEN DE BELASTINGEN NOG
VERHOOGD WORDEN.
Sensationeele onthullingen.
PROF. DR. KORS TE BRUSSEL.
HET DRAMA TE WANROY.
LAICITEIT, SPAARKOUS EN
GEBOORTEGROND.
DE GEEST VAN 1789 EN DE
REPUBLIKEINSCHE MYSTIEK.
TECHNIEK.
MLnh.^d" racetemeeerd en (Iat
Trans!Ït2^v<rWtd®^ele doelden
DE VER STATEN EN HET INTERN.
HOF.
Heden, op den Koogen feestdag Tan het H.
Hart, heeft temidden van die inboorlingen van
Bijn vroeger missiegebied een der meest ge
vierde en der meest
verdienstelijke leden
van de Congregatie der
Witte Paters, Z. H. Exc.
Mgr. Jos. F. M. Sweens
zijn gouden priesterju
bileum herdacht.
In Bijn vroeger mis
siegebied, "want Z. H.
Excellentie is „rustend"
natuurlijk, voor zoover
zulks bij een dergelijke
levendige en actieve fi
guur mogelijk is. Op
eigen verzoek is deze
prelaat-missionaris van
zijn zware taak onthe
ven, maar hij wilde niet
repatrieeren. Zijn otium
wenscht hy onder zijn
Mgr. Sweens.
magna cum dignitate'
„eigen volk" door te brengen.
13e geboren Bosschenaar, die zijn gouden
3ubilé zal vieren „aan de boorden van het
Victoria-meer, waar zijn liefde tot de zwarten
hem als gekluisterd houdt", gelijk de Mei-afle
vering van de Annalen der Witte Paters op
merkte, werd in 18S2 te Haaren priester ge
wijd. Zes jaar werkte hij In het Bossche diocees
te Lierop en Vught om in 1889 naar Algiers
te vertrekken en novice te worden bij de Witte
Paters. Deugden en bekwaamheden vestigden
Eoozeer op hem de aandacht, dat hij na een
jaar reeds directeur werd van het noviciaat
der broeders-missionarissen. Werkzaam "was
Pater Sweens daarna nog als directeur van het
missiehuis „Marienthal" in Luxemburg en in
den missiepost Mariahilf. Hij werd ook belast
met het verantwoordelijk ambt van Visitator
van de drie Vicariaten Oenjanjembe, Njanza
len Oeganda.
In 1906 werd de Jubilaris overste te Boxtel.
Sn 1910 vertrok bij weer naar Afrika, na plech
tig in den Boseh te zijn geconsacreerd tot bis
schop, als coadjutor van mgr. Hirth. In 1914
werden de vicariaten anders ingedeeld en kreeg
mgr. Sweens zijn eigen gebied in Zuid-Njanza.
Kloek, met kennis van zaken, vervuld van
buitengewonen zielenijver en beschikkend over
een geweldige werkkracht heeft hij zich voor
dit bisdom gegeven. Een bisdom met een op-
ipervlakte van nagenoeg viermaal de grootte
,Van Nederland en een bevolking op een be
trekkelijk klein aantal Indiërs en Arabieren
na uitsluitend' uit negers van vijf verschillende
[rassen bestaande
Mgr. Sweens werd waarlijk een leider, die
geen enkel terrein onbewerkt liet. Er is van
alles gekomen, of bet onderging uitbreiding.
De Jaarlijksche statistieken van zijn vicariaat
legden zulks zonneklaar open Scholen, missie
posten en bijstaties, vorming van inlandsche
geestelijken en zusters, alsmede de getallen
van doopsel, biechten, H. Communies, kate-
chisten bewezen een sterk en innig groeiend
godsdienstig leven.
In September 1928 schreef hij, dat hij zijn
lontslag als Apost. Vicaris had aangevraagd.
Zijn vergevorderde leeftijd maakte hem de
uitoefening van zijn functie zeer moeilijk.
Aan het verzoek, werd voldaan. De zeventig-
Jarige mocht zijn bisschopsambt na een 18 jaaT
„richtige vervulling" daarvan neerleggen.
Merkwaardig mag echter wel het feit hee
tten, dat na zijn heengaan het vicariaat Zuid
Njanza onmiddellijk in twee Vicariaten werd
gesplitst, waarvan met het eene deel Boekoba
teen Zwitser Pater Huwiler werd belast, ter
wijl het ander deel/Uwanza wederom aan een
Nederlander Z. H. Exc. mgr. A. Oomen, die
ook al een kwantum missiewerk achter zich
bad, werd toevertrouwd.
Nog vijf andere Witte Paters zullen deze
jmaand Jubileeren, n.l. de Paters Meissen, Mul
der, Stoop, Zoetmulder en Zuure, die op 29
Juni hun zilveren priesterfeest in de missie
Bullen vieren.
Het spreekt vanzelf, dat de Juni-afleverlng
fvan de „Annalen der Witte Paters" aan de
Bes jubilarissen bijzondere aandacht schenkt.
PRINSES JULIANA
H. K. H. Prinses Juliana heeft het voornemen
te kennen gegeven om behoudens bijzondere
omstandigheden het automobielfeest, dat op 18
Juni a.s. ten bate van het Nationaal Crisis
comité en het Plaatselijk Crisiscomité in het
Vondelpark te Amsterdam zal worden gehou
den, met Haar tegenwoordigheid te vereeren.
Zooals men weet wordt dit feest, bestaande
uit een concours voor koets merk en, een con-
oours d'élegance en een bloemencorso georga
niseerd door de Kon. Ned. Automobielclub, met
medewerking van de Ned. Ver. de Rijwiel- en
Automobiel Industrie.
DR. W. RENSSEN
Te Arnhem is bericht ontvangen uit Pallanza
in Italië dat aldaar op een vakantiereis is
overleden dr. W. Remssein in dein ouderdom van
45 jaar. Dr. Renseen was sedert 1916 chirurg
aan het Nederduitscb Hervormd Diaoonessen-
huis te Arnhem en was bovendien orthopae-
disch chirurg aan de Johanna stichting te
Arnhem.
Voor een koopje.
Bij de verkooping van den gedeeltelijken in
boedel ten verzoeke van W. Hendriksen aan
den Anklaarschen weg te Apeldoorn brachten
de 120 schoorsteentegels, te zamen een voor
stelling gevend van den Inhoud van het Oude
en Nieuwe Testament, de som van 80 op.
«s
PALMOLIEINDUSTRIE IN NED. INDIë.
EEN SPORTEVENEMENT VAN DE BOVENSTE PLANK. Het rijden voor U innamen der
plaatsen, terstond na den start der Dembyrennan te Bpeom (Engeland).
Twee nieuwe groote fabrieken.
Te Tjiamis zal eerstdaags de opening plaats
hebben van twee groote Chineesche oliefabrie-
ken, welke proflteeren willen van de lage klap-
perprijzen in Tjiamis.
Het Nw. v. d. Dag voor Ned. Indië verneemt,
dat in de grootste fabriek een kapitaal van niet
minder dan 150.000 Is gestoken.
KON. NED. HOOGOVENS EN STAAL
FABRIEKEN.
Ertsaanvoer afgenomen.
In de afgeloopen maand bedroeg de aanvoer
van erts voor het hoogoven be drijf te IJmuiden
een hoeveelheid van 30.547 tons tegen 39.403
tons In Mei van het vorige jaar.
Groote ijzerverscheping.
Het Zweedsch s. Kiruna is in ballast van
Emden in de zeehaven van het hoogovenbedrijf
te IJmuiden aangekomen om eene lading, circa
6500 tons ijzer voor Philadelphia in te nemen.
MUZIEKCONCOURS TE DELFT.
Zondag heeft in den tuin van Stads Doelen
te Delft het Muziekconcours plaats gehad, ge
organiseerd door de R. K. Harmoniekapel St.
Franciscus van den Bond van Katholieke Har
monie- en Fanfarecorpsen in Zuid-Holland.
De Zeereerw. heer Deken P. J. A. van der
Cammen, eere-voorzitter van het eerecomité,
sprak het officieele openingswoord. De uitslag
is als volgt
2e afd. fanfare, 3e pr. 9t. Radboud te Kethel.
2e afd. harmonie, 2e' pr. Perosi te Leiden.
Ie afd. fanfare, le pr. Juliana te Stompwijk,
en Excelsior te Noordwijk.
le afd. harmonie, le pr. Adolf Kolping te
Lisse; 2e pr. St. Cecilia te Schipluiden, de
Phoenix te Wateringen, St. Cecilia- te Leid-
schendam en St. Cecilia te Voorburg; 3e pr.
St. Cecilia te Voorhout.
Afd. uitmuntendheid harmonie, le pr. St.
Franciscus te Delft; Padua en St. Antonlus
te Rotterdam.
De wisselbeker, aangeboden door burgemees
ter Keyzer van Stompwijk en Veur, voor het
hoogst aantal punten op het concours behaald,
kwam in het bezit van de Harmoniekapel St.
Franciscus" te Delft, welke afdeellng tevens
de gouden medaille won, aangeboden door
den Zeereerw. pastoor Paul. Hase O.F.M., be-
i
Onze Brusselsche correspondent meldt ons
d.d. 1 Juni:
In aansluiting op ons telegram van gisteren
avond over de lezing van prof. dr. Kors O.P.,
voor de Belgische vereeniging van den Vol
kenbond, dient nog vermeld te worden, dat na
afloop van deze conferentie al de reeds ge
noemde autoriteiten, die de oonferentie heb
ben bijgewoond, den conferencier en voorzitter
van den Nederlandschen R. K. Vredesbond zijn
gaqn feliciteeren om de werkelijk aangrijpende
en hoogstaande wijze waarop hij zijn onder
werp heeft behandeld en waarvan de hoofdge
dachten waren; de noodzakelijkheid der vre
desbeweging voor allen, als mensoh en als
christen; ook de kleine staten moeten aan die
beweging mededoen, in de eerste plaats door
de bewapening niet op te voeren en verder op
meer positieve wijze door versterking der vre-
desinstltuten bij den volken bond. Dan zijn er,
eveneens als factoren van groot belang, de me
reele ontwapening en de propaganda der vre-
desldeeën.
Uitvoerig en heider beeft prof. dr. Kors deze
gedachten voor zijn buitengewoon aandachtig
publiek ontdeed en dat zijn woorden niet op de
barre rots zij 4 gevallen, bewees het langdurig
en spontaan applaus, dat hem na zijn confe
rentie te beurt viel.
Bij de korte receptie, die hierop volgde, was
ook aanwezig de Zeereerw. pater dr. Beaufort
O.F.M., secretaris van den Nederlandschen R.
K. Vredesbond.
Hedenmiddag werd door het bestuur van
de Belgische vereeniging van den Volkenbond
prof. Kors een lunch aangeboden.
HEDENDAAGSCHE MUZIEK.
De International Society for Contemporary
Music in 1933 naar Amsterdam
De „TelegTaaf" weet te melden:
De sectie Holland van de International
Society for Contemporary Music heeft een ver
zoekschrift gericht tot burgemeester en wet
houders van Amsterdam waarin zij mededee-
len, dat het in haar bedoeling ligt aan de jaar
lijksche internationale vergadering van de
vereeniging welke in Juni gehouden zal worden,
voor te stellen, het eerstvolgende (elfde) inter
nationale muziekfeest der I.S.C.M. te Amster
dam te doen plaats vinden in Mei of Juni 1933
Van bevoegde zijde verneemt het blad nader,
dat aan het bestuur der sectie Holland van de
I. S. C. M. door burgemeester en wethouders
bericht zai worden, dat zij op het muziekfeest
te Weenen, dezen zomer, de verklaring kan
afleggen, dat Amsterdam bereid is de Inter-
national Society for Contemporary Music in
1933 te ontvangen,
schermha
van „St. Franciscus"
BALDA3BGHEID EN VERZET TEGEN
DE POLITIE.
Naar 't bureau Rijswijkscheweg te 's Hage ls
gebracht een 18-jarige bewoner van de Burgers-
dijkstraat, die, terwijl een agent van politie
een jongen terzake van het stichten van
brandjes wilde arresteeren, in vereeniging met
anderen, den arrestant hielp bevrijden en zich
met geweld verzette. Hij is in bewaring ge
steid. Tot tweemaal toe was n.l. In de Jan ten
Brinkstraat door de baldadige jeugd een brand
stapel ter hoogte van eenige meters gemaakt
en aangestoken. Toen de brand de eerste maal
door de motorspuit van het bureau Rijswijk
scheweg was gebluscht, vergaarde men een
nieuwe hoeveelheid en stak ook die weer 1n
brand, zoodat wederom moest worden uitge
rukt.
EXAMEN LAND- EN TUINBOUW
KUNDE L. O.
De Minister van Onderwys, K. en W. brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat in 1932 de
examens ter verkryging van eene akte van be
kwaamheid tot het geven van lager onderwys in
de beginselen der landbouwkunde en in die der
tuinbouwkunde, zullen worden gehouden in de
maand Augustus en, zoo noodlg, ook in Septem
ber.
SCHAKING?
De minderjarige Antoninetta G. die bij haar
moeder in een woonwagen in het woonwagen
park te Epe vertoefde heeft 30 Mei J.l. hei
melijk den wagen verlaten. Men vermoedt dat
zij geschaakt is door zekeren F. B. Haar op
sporing wordt door de politie verzocht. Men
vermoedt dat het paar zich op kermissen en
jaarmarkten ophoudt.
Op 16 Juni zal voor de Rechtbank te 's Her.
togenbosch de behandeling worden voortgezet
van de strafzaak tegen P. H. M. v. d. V. te
Oosterhout, verdacht van moord op zijn oom
L. v. d. V. te Wanroy op 18 April 1931. Op 17
December 1931 werd de behandeling uitgesteld
om een onderzoek te doen instellen naar de
geestvermogens van verdachte.
SCHATGRAVERIJ TE ZAANDAM.
Gisteren ls men begonnen door horen de
grondlagen te onderzoeken om daarna te be
palen, waar de opgravingen zullen aanvangen
Voor het hek van de Algemeene Begraafplaats
verdringen zich den geheelen dag tal van
nieuwsgierigen die met belangstelling de ver
richtingen volgen. Madame Sylvia houdt zich
nog op den achtergrond en heeft zich nog niet
laten zien,
Herriot's vredespolitiek.
Van onzen correspondent).
P a r ij s1 Juni 1932.
De comedl© der comigmeesen is afgeloopen; de
tragedie van het radicaal bewind breekt aan.
Wie ml bet sllaahtaffeir zijn De verkiezings
overwinning van. Mei j.l. of Heirriot Waar
schijnlijk de eerste, want Herriot blijkt wat
geleerd te hebben, n.l., dat er maar één politiek
In Frankrijk mogelijk ia.
Natuurlijk veronderstellen we geen oagen-
bl-lk, dat Herriot dat niet altijdheeft geweten,
maar hij heeft toch de hoop gehad voor het
partij-optreden voldoende ruimte te hebben om
een bepaalde partij, de zijne, te doen domd-
neeren. Om te kunnen heersehen moet hij een
steflil'ing innemen, die meer verdedigers telt
dan de antithese, maar zijn ongeluk iis dat de
Fransdhe kamer evenmin als het kiezerscorps
tot een dergelijke antithese zijn te brengen. De
eenige volstrekte tegenstelling die in de F-ran-
edhe partijen is te vindien, betreft het socialis
me. Zelfs op religieus gebied is de tegenstel
ling «iet absoftuut.
De reden, daarvan is, dat Frankrijk niet
experimten teert, doch zich vastklampt aan een
traditioneel geworden politiek. Politiek zonder
verraissdinigBmagefliijlkhieidien en die zich naar
links beweegt als het de filosofische denkbeel
den betreft de geesten met geweld richt naar
de denkbeelden van 1789, en diie zich naar
reefhts beweegt, als het betreft het materieel
bezit, zoowel van de epaarkous als van den
geboortegrond.
In de pnaictijk heef en. die lijnen de laïoitedt,
die bescherming van de spaarpot en nationale
verdediging. Beide eerstgenoemde verstarren
de binuenfandiscilve, laatstgenoemde bevriest de
buitenlamdsche politiek
Br is maar één partij, die met de traditie wil
breken, de revoQiutdommajire, en biet do-et er
niet toe of. ze in socialisten en communisten
verdeeld -is, of uit materialistenof utopisten
-bestaat. Alle andere partijen kunnen met elkam
der overhoop liggen en elkander als tegenstan
ders ibesidhouiwen, aan de eischen der tnaditio-
needie Framscbe poilitiek kunnen ze niet ont
komen. En het kan daarom niet genoeg her
haald wonden, dat „rechts en links" in de
Fransidhe politiek slechts begrippen zijn, die
«iiets meer zeggen.. Zelfs niet ten aanzien van
de laïoiteit, die geen ernstige bestrijding meer
vindt, zelfs niet wanneer ze veert tot de unieke
school, die al door absoluut rechteche stroo-
mtngien, en zelfs in uitgebreide Katholieke
kringen aanvaard wondt. Zelfs niet ten aanzien
van de spaarpot, want de meest geavanceerde
democraten zijn hier even gierig jegens een
mieer sociaal gebruik van het verworven bezit
als de reactionnaiiren-dn-titel. Zelfs niet ten
aanzien van. de internationale Traags tukken
want in de praetijk heeft de eeine partij niet
meer Imgeniiositeit aan den dag gelegd dan de
amdere, en volgen alle dezelfde meesters, onver
schillig uit welk kamp die leiders komen. Heel
de Fnansöhe politiek kent geen andere dyna
miek dam. het „traditioneel vasthouden, aan
wat is".
De vier jaarlijksche consultaties van het kie
zensoorps zouden dan ook als volmaakt over
bodig zijn te beschouwen, als niet het alge
meen stemrecht een symbool van den „geest
van 1789" was gebleven en het voeren van
het bewind niet een voordeeltje was voor den
elan, welke aan het r-oer zit, aangezien er
aldus posten en voordeelen te vergeven zijn.
Maar het is duidelijk, dat bij zulk een toe
stand het kiezerscorps niet door groote vraag
stukken wordt beroerd en nog minder bezield.
Dat de Framsdhe verkiezingen niettemin
steeds een verplaatsing van de meerderheid
geven, Is sleabts in schijn met het bovenstaan
de in strijd. Het is de regelmatige uitwerking
van het parlementaire stelsel, daar waar de
strijd niet over -beginselen maar om de voor
deelen van het bewind gaat en zij die zich door
bet zittend bewind misdeeld achten, d-us coalii-
seeren voor de overwinning. Eenmaal de over
winning behaald, heeft de coalitie geen zin
meer. Op den dag na de stemming moet de
overwinnaar wel bekennen, dat het negatieve
doel der coalitie geen basis levert voor het
beleid.
Herriot had dus niet vier weken behoeven
te wachten om zijn 'gedragslijn vast te stellen.
Met de beslissing der socialisten af te wachten
heeft hij voor zijn toekomstig ministerie een
kostbaren tijd verloren om zich in de zaken
in te werken en aan het buitenland den Indruk
gegeven, dat Frankrijk zijn rol In een uiterst
moeilijke en gecompliceerde wereldsituatie niet
'belangijk genoeg vindt om een langdurig interi
mair cabinet te vermijden. Natuurlijk is die
indruk onjudst want juist het permanent karak
ter dier Fransehe buitemflaindschie politiek heft
de bezwaren tegen zoo'n rtAwsSÉhtlngscabinet
op.
Maar de kiezers hebben fi»g illusies, en
zoowel voor de radicalen als voor de socialis
ten kwam het er op aan de schuld voor een
breuk waarvan de overgroots massa niet veel
begrijpt van zich af te werpen. Het ls slechts
het verlangen, om het electoraal samengaan
(Van
onzen
corres pondent.)
van radicalen en socialisten als een „repu-
blikeinsche mystiek" te behouden, zöö dat het
electoraal samengaan ook voor de toekomst
mogelijk blijft, die ons de comedie der roode
en rose congressen heeft bezorgd. Thans laten
de tijdsomstandigheden niet toe dat het elec
toraal samengaan ook door een politieke sa
menwerking wordt gevolgd. In 1924 was dat
anders, toen kon men zich nog de weelde ver
oorloven van anti-clerikalisme en sociale de
magogie. Althans zoo -meende men en het kar
tel heeft zijn vergissing duur genoeg betaald.
Thans is er voor sociale demagogie geen
geld en voor anti-olericalisme geen tijd. Het
land staat voor zulke ernstige vraagstukken,
dat voor haar oplossing de vereeniging van
alle krachten noodlg is. Dat is zóó sterk aan
den dag gekomen, dat zelfs de socialisten in
hun eischen voor samengaan met de radica
len, van de laiciteitsverscherping niet hebben
durven spreken. En toen een congressist daar
naar vroeg, maakte de leider Blum zich van
de zaak af, door te verzekeren, dat de so
cialisten in de kamer onmiddellijk de unieke
school zullen vragen en de invoering van de
laiciteitswetgeving in Elzas-Lotharingeu. Maar
er is natuurlijk een hemelsbreed verschil tus
sehen de indiening van dergelijke voorstellen
door een fractie en het regeeringsprogram.
Men kan zich levendig voostellen dat de redi-
calen op het oogenblik pro forma naar derge
lijke voorstellen een revérence maken, doch
zich wel tienmaal zullen bedenken om met
de verwezenlijking het land in onrust te
werpen.
De radicalen hebben dan ook weinig nota ge
nomen van Uet „bestek en voorwaarden" voor
hét politiek kartel, door de socialisten met de
noodige ironie opgesteld, om gezegd politiek
kartel te doen mislukken. De radicale partij
heeft aan Herriot volle vrijheid gelaten in de
vorming van zijn kabinet, mitsdien in bet zoe
ken van zijn meerderheid. Maar de bijeen
komst der radicalen is toch wel van belang ge
weest, om het blijk van onmacht om iets aan
(jen koers der Franische politiek te wijzigen,
dat Herriot heeft moeten afleggen.
De afwijzing van de socialistische eischen,
door Herriot uitgesproken, heeft geen anderen
klank gehad dan wanneer ze door een Tardieu
of zelfs een Marin zou ziju uitgesproken. Wat
hij voor de werk loozen belooft te doen, wil
len ook Tardieu en Marin ondernemen en als
hij 't zal doen, dan zal 't zijn met hun steun.
De onderwijsmaatregelen, die hij doet, wor
telen in zijn radicale overtuiging, zijn reeds
bindend aangevangen door zijn voorgangers,
die bij als rechtschen veroordeelt. Als hij be
zuiniging op de militaire lasten wil, kan hij
zelfs geen formulo vinden die hem van zijn
recbtsche tegenstanders onderscheidt, en hij
wijst ze zelfs af op grond van de noodzake
lijkheid om de nationale verdediging te verze
keren, wat een plagiaat is ten koste der na
tionalisten. De naasting van het assurantie-
wezen, die zelfs in zijn partij geen meerder
heid zou vinden en zeker op den tegenstand
der radicalen van den senaat zou stuiten, kan
hij afwijzen om gebrek aan geld, en zelfs wat
de naasting der spoorwegen betreft, die vrij
wel aan den grond zitten, moet hij zich aan
dezelfde realiteit onderwerpen als de nationa
listen het hebben gedaan. En de Engelsche
socialisten bovendien.
Herriot en de buitenlandsche politiek. Ge
looft men werkelijk, dat het een vraagstuk is.
Wij weigeren te geloogen, dat het eenig on
bekende bevat; Herriot de patriot, zooals het
Iedere Franschman geweest is, zooals het de
revolutionnairen van 1793 geweest zijn, zooals
het de Franschen van 1914 geweest zijn. Zooals
hij het trouwens altijd toonde te zijn, wanneer
't er op aankwam een ernstige verklaring af te
leggen, en waarin nimmer nagelaten werd te
wijzen op de onomstootelijke rechten van
Frankrijk op herstel en de onafwijsbare
eischen zijner nationale verdediging". De ver
wachting van verandering Is slechts gebaseerd
op schijn, zooals het slechts de schijn is, die
een Briand In tegenstelling .brengt met Poin-
caré, een Tardieu met Briaud, een Herriot met
Tardieu.
Ongetwijfeld heeft Herriot voor het ooge®-
blok nog geweigerd zijn buitenlandsche politteh
B e r 1 Ij n, 27 Mei 1932,
Morgen, Zaterdag, biedt de Vereeniging van
de buitenlandsche pers te Berlijn aan de rijks-
lands- en gemeentelijke autoriteiten haar tra
ditioneel banket in het hotel Adloq aan en zal
zij gelegenheid hebben ook den rijkskanselier
als gast te kunnen begroeten en een rede van
hem aan te booren.
Deze toespraak, die trouwens door de radio
verbreid wordt, wordt met meer dan gewone
spanning tegemoet gezien, want enkele uren
later zal de kanselier een bezoek bij Hinden
burg aflagen en dezen de vraag stellen of
hij de kanselier nog langer het vertrou
wen van het hoofd van den staat geniet. Deze
aangelegenheid is eT natuurlijk een, die in
hoofdzaak Duitscbland alleen aangaat en waar
mede het buitenland en haar pers maar in de
tweede plaats wat te maken hebben; maar daar
staat weer tegenover, dat de binnenlandsche
en buitenlandsche kwesties van het Duitsche
rijk tot een onontwarbaar geheel vervlochten
zijn; dat we vlak voor een gewichtige inter
nationale conferentie staan en dat er ook ge
ruchten cirkuleeren, als zou Hindenburg juist
om redenen van buitenlandsche politiek, niet
meer met Brünlng mee willen.
Maar hoe dat zij, het ls een feit van alge
meene bekendheid, dat het in de laatste dagen
niet erg meer botert tussehen de twee hoogste
autoriteiten In de Duitsche republiek. Voor
een deel wortelt deze verwijdering wel in de
kwestie van de ontbinding der S. A en van
die der daarop volgende correspondentie tus-
beetjes onder kleine kolonisten te verdeelen.
Deze maatregel kost aan een aantal oude
geslachten van groot-grondbezitters het be
staan. De leden van die geslachten zijn er in
geslaagd heel wat krachten tegen de regee-
ringsplannen mobiel te maken en een sterke
actie van het oude, traditioneele Pruisendom
tegen de z.g. socialiseerings-plannen van den
gehaten Brünlng in het leven te roepen. Zoo
wat het heele grondbezit van dien Oost-hoek
heeft zich daarbij aangesloten en in het koor
zingen ook mee de bezitters van tweede en
derde hypotheken, die bij de regeling hun geld
natuurlijk zeker tot den laatsten penning kwijt
zijn, allerlei leveranciers, geldvoorschieters,
enz. enz.
Hindenburg vertoeft nu in Neudeck, vlak bij
dit begrijpelijke misbaar, waar overigens zoo
veel families door getroffen worden, met welk»
hij zich innerlijk ten sterkste verknocht moet
voelen. Hij kan zich daarom moeilijk of hee-
iemaal niet met dit deel der regeeringsplan-
nen verzoenen en de vraag is, of het Zondag
aan den kanselier lukken zal den maarschalk
tot zijn zienswijze over te halen dan wel op
een andere wyze de tegenstelling te overbrug
gen, welke zich tussehen heide mannen ge
vormd heeft.
In dit verband moet ook een onthulling ge
signaleerd worden, welke het blad van Steger-
wald gisteravond serveerde. In hoeverre deze
onthullingen eemigie waarde hebben zal de
toekoijnst misschien leeren en of de inhoud
ervan werkelijk tussehen Hindenburg en Brü-
ning staat, is ook nog een open vraag, welke
echter door een blad als de ,,Vo.rwarts schijn
baar bevestigend beantwoord wordt. De onthul
ling knoopt aan aan de dreigementen, die Brü
ning bij zijn rijksdagrede aan het adres van
de oppositie richtte en waarin hij op zeker
gekuip van de oppositie met den buitenland-
sohen vijand zinspeelde.
,,Der Deutsche" weet nu mede te deelen,
dat invloedrijke personen, die echter geen rol
in de politiek van den dag spelen, in stille
onderhandelingen met de Franschen staan,
welke zich in dit geval door het Comité des
Forges laten vertegenwoordigen en zulks met
het doel Brünlng gezamenlijk ten val te bren
gen. Ten bate van de nieuwe, Duitsche regee
ring zon Lausanne dan uitgesteld worden, maar
met de bedoeling een Duitsche eindschuld
van 9 milliard vast te stellen. Over de ontwa
pening zouden belde partijen bet ook al een
eind weegs eens geworden zijn en ten slotte
wordt er nog van een Fransch-Dultsch mili
tair verbond gesproken.
Tot zoover de onthulling van ,,Der Deut
sche", die eerst in zal slaan, wanneer het
blad ook de namen noemt, waarover het blijk
baar beschikt, terwijl de krach natuurlijk hee-
lemaal los zal komen, wanneer er verhand
gelegd kan worden tussehen deze kuiperijen en
de camarilla, welke Hindenburg in den laat
sten tijd heet te beïnvloeden.
Dr. Brüning met v. Hindenburg in gesprek
schen Hindenburg en Groener over de ont
binding van de rijksbanier. Deze noodlottige
aangelegenheid, waarin Brüning zeer zeker
geen gelukkige band gehad heeft, heeft de
deur van het presidentieel© paleis voor eenige
militairen geopend, welke op hun manier po
litiek willen drijven en er voorloopig tame
lijk wel in geslaagd schijnen te zijn een ver
koeling tussehen Hindenburg en diens eersten
medearbeider te -bewerkstelligen.
Hindenburg heeft zich ditmaal een lange
Pinkstervacantie gegund, welke hij ver van
Berlijn, op zijn riddergoed Neudeck, sleet. BÜ
al het gekuip, waarmede de Berlijnsche atm°3"
feer momenteel zoo dreigend zwaar gelad®0
is, werd deze vacantie zeer verschillend «f10*
ter preteer d en ontkend kan niet worden, da
iets opvallends in stak. Want zeer beianSUl
beslissingen, zooals b.v. de reorganise f_
het kabinet, konden dbor de
van den anders zoo plichtgetrouwe® 1 !J esi"
dent niet getroffen worden.
Maar terwijl Hindenburg op
met land ver
te definieeren in een bepaald program,
zijn verklaringen niet voldoende waren.
Alsof
Maar
tegenover de vijftien honderd afgvaardigden
zijner partij heeft hij gisterenavond pl®c
verklaard in een antwoord, dat voor de so
cialisten direct bestemd was, en indirect voor
de geheele wereld: „Lausanne en Oen ve
wachten ons, Wie kan zeggen onder welke
voorwaarden wij morgen de herstelcon eientie
bereiken? Wie kan de verschrikkelijke onbe
kenden terzij stellen, door de jongste gebeurte
nissen gesteld en zoo onrustbarend voor som
mige democratieën, evanals voor de onze. Men
weet dat wij gunstig gestemd zijn jegens de
maatregelen tot een gelijktijdige en gecontro
leerde ontwapening onder de volstrekte re
serve, dat zij niet de Fransehe veiligheid raken"
Komt zulk e» 7%'klaring niet van iemand die
zich opgesloten heeft in het zelfde dwangbuis
van nationale noodwendigheden, als waarin we
Poincaré, Briand, Tardieu, maar ook Painlevé
en Boncour hebben aangetroffen?
En zoo de internationale toestand de ontwik
keling niet verhaast, zal Herriot bet wel tot
het najaar kunnen uithouden. Maar dan komt
hij voor de tragedie van den financieelen toe-
et an dj het enorme budget-tekort te etaan.
toefde, hield het nit elkaar vallend kabinet,
de eene zitting na de andere en zu s hoofd
zakelijk om het budget af te sluiten en om
de werkloosheid te bestrijden 0,01 de leniging
van de werkloozenellende omen een paar
honderd millioen te kort en deze wil de re
geering voor een deel uit een nieuwe belasting
putten. Zij wil n.l. een "eIastlng heffen van
alle menschen, die een vast inkomen genieten
en welke uitgenood!®® zullen worden maan
delijks 1 Vi pet va® dat inkomen op het altaar
der werkloosheid te deponeeren.
Nu zijn de regeenngsverklarlngen, volgens
welke het totaal onmogelijk zou wezen de be
lastingen voë verhoo-gen of nieuwe in te
voeren niet goed meer te tellen en heelemaal
niet te tellen zijn de beloften aan de ambtenaren
gedaan en volgens welke dezen geen veeren
meer zouden behoeven te laten. Deze nieuwe
regeeringsplannen komen dus wel als een ver
rassing en hebben verbazend veel kwaad bloed
gezet. Maar Hindenburg schijnt er zich toch
wel bij te kunnen aansluiten, wanneer er maar
zekere gunstige uitzonderingsbepalingen inge-
lascht worden ten bate van de oud-strijders.
Het is aan te nemen, dat over deze kwestie
tussehen het hoofd van den staat en zijn re
geering wel een arangement getroffen wordt.
Gewichtiger is kwestie van de ca-lami-
teuse goederen in Oost-Pruisen. Een massa
■êroot-grondbezit daarginds steekt zóó diep
in de schulden, dat het onmogelijk meeT te
redden is. De opbrengst dier bezittingen blijft
ver beneden de renten, welke zij voor bun
hypotheken moeten opbrengen en de eigenaar
ervan faakt dus elk jaar meer achterop. Vol
gens den gewonen gang van zaken zouden
zulke goederen publiek verkocht moeten wor
den en zou de nieuwe bezitter dan op een
schoone lel kunnen beginnen. Maar dat is
onmogelijk, wijl door een samenloop van om
standigheden geen enkele ernstige kooper zich
voor zulk een goed kan melden. Daarom heeft
de regeering nu besloten om aan de band van
de Osthilfe deze bezittingen op te koopen te
gen een prijs van niet meer dan 50 60 pet.
van de waarde, welke bij het verleenen der
eerste hypotheken geschat werd. Een spe
ciaal in het leven te roepen organisatie zal
zorgen, dat de landbouwelijke bezigheden niet
onderbroken worden en er daarna toe overgaan
de goederen'te verkavelen en ze bij fitukjes en
TOT LAND VAN MODERNE
Electricitelt, 'door waterkracht gewonnen,
geeft weer kracht aan het water.
De Jomlaam, de historische rivier, waaraan
voor de mienschhieid zoo taJlilooze herinneringen
zijn verbonden, is verlegd en het water van
den geheiligden stroom is aan banden gelegd,
teneinde de bevolking van Palestina en Trans-
jordauië, voortaan van eleatricitett te kunnen
voorzien.
Op <je plaats, waar de Jarmoek-rivteor, welke
ton Zuid-Westen van Syrië loopt, in den Jor
dan® uitmondt, eenige mijlen ten Zuiden van
het meer van Goldlea, te deor de Palestine
jjlectrle Corporation het aanzien van het land
schap geheel gewijzigd, meldt de „Manches
ter Guardian".
Waar vroege® watervallen bruisten onder
een oud© Romelnsche brug, geflankeerd door
bosehjes oleanders, vormt thans een smal wa
terloopje alles wat er over is van de water
vallen, terwijl een meer van 1.500.000 kubieke
meter inhoud het landschap overheersohit.
Een meer van een dergelijk© grootte is ech
ter een zeer verkwikkend schouwspel in het
droge Palestijnsohe land, terwijl bovendien
de eteatriciiteitsweirken over het algemeen zoo
danig zijn geconstrueerd, dat aan de schoon
heid van het landschap zoo min mogelijk af
breuk wordt gediaan.
De Jarmoek-rivier en het grootste deel van
den jordaan zijn naar het bovengenoemde
meer gevoerd.
De rest van den Jordaan vloeit als een oun
stroompje door de oude bedding, welke door
middel van een kanaal in verbinding staat
met het meer, zoodat het water daarin door
dit kanaal geregeld kan worden.
Aan het Zuid-Westelijk eind van het meer
valt het water in geweldige pijpleidingen om
laag en brengt aldus groot© turbines in bewe
ging.
Het gebruikte water stroomt wedercH®
den Jordaan op een plaats beneden d©
citeitswerken, waar zich een klein
de rivier bevindt, en zet verder cmgeMnaeid
zijn loop naar de Doode Zee voort-
Van d,e vier turbines, welke .^n1>ruik
bevinden er zich thans twee in® Qm
één ervan is nog s echts nood^
vraag naar electricitelt te K
wegen zullen worden Paieatilla als ia
van de rivier gewon®®0 woriit' kan het water
van rlpn Tordaan worden opgevoerd en ver
spreid over de dorre landen der jordaa®-val-
lei, waardoor een ®^w tijdperk van w*^
wordt geopend dat weleer een
van de tuinen was der oude wereld.
Thans zijn nog slechts vijftig werklieden
van d© vierhonderd te Jisr Mejawb aooals
oiek op d© kaart heet, werkzaam-
Deze naam beteek ent in bet
over de samenvloeiing deir yateren".
De Joden noemen haar Nahaiaim, wat be-
teekent: de twee rivieren. De heuvel, waarop
Ua nederzetting ligt, iw>emen zii »Tell Or", de
„Hemel des lichts".
WASHINGTON, 1 Juni. (R.o.) De senaats
commissie voor bultenlandisohe aangelegenhe
den heeft zich in zijn desbetreffend rapport
uitgesproken voor toetreding van de Vereenig.
de "staten tot heit internationaal gerechtshof,
