DROEVIG GESOL MET DE GRONDWET
TUSSCHEN DUITS CHE REGEERING
EN RIJKSDAG.
VON PAPEN'S RADIO
REDE.
GANDHI DREIGT.
MANDSJOEKOEO.
WOENSDAG 14 SEPTEMBER 1932
„Voor een dictatuur hebben de
millioenen, die in den oorlog
vielen, hun leven niet
gegeven'.
MET HINDENBURG EN VOOR
DUITSCHLAND.
KANSELIER EN MINISTER „CON
STITUTIONEEL" IN GEBREKE
GESTELD.
Een vloed van resoluties in de
„Ueberwachungsausschuss
MET HONGERSTAKING.
Als voor de paria's een afzonderlijke
verkiezingsorganisatie gevormd
wordt.
OFFICIEEL DOOR JAPAN ERKEND.
VICTOR BRIDGES
DE VIJANDELIJKHEDEN IN DEN
GRAN CHACO.
Paraguay tot vrede bereid.
Paraguaansch voorbarig
zegebericht.
DE CONFERENTIE VAN STRESA.
De onderhandelingen der economische
commissie verdaagd.
(S ti»i« -D-lu-Mn»
DE PRESIDENTSVERKIEZINGEN
IN AMERIKA.
Een gunstig teeken yoor
Roosevelt.
(Wordt vervolgd^ j
Zooals men weet, heeft kanselier v. Papen,
nadat de rijksdag het hem onmogelijk had ge
maakt, het woord, te voeren, Maandagavond
yoor de microfoon het programma der rijks
regeering uiteengezet. In het vervolg dier
rede, zeide van Papen, dat voor
iet doen uitvoeren van openbare werken
niet minder dan milliard is uitgetrok
ken. Reeds thans zijn belangrijke resultaten te
boeken. 135 miliioen mark is beschikbaar ge
steld voor 't onderbrengen van de arbeidende
bevolking in tuinsteden en het oprichten van
©igen woningen. De belemmeringen, die daar
in in den weg stonden, zijn uit den weg ge
ruimd. De 50.000 arbeidvrijwilligers zijn reeds
bot 200.000 gestegen. Voor het verschaffen
van arbeid is 75 miliioen mark beschikbaar
gesteld.
De verschillen tusschen het bestuur van het
rijk en dat van Pruisen vormden eerst een
onoverwinbare belemmering. Thans is door het
ingrijpen van de regeering een waarborg ge-
Behapen, dat alles zonder wrijving zal verloo-
pen. Het grootsohe plan kan thans worden uit
gevoerd, te meer daar nog 50 milloen marK
yoor de onteigening van landbouwbedrijven,
die niet rendabel blijken, beschikbaar is ge
steld. Doen daarmede alleen is succes nog
niet verzekerd. i3r zijn grootschere plannen
noodig en deze zijn in het programma van de
rijksregeering vervat, dat aan den rijksdag
voorgelegd zal worden.
Bij de uitvoering daarvan stond de regee
ring voor de moeilijke taak, het evenwicht te
bewaren tusschen de belangen van het alge
meen en die van het individu, vooral bij den
landbouw. Er moet een einde komen aan de
nog steeds toenemende ineenstorting van de
boerenbedrijven. De voeding van het volk
door den landbouw moet verzekerd zijn. Het
verlies van den landbouw moet daarom ver
dwijnen en wel door toeneming van de binnen-
landsche koopkracht, door uitschakeling van
de storende invloeden van buitenaf, wat door
het vaststellen van contingenten kan geschie
den en ten slotte door een vermindering van
de lasten van den landbouw door verlaging
van de rente en van de belastingen. Hierdoor
kan lr\™niDS op de werkloosheid wor
den behaald.
Echter blijft de christelijke plicht van de
regeanng, tegenover behoeftigen, vooral te
genover zieken en invaliden, bestaan. In dezen
zin heeft de rijkspresident op 30 Augustus te
Ncudeck zijn. "voror-dening uitgevaardigd. IDqzg
"waarborgt het bestaan van den arbeider en
het voortbestaan der sociale gedachte.
Slechts indien het gelukt de werkloosheid te
doen. verminderen, zal de ondersteuning voor
de werkloozen, die ook wij als te laag beschou
wen, verhoogd kunnen worden, evenzoo de
rente-uitkeeringen. De sociale verzekeringen
moeten echter in overeenstemming zijn met de
economische beginselen. Wat boven het moge
lijke uitgaat, moet prijsgegeven worden. De
sociale verzekeringen moeten vereenvoudigd
en goedkooper gemaakt worden, in overeen
stemming met den nood. Echter is er niet aan
gedacht, de bescherming van den arbeider prijs
te geven. Alle belanghebbenden zullen ge
hoord worden, voordat de desbetreffende ver
ordeningen afgekondigd zullen worden.
Voorts wees de rijkskanselier er op, dat alle
maatregelen, die in de noodverordeningen van
September zijn opgenomen, slechts voor den
tijd van 12 maanden gelden.
Tenslotte wees de rijkskanselier op de nood
zakelijkheid van een. reorganisatie van het
staatkundige leven. Er is een keerpunt in het
liberale tijdperk gekomen en het is noodig,
daaruit de noodige gevolgtrekkingen te maken.
Duitschland is het laatste land geweest, dat na
den oorlog zijn grondwet op de beginselen van
de liberale democratie heeft gevestigd De
grondwet bevat dientengevolge fo,uten welke
voor bet leven van het rijk en van den staat
een gevaar 21jn. Er moet niet meer geregeerd
worden met partijcoahries. Evenzeer zou het
verkeerd zijn, een partij als dictator te laten
optreden. Dit is een staatsvorm, die niet in
overeenstemming is met het wezen van het
IDuitsche volk en voor een dictatuur hebben
de vele millioenen, die an den wereldoorlog
gevallen zijn, hun leven niet gegeven.
De rijksregeering beschouwt de formee e e-
mocratie niet in overeenstemming met de ge
schiedkundige ontwikkeling en het wezen van
de Duitsche natie. Zij denkt aan een herstel
van een waarlijk onpartijdig staatsgezag, s eu-
nende op de macht en het gezag van den ooi
het volk gekozen rijkspresident.
Alle gezag ontspringt uit God. Een inner ij te
vernieuwing is noodzakelijk. Het communisme
dat ontbindt moet bestreden worden. e
voeding van de jeugd moet er op geric 1
een geslacht te vormen, dat in staa
staat te schragen. Leeraren en scbo ier
hun plicht schenden, kunnen niet g®
den, doch slechts de eeuwige waar
het christelijk geloof moeten d& Sron
de natie worden.
Von Papen besloot met een bero P
land, om de regeering In staat te s e
programma tot redding van Dui sc
uitvoer te brengen. De regeering
den steun van allen, wien de eer en S-
heid van het Duitsche volk meer ter harte
gaat dan het partijleven. Daarom
ker heel het land de leuze voor. i
burg en voor Duitschland.
BERLIJN. 13 September. (W.B.) De rijks-
dagcommissie tot handhaving jan de rechten
der volksvertegenwoordiging (Ueberwachungs
ausschuss) kwiam hedenmorgen (gelijk reeds
gemeld) onder presidium van het soc.-dem.
rijksdaglid Loebe bijeen. De lauden waren door
talrijke afgevaardigden vertegenwoordigd. Van
de rijksregeering was in den beginne slechts
.Ministerial-Direktor" Gotthemer van het rijks-
ministerie van binnenlandsche zaken aanwezig.
Na het openen van de zitting heeft deze, gelijk
bekend, een lange verklaring afgelegd.
De rijkskanselier, aldus Gotthemer, hand
haaft haar standpunt, dat hot optreden van den
rijksdagpresident in de zitting van gisteren met
de rijksgrondwet en met het huishoudelijk regle
ment van den rijksdag In strijd is.
Volgens art. 33 van de grondwet hebben de
vertegenwoordigers van de rijksregeering het
recht ook buiten de agenda om, d.w.z. ook na
sluiting der debatten, het woord te krijgen.
In strijd hiermee heeft de rijksdagpresident
den kanselier het woord niet gegeven, hoewel
de stemming nog niet was begonnen.
Het staat vast, dat na het verzoek van den
rijkskanselier om het woord te krijgen, een
voorstel tot hoofdelijke stemming werd gedaan.
Verder staat vast dat de president dit voor
stel heeft toegelaten en dat hij den rijksdag
nog gevraagd heeft, of de stemming over e
opheffing der noodverordening met de stem
ming over een motie van wantrouwen vei bon
den zou worden.
Een stemming kan eerst beginnen, nadat is
vastgesteld waarover en in welken vorm ge
stemd zal worden. Paragraaf 105 van het huis
houdelijk reglement bepaalt, dat over een
hoofdelijke stemming 'besloten kan worden tot
dat die stemming 'begonnen is. Dit kan dus
niet meer, nadat tot stemming besloten is.
Als de rijksdagpresident na het verzoek van
den rijkskanselier om het woord te voeren nog
een besluit tot hoofdelijke stemming tot stand
bracht dian kan daaruit de conclusie worden
getrokken, dat de stemming hij het verzoek
van den kanselier nog niet begonnen was, en
dat de president zelf de stemming nog niet als
begonnen beschouwde.
Schending der grondwet
Hierdoor komt vast te staan, dat den rijks
kanselier in strijd met de grondwet het woord
onthouden is.
Tengevolge van de houding van den rijks-
dagpresident was de kanselier genoodzaakt de
verordening van den rijkspresident, waamui d
ontbinding van den rijksdag was ^S®1®?
aldus aan den rijksdag kenbaar te mak
hij het document onmiddellijk na he
weigering om hem het woord te geven aa
rijksdagpresident overgaf. -Hiks.
Daardoor werd de ontbinding van _„t.
dag van kracht. Elke daarna s®na™®a ©iken
regel van de afgevaardigden mits derha
grondwettelijken grondslag. Besluiten ranl den
rijksdag aangaande de opheffing f e
ordening van 4 September en be
wantrouwen in de rijksregeering zijn d
geen waarde.
Brief van Goering aan de.
regeering.
Desniettegenstaande heeft de1 4en
dent aan den rijkskanselier gisterenavond
volgenden brief gericht:
De rijksdag heeft in zijn zitting van 12 Sep
tember 1932, krachtens een voorstel van
Torgler met 512 van de 559 stemmen het vol
gende besloten: 1. de verordening van den
rijkspresident betreffende het economische
leven van 4 September, onmiddellijk op te
heffen; 2. de verordening der rijksregeering
tot uitbreiding der werkgelegenheid van 5
September eveneens onmiddellijk op te heffen;
3. de rijksdag ontzegt de rijksregeering zijn
vertrouwen.
Uit deze verklaring blijkt, dat de rijksdag-
president de ontbinding van den rijksdag niet
erkent. Hiermee is echter het bijeenroepen van
deze commissie in strijd.
Intrekking van den brief
geëischt.
De rijksregeering is te allen tijde bereid om
met deze commissie in verbinding te treden,
maar zij moet echter van de hand wijzen om
met haar te onderhandelen, zoolang niet de
rijksdagpresident den brief van 12 September
ingetrokken heeft.
Na het afleggen van deze verklaring verliet
Gottheiner de zitting.
Goering verklaarde, dat hij moest erkennen,
dat de ontbinding van den rijksdag rechts
kracht had, omdat een ten val gebrachte kan
selier een ontbindlngsdSoreet kan teekenen,
zoolang hij nog het vertrouwen van den rijks-
president heeft. Daarentegen moet hij bij zijn
opvatting blijven, dat de stemmingen, welke
gisteren gehouden zijn, geldig zijn, omdat zij
reeds waren begonnen toen de kanselier het
woord vroeg. Bovendien twijfelde hij eraan, of
de motiveering, die voor de ontbinding werd
aangegeven, met den geest en den zin der
grondwet overeenstemden.
De regeering verschijnt niet.
Ook na de heropening der zitting was geen
vertegenwoordiger der regeering verschenen.
Voorzitter Loebe deelde mede, dat hij zich
met staatssecretaris Planck in verbinding
heeft gesteld: Hij had de mededeeling ont
vangen dat de regeering op het rechtsstand-
punt blijft staan, dat Ministerial-Director had
uiteengezet.
Na langdurige debatten nam de commissie.
met de stemmen der Duitsch-nationalen te
gen, en wat de laatste zinsnede betreft, ook
met de stemmen der communisten tegen, de
volgende resolutie, door de sociaal-demoera-
ten voorgesteld, aan:
Het ministerieel wegblij.
ven tot grondwetsschending
verklaard.
jDe commissie tot handhaving der rechten
van den rijksdag heeft overeenkomstig arti
kel 33 van de rijksgrondwet geeischt, dat de
rijkskanselier en de rijksminister van binnen
landsche zaken in haar zitting van heden
aanwezig zouden zijn.
De rijkskanselier en de rijksminister van
binnenlandsche zaken hebben hun verschijnen
van bepaalde voorwaarden afhankelijk ge_
maakt.
Dit is volgens den duidelijken tekst van ar.
tikel 33 der rijksgrondwet niet toelaatbaar.
De rijksregeering heeft deze rechtsopvat
ting ook erkend door haar houding in Jnnj
j.l. tegenover de toenmalige commissie.
De commissie constateert, dat de rijkskan
selier en de rijksminister van binnenlandsche
zaken zich door hun handelwijze aan openlijke
overtreding van de rijksgrondwet hebben
schuldig gemaakt.
Zij verwacht, dat de heer rijkspresident als
de aangewezen beschermer der grondwet den
rijkskanselier en den rijksminister van bin
nenlandsche zaken onverwijld tot vervulling
van hun grondwettelijke plichten zai weten
te brengen".
Verdere resoluties
ter
ge-
con-
van
De commissie besloot deze resolutie ook
kennis te brengen van den rijksp^ldÏÏ
Daarop behandelde de commissie de kwestie
of de rijksdagontbinding rechtmatig w^s
schied en of de stemming in den rijksdag
form de grondwet was gehouden
Na lange debatten werd een resolutie van
den nationaalisocialist Frank aangenomen,
iTdën r2LTi3tgfId' dat stemming
in aen rijksdag grondwettig was.
lidVeSwnrn e6n VOOrStel VM het Centrums
ërdt J?? a aanseaoimen, waarin gezegd
meï m 25 a6linriJkSTaSOntbindin'g in str«d iS
met art. 2d alinea I van de grondwet aange
zien het gevaar, dat de rijksdag opheffing van
een noodverordening eisebt geen concrete
aanleiding'; te, zooals in dat grondwetsartikel
wordt geeischt; terwijl de ontbinding ook in
strijd is met art. 48 al. III zin 2, omdat zij
grondwettelijke recht van den
rijksdag, de opheffing van noodverordeningen
ding dn*?' ??hendt €n een herhaalde ontbiu-
boord gooit TijkSdag
hiertegen. Duitsch-nationalen stemden
Voorts werd een voorstel van Frank
naal-sociahst) aangenomen waarin, de rijks
regeering wordt uitgenood igd den datum der
verkiezingen onverwijld bekend te maken.
(natio-
rijks-
Wat denkt de regeering te
doen
Wat de verdere politieke ontwikkeling aan
gaat, wordt erop gewezen, dat de rijksregee
ring voorloopig afwacht, en haar besluiten
pas over een paar dagen zal nemen. Er wordt
slechts de nadruk op gelegd, dat streng con
stitutioneel zal worden opgetreden en dat de
rijksregeering niet voornemens Ie vóór de
verkiezingen de grondwet te wijzigen.
Veeleer zal onafhankelijk van de verkiezin
gen gewerkt worden aan het opstellen van een
nieuwe grondwet, gelijk door den rijkskanse
lier in zijn rede van gisteren is aangekon
digd.
Wat de rijksregeering betreft wordt nog
meegedeeld, dat zij geen aanleiding ziet voor
snelle maatregelen. Zij heeft zelfs vier weken
tijd voor het vaststellen van den verkiezings
datum. Zijn de verkiezingen in een sfeer van
rust en orde mogelijk, dan zou wellicht in
de eerste plaats de datum van 6 November in
aanmerking komen.
De regeering heeft zich verder bezig te hou
den met de kieswet. Er zijn een aantal pun
ten ln deze wet, die zonder grondwetswijziging
veranderd kunnen worden. Over al die kwes
ties kan echter nog niets definitiefs worden
medegedeeld, omdat de regeering zelf er nog
over moet beraadslagen.
Hindenburg aan Goering.
BERLIJN, 13 September. (II.N.) Tusschen
den voorzitter van den rijksdag Goering en
rijkspresident von Hindenburg zijn vandaag
brieven gewisseld. Goering heeft, overeenkom
stig de moitie van de commissie tot handharing
van de rechten der volksvertegenwoordiging, een
schrijven tot den rijkspresident gericht, waarin
hij den rijkskanselier en den rijksminister van
binnenlandsche zaken van schending van de
grondwet beschuldigt en van den rijkspresident
verlangt, dat de rijkskanselier en de minister
van binnenlandsche zaken terstond voor de
commissie zullen verschijnen.
De rijkspresident wijst in zijn antwoord deze
beschuldigingen met nadruk terug en verlangt
erkenning van het besluit tot ontbinding van
den rijksdag en den daardoor geschapen toe
stand. In dat geval zal er geen bezwaar meer
bestaan tegen het verschijnen van den rijks
kanselier en den minister van binnenlandsche
zaken voor de commissie.
Het centrum constateert
grondwetsschending.
BERLIJN, 13 September. (W.B.) De Cen-
trumsfractie van den rijksdag heeft Dinsdag
morgen een nieuwe fractiezitting gehouden,
waaraan ook de vertegenwoordigers van het
Pruisische fractiebestuur en de ln Berlijn ver
toevende leden van het dagelijksch bestuur
iler partij hebben deelgenomen.
Nogmaals werd op deze bijeenkomst de vraag
.besproken, om de rijksdag al dan niet recht
matig is ontbonden.
De juristen der fractie waren eenstemmig
van meening, dat zoowel de eerste rijksdag-
anttoinding, alsook die van gisteren noch met
(jen geest, noch met de letter van de grond
wet in overeenstemming is.
Dit standpunt hebben de leden der fractie
00k in de rijksdagcommissie tot handharing
van de rechten van den rijksdag ingenomen.
De fractie hield in den namiddag een nieuwe
bijeenkomst, -waarin zij o.a. ook inzake een
gemeenschappelijk manifest een beslissing zou
nemen, waarin alle voorvallen nogmaals uit
voerig zouden worden behandeld.
De rijksdagdoorsoeking
wegens bommenvrees ge
schied.
Een Wolff-bericht meldt nader, dat de plaats
vervangende leider der eerste afdeeling ,Re-
gierungsrat" von Werder in den nacht van
12 op 13 Sept. te 11 u. 30 een huiszoeking m
den rijksdag had bevolen, omdat er ernstige
verdenking bestond van een bomaanslag.
Van deze huiszoeking kon den rijksdagpre
sident en den hoofdcommissaris van politie
geen mededeeling worden gedaan, omdat men
beide heeren niet kon te spreken krijgen.
De huiszoeking was om half twee afgeioopen.
De kelder van den rijksdag en de lokaliteiten
der communistische fractie werden doorzocht.
De kort daarna aanwezige directeur van den
rijksdag Galle protesteerde krachtig tegen dit
onderzoek en verklaarde, dat hu de betreffen
de rijksdag-autoriteiten daarvan op de hoogte
zou brengen.
Daar von Werden moest aannemen, dat er
gevaar aanwezig was, beeft hij niettegen
staande het protest van Galle, het onderzoek
voortgezet.
Aanwijzingen van een bomaanslag zijn ech
ter niet gevonden. In de lokaliteiten der com
munistische partij werd een boek in beslag
genomen dat over spoorwegbouw gaat.
De hoofdcommissaris van politie heeft een
onderzoek ingesteld.
LONDEN, 12 September (R.O.) Gandhi is
van plan zich van honger te laten sterven, ten
zij de Engelsche regeering haar voorstel om
een afzonderlijke verkiezingsorganis^tie voor
de verdrukte klassen in Brltsch Indië te vor
men, laat varen. Gandhi zal 20 September om
twaalf uur met zijn vasten beginnen. Dit be
sluit is een gevolg van een correspondentie
tusschen Gandhi, Samuel Hoare en Mac Do
nald. Gandhi is van meening, dat het voor
stel om een afzonderlijke kiesorganisatie te
vormen voor de verdrukte klassen, die 20 pCt.
van de Indische bevolking uitmaken, zal leiden
tot het uiteenvallen van de hindoes.
Mac Donald heeft op 8 September aan Gandhi
geantwoord, dat de verdrukte klassen-politiek
niet geisoleerd zal worden, maar slechts ge
durende twintig jaar in een beperkt aantal
kiesdistricten beschermd zal worden. Gandhi
antwoordde daarop, dat hij in de afzonderlijke
kiesorganisatie voor de verdrukte klassen de
toediening van een vergif ziet, 'bestemd om het
hindoeïsme te vernietigen, zonder van nut te
zijn voor de verdrukte klassen en dat hij daar
om blijft hij zijn besluit om van honger te
sterven, of men hem in vrijheid stelt of met.
Uit Simla wordt nader gemeld, dat volgens
geruchten in de wandelgangen der wetgevende
vergadering, de regeering Gandhi waarschijn
lijk op 20 September in vrijheid zal stellen,
nadat hij zijn vasten begonnen is.
De regeering zou van plan zijn, Gandhi naar
Sabhamati Ashram, zijn speciaal verblijf bij
Ahmedabad de doen ©verbnengen. Indien
Gandhi rijm bedreiging ten uitvoer brengt
denkt men dat hij nog een maand zal kunnen
l€ De" voorzitter van het Al-Indisch verbond van
onderdrukte kasten heeft Gandhi openlijk zijn
dank betuigd voor het feit, dat hij de geheete
wereld op dezen kasten opmerkzaam heeft ge
maakt.
Een nieuw gebit voor zijn
hongerdood
POONA, 13 September. (R.O.) Terwijl door
de wereldpers de beslissing van Gandhi, dat
hij zich zal doodhongeren, wordt hekend ge
maakt bevindt deze zelf zich in de staatsge
vangenis onder behandeling van een tandarts,
die hem een nieuw gebit vervaardigt.
TOKIO, 13 September (R.O.) In een gisteren
onder voorzitterschap van keizer Hirohito ge.
houden plenaire zitting van den staatsraad te
de officieele erkenning van den nieuwen staat
Mandsjoekoe© door Japan goedgekeurd.
T oenemende onrust rond
Charbin.
PEKING, 13 September (R.O.) Oharbin dreigt
het tooneel te zullen worden van een hevigen
slag tusschen de ongeregelde Chineesche strijd
krachten, die het nieuwe regime van Mands-
joerije beveohten en de Japansche en Mands-
joerijsche troepen.
De Ohineesohe vrijwilligers trekken op Ohar.
bin samen; reeds bevinden rich aanzienlijke
troepen op een afstand van 23 mijlen ten Oosten
en 30 mijl ten Zuiden van de stad.
Intusschen geeft ook de fameuze generaal
Ma Tsjan Shan, wiens dood onlangs door de
Japanners werd gemeld, weer voor de Japan
ners onrustbarende teekenen van leven. Reeds
meldt hij, verscheiden overwinningen op de
samenwerkende Japansche en Mandsjoerijsche
troepen te hebben behaald. Hij rukt thans op
in de richting van Suihua, ten NoordWesten
van Oharbin.
De staat van beleg is afgekondigd in de stad
Kirin, daar nieuwe Chineesche vrijwilligers
corpsen in aantocht zijn.
TOKIO, lij September. (R.O.) Nadat door
den keizer zijn sanctie eraan was verleend,
heeft de Japansche minister mn buitenland-
sehe zaken aan Moeto getelegrafeerd, zich
naar Tsjangtsjoen te begeven, om het erken
ningspact van Mansjoekoeo te onderteekenen,
NANKING, 13 September. (R.O.) Zoodra dé
Japansche regeering de erkenning van Mand-
sjoekoeo aal aankondigen, zullen aan de mo
gendheden door China nota's gezonden wor
den, waarin een beroep wondt gedaan op hei
negenmog endhedenv erdrag
62)
Vertaling van
F. VAN VELSEN
XXIV.
Yoorpoed veilig.
Voor de tweede maal dien morgen, sloeg
lady Jocelyn de .Daily Mail open en na haar
bril recht gezet te hebben, boog zij zich over
de middelste kolom, waar bovenaan een zeer
vetgedrukt opschrift onmiddellijk de aaa
dacht trok.
VERBLUFFENDE ONTKNOOPING
IN LIVADIA.
Koning Pedro in tiet huwelijk getreden met
Prinses Isabella. Burgeroorlog geëindigd.
In ons nummer van Zaterdag w>areu wij in
etaat onze lezers de mededeeling te doen,
dat koning Pedro en de gewezen minister
yan Livadia, markies Da Freitas te Portriga
geland waren. Onze goed ingelich e spec e
correspondent, die het nieuws overse n e
zinspeelde er op, dat wij binnenkort een o
«ndere dramatische gebeurtenis zouden "un-
nen verwachten. De juistheid van zijn voor
spelling la ten volle bewaarheid in een nage-
gpmen uitvoerig bericht, dat wij hedennacht
ontvingen; een bericht dat de verbazingwek
kende mededeeling inhoudt, a de
dro en zijn mededingster aaalL enFrancisco,
schoome dochter ran wijlen portrl-
Zondagmoirgen in de Kathedr
ga in den echt verixraden zijn. oogpunt be.
De toestand uit een tikel bespro-
zien, is uitvoerig in ons boo lezers
ken'. Wij zij er van overtuigd,
van de „Daily Mail» met paar zul_
voor het koninklijke en ver-
len instemmen hij hun zoo
bdntenis. .„„de heeft
Gedurende zijn verblijf hie^wjj2en gegeven
koning Pedro roettlgmaaJ ratisohen geest
van zijn mannelijken en correspon-
en wij deelen de hoop va van zijn
dent, dat onder zijn regeering en 0Ulde
scboone, jonge levensgezean, mogen
vriendschapsbanden steeds bet Liva-
worden en onze tondgenooten (]uUiT55ame
diaansche volk, een tijdper gaan.
vrede en voorspoed mogen eg won(ient.
Van onzen specialen co
Portriga Zondagavond.
De dag van heden is de^mee
in de geheele geschiedenis va mijn
weest. Binnen een uur na afzending
laatste bericht, werden overal strooi- en
pilakblljetitem verspreid,, waatoP Termv.et
stond, dat Zondagmorgen koning Pedro n
huwelijk verbonden zou worden mot Prinses
Isabella, de schoone, weliswaar niet algemeen
beleende dochter van wijlen Don Francisco.
Met zeer veel moeite en slechts door de
vriendelijke tusschenkomst van mr. Watson
den Britschen consul, slaagde ik er ln mij
een onderhoud sot generaal AJmaida te xerze-
keren. Deze verklaarde in zeer opgewonden
bewoordingen, dat het bericht een goed over
legde grap was van de volgelingen van Pedro.
©T'dere onderzoekLugen leidden mij echter
de gevolgtrekking, dat de Prinses werkelijk ia
handen van de koningsgeainden was en dat
deze, onder bekoring als zij was van de hof
felijkheid van den koning en zijn aangenaffle
persoonlijkheid, in het huwelijk had toege
stemd^ als de meest natuurlijke en gelukkige
oplossing va,n hun beider aanspraak. De waar
heid van dit gezichtspunt openbaarde zich
spoedig.
Zonidiagimorgen zéér vroeg, ontvingen all'e
buitenlandsichie correspondenten te Portriga
een officieele uiitnoodiging voor de kathe
draal. De toegangen waren door een sterke
militaire macht bewaakt. De plechtigheid, die
oorspronkelijk op twaalf uur was vastgesteld,
had niet eerder dan te half twee plaats. Dit
vonid zijn oorzaak in het feit, dat generaal
Almaiida een laatste poging had ondernomen,
om tot het midden der stad door te dringen.
Zijn veel te late poging werd gemakkelijk
verijdeld, aangezien een groot aantal zijner
volgelingen hun wapenen reeds had nederge-
legd, daar zij het hopelooze van den toestand
duidelijk inzagen.
De huwelijksplechtigheid werd door den be
jaarden bisschop van Portriga voltrokken ea
muntte uit door ongekenden praal. Bij het
verlaten van het kerkgebouw werd het ko-
koninkiijk echtpaar met buitengewoon enthou
siasme begroet en door da menigte naar het
oude paleis van Sint Pieter begeleid, waar
sinds onheugelijke tijden het regeerende huls
van Livadia heeft gewoond.
De nieuwe koningin yan Livadia ia een
VEERBOOT GEKENTERD.
Vierentwintig personen verdronken.
TOKIO, 13 September. (R.O.) Vier en twintig
arbeiders van het vlootarsenaal van Kuc ver
dronken, toen een veerboot, welke 100 perso
nen aan boort had, kenterde.
jong meisje van buitengewone schoonheid, en
doet denken aan een Engelsche. Zij heeft een
weelde vaen wondermooi- barnsteenkleurig
haar zooals men dikwijls in 'de zuidelijke pro
vinciën van Livadia aantreft en gedurende
de ceremoniën spreidde zij een bevalligheid en
een waardigheid ten toon, die de bewondering
van aille aanwezigen afdwong.
Het valt niet moeilijk, te gelooven en te
vertrouwen, dat onder zijn jeugdige, begaafde
regeerders, die door den eminenten staats
man, markies Da Freitas zullen worden ter
zijde gestaan, het land zich spoedig van de
doorstane onlusten zal herstellen.
Toen lady Jocelyn zoover had gelezen, leg
de zij de krant neer en leunde achterover te
gen den rug van de sofa. Gedurende ruim een
minuut zat zij zoo, bewegingloos en ree
voor zich uitstarend, met een uitdrukking,
zooals weinig menschen ooit op haar vrien
delijk opgewekt gelaat hadden waargenomen.
Eindelijk nam zij met een zwak zuchtje de
krant wederom op en staarde nogmaals naar
het schreeuwerige opschrift.
Ach die arme Tony, kwam het fluiste
rend over' haar lippen. Mijn arme Tony, arme
jongen!
Zij had de medelijdende woorden nog niet
uitgesproken toen het geluid van ee* snel na
derenden auto tot haar doordrong. Een oogen-
blik later werd er heftig aan de huisbel ge-
trokic t)
Lady Jocelyn stond op, ging langzaam naar
de deur en hield de meid tegen, die juist op
het portaal was.
Ik ben niet thuis, Ellen, sprak zij, be
halve yopï ggr. Henry Oonway. {k verwacht
LONDEN, 13 September (H.N.) De regeering
van Paraguay heeft zich voorwaardelijk be
reid verklaard de Vijandelijkheden in den
Gran C'haco te staken. Zij heeft in een nota
aan de neutrale Amerikaansche staten ver
klaard, dat zij zich van alle strijdactie zal
onthouden, indien de veiligheid des lands ge
waarborgd wordt.
De inhoud van deze nota zal ook ter kennis
van den volkenbond worden gebracht.
LONDEN, 13 September. (R.O.) De Bolï-
viaansche legatie te Londen heeft tegenover
een vertegenwoordiger van Reuter een ver
klaring afgelegd betreffende de tegenstrijdige
berichten over het fort Boqueron.
De legatie verklaarde, dat kolonel Esitriburï-
bia de commandant van het Paraguaansche
leger, zeker zijnde van de overwinning, voor
barig aan zijn regeering meldde, dat hij het
fort Boqueron veroverd had, wat enthousiaste
manifestaties in Asuncion tengevolge had.
De aanval mislukte evenwel. Kolonel Eeti-
buribia pleegde hierop te Poze Valencia zelf
moord.
Het leger van Paraguay werd hierop met
meer dan tweeduizend man versterkt en de
aanval met zware verliezen herva/t.
Het derde offensief van het leger van Para
guay is gisteren begonnen. Meer dan vijfdui
zend Paraguanen nemen aan den strijd deel.
De Bolivianen, aldus de Boliviaansehe legatie,
houden stand.
STRESA, 12 September (V.D.) De onder
handelingen van de economische commissie
der conferentie van Stresa, die hedenmiddag
weer hervat zouden worden, zijn verdaagd. Er
verluidt, dat zeer belangrijke particuliere be-
aprekingen tusschen de Italiaansche, de Fran»
sche en de Duitsche delegatie hebben plaats
gevonden.
De kansen op een overeenstemming, welke
gevonden zou worden in een combinatie van
de voorstellen van Duitschland, Italië en Frank-
rijk, zouden voor Duitschland niet ongunstig
De financieele commissie heeft zich bezig ge
houden met een algemeene bespreking van den
toestand der debiteurlanden. Van de crediteur-
landen werd het woord gevoerd door Neder-
land, Engeland en Frankrijk. Uit de bespre,
kingen vau de vertegenwoordigers van alle
drie landen blijkt, dat zij met geneigd zija
leeningen, of financieelen steun te goren
Interessant was, dat de Fransche gedelér
geerde wees op het goede voorbeeld van
Duitschland, dat zijn haudeispo itiek in orde
gebracht had, toen bleek, dat de leeninzspo-
hierop hij monde van den gedelegeerd© Ber-
ger dat Duitschland tengevolge van zijn ho£
ge verplichtingen niet instaatwas W
viezenbeperkingen eenzijdig op te heKeo.
Duitschland staat op het standpunt ^t schuL
den slechts door goederen betaald kunnen
worden.
POOLSCHE STAD DOOR BRAND
GETEISTERD.
2200 personen dakloos.
WARSCHAU, 13 September (V.D.) De
Poolscbe stad Kolno bij Lonza is giste««
een reusachtigen brand voor bijna de helft ver
D Tengevolge van den storm breidde het vuur
zich met razende snelheid uit. Ongeveer 2-00
bewoners zijn door den brand dakhjbs gewor-
den.
hem en je kunt hem direct bij mij brengen
ja, mylady, antwoordde het meisje vnen-
dol ijk.
All© dienstboden van lady Jocelyn aanba-
den haar en ofschoon het verdwijnen van Isa
bel nog steeds een ondoorgrondelijk en onbe
grepen geheim voor hen was, gevoelden zij
zich ongelukkig, bij het zien van de ongun
stig© invloed, die dit op het gestel van hun
meesteres uitoefende. Nadat zij zich weder
naar hiaar kamer had begeven, weerklonken,
juist toen zij haar vorige plaats had ingeno
men verschillende stommen in de hal. Een
lichte kreet ontsnapte haar lippen en gedreven
door een emotie, waarvan zij zich geen reken
schap kon gwen, strekte zij haar arm naar
de houten omlijsting van de sofa uit, teneinde
zich overeind te houden. Het volgende oogen-
blik kwamen schuifelende voetstappen de trap
op en kwam Ellen met opgewonden rood ge
laat de kamer binnenstuiven.
O, mylady! Daar iis miss Isabel en sir
Antony, mylady en en mr. Oliver!
Terwijl zij stond te gillen, kwam het eerst
genoemde paar de kamer binnen en toen
echoot lady Jooeiyn met een zachten jubel
kreet op hen af.
Tony! Istabel! fluisterde zij en toen zij
op haar toe vlogen en hun armen om haar heen
sloegen hijgde zij half lachend en schreiend:
O, dierbare ondeugende kinderen, wat hebt
jelui mij een schrik op het lijf gejaagd.
Onder al dat omhelzen volgde Guy hen in
de kamer. Behalve dat zijn gelaat een weinig
door de zon was verbrand, zag hij er even be
zadigd en eerbiedwaardig uit als voorheen;
werkelijk kon men zich hem niet indenken op
eea met bloedvlekken besmeurd strand niet
PORTLAND, (Maine), 13 September. (R.O.)
In den staat Maine zijn gisteren verkiezingeh
gehouden. Maine is de eenige staat, waarin
dit vóór November geschiedt. De volksmond,
zegt „Wat Maine doet, dat doet de natie bij
do presidentsverkiezingen in November", en
daarom worden de verkiezingen daar van groot
belang beschouwd.
Blijkens de tot dusver bekende uitslagen
staan de democraten bovenaan. De democraat
Brunn heeft voor het gouverneurschap een
voorsprong van 1300 stemmen op den republic
kein Burleigh Martin, Nog van slechts vijftig
van de 639 districten moeten de uitslagen bó.
kend worden. Als Brunn da overwinning lie.
haalt, zou hij na 18 jaar de eerste democrati
sche gouverneur zijn.
Uit den stand der verkiezingen leidt men af,
dat de vooruitzichten voor de democraten bij
de verkiezingen in November en met nam©
voor de verkiezing van Roosevelt tot president^
gunstig zijn.
een rookende revolver in zijn hand, zonder
den schijn op zich te werpen, dat men zich aail
dè wildste! fantasieën overgaf.
Wij zijn pas vanmorgen te Southampton
binnengeloopen, bekende Tony, en ik wildé
expres niet teleigrafeeren.
Ellen, die tot nu tee het tooneel met steeda
geoipenden mond stond aan te gapen, scheen
plotseling tot het begrip te komen, dat zij zich.
aan giroote onbescheidenheid had schuldig ge
maakt. Mqt een half onwilligen zucht maakt©
rij aich gerudschlloos uit de voeten en vloog
de trap met drie treden tegelijk af, om het
opzienbarende nieuws aan haar collega's in dé
keuken te gaan vertelen.
Met hun armen om lady Jocelyn heen gestren
geld leidden Tony en Isabel haar langzaam
naar de sofa en zetten zich ieder aan een kant
van haar neder. Guy plaatste een leuning
stoel tegenover hen en li-et zich daar op val
len.
Neem mij niet kwalijk, Guy, zei lady Jo
celyn. Ik ben zoo gelukkig en zoo opgewonden,
dat ik je zelfs nog niet eens goeden dag heb
gezegd en ik ben er zeker van, dat het door
jouw toedoen is, dat ik mijn dwaze kinderen
weer terug heb.
Zeker, dat is ook zoo, riep T-ony. Als Guy
niet tocsüshoten was en de halve politiemacht
van Livadia had al'gamaakit, dan zouden wij
geen schijn van kans gehad hebben, om orka
te redden. Niet waar, Isabel?
Isabel knikte.
Hij heeft zich zeer dapper gedragen zei
ze op dankbaren toon. Ik zal nooit vergeten
wat een heldhaftig, indrukwekkend figuur hj|
maakte.
