KINDERBEPERKING EN MODERNE
WETENSCHAP.
Z. H. DE PAUS OVER DE EENHEID DER
NEDERLANDSCHE KATHOLIEKEN.
tfraai
VRIJDAG 3 NOVEMBER 1932
MAX EN ZIJN VRIENDEN.
feWinte gaat nog verder:
t GROOTE LEUZEN.
afgesproken werk?
tensionneering bij de
SPOORWEGEN.
H. M DE KONINGIN-MOEDER.
Beperking van audiënties.
DE BEZUINIGINGSMAATREGELEN
EN DE VOLKSGEZONDHEID.
adres aan de tweede kamer.
De diefstal ontdekt.
MGR. AENGENENT IN AUDIËNTIE.
DE ST. LIDVINAFEESTEN.
Pauselijke hulde aan de Katholieke
Pers. Z. H. informeert naar de
richting van de Kerkelijke
Kunst.
ONZE VERSTANDHOUDING MET HET
BUITENLAND.
HET NEDERLANDSCH VERKEERS
BUREAU TE NEW-YORK.
Wordt zijn bestaan bedreigd?
GOEDERENRUIL MET DUITSCHLAND
WILLEM NIEUWENHUIS.
1
NATIONAAL CRISIS-COMITE.
Meermalen reeds hebben we in dit a
gewezen op het ontstellend gebrek aan
wetenschappelijk inzicht bij de mo e™c
zedenhervormers en huwelijkshei vorm
Met een onvervaardheid en bruta 1 ei
in den regel met genoemd ge re.v
gaan sporen zij aan tot onna^ur v&-
welddadig mgrupen vooral in de
werkingTn^r'voortplantingsorganen. Velen
werKingen minst de voormannen
van den Neo-Malthusiaanschen bond, nemen
daarbij heel gewichtig den schijn aan, alsof
hun streven door de moderne wetenschap
wordt gerechtvaardigd en zij de voorvech
ters zijn van de uitspraken der menschelijke
rede. Het publiek wordt door die luid
ruchtige beweringen overbluft en op een
dwaalspoor gebracht.
Steunend op het geloof, zullen lang niet
allen zich laten verleiden om de voorschrif
ten der Christelijke zedeleer te overtreden
en Gods wetten blijven eerbiedigen, maar zij
krijgen toch den indruk, alsof zij daarmee
een groot deel van het natuurlijke levens
geluk ten offer brengen. Daarom is het
nuttig, dat er voortdurend op gewezen wordt,
dat de tegenstanders der Christelijke zede-
leer door de moderne geneeskundige weten
schap heelemaal niet worden gesteund of
in het gelijk gesteld. Dat zij integendeel met
de uitspraken van die wetenschap lijnrecht
in strijd zijn.
Als er met woord en geschrift mannen
optreden, die vakkundig zijn en ernstige
studie hebben gemaakt steunend op een
ondervinding van tientallen jaren, Katho
lieken maar ook andersdenkenden en onge-
loovigen, dan hoort men geheel andere uit
spraken dan de propagandisten der geboorte
beperking verkondigen. In de wereld der
geneeskundigen is men het er over eens, dat
de overtredingen der Christelijke moraal,
met name vrucht-afdrijving (ook abortus
medicinalis)neo-malthusianisme en allerlei
andere praktijken, die moedwillige geboor
tebeperking ten doel hebben, de oorzaak zijn
van heel veel ellende in het leven der men-
schen. De vooraanstaande mannen in de ge
neeskundige wetenschap zijn er van over
tuigd, dat al deze praktijken gemakkelijk in
't menschelijk organisme storingen te weeg
brengen, die schadelijk zijn voor de licha
melijke gezondheid en ook dikwijls voor het
zenuwgestel en het daarvan afhankelijke
zieleleven der menschen. Meer dan het pu
bliek vermoedt, hebben geboortebeperkende
praktijken de lichamelijke gezondheid soms
onmiddellijk, soms na verloop van tijd ten
gronde gericht; bij velen zijn zenuwstorin
gen, afkeer van het echtelijk verkeer of an
dere ziekelijke verschijnselen te weeg ge
bracht. Heel wat menschengeluk, menige
goede samenleving zijn op die manier ver
woest en niet weinigen die zich aan elkaar
verbonden met de bedoeling elkaar gelukkig
te maken, hebben elkanders levensgeluk
vernietigd, misleid door de bedriegelijke
leerstellingen van de geboortebeperkings-
propaganda.
De Katholieke Kerk heeft nooit opgehou
den de menschen te doordringen van de
waarhmd, dat zij Gods wetten niet kunnen
overtreden zonder ten slotte zich zelf onge
lukkig te maken. Want Gods wetj is niet ge
maakt in het belang van God, maar in het
belang van ons, menschen. Toch is het goed,
dat onze katholieke menschen, vooral de
meer ontwikkelden, ook voor de afzonder
lijke wetten Gods leeren inzien, waarom zij
gegeven zijn en waarom dit of dat verboden
is door God om wille van ons menschen. Hoe
meer wij ook in zake zedeleer onze natuur
lijke rede gebruiken, hoe beter wij begrij
pen, waarom dit geboden en dat verboden is,
des te sterker zullen wij staan in onzen ijver
en liefde voor de zedewet en des te beter
zullen wij de zedeleer kunnen verdedigen
,hen' die zich valschelijk op de men
schelijke rede beroepen.
Het is niet gemakkelijk de gegevens der
moderne wetenschap over de geboortebeper
king zoo te behandelen, dat ook niet-vak-
kundigen net kunnen lezen en begrijpen
Verhandelingen, die dit bereiken, zijn zeld
zaam. Daarom willen we hier de aandacht
vestigen op een in brochure-vorm uitgege
ven redevoering van Dr. R. Schockaert
vrouwenspecialist en professor aan de uni
versiteit te Leuven, getiteld: „De gevaren
van vruchtafdrijving en Neo-Malthusianisme
voor het vrouwelijk organisme Wie op een
voudige, heldere en zaakkundige manier wil
ingelicht worden over de vraag, hoe de mo
derne medische wetenschap oordeelt over de
geboortebeperking, leze deze brochure. 1).
Het is niet de bedoeling, dit boekje hier te
bespreken. Omdat echter het praatje, dat de
Katholieke Kerk in haar leer over abortus
Provocatus het kind bevoordeelt boven de
moeder en gezondheid en leven van de moe
der niet ontziet, ondanks voortdurende weer
legging, zoo moeilijk uit de wereld te hel
pen is en ook goedmeenende menschen er
telkens weer mee komen aandragen, geven
we enkele regels uit de brochure hier weer:
Nog niet lang geleden waren de zoogenaam
de wetenschappphjke aanwijzingen tot genees
kundige afdrijving zoo talrijk, dat 't moeilijk
was een juiste grens te trekken tusschen een
misdadigen en een geneeskundieen abortus.
Zij waren dikwijls zeer wiuekf i2 naarge
lang ieders persoonlijke meeniZ Daarbii
kwam, dat de geneesheer lg' uitiok
kon laten leiden in zijn besl£*
schen en klachten van de zwang^evmuwof
de verlangens van haar omgeving en ook door
medelijden met benarde toestanden
De katholieke Kerk daarentegen heejt lti1d
de vruchtafdrijving als °ngeoor]00jd
schouwd. Prof. De Snoo, van Utrecht, dle d
geneeskundigen abortus in noodgeval ais
de'ijk geoorloofd toelaat, voegt er bij, dal
wel ingezien, de houding der Katholieke Kerk
°ver het algemeen voor de samenleving, Waarj
®chijnlijk de beste is. Hij zegt, dat hij slechts
driemaal de geneeskundige vruchtafdrijving
heeft bewerkt en dat hij de overtuiging heeft,
door wn 2ieke te hebben verloren, die hij
kn.L et verwekken van abortus zou hebben
Kunnen redclen^
„Het staat vast, dat door de groote uitbiei-
het aanta' zoogenaamde medische
indicaties voor het afbreken der zwanger
schap de medici, die absoluut afwijzend er
tegenover staan, veel minder vrouwen verlie
zen dan collega's,, die wel medische indicaties
erkennen. De directe sterfte tengevolge van
miskraam is, zeker bij een dergelijke uitbrei
ding, veel grooter dan de sterfte tengevolge
der nadeelen door de zwangerschap veroor-
zaakt.
Prof. Güsserow, groot vrouwensrts en vor-
loskundige te Berlijn, heeft mij ongeveer 30
jaar geleden verklaard, dat hij gedurende zijn
40-jarige praktijk nooit zijn toevlucht heeft
f moeten nemen tot geneeskundige afdrijving
wegens onbedwingbare zwangerschapsbrakin-
gen."
Zoo wordt dus de leer der Katholieke
Kerk door de wetenschap, en door de men
schelijke rede in het gelijk gesteld. Voorko
men, dat er wel eens iemand sterft tenge
volge van zwangerschap, is onmogelijk; maar
als de wetten van God en de Kerk worden
onderhouden, als het „Gij zult niet dooden
als hooge zedelijke gedragslijn wordt er
kend, dan wordt het aantal slachtoffers zoo
klein mogelijk gehouden. De ontwikkeling
der wetenschap heeft den geneesheer van de
verkeerd opgevatte leuze; „Eerst de moeder
en dan het kind", weer teruggevoerd tot de
leuze, die de uitdrukking is der eeuwenoude
zedenleer; „niet alleen de moeder, maar ook
het kind". Wie beider leven eerbiedigt, han
delt tot welzijn der menschheid, want hij
handelt overeenkomstig de wet van den
zorgzamen Vader in den Hémel, die de ver
houdingen van „moeder en kind' gemaakt
heeft als een der schoonste sieraden Zijner
schepping.
Dr. L. B.
N ij m e g e n (Albertinum)
1) „De gevaren van vruchtafdrijving en neo-
malthusianisme voor het vrouwelijk organisme"
door dr. R. Schockaert. Geloofsverdediging,
Antwerpen 0.35).
De heer Noordhoff, bestuurslid van het
socialistisch N.V.V., is °P een conSres van
socialistische arbeiders te Madrid geweest.
Dat de man in enkele dagen al precies
weet, dat alle bederf is te wijten aan de
vorige regeering en alle g°eds te janken
aan de republiek, die er nauwelijks eén jaar
is, spreekt van zelf-
Hij vertelt echter in de „Vooruit van 26
October j.l., dat de leden der socialistische
organisatie weinig geschoold zijn en allerlei
overdreven eischen stellen.
Ik heb den indruk gekregen, dat een groot
deel der vakbeweging zich vergaapt aan groote
leuzen en ik heb niet de verwachting, dat de
socialistische ministers pleizierig zullen kijken
wanneer zij straks deze wissels ter honoree
ring krijgen. Tusschen eischen stellen en
eischen doorvoeren bestaat een groot verschil
De kracht der arbeidersbeweging in Spanje
zal moeten blijken, wanneer een groot deel
der vakbeweging straks met de op het con-
ëies gestelde eischen in de practijk komt.
Een wijs woord, dat ook buiten Spanje
dienst kan doen
Dr. Arthur Wauters, de hoofdredacteur
van het voonnaamste orgaan der Belgische
sociaal-democraten, schreef een propaganda-
brochure voor de Vlaamsche boeren.
De „Vooruit" van 1 Nov. vat de gedachte
van den partijgenoot, uit Belgie aldus samen:
„De katholieken zullen in dezen verkie
zingsstrijd pogen de boeren van het socialis
me af te honden. Zij zullen weer trachten
een cairicatuur van het socialisme te maken.
Zij zullen spreken van het godslasterende
socialisme, diat den godsdienst uit de huizen
van de boeren baint."
Als om te bewijzen, dat die Katholieken
dan wel degelijk gelijk zouden hebben, spuit
dezelfde „Vooruit" in het zelfde nummer
maar op een andere bladzijde deze fraaiig
heid: „Exploiteert Kardinaal Verdier'„Hel
en Hemel"?
In vragenden vorm wordt hier dus gesug
gereerd als- exploiteerde een lid van het
H. College verdachte kroegen.
Deze insinuatie is ontleend aan de fel arati-
Katholieke „Oeuvre".
Niet tegen den godsdienst?
Maar intusschen
Wij hebben in ons parlement de vertooning
beleefd, dat de twee communisten, die de ope
ningsplechtigheid der Kamers bijwoonden, na 't
voorlezen der Troonrede, begonnen te schreeu
wen.
Het blijkt nu, dat iets dergelijks zich in het
Bulgaarsohe parlement heeft voorgedaan. De
Partijgenoot en van de hoeren die Visser en
Wijnkoop begonnen te Sofia te schreeuwen vlak
vóór de koning met ihet uitspreken de<r Troon
rede begon.
Voor ons staat vast, dat het hier afgesproken
werk is, in dezen zin, dat e©u soort order va,n
Moskou deze vertooningen heeft gelast. Wij
weten niet, wat de Aziaten het volgend jaar in
hun hoofd zulten halen en aan hun Nederland
sche vertegenwoordigers zu,llen geliaisten. De
autoriteiten eöliter zouden tegen dien tijd eens
kunnen informeemi en wellich/t maatregelen
treffen.
y
Geruchten gedeeltelijk juist.
Binnen enkele dagen zal, naar „De Volks
krant" verneemt, worden meegedeeld, dat het
treinpersoneel der Nederlandsche Spoorwegen
op 60-jarigen leeftijd op pensioen zal worden
Besteld; voor het locomotief-personeel is deze
'eeftijd reeds gesteld op 57 jaren.
Dij het eind van dit jaar zal zeker het spoor
wegpersoneel met 1500 zijn verminderd, waar-
hu? 1000 extra zijn gepensionneerd, 150
voort ^''e aanstelling niet zagen hernieuwd
en op normalen leeftijd gepensionneerd
en op -wachtgeld gesteld zullen zijn.
'j';?01 "latie bleek ons, dat deze berichten
001 Partieele bezuinigingen bij het
goederenvervoer komt er personee? vrij. dat
inderdaad vervroegd met pensioen gaat. Dit is
eventueel geen algemeene maatregel, maar
komt slechts daarvoor, waar het door vermin
dering der werkzaamheden noodzakelijk wordt
en men het beter acht dezen maatregel toe te
passen, dan anderen, jongere personen, op
wachtgeld ta stellen.
De hofdames en de waarnemend grootmees
ter van H.M. de Koningin-Moeder maken be
kend, dat H.M. zich gedurende het wintersei
zoen, bij het verleenen van audiënties zal moe
ten beperken en in deze omstandigheden niet
verwacht, dat aanvragen om eerbiedige op
wachting aan H.M. te mogen maken, zullen
worden ingediend.
In stede hiervan kunnen dames en heeren
zich inschrijven in het daarvoor bestemde boek
ten paleize Voorhout te 's-Gravenhage.
Waarschuwend woord van de Alg.
Ned. Vereen, voor Sociale
geneeskunde.
De algemeene Nederlandsche vereeniging voor
sociale geneeskunde, heeft aan de Tweede Ka
mer een adres gezonden, waarin adr. mededeelt,
dat genoemde vereen, in een buitengewone ver
gadering, die 1 October j.l. te Utrecht is gehou
den en een besloten karakter had, de vraag
heeft behandeld, welken invloed de te verwach
ten bezuinigingsmaatregelen van het Rijk, de
Provinciën en ie gemeenten waarschijnlijk zul
len hebben op de sociaal-geneeskundige ver
zorging en op de volksgezondheid van ons land
in de naaste toekomst.
Deze vraag is eerst door een vijftal uitge-
noodigde geneesheeren van verschillende zijden
beschouwd en beantwoord. In de daarop ge
volgde gedachtenwisseling der leden is voldoen
de gebleken, dat de geneeskundigen, die wegens
den aard van hun bijzonderen werkkring den
gunstigen invloed van de verbeterde genees
kundige verzorging van het sociaal-hygiënisch
werk in Nederland gedurende de laatste jaren
kunnen beoordeelen, zich ernstig bezorgd maken
dat verschillende bezuinigingen meer afbreuk
zullen blijken te doen aan de volksgezondheid
dus aan de volkskracht dan kan verant
woord worden om geldelijke overwegingen, hoe
dringend die thans ook zijn.
Wanneer men de stelling aanvaardt, dat het
behartigen van de volksgezondheid door de
overheid geen weelde is, maar in de toekomst
zijn rente oplevert, omdat voor de gemeenschap
belangrijke sommen kunnen worden bespaard,
dan is het vooral in de tegenwoordige omstan
digheden, waaronder de volkskracht lijdt, de
taak van de overheid om alle middelen aan te
wenden, waardoor de«e kracht kan worden ver
groot. Het aantal sociaal-zwakken is toegeno
men. De maatregelen om dezen op de been te
houden, moeten eerder versterkt dan verzwakt
worden. Van particulieren, die dikwijls zijn
voorgegaan in het organiseeren van sociaal-ge
neeskundig werk en die bij de uitvoering daar
van ook nu nog in belangrijke mate financieel
en daadwerkelijk behulpzaam zijn, is thans niet
te verwachten, dat zij tekorten zullen bijpassen
wanneer de overheid zich terugtrekt. Te min
der zullen zij dat doen, wanneer het Rijk, dat
langen tijd grootendeels gesteund heeft op het
particulier initiatief, het voorbeeld mocht ge.
ven aan de Provinciën en Gemeenten om gel
delijke bijdragen te verminderen, welke de laat-
ste jaren reeds tot het uiterste waren beperkt,
gelijk de controle der Inspecties van de Volks
gezondheid aantoont. Het overheidssubsidie
vormt bovendien in zeer vele gevallen een be
langrijk hulpmiddel bij het streven naar een
doeltreffende organisatie.
Ook het „afschuiven" door het Rijk van een
maal, zij het ook niet wettelijk, aangegane
verplichtingen op gemeenten en andere licha
men zou niet bevorderlijk zijn voor de stabili
teit van sociaal werk, dat op onderlinge/samen.
werking berust, zooals de tuberculose-bestrij-
ding. De misstanden, die in het bijzonder ten
plattelande nog bestaan tengevolge van de
leemten in de uitvoering der Armenwet ten
aanzien van de geneeskundige verzorging zul
len zich dan tevens te ernstiger doen gevoelen
Wel acht ook de Vereeniging het mogelijk
bezuinigingen ten opzichte van de diensten aan
te brengen, waarbij naar grootere samenwer
king, rationalisatie en vereenvoudiging zou
kunnen worden gestreefd. Zij beveelt een ern
stige studie van deze mogelijkheid ten zeerste
aan, opdat reeds in de naaste toekomst daar
van nut kan getfokken worden. Toch
het bijzonder het volgende niet mt maS m
i -t net oost ver
loren worden. 5
De reeds verkregen resultaten der malaria
bestrijding dreigen te worden vernietied
De plaatselijke en daarmede gelijkgestelde
vereenigingen tot bestrijding van(Ttubercm
lose, die de adviezen der leiders van de c™.
sultatiebureaux moeten uitvoeren ,„n
den verlamd in haar actie. D' ZUl,en Wor"
De jonge, sedert 1927 snel groeiende tak der
kinderhygiéne zou zoodanig worden besnoeid,
dat de ontwikkeling stil zal staan
Wanneer men ziet, hoeveel geid er iaarliiks
bespaard wordt als resultaat der krachttee be
strijding der trachoomziekte en Van het be
smettelijke hoofdzeer (favus) te Amsterdam,
dan moge dat voorbeeld van economische ge
zondheidszorg aansporen, ook de meest doel
matige behandeling van lijders aan open tu
berculose en de praeventieve gezondheidszorg
voor zwakke kinderen niet te verwaarloozen,
terwijl er in dat opzicht nog steeds een te
kort was aan verzorging in koloniehuizen
Er dreigt afbraak inplaats van opbouw te
zullen plaats hebben, zooals bij de bestrijding
der geslachtsziekten, hoewel die opbouw dooi
de Hoofdinspectie der Volksgezondheid als zeer
wenschelijk in uitzicht was gesteld. En wat af
braak beteekent, leeren de berichten uit het
naburige Duitschland, dat verder gevorderd was
op sociaal-hygiënisch gebied dan Nederland.
Het is de Algemeeife Nederlandsche Vereeni
ging voor Sociale Geneeskunde niet mogelijk
met wiskundige zekerheid of zelfs waarschijn
lijkheid aan te toonen, welk effect bijv. zal
hebben de voorgestelde jcermindering van de
kosten, die geraamd zijn voor het tegengaan der
verspreiding van besmettelijke ziekten, in de
Wet op de Besmettelijke Ziekten bedoeld, om
dat epidemiologische voorspellingen, zooals bijv.
voor de frequentie der kinderverlamming, on
zeker zijn. Maar wel meent de Vereeniging, dat
er voor optimisme daaromtrent geen reden be
staat. Integendeel, de algemeene verarming is
voor de volkshygiëne niet bevorderlijk, ondanks
de betere begrippen der gezondheidsleer, die in
de laatste jaren ingang hebben gevonden.
De algemeene Nederlandsche vereeniging is
van meening, dat zij aan de volksvertegenwoor
diging haar waarschuwende stem moet doen
hooren, om de hooge waarde van de maatschcap-
pelijke gezondheidszorg voor de geheele natie
niet te onderschatten.
Een samenvattend verslag van de bedoelde
vergadering is als toelichting bij dit adres ge
voegd.
343. Wij weten reeds dat de Orde van
de Kokosnoot gestolen is, maar Max ver
moedt niets. Hij begeeft zich
344naar zijn slaapkamer, opent het
kastje boven zijn bed, en
345staart als door den bliksem ge
troffen in de ledige ruimte.
Men seint ons uit Bome d.d. 3 dezer:
Heden werd Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aen
genent, Bisschop van Haarlem, die Woens
dagavond, zooals we reeds meldden, kort
voor middernacht te Rome aankwam, ver
gezeld van zijn secretaris den zeereerw. heer
Th. Pichot en den Hoogeerw. Plebaan L.
Westerwoudt, door Z. H. den Paus in par
ticuliere audiëntie ontvangen.
In zijn onderhoud met Mgr. Aengenent
sprak Z. H. de Paus met grooten lof over de
Nederlandsche Katholieken en hun organi
saties op allerlei gebied.
Z. H. hoopte, dat ook op politiek gebied
de eenheid bewaard zou blijven. Die een
heid, zoo beklemtoonde Z. H., moet bewaard
blijven „avant tout, après tout, surtout et
a tout prix (vóór alles, na alles, boven alles
en -ten koste veun alles)".
Voor die eenheid, zoo vervolgde Z. H.,
moet men ook offers van eigen meening en
inzicht brengen en zijn particuliere belangen
daaraan ondergeschikt laten zijn.
Mgr. Aengenent bood daarna aan den Paus
een jaargang aa.n van het St. Liduina-tijd-
•schrift, waarvan Z. JI- met groote belang
stelling kennis nam. De Heilige Vader prees
de voorbereiding der feesten te Schiedam en
hoopte, dat de vereering der Heilige daar
door steeds meer en meer mocht toenemen.
Z. II. deelde Mgr. nog mede, dat hij ook
het werk van Huysmans over de H. Liduina
had gelezen.
Tenslotte informeerde de Paus naar de
richting der kerkelijke kunst in Nederland
en vroeg, of in ons land de traditioneel e lijn
der Kerk gevolgd werd, zooals de Paus dat
absoluut wenschte.
Mgr. Aengenent stelde hierop aan Z. H.
voor plebaan Westerwoudt en 'secretaris
Pichot.
Aan het einde der audiëntie gaf Z. H. de
Paus Zijn zegen voor personen, onderne
mingen, allerlei organisaties, jeugdvereeni-
ging en vooral voor de Seminaries.
Hieraan voegde de Heilige Vader toe een
woord van bijzonderen lof voor het zeer
voortreffelijk werk van „de Maasbode" en
andere Katholieke bladen.
Genomen maatregelen uit zelfbehoud.
De opmerking dat de regeering op eco
nomisch gebied in dezen zoo zorgvollen tijd ffiet
naar een welberaamd algemeen plan handelt,
doch slechts van moeilijkheid tot moeilijkheid
en van incident tot incident maatregelen treft,
kan, zoo antwoordt de regeering in de Memorie
van Antwoord aan de Tweede Kamer op de
a'gem. beschouwingen van hoofdstuk I der
i'ijkbegrooting 1933, zij niet als verwijt aanvaar
den. Het volgen van een vast schema zou tot
verstarring hebben geleid en bij de groote ver
rassingen en gebeurtenissen die de regeering
niet in de hand heeft, tot verwarring aanlei
ding hebben gegeven.
Op handelspolitiek-gebied streeft de regeering
zooveel mogelijk naar een goede verstandhou
ding met het buitenland en zij is gaarne be
reid de noodige offers te brengen.
Harerzijds mag zij bij het buitenland een
open oog verwachten voor de groote moeilijk
heden waarin zoovele onzer bedrijfstakken door
anderer toedoen verkeeren. In bepaalde geval
len. is het onvermijdelijk, dat uit zelfbehoud
eenige maatregel wordt genomen.
Toen bijv. het Deensche vleesch, waarvoor
men elders geen afzet meer kon vinden ondanks
een poging om den export te regelen, tegen af-
braakprijzen het land overstelpte in een tijd, dat
het aanbod van binnenlandsch slachtvee op
onze markt van grooten omvang was kon eenige
beperking niet uitblijven, doch werd de geest
van Oslo niït verloochend.
AUTO IN EEN SLOOT GEVONDEN.
Te Bellingwolde is gisteren hij de Lange-
brug een luxe-auto omgekeerd in een sloot ge
vonden. Personen werden er niet bij aange
troffen.
Het Nederlandsch Verkeersbureau te New-
York, dat in stand wordt gehouden door de Ne
derlandsche Spoorwegen, de Alg. Ned. Vereeni
ging voor Vreemdelingenverkeer en de Neder-
landsch-Amerikaansche Kamer van Koophandel,
wordt eenigszins bedreigd, doordat het de Ne-
derlandsch-Amerikaansche Kamer van Koop
handel niet langer mogelijk is, dit bureau te
subsidieeren.
In verband daarmede heeft de afdeeling „Ver
keer" van de Nederlandsch-Amerikaansche Ka
mer van Koophandel Donderdagmiddag te Am
sterdam een vergadering belegd, waarop de
heer G. H. Ravelli, chef van de afdeeling Verkeer
te New-York enkele mededeelingen heeft ge
daan omtrent de werkzaamheden van het bu
reau, gedurende het afgeloopen jaar. Uit de
cijfers, die de heer Ravelli noemde, bleek, dat
het verkeersbureau alle krachten inspant, om
het toeristenverkeer naar Nederland aan te
moedigen. Daarom zou het te betreuren zijn.
wanneer het bureau zijn werk zou moeten sta
ken, temeer, omdat er nog slechts een betrek
kelijk gering bedrag noodig is, n.l. 2000 dollars
per jaar.
Deze mededeelingen werden aangevuld door
den heer P. J. Six, secretaris der Kamer, die
verslag uitbracht van den financieelen toestand,
waarin de afdeeling Verkeer zich bevindt.
De voorzitter, Baron Krayenhoff, deed een
dringend beroep op de aanwezigen, om door
vrijwillige bijdragen dit bedrag bijeen te bren
gen, opdat de nuttige propaganda voor Neder
land in de Vereenigde Staten niet behoeft te
worden stopgezet.
Na afloop van de vergadering werd een
filmpje over Amsterdam vertoond, dat even
eens als propagandamateriaal in Amerika ge
bruikt zal worden.
GERTRUDE BINDERNAGEL f
Naar het W.B. dt. gisteren uit Berlijn meldt,
is de opera-zangeres Gertrude Bindernagel, die,
zooals men weet, verleden week het slachtoffer
werd van een revolverschot van haar echtge
noot, den bankier Hinze, Donderdagnamiddag
in het ziekenhuis aan de gevolgen harer ver
wonding overleden.
Concentratie van in- en uitvoer.
Te Amsterdam is in het Parkhotel een ver
gadering gehouden, uitgeschreven door een
voorloopig comité uit de pharmaceutlsche
branche. De vergadering stond onder leiding
van den heer M. J. Lewenstein en vond haar
oorzaak in de moeilijkheden welke ondervonden
worden bij den goederenhandel met Duitsch
land. De voorzitter constateerde, dat tot deze
vergadering uitgenoodigd zijn alle Kamers van
Koophandel en Fabrieken in Nederland en de
kopstukken uit handel en industrie in het ge
heele land, waarvan zeer velen aanwezig zijn,
terwijl een groot aantal adhaesie-betuigingen
zond.
In zijn inleidend woord wees de voorzitter
op de ontwrichting der handelsverbindingen
Nederland-Duitschland, om daarna te komen
tot de bekende Duitsche scherpe bepalingen
betreffende deviezen. Vervolgens zette hij uiteen
de bedoeling van deze bijeenkomst, n.l. om met
elkaar van gedachten te wisselen over de moge
lijkheid van een „clearing", hierin bestaande,
dat de koopers van Duitsche goederen zich
vereenigen tot een verband, om door samen
voeging van hun orders een sterke macht te
vormen, en hierdoor op vriendschappelijke
wijze, in samenwerking met hun Duitsche le
veranciers, te verkrijgen, dat voor een zeker
nader overeen te komen percentage van hun
orders, tegenorders in Nederland geplaatst
worden. De waarde van de tegenorders in gul
dens zou dan door de Nederlandsche koopers,
door bemiddeling van een op te richten ven
nootschap, aan de Nederlandsche exporteurs
vergoed worden.
Verder releveerde de voorzitter de pogingen,
welke door de Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor Rijnland te Leiden in het werk
gesteld worden, om langs geordende banen de
goede verstandhouding met Duitschland te
handhaven, en welke hierop neerkomen, dat
orders naar Duitschland gegeven worden onder
het beding van een tegenlevering van goederen
van Hollandschen oorsprong, waarvan betaling
mag volgen met deviezen huiten de contingen-
teering om. De voorzitter beschouwde echter
deze pogingen van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken voor Rijnland te Leiden als van
een te localen aard, om voor onzen export in
zijn geheel iets te beteekenen.
Na deze inleiding van den voorzitter volgde
een geanimeerde discussie, waarbij door be
voegde personen mededeelingen werden gedaan,
welke een geheel anderen kijk gaven op de
actie van de Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor Rijnland te Leiden.
Er heeft nl. onder hare leiding Maandag j.l.
aldaar een vergadering plaats gevonden met
vrijwel alle Kamers van Koophandel en Fa
brieken in Nederland, in welke vergadering
het denkbeeld van een centralisatie naar voren
gebracht werd. Dit denkbeeld werd door alle
daar aanwezigen toegejuicht en besloten werd
een comité van voorbereiding te benoemen om
dit idee verder uit te werken en ten spoedigste
opzettelijk voor dit doel een vergadering te
beleggen.
Deze mededeeling werd door alle, op de te
Amsterdam gehouden vergadering, aanwezigen
met de grootste instemming begroet en na
eenige gedachtenwisseling werd onder alge-
meenen bijval hesloten zich bij de actie van
de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor
Rijnland te Leiden aan te sluiten.
ZILVEREN PROFESSIEFEEST.
De Eerw. Zuster Majella (in de wereld mej.
G. M. Jonker), van de Zusters Urselinen te
Bergen (N.H.) viert 5 November a.s. haar zil
veren professiefeest.
Zuster Majella is onder-directrice van de
kweekschool te Bergen en tevens leerares.
ZUSTER MARIE GERTRUDA f
In het klooster der Eerw. Zusters Ursulinen
te Roermond is overleden, 68 jaar oud, de
eerw. Zuster Marie Gertrude, in de wereld mej.
Johanna Gertrudis Geragts.
Voor de huldiging van Willem Nieuwenhuis bij
zijn zilveren jubileum op 15 dezer heeft zich
een eerecomité gevormd, waarin de volgends
heeren zitting namen:
Mr. T. J. Verschuur, minister van Economi
sche Zaken en Arbeid, C. W. H. Baard, direc
teur Stedelijk Museum, Amsterdam, Ed. Brom,
letterkundige, A. C. de Bruyn, voorzitter R. K.
Werkliedenverbond, A. van Duinkerken, let-
voorzitter Katholiek Amsterdam, Paul Huf,
tooneelspeler, H. Kuijpers, dir. N. V. de Cou
rant De Maasbode, Pieter van der Meer dai
Walcheren, letterkundige, mr. C. P. M. Rom-
me, voorzitter R. K. Raadsfractie Amsterdam,
H. Tersteeg, voorzitter Amsterdamsche Pers,
J. Vesters, voorzitter Ned. R. K. Journa
listenvereniging, H. G. M. v. d. Vijver, pres,
comm. N. V. de Courant De Maasbode, Henls
Wiegersma, schilder en dr. Witlox, hoofredac-
teur van De Maasbode.
Een uitvoerend comité heeft de volgend^
circulaire verspreid:
„De bekende katholieke letterkundige eni
journalist, Willem Nieuwenhuis, zal op 15
November zijn zilveren feest vieren, als redac
teur van het dagblad „De Maasbode."
In de afgeloopen 25 jaar, heeft deze intiatief-
rijke en levendige katholieke Amsterdammer;
een mooie rol gespeeld in het openbare katho
lieke leven van ons vaderland. Niet alleen naitf
hij talloozen voor zich in, door zijn altijd gees
tige publicaties in boek en blad, (wij herinne
ren aan zijn „Amsterdamsche schetsen", zijn
„Vroede Vaderen van het Prinsenhof", zijn
leidende tooneelcritieken, zijn bundels „Een
Brokkenhuis" en „Verkenningen") maar ook
als redenaar en als voorstander eener gezon
de maatschappij-hervorming heeft Willenf
Nieuwenhuis velen aan zich verplicht.
Wij hadden ons dan ook voorgesteld, dat ei;
naast de erkentelijkheid, die de directie en re
dactie van de Maasbode, ongetwijfeld zal be
wijzen aan haren verdienstelijken redacteur,
plaats zou zijn voor een meer algemeene hul
diging waartoe ieder, vriend of bewonderaar;
van den heer Nieuwenhuis, kan bijdragen.
Helaas, laat de gezondheidstoestand van ded
verdienstelijken feesteling niet toe, dat op 15.
November, een plechtige huldiging wordt ge
organiseerd.
Niettemin wilden wij den heer Nieuwenhuis
een blijk van dankbaarheid doen toekomen.
Wij meenen te weten, dat een geschenk onder
couvert hem het meest welkom zou zijn en wij
twijfelen niet, of U zult daarmede gaarne in
stemmen. OO
Giften voor dit doel, kunnen per postwissel
worden gezonden of gegireerd aan den pen
ningmeester van de Huldigings-commissie, den
heer Willem F. G. O. Reinders, N.Z. Voorburg,
wal 326—328, Amsterdam, Gem. Giro R. 974.
Liefst voor 10 November e.k.
Teneinde den Jubilaris een aartige herin
nering aan zijn feest te laten behouden, wil
len wij hem een album aanbieden, met de hand-
teekeningen dergenen, die mede deze huldi
ging hebben mogelijk gemaakt, weshalve wij
U verzoeken Uwe handtekening af te staai^
op bijgaand formulier.
Het Uitvoerend Comité:
Mr. G. KROPMAN, Weth. v. A'dam, Voorz,
PIERRE CUYPERS, Architect, Secr,
Vondelstraat 19, Amsterdam,
WILLEM F. G. O. REINDERS, Penningm."1
Gedurende October een verblijdende
stijging van inkomsten.
Het secretariaat van het Nationaal Crisis
Comité deelt mede:
Nadat in de maanden Augustus en September
het totaal der ingekomen giften ongeveer con
stant was gebleven (per maand ca. 39.000) is
gedurende de maand October een verblijdende
stijging verkregen, welke ongetwijfeld mag toe
geschreven worden aan de op 1 October door
den voorzitter gehouden radio-rede. In totaal
werd gedurende de maand October ontvangen
67.518.11, hetgeen met de vorige ontvangsten
een totaal generaal maakt van 1.101.291.54. In
dit bedrag zijn begrepen enkele groote giften,
n.l. 5000 van een bekende confectie-firma; een
gift van 1000 en twee van 500, benevens een
gift van 2.165 van de Nederlandsche vereeni
ging van Huisvrouwen.
Over dezelfde maand werd uitgekeerd: A»
steun: ƒ29.352.57.
B-steun (aanvullende steun aan werkloozen)]
87.897.92.
Moeilijkheden bij het lossen der schepen
o,(in de overstroomde Ivode te Roermondf
