3rv*rs? -sss S» ALGEMEEN OVERZICHT. DEMOO0DIM HET FIATGE5 HET GRONDWET. PROCES. WOENSDAG 12 OCTOBER 1932 Stalin. ONTWAPENINGS-PLANNEN. WAT FRANKRIJK ZAL VOORSTELLEN. POLEN CONTRA DUITSCHE MINDERHEDEN. ROEMENIE EN FRANKRIJK. japansche immigranten naar MANDSJOERIJE. DE MIJNRAMP IN TRANSVAAL. De overige mijnwerkers, die in de mijn werkzaam waren, gered. HET COMPLOT IN KROATIË. SANCHEZ GUERRA ERNSTIG ZIEK. de RECHTEN VAN DEN RIJKSDAG PRUISEN EN HET RIJK. DE AANKLACHT TE LEIPZIG. HET BEROEP OP DEN KROONPRINS. HONGARIJE'S NIEUWE KABINET, Regeeringsverklarlng van minister- president Goemboes. WERKLOOZEN-ONLUSTEN TE BELFAST. DE SNELTREIN PARIJS—BAZEL ONTSPOORD. DE OPSTAND IN ABESSINIE. DRIE VROUWEN DOOR EEN TREIN i GEGREPEN EN GEDOOD. 57 MIJNWERKERS GESTIKT. f Dictator Stalin Pet is niet de eerste, en het zal ook wel niet de laatste maal zijn, dat het „exit Stalin" door de wereldpers gaat. Alleen, terwijl bij vroegere gelegenheden een dergelijk gerucht tevens een rijke bron van speculatieve beschouwingen over den aanstaanden val van het bolschewis isc regiem, van den naderenden ondergang van e bolschewistisch systeem werd, toont n®"n nu de uiterste gereserveerdheid, niet slecrns over de mogelijkheid van Stalins heengaan, ™aar evenzeer over de waarschijnlijkheid, dat net Westen, de geheele beschaafde en ook """be schaafde" wereld van de Moskousche bedrei ging verlost zullen worden. Er heerscht ongetwijfeld nog een zekere ten dens, om op grond van voor sovjet-Rusland on gunstige statistieken, van inderdaad bestaande dleeningsverschillen in het partijbestuur, #van hier en daar uitbrekende hongeronlusten en opstanden, van tijdelijke afwijkingen in de be ruchte „generallinie", telkenmale het einde van de communistische heerschappij aan te kondi gen. Maar over het algemeen begint men toch Wel in te zien, dat statistieken op dit oogenblik geen enkele beteekenis voor Rusland hebben: dat innerlijke oneenigheden slechts over onder geschikte punten loopen; dat elk verzet bloedig in den kiem versmoord is; dat tactische overwe- gingen het einddoel nooit uit het oog doen ver hezen. Lenin, Trotzki, Stalin of Worosjaloff. Persoon lijkheden kunnen komen of gaan, maar het systeem, en vooral het ideaal blijft. Daarvoor Wordt met den moed der wanhoop, maar boven al met den moed van een opzwepend enthou siasme gestreden. Voor de betere wereld, zoo als velen die in Rusland willen kennen, wor den offers gebracht; en er zullen zwaardere of- Iers in het aan het bolschewisme tegengestelde kamp gebracht moeten worden dan waartoe men daar op dit oogenblik bereid schijnt te zijn, om het overwicht over de destructieve machten van Moskou te herstellen. Is Stalins positie inderdaad geschokt? Wie zal het zeggen! Men heeft weieens beweerd, dat de bolschewistische dictator, absoluut ver eenzaamd in het leven, geen vrienden heeft. Het kan zijn, maar zeker heeft hij tallooze bond- genooten, die zich een tijd lang bij hem aan sluiten; heden zijn me destrijders, morgen zijn tegenstanders zijn. Maar de groep om hem heen, hoe varieerend in indi vidueel aanzicht, is zeer constant in aantal, en, al zijn er teekenen, dat sterkeren dan hii in op komst Zijn, niemand is den. Jaroslawski en Molotoff samen bialP mede, om, ten voordeele van Stalin, Ryc Boecharin ten onder te brengen. Met Rjas den beheerder van het Marx-Engels- werd korte wetten gemaakt. In het b g dit jaar kreeg Jaroslawski die als Moskou_ den godloozenbond den bijnaam van wer(j schen- anti-paus droeg, zijn beurt: S lQtoff> daarbij geholpen door Kaganowitsj e üaren die tot voor kort als zijn trouwste 1 sta_ golden. En heden? en morgen? Wie otQff en lin de behulpzame hand bieden om deze Warosjiloff politiek te verl^00^teer'ste conse- bolschewistische logica tot de doorgevoerd. quenties en in alle finessen word djcta_ Wie zal ten slotte de machtige zlJn' wreede tuur van Stalin breekt; en dan z®nverbiddeiijke spel zal moeten spelen om ®e dg persoon- leer van het'bolschewisme, we:rd sterkste be- lijkheid van den mensch z®lf te handha- strijdster vindt, tegen de natuur ven? Welke in deze De toekomstmogelijkheden, voorloopig ge vraag verscholen liggen, bliJve ig gtalin, is heel versluierd. Op het oogen de eeni- Jozef Wissarionowitsj Dschugas acbter de ge, steeds triomfeerende dlctahQr'gen, niets van muren van het Kremlin vei erraadt, en juist zijn diepste leven en wezen v nigbeid zoo- in deze fascineerende geheimvoj mys- veel aantrekkingskracht op terie der Oosterlingen uitO1e ajjeen de natuur Stalin kan alles. Hij kan yj-jje natuur noch van den mensch, nococbelen met veror- breken, maar wel kan hij een nieuwen deningen, een neo-nep inV° socdaiistische sec- koers inslaan, zonder dat f.cbt in de volks tor", welke reeds een over verkregen heeft, economie, in het volksleve elke njeuwe nog zoozeer als hij de incarnatie der leer, daar bij onwrikbaar wat het doel betrezonder eenige scrupule in de keuze der mi e en. Kameneff en Zinovieff, zij" in de troika, welke 't erfdeel van Lenm aanvaard de, hielpen hem Trotzki uit het land te verban nen Boecharin en Jaroslawski voerden een wil den strijd tegen den gehaten despoot, met het gevolg dat Kameneff en Zinovieff geveld wer- economie, in het volksleve gn elke nieuwe verlaten behoeft te worden- niet volko_ vrijheid, als concessie aan wordt gedaalli men doorvoerbare social®^ ingetrokken zweeft de dreiging, dat f» uitgebreid. Daar- wordt, zoodra de „se®'"1 slechts enkele dagen om kon in decreten, welk - dit jaar^ eener_ van elkaar liggen, in M worden verleend om zijds den boeren v ndbouw en veeteelt op hun overschotten van terwijl anderzijds de vrije markt te bre orga'nen uitdrukkelijk de plaatselijke soVJ articulieren handel met opdracht kregen de° ijrukken. alle middelen te ona jn onze opvattingen. Anomalie? °ngetv imenteert, Rusland is een Maar Rusland exI^ rbjj spelen tegenstrijdighe- groot proefveld, y ailes't einddoel scherp in den geen rol, omda via de proletarische re- het oog wordt gental.ischen staat tot den com- volutie en den p geraken. Rusland is in het piumstischen sa normen van den normalen tweede stadium, de allerminst_ ZQoals de heilstaat gelden ujk erkennen. Maar elke Russische leiders dan ook verkreg mQet nieuwe winst, h° brengen_ nader tot het grouj.. ct-uin Omdat de Georgier Stalin, wien alle levens vreugde verre schijnt te zijn, zoo volmaakt in dit experimenteele werk, dat alle voldoening en bevrediging uitsluit, past, staat hij sterk te-' genover allen, die hem zijn macht benijden, of die de practische juistheid van zijn maatregelen betwisten. Hij kan geen rekenschap geven, maar hij behoeft ook geen rekenschap te geven. Hij is niet alleen dictator krachtens zijn ambt, maar ook door de fase, waarin de bolschewistische re volutie leeft. Dat maakt hem bijna onoverwin nelijk, ook voor een heirleger van bestrijders. PARIJS, 11 October. (V. D.). De speciale correspondent van de „Petit Parisien" te Ge- nève weet tal van bijzonderheden over het aan gekondigde Franeche ontwapeningsvoorstel mede te deelen. Het plan, dat, zooals men weet, onderzocht moet worden door het ministerie van buiten- landsche zaken en door den raad van defensie houdt de volgende vijf hoofdpunten in: 1. Ben algemeene ontwapeningsconventie. 2. Een algemeen consultatief pact. 3. Een regionale overeenkomst tot weder- zijdschen steun bij de veiligheid en controle. 4. Een overeenkomst tot instelling van een internationale strijdmacht. 5. Een protocol over de uitvoering van het principe der gelijkgerechtigdheid. Punt 3 heeft uitsluitend betrekking op Europa. De schrijver in de „Petit Parisien" meent, dat het plan in hooge mate rekening houdt met de voorstellen der voorbereidende ontwa- penings-commissie en met de aanbeveling van president Hoovter. De consultatieve overeenkomst legt allen onderteekenaars den plicht op, om in geval van een conflict de daarbij betrokken partijen een ultimatum van hoogstens 48 uren te stellen, om de vijandelijkheden te staken. Indien aan dit ultimatum geen gevolg wordt gegeven, zou den onmiddellijk alle sanctie-maatregelen, waarin de overeenkomst voorziet, in werking treden. Voor de Europeesche Staten gelden hierbij de reeds in andere internationale verdragen vast gelegde wederzij dsche ondersteuningsmaatrege len ten gunste van den aangevallen Staat, ter wijl Amerika afstand moet doen van de voor- deelen der neutraliteit. De overeenkomst houdt voorte de verplich ting in, dat een ander land nooit voor een „fait accompli" mag worden gesteld. Wat de regionale overeenkomst betreft, het algemeene preambule is hetzelfde als dat van de overeenkomst van Locarno en zal bovendien versterkt worden door een non-agressie-ga rantie. Wat tenslotte het instellen van een inter nationale strijdmacht betreft, ie het de bedoe ling bombardementsvliegtuigen ter beschik king van den volkenbond te stellen en den Staten, die de overeenkomst onderteekenen, het gebruik van deze vliegtuigen geheel te ver bieden. Parallel hiermede loopt een strenge controle op de burgerlijke luchtvaart. De uitvoering in de praktijk van het prin cipe der gelijkgerechtigdheid, denkt men zich aldus, dat in een diplomatiek document <ja volledige stand der bewapening van alle lan den, Duitsehland inbegrepen, zal worden vast gelegd. Op den grondslag van deze cijfers, die in geen geval verhoogd of verminderd mogen worden, zou Duitechland dan gelijkheid van recht kunnen worden toegekend. 80 onderwijzers van hun bevoegdheid beroofd. BERLIJN, 11 October. (H.N) VoM hier ontvangen berichte® is in Oos j 80 Duitsche dorpsonderwijzers het verlof, om onderwijs te geven, (mttwtte* overheid is Dit optreden van de Po° toraat-scholen vooral gericht tegen de z.g. ca" derheid in vu" de Duitsche Evangelische m - den Wolhymë, waar de cantor in vele geva geestelijke, die dikwijls ver weg woont, ve onrf - de kerkdiensten voorgaat onderwijs geeft. De meeste dezer scholen dateeren uitden «jd voor de stichting van den tegenwoordig® Hoolschen staat, toen Wolhynië rnjg tot Rus land behoorde. Enkele dezer scholen beslaan reeds bijna een eeuw. De Poolsche overheid beroept zich voor haar optreden op de nieuwe Poolsche voorschriften Voor de opleiding van onderwijzers. Het gevolg zal zijn, dat bijna alle Duitsche kinderen in Wolhynië, wier aantal op 3000 wordt geschat, geen onderwijs meer zullen ontvangen, aange zien het Poolsche schoolwezen hier nog slechts in een beginstadium verkeert. ROOFOVERVAL Reuter seint uit Parijs: Gisterenavond drongen twee gewapende in dividuen een winkel in .scll°onheidsartikelen binnen. Zij sloegen de kassierster neer en roof den de kassa, waarin zich 1500 fr, bevonden Om hun aftocht te dekken wierpen zij een b®£' bus met brandenden inhoud in den wiXT waardoor een begin van brand ontstond n' -- winkeljuffrouw werden' licht Titulescu te Parijs. PARIJS, 11 October. (V.D.) De nieuwbe noemde Itocmeansch© minister van bultem- landsche zaken, tot nog toe Roem een sell ge zant te Londen, Titulescu Is gisteren op zijn doorreis naar Boekarest te Parijs aangekomen, waar hij tot Woensdagavond zal blijven. Hedenmorgen zou hij een onderhoud hebben met den Fran,schen minister-president Herriot en in aansluiting hierop besprekingen voeren met verschillende vooraanstaande Fnansche politici. kassierster en een gewond. MOEKDEN, 10 October. (V.D.) In grooten getale komen Japansche immigranten Mand- sjoerije binnen, met het geweer onder den eernen arm en hun landbouwwerktuigen onder - anderen, onder bescherming van het ,nve Mandsjoerijsche regiem. De meeste im- ranten zijn fonsche mannen tussehen de tig en dertig jaar, zonder gezin. Zij ma- twin1 s den jndiruk er op te zijn voorbereid, ken s da werktuigen van dein landbouw, om b.en& apens te hanibeeren. óók a we immigranten zijn trouwens voor- nlAi!leed als soldaten en in militaire for- loopi-g erOl0peerd, terwijl zij onder leiding matses B ffieieren, die een strenge militaire, staan van ,hf.Tèn. zü dragen khaki uni- ÜUUii* 71111 gewapend met zwaarden en ge- formen en w gedjrigeerd naar de Japan- weren. M w m het Noord-Westen van sche neder2 nederzettingen zullen Mandisjoenje. seerd WOtrden tegen moge- krachtvg «■awo ™a,rurla bandieten". krachtig ge'0lf an gewapend© bandieten" lijke „immens111® JOHANNESBURG, 11 October. (R.O.) Om trent de ramp in de mijn Geldenhuis-Deep wordt nog nader gemeld, dat de reddings brigade erin geslaagd is alle mijnwerkers die zich buiten de onmiddellijke gevarenzone be vonden, te redden. Tien Europeanen en twintig inlanders zijn naar het ziekenhuis overgebracht. BELGRADO, 10 October. (V.D.) Officieel wordt medegedeeld, dat de autoriteiten in Dal- matië en het kustland van Kroatië een wijd vertakte revolutionaire organisatie op bet spoor^ zijn gekomen. De ontdekking geschied- do bij een onderzoek naar aanleiding van de botsingen tussehen opstandelingen en gendar merie, welke in die streken hebben plaats ge had. Talrijke personen, die de opstandelingen be hulpzaam zijn geweest bij bet smokkelen van helsche machines, wapenen en munitie uit Zara en Fiume naar Joego Slavië zijn gear resteerd. Er zijn ook zeer veel boeren in het gi ensgebied in hechtenis genomen. MADRID, 11 October (R. O.). Sanchez Guer- ra, oud-minister-president der monarchie, is door een beroerte getroffen. Zijn toestand wekt ernstige bezorgdheid. DOODVONNIS VOLTROKKEN TOKIO, 11 October. (V.D.) De Koreaan Ri- kosko, die wegens het plegen van een aanslag op het leven van den keizer van Japan ter dood was veroordeeld, is gisteren terechtgesteld. De rijksregeering dementeert de beschul diging inzake een overeen komst met llitler. LEIPZIG, 11 October. (W.B.) In opdracht van de rijksregeering en met uitdrukkelijke toestemming van rijkskanselier von Papen heeft dr. Gottheiner bij de behandeling van de zaak tussehen Pruisen en het rijk voor het rijksgerechtshof nog de volgende verklaring afgelegd: „Een oveqèenkomst tussehen den rijkskanse lier en Hitler over een actie tegen Pruisen is niet getroffen. Onderhandelingen hierover hebben tussehen hen niet plaats gevonden. Ook de opheffing van het uniformverbod, de weder- toelating der S.A.-troepen en het opnieuw ver- leenen van politieke vrijheden zijn niet het onderwerp geweest van overeenkomsten tus sehen den rijkskanselier en Hitier, doch be hoorden tevoren tot het program der rijksre geering, welke besloten had, op gronden van rechtvaardigheid, de uitzonderingsbepalingen tegen de nationaal-socialisten op te heffen". In de middagzitting is een aanvang gemaakt met de algemeene discussies over de vraag stukken, welke voortvloeien uit artikel 48 der rijksgrondwet in verband met de bondsstaat- kundige samenstelling van het rijk. Staatsrat Jan, de vertegenwoordiger van Beieren, verklaarde hierbij, o.a. dat Beieren zich bij de Pruisische aanklacht heeft aange sloten, omdat het wenscht, dat de kwesties, waarover de Beiersche regeering het, in ver band met het optreden tegen Pruisen, niet met de rijksregeering eens kon worden, door de bevoegde instantie, het rijksgerechtshof, zouden tot klaarheid worden gebracht. Namens de Badensche regeering sloot zich Ministerial-direktor, dr. Fecht, in hoofdzaak bij de verklaringen van den Beierschen vertegen woordiger aan. pe voorzitter van het hof deelde aan het inde der zitting mede, dat Ministerialdirektor, dr Schütze, opdracht heeft ontvangen, den rijkskanselier in zijn hoedanigheid van rijks commissaris voor het staatsgerechtshof te ver tegenwoordigen. Protest tegen het niet-verschijnen der regeering voor de commissie van buitenlandsche zaken. BERLIJN, 11 October. (V.D.) De rijksdagcom missie voor buitenlandsche zaken, die, evenals de commissie voor de handhaving van de rech ten der volksvertegenwoordiging, volgens de urondwet ook na de rijksdagontbinding intact hliift heeft in haar heden gehouden zitting de „leende door den nationaal-socialist dr. Frick, het centrum-lid dr. Bell en het lid van de Beiersche volkspartij, graaf Quadt, afgelegde ■erklaring aangenomen: pe commissie heeft, op grond van artikel 33 Her rijksgrondwet, besloten, den rijkskanselier, Hen rijksminister van buitenlandsche zaken en h n riiksweerminister uit te noodigen, teneinde Sh de voor het lot van het Duitsche* volk zoo belangrijke buitenlandsche politieke kwesties, oei aal over de overeenkomst van Lausanne en de ontwapeningskwestie, de noodige inlichtingen tenen weigering der rijksregeering om aan dit ,or7oek te voldoen, beteekent een inbreuk op ho grondwet, waartegen zoowel uit juridische herwegingen als uit overwegingen van bmnen- en buitenlandsch politieken aard ten scherpste geprotesteerd wordt. In de heden gehouden zitting met als agenda punt het verslag van de onderhandelingen te Lausanne, het ontwapeningsvraagstuk en het versla" van de volkenbondsvergadermg, heeft de rijksregeering wederom geweigerd te ver- re^ten^eene^volberecMgde^regeerin^^erw^l zij 7ioh anderzijds onttrekt aan haar grondwet- telijke püchten tegenover de volksvertegenwoor „oorine heeft zich door haar nieuwe ona "jksregee vQOr de Commis- ongemotiveerde weigei verscWjneni op_ "ieuwnaan overtreding van de grondwet schul- d!H56h1v^+tHpn nieuwen rijksdag voorbehouden, daaruit de grondwettelijke consequenties te trekken. rijksregeering om tegenover De weigering der njxsrs bg_ de commissie verantw rnstige benadeeling van Rekent echter ook een «"fpositie van het rijk, de buitenlandsche politiexe i de aangezien de rijksregeering df den moed geheele wereld beW1Jtóor haar door negatieve °m tevStCkende bmtenlandsche poli- titfw n g pn te Genève en dat zij geen steun vanUhetnvolk en van de volksvertegen woordiging verwacht pomieke actie is dus ontbloot vaUn d"e noodige beteekenis Het welzijn der nat e eischt gebiedend een spoedig einde van dezen verderfeliiken ,fn met de ®rondwet ln ^DMe2" verklar0inganwerd aangenomen met de stemmen van alle partijen Alleen de communis ten namen niet aan de stemming deel. LEIPZIG, 11 October. (H.N.) De behande ling van de klacht van het vroegere Pruisische staatsministerie tegen de benoeming van een rijkscommissaris in Pruisen is vanmorgen voor het staatsgerechtshof voortgezet. De vertegenwoordiger der vroegere Pruisi sche regeering wees er op, dat men van arti kel 48 gebuik heeft gemaakt, om feitelijk een einde te maken aan bet dualisme tussehen het rijk en Pruisen. Opnieuw werd het hooren van den rijkskan selier en de rijksministers als getuigen ge vraagd. De voorzitter van het staatsgerechtshof wees er op, dat de rijkskanselier en de overige mi nisters in deze kwestie feitelijk ook partij zijn Voorts wees hij op het officieele communiqué betreffende het onderhoud tussehen von Hin denburg en Hitier en op bet schrijven van den voorzitter van den landdag Kerrl, waarin deze de rijksregeering uitnoodigde een einde te ma ken aan de regeering in Pruisen. De beslissing over de kwestie, of Hitler en een of meer ministers als getuigen zullen wor den gehoord, behield de voorzitter van bet staatsgerechtshof zicb voor. LEIPZIG, 11 October (V.D.) De vertegen woordiger der sociaal-democratische landdag fractie, prof. dr. Heller, verklaarde o.a. dat par tij-politieke overeenkomsten met de nationaal- socialisten de rijksregeering hadden gedwon gen tegen Pruisen op te treden. In denzelfden geest zeide dr. Brecht, dat het ook zijn meening was, dat bet rijk de verwijdering der sociaal-democratische minis ters bad doorgezet op wenscli der nationaal- socialisten, die aan de nieuwe Pruische regee ring wensobten deel te nemen. Naar aanleiding van bet verwijt, dat de toen malige Pruisische regeering de orde niet bad weten te bandhaven, leest dr. Brecht den Inder tijd gepubliceerden oproep van minister Se vering voor en verklaarde, dat Severing alles had gedaan om de rust en de orde be hand haven. Naar aanleiding van de vele opmerkingen over de eventueele deelneming der nationaal- socialisten aan de Pruisische regeering, zegt de voorzitter, dat bet wel vaststaat, dat de rijksministers hierover met de nationaal-socia listen hebben geconfereerd en dat verdere dis cussie hierover dus geen zin meer heelt. Dr. Bracht ontboden, doch hij verschijnt niet. BERLIJN, 11 October. (W.B.) In de zitting der rechtscommissie van den Piuisischen land dag dienden vandaag de communisten een voor stel in, waarin de onmiddellijke ontbieding van den rijkscommissaris werd geëischt. Het voorstel werd met de stemmen van de communisten, nationaal-socialisten en sociaal democraten tegen die van het Centrum en de Duitsch-nationalen, aangenomen. De sociaal-democraten verklaarden, dat uit hun stemmen voor het communistische voorstel niet mocht worden afgeleid, dat zij den rijks commissaris erkenden. Na een korte pauze, waarin het besluit der commissie aan den rijkscommissaris werd mede gedeeld, deelde de voorzitter het antwoord van dr. Bracht mede. Dr. Bracht verklaarde, dat hij vandaag niet in de commissie kon verschijnen, doch bereid is, later voor de commissie te ver schijnen, indien hij tijdig gewaarschuwd wordt. De commissie besloot hierop, de beraadslagin gen tot 8 November te verdagen. BERLIJN, 10 October. (V. D.). De persaf- deeling van den gouw Brandenburg der N. S. D. A. P. deelt mede: Ernst Wilde, die in de „Potsdammer Tagesztg." zulk een dringend beroep deed op den kroonprins, is geen admi nistrateur meer van de groep Caputh der N. S D. A. P., zoodat zijn beroep op den kroon prins namens de N.S.D.A.P. als het persoon lijke standpunt van een uit de N.S.D.A.P. gezet lid is te beschouwen. BERLIJN, 11 October. (W.B.) De rijksregee ring stelt, in verband met de in de „Vorwarts" van 11 October onder het opschrift „Umtriebe des Exkronprinzen" gepubliceerde geruchten over een zoogenaamde aanstelling van den vroe- geren kroonprins tot rijksregent en de daaraan vastgeknoopte combinaties vast, dat men hier louter met een product der fantasie te doen heeft. BOFdapfbT 10 October. (V.D.) In de zit ting van het Hongaarsche kabinet van heden is met algemeene stemmen besloten, het standrecht °P te heffen. BOEDAPEST, 11 October. (R.O.) Het nieuwe kabinet-Goemboes heeft zich vandaag aan het huis van afgevaardigden voorgesteld. De belangstelling, ook van de zijde van het publiek, was zeer groot. Alle galerijen waren tot de uiterste hoeken bezet. In de regeeringsverklaring wees de minister» president op de noodzakelijkheid van een her ziening der vredesverdragen. Er mogen, aldus Goemboes, geen volkeren meer voorkomen, aan wie men de gelijkberechtiging weigert. De buitenlandsche betrekkingen van Honga rije ter sprake brengend, wees Goemboes op de goede verstandhouding met Oostenrijk en ook met Duitsehland en sprak de hoop uit, dat met beide landen voordeelige economische be trekkingen zullen worden aangeknoopt. Den klassenstrijd noemde spreker verouderd. Hij was een voorstander van samenwerking en evenwicht tussehen kapitaal en arbeid, en hij zou alles in het werk stellen, om dit evenwicht te verkrijgen. De leiding van de arbeidersklasse zou niet langer een monopolie der sociaal democraten mogen zijn. Sprekende over de buitenlandsche politiek verklaarde Goemboes, de pan-Europa-gedachte onuitvoerbaar te achten. Hij zou werken voor aaneensluiting der Oost-Europeesche staten. Hongarije diende zich te voegen in de rij der Donaustaten. De vredesverdragen waren zwaar en vernederend. In een periode van vredes- en ontwapenings conferenties mochten er geen tweede rangs- mogendheden bestaan. Hongarije wenscht zich niet te bewapenen. Het wil echter zijn zelfstan digheid beschermen. Het wil in vrede leven met zijn nabuurstaten. Goemboes verklaarde zich ook voor den geloofsvrede in het land. Ook de Jood is, wan neer hij zich voegt in de Hongaarsche volk« gemeenschap, een broeder. Noodig is een alge meen geheim kiesrecht met waarborgen. Naar een dictatuur streefde spr. niet. Toen de sociaal-democraten hierop eenige hoonende interrupties lieten hooren, zeide Goemboes, dat hij de heeren wilde vertellen, dat hij een gezonde kapitalistische politiek wilde voeren. De sociaal-democraten leefden slechts van de uitwassen en misbruiken van het kapitalisme. LONDEN, 11 October. (H.N.) Te Belfast is het vanhaag tot ernstige werkloozenonlustün ge komen. Ongeveer 10.000 werkloozen wilden een betooging voor het bureau van maatschappelijk hulpbetoon houden, om verhooging van de ondersteuning te verlangen. De politie, die uit geheel Ulster samengetrok- ken was, had buitengewone voorzorgsmaatrege len getroffen om de orde te handhaven. Zelfs waren gepantserde auto's in gereedheid ge- b Op verschillende punten kwam het tot bot singen, daar de werkloozen zich met naar da bevelen van de politie gedroegen en tot daden van geweld overgingen. Zoo werden tramwagens aangehouden en de ruiten daarvan verbrijzeld. De menigte werd door de politie met den gummistok uiteengedreven, waarbij verschei dene personen gewond werden. In den laten namiddag zijn opnieuw ongere geldheden uitgebroken. De menigte trachtte het verkeer stop te zetten en wierp met steenen de ruiten van de winkels en passeerende voertuigen en trams in. De politie verspreidde de manifestanten, doen dezen vielen op hun beurt op de politie aan en wierpen haar met verschillende projectielen. Er vielen zelfs enkele schoten, waarop de p litie het vuur beantwoordde. Vijftien personen werden bij de gevechten ^Bereden politie bewaakt thans in het oproerige stadsdeel de winkels, welke alle gesloten zijn. Geen ernstige persoonlijke ongelukken. PARIJS, 11 October. (V.D.) De sneltrein ParijsBazel, die des morgens te zeven uur van het Gare de l'Est te Parijs vertrekt, is door tot nog toe onbekende oorzaak te Villepatour ontspoord. Volgens de ontvangen berichten zou den er 16 personen gewond zijn. Het trein verkeer moefet omgelegd worden. MELUN, 11 October. (R.O.) De sneltrein Parijs-Bazel reed op het oogenblik, dat het ongeluk geschiedde, met een snelheid van 110 K.M. per uur. LONDEN, 11 October. (V.D.) Een Times- berichit uit Addis Abeba bevestigt, dat in Abes- sinië een revolutie is uitgebroken. De zoon van den vroegeren koning van Goja/m, Raa Hailoe die wegens verraad ter dood was ver oordeeld en later werd begenadigd, is in ver zet gekomen tegen de keizerlijke regeering en heeft Deibra Marcos, de vroegere residentie van zijn vader, bezet. Keizerlijke troepen rukken tegen de opstan delingen op en belegeren Debra Marcus. PARIJS, 11 October. (H.N.) Te Brons bij Gre noble zijn gisteren drie vrouwen op het station door een trein gegrepen en vermorzeld. Het ongeluk geschiedde, doordien bij het oversteken van de rails een der vrouwen met haar hak in de rails bleef steken. De twee anderen tracht ten haar te helpen, waarbij zij niet opmerkten, dat een trein aankwam. JOHANNESBURG, 11 October. (R.O.) Ten gevolge van de gasontwikkedimg hij den brand in de mijn Geldenhuis-Deep zij® 57 kers n 1 12 Europeanen e® 45 inlanders, om «p» moeste® zelf in veiligheid worden gebracht. J door J. S. FLETCHER., 2°) HacLruk verboden Je moet het mij vergeve®, beste meid, zei hij, trachtende zoo opgewekt mogelijk te sprg. ken. Feitelijk... ik geloof, dat, nadat zoo vede jaren hier i® weelde en zorgemosheid heb geleefd, ik niet meer i® staa,t ben 0ln V00ir- komende moeilijkheden het hoofd te bieden. Ik schaam mij over mezelf! Ik moest moedi ger zijn.mij niiet zoo gauw late® ontroeren! Maar.. dat telegram? Tertius overhandigde heit haar, iwij hy bedroefd het hoofd schudde. Me dunkt, het is Slechts, wat verwachten bonden, volgens hetgeen Halfpenny ™J ™n- middag zei. Maar ik had niet gecaclo' het zoo gauw zou gebeuren. Beste e e hen bang, dat je je zult moeten voor ei01 en op heel veel onaangenaamheden, e nee schijnt vast besloten te zijn je last te veroor zaken. En ik moet zeggen, dat ik er n'013 van begrijp Peggie bad het telegram opgenomen en las het met gefronst voorhoofd: „Door ai thorpe is Caveat gesteld bij het kantoor voo. verificatie.herhaalde zij langzaam. Wat beteekent dat, mijnheer Tertius? Heeft dat iets met het testament te maken Naar ik vrees, zeer veel, anwoordde de oude heer somber. Een Caveat, liefje, ls een soort van acte.ik weet niet, of ik ilen Koeden term gebruik..waardoor het verhin derd kan worden, dat het testament van een Paleden persoon gelegaliseerd wordt. In ge- •o neef Barthonpe is naar dat kan. wone taal; je fj_ daar &en verklarlng af. toor gegaan e Halfp6any ommoge- gelegd, waardoor testament geldig te lijk wordt gema^ 'is X zijn kant een heel doen verklaren. aanmerking genomen, dat leelijke daad en testament met hij advokaat is hoogste merk- eigen oogen ziag, 1S 11 waardig. En wat beteekent het anvoerd wor. - Er zal een proces m^ete V6rVelend den, bromde Tertius. Ben la ProcesMisschien zullen wij _etlli<,eni8 rechtbank moeten verschijnen om zooals al te leggen! Daar hen ik bang jXan in lk «ei, ben ik nier gewend geraa t rustig, zorgeloos leven en alles wa nis in brengt, hindert mij geweldig, dat ik een lafaard word. Onzin, antwoordde Peggie. Het s hee] vervelend. Maar wij zullen toch voor thorpe geen vrees gaan koesteren? Hij s e- idioot! Ik was al lang van plan... s®d«rt dat testament hoorde voorlezen- °m I"e hem het fortuin te deelen, tenzij de wet ai verhinderde. Maar als Barthorpe het testament gaat aanvechten en alles alleen wil hebben, dan zei ik, als het moet, procedeeren. En ais v. win.wat ik veronderstel.dan zal e lang duren en zal het hem zeer moeilijk val len oim vergiffenis te bekomen. Hoewel. dat ligt nog in de toekomst! Wat ik niet be grijp, is dit: hoe kan hij het testament aan vechten? Mijnheer Helfpeoiny zegt, dat het volkomen in orde en naar den vomi is onder teekend en bekrachtigd door den erflater en twee getuigenHoe kan Barthorpe het dan bestrijden? Tertius zette zijn kopje neer en stond op. Je neef, beste Peggie,is.het spijt mij, dit to moeten aefgep, een sluw man. Hij boef' een plan gemaakt om 't heele fortuin In be zit te krijgen en dit.het telegram opnemend en in den zak stekend, is de eerste stap ln die richting. Och, misschien is het ten slotte een geruststelling, dat hij gedaan heeft. WÜ weten nu waaraan ons te houden en wat er gedaan moot worden. Zeker, mijnheer Tertius. Maar.er Is iets anders dan dat testament en dat schijnt vergeten te worden. Wat doet Barthorpe, wat doet de politie, om het geheim van oom's dood te ontsluieren? Iedereen zegt, dat hij vermoord is.. Wat wordt er gedaan, om den moordenaar op te sporen? Tertius, die al naar die deur was gegaan, kwam terug, op zijn teenen loopende met alls teekenen van geheimzinnigheid, terwijl hij de® vinger op zijn lippen hield. Beste Peggie, fluisterde hij haar in het oor, er wordt een heeleboel gedaan.maar 1® het geheim, het strikste geheim! Zeer belang rijke onderzoekingende politie, de recher che. Maar op het oogenblik moet er slechts voor één ding gezorgd worden: Mondje hou den! Het werk der politie is als dat van een mol.... onhoorbaar onder den grond! Maar te oordeelen naar hetgeen vriend Halfpenny be weert, zal er een resultaat bereikt worden, dat. sensationeel aal blijken te zijn Als het gerecht maar zijn loop heeft merkte Peggie op. Dat is alles, wat lk ver lang. alles, waarnaar wij moeten streven. Ik geef niet om sensatie.ik wil alleen, dat de moordenaar van mijn oom gestraft word. Toen Tertius haar verlaten had, zat zij een poos het noodlottig einde van haar oom te be- weenen. Daardoor kwam zij op de gedachte naar zijn kamer te gaan, die zij na zijn dood niet meer betreden had. Zij had een vaag ge voel, dat zij zich in onmiddellijke aanraking moest stellen pet de dingen, die hem hadden toebehoord en een poos liep zij doelloos door het vertrek, nu hier dan daar een voorwerp aanrakend,dat hij, naai- zij wist, voor het laatst, toen hij die kamer bewoonde, had ge bruikt Zijn toilet-artikelen de gemakkelijke stoel, waar hij altijd een poosje zat te lezen, alvorens naar bed te gaan ,zijn kleeren, alles, wat zijn handen hadden aangeraakt.. En ter wijl zij dat deed, bemerkte zij, dat Jacob He- rapath in die zoo eenvoudige kamer alles bij een had gebracht, wat met zijn jeugd in ver binding stond. Het alledaagsche ameubele- mont had eens in de slaapkamer van zijn moe der gestaan, toen zij in een villatja buiten woonde. Aan de wanden hingen de portret ten van zijn ouders, ruw geschilderde kunst werken van een dorps-artist. Daar lagen kleedjes door zijn moeder gehaald of gebor duurd, hloemstukjes, door haar hand geschil derd. Jacob had al die voorwerpen laten over brengen naar zijn woelt] er ig tehuis op Port man Square en had uit de kamer aldaar, al de fraaie meubels en verdere versierselen laten weghalen, om er plaats voor te maken. Dik wijls had hij Peggie gezegd, dat hij er zoo van hield, als hij 's morgen wakker werd, die be kende voorwerpen om zich heen te zien. Voor al voor één had hij eerbied en sympathie. Het was een naaidoos van rozenhout, die eens aan zijn moeder had toebehoord en later aan zijn zuster, Peggie's moeder. Eens had hij haar, toen zij nog een kiDd was, toegestaan die doos te bekijken, het met groene zijde gevoer de bakje op te lichten, waaronder allerlei hok jes en vakjes, waarin de ouderwetsche vin gerhoed en andere naalbenoodigheden waren geborgen. Er hing een geur van rozen en la- vender over dde klosjes garen en strengetjes zijde. Hij had haar gezegd dat als hij gestor ven zou zijn, die doos haar zou toebe-hooren. maar zoolang hij leefde, moest zij og zijn kast staan, zóó, dat hij die telkens als hij wilde, kon beschouwen. Nu was oom Jacob dood em begraven en de rozenhoutee naaidoos en alles, wat het zijne was, behoorde haar toe.ten minste volgens het testament. Zij ging nu naar de ouderwetsche kast en tilde er de doos af. Het was jaren geleden, se dert haar oom liaar die getoond had. Nu opende zij de doos, liehtte weer het bakje op., en daar lag open en bloot vóór haar oogen een brief, waarop in het flinke handschrift van haar oom dit ééne woord; „Aan Peggie". Als Jacob Herapath plotseling verschenen ln het stille vertrek was, zou het jonge meisje nauwelijks heviger dat vreemde gevoel van angst hebben ondervonden, dat haar beving, nu zij tot het besef kwam, dat zij de hand had geleigd op iets, dat waarschijnlijk een boodschap voor haar was. Het duurde eenigen tijd alvorens zij het papier durfde aanraken en toen zij het laatste deed, beefden haar vin gers zoo, dat zij den brief haast niet uit de enveloppe kon halen. Met alle Inspanning trachtte zij zicb te baheerschen en het halve velletje postpapier naar het raam brengend, las zij daar de enkele regels, die haar oom daarop eergeschreven had. „Als er iets onvoorzien mij mocht over komen, ligt mijn tesitament, volgens den vorm geschreven en door mij en twee ge tuigen, namelijk de heeren Tertius en Bur- chill onderteekeind, in een geheime lade van het antieke bureautje, achter het derde laadje recht». JACOB HERAPATH." Dain nog den datum, kort geledendat was alles. Als er iets onverwachts mij mocht over komen.. H.\l hij dan eenige vrees gekoesterd een voorgevoel gehad, dat er iets met hem kon gebeuren? Waarom haid hij haar daar nooit iets van gezegd? Maar Peggie begreep, dat het nu nutteloo3 was zulke vragen te stellen. Het was nu de tijd om te handelen. Zij legde den brief teru0 in de doos, nam die op en bracht ze naar haar eigen kamer, waar zij ze zette in een goed gesloten kast. Nauwelijks was zij daarmee klaar, toen Kitteridge, die haar al gezocht had, haar een kaartje kwam brengen, met den naam van Frank Burchill erop en daaronder een regeltje: ,,Zou u zoo goed willen zijn, mij een paar minuten te woord te staan? Peinzend las Peggie dit en wendde zich tot den butler vragende: Waar is mijnheer Burchill? In het kan toor? Goed, binnen een paar minuten kom ik beneden. Zü deed een geweldige poging voor zij in het kantoor kwam, om kalm, onverschillig en zich zelf meester té schijnen. Zij reikte den bezoe ker de hand niet, vroeg hem ook niet om plaats te nemen, maar ging recht naar den iiaard, waarzij hem bleef aankijken. Wat Is er mijnheer Burchill, zei zij be daard, u wenscht mij te spreken? Zij bemerkte, dat er een soort van zelfver trouwen en zekerheid over hem lag, die haar met vage onbehagelijkheid vervulde. Hij wa3 te kalm, te zakelijk; dat leek gevaarlijk Ea in de buiging, die hij vóór haar maakte, lag naar zij meende, iets valsch. Ik weuschte u te spreken, begon hij, ea met uw verlof zal ik het doen. Ik verzoek u te willen geloove®. dat, wat ik wil zeggen., door mij zal uitgesproken worden met den diepst ea eerbied, de meest oprechte hoogachting. Hel» tk permissie om te spreken?.. Goed dan.. Ik zou u willen vragenik spreek met de meeat mogelijke hoffelijkheid., of het antwoord, dat u op een vraag mijnerzijds eenigen tijd ga- leden mij gaf., of dat beslissend i»? (Wordt vervolgd), j

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1932 | | pagina 9