GEKWELD KROATIË
DE MOORD IM
HET FIATQE&
DE LAATSTE RONDE.
VRIJDAG 4 NOVEMBER 1932
Ongelooflijke verhalen van
Servische gruwelen.
HET WAPENPROBLEEM.
HET GENEEFSCHE CONSULT.
HERVAT.
Het groote Fransche plan wordt
morgen door Boncour
ontwikkeld.
REVOLVERAANSLAG OP RECHTER
TE LüNENBURG.
HOOVER EN ROOSEVELT NOG
VOLOP IN ACTIE.
DE „NIOBE'VRAMP.
UITSPRAAK IN HET WEBERPROCES.
COMMUNISTEN EISCHEN
BRANDSTOF
COMMUNISTISCHE ROUW BIJ HET
OVERLIJDEN VAN EEN
PRIESTER.
DEKEN JAKOBS, APOSTEL VAN
NAASTENLIEFDE.
DE BRITSCHE VLEESCH-
POLITIEK.
Oppositie tegen de regeering.
HERRIOT'S SPAANSCHE REIS.
MASSA-ONTVLUCHTING UIT EEN
LEPROSEN-ASYL.
DE VERKEERSSTAKING TE
BERLIJN.
SCHEIDSRECHTERLIJKE
UITSPRAAK.
GEHEIMZINNIGE MOORDEN IN
VARNA.
4
Een speciale correspondent van de^,,Daily
Express" te Zagreb beer
die een nauwkeurig onderzoen
naar de toestanden, welke op het oogenbhk in
Joego-Slavië en met name m Kroatië heer-
schen, heeft dezer dagen het resultaat daar-
van gepubliceerd. Wij laten zijn relaas geheel
voor zijn rekening.
Volgens den heer Greenwall is Kroatië thans
het best te vergelijken met een ziedenden vul
kaan, die op het punt van uitbarsten staat. Uit
verschillende gesprekken, welke hij met lei
ders van de Kroatische beweging had, bleek,
dat ieder oogenblik een geweldige opstand
kan uitbreken.
De autoriteiten deelen mede, dat van eenig
gevaar voor oproer geen sprake is, doch de
heer Greenwall verklaart, dat op 26 October
een bataljon Servische troepen van Zagreb
naar het Lika-district is vertrokken en dat,
naast de troepen, die daar reeds geconcen
treerd waren, de plaatselijke gendarmerie ver
sterkt is met tweeduizend man onder bevel
van generaal Markovitch van Belgrado.
In officieele kringen te Belgrado verluidt,
dat de Italianen achter deze opstandige be
weging staan en dat zij samenwerken met
Moskou
De waarheid is, dat de beweging gefinancierd
W'ordt door Kroaten in de Vereenigde Staten
van Canada, waar ongeveer 850.000 hunner
leven.
Volgens inlichtingen, welke de heer Green
wall van Kroatische leiders ontving, staan de
Italianen welwillend ten opzichte der bewe
ging, terwijl zij volgens een andere bron op
treden als agenten ervan en helpen in het
smokkelen van geweren en revolvers over de
Adriatische Zee naar de Italiaansche haven
Zara op het Noordelijk deel der Dalmatische
kust.
Zara, aldus de Engelsche correspondent, is
een van de dwaasheden van het verdrag van
Versailles, dat deze haven op Joego-Slavische
kust aan Italië gaf. De haven heeft geen
achterland en zij staat gelijk met een revolver,
gericht op het hart van Joego-Slavië. Zij wordt
ongetwijfeld gebruikt als een uitgangspunt
voor het stoken van onrust in laatstgenoemd
land.
Tot nog toe hebben, zooals reeds gezegd, de
autoriteiten in Joego-Slavië beslist ontkend,
dat er zoo iets als een opstandige beweging
zelfs maar bestond. De heele zaak werd voor
gesteld als „een kleine schermutseling tus-
schen smokkelaars en gendarmes".
De eenige officieele aanduiding, dat er ie s
ernstigs in Kroatië broeit, verkreeg de heer
Greenwall van een ambtenaar van het mini
sterie van buitenlandsche zaken te®elfrad°'
die verklaarde: „Indien wij in het Lika-distnct
niet handelend waren opgetreden, zou het in
de komende lente tot een ernstige uitbarsting
zijn gekomen".
In een onderhoud, dat hij met een aantal
Kroatische leiders had, vernam de heer Green
wall, dat inderdaad het voornemen had be
staan, in de komende lente den opstand te
doen uitbreken.
De groeiende ontevredenheid en niet in het
minst de economische depressie heeft echter
de lont in het kruit gestoken.
Beeds geruimen tijd werden geregeld som-
?ïen gelds ontvangen, zooals gezegd van de
Kroaten in de Vereenigde Staten, om de be
weging der „Ustasi", zooals de opstandige
Kroaten worden genoemd, te steunen.
Ongeveer tweeduizend boeren waren gewa-
Pend en gedrild in den vorm van een onge
peld leger. De beweging begon in Mei j.l. en
het plan was, dat zij komende lente in volle
hracht zou uitbreken. Eenige heethoofden in
de beweging begonnen echter een revolutietje
°P eigen houtje en bombardeerden een wacht
huis van de gendarmerie te Brushanoi.
Er gebeurde verder niets tot 9 September,
toen een aantal insurgenten de politieposten in
vier dorpen overvielen. Intusschen waren
echter een aantal troepen gemobiliseerd en
de opstand werd zonder moeite onderdrukt,
omdat de insurgenten niet gereed waren.
Onmiddellijk werd bevel gegeven om een
groote razzia te houden in het geheele Lika-
district, dat ten Westen van Zagreb tussclien
de Dalmatische Alpen is gelegen. Alle mannen,
vrouwen en kinderen, die binnen een kring
van een dag loopen van de politiebureaus af
woonden, werden gearresteerd en met behulp
^an geweerkolven voortgedreven naar de ge
vangenig.
jnD^genen, die verder weg woonden, werden
Toen°flr muilezels getrokken karren gepakt,
boeren 6Ze Vo' waren werden de overgebleven
eenv°udig aan de wagens vastgebonden
en zoo meegesle*rd.
Herleving der T urksche
wreedheden.
De Serven hebben indertijd de Turken uit
hun land gejaagd en het Turksche juk afge
worpen; hun wreedheden echter zijn in het
land achtergebleven.
Op het oogenblik passen de Serven de vree-
selijke bastonnade slagen op de voetzolen
met buigzame stokken en de zoogenaamde
„marteling met eieren" toe op de Kroaten,
juist zooals de Turken het weleer deden op
de Serven en Armeniërs.
De „marteling met eieren" is bijzonder dui-
velsch. De beul maakt eenige eieren in een
oven gloeiend heet. Het slachtoffer, ontkleed
tot op het middel, wordt gedwongen de armen
boven het hoofd te houden, terwijl de gloeien
de eieren onder de armoksels worden geplaatst.
Dan worden de armen van den ongelukkige
tegen diens zijden gewrongen.
Het „voordeel" van deze wijze van marte
len, aldus de Engelsche correspondent, is, dat
zij geen sporen nalaat, zoodat de politie -wat
zij ook doet de marteling houtweg ontkent.
Ontkenning in ieder afzonderlijk geval is
echter onmogelijk. Op 27 October j.l. kwamen
uit Gospic. de voornaamste stad in het Lika-
district, elf kleine kinderen te Zagreb aan, van
wie bij allen de toppen der vingers gebroken
waren. Zij bevinden zich op het oogenblik in
een kliniek.
Dr. Pernar, een Kroatische nationale afge
vaardigde, is te Zagreb drie weken in hechtenis
geweest. Toen liij vrijkwam, bleek, dat al zijn
vingernagels waren uitgetrokken.
De heer Milkovitch, een koopman uit Gospic,
bevindt zich eveneens in de gevangenis. De
gevangenisautoriteiten zonden zijn lijfgoed naar
zijn vrouw, om het te laten wasschen. Mevrouw
Milkovitch begaf zich hierop naar de gevan
genis en vroeg, of haar man soms ziek was.
De autoriteiten ontkenden dit. Zij bleef echter
volhouden, dat haar man ziek moest zijn,
want de sokken, die haar gezonden waren,
waren stijf van het geronnen bloed tengevolge
van de bastonnade.
Bij verschillende mannen heeft men de
nagels der vingers uitgetrokken en hen ver
volgens gedwongen te roepen „Lang leve
koning Alexander! Leve Joego-Slavië!"
Sindsdien is er in het Lika-district niet
meer gevochten, behalve dat ei te Medak op
de Zagreb-Split-express is gevuurd, wat echter
streng geheim is gehouden.
Op bevel van de regeering is er Dinsdag j.l.
te Gospic een groote demonstratie gehouden,
waarbij de boeren, leden van de „Ustasi" of
niet, door gendarmes werden gedwongen een
„protest-meeting" te houden, waarbij zij de
houding der insurgenten afkeurden. Deze
meeting zal in de door de regeering gecontro
leerde pers met veel ophef worden vermeld,
om te laten zien, hoe de meerderheid der be
woners van het Lika-district vrienden van de
Serven en van het bestaande regiem is.
Godsdienstvervolging de
voornaamste oorzaak
De oorzaken van de ontevredenheid der Kro
aten liggen, aldus de heer Greenwall, voorna
melijk in de godsdienstvervolging, welke de
Serven tegen hen, naar hun meening hebben
ontketend.
Daar de Kroaten katholiek zijn en de Serven
tot de Grieksche-orthodoxe kerk behooren, is er
steeds godsdienstige wrijving. De Kroaten be
schuldigen de Serven van godsdienstvervolging
en beweren, dat geen Roomsch-katholiok car
rière kan maken.
Vroeger, onder de Donau-monarchie betaalden
de Kroaten dezelfde belastingen als de overige
landsdeelen, thans worden zij, overwonnen als
zij zijn door de Serven, hooger belast dan de
laatsten.
In plaats van eigen bestuur te hebben, wor
den zij geregeerd van Belgrado uit, terwijl zij
officieel hun eigen taal niet mogen gebruiken.
In geheel Joego-Slavië bestaat er een strenge
censuur op de posterijen en de pers, doch in
Kroatië is zij strenger dan in Servië. Politiek
nieuws mogen de Kroatische bladen in het ge
heel niet opnemen en al het. andere staat onder
censuur, zelfs het plaatselijk nieuws.
De tegenstellingen in het uit den grond ge
stampte Joego-Slavië nemen met den dag toe.
De toekomst zal moeten leeren, of het land be
stand daartegen zal zijn.
WAAR DE SLANG AL NIET GOED
t VOOR IS.
De middeltjes tegen tuberculose, die met
veel ophef werden aangekondigd en weer
even roemloos in vergetelheid geraakten, zijn
legio. Hier is er weer een:
In het stedelijk hospitaal te Calcutta wordt
thans een nieuwe methode toegepast ter be
strijding der tuberculose. Reeds gedurende
twee maanden wordt een patiënt ingespoten
met het bloed van cobra-slangen.
De geneesheer-directeur dr. Mackenzie heeft
verklaard, dat de ziekteverschijnselen voort
durend afnemen en dat de patiënt weldra als
totaal genezen uit het hospitaal zal kunnen
worden ontslagen.
Men wachte echter nog liever even, alvorens
men zich slangenbloed laat inspuiten.
GENèVE, 3 November (VAN ONZEN COR
RESPONDENT) Het bureau der ontwapenings
conferentie is vandaag weder bijeengekomen.
Alle staten, die in het bureau vertegenwoor
digd zijn, hadden hiervoor gedelegeerden naar
Genève gezonden behalve Duitschland.
Sovjet-Rusland is vertegenwoordigd door den
ambassadeur te Parijs.
De meeste leidende staatslieden zijn echter
nog niet te Genève aangekomen en worden
hier eerst tegen het midden van de volgende
week verwacht.
Op verzoek der Fransche gedelegeerden is be
sloten, dat Paul Boncour morgenochtend een
overzicht van het nieuwe Fransche plan zal
geven.
Vandaag heeft het bureau zich bezig gehou
den met het rapport van prof. Bourquin over
het internationale toezicht op de naleving der
ontwapenings-conventie. Het belangrijke was
hierbij de bemoedigende verklaring van de ge
delegeerden van Amerika en Engeland dat hun
regeeringen bereid zijn een uitbreiding van de
bevoegdheden der permanente ontwapenings
commissie boven die welke in het ontwerp-
conventie der voorbereidingscommissie Loudon
waren neergelegd, in overweging te nemen.
Deze verklaringen zijn een belangrijke stap
van toenadering tot het Fransche standpunt.»
Intusschen maken Amerika en Engeland daar
bij het begrijpelijke voorbehoud, dat hun eind
beslissing over de mate van uitbreiding van in
ternationaal toezicht zal afhangen van de mate
van bewapeningsvermindering, die de ontwa
peningsconventie zal brengen.
Henderson deed vandaag nog een mededeeling
dat zeven en veertig staten zich bereid ver
klaard hebben tot de verlenging van de ont-
wapenings-vacantie van 1 November met vier
maanden.
Overeenkomstig zijn voorstel werd besloten
deze verlenging van de bewapeningsvacantie als
in werking getreden te beschouwen.
Massigli verklaarde hiertegen geen bezwaar
te hebben, doch herinnerde eraan, dat Frank-
rijk's toestemming gegeven is in de veronder
stelling, dat alle nabuurstaten van Frankrijk
zich ook aan de bewapeningsvacantie zullen
houden.
In dit verband wees Massigli erop. dat een
der buren (Duitschland) op de gestelde vraag
omtrent verlenging der bewapeningsvacantie
niet had geantwoord.
PARIJS, 3 November. (V.D.) De Fransche
minister van oorlog, Paul Boncour, is gisteren
avond naar Genève vertrokken, om als leider
der Fransche delegatie aan de komende be
sprekingen van het bureau der ontwapenings
conferentie deel te nemen.
Op 4 November a.s. zal Boncour in een groote
rede het Fransche veiligheids- en ontwape
ningsplan ontwikkelen, dat na den terugkeer
van minister-president Herriot te Parijs aan
de aan de ontwapeningsconferentie deelnemen
de mogendheden zal worden toegezonden.
De sovjet-regeering zal bij de komende ont-
waiieningsbesprekingen worden vertegenwoor
digd door haar ambassadeur te Parijs, Dowga-
leski.
ROOFOVERVAL.
HAMBURG, 2 November. (V.D.) Hedenmid
dag eischte een man, die de kleeding van een
ambtenaar der posterijen droeg, toegang tot
de woning van een echtpaar aan de Lutteroth-
strasse, teneinde de telefoonleiding te contro
leeren.
Toen de man binnen was, werd voor de
tweede maal gebeld. Twee mannen vroegen, of
de- „postbode" er al was.
Toen de vrouw hierop argwaan kreeg en den
beiden mannen toegang weigerde, wierpen de
zen haar tegen den grond. Een der mannen be
dreigde de vrouw met een revolver en riep:
„De tijd is slecht, hier met de geïnde huur".
De beide anderen doorzochten het huis en sta
len huurgelden ten bedrage vau ongeveer 500
Mark. Hierop namen zij de vlucht. Eén hunner,
die eenige schoten afgevuurd had, kon worden
gearresteerd, de beide anderen ontkwamen.
KEULEN, 3 November. (H.N.) in een huis
aan den Rudolfplatz zijn gisteren een brieven
besteller, die met de uitbetaling van postwissels
was belast, en een 65-jarige kamerverhuurster
doodgeschoten door iemand, die onlangs in de
woning een kamer had gehuurd en voorgaf,
student te zijn. De dader maakte een bedrag
van 2800 Mk. buit, waarmede hij de vlucht heeft
genomen.
LUNENBURG, 2 November (V. D.). Gisteren
nacht, terwijl de directeur van het gerecht te
Liinenburg thuis in zijn werkkamer aan het
studeeren was, werden twee schoten op hem
gelost, waardoor hij echter niet werd getroffen.
De rechter Kastendick, die den laatsten tijd
eenige politieke processen heeft behandeld, ver
moedt met een wraakneming te doen te hebben.
NEW YORK, 3 November. (R.O.) De twee
voornaamste candidaten voor het president
schap beginnen thans de laatste ronde van hun
geweldigen strijd om den presidentieelen zetel,
Hoover in het westelijk centrum, Roosevelt in
den staat New York.
De democraten, die zich thans zeker voelen
van de overwinning, zullen zich er meer op
toeleggen ,hun positie te consolideeren, dan
nieuwe aanhangers te winnen, terwijl Hoo
ver's partij, naar men aanneemt, een nieuwen
resoluten aanval zal ondernemen op de tegen
standers en een wanhopige poging zal wagen,
om het verloren terrein te herwinnen.
Vrij algemeen is men van oordeel, dat als
Hoover verslagen wordt, dit te wijten is aan
het feit. dat hij president is geweest in de pe
riode der depressie.
Het tijdschrift „Literary Digest", publiceert
het resultaat van een door het blad georgani
seerd „plebisciet", waaraan drie millioen kie
zers hebben meegedaan.
Bij deze volksraadpleging kreeg Roosevelt
50 percent stemmen meer dan Hoover. En wat
de kiescolleges betreft, Roosevelt behaalde er
in 474 de meerderheid, Hoover slechts in 57.
De socialistische candidaat Thomas kreeg
4,8 percent der stemmen, doch in geen enkel
kiescollege de meerderheid.
Op te merken valt, dat bij een soortgelijke
stemming, door de Literary Digest" uitge
schreven bij de vorige presidentsverkiezing,
de resultaten nauwelijks vijf percent verschil
den van de officieele uitslagen der eigenlijke
presidentsverkiezing.
Behandeling voor marine-krijgsraad.
KIEL, 3 November. (W.B.) In de marine
school Kiel-Wik begon hedenmorgen voor den
krijgsraad der marine het proces over den on
dergang van het opleidingsschip „Niobe", dat,
zooals men weet, op 26 Juli j.l. is vergaan en
waarbij 69 leden der rijksmarine den zeemans-
dood hebben gevonden.
Aangeklaagd is de commandant der „Niobe",
luitenant-kapitein Ruhfuss. De aanklacht is
gegrond op paragraaf 326 van het wetboek
van strafrecht, dat handelt over het veroor
zaken van den ondergang van een schip door
nalatigheid.
Als getuigen worden twintig personen ge
hoord, onder wie dertien overlevenden van de
„Niobe" met kapitein Lott, den officier van
de wacht aan het hoofd.
De kapitein vrijgesproken.
^IEL, 3 November (W.B.) Het proces voor
den krijgsraad, naar aanleiding van het vergaan
van het schoolschip „Niobe" eindigde met vrij
spraak van den commandant van het schip,
kapitein Ruhfuss.
BERLIJN, 2 November (W.B.) Het schepen
gerecht Berlijn veroordeelde heden in bet den
19en October j.l. begonnen deviezensmokkel-
proces Weber, den koopman Weber tot 1 jaar
gevangenisstraf en een geldboete van 8000
mark, den Nederlander Trompetter tot een jaar
gevangenisstraf en een geldboete van 10.000
mark en bankier Freiser tot zes maanden ge
vangenisstraf en een geldboete van 25.000 mark
Van de overige zes aangeklaagden werden
er twee vrijgesproken terwijl de overigen ver
oordeeld werden tot gevangenisstraffen van drie
tot zes maanden en tot geldboeten van drie
honderd tot duizend mark.
En rooien een bosch.
THALE, (a. d. Harz), 3 November. (W. B.)
De burgemeester hier ter plaatse heeft dezer
dagen een voorstel der werkloozen tot gratis
verschaffing van brandstof aan de werkloozen
afgewezen.
Daarop stelden de werkloozen het stadsbe
stuur een ultimatum, waarin zij dreigden, bij
aldien niet voor den aanvang der week hun
eisch werd ingewilligd, te nemen wat hun ge
weigerd werd en zelf een gemeentebosch te
gaan rooien.
De inwilliging van dit ultimatum bleef uit
en vanochtend trokken ongeveer 100 werkloo
zen naar het gemeentebosch, waar onmiddel
lijk met het rooien der boomen, een aanvang
werd gemaakt.
Toen de politie arriveerde, waren reeds 25
zware boomen neergeveld.
De leider der troep, een communist, werd
gearresteerd. Dertig anderen zullen zich we
gens landvredebreuk voor het gerecht te ver
antwoorden hebben.
In verband met dit voorval kwam het in
de stad tot botsingen; de herriemakers kon
den echter zonder veel moeite door de politie
worden uiteengejaagd.
Een treffend voorbeeld van de overwinning
van een zielzorger op den politieken partijhaat
werd onlangs bekend gemaakt door de Mün-
cliener „Katholischen Kirchenzeitung", meldt
liet „Hsgz."
„Toen deken Jakobs van de St. Marien te
Mühlheim aan de Ruhr stierf, hielden de
communisten een rouwplechtigheid en com
mandeerden voor de begrafenis 50 man op, die
twee kransen droegen, waarmee zij den ka
tholieken priester uit dankbaarheid vereerden.
In de vergadering sprak een communist tot
zijn kameraden: „Deken Jacobs is dood. Te
zijner gedachtenis zullen we een minuut zwij
gen". Dan ging hij voort: „Spoedig gaat het
erop los en dan moeten ze allemaal eraan ge-
looven, de papen maar Jakobs zouden we
op handen gedragen hebben!"
Wie tot deken Jakobs wilde gaan, moest
vaak zeer, zeer lang wachten: de armen had
den de voorkeur. Alles gaf hij aan de armen,
hij haalde zelfs het vleesch van zijn eigen tafel.
Eens merkte zijn huishoudster, dat des de
kens broek stuk was, maar toen ze voor hem
een andere broek wilde halen, was de kast hee-
lemaal leeg.
Een anderen keer had zij schoenen voor hem
gekocht, die zij hem met Pinksteren cadeau
wilde doen, maar nog voor het zoover was, had
liij ze aan een armen bedelaar gegeven.
Bij zijn dood bestond zijn vermogen uit 46
Pfennig. De ziekenbroeders moesten hem een
hemd geven, waarin hij begraven kon worden.
Dat was echt pastoor Jakobs: arm voor zich
zelf maar rijk voor anderen.
Daarbij was hij arbeidzaam als weinig an
deren. Tot middernacht toe werkte hij, om
reeds weer om 5 uur 's morgens vroeg zijn
werkkamer te betreden. Tenslotte hield het
hart het niet meer uit men vond hem aan
zijn schrijftafel zitten, door een beroerte ge
troffen, 58 jaar oud".
„En toen deze katholieke priester stierf",
zoo voegt 't „Frohe Leben" (Oct.-aflevering)
eraan toe, „toen bad men in de protestantsche
kerken van Mühlheim voor hem en preekte
over hem en de sociaal-democratische gemeen
teraadsfractie verhief zich te zijner eer van
haar zetels: Ziet welke wouderen Gods een
priester door de navolging van Christus ook
heden nog kan werken".
LONDEN, 3 November. (V.D.) De uit ruim
tweehonderd afgevaardigden bestaande con
servatieve landbouwcommissie heeft gisteren
avond in een bewogen zitting een resolutie
aangenomen, waarin van de regeering onmid
dellijke afkondiging van invoerrechten op
vleesch en verlaging van de te Ottawa vastge
stelde contingenten voor den vleeschlnvoer
wordt geëischt.
Geëischt wordt een tarief van 4 pence per
pond en een preferentieel tarief voor de do
minions van 2 pence.
De resolutie werd terstond ter kennis ge
bracht van minister-president Mac Donald.
Deze bracht in de gisteren gehouden kabi
netszitting de eischen op landbouwgebied ter
sprake, waarbij bleek, dat de regeering er zeer
gereserveerd tegenover staat. Vooral de eisch
van een invoerrecht op vleesch wordt met na
druk afgewezen.
Men schijnt er op te kunnen rekenen, dat de
regeering op dit gebied niets zal toegeven.
In politieke kringen gelooft men, dat een
groep conservatieven na de heropening van
het parlement tegen de regeering zal stemmen,
indien deze niet spoedig een bevredigende ver
klaring aflegt.
Lord Beaverbrook, die een leidende rol speelt
in landbouwkringen hield gisteren te Londen
een groote rede, waarin hij het geheele kabinet
aanklaagde en het aftreden eischte van Mac
Donald en Baldwin.
BOEKAREST, 3 November (R.O.) Vier en
veertig leprosen zijn ontvlucht uit een asyl te
Tichileshti in de Donau-delta en begeven zich
thans naar de Donau-haven Tulcea.
Iedereen neemt verschrikt de vlucht, wan
neer zij naderen. De politie aarzelt op hen toe
te treden en roept hun toe, halt te houden,
maar de leprosen nemen hiervan geen notitie
en zetten hun tocht voort.
DE WERKLOOSHEID IN ENGELAND
AFGENOMEN.
LONDEN, 2 November. (V.D.) De maande-
lijksehe opgave van het aantal werkloozen in
het Vereenigd Koninkrijk zal een vermindering
aangeven van 100.000. Dit is te meer bevredi
gend, daar dit gedeelte van het jaar het werk-
loozeneijfer doorgaans toeneemt.
Nog steeds ontstemming in de
Fransche pers,
PARIJS, 3 November (R.O.) De opwinding
in de Fransche pers, veroorzaakt door de anti-
Fransche demonstraties bij het bezoek van
Herriot aan Madrid is nog niet gekalmeerd.
„La Republique" eischt, dat de Fransche
gezant te Madrid vervangen zal worden, aan
gezien hij het bezoek van Herriot slecht heeft
voorbereid. Frankrijk heeft een „echte gezant"
noodig, meent het blad.
„De Victoire" spreekt van een koude douche,
welke Herriot te Madrid heeft gekregen. Dit
blad tracht echter de oorzaak van Spanje's
anti-Fransche gevoelens op te sporen en komt
tot de conclusie, dat men óók in Spanje over
tuigd is, dat een economisch herstel van.
Europa slechts mogelijk is, indien Duitschland
en Frankrijk nader tot elkaar komen, en dit
kan alleen geschieden, indien het verdrag van
Versailles gewijzigd wordt.' Frankrijk nu is
het eenige land, dat zich tegen een herziening
verzet en hierin moet volgens de „Victoire"
de oorzaak van de Madrileensche demonstratie
worden gezocht.
Naar Reuter uit Madrid seint, wijden daar
entegen de Spaansche bladen uitvoerige com
mentaren aan de imposante manifestatie bij
Herriot's vertrek, een manifestatie, die de op
rechte vriendschap, welke tusschen Spanje en.
Frankrijk bestaat, waardig deed uitkomen en
een afdoend démenti was van alle tendentieuze
berichten, welke de laatste dagen zijn ver
spreid.
De bladen wijzen verder op de strekking
van de vreedzame conventies, welke tusschen
Spanje en Frankrijk gesloten zijn.
BERLIJN, 3 November (H.N.) Vanavond ia
in het conflict der verkeersbedrijven een
scheidsrechterlijke uitspraak gedaan, waardoor
de loonen van alle klassen van het personeel
met uitzondering van de juffrouwen, die aan
de loketten plaatskaartjes uitgeven, met 2 pfen
nig per uur verminderd worden.
Deze loonovereenkomst zal tot 31 December
a.s. gelden en dan met 4 weken opzegbaar zijn.
Het manteltarief wordt tot 31 Maart 1933 ver
lengd.
De vertegenwoordigers der vakvereenigingen
hebben deze uitspraak verworpen. Vanavond om
half negen begonnen voor den bemiddelaar da
onderhandelingen om de uitspraak bindend t$
doen verklaren.
BERLIJN, 3 November. (R.O.) Na een zit
ting welke bijna twee uur duurde, hebben da
scheidsrechters in het verkeersconflict de ar
bitrale uitspraak voor het district Branden
burg bindend verklaard.
Op grond van de bindendverklaring der arbi
trale uitspraak zal de „B.V.G." heden nog al het
mogelijke doen, om in den loop van morgen het
verkeer wederom geheel te kunnen hervatten.
SOFIA, 2 November (V.D.) In Varna, de
Bulgaarsche badplaats, heerscht groote opwin
ding over geheimzinnige niet opgehelderde
moorden gedurende de laatste maanden.
Het geheimzinnigste en gruwelijkste is, dat
personen verdwijnen, van wie men later ncr
slechts de afgesneden hoofden vindt, en wel
in drie gevallen in bronnen buiten de stad.
Reeds eenige maanden geleden werd in een
bron het hoofd van een jonge vrouw gevon
den; thans vond men de hoofden van tvea
jonge meisjes.
Tegelijkertijd wordt het verdwijnen van een
jongen spoorwegbeambte bekend. In geen dezer
gevallen werden de lichamen van de vermoor
den gevonden, noch kon de identiteit der
slachtoffers worden vastgesteld, terwijl geen
verzoeken om opsporing werden ontvangen.
De politie zoekt in geheel Bulgarije naar
sporen, die tot de ontdekking van de moor
denaars" kunnen leiden. Voorloopig neemt men
aan te doen te hebben met een waanzinnigen
massa-moordenaar.
DE LOONEN IN DE SAARMIJNEN.
SAARBRüCKEN, 3 November. (R. O.) Da
directie van de Saarmijnen had voor October
j.l. loonsverlaging voor de mijnwerkers aange
kondigd. Na vergeefsche onderhandelingen met
de directie hadden de mijnwerkersbonden zich
tot den Franschen minister van openbare wer
ken, Dalaüier, gewend, van wien ze onmiddel
lijk toezegging kregen, dat over October da
oude loonen gehandhaafd zouden blijven.
Thans heeft de minister meegedeeld, dat
ook verder, tot nadeT order de thans gelden
de loonen zullen worden uitbetaald, zelfs dan
wanneer dit voor de mijnen bedrijfsverliezen
zou opleveren.
HONGERSTAKING
De Vlaamschgezinde dienstweigeraar Geerts,
die in de gevangenis van Antwerpen is opgeslo
ten, is een hongerstaking begonnen.
FLETCHER
N<niruk verboden
41) -
Als u gj. 2oo
naadje van de kous °p gestei<i bent, om het
nam een taxi aan jf Wetennu dan, ik
Street antwoordde r?,„ fi:nide van de High
j -*-* u rchi 11
wendde hij zich weer tot ae sPottend. Dan
hernam: Ik zal nu de volie a^dere hoeren en
wat betreft datgene, wat daai-n^arheW zeggen
gedeelte is vooral bestemd voov^"1'06' Dit
hoewel de rest van het verhaal e"' keeren>
tnee te maken heeft. Ik zat dien nacht V8e'
'aat op en lag den volgenden morgen ian_n?s
hed'. Feitelijk was ik juist opgestaan, f
Karthorpe Herapath tegen drie uur mij kwam
sOreken. Ik ben niet geabonneerd op kranten,
h^ar koop ze, als ik zin heb om ze te lezen,
daardoor had ik nog niets gehoord van den
ïnoord op Jacob Herapath, toen Barthorpe mij
dat Vertelde. Dat is de volstrekte waarheid!
En ik zal u bij voorbaat de vraag beantwoor.
<iRn, die u natuurlijk wilt stellen: Waarom
zei Ik hem niet direct, wat Ik dien nacht ge-
zien had? Dat. die man X... uit het kantoor
was gekomen?
- Ja zeker, mompelde Davidge dat zou Ik
wilien vragen.
HeT Ik zaI het 11 zeggevervolgde Burchill.
kw,„fTaS' om<1at Barthorpe terstond met de
•feen V3? h6t testament hegon. En toen be-
dat voor hem op dat oogenblik niet
het belangrijkste was, wie den moord had be
gaan, maar wel wie de erfgenaam van het for
tuin zou zijn.
Slim, zuchtte Davidge, buitengewoon
slim.
Welnu, mijnheer de professor en u, mijn
heer Selwood hernam Burchill nog ernstiger
en gewichtiger dan te voren, nu moet u goed
begrijpen, dat ik de volle waarheid spreek. Ik
geloofde toen vast en zeker en geloofde dat
tot op dien gedenkwaardlgen morgen, toen
wij die samenkomst in het kantoor van actvo-
kaat Halfpenny hadden, dat de heer, dien ik
kende als mijnheer Tertius, lm werkelijkheid
was Arthur John Wynne, vervailscher en ver
oordeelde. Ik zeg, dat ik dit vast geloofde en
ik zal u zeggen, waarom. Terwijl ik secretaris
was bij Jacob Herapath, droeg hij mij eens op,
een doos met papieren op te ruimen. Daarin
vond ik een oude krant, waarin een volledig
verslag van de rechtszitting, waarhij Arthur,
John Wynne veroordeeld werd wegens ver
schillende vervalschingen. Ook de naam van
Jacob, Herapath als familielid werd daarin
vermeld De gelijknamigheid van Jacob's piu-
Pille
en van den vervalscher wekte mijn ver-
meercnS °P en ik begon voorzichtig te lnfor-
dat Tei-r 6t het gevoIg- dat ik overtuigd werd,
soon waren o°" Wynne een en dezelfde per
heid van To,nii!!aai,'mee ,eek mij de ^wezig-
Toen nu Barthorpe" verklaar(1-
sprak en verklaarde, dat bilTV6 testameI*
werd, begreep ik „at er SHSg
beid evan te betwisten ten gunste van hem
maar ook van mijzelf. Als ik bezwoer dat Ik
het. testament nooit gezien of onderteekend
had, bovendien kon bewijzen, dat Tertius de
vervalscher Wynne was, zou dat natuurlijk
voldoende zijn, om elke jury 'te overtuigen, dat
^Tertius of Wynne dat testament valschelijk
had opgemaakt met hot doel zijn dochter hei
fortuin in handen te spelen. Barthorpe en ik
maakten toen dat plan. Ik zal niet zeggen,
dat het onberispelijk was, maar, och, wij al
len moeten toch leven en Barthorpe beloofde
mij, dat hij goed voor zijn nicht zou zorgen.
Het resultaat was niet, zooals wij ons dat
dachten. Nu zou ik mijnheer Davidge iet®
willen vragen, nu ik op het punt hen den
waren moordenaar te noemen. Mischien zal
hij die vraag wel willen beantwoorden. Ik
neem aan, Davidge, dat heit eenige bewijs,
dat u tegen mij hadt, wat betreft den moord,
het papier was, in mijn woning gevonden,
waar Barthorpe Herapath mij tien percent be
loofde uit te betalen van de totale waarde van
het fortuin. Dat en het feit, dat hij en ik sa
menspanden om het testament ongefldig te doen
verklaren? Komaan, nu alles gezegd., is het
niet zoo?
Davidge wreef over zijn kin met voorgewen
de onverschilligheid.
Och ja, dat Is het, mijnheer Burchill. U
bent een zeer scherpzinnig jongmensch en ik
durf zeggen, dat u ook wel weet, wat de wet in
dat geval zou verklaren. Het is niet noodig
bij een moord tegenwoordig te zijn.neen
mijnheer! Er bestaat ook zoo iets als mede-
pllchtigheid door het verzwijgen van feiten.
Maar daar zullen wij het voorloopig maar bij
laten.
Cox-Raythwaiite die met slecht verheelde
verachting Burchill in het oog had gehouden
vroeg nu:
En de rest?
fk wil volgens orde en regelmaat vervol
gen, antwoordde Burchill koel. Nu kom ik aan
het tijdstip, waarop Davidge Barthorpe arres
teerde en waarbij ik ontsnapte. Niet noodig u
te vertellen, wat ik daarna deed, ging hij voort
«iet een spotlach aan het adres van den re
chercheur. Maar dit wil ik wel zeggen: Ik
deed volstrekt geen moeite, mij te verbergen.
Een paar dagen geleden kwam ik in relatie
met Dimamabro, die juist naar Engeland te
ruggekomen was. Toen ik hem ontmoette, was
bij op weg naar het politie-bureau, om daar
te vertelen, wat hij wist. Ik hield hem aan
en hij vertelde mij zijn geschiedenis, daarna
ik de mijne en het resultaat van onze bespre
kingen was, dat wij een onderhoud hadden met
mevrouw Engledew hier, ten minste ik had
dit, betreffende de diamanten, die zij aan Ja
cob Herapath bad toevertrouwd. En.
Hier viel Cox-Raythwaite hem in de rede
en zei:
Ik zou aan mevrouw een vraag willen
stellen. Waarom heeft u de politie er niet van
iu kennis gesteld, dat u die diamanten vermis
te, zoodra u van den moord hoorde?
De oude dame toonde zich een beetje ver
legen en Davidge gaf den vrager een wenk.
Me dunkt, professor, het is beter, dit
voorloopig te laten rusten. Dames houden er
nu eenmaal niet van, naar de politie te gaan.
Liever lijden zij eenig verlies. Wij hebben nu
een heel mooie geschiedenis door mijnbeer Bur
chill hooren vertellen. het lijkt wel een ge
drukte roman. Nu moeten wij hem het laatste
hoofdstuk op zijn manier laten vertellen.
Daar hen ik ook toe gekomen, zei Bur
chill. Het is maar kort. Ik sprak dan met
mevrouw en regelde alles. En juist, toen het
gedaan was,, gisteren om juist te zijn, kregen
Dimambro en ik een nieuw bewijs. Toen mijn
vriend die parels opkocht voor Jacob Herapath
vond hij er ook eenige hij een welbekenden
juwelier in Amsterdam, die speciaal in pa
rels handel drijft. Gisteren nu kreeg Dimam
bro een brief van dien juwelier, waarin nem
werd medegedeeld, dat hem een pakje was
toegezonden met dezelfde parels, die hij hem
verkocht had, waarbij hem opdracht werd ge
geven ze te verkoopen. Naam en adres van
den afzender waren er bij en die waren na
tuurlijk van X, waarover ik u sprak. Daarom
besloten wij, Dimambro en ik, te handelen
door tusschenkomst van mevrouw Engleaew.
Tegen een kleine vergoeding voor u,
niet waar? zei Davidge droogweg. Is het niet
zoo?
Wij hebben evengoed het recht, betaling
te eischen voor onze diensten als u voor de
uwen, mijnheer Davidge, snauwde hem Bur
chill af. In alle geval, ik ben nu bijna aan
het einde gekomen en er rest mij nog u te zeg
gen, wie die X is. Hij heeft niet het minste
verhoeden, dat hij verdacht wordt, en als u
met uw mannen naar zijn huis wilt gaan,
mijnheer Davidge, dan zult u hem waarschijn
lijk kalm en rustig aan zijn Zondagsch souper
vinden. Hij is.
Nus prong opeens Davidge van zijn stoel
op, Triffit een wenk gevend. Hij lachte en
die lach maakte, dat ook Burchill opstond.
U behoeft die moeite u niet te geven,
mijnheer Burchill, zei hij. Ik ben u zeer dank
baar voor uw interessant verhaal er Is niets
zoo goed als de menschen te laten spreken,
tot zij er zelf vermoeid van raken. Ik weet
even goed als u, wie de moordenaar van Ja
cob Herapath is en ook weet ik wie die X is.
Jacob Herapath, vervolgde hij, zich tot de
verbaasde toehoorders wendend, werd doodge
schoten en beroofd door zijn bedrijfsleider,
James Frankton en als deze op dit oogenblik
een Zondagsch souper in vrede en rust ge
bruikt, dan gebeurt dit in een der cellen van
de gevangenis, want vanavond om zeven uur
heb ik hem gearresteerd.en wel zonder uw
hulp, mijnheer Burchill. Ik hen nog niet zoo'n
idioot als je denkt, beste jongen, en al heb
ik eens een fout gemaakt door je te laten
ontsnappen, ik wilde er, geen tweede maken,
toen ik op het spoor kwam van den waren
schuldige. En nu, mevrouw, zei hij een ouder,
wetsche buiging voor de oude dame makend,,
heb ik hier niets meer te doen en heb de eer
u goeden avond te wenschen. Kom, (mijnheer
Triffit, wij gaan heen.
Buiten gekomen, nam de rechercheur Triffit
bij den airm en grinnikte, terwijl hij hem naar
de lift geleidde:
Dat is de eerste verrassing, fluisterde
hij, wacht tot wij beneden komen, dan krijg
je een tweede en me dunkt, die zal je nog
meer verstomd doen staan.
HOOFDSTUK 35.
Een bevel tot inhechtenisneming.
Davidge bleef zwijgen, terwijl hij met Trif
fit in de lift naar beneden ging. maar toen
zij eruit traden, nam hij hem weer bij den
arm en toen zij door de hal gingen, drukte
hij d'ien veelbeteekenend.
(Slot volgt).
