t'
DONDERDAG 23 JUNI Ï932
ROTTERDAM—KAAPSTAD.
VEREENIGING VOOR DE BELANGEN
t VAN COGNOSSEMENTHOUDERS.
i
BEGRAFENIS OUD-PASTOOR
BASILIUS VAN GIEZEN O.F. M.
TENNISTORNOOI OP PLASWIJCK.
HAVBANK.
UIT SCHOONHOVEN
UIT MAASSLUIS
GEMEENTERAAD.
UIT VLAARDINGEN
GEMEENTERAAD.
EEN RELIGIEUSE VOLKSKUNST
IN HAAR ONTSTAAN.
een avond in de werkplaats
Een over-land-tocht.
Kapitein Malins en zee metgezellen heb
ben een overland-record gevestigd op het
traject Rotterdam-Kaapstad.. De mannen zijn
te Kaapstad aangekomen na een reis van
15.300 mijlen. Vertrokken van Rotterdam, zijn
zij alleen den Bosporus „overgestoken". Dit is
de eerste maal, dat de geheele reis over land
is gegaan.
De expeditie bestaande uit vier auto's, tral
ier en motorfiets heeft monsters van Britsche
goedereh aangevoerd.
Het moeilijkste gedeelte der reis was, naar
de reizigers verklaarden, de tocht door de Ly-
bische woestijn.
De expeditie is een jaar geleden uit Lon
den vertrokken. De 15.300 mijlen afstand is
afgelegd in 145 rijdagen.
OPBRENGST CRISISTENTOONSTELLING.
De opbrengst der crisis-tentoonstelling, het
bedrag dus, hetgeen aan het comité tot steun
aan noodlijdende Rotterdamsche beeldende kun
stenaars kon worden afgedragen, heeft de som
gereikt van 3060.
Aangezien er nog steeds 1000 loten onver
kocht zijn, wordt de verkoop hiervan verlengd
tot 1 Juli.
De loten zijn verkrijgbaar bij de besturen van
het Kunstverbond, de Rotterdamsche Kunste
naars-Sociëteit, de Bijenkorf en de bureaux van
de Maasbode.
OUD-DELFSHAVEN IN BEELD.
Bij W. Zwagers' Boekdrukkerij en Uitgevers
bedrijf verscheen de tweede serie van Oud-
Delfshaven in beeld. Het boekje bevat, zooals
de titel aangeeft, een aantal reproducties van
oude fotografieën, welke ons een beeld geven
van den vroegeren toestand in Delfshaven.
Het doorbladeren van dit boekje zal bij me
nig Delfshavenaar of Rotterdammer oude her
inneringen wakker roepen.
INTERPELLATIES.
Door het Raadslid Reuderink (C.P.) is eene
Interpellatie ingediend betreffende eventueel
gevoerd overleg nopens verlaging van de
steunuitkeering aan de werkloozen; door het
Raadslid Menist (R.S.P.) naar aanleiding van
de ministerïeele aanschrijving nopens de ver
strekking van kleeding, dekking en schoeisel
aan werkloozen.
In het Graanhuis te dezer stede had de al
gemeene vergadering pjlaats van bovenge
noemde Vereeniging. De secretaris, mr, H.
Graandijk, bracht het jaarverslag uit. Bij ver
schillende gelegenheden is een beroep op de
Vereeniging gedaan om de belangen van haar
leden en van cognossementhouders in het al
gemeen te bevorderen.
Het Secretariaat heeft voortdurend gelegen
heid geboden aan de leden om hen door het
verstrekken van adviezen of op andere wijze
ter zijde te staan, zoo door het verleenen van
rechtsbijstand of door het voeren van corres
pondentie of onderhandelingen met reederijen
of cargadoors.
Op de geschillen-regeling, welke tussehen de
Véreenigintg en de Scheepvaart Vereeniging
Zuid bestaat behoefde dit jaar geen beroep
te worden gedaan. Wel is het Secretariaat op
gekomen voor de belangen van een lid dat zich
te beklagen had over een feit, dat een voor
hem naar Rotterdam bestemde lading eigen
machtig door de reederij naar Antwerpen was
verscheept en, na lossing aldaar met lichters
naar Rotterdam was vervoerd. Door overlading
en oponthoud was een niet onbelangrijke scha
de ontstaan. Door onderhandeling met de
betrokken reederij kon het resultaat worden
bereikt dat een zeer bevredigende vergoeding
werd verkregen.
Het ledental is waarschijnlijk tengevolge van
de ongunstige tijdsomstandigheden, die tot be
zuiniging ook op het gebied van contributies
leiden, verminderd.
De penningmeester, de heer J W. van Rees,
bracht verslag uit over zijn geldelijk beheer,
waarna de vergadering besloot de contributie
over 1932 wederom op 10 te bepalen. De vol
gens rooster aftredende bestuursleden, de hee-
ren W. C. Bolle en C. de Momehy, werden her.
kozenvterwijl de heer W. C. Bolle als voorzitter
werd herbenoemd.
R. K. APOTHEKERS-ASSISTENTENBOND
,.ST. LUCAS".
Men schrijft ons:
Een dezer dagen hield de Apothekers-Assis
tentenband „St Lucas", afdeeling Rotterdam,
een vergadering in een der zalen van Hotel
Centraal alhier.
Nadat de voornaamste punten der agenda
waren besproken werd voorgesteld om meer
propaganda te maken, opdat het bestaan van
den Bond meer tot de R. K. Apothekers-assis
tenten zou doordringen, 't Is nu eenmaal een
feit dat de meeste apothekers-assistenten ver
bazend egoïstisch zijn en alleen, omdat zij zelf
momenteel een werkkring naar hun zin heb
ben, geen oogenblik aan hun minder goed be
deelde collega's denken, en ook niet beseffen,
dat de contributie der vereeniging, die de
voornaamste afschrik is, omdat zij die altijd
te veel en te hoog vinden, omdat zij daar
momenteel zelf niets aan hebben, ook niet
direct voor hen, maar voor bet algemeene
welzijn van hun collega's is bedoeld.
Hierna werd besproken, op welke manier
een propaganda-actie op touw zou worden ge
zet: de eerstvolgende vergadering werd be
paald in de eerste helft van September.
Zij die zich willen opgeven voor de jaarlijk-
Bche retraite voor apothekers-assistenten, wel
ke wordt gehouden van 1620 Juli Retraite
huis klooster van den H. Geest te Uden, kun
nen dit nog doen hij mej. A. Lohmeijer, Sta
tionsweg 63 A.
DIEFSTAL.
Ten nadeele van den heer W. J. S. uit Capelle
a. d. IJssel ,zijn van een terrein aan de Aleijda
van Spangensingel tè Hillegersberg, een knip-
schaar, een kruiwagen en een partij betonijzer,
ter waarde van ruim 250, gestolen.
Gisteren is uit de woning van J. W., aan
den Straatweg te Hillegersberg, een gouden
horloge en twee gouden armbanden gestolen.
WEINIG BELOVENDE JEUGD.
De politie te Hillegersberg heeft aangehou
den twee jongens resp. 12 en 13 jaar oud en wo
nende alhier, die op meer dan ergerlijke wijzen
hadden huisgehouden in de Chr. School aan den
Hilleniussingel, waar inktpotten over de ban
ken waren gesmeurd, boeken vernield, hand
werken beschadigd en andere baldadigheden,
hadden verricht. i
Woensdag na de plechtige uitvaart in de St.
Rosaliakerk te Rotterdam, werd het stoffelijk
overschot van den zeereerw. pater fr. Basilius
van Giezen O.F.M. per auto vervoerd naar het
kloosterkerkhof van het Missie ooilege der
paters Minderbroeders te Katwijk aan den
Rijn.
Hier wachtte den doode een stemmige, maar
daarom juist zoo indrukwekkende begrafenis.
De studenten, op dezen vrijen Woensdagmid
dag allen bij den hoofdingang opgesteld, maak
ten hun opwachting onder het melodieus zin
gen van het rouwlied der kerk: ..Subvenite,
sancti D«i".
Gedragen door zijn eigen Medebroeders, en
vergezeld van een langen stoet studenten en
professoren werd de overleden oud-herder de
kapel binnengedragen, waar pastoor Geeve
O.F.M., geassisteerd door de eerw. paters fr.
Th. van Eysden O.F.M. en N. Willemsen O.F.M.
de absoute verrichtte, terwijl het studenten
koor innig-schoon het Libera me Domine"
uitvoerde.
Daarop trok de broederschaar en heel de
jonge bevolking van het Missiehuis grafwaarts
om den doode de laatste eer te bewijzen.
Het ernstig en prefect gezongen Cantlcum
„Benediotus Dominus Deus Israel" memt als
sluitstuk het hoopvolle lied „Ego sum resur-
rectio et vita" trof allen rond d© groeve ge
schaard, zoodat de hoop op een weerzien in
hoogere regionen als eindindruk bij allen over-
heerschte.
Gisteren zyn de jaarlyksche wedstryden, uit
geschreven door het Plaswy'ck-Match-Comité, te
Hillegersberg, begonnen.
De eerste uitslagen lulden als volgt:
Heeren-enkelspelle ronde: H. C. Kapsenberg
si. dr. G. C. Lap 7—5, 8—6; P. J. H. van Kuyk
sl. P. van Veen 4—6, 6—1,, 6—2A. F. Robaard
sl. C. ter Meulen 64, 64; R. Hesselink sl. M.
Jonker 60, 61; H. Que slaat Joan van Kuyk
61, 60; D. van Buuren sl. E. Keyser 60, 64;
D. Breukelman sl. mr. J. Plugge 63, 62; dr.
A. van Haeren sl. J. J. Pronk 6—0, 7—5; J. M.
Stumphius sl. E. J. van Leeuwen 6—0, 7—5; van
Heek sl. O. Montagne 6—0, 63; C. W. M. van
Eyck slaat M. Soetekouw 60, 62; P. W. van
Loon sl. E. Llebertz 8—6, 16, 62; A. G. Keg-
reisz sl. J. Rossier 6—1, 64; S. I. Koo sl. G.
van Hasselt 6—1, 6—2; ir. P. Rosingh sl. B. H.
The 06, 60. 61G. Sibbes sl. M. Hoefnagels
6—3, 64; H. Mayer sl. C. W. Ruffelse 8—6, 6—8,
64J. Haarsma sl. H. P. Toose 64, 61A.
C. Reldt slaat ir. A. Blom 36, 7—5, 75; M.'
van Buren slaat J. Cramer 75, 46, 61.
2e rondeK. Hartlieb sl. J. J. Emans 6—3, 0—6,
64; Tjoa sl. P. E. Diepeveen 6—0, 63: mr. J.
H. Welcker sl. A. Bosnak 6—2, 6—3; A. Modder
man sl. J. Smulders 6—3, 6—8, 6—3; E. den Hoek
Jr. sl. S. Ouwerkerk 6—1, 6—1; J. Buvs sl. mr.
J. W. Hopink 61, 64.
Dames-enkelspel.
Dames-enkelspelle rondemej. van Bergen
Walraven sl. mej. E. van Gelder 60, 6—3; mej.
J. M. Wen tink sl. mevr. G. Dekker—Kleykamp
60, 6—1mevr. Rüffelse sl. mej. G. Dekker 63,
6—0; mevr. de Kat—Alsche sl. mej. N. Roovers
61 mej. H. C. Hulst sl. mevr. L. v. d.
Laan 6 8, 63, 63mevr. Roos sl. mevr. J. varf
Buysen—Spruit 6—2, 6—2.
2e rondemej. F. van Buuren sl. mej. T. Ver-
brakel 64, 75; mej. E. Snyders sl, mevr. Soe
tekouw 16, 63, 75; mevr. Smulders sl. mej.
R. Rademaker 63, 62; mevr. Ruffelse sl. mej.
J. M. Wen tink &-4. 11—9; n^vr. Roos sl. mevr.
Rosing—Kley 62, 64; mej. M. Rademakers sl.
mej. J. Dekker 63, 6—1mej. L. Heyink slaat
mej. C. Jansen 64, 6—3.
Dubbelspelen.
Dames-dubbelspel: 2e ronde: mej. L. Melchers
en mej. N. Melchers slaan mevr. G. Dekker—
Kleykamp en mevr. A. Limthout—de Charro 6—3,
64; mej. A. Beukers en mej. C. Jansen slaan
mej. C, van Beek en mej. C. Spierenburg 60,,
62.
Gemengd dubbelspel: le ronde: S. L. Tjoa en
mevr. H. Roos sdaan A. Dekker en mevr G. Dek
ker—Kleykamp 6—2, 6—1; J. Buys en'mej F.
van Buuren slaan dr. A. J. Karreman en mevr.
A. J. Karreman 6—0, 6-0; H. van Hennik en
mej. M. van Hennik 3laan W. F. Misset en mei.
G. Dekker 63, 36, 62.
2e ronde: P. C. Diepeveen en mej. J Dekker
slaan C. W. Ruffelse en mevr. J. W. Ruffelse
60, 63»
DE GRAAL.
A.s. Zaterdag begint er in het Graa}huis, Hil-
levliet 20b, een korfbalclub. Deze wordt gege
ven op het veld achter de kerk te Charlois, van
6 uiir tot half 8 uur.
Tevens begint Zaterdagavond een cursus in
knippen en patroonteekenen, van half 8 tot half
10 uur.
Maandagavond club in borduren, handwer
ken, rëliefschilderen, chamboneeren enz.
Nieuwe leden kunnen zich dagelijks aanmel
den, Hillevliet 20b, Rotterdam-Zuid.
NOG EEN BRANDJE.
Gasten van slangenwagen 55 hebben j
kwart voor negen met één slang op de water
leiding een brandje gebluscht in een houten
keet, staande aan de Marconistraat, die ge
bruikt wordt als bergplaats door den heer A.
de Rot van den Essenburgsingel. Mede was
aanwezig slangenwagen 49.
GLAZENWASSCHER GEVALLEN.
Hdenmorgen om circa negen uur is de 29-
jarige glazenwasscher W. A. S. wonende in de
Zijdewindenstraat op 't Kerkepad, terwijl hij
met werkzaamheden bezig was, van plus mi
nus zeven meter hoogte op straat gevallen. Hij
bekwam een hersenschudding, een rechter-
bovenarmbreuk en verschillende hoofdwonden.
De Geneeskundige Dienst vervoerde de man
naar het ziekenhuis aan den Coolsingel, al
waar hij werd opgenomen.
SCHAAKKAMPIOENSCHAP VAN
ROTTERDAM.
In den wedstrijd om het schaakkampioenschap
van Rotterdam zijn nog drie partijen ten einde
gebracht met den navolgenden uitslag;
Mr. Oskam—Elshout Visser iq
Mr. Oskam—Mühring
MtihrlngVlagsma1
Mr. Oskam heeft thans met 3 punten uit 4 par
tijen de leiding. In een hangpartij met Vlagsma
staat hy bovendien op winst. Na mr. Oskam
staat De Boer er het best .voor, deze heeft 2%
punt uit 3 partyen en een voor hem zeer goed
staande hangparty tegen J. T. W. Meyer.
Verder hebben op het moment: Mühring 1% p.,
(uit 2 partyen), Meyer U p. en 2 hangpartyen,
Elshout Visser P/en Vlagsma 0 p.
„,'k Geloof, dat Emma ziek is".
„Waarom?"
„Wel, het i3 al een eeuwigheid geleden, dat
ik een verlovingskaart van haar ontvangen
heb",
Verzekerd kapitaal tot 85 millioen
gestegen. Netto winst 414.303 (v.j.
352.077)Dividend 20 pet. (onv.),
koersverlies op effecten
786.741.
In de algemeene vergadering van aandeelhou
ders van de HAVBank werd door de directie
verslag uitgebracht over 1931, waaraan het vol
gende is ontleend
Het jaar 1931 was voor onze instelling een zeer
belangryk jaar en bovendien ten aanzien van de
bedryfsresultaten financieel een byzonder gun
stig jaar. De netto exploitatiewinst n.l. bedraagt
414.303, tegenover 352.077 in 1930.
In ons vorig verslag memoreerden wy reeds
dat by beschikking der Arrondissementsrechtbank
te 's Gravenhage d.d. 16 Januari 1931 en op voor
dracht van d'e Verzekeringskamer aan ons werd
overgedragen het beheer der spaarkassen 1916
tot en met 1928 der N.V. De Algemeene Spaar-
verzekering te 's Gravenhage, met een inge
schreven bedrag van pl.m. 20.000.000 en beleg
gingen tot een bedrag van pl.m. 11.000.000. Kas
1916 werd inmiddels geliquideerd.
De overname geschiedde op voor de spaarders
zeer gunstige voorwaarden.
De productie was ondanks de minder gunstige
tydsomstandigheden zeer bevredigend, zy be
droeg incl. renteverzekering tot kapitaal herleid,
9.997.765 (v. j. 9.700.983). De netto vooruitgang
was 3.818.005 tegenover 3.883.138.
Inclusief de contra-verzekeringen van de over
genomen kassen 1916 t/m 1928 van de Algemeene
Spaarverzekering (op 31 December 1931 nog ruim
17 millioen gulden) steeg het verzekerd kapttaal
tot 85.608.793. Aan premiën werd ontvangen
2.124.044 (v. j. 1.867.578), aan koopsommen
330.760 (61.634), tezamen du3 2.454.804. De ont
vangen renten en huren bedroegen 589.123 (v.
j. 521.386). De uitkeeringen bedroegen wegens:
overlyden 302.407, het bereiken van den vast-
gestelden leeftyd 357.745, lyfrenten 42.949, af
koop 148.874. De sterfte was over 1931 voor de
bank wederom zeer gunstig. De wiskundige 're
serve steeg tot 9.925.470 (v. j. 8.867.774) en werd
volgens de netto methode berekend.
De tarieven zyn gebaseerd ten deele op een
rente van 3% pet., ten deele op eep rente van 4
pet., zoodat in verband met de gemiddeld ge
kweekte rente der beleggingen over 1931 van
5,08 pet., de overrente zeer belangryk is.
De onderlinge verhouding tus3chen de verschii-
lendebeleggingen is als volgt:
Vaste eigendommen 678.131 5,87
Hypotheken
Effecten
Leeningen op schuldbeken
tenis aan openbare licha
men e.d.
Polisbeleeningen
Overige beleggingen
6.232.534 54,
2.544.206 22,03
552.558 4,78
728.952 6,31
809.990 7,01
Totaal
11.546.375 100,—
Ondanks de abnormaal lage koersen werd de
waarde der effecten, evenals voorheen, berekend
naar den ult-December-koers. De beleggings
reserve ad 210.000 werd op het koersverlies ad
786.741 in mindering gebracht, ierwyl het
restant werd afgeschreven op de verdere extra
reserves, welke wy thans in een algemeene re
serverekening hebben vereenigd, buiten de sta
tutaire reserve.
Overeenkomstig onze gewoonte zyn de koers
verschillen op effecten buiten de gewone ex
ploitatierekening gehouden.
Uit de winst werden genoemde extra reserves
echter weder aangevuld met 331.636, waardoor
de totale extra reserves gebracht zyn op
1.000.000.
Ongetwyfeld zal een groot deel van het koers
verlies blyken slechts boekverlies te zyn. Een
deel daarvan is dan ook reeds weder ingehaald.
De vaste eigendommen komen voor de aankoop
sommen op de balans voor, doch in geen geval
hooger dan de taxatiewaarde.
De winst bedroeg 414.303 (352.077). Na ver
hooging der extra reserve met 325.803, blyft
over 88.500, waarvan aan aandeelhouders wordt
uitgekeerd 20.000 (20 pet. als vorig jaar), ver
hooging statutaire reserve 8.350, winstfonds
verzekerden 37.575, tantièmes 22.545.
De extra reserves bedragen hierdoor thans
1.000.000, zoodat inbegrepen het maatschappelyk
kapitaal de extra waarborgen thans bedragen
2.000.000, zynde ruim 20 pet. der netto wiskun
dige reserve.
De aan de beurt van aftreding zynde commis
saris, de heer Jhr. Mr. F. G. W. J. Backer,
werd herkozen.
Nieuwe Havbank
In de gehouden algemeene vergadering van
aandeelhouders der nieuwe HAV Bank werd
verslag uitgebracht over het boekjaar 1931. Aan
het verslag wordt het volgende ontleend:
De resultaten In 1931 behaald zyn zeer gunstig,
gunstiger nog dan in 1930.
In de afd. ongevallen-, wettel, aansprakel.-,
autoverzekering enz. werd aan premiën geboekt
338.281, waarvan aan réassurantie werd be
taald 47.066. Det totale schadevergoeding be
droeg 131.087, waarin rêassuradeuren partici
peerden met 13.380.
Ons bedryf Brand- en Inbraakverzekering
breidde zich verder uit. Aan premiën werd ge
boekt 82.094, waarvan naar rêassuradeuren ging
30.889. Aan schaden werd betaald 49.603,
waarvan door réassurantie gedekt 17.914. Wy'
bleven ons onthouden van de beursteekening
(Industrieele risico's).
De premiereserve werd voor alle afdeelingen
gesteld op 40 pet. der in het boekjaar geboekte
premiën.
Ondanks de slechte tydsomstandigheden nam
ons premie-inkomen voor alle afdeelingen toe,
terwyl het schadeverloop nog weer gunstiger
was dan in 1930.
De waarde der effecten werd, evenals vroeger,
naar den laatsten beurskoers berekend, Een
sehaduwzyde van 1931 is wel het belangryk
koersverlies op effecten. Voor onze instelling
bedraagt dit 58.439, welk bedrag wordt afge
boekt. als volgt: Beleggingsreserve 12.500 en
het restant van de extra reserve. Wy achten het
namelyk juister koersverschillen op beleggingen
buiten de gewone exploitatierekening te houden.
Echter kunnen de reserves weer geheel worden
aangevuld uit de winst 1931. Aangezien onze
effectenbelegging zoo goed als geheel bestaat uit
soliede obligaties, daar verwachten wy dat het
verlies op den duur zal blyken slechts een boek
verlies te zyn.
De hypothecaire belegging bestaat uitsluitend
uit eerste hypotheken tot hoogstens 70 pet. der
taxatiewaarde. Alle rente werd op tyd verant
woord. Executies kwamen niet voor. De gemid
delde gekweekte rente bedroeg 4,90 pet. De netto
exploitatiewinst bedraagt 77.296, tegenover
60.955 in 1930. Wy stellen voor hiervan 12.500
te bestemmen voor aanvulling der beleggings
reserve en 45.939 voor de extra reserve, waar
door beide reserves weer evenhoog zyn als in
1930. Voorts kan aan aandeelhouders wederom
10 pet. dividend worden uitgekeerd, terwyl 3.856
als onverdeeld winstsaldo op nieuwe rekening
overgaat.
De aan de beurt van aftreding zynde commis
saris, de heer Jhr. Mr. F. G. W. J. Backer werd
als zoodanig herkozen.
FINANCIEELE POSITIE VLAARDINGEN.
Verlenging rekening-courant-overeenkomst
met Mees Zoonen.
B. en W. van Vlaardingen schryven aan den
Raad o.m.
„Op 21 Maart 1932 werd besloten met de firma
R. Mees en Zoonen, een rekening-courant-over
eenkomst aan te gaan. Daar deze overeenkomst
op 30 Juni a.s. afloopt, hebben wy ons weder
met de bovengenoemde firma in verbinding ge
steld, met het resultaat, dat zy zich bereid heeft
verklaard voor het tydvak van 1 Juli tot en met
30 September 1932 op dezelfde voorwaarden als
in het 2e kwartaal hebben gegolden, gelden aan
onze gemeente te verstrekken, met dien verstan
de dat het maximum-crediet gedurende de ge
heele periode 600.000 zal bedragen, inclusief een
bedrag van 275.000 wegens af te geven pro
messen."
In de Woensdagavond gehouden vergadering
van den Gemeenteraad werd aldus besloten, ter
wyl B. en W. gemachtigd werden, een Kasgeld-
leening aan te gaan by het Ryk, groot 200.000
tegen 4% pet. of by een niet-genoemde maat-
schappy, groot 250.000 tegen een zelfde percen
tage»
BOAZ-BANK VLAARDINGEN.
Nog geen beslissing inzake uitkeering aan
crediteuren.
In de gehouden vergadering van aandeelhou
ders der N.V. Vlaardingsche Boaz-Bank, welke
goed bezocht was, werden van bestuurszyde alle
mogelyke inlichtingen verstrekt over den gang
van zaken sinds December 1931. Hieruit bleek,
dat de afwikkelingen van de aangegane verplich
tingen een goed verloop hebben gehad. Langdurig
werd gesproken over de meest aannemelyke wy-
ze van afwikkeling der zaken, in de eerste plaats
om het verlies voor crediteuren zoo gering mo-
gelyk te doen zyn en anderzyds om de debiteu
ren zoo Veëel mogelyk te behandelen. Een moge-
DE RADIO-CENTRALE.
De klachten, die reeds herhaalde malen zijn
geuit over de radio-centrale en die meer dan
eena een punt van bespreking heeft uitgemaakt
In de gemeenteraadsvergaderingen, hebben er
thans toe geleid, dat belangrijke wijzigingen in
de exploitatie zijn te verwachten. Een 70-tal
aangeslotenen Ihehben zich met schriftelijke
klachten tot de ooncessiehoudster de N.V. Rid.
derhofRadlodlstrïbutlebedirijf te Utrecht ge-
richt. De Directeur heeft reeds een bespreking
gehad met het gemeentebestuur, hetwelk
grondige verbetering heeft geëisoht.
MARKTBERICHTEN.
Botermarkt: Aanvoer 50 kg. Goeboter 75 ct.
wetiboter 65 ot., per pond. Veel vraag.
Eierveiling. Aanvoer 17.163 stuks. Kipeieren
ƒ2.603.25, eendeieren ƒ1,802,20 per 100 et.
ARBEIDSBEMIDDELING.
Op de lijst van werkzoekenden, ingeschre
ven bij het correspondentschap der intercom
munale arbeidsbemiddeling komen thans voor
131 namen, waaronder 34 zilversmeden, 12
goudsmeden., 8 opperlieden, 12 platee(bewer
kers, 11 losse werklieden en verder van ver
schillende vakken.
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN: Oaitharina, dochter van H. C.
F. Murk en M. J. Murk, Gerard us Cornells,
zoon van J. W, Kromme en J. Copier. Otto-
iiimo, Wiillheltmina Paulina, dochter van P.
Versluis en F. v. d. Berg.
TENTOONSTELLING VAN WERKSTUKKEN.
In een der lokalen van de school aan den
Zuiddijk zal een tentoonstelling gehouden war-
dien van de teekeningem en werkstukken, ver.
vaardigd door hen die de cursussen voor werk
loozen hebben gevolgd in timmeren, schilderen,
metaalbewerking en huisvlijt. De opening
vindt op 30 Juni a.s. plaats.
DE STOOMWALS GEARRIVEERD.
Zoo men weet, heeft het gemeentebestuur
besloten een eigen stoomwals aan te schaffen.
Deze is thans gearriveerd en de buitenwegen
Bullen nu door eigen krachten onderhouden
worden en geasfalteerd.
De raad dezer gemeente is voor een open
bare vergadering opgeroepen tegen a.s. Vrijdag
avond. In behandeling zal komen het benoe
men van een commissie voor etratverordenln-
gen. Vaststelling heffing en invordering rege
lende bet vergunningsrecht en verlofsrecht.
Voorts vaststelling van verordening op het
agentschap der arbeidsbemiddeling.
Int dia Woensdagavond gehouden verg£|de-
rinig van den Vlaardingsehea Gemeenteraad,
bracht de heer Buis (S. D. A. P.) aritiek uit
op het beiedd van dein Burgemeester als hoofd
der poiiitie bij de relletjes van dirie weken
geleden. Spr. noemt het optreden der militai-
x» poiiitie minderwaardig en zegt, dat het
uitrukken der militaire poiiitie c*p het publiek
gerwerkt hoeft, ala een roode lap op een stier.
Samenvattend beschuldigt apr. den Burge
meester er van, dat deze als hoofd der polttde,
een wilde klopjacht heeft iaitetn houden op de
bevolking. De Burgemeester heeft groote
waardeering voor het optreden der politie, I
Zoowel gemeente-, rijks- als militaire politie j
zijn tactisch opgetreden. De orde moest ge-
handhaafd worden, hiervoor achtte spr. ver-
sterking der politiemacht noodzakelijk. De
militaire politie is eerst vertrokken, toen de
rust is weergekeerd. Door de heerem Moer
man, Jonker en v. d. Velden wordt dank ge
bracht aan den Burgemeester voor zijn lei
ding en aan de politie voor hun optreden.
In handien van B. en W. om pfae-advies
wordt gesteld net voorstel Buis, om aan de
beide gemeentevroedrvrouwen een jaarlijksohe
toelage te verleenen van 250, vermeerderd
met 15 voor elk afgegeven oomsent boven
10. Het voorstel om het Burgerlijk Armbe
stuur t» machtigen, ook consenten af te ge
ven vpor een andere vroedvrouw, in de ge.
meente woonachtig, wordt door B. en W. in
principe overgenomen. Het voorstel Buis om
voor elk consent in dit geval 15 te vergoe
den, wordt aangenomen met 14 tegen 4 stem
men.
Bij het voorstel tot het vaststellen van een
verordening regelende de rangen, enz. van het
personeel der politie, vraagt de heer Bos (S.
D. A. P.) de thans bestaande functie van ad
junct-inspecteur geheel op te heffen, zonder
overgangsbepaling voor den thans in dienst
zijnden functionaris, en dezen aan te stellen
3,13 klerk
De heer Jonker(A. R.) stelt voor, niet de
nieuwe functie van klerk op te nemen in de
personeelsformatie, doch de bestaande functie
van adjunct-inspecteur te handhaven. De Bur
gemeester vindt voor Vlaardingen één inspec
teur voldoende en wil voor het administratief
werk een klerk. Daar tevens de persoon van
dein thans in functie zijnden adjunct-inspec
teur in geding komt, wordt dit punt aange
houden tot na de besloten zitting. Aangenomen
wordt het voorstal van B. en W. tot het ver
lengen van de rekeningcourant overeenkomst
met de fiirma R. Mees en Zoonen.
Na de besloten zitting wordt het voorstel Jon
ker, om de functie vain adj.-Inspecteur te hand
haven, aangenomen met 10 tegen 8 stemmen.
Na deze besloten zitting worden B. en W.
tevens gemachtigd, een kasgeldleening aan te
gaan bij het Rijk, groot ƒ200.000 tegen 4%
pot. rente, of een leening bij een nietgenoem.
de maatschappij, groot ƒ250.000 tegen eenzelf
de percentage.
I
Moreele en sociale opheffing gaan hier
harmonisch samen met vorming
van den volkssmaak en ver-
nieuiving onzer religieuze
sierkunst",
Wij hadden het genoegen een avond hij het
werken der jongens in de Groesbeeksche Don
Bosoo-Stiehting tegenwoordig te zijn.
Een groote kamer met licht geverfde muren
en blauwe deuren. Lange houten banken en
kleine krukbankjes. Een figuurzaagmaohientje.
Een groote wit-houten werktafel ln het midden
der kamer, op de tafel blokken hout, halfge-
sneden beeldjes, hei, koord, kralen, allerlei
soorten van beitels en boortjes, enkele zaagjes,
potjes Rlpolln-lak, verfkwasten in busjes, heel
veel houtsplintens.
En rond de tafel de jongens, 'n stuk of vijf
tien vanavond, allemaal hun groote peitten met
de scheeve kleppen diep over het voorhoofd ge
trokken, de kleeren slordig en schots, één voor
één typjes voor Brusse's „boefje".
Ze kijken glurend onder de petten uit, 'n
beetje verlegen, ze% zeggen niet heel veel, maar
steken ijverig met de beitels in het hout of
teekenen met potlood de uit te zagen yor.
men af.
Niet allemaal werken ze: er zijn er, die
geen zin hebben en liever toekijken, en ze blij
ven daarin geheel vrij: op geen enkele manier
wordt hier eenlg'e dwang geoefend, noch wat
het werken zelf, noch wat de manier van wer
ken aangaa.t En dan, na eenigen tijd, nemen
ze gewoonlijk toch wel een stuk hout en teeke
nen er den vorm van een kruis op af. Ook heit
kiezen dezer vormen blijft volkomen indivi
dueel, en al worden de jongens daarbij natuur
lijk in zekere mate beïnvloed door wat zij van
den leider hebben, geleerd, toch treedt hun per
soonlijke voorkeur voor een fijner en rankere
of voor een breedere en meer massieve lijnge-
vlnig duidelijk aan den dag. Met de figuren, die
op het kruis worden uitgesneden, is het net
zoo: ze wijzen heel beslist op een bepaalde
school, en op het eerste gezicht maken de
kruisbeeldjes daarom een indruk van eenvor
migheid. Maar als men de beeldjes naast elkaar
beschouwt, dan ligt het persoonlijk element er
duidelijk in uitgedrukt, de eene jongen snijdt
zijn figuren rankeT en Ijler, de andere logger,
forscher en daardoor méér primitief. En dan
brengt ook de kleurgeving, die Indien mogelijk
geheel aan de fantasie van den jongen zelf
wordt overgelaten, een zeer persoonlijken touch
aan.
De kleuren zijn, evenals sommige ornamen
teeringen dikwijls zeer gedurfd en oorspronke
lijk, en uitingen van een verbeelding, die on-
Hollandsch -aandoet. De jongens durven gerust
een kruisbeeldje zwart en geel te schilderen,
of groen en Tood met blauwe versleringen, ze
maken het lichaam van den Christus zwart of
rood zonder eenig blikken of blozen. Maar al
tijd doen de kleuren rijk en warm aan, en het
komt niet ééns vaak voor, dat een beeldje moet
afgekeurd worden voor den verkoop, omdat de
kleurgeving mislukt ls. Al kan het natuurlijk
wel niet anders, of bij deze metbode. waarbij
de Jongens eenvoudlg-weg in en met het mate
riaal zelf fantaseeren, zonder eerst op papier
te hoeven teekenen of andere voorbereidingen
treffen, moet men juist door mislukkingen
leeren. Ze raken dan ook met heit materiaal,
ln dit geval meestal het hout, vertrouwd en
laten heit zijn eigen waarde: een der voor
naamste beginselen van iedere moderne sier
kunst.
Overigens hebben deze jongens niet de ge
ringste bedoeling om „kunstwerken" te maken,
ze hebben vanzelfsprekend geen begrip van
Kerststalletje met uit hout gesneden
figuren
moderne artistieke stroomingen en modes, noch
van den smaak van het publiek. Zr vinden het
enkel prettig om dingen te maken, die ze zelf
mooi vinden en die ze zelf begrijpen, én ze
vinden het ook prettig want ze zijn arm
dat anderen die dingen voor hen willen verkoo-
pen. Verder gaan hunne pretenties niet, als zij
überhaupt al eenige pretentie hebben. Hun
kunst is, wat iedere echte volkskunst behoort
te zijn: op de eerste plaats handwerk, dat leege
uren en dagen vullen kan.
Vandaar ook het primitieve karakter, dat dit
houtsnijwerk heeft en dat men pas volledig
leert begrijpen, dat men pas in zijn echte, mooie
beteekenis gaat waardeeren, wanneer men de
jongens heeft hezig gezien met teekenen en
snijden. Deze onontwikkelde, eenvoudige gees
ten zien het menschenlichaam niet als het
kunstige en verwikkelde samenstel, dat het ls
vooi den modernen mensch, zij weten niets van
psychologie en niets van anatomie, niets van
perspectief en niets van modelleering. Zij heb
ben heel simpele en on-samengestelde gevoe
lens, die zij sleöhts in héél simpele en on-sa-
mengesteld© vormen uiten kunnen, zooals men-
sclien doen, die aan het begin van een bescha
ving staan. Daarom heeft deze primitiviteit
niets onnatuurlijks: zij pas,t zich volkomen aan
bfj het begrips- en uitdrukkingsvermogen der
jongens.
Als deze religieuse gebruiksvoorwerpen toch
op den modern-ontwikkelden smaak een artls-
tieken indruk maken, dan is dit enkèl te ver
klaren door de directheid en ongekunsteldheid,
waarmee het idee en het gevoel van den maker
in de stof tot uitdrukking zijn gebracht. De
natuurlijke onbeholpenheid verhoogt de waar
heid en eerlijkheid van dit werk.
En toch, welke ruime, mogelijkheden tot indl-
vldueele nuances hoe onbewust, die zich ook
uiten biedt dit houtsnijwerk met zijn sche
matische vormen en zijn gelijke religieuse uit
gangspunten! Vergelijk eens de beide kruis
beelden van den 13-jarigen en den 15-jarigen
Twee kruisen, links van een 13-jarigen*
rechts van een 15-jarigen jongen.
jongen, die wij hierbij reproduceeren. Het eer*
ste, dat van den 13-jarige, zoowei wat den vorm
van het ki-uis zelf, als wat de figuren betreft,
van een heel tijn ea rauk lijnengevoel, dat op
een onmiskenbaren artistieken aanleg wijst.
De smalle en bijna-geatyieerde Maria- en Chris
tusfiguren passen vopomen in den langen,
slanken kruisvorm, die voorname lip door het'
hooge bovenstuk bereikt wordt. Ook de duif en
de afscheiding tussehen Maria en Christus, tot
de kleurgeving toe, wijzen op een primitieve
atyleering. Het andere kruisbeeld doet daar en.
tegen veel realistischer aan: de kruisvorm ia
breeder en zwaarder, evenals die der figuren.
De duif ontbreekt en de Maria-figuur staat vlak
onder den Christus, wat een indruk van ge
druktheid wekt. Kleur en houding der figuren
wijzen op minder fantasie, meer realiteitsge
voel.
Men meene niet, dat de jongens zich al
deze dingen bewust gemaakt hebben: ze komen
enkel tot uitdrukking, doordat de makers hun
natuurlijken aard ongedwongen volgen.
Typisch is, wat in dit opzicht de leider over
den 13-jarigen jongen verteld^: „Hij sloop, on
geveer een jaar geleden, zonder iets te zeggen
ons schuurtje binnen, ging stiekum naar de
werkbank, laschte een paar stukjes hout aan
elkaar, en stak er onhandig en onbeholpen een
Christusfiguurtje op uit. Zoo kwam hij nog
verschillende malen terug, als hij genoeg had
van het leegloopen op straat, werkte op z'n
eentje en leerde heel snel hij. Het ls 'n echt
boefje: dagenlang is hij op straat, is daar wild
en ongezeggelijk, in de werkplaats kan hij
soms 'n half uur of langer zitten vervelen om
dan plotseling in razende vaart te zagen, te
snijden en heel oorspronkelijke dingen vpor
den dag te brengen".
De methode van werken, zoowel ars ae wjj»,
waarop de jongens erdoor gepakt worden,
wordt hierdoor volkomen gekenschetst.
Behalve het houtsnijwerk maken de jongens,
in 't hijzonder die, welke voor snijden min
der aanleg hebben ook rozenkransen: hou
ten kralen, die door geknoopt koord verbonden
worden em voorzien van een gesneden en ge
kleurd kruisje, en vooral kerststalletjes. Deze
stalletjes zijn gemaakt van wat stukjes hout en
van dezelfde hel, waarvan de jongens vroeger
bezems leerden binden, maar hoe warm en
natuurlijk doen ze in of juisit door hun armoe
digheid aan tegen de stijve en koude Kerststal
len met de confectie-beeldjes, die nog al te veel
op onze schoorsteenmantels prijken.
Deze volkskunst, die in haar materialen en
gereedschap zoo sober mogelijk blijft, draagt
de kiemen in zich om uit te groeien tot een
beeldsnijkunst, als die van Oberammergau en
het Sohwarzwald, van de Noorsche en Russi
sche boeren.
In vele kunsthandels onzer groote steden
zijn de producten dezer Groesbeeksche volks
kunst reeds te krijgen: ze zijn niet spotgoed
koop, maar ze zijn goed en oorspronkelijk en
daarom verdienen ze gekocht te worden. Van
de opbrengst van ieder voorwerp komt 70 pet.
aan den maker, d.w.z. het wordt voor hem op
een spaarbankboekje gezet, tot hij het noodig
heeft of tot hij meerderjarig is, 15 pet komt
in de algemeene kas, die in gelijke deelen onder
alle jongens van den cursus verdeeld wordt, en
15 pet. dient voor aanschaffing van materia
len en gereedschap. Dat de Stichting uit deze
laatste 15 pet. niet bekostigd kan worden,
spreekt wel vanzelf: zij behoeft daartoe den
steun van allen, die zich voor deze groeiende
volkskunst interesseeren.
De leiders hopen er ook toe te kunnen over
gaan om met een aantal meisjes van den Stek*
kenberg lappen-poppen te gaan maken: even
eens een tak van handwerkskunst, die in ons
•land tot nog toe zoo goed als niet beoefend
is, en die aan de volksfantasie heel veel móge
lijkheden biedt, v
De bedoeling van dit alles is niet om jongens
en meisjes door deze huisnijverheid een bestaan
te verschaffen: men wil hen enkel er toe bren
gen hun leege uren en dagen men denke
aan werkloosheid en seizoenarbeid te vullen,
met een prettigen, een nuttigen en een verhef,
fenden arbeid, die tevens ontspanning ls.
Moreele en sociale opheffing gaan hier har
monisch samen met vorming van den volks
smaak en vernieuwing onzer religieuze sier
kunst: het is daarom dat het werk der Groee.
beeksche Don Bosoo-Stichting tot een bloei en
uitbouw moet kunnen komen, die in steeds
broederen kring vruchten zullen dragen.
T. D.
Berlinske Tidende",
„Wat voor weer hebben we vandaag?"
,,Kan lk niet zien: het is zoo mistig, dat ja
geen kip kunt onderscheiden!."
