BEDRIJFSRADENWET IN DE
TWEEDE KAMER.
EEN ONDERHOUD MET PATER
DR. LIJDSMAN C.ss„R.
nGEZOnDETUc^
^OTUKKEn
WOENSDAG 19 OCTOBER 1932
DE OPPOSITIE VAN
Mr. KORTENHORST.
n
A
-
mm
r« wmmm
AANRIJDING TE UTRECHT
AAN EEN GROOT GEVAAR
ONTSNAPT
DE INDRUK VAN HET OVERLIJDEN
VAN Z.EM. KARD. VAN
ROSSUM TE ROME.
DE 20CK000-STE.
HYGIENE IN ZWEMBADEN.
DE INDISCHE POSTVLUCHTEN.
JUFFROUW BON OPNIEUW VEROOR
DEELD.
KRANKZINNIGE VROUW VERBRAND
KIND IN BRAND GERAAKT.
De pauselijke Encycliek geciteerd
WAT NOG MERKWAARDIG IS
Zonder twijfel was de rede van mr. Korten
horst, die op de tribune o.a. de belangstelling
genoot van de heeren Hellebrekers en van
Spaendonck bet beluisteren waard, al zal pa
ter d Cassianus Hentzen, O.F.M., die ook aan
wezig wa3, wel eenige bezwaren hebben gehad
tegen wat men de kern van het lange, critische
betoog kon noemen.
Men weet, dat de Katholieke Werkgeversver-
ceniging, waarin de heer Kortenhorst een voor
aanstaande plaats bekleedt, als hoofdbezwaar
tegen het ontwerp-Versebuur heeft, dat dit per
manente overheidsorganen instelt, terwijl de
katholieke werkgevers blijvende bedrijfsorga-
ven wensehen Zij hebben tegenover het ont-
werp-Verschunr een eigen ontwerp gesteld
men kan dat terugvinden in de amendementen.
Kortenhorst dat uitgaat van de gedachte,
dat de bedrijfsorganisatie zal moeten groeien
uit het overleg tusschen de vereenigingen van
werkgevers en arbeiders en dat de taak der
overheid daarbij niet moet zijn om zelf de orga
nen in het leven te roepen, maar om deze vrij
willig tot stand gekomen organen te erkennen,
nadat zij eerst zoowel door de Eedrijfs-organi-
satie-wet als door andere wetten de oprichting
van die bedrijfsorganen krachtig heeft bevor-
derd. De werkgevers vreezen n.l., dat de wet-
Verschuur te veel van bovenaf zal regelen !n-
etede van te laten groeien van onderen af.
Nu is deze vrees zeker niet te wekken door
het wetsontwerp, want art. 2 bepaalt immers,
dat „in elk bedrijf, waarin de omstandigheden
daartoe aanleiding geven, een bedrijfsraad
wordt ingesteld". Dit beteekent dus zeker, dat
zij niet zoo zonder meer opgelegd zullen wor
den. Bovendien bepaalt art. 8 nog, dat de Re
geering zulk een bedrijfsraad niet in kan stel
len, zonder dat zij eerst een speciale commissie
heeft gehoord.
Mr. Kortenhorst graaft echter veel dieper.
Met eenige verbazing hebben wij hem heden
middag een omschrijving van de „maatschappij"
hooren geven, waarbij deze naast „staat" en
„kerk" werd geplaatst. En het eurieuse was,
dat de katholieke afgevaardigde heel ondeugend
zei, dat de socialisten, die geen dualisme tus
schen staat en maatschappij wilden aanvaar,
den, eigenlijk de oude orthodoxe liberalen wa
ren Waaruit dan weer de conclusie werd ge
trokken, dat de dualistische opvatting, gelijk
mr. Kortenhorst haar uiteenzette, de juiste zou
zijn.
Het wil ons echter voorkomen, dat deze rede
neering onaanvaardbaar is. De „maatschappij'
is geen ding naast den „staat": zij is, zooals
prof. von Hertling in zijn Recht, Staat en Maat
schappij zeer goed definieert, „de som der le
venskringen in den staat, over welks grenzen
zij wellicht heengrijpen." Von Hertling voegt
daarbij, dat het juist de politieke leuze der li
beralen was, dat deze maatschappij practlsch
het heele volksleven op zichzelf zou moeten
staan. Daartegenover propageerde het socialis
me de idee, om de maatschappij aan den staat
to onderwerpen. Dit noemde de katholieke
rechtsgeleerde „verkeerde uitersten". En hij do
ceerde aldus: „De staat behoort zich niet in
de plaats der maatschappij te stellen, gelijk het
socialisme wil, want dat ware de dood van alle
vrijheidsleven. Hij mag zich echter ook niet on
verschillig van de maatschappij afwenden en
den In haar werkenden krachten vrij spel laten
want dat lijdt onvermijdelijk tot eenzijdige ont
wikkeling". De staat heeft de taak „als verte
genwoordiger van het algemeen belang, rege
lend en richtend in het gewirwar van naast en
door elkaar loopende stroomingen op te tre
den." Von Hertling wist ook wel, dat „regels,
die zonder meer op elk geval toepasselijk zou
den zijn," zich niet laten geven. „De politiek",
zoo schreef hij, „is geen wetenschap, veeleer
een kunst." En merkwaardig is wel, dat deze
staatsman-wijsgeer, wien niemand van revolu.
tionnaire bevliegingen zal verdenken, over be
middelingsorganen sprekend, zegt: „Waren alle
ondernemers door den goeden geest bezield, wa
ren zij zich van hun plichten jegens de arbei
ders in vollen omvang bewust, waren zij in 't
bizonder van de gedachten doordrongen, dat de
klasse-bewuste arbeider van onzen tijd geen ge
nadegaven wil waarvoor hij dankbaar zou moe
ten zijn, maar de erkenning vordert daarvan,
dat ln hem tegenover den ondernemer een ge
lijkgerechtigde factor van 't productieleven staat
-dan zou de staat groote terughoudendheid in
acht kunnen nemen."
Wij gelooven, dat hiermede antwoord is ge
geven op de (als men dit gewichtige woord wil
gebruiken) principieele bezwaren van mr.
Kortenhorst.
Henri Hermans heeft daar trouwens ook op
gewezen, toen hij de merkwaardige woorden
van lord Cecil en Carton de Wiart aanhaalde
en niet het minst toen hij herinnerde aan eigen
ervaring, jaren geleden in het Zuiden van ons
land. opgedaan met verschillende werkgevers.
Ook op de pnactische bezwaren van twee soor
ten bedrijfsraden, die nu in de amendementen-
Kortenhorst worden gevraagd, wezen zoowel
Hermans als Kupers en prof. Slotemaker de
„Blinde" van Wim Schumacher, op de
tentoonstelling van „Arti" te Amsterdam
gekroond met de gouden medalje van
fi. M. de Koningin.
Bruine. Deze c.h. afgevaardigde wees er ook op,
dat er geen strijd bestond tusschen het c.h.-
program en de aanvaarding van het door Mi
nister Verschuur verdedigde stelsel.
Met alle respect voor prof. v. d. Grinten, die
overigens ook op practlsclie gronden niets moet
hebben van tweeërlei soort raden, meenen wij
met prof Slotemaker en dr. C. Beekenkamp, op
de gronden door hem in zijn dissertatie (blz. 125
—126) ontwikkeld, dat de gemaakte tegenstel
ling tusschen de raden, welke mr. Korten
horst wil en die mr. Verschuur wenscht „ietwat
geforceerd is. De Minister noemde de tegen
stelling „gekunsteld en onhoudbaar" en de anti-
rev. jurist zegt: „Het Is een kwestie van accent.
Principieel verschil kan ik niet ontdek
ken".
De heeren Kortenhorst, Kupers en Hermans
hebben zich voor hun opvatting van de be
drijfsraden alle drie beroepen op de encycliek
Quadragesimo Anno. Het is niet zoo gemakke-
lijk vooral als uit verschillende vertalingen
geciteerd wordt zoo maar direct de pas
sages te controleeren, maar het schijnt ons toe,
dat Hermans gelijk heeft als hij meent, dat dé
encycliek met haar „beroepsstanden" wat anders
bedoelt dan mr. Kortenhorst erin leest.
Dat Hermans zijn oude idee der ondernemings
raden zoo maar niet loslaat en op dit punt
de sociaal-democraten nadert, was te verwach
ten. Maar hij wees er terecht op, dat de ver»
gelijking met Duitschland niet opging. Ook de
verordenende bevoegdheid is vanzelfsprekend
een van de stille wensehen van den katholieken
afgevaardigde. Deze werd trouwens in principe
ook niet afgewezen door prof. Slotemaker. Zij
werd wel krachtig verdedigd door Kupers, den
voorzitter van het socialistisch N.V.V., die zich
voor de gelijkberechtiging der arbeiders o.a.
beriep op prof. Raaymakers S.J. Zijn beroep
op Quadragesimo Anno scheen ons voor dit punt
niet ter zake en evenmin dat op Kuyper, want
Kuyper heeft ongetwijfeld ook aan andere or
ganen gedacht.
Trouwens indien van deze verordenende be
voegdheid waarover onder de sociaal-demo
craten zelf ook meeningsverschil bestaat
direct zóóveel te verwachten ware, zouden de
heeren v. d. Bergh en Kupers toch geen amen
dementen hebben ingediend, waarvan dit effect
onmogelijk direct en zeker niet in vollen om
vang te wachten is. Zij hebben, hun zeer voor
zichtige amendementen Indienend, blijkbaar ook
begrepen, dat alles zijn tijd moest hebben en
men de raden niet opeens kon overladen. Als
dat zoo is, kan men het standpunt billijken
van hen die zeggen: laat ons nu eerst de wer
king van het gebodene afwachten en aan de
arbeiders niet iets geven, wat in werklijkheid
niets is, al kan men het socialistisch desidera
tum principieel niet onbelangrijk achten.
De arbeidsvoorwaarden wil de heer Kupers
niet in den bedrijfsraad besproken hebben, om
dat dit „de rustige sfeer" in deze lichamen zou
verstoren. Dat is wei een wonderlijk argument
in socialistischen mond evenals de vrees, dat
een meerderheid door een vertegenwoordigen
de minderheid zou kunnen worden overstemd
in de raden. Dit laatste argifment is vooral zoo
raar, omdat de heer Kupers een amendement
indiende, dat wil voorschrijven, dat in be
paalde gevallen een besluit slechts tot stand
kan komen, niet als de meerderheid van den
raad vóór is, maar de meerderheid van de
arbeiders- en werkgeversgroepen. Dat is juist
de introductie van den meest frisschen klassen
strijd in de bedrijfsraden!
De heer Kupers heeft ook nog eens de ver
tegenwoordiging der consumenten in de be
drijfsraden verdedigd. Henri Hermans die te
recht met een beroep op „Q. A." welke immers
beëindiging van den klassenstrijd wil, de uit
schakeling der arbeidsvoorwaardenregeling had
verworpen, staat met den Minister op het stand
punt, dat de consumenten niet ingeschakeld
moeten worden en hij volgde op dit punt den
gedaebtengang van wijlen Mgr. Nolens.
Trouwens, of de heeren v.d. Bergh en Ku
pers wel orthodox genoeg zijn in de socialisti
sche leer, zelfs met hun consumenten-amende
menten, valt nog zeer te betwijfelen als men
kennis neemt van de protesteerende bij loge H.
welke de heeren prof. Bonger en dr. Wibaut
voegden bij het officieele S.D.A.P.-rapport over
„Nieuwe Organen" dat zjj niet wilden onder
teekenen
Wij moeten nog vermelden dat de c.h. heer
Bakker, die ook voor consumenten-vertegen
woordigers pleitte een deel der amendementen-
Kortenhorst ontoelaatbaar achtte. Staatsrechte
lijk schijnt dit o.i. juist. Maar de practijk is
in de laatste jaren erg ruim geweest.
's Heeren Kupers meening, dat het idee van
mr. Kortenhorst om de uitvoering der Invali
diteitswet te decentraliseeren, niet voor ver
werkelijking vatbaar is, lijkt deskundigen voor
geen twijfel vatbaar.
De algemeene beschouwingen duren voort.
Knaapje levensgevaarlijk gewond.
Bij den Vleutenschen Weg te Utrecht is giste
ren een ongeveer zes-jarig knaapje, dat plotse
ling den weg overstak, door een personenauto
aangereden en levensgevaarlijk gewond.
Den bestuurder treft geen schuld.
an twee ondeugende bengels van
Noord-Scharwoudc.
De bewoners van den 5000 H.A. grooten pol
der het Gèestmer-Ambacht zijn aan een groot
gevaar ontsnapt. Twee jongens van 8 en 11
jaar uit Noord Scharwoude hadden bij den
hoogen waterstand in de ringvaart, een gleuf
gegraven van 80 c. M. diepte over de kruin van
den Oosterdijk die de ringvaart van den polder
scheidt. Toen het werk tot op ruim een meter
na voltooid was, werd het opgemerkt door den
sluiswachter Barten, die met behulp van enkele
anderen de gleuf met aarde heeft gedicht, waar
door overstrooming voorkomen werd.
INBRAAK IN EEN KIOSK
TE OOSTERBEEK.
De rechtbank heeft uitspraak gedaan' in de
zaak betreffende de inbraak, welke in Juni j.l.
gepleegd werd in een kiosk, staande aan den
Utrechtschen Weg onder Oosterbeek, waar een
groote hoeveelheid sigaren, sigaretten, choco
lade enz. werd weggenomen.
De verdachte, de 55-jarige kleermaker B. N. J.
de R., uit Amsterdam, een oude bekende der
justitie werd veroordeeld tot 1 jaar en zes maan
den gevangenisstraf met aftrek van de preven
tieve hechtenis.
Qt elKh we* anderhalf jaar, zonder aftrek,
TT?——-
f
HET ZWELLEN ONZER RIVIEREN. Door den hoogen stand van de Maas zijn de nieuwe havenwerken te Wanssum
geheel onder water geloopen. De kipkarren konden nog op den kant worden gezet.
Belangstelling van den H. Vader
voor de activiteit van de
Katholieke pers.
Woensdag hadden we het voorrecht om te
Wittem (L.) een onderhoud te hebben met
den Zeereerw. zeergel. pater dr. B, Lijdsman
C.ss.R., secretaris van wijlen Z.Em. W. H.
Kardinaal van Rossum. Via Lourdes en Lisieux
was Z.Eerw. Zaterdagavond uit de Eeuwige
Stad in het vaderland teruggekeerd.
Van het korte oponthoud in het Wittemsche
klooster hebben we gebruik gemaakt om pater
Lijdsman een en ander te vragen over zijn
reis naar Rome, waarheen hij nog vóór de
begrafenis van den kardinaal was vertrokken.
Onze lezers zullen zich berinneren, hoe
pater Lijdsman Donderdag voor de begrafenis
een telegram kreeg van het Pauselijk Staats
secretariaat, waarin zijn onmiddellijke over
komst naar Rome werd bevolen.
Z.Eerw. is aaustonds vertrokken, reisde dag
en nacht door en kwam Zaterdagmorgen 3 Sep.
tember in Rome aan.
Zijn aanwezigheid in Rome werd gevvenscht
voor twee zaken. Vooreerst de opening van Yivt
testament van den kardinaal en vervolgens de
regeling van de begrafenis.
Zaterdagmorgen om 10 uur had in het Paleis
der Propaganda de opening van de verzegelde
vertrekken van den kardinaal plaats. Daarbij
waren aanwezig mgr. Ottaviani, subsituut van
het Staatssecretariaat, mgr. Salotti, secretaris
van de Congregatie der Propaganda Fide, de
hoogeerw. pater Murray, generaal der Redemp
toristen, eenige leden van het personeel der
Propaganda en pater Lijdsman. Het testament
werd overgebracht naar het Vaticaan en daar
door mgr. Salotti geopend en voorgelezen. Zoo.
als bekend, heeft de kardinaal gewenscht, dat
het testament niet gepubliceerd zou worden,
behoudens enkele algemeene bepalingen.
Wat de plaats betreft, waar de kardinaal
begraven zou worden, bad Z. Eminentie aan
pater Lijdsman gevraagd om in Wittem be
graven te worden.
Toen de kardinaal in den nacht van Zondag
op Maandag was voorzien van de H.H. Sacra,
menten der Stervenden, en pater Lijdsman aan
Z.Em., omdat hij het einde zag naderen, vroeg,
waar Z.Em., als het einde zou gekomen zijn,
begraven wenschte te worden, had de kardi
naal te verstaan gegeven, dat hij in Wittem
begraven wenschte te worden. Daarvan heeft
pater Lijdsman ook een schriftelijke verkla
ring afgelegd. Was kardinaal van Rossum in
Rome gestorven, dan was het stoffelijk over
schot in bet graf van de Propaganda bijgezet.
De indruk te Rome.
Welke was de indruk van het overlijden
van kardinaal van Rossum te Rome? zoo vroe
gen we.
In Vaticaansehe kringen, aldus de secre
taris, heeft het overlijden een diepen indruk
gemaakt. Op heel bijzondere wijze is na den
dood van Z.Em. gebleken, in welk een boog
aanzien hij te Rome stond en welk een be
wondering men bad voor zijn werk als Prefect
van de Propaganda, daar het missiewerk onder
zijn Prefectschap tot zulk een geweldigen bloei
is gekomen, een bloei, zooals het in geen tijden
gekend heeft. Men bewonderde zijn enorme
werkkracht, zijn onverdroten en onverwoest-
baren ijver, zijn doorzettingsvermogen, zijn
geheel bovennatuurlijk leven, de oprechtheid
van zijn nobel karakter, die nooit zich zelf
zocht, maar die zich volkomen heeft gegeven
in den dienst der H. Kerk, zonder ooit zijn
eigen eer te zoeken.
Op bijzondere wijze kwam dit o.a. tot uit
drukking in den brief, dien Z.Em. kardinaal
Gasparri, oud-pauselijk staatssecretaris, aan
den H. Vader schreef, waarin deze zijn deel
neming betuigde in het groote verlies, dat de
H. Kerk had getroffen.
Audiëntie bij den Paus.
Op Vrijdag 9 September had pater Lijdsman
een langdurige particuliere audiëntie bij Z. H.
den Paus. Z. H was vol belangstelling voor
de laatste levensdagen, bet afsterven en de uit
vaart van den overleden Kerkvorst. Pater
Lijdsman moest alles uitvoerig vertellen en
verhaalde allereerst van het prachtig geslaag.
de EucharieUstlsch Congres te Kopenhagen,
waar de kardinaal meer dan een uur het
Allerheiligste gedragen had in de plechtige
Sacramentsprocessie. Sinds de reformatie was
dat de eerste maal geweest, dat in een der
Scandinavische landen het H. Sacrament in
openbare processie langs de straten was ge
dragen.
Pater Lijdsman moest verder alle bijzonder
heden verhalen oveT de Bisschopswijding van
Mgr. Joosten. daags voor den dood van den
kardinaal, over zijn laatste H. Mis op zijn
sterfdag, over zijn sterfbed: hoe de Kardinaal
alle liturgische gebeden had mede gebeden,
bos WJ den woasch te teuM had gegeven 94)
in Wittem begraven te worden en hoe hij ge
heel gelaten en overgegeven aan Gods H. Wil
was gestorven. De H. Vader was zeer ontroerd
en zeide tot pater Lijdsman: Eoce quomodo
moritur justus (Aldus sterft de rechtvaardige).
Met groote aandacht luisterde de H. Vader
naar het verslag van de grootsche begrafenis
te Maastricht, waarbij heel Nederland verte
genwoordigd was. De Paus betuigde zijn vol
ledige instemming met de wijze, waarop alles
geregeld was. Met ontroering las de Paus tij
dens de audiëntie nog een afschrift van bet
testament van den Kardinaal.
Pauselijke ivaardeering voor
journalistieke activiteit.
Pater Lijdsman gewaagde tijdens de audiën
tie ook van de uitvoerige berichten, die in de
Katholieke bladen van Nederland over het
overlijden van den Kardinaal waren gegeven.
Met name vertelde de secretaris, hoe het door
de „Limburger Koerier" te Maastricht vervaar
digde cliché van het sterfbed van den kardi
naal eerst naar Venlo was gebracht, daarna
per extra-vliegmachine naar Rotterdam en
nog dienzelfden avond in „De Maasbode" was
opgenomen. De H. Vader, die een groote be
langstelling koestert voor de Katholieke pers,
vond dit zoo interessant, dat pater Lijdsman
nog eens een tweede maal moest vertellen, boe
het precies ln zijn werk was gegaan. De Paus
drukte zijn levendige voldoe n.inc uit over dit
«taaltje van journalistieke activiteit der beide
bladen.
fVie wordt opvolger van
Kardinaal van Rossum
Op onze vraag, of er al gekend was, wie kar
dinaal van Rossum als Prefect van de Congre
gatie der Propaganda zal opvolgen, antwoord
de pater Lijdsman, dat daaromtrent niets
met zekerheid te zeggen is. Alle daarover ver
spreide geruchten berusten op vermoedens, 't Is
natuurlijk mogelijk, dat de een of ander goed
geraden heeft, wanneer men ln aanmerking
neemt, dat er reeds tal van namen zijn ge
noemd. Maar de Paus en dat is de eenige,
die iets weet heeft daaromtrent nog geen
enkele mededeeling gedaan. De H. Vader is
in zulke aangelegenheden zeer gesloten en zegt
niets, zoolang Hij den tijd daartoe niet geko
men acht. We zullen geduldig moeten afwach
ten, wat de Paus beslist.
Op de terugreis naar Nederland bezocht pa
ter Lijdsman ook nog Lisieux en het Carme-
litessenklooeter aldaar, waar de kleine H. The-
resiia, de patrones van het geheele Missiewerk
begraven is, om aan de Zusters, waaronder een
drietal zusters van de Kleine Tlieresia, een
herinnering aan den kardinaal te overhan
digen. In verband daarmede vertelde de pater
nog een interessante bijzonderheid. Twee jaar
geleden reisde hij ln gezelschap van den kar
dinaal van Parijs naar Lisieux. Mgr. Guébriant,
generaal-overste van de „Missions Etrangêres",
vroeg aan Z.Em. om op het graf der H The-
resia eens goed te bidden voor de bevrijding
van een jeugdig missionaris, die door Chlnee-
sche bandieten was gevangen genomen en voor
wien reeds hooge losprijzen waren aangebo
den, echter tevergeefs. Aan het verzoek werd
voldaan en toen da kardinaal eenige dagen la
ter te Parija terugkeerde kwam mgr. Gué
briant beiden op bet station tegemoet met een
telegram, waarin gemeld stond, dat de rnissio-
narisomverwacht om 'n onverklaarbare reden
door de bandieten zonder meer was vrij ge
laten.
Pater Lijdsman benoemd
tot Lector in het Kerkelijk
recht.
Op onze vraag, over zijn toekomstig werk,
deelde pater Lijdsman mede, dat üjne over
sten hem hadden aangewezen om wederom,
evenals voor zijn secretariaat bij den Kardi
naal, in het Groot Seminarie der Redemptoris
ten te Wittem de lessen te geven in het Jus
Canonicum. Tevens zal hij dan het derde deel
voltooien van zijn „Introduotio" op het Ker
kelijk Recht.
Rekeninghouder bij den postchèqne-
en girodienst.
Naar wij vernemen, is thans bij den Post
cheque- en Girodienst de 200.000ste rekening
houder ingeschreven.
Het is een bewoner van Heemstede, die het
gironummer 202855 heeft verkregen. Zooals
men begrijpt, vallen door overlijden of andeie
oorzaken wel een aantal nummers "uit, die met
direct door andere rekeninghouders worden
overgenomen: vandaar dat men met de num.
mering al ver over de 200.000 is. Het nummer
200.000 zelf is onlangs toegekend aan de Rijks
postspaarbank, nadat deze bij de wet haar zelf
standigheid als rechtspersoon had verworven.
KINDERVERLAMMING.
In het gezin van den heer D„ wonende in de
Luifeistraat te Roermond, is een geval van
ppeooBtateerd,
De ziekte van Weil.
Maandagavond kwam de Gezondheidscommis
sie van Amsterdam in °I>enbare vergadering
bijeen in het American Hotel.
De voorzitter, de heer Van Itallie, herdacht
het overleden lid van de gezondheidscommis
sie, den heer Ouendag.
De directeur van den G.G. en G.D. dr. Heyer-
mans deed hierop eenige mededeelingen om
trent het hygiënisch toezicht op de zwembaden.
Spr. begon met het een en ander mede te
deelen, over de ziekte van Weil, die in den afge-
loopen zomer eenige malen is voorgekomen.
Reeds in 1745 kwamen epidemieën voor van
koorts en geelzucht en in vele oorlogen, o.a. in
den laatsten wereldoorlog treffen we ze aan.
In 1886 beschreef Weil het ziektebeeld, zooals
wij dat kennen. De verspreider van de ziekte
kiemen is de wilde rat, een groot deel der vol
wassen ratten is besmet. Via de huid komen
de ziekteverwekkers In ons lichaam. Gevaar
lijk voor infectie is het natte zwempak aan te
houden en daarna in de zon te gaan liggen.
In waterrijke gebieden kan de ziekte lang blij
ven hangen. De strijd tegen de ratten is het
beste voorbehoedmiddel tegen de ziekte; bij
het zwemmen dient men er zich voor te hoeden
water in den mond te krijgen. Van 3 Januari
8 October kwamen 185 gevallen van de Weil-
sche ziekte voor, waarvan 63 in Rotterdam, 39
in Dordrecht, 12 in Amsterdam en 5 in Utrecht.
Komende tot de eischen, waaraan een zwem
inrichting moet voldoen, zeide spr. o.m. dat
helaas geen toezicht bij den bouw van een
zweminrichting bestaat, Elke zweminrichting
behoort regelmatig onder deskundig toezicht
en inspectie te staan van een hygiënist. Wet
telijke bouwvoorschriften zijn dringend nood
zakelijk. Spr. vroeg zich at, of rle Amsterdam-
scll« gezonrttaeid'SCOTnTniHsle niet lus*. inBtVbwxt
is om de 'Kat de bel aan "te binden. Spr.
somde tenslotte op, aan welke eischen een
goede zweminrichting moet voldoen.
De heer D. van Vugfct, directeur der bad- en
zweminrichtingen deed hierop nog eens mede
deelingen over da waterverversching in de ge
meentelijke zwembaden.
Het honderdate postvliegtuig.
Donderdagmorgen 20 October a.s. zal de hon
derdste K. L. M.-postvlucht van Amsterdam
naar Batavia aanvangen.
Het vliegtuig, dat vertrekken zal. is de „Ha
vik" de bemanning bestaat uit de herren G. M.
H. Frijns, Th. W. v. Weyrother P- B. Blok en
G. v. Zadelhoff, die resp. als eerste bestuurder,
tweede bestuurder, werktuigkundige en radio
telegrafist de reis zullen maken.
De post voor het vliegtuig moet uiterlijk heden
Woensdagavond te Amsterdam zijn.
De „Oehoe" is in Djask en de „Pelikaan" ïs in
Jodhpur aangekomen.
AANSLAG OP EEN AGENT VAN
POLITIE.
Dronken kok in bewaring gesteld.
Men meldt ons uit Den
In bewaring is gesteld de 3l'la"g® V™ V" die,
toen hij Maandagavond wc^ns o enbare dron
kenschap was aangehouden ®veraebracte -t
bureau Prinsestraat werd overgebracht, zich
plotseling losrukte, een ™es trok en daarmede
onder den uitroep: „ik5 f6, ?e stak naar
een agent van politie- Gelukkigerwijs raakte het
mes den gummistok, de <pnt bij zich
droeg en wel zoodanig, dat de punt van het mes
geheel krom boog- 1 ™es, een koksmes, is in
beslag genomen- Tei»en den man, die in verze
kering is gesteld, is Proces-verbaal wegens po
ging tot doodslag °P een politieambtenaar op
gemaakt.
Voor de Amsterdamsche rechtbank hebben
terecht gestaan een colportrice en haar assistent,
die anti-katholieke brochures te koop aan
boden- Door den kantonrechter waren zij wegens
ordeverstoring ieder tot 10 boete veroordeeld.
Het O. M. had bevestiging van het vonnis van
den kantonrechter gerequireerd.
In een tweede zaak tegen de colportrice alleen
die zich ook in dit geval te verantwoorden had
wegens ordeverstoring, eischte de Officier een
boete van 25.
De rechtbank, gisteren vonnis wijzend, veroor
deelden de beide verdachten tot 'n geldboete van
10 en de colportrice bovendien tot 25 boete.
De vonnissen van den kantonrechter werden
hiermee bevestigd.
-E
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
OPEN BRIEF.
Aan Hunne Excellenties de Ministers
van Financiën en Onderwijs te-
Den Haag.
Excellenties,
Kennende uw groote bereidwilligheid om aan
dacht te schenken aan alle ideeën welke in 't
midden van ons volk leven in betrekking tot 't
noodzakelijk evenwicht in 's lands financiën en
er van overtuigd dat deze bereidwilligheid er
met minder om zal zijn, omdat niet een organi
satie, doch slechts een enkel persoon ze u voor
legt, wendt ondergeteekende zich tot u met 't
volgende:
Als voornaamste middelen om tot bezuiniging
op verschillende diensten te geraken, treden naar
voren: personesibeperking en salarisverlaging.
Teneinde 't laatste middel niet te ingrijpend te
maken, is het noodig tot het eerste over te gaan.
Naar meening van ondergeteekende zijn wjj
daarmee op den verkeerden weg.
Als er iets is, Excellenties, waaraan ook Ne
derland geen behoefte heeft, is het vermeerde
ring van 't aantal werkloozen over de heele linie.
Vooreerst vormt 't groeiend leger van men-
schen zonder vasten arbeid, een gevaar voor
staat en maatschappij. Voorts worden duizenden
aan allen arbeid ontwend, voor zij er nog aan
gewend zijn. En tenslotte, daar men niemand
van honger kan en mèg laten omkomen, moeten
toch ook weer deze werkloozen en wachtgelders,
nadat hun wachtgeldtermijn verstreken is, door
de gemeenschap onderhouden worden.
Zou het daarom, Excellenties, niet oneindig
beter zijn, indien tot grondslag werd genomen:
den beschikbaren arbeid of ook het beschikbare
geld voor dien bepaalden arbeid verdeeld?
Een kaasfabrikant, die met 20 knechts werkte
moest er wegens verminderden omzet 4 ontslaan.
De overigen boden nu aan, 20 pet. van hun loon
te laten vallen, indien hun kameraads daardoor
in dienst konden blijven.
Dit schoon v.b. van solidariteit en sociaal ge
voel verduidelijkt de bedoeling van onderge
teekende voldoend, wanneer hij met aandrang
verzoekt: Geen ontslag, geen opwachtgeld-stel-
ling, waardoor het getal werkloozen, die zonder
tegenprestatie moeten worden onderhouden en
bovendien de arbeidsmarkt bederven, bovenma
tig toeneemt, maar inplaats daarvan verdere
salarisverlaging voor salarissen boven een be
paald minimum.
Bij een dergelijken maatregel offeren allen ln
den nood van 't land iets ter wille van elkander,
de takken van dienst en met name het onderwijs,
worden intact gelaten.
Dat ondergeteekende voor dit dringend schrij
ven den vorm heeft gekozen van Open brief,
vindt, Excellenties, zijn motiveering hierin, dat
hij op deze wijze, ook hoopt te bereiken hen, die
over betrokken kwesties mede beslissen en hen,
wien ze in de eerste plaats aangaan.
De meeste ambtenaren en onderwijzers staan
priori antipathiek tegenover elke salarisverla
ging, maar indien zij gesteld worden voor de
keuze: opheffing van scholen, vergrooting der
klassen, dus verslechtering van 't onderwijs,
absolute versperring tot 'n betrekking voor de
jonge leerkrachten door de geëischte herplaat
sing van wachtgelders enz. eenerzijds en eenige
meerdere salariskorting anderzijds, dan is het
de vaste overtuiging van ondergeteekende, dat
de meerderheid kiezen zal voor 't laatste.
Het tegendeel veronderstellen, dus aan' te
nemen 't bestaan van e$n egoïstische en onso
ciale mentaliteit tegenover collega's en onderwijs
beide, waagt schrijver dezes niet-
Gaarne wilde ik Uwen Excellenties, daarom
verzoeken ernstig te overwegen, of het niet mo
gelijk zou zijn, door een verdergaande salaris-
Wr»rtin« verschillende! maatregelen, wel Kil thanS
FpeClSat *t onderwijs rtreiwn vnrf m -nemen w
velen, jonge en oudere leerkrachten, dreigen te
treffen in hun bestaan, onuitgevoerd te laten.
Met verschuldigdeu eerbied van Uwe Excel
lenties de onderdanige dienaar,
M. J- LEENDERTSE.
Hoofd eener school.
Oosthulzen, 12 October 1032.
Door zoon en schoonzoon vast
gebonden en opgesloten.
TOELOENG AGOENG, 18 October (ARET A)
In een afgebrande Inlandsche woning werd
het lijk van een Inlandsche vrouw aangetrof
fen. Bij het in,gé|plde onderzoek is gebleken
<Iat deze vrouw krankzinnig was en daarom
door familieleden was gebonden en opgeslo
ten. Een zoon en een schoonzoon van het
slachtoffer zijn in verband hiermede aange
houden.
Te Spaarnwoude geraakten Maandagmiddag
tengevolge van het in aanraking komen met een
gloeiende kachel de kleeren van de 7-jarige Jo
hanna B. in brand. Onmiddellijk schoten huis-
genooten toe en wisten het kind de brandende
kleeren van het lichaam te rukken. De arme
kleine had echter reeds ernstige brandwonden
bekomen, zoodat voor haar leven wordt ge
vreesd.
VALSCHHEID IN GESCHRIFTE DOOR
GEMEENTE-ONTVANGER.
De advocaat-generaal bij den Hoogen Raad
mr. Wijnveldt, concludeerde Maandag tot ver
werping van het cassatieberoep van H. v. 't W.,
gewezen ontvanger der gemeente 's-Heeren-
boek (Zeeland), die wegens valschheid in ge
schrifte in hooger beroep door het Haagsche
Gerechtshof is veroordeeld tot 1 jaar gevan
genisstraf.
Arrest 24 October.
ZIJN KOSTBAAS BESTOLEN-
De 40-jarige tuinman H. J. van D, die j.l.
Woensdag door den Haagschen politierechter
wegens oplichting tot drie maanden gevangenis
straf is veroordeeld, stond heden opnieuw te
recht wegens diefstal van geld en verschillende
voorwerpen ten nadeele van zijn gewezen kost
baas.
Verdachte, die het feit bekende, zeide uitstel
van de behandeling te willen verzoeken ten
einde de gelegenheid te hebben om aan zijn
verdediger de reden van zijn daad nader uiteen
te zetten. De president meende, dat, daar ver
dachte bekende, er geen aanleiding voor uitstel
was. Eisch IV2 .iaal' gevangenisstraf, door te
brengen io een bijzondere strafgevangenis
November Ms
De Ilofkirche in Dresden, die dringend
gfrettaurcerd moet worden*
