ALGEMEEN OVERZICHT.
DEMOOfcDin
flCTFIATGE
LAGERHUISZITTING.
DE TARIEVEN STRIJD.
DE KLEPPER-AFFAIRE.
em Hi
WOENSDAG 19 OCTOBER 1932
XJ-bootpalitiek
CONFISCATIE VAN SCHOLEN
TE MADRID.
Wijl de grond vroeger eigendom
geweest is van de Jesuieten
DE PAUSELIJKE NUNTIUS BIJ
AZANA.
MUNITIE ONTPLOFT.
DE STRIJD IN MANDSJOERIJE.
Japansche consul vermoord.
OOK MONGOLIË TEGEN
MANDS J OEKOEO
GANDHI.
„WAT ER ACHTER ZIT'
Herriot's a.s. reis naar Spanje.
2000 KATTEN MET GIFGAS BEWERKT
VISSCHERSTRAGEDIE OP DE
OOSTZEE.
CHINEESCHE TREINROOVERS
HET HANDELSVERDRAG MET
RUSLAND OPGEZEGD.
DE GISTING IN BRAZILIË.
DE HONGERENDE LAPPO-MANNEN.
DE PRESIDENTSVERKIEZING IN
AMERIKA.
SCANDINAVISCHE REGEERINGEN
NAAR LONDEN GENOODIGD.
DE NIEUWE OOSTENRIJKSCHE
BISSCHOP.
„In liefde dienen".
DE PRIESTERROEPINGEN.
DE ONLUSTEN TE WEENEN.
De lioogèseholen gesloten.
VERHOOl VAN Dr. KLEPPER.
VALSCHE MUNTERS-BENDE
GEARRESTEERD.
NEW.YORK'S FINANCIEELE NOOD.
De leider der Duittsche centrumspartij,
prelaat Kaas, hield een groote ver
kiezingsrede, waarin hij allereerst de geruch.
ten tegensprak over oneenighc-.den in den boe
zem der centrumspartij en zei de, dat de een
heid der partij de vrucht is van een principieel
gelijkgeoriënteerde gezindheid en geen pro
duct van geüniformeerden dwang.
Na erop gewezen te hebben, dat het centrum
nooit ontkend heeft, dat in het parlemen
tarisme bepaalde ontaardingsverschijnselen
zijn waar te nemen, oefende mgr. Kaas een
felle critiek uit op de houding der rijksregee-
ring.
Alleen een rijksdag, die niet tot werken in
staat is, zeide hij, schept de staatsrechtelijke
basis voor een dictatoriaal noodrecht en voor
bepaalde experimenten, welke men bijna een
inbreuk op de constitutie zou kunnen noemen
en waarvoor de ontwerpen blijkbaar reeds ge
reed lagen.
Het centrum heeft nooit geweigerd, met
politieke noodzakelijkheden rekening te hou
den en zijn vertegenwoordigers hadden den
rijkskanselier in de afgeloopen maanden uit
drukkelijk de toezegging gedaan, dat zij hem
bij zijn pogingen, om met de nationaal-socia-
listen tot een overeenstemming te geraken, op
geenerlel wijze zouden storen. Sinsdien werden
echter dergelijke onderhandelingen, wanneer
de rijkskanselier ze voerde „wegen naar een
nationale concentratie" en .vanneer anderen
ze voerden „politieke intrigues" genoemd.
In de onderhandelingen met de nationaal-
eocialisten, ging mgr. Kaas voort, heeft het
centrum trachten te verhinderen, dat het in
den rijksdag reeds bij voorbaat tot een ophef
fing der noodverordening zou komen. Daarom
hadden de mannen van he centrum door deze
onderhandelingen ook de stemming over een
motie van wantrouwen eerst trachten te ver
dagen.
Een psychologisch juist debat in den rijks
dag, aldus mgr. Kaas, zou de zuiver negatieve
en destructieve elementen in het parlement
hebben ontmaskerd en vernietigd, zou de posi
tieve elementen hebben bijeengebracht en
zou aldus de formeele nederlaag in een zake
lijke overwinning hebben kunnen veranderen.
Duitschland zal een staat met een democra-
fischen grondslag zijn, of het zal niet zijn.
De strijd met het parlement alleen is voor
een regeeringschef niet voldoende, om een
Bismarck te worden.
Prelaat Kaas oefende daarna eveneens felle
critiek uit op de buitenlandsche politiek der
regeering.
De economische politiek van von Papen
meende hij het best metlden U bootenoorlog te
kunnen vergelijken, waar men de verwachtin
gen der massa door het melden van schijnsuc
cessen trachtte staande te houden.
De ontgoocheling was daarna echter des
te grooter.
In het laatste gedeelte van zijn rede ontwik
kelde mgr. Kaas uitvoerig uet program der
centrumspartij en besloot zijn rede met de
woorden: Als thans drie, vier, vijf politieke lei
ders uit de verschillende kampen den moed
hadden, den ernst van het oogenblik te erken
nen en op grond van deze erkenning het be
sluit te nemen om al hun gezag aan te wen
den, om hun volgelingen te verplichten, een
werkmeerderheid te vormen, dan zou de
schacht, waardoor Duitschland naar een nieuw
leven zou kunnen opstijgen, gevonden zijn.
Ministercrisis in België
Gezien de onhandelbaarheid der liberale mi
nisters, die absoluut op parlements-ontbinding
willen aansturen, zonder zelfs hun partijraad
te hebben geraadpleegd, is Renkin om vijf uur
den koning gaan mededeelen, dat het zijn be
doeling was, het collectief ontslag der regee
ring in te dienen, indien in den ministerraad
de liberalen hun standpunt zouden handhaven
Waar dezen in den daarop volgenden kabi
netsraad halsstarrig bij hun besluit bleven,
heeft om zeven uur Renkin het besluit genomen,
met de geheele regeering af te treden, hetgeen
dan ook is geschied.
Voor België kan de onbegrijpelijke houding
der liberalen de bron worden van een reeks
ernstige moeilijkheden. De politieke toekomst
wordt hier zeer duister ingezien.
Na afloop van den ministerraad werd de vol
gende mededeeling gepubliceerd:
Een communiqué in de pers meldde Maandag,
dat Hijmans en Devèze, leider der liberale par
tij, den politieken toestand besproken hadden
en het er over eens waren, dat er alle reden be
stond, om ten spoedigste het land te raadplegen,
teneinde een herstel van 's lands financieeleh
toestand mogelijk te make.
Renkin merkte naar aanleiding van dit com
muniqué op, dat algemeene en provinciale ver
kiezingen op dit oogenblik eerder het dringend
noodzakelijk financieel herstel zouden vertra
gen en dus in gevaar zouden kunnen brengen.
De liberale ministers handhaafden echter ook
gister bij den minister-president hun standpunt,
weshalve Renkin den koning het ontslag der re
geering aanbood.
Reuter meldt nog, dat men rekening houdt
met de vorming van een interim-kabinet, dat
tot kamerontbinding zal besluiten, wijl in ver
band met de houding der liberalen, het uitschrij
ven van nieuwe verkiezingen onvermijdelijk
wordt geacht.
Naar de Madrileensche correspondent van
„El Mati" meldt, hebben een vertegenwoordi
ger van het ministerie van financien, de procu
reur der republiek en een notaris Zaterdag jj.
namens de commissie, welke belast is met het
beheer van de goederen van de sociëteit van
Jésus, beslag gelegd op drie gebouwen van de
N.V. „Educacion", waarin gratis onderricht
werd gegeven aan ruim twee duizend leerlin
gen.
De confiscatie geschiedde onder voorwendsel,
dat de gebouwen, welke eigendom zijn van de
N.V. „Educacion", zich bevinden op terreinen,
welke voordat zij door de N.V. „Educación"
werden aangekocht, hebben toebehoord aan de
Jesuieten.
Om te protesteeren tegen het wets
ontwerp betreffende de religieuse
congregaties.
Zooals te verwachten was, heeft de pause
lijke nuntius te Madrid mgr. ledeschini ter
stond na het bekend worden van het wets
ontwerp betreffende de religieuse congregaties
aan minister-president Azana een bezoek ge
bracht. Hoewel over het onderwerp van hun
besprekingen niets werd medegedeeld, weet
men toch, dat de nuntius den minister-presi
dent opmerkzaam heeft gemaakt op de ernstige
gevolgen, welke het wetsontwerp zal hebben,
en daarbij vooral het rechtsstandpunt der Kerk
uiteen gezet heeft.
Zes dooden, zestien gewonden.
RIO DE JANEIRO, 18 October (R.O.) In
de nabijheid van Rio is een wagen met munitie
geëxplodeerd. Zee personen werden gedood,
zestien andere gewond.
LONDEN, 18 October. (V.D.) De „Morning
Post" meldt uit Tokio, dat in het Noord-Wes
ten van Mandsjoerije een Japansche consul en
een anderen Japanschen ambtenaar door Chi-
neesche vrijwilligers, die onder opperbevel
staan van generaal Soe Ping Wen en die zich
tegen Mandsjoeli en Haiiar hebben gekeerd,
zouden zijn vermoord.
De positie der Japansche troepen in dit ge
bied is onzeker.
Het Japansche hoofdkwartier te Moekden
heeft een ultimatum gericht aan generaal Soe
Ping Wen, waarin de onmiddellijke vrijlating
wordt geëischt van de door hem gevangen ge
nomen tweehonderd Japanners en Koreanen.
Het ultimatum dreigt met de scherpste maat
regelen. Soe Ping Wen heeft zich bereid ver
klaard, tot het voeren van onderhandelingen.
Volgens berichten uit Engelsche bron zou
deze bereidverklaring slecht» zijn gevolgd op
een bombardement der Japanners, die 90 mi
nuten lang de stad Hallas beschoten, waardoor
groote schade werd aangericht.
PBKIN, 17 October (V.D.) Alhier binnenge
komen berichten melden, dat tusscben de
Chineesche vrijscharen uit de provincie Hai-
loengkiang da Mongolen een bondgenootschap
is gesloten tot gemeenschappelijke bestrijding
van den Mandsjoerijschen staat en der Japan
ners.
De voornaamste stammen van Mongolië heb
ben afgevaardigden gezonden naar Heilar,
waar zij onderhandelen met den leider der
vrijscharen, generaal Soepingnen. Ook afge
vaardigden van generaal Matsjantsjang nemen
deel aan deze beraadslagingen.
POONA, 18 October. (R.o.) Officieel wordt
tegengesproken, dat Gandhi door een beroerte
zou ziin getroffen.
Over den gewichtigen achtergrond van Her
riot's a.s. reis naar Spanje, waaromtrent reeds
een en ander uit de „Daily Mail" gemeld werd,
schrijft ook de Parijsche correspondent van
genoemd blad.
Speciaal achter het door Frankrijk voorge
stelde internationale wapendepot in Spanje ten
behoeve van den volkenbond, schuilt heel wat
meer dan men op het eerste gezicht merkt, zegt
deze. correspondent, en hij wijst o.a. op de
Fransche plannen om de uitbreiding der Spaan-
sche spoorwegen met Fransch geld te steunen,
„plannen die geen andere strekking hadden dan
de mogelijkheid te scheppen, om Afrikaansehe
troepen in een Spaansche haven te debarquée-
ren en per trein naar Frankrijk te vervoeren,
waardoor de gevaren en het tijdverlies van een
zeereis aanzienlijk vermindjgd worden".
„Wanneer Spanje de boirogenoot van Frank
rijk wordt, staan Frankrijk ook de havens van
de Balearen ter beschikking, zoodat de Fran
sche koopvaardijschepen in het westen van de
Middellandsche Zee, zoover als mogelijk is. te
gen aanvallen uit het Oosten zijn beschermd".
Een démenti.
PARIJS, 18 October. (R. O.) Havas meldt: In
gezaghebbende kringen worden de berichten
van een Amerikaansch agentschap over de be
doelingen van Herriot's reis naar Madrid, onge
grond en domme verzinsels genoemd.
Herriot's reis naar Spanje is zuiver een hof
felijkheid jegens het nabuurland; de reis zal
zeer kort zijn en er zal over geen politiek ac-
coord gesproken worden.
Onverkwikkelijke tooneelen.
Volgens een bericht in den Bayrische Volks-
zeitung heeft men een wreedaardige proefne
ming gedaan met 2000 katten om de uitwer
king te constateeren van een nieuw soort gif
gas, dat voor oorlogsdoeleinden is vervaardigd.
De katten werden afgezonderd in een goed
afgesloten ruimte, waarbij men door dikke
glasruiten de uitwerking van het gifgas kon
gadeslaan.
De gevolgen waren vree gelijk. De arme bees
ten sprongen wild in het rond en trachtten
tevergeefs naar een uitweg te zoeken. Uit
mond en oogen werd een akelig slijmvocht
afgescheiden en men kon zien hoe de arme
dieren tevergeefs met hun pooten de pijn die
in hun oogen veroorzaakt werd, trachtten te
lenigen.
De dieren poogden hun kop zoo hoog moge.
lijk op te richten onj beter adem te kunnen
halen, hetgeen zijn verklaring vindt in het
feit, dat het ga» zwaarder is dan lucht en
de katten wilden zuivere lucht inademen.
Daarna drukte de professor op een knop,
waardoor 'n ventilator in werking werd ge
steld, zoodat weer versche lucht werd toege
voerd. De bek van deze arme dieren stond
wijd open en een dikke laag schuim stond
erop. De ademhaling werd steeds langzamer
en zwakker, zoodat de eene kat na de andere
van uitputting neerviel, onder heftige kram
pen en zenuwschokken.
Zelfs toen de dieren uit de vergiftigde lucht
naar huiten werden gebracht stierven de
meesten nog na 24 üur. Een der beesten stierf
eerst na 14 dagen.
Dat het gruwzaam lot, hetwelk hier 2000
katten moesten ondergaan, ook bij menschen.
oorlogen is weggelegd voor menschen, zal
velen wel pacifistisch kunneu stemmen.
STETTIN, 18 October. (V.D.) De kapitein van
het regeeringsvaartuig „Walter Koerthe" be
merkte Dinsdag in de bocht van Swinemuende
op ongeveer 3 mijl van Koserho een onderstbo
ven drijvende boot, waaraan zich een man had
vastgeklemd. Nadat de drenkeling aan boord
was geholpen, werd het lijk van een jongeman
ontdekt, dat aan het vaartuigje was vastgebon
den.
De geredde visscher vertelde, dat hij met zijn
zoon in dit bootje was uitgevaren. Door den
plotseling opkomenden storm was het omgesla
gen en de beide inzittenden hadden zich aan
het omgekeerde vaartuig vastgehouden. Toen
de zoon teekenen van uitputting gaf, heeft de
vader hem met een touw vastgebonden. Na
eenige uren was de jongeman echter toch be
zweken, waarna de vader nog vele uren had
rondgedobberd, alvorens er redding kwam op
dagen.
Bij de beschieting ontstaat ontploffing;
vele dooden en gewonden.
LONDEN, 17 October. (V.D.) Volgens be
richten uit Charbin hebben Chineesche roovers
bij Kaolingtsoe een naar Charbin rijdenden
Russischen vluchtelingentrein overvallen. Tij
dens de beschieting expioideerde de benzine
lading van een goederenwagen. De geheele
trein vloog in brand. De Chineesche roovers
schoten op de vluchtelingen, die poogden uit
den brandenden trein te ontvluchten.
Velen werden gedood of gewond.
LONDEN, 18 October (R.O.) De lagerhuis-
zitting werd hedennamiddag geopend; het huis
zal tot speciale taak hebben, zich uit te
spreken over de resultaten van Ottawa.
In antwoord op een vraag aangaande de door
Engeland voorgestelde vier-mogendheden-con-
ferentie verklaarde de minister van buiten
landsche zaken, sir John Simon, dat men het
tot dusver niet eens is kunnen worden over
de plaats, waar deze conferentie moet samen
komen, maar dat de Britsche regeering een
nieuwen stap ter zake onderzocht, om de be
trokken mogendheden tot overeenstemming te
brengen.
Minister Thomas deelde mede, dat het han
delsverdrag met Rusland dt. 17 October met
een termijn van zes maanden is opgezegd.
Tegelijkertijd, heeft zich de Britsche regee
ring bereid verklaard tot het voeren van on-
onderhandelingen over nieuwe handelsrelaties.
Daarna diende Neville Chamberlain de reso
lutie in tot goedkeuring van de imperieele
voorkeursrechten, waaromtrent in de komende
zittingen zal worden beraadslaagd.
Spreker memoreerde nog even de opzegging
van het Engelsch-Russisch handelsverdrag en
deelde in dit verband mede, dat ook Zuid-
Afrika stappen overwoog, om zich van de ver
plichtingen, welke zijn verdrag met Duitsch
land het oplegde, vrfj te maken.
Thomas verstrekte eenige inlichtingen over
de jongste Engelsch-Iersche onderhandelingen.
Na twee dagen onderhandelen, aldus de minis
ter, was het duidelijk, dat de vertegenwoordi
gers van den Vrijstaat niet van zins waren, de
bilijkheid en de rechtsgeldigheid van de vroe
ger getroffen accoorden te aanvaarden.
De Britsche regeering zal alle noodige maat
regelen treffen, om het Britsche volk te waar
borgen wat het toekomt.
De Valera, aldus Thomas, was alleen logisch,
toen hij volhield en dit als de eenige reëele
en duurzame oplossing van de moeilijkheden
beschouwend voorstelde, dat Ierland één repu
bliek moest worden, met eenigerlei relatie tot
het Britsche gemeenebest.
Een andere vraag, de a.s. economische we
reld-conferentie betreffende, beantwoordde Mac
Donald. Hij deelde mede dat de voorbereidende
experten-commissie den 31 sten dezer zou bij
eenkomen. Eerst nadat de werkzaamheden der
experten een aanvang hebben genomen, zal de
datum der eigenlijke conferentie worden vast
gesteld.
Henderson treedt af als labour,
leider.
LONDEN, 18 October (R.O.) Henderson
deelde aan de labourfractie mede, dat hij ont
slag nam als leider der partij. Wel blijft hij
secretaris en penningmeester der partij. Als
opvolger van Henderson wordt de voorzitter
der labourfractie in het lagerhuis, Lansbury,
genoemd.
Nieuwe vorm van actie aangekondigd.
RIO DE JANEIRO, 18 October. (V.D.) Nu
de gewapende opstand van de bevolking van
den staat Sao Paolo tegen de federale Brazili-
aansche regeering is mislukt, wordt door de
leiders der revolutionnaire beweging een nieu
we vorm van actie aangekondigd.
Alle bewoners van Sao Paolo worden opge
wekt om de producten en goederen van andere
Braziliaansche staten te boycotten.
Hun „staking" heeft gedeeltelijk
succes.
HELSINGFORS, 18 October (V.D.) Naar
aanleiding van de hongerstaking van de gear
resteerde Lappo-leiders kwam de Finsche re
geering gisteravond bijeen in een kabinets
zitting.
Na een opgewonden discussie werd besloten,
vier der gearresteerden en wel Kosola, Lind,
Haglund en Sario onmiddellijk op vrije voeten
te stellen.
Generaal Wallenius, die niet in vrijheid
werd gesteld, verklaarde, de hongerstaking te
zullen voortzetten.
De regeering heeft den ontslagen Lappo-
leiders slechts beperkte bewegingsvrijheid toe
gestaan.
Henry Ford voor president Hoover.
NEW YORK, 18 October. (V.D.) Op de bor
den voor de officieele mededeelingen aan de
employés en arbeiders van de Ford-fabrieken, te
Dearborn in Michigan waren gisteren plakka
ten aangeslagen, waarin een beroep werd ge
daan op het personeel om mede te werken aan
de herkiezing van president Hoover, die, zoo
als het plakkaat vermeldde, „voortdurend heel
zijn arbeid had gegeven aan de bestrijding van
die krachten, die Industrie en werkgelegenheid
vernietigen."
LONDEN, 18 October (R. O.). De diplomatieke
correspondent van Reuter vernam heden op het
Foreign Office, dat de Britsche regeering uit-
noodigingen heeft doen toekomen aan de Deen-
sche, de Noorsche en de Zweedsche regeering
om te Londen besprekingen te openen inzake ta
riefaangelegenheden.
De Britsche regeering zal de gelegenheid voor
dergelijke besprekingen gaarne aangrijpen, zoo
dra het deze regeeringen schikt.
Met de Argentijnsche regeeringen worden de
besprekingen over hetzelfde onderwerp voort
gezet.
De besprekingen, welke afzonderlijk zullen
worden gehouden, zullen, naar verwacht wordt,
reeds binnen enkele weken beginnen. De kwes
tie van een herziening der verdragen zal denke
lijk niet aan de orde worden gesteld. Men zal
eenvoudig trachten tot overeenstemming te ko
men binnen het kader der tegenwoordige han
delsverdragen.
De Duitsche delegatie te
Parijs.
PARIJS, 18 October. (R.O.) De Duitsche de
legatie, die te Rome met de Italiaansche regee
ring onderhandeld heeft over contingenteerin-
gen, is heden te Parijs aangekomen, om ook
hier besprekingen over de contingenteerings-
kwestie te voeren. De onderhandelingen begin
nen morgen.
De Oostenrijksche „Relchspost" publiceert
den eersten herderlijken brief welke door den
nieuwen aartsbisschop van Weenen, Z.H. Exc.
dr. Th. Innitzer, op den dag van zijn wijding
tot bisschop is uitgevaardigd.
Na een aantal voorschriften en aanwijzingen
tot bestrijding van de armoede, welke tenge
volge van de economische crisis In Oostenrijk
heerscht, bespreekt de nieuwe bisschop die
zich tot devies heeft gekozen de woorden: „In
caritate servire" (In liefde dienen), het groote
belang van het kweeken van goede toekomstige
priesters.
De geheele bloei van het katholieke leven
in ons aartsdiocees, aldus mgr. Innitzer In zijn
brief, hangt, naast de genade Gods, af van een
voorbeeldige geestelijkheid, die echter, ook wat
het aantal aangaat, in overeenstemming ïnoet
zijn met de moeilijke verhoudingen van dezen
tijd. De noodzakelijke uitrusting aan deugd en
karaktersterkte moeten onze toekomstige
priesters echter van huis uit medebrengen. Het
echt christelijke gezin is en blijft de eigenlijke
kweekplaats voor priesterroepingen.
De aartsbisschop spoort tenslotte de geloo-
vigen aan tot groote vrijgevigheid, ais het er
om gaat gelden beschikbaar te stellen voor de
studie van arme priesterstudenten.
WEENEN, 17 October. (R.O.) Aan "de Ween-
sche universiteit en de technische hoogeschool
ontstonden hedenochtend vechtpartijen tus-
schen nationaa l-socialistische studenten en po
litieke tegenstanders, waarbij 23 personen
werden gewond.
De beide hoogescholen zijn op last van de
rectoren gesloten.
De bloedige botsing te Simmering.
WEENEN, 17 October. (V.D.) Reeds gisteren,
zooals men weet, heeft een justitieele commis
sie een onderzoek Ingesteld naar de gebeurte
nissen te Simmering. Dat onderzoek ia heden
morgen voortgezet. Zoowel de straat voor het
sociaal-democratische volksgebouw als de muur
van de school er tegenover en het gebouw zelf
zijn onderzocht om de schuldvraag tot een op
lossing te brengen.
In totaal zijn 72 personen, voor de grootste
helft sociaal-democraten, gearresteerd.
Men verwacht, dat de regeering uit het
resultaat van het onderzoek consequenties zal
trekken.
WEENEN, 17 October. (R.O.) De staatsse
cretaris voor het veiligheidswezen heeft e
Weensche politle-lelding opdracht gegeven. 111
Weenen alle manifestaties, opmarschen en ver
gaderingen in de open lucht, die do?r
sociaal-democratische, communistische na-
t ionaal-socialistische party georganiseerd wor.
den, met het oog op de voorvallen in net dis.
trict Simmering, waar, zooals ™eladen,
Zondag een schietpartij plaats tu®schen
communisten en nationaal-30ciallsten. te ver
bieden.
BERLIJN, 18 October. (V.D.) De Klepper
commissie van onderzoek van den Pruisisehen
landdag is heden onder groote belangstelling
van de zijde van het publiek en van de journa
listen begonnen met het getuigenverhoor in de
zaak van de „Koelnische Volkszeitung".
Dr. Klepper verklaarde, dat hij zich door de
vragen van den rapporteur en de inkleed ing
van het rapport zoo beleedigd gevoelt dat hij
een getuigenverklaring slechts wenschte af te
leggen buiten den rapporteur om.
Voorzitter Zubke herinnerde den oud-minis
ter daarna aan de gevolgen die dit besluit even
tueel voor hem zou kunnen hebben.
Rapporteur Steuer zeide, dat hij niets per
soonlijk beleedigends bedoeld heeft en dat hij
zijn rapport in vollen omvang moet handhaven.
Voorzitter Zubke stelde daarop voor in ge
heime zitting over te gaan om de methode van
ondervraging nader vast te stellen. De commis
sie vereenigde zich hiermee en de openbare zit
ting werd geschorst.
Na heropening der zitting deelde de voorzit
ter mee dat besloten was dat oud-minister Klep
per slechts op vragen zou moeten antwoorden
die hem door spreker zouden worden gesteld.
De minister vertelde dan uitvoerig over de
transactie van de „Preussenkasse" met de
„Kölnische Volkszeitung". Getuige had een on-
derhoud gehad met minister Hirtsiefer, die hem
meedeelde dat de Görresverlag, waar de Köln.
Volksztg. gedrukt wordt, met financieele moei
lijkheden te kampen had wegens faillissement
van een bank en dat het moeilijk was in de be
staande omstandigheden kapitaal voor uitbrei
ding te vinden. Na verscheidene conferenties,
aan welke ten slotte ook minister-president
Braun had deelgenomen, was in beginsel beslo
ten den Verlag te helpen, omdat de „Kölnische
Volkszeitung" zelf financieel gezond was, en de
regeering belang had bij het voortbestaan van
dit leidende centrumsblad. Men had toen als
eenvoudigsten weg den aankoop door de „Preus-
senklasse" voorgesteld van 100.000 mark aan-
deelen in de „Germanla", die zich in het bezit
van de „Köln. Volksztg." bevonden.
Hierna weerlegde Klepper een opmerking van
den voorzitter, dat het beschikbaar stellen van
gelden voor de „Koelnische Volkszeitung" toch
niet tot de in de statuten neergelegde zaken der
„Preussenkasse" behoorde, en zeide dat zoowel in
als na den oorlog dergelijke transacties werden
gevoerd. Op een vraag inzake de vertrouwelijke
wijze, waarop deze transacties behandeld wer
den, antwoordde Klepper, dat het algemeen ge
bruik was, dat regeeringen, wanneer zij de pers
in een of anderen vorm financieel te hulp ko
men, dat strikt vertrouwelijk doen. Voor 'het
antwoord der toenmalige Pruisische regeering
op een vraag van de Duitsch-nationale landdag
fractie, dat de „Preussenkasse" niet betrokken
was bij de zaken van de „Koelnische Volkszei
tung", kon slechts de toenmalige minister van
financien verantwoordelijk worden gesteld doch
Klepper had geen rede om materieel dit ant
woord aan te vechten. Op het tijdstip dat het
antwoord werd gegeven, was het volkomen
juist en correct geweest.
HAMBURG, 18 October. (V.D.) De ambtena
ren van de Hamburgsche valschgeld centrale
zijn er in geslaagd, een geheele valsche mun
ters-bende te arresteeren.
Op 3 October j.l. werden te Itzehoe verschei
dene personen in hechtenis genomen, die val
sche 20 Markbiljetten in omloop hadden ge
bracht, gedateerd 11 October 1924. Tegelijker
tijd werd te Hamburg een havenarbeider ge
arresteerd, die dezelfde valsche biljetten uitgaf.
Het onderzoek wees uit, dat de valsche mun
ten werden vervaardigd in een schildersatelier
te Hamburg, waar eenige machines en ander
materiaal in beslag konden worden genomen.
Gearresteerd werden daar nog één graveur.
lithograaf en een derde persoon. Voorts zija
verscheidene mannen en vrouwen aangehou
den, die verdacht werden van medeplichtigheid.
Leider der bende is waarschijnlijk de op 10
Juli 1891 te Hamburg geboren Arnhold Peter
sen, die nog niet gevangen genomen kon wor
den.
EEN GRUWELIJKE VERGISSING.
LONDEN, 17 October (V.D.) Tijdens de ach
tervolging van een van moord op een ambte
naar verdachten neger, kwam het, naar uit
Senatoba (Mississippi gemeld wordt, tot een
ernstig bloedvergieten. De politie omsingelde
een negerfarm. waar de achtervolgde zich, naar
zij veronderstelde, verborgen moest hebben.
Door salvo's, die de politie-ambtenaren op het
huis afgaven, werden de eigenaar van de farm,
diens vrouw, twee zoons en een schoonzoon ge-
d°Toén de politie vervolgens het huis doorzocht
bleek, dat de gezochte moordenaar in de farm
„iet aanwezig was.
NEW-YORK, 18 October (HN.) Het gemeen
tebestuur heeft besloten tot een verlaging van
de Salarissen en tot verhooging van het tarief
der ondergrondsche spoorwegen. Hiermede is
voldaan aan de voorwaarden, welke de ban
kiers voor het verleenen van nieuwe credieten
hadden gesteld.
BOEKAREST, 18 October (R.O.) Het aantal
personen, dat bij het spoorwegongeluk op het
station van Temesvar om het leven is geko
men, is tot 24 gestegen. Zeven personen wer
den ernstig gewond.
door J. 8. FLETCHER.
Nadruk verboden
28).
Halfpenny wendde zich van Tertius af en
keek Barthorpe aan. Maar diens gelaat ver
ried niets. Opeens kreeg hij een idee en keer
de zich tot Burchill om door een enkele di
recte vraag zekerheid te verkrijgen. Hij wierp
met een plotselinge beweging het document
vlak voor de oogen van Burchill legde zijn
vinger naast de derde handteekening eu
vroeg:
Is dat uw schrift?
Burchllil, zichzelf volkomen meester, keek
waar de vinger van Halfpenny heen wees,
dan hief hij de oogen op en zei met een vreem
de uitdrukking in de stem:
Neen, mijnheer Halfpenny, dat is mijn
schrift niet.
HOOFDSTUK 2 3.
De Beschuldiging.
De oude advokaat, die zich over de tafel had
gebogen, terwijl hij tot Burchill sprak, richtte
zich ploteeling op, toen hij dat antwoord kreeg
en keek een paar seconden onderzoekend den
man aan, dien hij ondervraagd had en die
kalm en zeker zijn blik beantwoordde Er hing
een stilte in het vertrek, niets verbrak die,
tot professor Oi>.* Raythwa'te oneens met
vingers op de tafel begon te trothweleu. Dit
geluld wekte Halfpenny op uit zijn mijmering.
Qgaieuw boog bij zich tot Burchill, opnieuw
legde hij de hamd op het testament en vroeg
bedaard:
Ie dat uw handteekening niet?
Burchill schudde ontkennend, bijna veront
waardigd het hoofd.
Neen, antwoordde hij, neen, dat 1» mijn
handteekening niet.
Heeft u Jacob Herapath, nu overleden,
dat zien schrijven?
Neen.
Zag u mijnheer Tertius dat.schrijven
Neen, dat heb ik niet gezien.
Heeft u ooit te voren dit testament, dit
papier gezien?
Nooit!
Met een beweging van ergernis haalde Half
penny het testament naar zich toe en begon
bet weer op te bergen in de breede enveloppe,
waar hij het uitgehaald had.
Kart en bondig gezegd.u beweert, dat
u nooit tegenwoordig is geweest bij het opstel
len van dit testament.dat u nooit Jacob
Herapath een testament hebt zien maken,
dat u er nooit getuige van zijt geweest, dat
hij het onderteekende, vroeg hij kribberlg. Is
dat het, wat u bedoelt te zeggen?
Dat is het, antwoordde Burchill, u be
grijpt mij volkomen.
Maar u heeft toch zooeven gehoord, wat
mijnheer Tertius zei! Wat zegt u daarvan,
mijnheer Burohill?
Daar zeg ik niets op, mijnheer Halfpenny
Wat gaat het mij aan, wat de heer Tertiu?
zegt? Ik heb niets andere gedaan dan uw
vragen beantwoorden.
Maar mijnheer Tertius zegt, dat hij en
u toezagen, dat Jacob Herapath dit document
onderteekende en dat ieder van u het op zijn
beurt deed. Wat u zegt, maakt mijnheer Ter.
tiu» tot een leugenaar en.
Pardon, viel Burchill hem bedaard In
de rede. Het te zeer goed mogelijk, dat mijn
heer Tertius aan een soort van hallucinatie
lijdt. Wat ik beweer Is dit: Ik heb wijlen mijn
heer Jacob Herapath dat papier niet zien tee
kenen, ik heb het niet onderteekend en niet
gezien, dat de heer Tertiu: het deed.Om
kort te gaan: Ik heb dat papier nooit te varen
gezien.
Halfpenny bromde iets onverstaanbaars, hij
6tond op, nam de enveloppe met het testament
en legde het weer in zijn brandkast. Dan
nam hij weer plaat» f
Me dunkt, het geeft niets om verder te
gaan, zei hij. Wij hebben gehoord, wat de heer
Tertius, de oudste getuige zei, ook wat de
heer Burchill zoo beslist verklaart. Waarom
meer tijd hiermede verkwisten? Laten wij do
zitting opheffen.
Barthorpe lachte boosaardig en zei:
Neen, dat niet U heeft ons hier ontbo
den, het was uw eigen voorstel. Ik heb daar
in toegestemd. En nu u gehoord heeft, wat er
gezegd ie.nu neem ik het woord. U is nog
steeds in de veronderstelling, mijnheer Half
pneny, dat het document, dat ik u zooeven weeT
in uw brandkast zag wegbergen, echt is. Dat
beweert u, maar ik niet
Wat zou het dan zijn? vroeg Halfpenny
Ik zeg, dat het een valsch testament is
en ik hoop, dat dit duidelijke taal is. Van het
eerste woord tot het laatste ie het valschelfjk
opgemaakt
Zoo? vroeg Halfpenny spottend, wie zou
dat gedaan hebben'
Die man daar, riep Barthorpe. opeens
naar Tertius wijzende. Hij is het! Ik beechul
dig hem in zijn gezicht dat hij elk woord,
elke letter van dat valsche testament van het
begin tot het einde heeft geschreven. En ik
zal u voldoende bewijzen geven, dat zal ik
aantoonen voor welke rechtbank en jury ook
Valschheid in geechrifte, dat verklaar ik u!
Halfpenny, die halt was opgestaan, zette
zich weer neer en keek kalm en zakelijk. HU
moest Peggie tegenhouden, die gedurende de
verklaring van Barthorpe telkens teekeneD
had gegeven, dat zij wilde spreken en begon
nen was met een verzegelde enveloppe uit haar
taschje te halen.
Wacht nog erven, beste kind, zei hij, zeg
nog niets, je krijgt er later wel gelegenheid
toe.laat het aan ons over. Dus, mijnheer
Barthorpe, ging hij voort, zich naar de andere
zijde der tafel wendend, u beweert, dat u kunt
bewijzen, dat dit testament valsch is Goed...
nu ik zelf heb voorgesteld, dat u hier zou ko
men om dat te doen, zult u er ook de gelegen
beid toe hebben. Maar vergun mij, dat Ik
eerst den heer Tertiu» eenige vragen stel...
Beste vriend, je hebt gehoord, wat mijnheer
Burchill zooeven zei, niet waar?
Ja, antwoordde de oude heer, en.Ik
sta er verbaasd óver.
Blijf je volhouden wat je gezegd hebt?
Heb je ons een volkomen waar verslag gege
ven van de ondetteekening van het testament?
Ik blijf bij elk woord, wat Ik gezegd heb.
Ik heb een volkomen waar relaas gegeven van
de omstandigheden, waaronder het testament
onderteekend en bekrachtigd werd. Ik heb mij
niet vergist.ik lijd niet aan hallucinatie». Ik
ben... verbaasd!
Nu wendde zoh Halfpenny tot Barthorpe en
zei-
De rest van dit onderhoud laat ik aan u
over. U heeft openlijk ec volmondig den heer
Tertius beschuldigd van valschheid in ge
schrifte. U heeft beweerd, dat u die beschul
diging kunt bewijzen. Daartoe is het nu de
tijd, maar denk er wel aan, zei hij, zijn stem
verheffend, ik vraag het v niet. ZooaJs ik mijn
vriend Tertius ken.meen ik, dat hij e?
niets tegen zal hebben, dat u zegt, alles, wat
u wilt.misschien zullen wij daardoor de
waarheid achterhalen. Dus.., ga yoort.
Dank u, antwoordde ^ar órp», ja, dat
zal ik doen. Maar.ik u al gewaar
schuwd,. wat ik te 7'efrKen heb, zal zeer
pijnlijk zijn voor mUD nlcht- Het ware beter
haar dat te besparen- maar.vroeg of laat
zou zij het toch vernemen.
Me dunkt, wij zullen heel wat te hooren
krijgen, als deze znak voor het gerecht komt,
viel de oude advokaat hem in de rede. Ik ge
loof dat u jufrouw Wynne
nu niet behoeft
te sparen. ra u vorder te gaan e.n
ons mede te dealen, wat u ons te zeggen hebt.
Bartih<>rPf; nu Pegg-m, ik geef er niet
om. dat je 111 smart veroorzaakt; meer dan
ik hedenmorgen al ondervonden heb, kun je
mij niet geren, maar ik verlang. - - zij wendde
zich
smeekend tot Halfpenny em begon weer
de verzegelde enveloppe uit haar tasch te ha
len-'k ver'lanig eerst iet» te zegigen.
Neen, beste kind, beval Halfpenny vast
beraden, zeg nog niets. Laat mijnheer Bar-
thorpe zijn gang gaan. Welnu, mijnheer, her
nam hij met een gebiedend gebaar, laat ons
nu hooren.
Dat zal ik doen volgens mijn eigen manier,
antwoordde Barthorpe. U is niet als rechter
aangesteld. Als ik je pijn veroorzaak, Peggie,
is dat mijn schuld niet.Welnu, mijnheer
Halfpenny, ging hij voort, met verachting naar
Tertius wijzend, daar dit nu toch slechts een
voorloopig onderzoek moet zijn, begin ik met
een besliste vraag; Weet u, wié die man eigen
lijk ia?
Ik weet, dat die heeT is John Cbristoffel
Tertius, mijn goede en hoog geachte vriend,
antwoordde de advokaat met nadruk.
Bah! spotte Barthorpe. Dan stelde hij
dezelfde vraag aan professor Oox-Raythwalto
Weet u, wie hij is?
Ik geef volstrekt hetzelfde antwoord,
antwoordde de geleerde.
-Natuurlijk, zei Barthorpe alweer spottend.
Het ie een feit, dart niemand van u weet, wie
hij eigenlijk is. Daarom zal Ik het u zeggen: Hij
is een veroordeelde, hij heeft gezeten, jaren
lang, wegens vervalschingj.Vervalsching,
hoort u het? Zijn naam is niet Tertius. Hoe
die eigenlijk Is, wie hij i», dat zal ik u vertel
len. Hij is een vwvalseher een tuchthuisboef!
Houdt dat goed in uw gedachten vast, want. het
is de waarheidI
Tertiu», die zichtbaar geschrokken was, toen
Barthorpe de eerste zijner beschuldigingen voor.
bracht, stond nu kalm op van zijn stoel en
zei:
Eer dlrt verdler besproken wordt, zou
graag een woordje onder vier oogen met Juf-
frouw Wynne willen wiss-elen. Da&rna. 7'^
haar maar een oogenblik In beslag nemen...
heb ik er niets op tegen te hooren- v'at mijn
heer Barthorpe Herapath verder te zeggen
heeft. Peggie, kom even hier.
Het kantoor van Halfpenny waB ruim em er
waren twee vensters met disP6 "ifisen. Tertius
voerde Peggie naar een da&r vam en sprak daar
bedaard een paar woorden tol haar. Barthorpe
deed alsof hij er niet op lette, maar de andera
heeren, die wel hun aandacht op het tweetal
in de nis vestigden, zagen, dat het jonge meisje
hevig schrok. Dadelijk daarop werd zij weer
kalm en kwam rustig en vastberaden naaT de
tafel. Barthorpe keek haar aan en zijn stern,
toen hij weer ^e®°n te spreken, was minder
vijandig-
(Wordt vervolgd)
