"I
EEN MAN UIT EEN STUK.
MODERN APOSTOLAAT IN DUITSCHLAND.
DE GROOTSTE ENGELSCH-
MAN VAN ONZEN TIJD
DONDERDAG 22 SEPTEMBER 1932
DE PROFESSOR OP DEN
PRESIDENTSZETEL
VADERTJE MASARYK, DE VADER
DES VADERLANDS
L -
,.f w -
DE SINT JOHANNESBOND EN DE
ARMSTEN DER ARMEN.
EEN BARAK-KAPEL
HET NIEUWE MANDSJ OERIJE.
-
MAAR TAL VAN MUSKIETEN
WAARDEEREN HEM NIET.
ROEM EN VERGETELHEID.
UIT GOUDA
DE KAMER VAN KOOPHANDEL
BIJEEN
(Van onzen H-correspondent.)
Vier uur lang liiet bij, te paard gezeten, de
Sokals langs zich been mareheeren en daarna,
leed hij door de stirate® ran het feestende
Praag, met de stoere honding van een jeugdig
cavalerie-officier. Toah is president Masaryk
in de tachtig en het ap een paard zattem is
nooit zijn 'beroep geweest. Zijn paard was de
katheder. Professor Masaryk heeft er vroege"
vermo-edieilijik ook nooit van gedroomd, dat hij
eens als een modern triomfator toegejuicht
zou worden im de nieuwe hoofdstad van zijn
(herboren vaderland.
Neem, hij zal dat wel nooit gedroomd hebben.
Want het was steeds prof. Masaryk, dlie zijn
telmeerend vermaan verhief, ails de Tsjechische
extremisten tot onbezonnen daden wilden over
gaan. Hij, de socialist, was voor den wereld
oorlog bereid, zicih onder de Habsburgerg te
schikken, omdat hij duidelijk en klaar inzag,
dat de Doma,u-monarch!e een economisch en
dn menig opzicht ook staatkundig geheel was,
waarin zijn volk vooral economisch sterk stond.
Déze logische houding wordt hem nog beden
ten dage door de uiterste elementen van
Tsjcchenlamd kwalijk genomen. Maar dit neemt
niet weg, dat president Masaryk, de voormalige
(professor, im heel Tsjecho-Slowakië zoo. popu
lair is en werkelijk zoo geliefd als vermoedelijk
geen enkel ander staatshoofd in welk land
ook. De altijd ietwat sentimenteel aangelegde
Tsjechen en Slowaken noemen hem met hun
Slavische® zin voor vereering „Vadertje Masa
ryk" en ze meene® het. Ze zien in hem den
vader des vaderlands, den vader, die over hun
(belangen waakt.
President Masaryk heeft als regeerder ook
zijn figuur mee. Toen hij daar door die straten
/van Praag reed, Napoleontisch gezeten op een
vurige® schimmel, zijn nog stoere gestalte in
een licht ruitenpak gehuld, schemerde om heel
rijn figiuur; het merkwaardige, het imponee-
renid'p, onzegbare majestatelijike, dat vooral op
den naïeven volksgeest een geweldigen indruk
maakt. Ba de hulde, die hem werd gebracht,
[Was dan ook geweldig en ontroerend.
Hij vertegenwoordigt voor die menschen in
,T«,iecbo-S!owBJkdë de wederopstanding van het
lvaderfand, van het vaderland, dat drie hon
derd jaar onder vreemde overheensicihing heeft
(gestaan. In hem herleeft de traditie der
Tsjechisch© vorsten er. ai is Tsjecho-Slowakië
dan oen republiek, er is veel in, dat men eerder
In een koninkrijk zoeken zou. E® president
Masaryk zetelt in den Hnadcóny of Burcht
waarlijk als een koning en merkwaardig genoeg
dankt 'hij diit bijna uitsluitend aan zijn per
soonlijke autoriteit. Hij is als het ware het
(levende geweten van de natie. Indien hij in
een belangrijke kwestie uitspraak doet, is zijn
woord wet.
Zoo is het giegaan met de kwestie van Kerk
en £taat. Speciaal de socialisten wensohten de
sell efelng en in bet parlement weerklonken de
heftigste redevoeringen tegen Rome. Maar pre
sident Masaryk waarschuwde, dat een jong
(kind ais Tsjecho-Slowakië het ziich niet ver
oorloven kon, met een wcreudmacht ais Rome
in onmin te leven. Natuurlijk 'n erg opportunis
tische rieden. President Masaryk zelf zal echter
nog wed andere redenen hebben aangevoeld,
om zijn weerbarstige mannetjes tot een daad
te brengen, waarvoor ze heetemaai niets voel
den. Een concordaat wilden ze in geen geval.
.Toen werd de tusschenrweg van een modus vi-
tvendl gewonden. Damfc zij Masaryk's autoriteit.
[Want de zwafcke Katholieke Tsjechische en
iSIowaaksche partijen konden hier niet veed uit-
jrichtem.
Toen Maissaryk als balling door de wereld
Bwierf en in Europa en Amerika de aandacht
dier autoriteiten vroeg voor zijn in een wei heed
Bonderlinge en nnoeoiijike positie verkeerend
.vaderland, moet hem de universaliteit van de
Batliolieke Kerk getroffen hebben en juist hij,
Ide kampioen van bet zelBbeeabi'kkingsrecbt der
[Tsjechische en Slowaaksidue naties bij uitstek,
pioe t telkens onder den indruk gekomen zijn van
de Pauselijke vermaningen, van de groote gees
telijke autoriteit van Rome, de eeeige geeste
lijke autoriteit, die zich in dien groeten wereld
oorlog openlijk tegen den kamp der volken durf
de te stellen.
President Masaryk wend Katholiek getboren,
ging' echter reeds ais jongen voor het geloof
/verloren. In niet geringe mate een slachtoffer
der omstandigheden. In den loop der jaren is
Stijn anti-clerical Is/me intusBchen getemperd en
thans dwingen ook politieke redenen hem,
tegenover Kerk een meer verzoenende houding
laan te nemen. Hij heeft voor het behouden
(van bet presidentschap tegenover zijn politieke
Vijanden ook den steun der Katholieke partijen
moodiig. Formeel 'beeft men beloofd, dat ondier
Bij® bestuur de scheiding tusedhen Kerk en
.Staat niet zal worden voltrokken.
Wij Katholieken kunnen met zekeren wee-
tooed mijmeren over Ibet verlies va® deze mach
tige figuur, die zich tevreden stelt met een
Vaag, persoonlijk religie-ideaal en voor zljm
volk bet agnosticfisme schijnt te verkiezen
boven een „geestelijke knechtschap". Dit even
wel mag ons niet verhinderen, Masaryk in al
zivn grootheid te zien, in zijn grootheid van
geleerde, historicus, staatsman en volksleider.
Zijn weg naar den katheder ls geen gemak
kelijke geweest. Arm, als voormalig smids
jongen, trok hij naar Weenen, om er te stu-
deeren. Door zijn scherpzinnigheid brak hij
piek baan en in een boek over den zelfmoord
als sociaal product vestirde hij de aandacht
van de geleerde wereld op zich.
Nadien steeg zijn aanzien met den dag. Hij
werd een groot kenner van Rusland en als de
beste kenner van dit wonderlijke land aange
wezen. Als professor In Praag kon hij niet
buiten de politiek blijven. Trouwens, daar was
zijn aard niet naar. Maar door dien aard kwam
hij toch met een groot deel van zijn volk in
botsing. Hij zag logisch en reëel de practiach
bereikbare resultaten, twijfelde aan de juist
heid der nationalistische strevingen en drufde
het aan, recht tegen de publieke opinie in te
gaan. Zijn partij bracht het dan ook niet ver
der dan drie zetels en af en toe was hij zelf de
partij, in dit geval niet door zijn boven alles
uitstekende persoonlijkheid, maar om de een
voudige reden, dat hij de eenige afgevaardigde
was.
Zijn groote objectiviteit komt hem nu in het
politiek tamelijk woelige Tsjecho-Slowakië
goed van pas. En het is door die objectiviteit,
door zijn groote, persoonlijke autoriteit, dat
bij in 't land een veel belangrijker positie in
neemt, dan de grondwet hem veroorlooft, zulks
intusschen zonder ooit zijn bevoegdheden te
overtreden.
Bij de stichting van de republiek der Tsje
chen en Slowaken oordeelde Masaryk het ge-
wenscht, dat de presidentieele functie het
midden zou houden tusschen die van Frankrijk
en de Vereenigde Staten. Hij beschouwde de
uiteindelijke verantwoordelijkheid van de re
geering als de voornaamste levensvoorwaarde
voor een goed staatsbestuur. En hij zag het
presidentschap voornamelijk als een advisee-
rend en regelend instituut.
De president van Tsjecho-Slowakië is door
de grondwet niet erg goed bedacht, indien het
op executieve macht aankomt De president
wordt ook niet door het volk gekozen, zooals
in de Vereenigde Staten, maar door het par
lement, zooals in Frankrijk. Hij heeft niet het
recht decreten uit te vaardigen, zooals de
Duitsche president, die zich aldus naar we
weten een bijzonder sterke positie heeft kun
nen scheppen. Zijn veto is alleen een veto van
uitstel, maar hiervan heeft Masaryk, toen het
noodig was, tamelijk veel gebruik gemaakt. Bij
het samenstellen van een ministerie is hij
door de toestemming van de meerderheid der
partijen gebonden en die kunnen zijn kabinet
ook gewoon naar huis sturen, als hun dit noo
dig voorkomt. Al zijn officieele daden moeten
voorts door daartoe aangewezen leden der re
geering worden goedgekeurd en zijn bood
schappen aan het parlement moeten eerst door
den minister-president gelezen worden.
Een zwakkere persoonlijkheid dan Masaryk
zou de onvolkomenheden van de positie van
den president in Tsjecho-Slowakië heel gauw
hebben doen uitkomen, maar Masaryk regeert
met de grondwet en toch zonder de grondwet.
Zijn woord heeft meer kracht dan een wet.
Aldus is Masaryk's positie in Europa wel
heel uniek. Zijn moreele macht is greater dan
zijn constitutioneel© en omdat hij zich zooveel
mogelijk buiten de binneniandsche politiek
houdt, voelt het volk hem als boven alle poli
tiek gedoe verheven. Hij is een bijna mythische
figuur.
Het ligt voor de hand, dat zijn optreden niet
overal onverdeelde instemming vindt en Joden,
hatende Slaven verwijten hem in het bijzonder
zijn welwillende houding tegenover de Joden
en het Joodsche probleem, maar men mag
toch gerust zeggen, dat ais het er op aan
komt, hee! Tsjecho-Slowakië achter hem staat.
Hij, de professor op den presidentszetel, is voor
de eenvoudigen vadertje Masaryk en zoo er
dan in het land iets niet in orde mocht zijn,
dan zegt men als vroeger in Rusland,, dat
vadertje tsaar zoo ver weg is en niet alles
weten kan
De vader des volks uit zich zoowel in de
boodschappen aan 't parlement «ls in die aan
het volk. President Masaryk houdt er van. zijn
volk over bepaalde kwesties ife onderrichten en
hij ontziet zich ook niet. door de radio in het
bijzonder het woord tot de kinderen te richten.
President Masaryk moet zich ook wel als
vader voelen. Toen de wereldoorlog uitbrak en
de strijd om een onafhankelijk Tsjecho-Slo-
waikië begon, was hij vier en zestig jaar. Zijn
naaste medewerkers, de indertijd bij een vlieg
ongeluk omgekomen Stefanik en Benes wa
ren 'n mannenleeftij'd jonger, Stefanik was 34,
Benes 30 jaar oud. En de soldaten, die hij als
de Tsjecho-Slowaaksche legioenen bovaderde
waren meerendeels jonge menschen.
Ais een vader wordt hij ook geëerd. Voor
hem speciaal bevat de grondwet een bepaling,
dat de eerste president zijn heele leven presi.
dent kan blijven. Bij volgende presidenten zal
het een vraag van een of twee termijnen zijn.
Masaryk, ofschoon hij toch telkens voor een
termijn gekozen wordt, zal echter president
•blijven tot zijn dood, president en vader van
vaderland en volk.
President Masaryk,
De vrouw-gorilla
Beimel ot-Moems, heeft de vrouw-gorilla aan
de Parij-zenaars wlOlon to on en, en is met haar
naar 't „Luna-Fank" gegaan. In dien tijd dat
de Parij'zenaars terugkomen van» de 'badplaat
sen, waar zij gewoon schijnen ge/raaikt aan het
afleggen va/n de vestl/mentajiire o/verfblijfsellen
va® een fatsoenlijk verleiden, hiefiben zij wel
•iets anders noodl/g en hoewel het apenhaar
al weer uit de mode is, zat het aanschouwen
van een dame met een rijike founruine wei een
entreegeld waard zijn.
Wij weten n.let of dat bont des he-enen»' Ber-
nelots eigendom is. Als fanatiek paleontoloog
veraame/lt 'hij stevig en hij heeft verteld, dat
'hij eigenaar is van een schedel van een pre
historisch. mensdh dat te Panama rondloopt
en goedgunstig het ding in [bruikleen heeft
•mogen houdto, mits hij het maar afgeleverd
krijgt bij zijn dood. De dood van dien prehte-
torischen mensch natuurlijk.
Geflulkildg voor de Parijsdhe mode, is de blik
des heeren Bemelot-Moeous, slechte op het ver
leden gericht, zoodat bij zijn ontdekking niet
zal explodteene®. tot bet ruineeren va® de
Parijsdhe kleediinigindustrde. Maar die staat
toch aan het gevaar Moot, dat de Parfislenne
die een bontmantel onder haar vrouwelijke ver
langens telt, op bet onzalig idee komt een pre
historische oplossing aan baar toilet te geven,
't Zou een must voor menig man zijn.
IHet schijnt dat de dame gedeeltelijk een
menschen-, gedeeltelijk een aipemhuid beeft,
't Laatste is een aanbevelenswaardige variatie
voor hieo, di© een olifantshuid toonen,
De fcleuriingendokter, prins TovaJIo Houenou,
die dacht, dat mensch-apen alleen in Afrika
voorkwamen, te zeer Verwonderd zoo'n exem
plaar te Parijs te vinden, wat doet vermoeden,
dat hij nog niet lang in Europa verblijft,
andanikis bet feit, dat men er anders nog ai
eens een mensdh voor een aap houdt.
Het schijnt dat de vrouw-gorilla een langen,
spitsen, neus heeft, en eien klednen mond, die
weigert baar ouderdom te zeggen en baar
'plaast van geboorte en den familienaam. Het
zou dus indiscreet zijn daarnaar te vragen.
Te meier, waar iedereen, overtuigd is, dat het
een vreemd schepsel moet zijn. En dat te altijd
voldoende geweest om de nieuwsgierigheid
wekken,
M, t u.;
WêZmfmmmmm
y$:
NA HET DRAMA OP EAST RIVER, NEW YORK. Het wrak van de ferryboot „Observation" wordt
door de legerboot „Rockaway" boven water gebracht. De stuurboordzijde ligt reeds droog.
Van een bijzonderen medewerker.)
Waar bij ons verschillende vormen van vrou
welijk*) leekenapostolaat zoo welig bloeien en
zulk een groote toekomst tegemoet schijnen te
gaan, zooals de Graal in het Bisdom Haarlem
de K.J.V. in het Zuiden en nu weer de Oblaten
van Schootenhof in Utrecht, is het interessant
iets te vernemen van het werken en strijden
van de Johannes-missionarissen in Duitsch-
land.
Allereerst, dit is hoofdzakelijk een mannen
werk. Paters en broeders spelen de hoofdrol.
In de beginselverklaring van dezen door den
Paus en de betrokken Duitsche bisschoppen
goedgekeurden Bond, heet het ,,De Johannes-
bond wil er toe bijdragen, de In een nieuw ze
deloos heidendom teruggevallen wereld terug
te veroveren voor Koning Christus. Naar het
voorbeeld van den heiligen Johannes, den Pre
diker aan den Jordaan, wil het de blijde bood
schap van het Rijk Gods verkondigen aan de
vele duizenden, wien men het geloof uit het
hart gerukt heeft en daarmee in een woestijn
van ongeluk en wanhoop heefit gedreven".
De Johannesbond bestaat uit een kern van
degelijk gevormde Paters, Zusters en Broeders
en uit een kring van medehelpers onder de
leeken. Deze leeken worden nog in twee groe
pen verdeeld, zij, die een soort ordesleven in de
wereld lijden en zij, die algeheel leek blijvende,
toch uit de verte willen meehelpen en steunen.
De mannen van eerstgenoemde leekengroep
noemen zich Johanneeridders, de vrouwen Ma-
riamaagden. Zij wijden zich op een bijzondere
wijze toe aan Christus Koning met het held
haftige voornemen, om in geval van nood,
voor Christus en zijn kerk hun bloed en hun
leven te geven.
Het te mijn bedoeling niet, hier verdeT over
de innerlijke organisatie van den bond uit te
wijden, over zijn verschillende stichtingen en
omvangrijke velden van Apostolaat, zooals het
apostolaat der jeugd, der materieele hulp, der
pers, der geloofsverdediging, der drankbestrij
ding enz. enz. Genoeg zij het hier te vermelden,
dat de Johannesbond slechts sedert enkele ja
ren bestaat en reeds beschikt over drie groote
stichtingen, het Johannesheim en het Chris-
Königsliaus te Leutesdorf aan den Rijn (bij
Andernach) en een opleidingsinstituut voor zijn
toekomstige priesters in Frankfurt a/Maia.
Het werk heef ft, niet het minst door zijn zeer
interessante geschriften en korte publicaties
een waarlijk providentiealen bijval gevonden
in alle rangen en stander# van het Katholieke
volk in Duitschland.
Pater Haw de sympathieke, eenvoudige lei
der, Jjehoeft slechte drie passen te doen buiten
zijn woning, om het uitzicht te hebben op het
beruchte Schiereiland in den Rijn, waar mo
dern getinte jeugdgroepen, gedurende de zo-
mervacantie en op Zon- en Feestdagen, zich
amuseeren op een met de goede zeden zeer
strijdige wijze.
Hij heeft in den gevel een meer dan levens
groot beeld laten plaatsen van Christus-Ko
ning, Die vol erbarmen Zijn armen uitstrekt
naar deze scharen, die geen Herder hebben en,
In den diepsten zin van het wooTd, zonder
Brood zijn.
Dit symboliseert hot gansche werk.
En nu bijna sedert een jaar te ot aan de drie
bovengenoemde stichtingen nog een vierde
Stichting toegevoegd in de Petersburgerstraoze,
midden in Beriin-Osit het bijna geheel commu
nistische arbeiderskwartier.
Een afgedankte kazerne die het laatst als
fabriek dienst deed ls bier herschapen in een
woonstee voor meer dan 400 beschermelingen.
Was het geen overmoed in deze tijden van
versohrikkelijken materieelen nood, zulk een
waagstuk te ondernemen? „Neen", zeggen de
heldhaftige Johannesmissiona.rlseen,hoe nij
pender de nood, des te noodzakelijker ons
werk."
Dit is een waagstuk der naastenliefde.
Zoo hebben zich dan reeds dezen winter de
deuren van dit ,Heim" geopend voor de velen,
die zonder onderdak en zonder voeding in de
millioenenstad ronddolen, aan alles wanho
pend.
En waaruit bestaat nu de bonte schare die
hier haar toevlucht zoekt? Ze komen uit alle
hoeken en gaten van Duitschlanduit het Rijn
land en uit Saksen, uit Beieren en uit Baden,
daar zijn goedmoedige Schwaben, Westphalers.
Sileziërs en opgewekte Tiroters.
Aan hun gebroken Duitsch erkent men de
vreemdelingen, Polen en pussen, Japanners,
Mohammedanen en zelfs negers.
Zij allen zijn door het harde lot naar Berlijn
gedreven en nu grijpen ze deze laatste red
plank aan. het onderdak der dakloozen.
Uit lompen en brokken, die bij elkaar wor
den gezocht, maken die arme menschen hier
met veel vernuft en vruchtbare samenwerking,
kleeren, meubels, toiletartikelen, en jonge
paartje» en arme families zijn hiervan de beste
afnemers.
Op zekeren dag is ook een oiuje piano in het
dakloozen-tehuis binnengekomen. In triomf
werd zij naar binnen gedragen. Thans, als al
len in de groote zaal en daaronder ook diege
nen, die het hidden reeds lang verleerd -hebben,
zich des avonds tot het avondgebed vereenigen,
dan mag deze oude piano God weet wat voor
liederen er vroeger op gespeeld werden een
lofzang ter eere van O. L. Vrouw begeleiden.
Dit is één van de heerlijke ondernemingen
der Johannesmlsskraarissen in Berlijn. Daar is
nog een andere, een oogenschijnlijk veel ge
ringere.
In de omgeving van het station Jungferhel-
de heeft zich een Johannesmissdonarls in een
van de krotwoningen eener harakkenkolonie
gevestigd met als Huisvriend en Beschermer,
den Weerlooze van het H. Altaarsacrament.
Een oude hanak die vroeger voor den ver
koop van koffie en bier dienst deed, is hier als
kapel ingericht, waar de Arme.van Nazareth
zijn Berlijnsche broeders wacht aan de Eucha
ristische tafel.
Dit is Sanfct-Sebast'ian vam Wedding uit de
literatuur in de alledaagsche werkelijkheid
overgegaan. Deze verborgen feiten mogen hier
genoemd worden naast de vele andere, meer
luidruchtige die wij dagelijks van uit Duitsek-
land en Berlijn kunnen vernemen.
Niet zonder reden noemt Z. II. E. mgr. dr.
Frans Rudolf Bornewasser, bisschop van Trier,
den Johannesbond een idealen hond, waarvan
de wekroep eenmaal zal klinken over geheel
Duitschland en misschien tot buiten zijn gren
zen.
Hiermee willen we niet over het hoofd
zien het verdienstelijk werk, dat ten onzent b.v.
de Kruisvaarders van S. Jan verrichten.
TSJANGTSJOENG, 21 September. (V.D.) De
Mandsjoerijsche regeering heeft verklaard, dat
zij binnen enkele dagen een wet zal afkon
digen volgens welke het Chlneesche geld in
Mandsjoerije wordt ingetrokken en niet meer
als betalingsmiddel zal worden beschouwd.
De wet zal spoedig in werking treden.
3d
De koninklijke familie van Engeland brengt 'n paar weken in Schotland doorde
koning, koningin, prins van Wales, prins George en prinses Elisabeth Zondag uit
de kerk komend.
Sir Ronald Ross is op 75-jarigen leeftijd ge
storven. Er zijn, buiten medische kringen, ze
ker maar weinigen in ons land, die weten wie
sir Ronald Ross is.
Toch zijn er buiten sportkringen maar wei
nigen, die niet weten wie Betty Nuthal en Sut-
cliffe zijn; en er zijn buiten litteraire kringen
even weinigen, die niet. iets afweten van Shaw
of Wells; en er zijn buiten de kringen der
economen en financiers zeer velen die gehoord
hebben van prof. Keynes en van mr. Montagu
Norman, en hen zoo „ongeveer kunnen thuis
brengen". En er zijn menschen, die zelden naar
cabarets en variété's gaan, en toch de namen
van zwaar-betaalde liedjes-acrobaten op hun
duimpje kennen om van filmsterren van alle
naties en combinaties niet te spreken
Ik zou aldus kunnen voortgaan, maar wie
kent sir Ronald Ross
Hij is waarschijnlijk de grootste Engelsch-
man van onzen tijd. Geen merk sigaar is naar
hem genoemd geworden Zijn naam en portret
hebben nimmer geprijkt in een advertentie van
sigaretten o£ vulpenhouders of efficiencyleer-
gangen Ij heeft nooit een voorred© geschreven
'Bijeen hoêTc nooit In de rafl'A 'P^rofceü, fiöoit
in internationale toenaderings-comités gezeten,
nooit lezingen gehouden in Amerika, nooit het
verdrag van Versailles afgekeurd, nooit ge
tracht zijn land ten onder te brengen of ook
maar te redden
Maar hij is oneindig veel grooter dan de
ontelbare menschen die dat alles wel gedaan
hebben.
Hij is waarschijnlijk heen, hij is zeker
de grootste Engelschman van onzen tijd. Hij is
een even groot Engelschman als Pasteur een
groot Franschman geweest is.
Hij is 'een veel grooter Engelschman dan
Newton geweest is. Hij is een veel grooter
Engelschman dan Einstein een groot Duitscher
is. Einstein kennen wij allen. Zijn naam ls de
beroemdste ln het hedendaagsche rijk der
wetenschap. En niet één op de honderd onzer
weet wat Einstein gedaan heeft, en niet één
op de duizend onzer zou er iets van begrijpen,
wanneer hij het wèl wist.
Wat wil de vierkantswortel uit één min u
in het kwadraat gedeeld door c in het kwa
draat zeggen, als u de snelheid is waarmee
een lichaam zich door den aether bewees?1'
en c de snelheid van het licht Hoe kon
stein de beweging van het perihelium van
curius nauwkeurig voorspellen? Hoe luldt
equivalentie-beginsel Waarom gelooft een
relativist niet in ruimte-aether
Sir Ronald Ross is veel eenvoud1?»1, Hq
heeft de juistheid van de veronde>13't, "s van
sir Patrick Manson, dat muskieten de dragers
van malariabeksmetting konden /,ij 11
scbappelijk bevestigd hij heeft opgespoord
welke soort muskiet malaria verspreidt; hij
heeft zijn leven gewijd aan de bestrijding der
ziekte, welke jaarlijks honderdduizenden, men
schen doet bezwijken.
Meer dan millioen levens zijn, dank zij zijn
arbeid, behouden gebleven; mllüoenen levens
zullen in de toekomst gered worden, dank zij
sir Ronald Ross.
In de Encyclopaedia Bntannica van 1911
komt onder den lettor R-zijn naam niet voor,
ofschoon hem reeds in 190? de Nobelprijs voor
geneeskunde verleend was In het supplement
van 1922 neemt hij 19 regels in het vijfde
deel van hetgeen op diezelfde bladzijde verteld
wordt van lor<* ^()Üiermere (eigenaar van
eenige Londenscho volksbladen). Zijn diens
verdiensten ln cle wereld der muskieten werke
lijk zooveel grooter dan die van sir Ronald
Sir Ronald Ross heeft een bijna levenslangen
strijd moe ten voeren tegen onverschilligheid en
tegenwerking. Er waren steeds zoo veel belang
rijker zaken aan de orde Als wij begonnen
ze op te r|oemen, dan zou er geen einde aan
tomen. Er waran steeds zoo veel menschen,
wiei' universeel gewicht zij zongen liedjes,
of, speelden tennis, of wisselden studenten uit,
of organiseerden internationalige congressen,
of lieten een paard loopen, of wonnen in de
sweepstake, of vonden een nieuw model zwem-
oostuum uit, of gingen „ook" een film maken
menschen, wier universeel gewicht door
Phblieiteits-agenten gedragen werd.
Sir Ronald Ross verkocht in 1929 drie
jaren na de opening van het Ross-instituut
voor tropische ziekten zijn archief, waarin
heel de geschiedenis van zijn wetenschappe-
lijken arbeid opgeteekend was Hij moest het
verkoopen Flnancieele nood dwong den ver
lamden geleerde ertoe. Hij was bezorgd voor
zijn vrouw, indien zij weduwe mocht worden.
Wetenschappelijke vereenigingen hadden
eerst nog gepoogd het parlement te bewegen
tot het toekennen van een eeregeld, waarvan
sir Ronald onbezorgd zou kunnen leven.
Het werd geweigerd. Het was in 1929, en
er moest al zooveel geld geofferd worden in
verband met de besluiten der Haagsche Repa
ratie conferentie. Mr. Snowden was toen de
groote man en ijzeren kanselier, zooals men
zich herinneren zal.
Vrienden brachten een bedrag van 15.000
bijeen,
De opheffing der Kantongerechten
Schoonhoven en Woerden
In haar gebouw aan de Crabethstraat heeft
de Kamer van Koophandel voor Goud/a en Om
streken voor de eerste maal na de zomer-
vacamtie on/der voorzitterschap van den heer
Hermann A Schreuder vergadeird.
De heer J. van Kranenburg wensdhte na
mens de Kamer den voorzitter geluk met het
herstel van zijn ernstige ziekte en sprak den
wensch uit, dat hij nog langen tijd in goede
gezondheid d,e Kamer zal mogen leiden.
Bij de ingekomen stukken was een mede-
deeling van den Minister van Waterstaat, dat
hij afwijzend beschikt beeft op het verzoek den
overweg over den spoorweg Gouda—Den Haag
in den Zuidelijk/en dwarsweg onder de ge-
meenten Moord/recht—Wadclinxveen wederom
onder bewaking te stellen. Overwogen zal wor
den het uitzicht ter plaatse te verbeteren.
In antwoord op d© klachten der Kamer, in
zake de opheffing van postbestellingen in' on
derscheidene gemeenten, berichtte het hoofd
bestuur der P. T. T. dat gedeeltelijk aan de
uitgesproken verlangens is tegemoet gekomen.
Voor 't overige werd verwezen naar het door
het bestuur gepubliceerde besluit. Daarvan
kan niet worden afgeweken.
De Kamer besloot voorloopig niet adhaeeie
te betuigen aan de motie der K. v. K. te
Middelburg, waarin bezwaren worden gemaakt
tegen invoering van verkorting van den ar-
betdstdd, doch in een volgende vergadering
n beslissmg te nemen, teneinde de resultaten
van de over dit vraagstuk nog te voeren be
sprekingen af te wachten.
Besloten werd voorts adhaesie te betuigen
aan het door de de Arnhemsohe Kamer aan dep
Minister van Justitie gezonden adires, betref
fende het invoeren va® een regeling in den
geest van het Duitsche ,,Mahnverfah,ren" waar
door het innen van kleine vordering©® zal
worden vergemakkelijkt
Eveneens werd adhaesie betuigd aan een
adres der Amsterdamsche Bankiersvereemging
waarin wordt verzocht om wijziging van de wet
van 1845, voor zoover zij de rechten van pand-
nemers in gevaar brengt.
Opheffing Kantongerechten.
-Aan de orde kwam nu het voorstel om de
leden der Tweede Kamer der Staten-Generaal
te verzoeke® 'te besluiten niet tot opheffing van
de Kantongerechten Woerden en Schoon/hoven
over te gaan, aangezien daardoor het belang
van de justitiabelen ernstig zal worden ge
schaad. Handhaving der Kantongerechten is,
naar gemeend wordt, ln alle opzichten te recht
vaardigen.
De heer Donker gaf in overweging niet tot
het zenden van 'n adres over te gaa.n, omdat
nood wet breekt, TTit de millioenennota toclh
ls gebleken, dat er bezuinigd moet worden.
De heer Goedewaagen was een zelfde mee
ning toegedaan. Hij geloofde, dat het adrea
slechts succes zou hebben, 'indien de opheffing
der Kantongerechten niet die bezuiniging zou
brengen, welke er van verwacht wordt.
De heeren Kortland en v. Beek waren van
oordeel, dat van bezuiniging geen sprake kon
zijn, aangezien de kosten voor de kantonge
rechten, waair <Le op te heffen instituten wor-
d-en omdienrgebiracht zeer zullen stijgen. B<iVeri-
rfÏOT zülïën do"or oplieïftng de bewoners der
gemeenten, waar de gerechten gevestigd zijn,
EcJiade lijden door verminderd bezoek van
vreemdelingen (getuigen).
De voorzitter verdedigde het adres, daar op
heffing voor belanghebbenden zeer nadeelig
zal zijn.
De heer DomkeT drong op Inhouding van het
adres aan. Men moet offers weten te brengen,
als de regeering tracht de eindjes aan elkander
te knoopen. Hij waarschuwde de Kamer ern
stig tot het neme® van een overijld besluit.
Spr. is niet overtuigd, dat de Kantonrechters
en hun ambtena™1 met werk overladen zijn.
De voorzitter achtte het mogelijk, dat een
kantonrechter van een ander kanton de zaken
van 'n bestaand kantongerecht waarneemt.
Maar het zul ter griffie van 'n am/der Kanton
niet mogeiyk zijn op diezelfde wijze die zaken
te behartigen als voorheen het geval was, ten
zij het personeel wordit uitgebreid.
pe heer Goedewaagen wenschte zijn stand
punt te herzien, omdiat opheffing van een druk
kanton als Schoonhoven voor do belangheb
benden veel ongerief medebrengt
In stemming gebracht word het voorstel aan
genomen met do stem van den heer Donker
tegen.
SuhsiMes,
Bij de behandeling van de begrooting 1933
deed de heer Donker het voorstel het subsidie
voor den gemeentelijken oentralen cursus voor
machineechrijven te Gouda te verhoogen van
25 tot 100, aangezien anders die kans be
staat, dat de gemeente, wegens gebrek aan
financiën, gedwongen zal zijn dezen cursus op
te heffe®
De heer Goe/dewaagen er op wijzende, dat
deze cursus zeer goed werk verricht, schaarde
zich achter den heer Donker.
De heer Kortland wenschte af te wachten,
wat Gouda zal doen.
De voorzitter vond het vreemd, dat onder
wijs in machineschrijven in een afzonderlijken
ennpus en niet op de handelsavondschool wordt
gegeven. Hij noemde een subsidie van f 100
erg royaal en achtte voor verhaogting geen
termen aanwezig.
De heer Muylwijk zeidev dat de heer Donker
niet overdreven heeft. Als de Kamer niet helpt
zal de cursus vrij zeker worden opgeheven.
Daar de cursus een belang is ook voor de om
geving' en de begrooting der Kamer een batig
saldo toont gaf hij in overweging het. subsidie
te verhoogen.
Na repliek werd met de stemmen d«-r "teren
Groot'endoret en Kortland tege® het Bevraagd
Bubsldie toegekend.
Het bedrag, dat aan subsidy 7worden
uitgekeerd werd na eenige wlJzi"mSen, bepaald
op 970.
Na bespreking werd de begrooting 1933 goed
gekeurd met een totsa' aan inkomsten van
16805.65 en aan u'tgaven van 16400.45,
batig saldo 405.20-
Rondvraag.
Bij de rondvraag bracht de voorzitter ter
sprake, dat 7jV" '*-set lanji aan Nederlandsche
aardewerk-exporteurs weigert een invoerver
gunning t,e ve™kaffen, ofschoon hunne fabri
katen niet op de lijst van gecontin geerde arti
kelen voorkomen. Hij stelde voor zich met de
Ned. Kamer te Ztirich in verbinding te stellen,
teneinde op dezen mistoestand te wijzen. Dit
voorstel werd goedgekeurd.
Naar aanleiding van deze mededeellng wees
de heer Goedewaagen er op. (tet Nederland wel
op papier 'n contingenteering van den invoer
van aardewerk heeft vastgesteld, drt-h dat
daar praetisch niet de hand aan wordt gehou-
<ten; Italië en Denemarken b.v. voeren in wat
ze willen.
Door de Vesreeniglng van Aardewerkfabrie-
kanten zijn bereids stappen gedaan om dit
euvel verholpen te krijgen.
Te vijf uur werd de vergadering gesloten
en ging de Kamer ia comité-generaal over.
