ALGEMEEN OVERZICHT.
J'ACCUSE.
WOENSDAG 16 NOVEMBER 1932
Veiligheid bovenal.
STORM OVER AZIE
OPSTAND IN HONDURAS.
TOKio,
26 dooden.
TRorzKi naar kopenhagen.
geheimzinnige affaire.
OPEN BRIEF VAN MISS CLYMAN
AAN DE GEPOE.
WEER EEN ONTPLOFFING IN EEN
KOLENMIJN.
VON PAPEN EN DE PARTIJ-
LEIDERS.
De socialisten wijzen de uit-
noodiging af.
ROOVERS OVERVALLEN DUITSCH
STOOMSCHIP.
DE ONRUST IN SPANJE.
STAKENDE STUDENTEN
DE ONTWAPENING TER ZEE.
Besprekingen tussclien Engeland,
Frankrijk, Italië en Amerika.
NACHTARBEID VAN VROUWEN.
STEUN-BELASTING IN HONGARIJE.
MAC DONALD ONGESTELD.
HET NIEUWE ANGELICUM.
PLECHTIG INGEWIJD.
LEVENSMIDDELENVOORZIENING
DER VATICAANS CUE STAD.
Een modelbedrijf.
DE H. VADER GAAT IN RETRAITE.
„S.rLET
1
Het groote, lang verwachte Fransche con
structieve ontwapeningsplan is gepubliceerd,
te Genève voor de conferentie in den volledi-
gen tekst, voor de pers en de openbare mee-
n'og in een officieele samenvatting, welke ten
a'inste de hoofdlijnen der Fransche opvatting
■Volkomen weergeeft.
^ij zullen allerminst beweren, da le 0
oument van Herriot en Paul Boncour door
overdadige helderheid uitschittert; evenmin,
dat het een adaequate oplossing Seeft van alle
Problemen, welke de laatste jaren scherp naar
voren zijn gekomen. WaarscUÜ11'^ is het 00lc
niet de bedoeling geweest hferniede een e'nd"
punt te stellen; veeleer zien wij in het Fran
sche plan een basis,
waarop -
handelingen gevoerd kunnen worden mits men
hiet van de grondslagen afwUkt- welke Parijs
haar voren heeft gebracht, en welke volkomen
ln de Ijjn van Frankrijks traditioneele ontwa-
Peningspolitiek „veil;gbeid bovenal" liggen.
heiligheid is een kostbaar goed voor een
natie, een levensbelang. Voelt een land zich
voortdurend bedreigd, dan zal het zich nooit
lu volle kracht kunnen ontplooien, zal het
Politiek, S0Ciaai en economisch aan banden
'Sgen en siechts een deel van zijn activiteit
*ian de constructieve welvaart kunnen wijden.
Ver de noodzakelijkheid dier veiligheid twist
113611 dan ook allerminst; slechts over de wijze,
haarop zij verkregen kan worden, loopen de
theeningen uiteen.
Er is een groep, die vooral in de bewapening
Van een land een bedreiging voor de veiligheid
der anderen ziet; voor hen is de conclusie
*°gisch: de algemeene veiligheid wordt het
l,est door de algemeene ontwapening gediend.
Anderen, o.w. Frankrijk, meenen daarentegen,
dat de ontwapening slechts de laatste fase van
de veiligheid is, en propageeren dan ook de
Organisatie van de veiligheid en den vrede
om daardoor een vergaande vermindering der
bewapening mogelijk te maken.
Deze twee theorieën botsen voortdurend met
elkaar; voor de practijk zal men, indien men
tot eenig resultaat wil komen, wel tot een
compromis moeten geraken, dat iets van beide
opvattingen overneemt; en we gelooven, dat
liet jongste constructieve plan van Frankrijk
juist in dit opzicht een vooruitgang is, waar-
Van de beteelcenis allerminst valt te loochenen.
„Veiligheid bovenal" blijft gehandhaafd. De
hfficieuse Fransche samenvatting laat daar
omtrent geen twijfel: „het systeem van de
^organiseerde veiligheid is ten nauwste met
f' systeem van de vermindering der bewape-
b'hg verbonden". Doch tevens wordt erkend,
a' feeds een zekere mate van veiligheid ver
legen is, vooral door het Kellogg-pacf, waar
in de consequenties: wederzijdscbe raadple
ging en hulp en niet-erkenning van een door
Seweld tot stand gekomen fait accompli,
scherp afgebakend worden uiteengezet. Elke
Schending van het Kellogg-pact is een aange-
Wenheid, welke alle onderteekenaars van het
de verdere onder
verdrag evenzeer aangaat, zoodat niemand
zich aan de daaruit voortvloeiende verplich
tingen kan onttrekken.
Een tweede leidende gedachte van het Fran
sche plan is de theoretische erkenning van de
gelijkberechtigheid van alle naties, ook in be
wapeningszaken. „Al heeft, zoo zegt de nota,
Frankrijk geprotesteerd tegen de omstandig
heden, waaronder de gelijkberechtigingseisch
door Duitschland is gesteldtoch heeft de
Fransche regeering nooit ontkend, dat dit
probleem zelve een onderdeel van de taak der
conferentie vormtDe Fransche delegatie
heeft het vaste vertrouwen, dat haar voorstel
len, in het belang van den algemeenen vrede,
het mogelijk zullen maken tot een geleidelijke
gelijkstelling der militaire bepalingen te ko
men, en tevens door een gelijkmatige deel
neming aan de lasten en voordeelen der ge
meenschappelijke actie, met algeheele uitslui
ting van iedere herbewapening, een rechtvaar
dige oplossing te vinden"
En toch ligt in deze kwestie het zwakste
punt van Frankrijks plan. Dit moge al overal
militielegers willen invoeren; de defensieve
wapenen versterken bij een zoo sterk moge
lijke beperking der aanvalswapenen; het moge
werken met regionale, continentale en zelfs
universeels overeenkomsten, niet wordt uit
eengezet, hoe de Duitsche eisch, een absolute
eiseh, waarvan de rechtmatigheid algemeen
erkend wordt, verwezenlijkt kan worden ten
zij door een geweldige ontwapening van
Frankrijk of door een geweldige herbewape
ning van Duitschland. En van een inderdaad
indrukwekkende Fransche ontwapening is
Dauwelijks iets te bespeuren. Op den voorgrond
treden steeds nieuwe veiligheidsaccoorden,
welke de reeds bestaande komen verstevigen;
sancties tegen de schenders van volkenbonds-
covenant of Kellogg-pact; controle door den
volkenbond en internationale commissies.
Daar achter gaat de alles beheerschende vraag,
welke destijds door het Hoover-plan zoo duide
lijk beantwoord werd, schuil, met hoevele tien
tallen percenten Frankrijk zijn weermacht
wil verminderen. En juist dit cijfer zal voor
Duitschland de maatstaf zijn om de practische
erkenning van de theoretische gelijkberechtigd
heid vast te stelleft.
De indruk, welken het Fransche voorstel bij
de naast betrokkenen gemaakt heeft, is tot
dusverre verre van gunstig. De hernieuwde
accentueering der veiligheid, met de daaraan
verbonden sanctiemaatregelen, heeft de Engel-
sche openbare meening kopschuw gemaakt;
de Duitsche pers dringt er op aan, dat Berlijn
nu met een eigen constructief plan zal komen;
algemeen is de opmerking, dat van werkelijke
ontwapening weinig te bespeuren valt. En
toch klinkt in alle beschouwingen, zelfs in de
Duitsche, een ietwat meer optimistische toon:
men heeft hoop, dat de vastgeloopen ontwape
ningsconferentie weer op gang zal komen;
dat het mogelijk zal zijn een basis te vinden
om Duitschland weer naar Genève te halen.
Dyplioon teistert Japan. Duizend
tnenschen om het leven
gekomen.
14 November. (V.D.) Langs de ge-
e^e kust van den Stillen Oceaan woedt een
"Wervelstorm, die groote verwoestingen aan
richt. De scheepvaartverbindingen zijn verbro
ken.
In een dorp zijn meer dan 40 huizen verwoest.
Tot dusverre zijn 15 dooden geborgen.
Volgens latere berichten moeten in Japan
duizend menschen om het leven zijn gekomen.
Het aantal verwoeste huizen moet meer
dan 30.000 bedragen.
Te Noemazoe alleen werden meer dan 500
huizen door een brand, die tengevolge van den
storm uitgebroken was, verwoest. Een dorp
werd door den wervelstorm geheel weggevaagd.
LONDEN, 15 November (H.N.) Volgens een
telegram uit Tokio zijn de berichten over het
aantal slachtoffers van den wervelstorm aan de
Japansche kust overdreven. Er zijn geen dui
zend slachtoffers, zooals in de eerste berichten
gemeld werd, doch slechts 26 volgens een of
ficieel bericht.
,ttlaterieele schade is echter zeer groot,
vooral te Yokohama.
ISTANBOEL, 15 November_ (R.o.) Trotzki
Is met zijn familie vanochtend via Marseille
naar Kopenhagen vertrokken aan boord van
het Italiaansche s.s. „Praga"
Er waren speciale maatregelen getroffen, om
zijn vertrek geheim te houden.
Vier steden door de revolutionnairen
bezet.
TEGUCIGALPA, 14 November (R.O.) Aan de
kust van Noord-Honduras is een revolutie uit
gebroken.
Volgens de laatste berichten zouden de op
standelingen de steden San Pedro do Sul, Tru-
jillo, La Ceiba, Esperanza en Nacaome hebben
bezet. Men vreest dat de beweging zich naar
het Zuiden zal uitbreiden. Bondstroepen zijn in,
allerijl naar het opstandige gebied gezonden.
De opstandelingen staan onder bevel van
generaal Justo Umana. Zij behooren tot de
Partij van den liberalen candidaat voor het pre
sidentschap, die bij de laatste verkiezingen
verslagen is.
Volgens een H. N.-bericht is bij San Pedro
een gevecht geleverd, dat 15 uur duurde en
waarin honderden dooden zijn gevallen.
LONDEN. 15 November. (H.N.) Volgens be
richten uit Honduras zijn de opstandelingen
hun opmarsch tegen de hoofdstad des lands be
gonnen.
BOSTON,, 14 November. (R.O.) Door een za
kenman, die als aanklager optrad tegen een
oplichter, die gearresteerd was wegens diefstal,
is aan de politie medegedeeld, dat kolonel
Raymond Robins, de persoonlijke vriend van
Hoover, die begin September op geheimzinnige
wijze verdween, door dranksmokkelaars in volle
zee is gebracht, daar gebonden en over boord
gezet.
De zakenman zeide, dat de beklaagde, die
beweerde een oudlid van den geheimen dienst te
zijn, hem dat verhaal had gedaan.
De politie staat zeer sceptisch tegenover deze
geschiedenis.
Zooals indertijd reeds gemeld, is de Russi
sche correspondent van de „Daily Express",
miss Clyman, eenige weken geleden wegens
haar artikelen tegen het sovjet-regiem door de
gepoe over de grens gezet.
Miss Clyman publiceert thans in de „Daily
Express" een open brief aan Yogoda, vice-
commissaris van de gepoe en lid van het pre
sidium der bolsjewistische partij. Aan dezen
brief ontleenen wij het volgende.
'Kunt u ontkennen, Yogoda, dat u op het
oogenblik 200.000 gevangenen hebt, voor het
meerendeel ingenieurs, advocaten, priesters en
andere leden der vroegere intelligentia, die
thans aan het Wittezeekanaal in Karelië
dwangarbeid moeten verrichten?
Kunt u ontkennen, dat ge 35.000 Koelakken-
gezinnen in den winter van 1929 uit de zuide
lijke Oekraïne naar de poolstreken hebt ver
bannen? Ze kregen daar noch voedsel noch
kleeding, zoodat 1000 hunner aan typhus stier
ven.
Kunt u ontkennen, dat alle steden in Noord-
Rusland, zooals Hibinagorsk, Kondalatslca,
Neuastroy en Moermansk door dwangarbeiders
worden gebouwd?
Kunt u ontkennen, dat op dit oogenblik moe
ders door de gepoe van haar broodkaarten
worden beroofd, dat kinderen in acht maan
den geen melk hebben gedronken en dat arbei
ders in de groote Russische industriecentra
slechts van aardappels en bruinbrood moeten
leven? Ge arresteert oude vrouwen, om haar
den laatsten diamant of gouden armband te
ontrooven, „wijl de sovjet-regeering geld noo-
dig heeft".
Kunt u ontkennen, dat iedere buitenlander
in Rusland bespied wordt, dat onze brieven
gelezen worden en onze telefoongesprekken
worden afgeluisterd?
Kunt u ontkennen tenslotte, dat ge tijdens
de terreur van 1930-'31 zooveel bloed vergoten
hebt, dat uw eigen vrienden erover veront
waardigd waren?
„MOEDER EY".
Zal zij uit haar kunstzalen worden gezet?
DUSSELDORF, 14 November. (H. N.) De
bladen voeren een campagne ten gunste van
„Moeder Ey", een eenvoudige oude vrouw, die
jarenlang voor de Dusseldorfsche schilders een
ware moeder is geweest. Zij had steeds zeer
veel gevoel voor kunst en wist goede kunst
werken te onderkennen. Zij had geleidelijk een
kleine verkoopruimte ingericht; zaken deed
zij daarbij echter niet. Onder den druk van de
openbare meening heeft de stad Dusseldorf
eenige jaren geleden enkele localen tot haar
beschikking gesteld, waarvoor zij geen huur
behoefde te betalen.
Sedert Juni verlangt de stad echter een
maandelijksche huur van Mk. 150 en aange
zien „Moeder Ey" onvermogend is, kon zij de
ze huur niet betalen, waarop een eisch bij de
rechtbank werd ingediend, om haar uit deze
localen te zetten. Het proces is nog niet afge-
loopen, doch de afloop daarvan is wel niet
twijfelachtig.
De bladen spreken thans de verwachting uit,
dat de burgemeester van Dusseldorf zal ingrij
pen. Onlangs bracht de voorzitter van de uni
versiteit te Chicago een bezoek aan de kunst-
zalen van „Moeder Ey", waarbij hij een lang
durig onderhoud met haar over de kunst had
en haar, hoewel nog niet officieel, polste of zij
eventueel bereid zou zijn voor de afdeeling
Duitsche kunst op de tentoonstelling te Chi
cago te willen zorgen.
DE SCHULDEN AAN AMERIKA.
Verklaring van Stimson,
WASHINGTON, 14 Novermber (V.D.) Staats
secretaris Stimson heeft verklaard, dat de
Amerikaansche regeering niet voornemens is,
een algemeene schuldenconferentie te houden.
Zooals dit iik.de Britsche nota wordt aangeduid.'
De schuldenkwestie zal veeleer met de afzon
derlijke landen individueel worden geregeld.
WASHINGTON, 15 November (R 0 Vol
gens een verklaring van Ogden Mills behoort
het niet tot de uitvoerende macht uitstel van
betaling van de interest en de oorlogsschul-
den, welke op 15 December vervallen te ver
leunen, Deze bevoegdheid bezit alleen het con
gres.
Reeds twee dooden geborgen.
LONDEN, 14 November. (V.D.) Wederom is
een Engelsche kolenmijn ditmaal te Ushaw
Moor in het graafschap Durham, door een ont
ploffing getroffen. Het aantal slachtoffers is
nog onbekend. Tot nog toe zijn twee lijken ge
borgen.
STOCKHOLM, 15 November. (H.N.) Van
morgen zijn in het ministerie van buitenland-
sche zaken de onderhandelingen over de
Zweedsch-Duitsche handelsovereenkomst be
gonnen.
BERLIJN. 15 November (W.B.) Het bestuur
der sociaal-democratische rijksdagfractie, die
heden zitting hield, nam een resolutie aan,
waarin het heet dat aan de uitnoodiging van
rijkskanselier von Papen tot een onderhoud
Woensdag a.s. geen gevolg mag worden ge
geven.
Het reeds voor morgen aangekondigde be
zoek van de partijleiders Wels en dr. Breit-
scheid aan von Papen zal dus niet plaats
hebben.
Het besluit der socialisten-fractie wordt al
dus gemotiveerd: Rijkskanselier von Papen
heeft door den rijksdag twee malen achtereen
te ontbinden het Duitsche volk twee keeren
zijn oordeel over de regeeringspolitiek ge
vraagd en twee maal een vernietigende ant
woord gekregen. De grondwet geeft hem niet
het recht, verdere onderhandelingen te voeren.
Zij verplicht hem veeleer af te treden.
Hij heeft in zijn in het openbaar uitgespro
ken redevoeringen de partijen gehoond en die
genen, die zich tegen zijn politiek kanten vijan
den van het volk genoemd. Zijn geheele optre
den maakt hem ongeschikt om met de sociaal
democraten te onderhandelen.
De sociaal-democratische partij ziet in rijks
kanselier von Papen den zaakwaarnemer van
een onbeteekenende minderheid, welke niet
schuwt haar eigen klasse-belangen te beharti
gen.
Het bestuur der sociaal-democratische rijks
dagfractie kan uit al deze overwegingen geen
resultaat verwachten van de voorgenomen be
spreking. Het bestuur acht het evenwel nood
zakelijk in het openbaar zijn stem te verheffen
tegen een politiek, welke zich met iederen
stap verder verwijdert van den grondslag van
het recht.
Voorts wordt in de resolutie verklaard, dat
het fractiebestuur zich op de scherpste wijze
kant tegen de openbaar besproken misdadige
plannen, welke ten doel hebben, de bij besluit
van de nationale vergadering rechtmatig tot
stand gekomen grondwet langs ongrondwetti-
gen weg te wijzigen.
In de resolutie wordt ten slotte het aftreden
der rijksregeering geëisclit.
De Beiersche volkspartij over
den toestand.
Maandagmiddag heeft de partijleiding van
de Beiersche Volkspartij een vergadering ge
houden, waarna een officieel communiqué ge
publiceerd werd. Hierin wordt o.a. gezegd,
dat de Beiersche volkspartij alle krachten zal
inspannen, om in Duitschland een wettige
ontwikkeling te bevorderen, een samenwer
king tusschen Rijksregeering en rijksdag te
vergemakkelijken en alle partijpolitieke moei
lijkheden om der wille van het vaderland te
overwinnen.
Zij is er zich van bewust, dat zulks niet al
leen van alle partijen de schikking in een
groote Duitsche „noodgemeensehap" eischt,
maar ook bij de rijksregeering den eerlijken
wil vooronderstelt, werkelijk ernstig te stre
ven naar samenwerking met den Duitschen
rijksdag.
HAMBURG, 14 November. (V. D.) Uit An.o-
fagasta wordt aan het „Hamburger Fremden-
blatt" gemeld, dat piraten het in de haven van
Antofagasta voor -anker -liggende Duitsche
stoomschip hebben overvallen en een rijken
buit hebben gemaakt.
Terwijl het grootste gedeelte der bemanning
van het ruim 4200 ton metende schip zich aan
land bevond, klauterden de zeeroovers, door de
duisternis begunstigd, aan boord, overmanden
na een kort gevecht de op wacht staande man
nen en bonden deze vast aan mast en reeling.
De piraten doorzochten vervolgens het schip
grondig en roofden tenslotte 500 kisten thee.
Zij konden ongehinderd met den buit ontkomen.
De politieautoriteiten van Antofagasta hebben
direct een onderzoek ingesteld, doch tot nu toe
hééft men van de daders nog geen enkel spoor
ontdekt.
DE ECONOMISCHE WERELD
CONFERENTIE.
Niet voor April 1933.
LONDEN, 14 November. (V. D.) Volgens de
„Daily Telegraph" zijn ernstige moeilijkheden
gerezen die het vrijwel uitgesloten maken, dat
de economische wereldconferentie eerder dan
op zijn vroegst April 1933 bijeenkomt.
De voorbereidende commissie voor de econo
mische wereldconferentie is n.l. verdaagd, nadat
een schrijven gericht was tot Sir John Simon,
tot begin Januari.
Men is van meening, dat de commissie haar
taak verkeerd heeft opgevat en, in plaats van
de agenda van de conferentie voor te bereiden,
zich hoofdzakelijk heeft beziggehouden met het
bespreken van de problemen, die op de confe
rentie behandeld zouden worden.
MADRID, 15 November. (V.D.) In verschil
lende deelen van Spanje zijn opnieuw ernstige
onlusten uitgebroken. In de provincie Badajoz
werden huizen van grootgrondbezitters over
vallen, waarbij de landarbeiders trachtten, de
oogstvoorraden te plunderen. Bij botsingen met
de politie werd één persoon gedood en velen
werden gewond.
Te Villanueva Werden door de politie gear
resteerde personen bevrijd door arbeiders, die
een optocht hielden met roode vaandels en de
grondbezitters, die hadden geweigerd, den ar
beiders een deel van den oogst af te staan, op
gesloten.
De studenten van de juridische faculteit aan
de universiteit te Granada zijn uit protest te
gen het feit, dat uit politjeke overwegingen
een honderdtal hooge juridische ambtenaren
en rechters op pensioen werden gesteld, in sta
king gegaan, evenals de studenten te Madrid
en Bilbao.
MADRID, 15 November. (R.O.) Naar uit
Bata (Spaansch Guinea) vernomen wordt, is
de gouverneur generaal Sestoa, die volgens be
richten uit gezaghebbende bron zou worden
aangewezen om Lupez Ferrer, den hoogen com
missaris van Marokko te vervangen, door een
inlandschen sergeant vermoord.
Hoewel men de beweegredenen van de mis
daad nog niet kent, meent men toch, dat deze
niet van politieken aard zijn.
Mijnwerkersstaking in Asturië.
PARIJS, 15 November. (H.N.) In het kolen-
gebied van Asturië staken volgens een bericht
uit Madrid 28.000 mijnwerkers. Zij eischen een
beperking van den invoer van Engelsche ko
len, opdat de voorraden bij de Spaansche mij
nen opgeruimd kunnen worden, waardoor
weer meer werkgelegenheid voor de Spaan
sche mijnwerkers zou ontstaan.
GENèVE, 15 November (V.D.) Na den terug
keer van Norman Davis uit Rome zijn tusschen
de marinedeskundigen der Engelsche, Fransche,
Italiaansche en Amerikaansche regeeringen
streng vertrouwelijke besprekingen begonnen,
die aanvankelijk slechts liepen over de vraag,
hoe de groote tegenstelling tusschen de Ita
liaansche en de Fransche politiek overbrugd
kon worden. Tot nog toe zou nog geen voort
gang zijn gemaakt.
Vooral het Fransche voorstel tot het sluiten
van een Middellandsche Zee-pact stuit op groo-
ten tegenstand.
Het initiatief tot deze besprekingen zou door
Engeland zijn genomen.
Een uitspraak van het Haagsche Hof.
Dinsdagnamiddag heeft het permanente hof
van internationale justitie te 's-Gravenhage
zijn advies uitgebracht over de vraag, aan het
hof voorgelegd door den volkenbondsraad, op
verzoek van den raad van beheer van het in
ternationale arbeidsbureau:
Is de conventie betreffende den nachtarbeid
van vrouwen, in 1919 door de int. arbeidscon-
ferentie aangenomen, in industrieele onderne
mingen als bedoeld in genoemde conventie,
toepasselijk op vrouwen, die functies van toe
zicht of leiding bekleeden en in normale om
standigheden geen arbeid verrichten
Met 6 tegen 5 stemmen (baron Rolin Jae-
quemyns, graaf Rostworowski en de heeren
Fromageot, Anzilotti en Schücking) heeft het
hof een bevestigend antwoord op deze vraag
gegeven.
Het standpunt van het Hof is in overeen
stemming met de opvatting welke voor het
hof verdedigd was door de Britsche regeering,
alsmede door de groote arbeidersorganisaties,
welke door het hof zijn gehoord.
BOEDAPEST, 15 November. (R.O.) Met het
oog op steunverleening aan behoeftigen in den
komenden winter, heeft de regeering een ver
ordening uitgevaardigd, waarbij een toeslag
op de belasting voor deze doeleinden zal wor
den geheven.
Bovendien is een steuncomité ingesteld, on
der leiding van de vrouw van den rijksbestuur
der, die daartoe per radio een oproep tot de
bevolking heeft gericht en een geluidsfilm van
haarzelf heeft laten opnemen, om voor het
weldadig doel propaganda te maken.
De stad Boedapest heeft het aantal kosten-
loos te verstrekken maaltijden voor den komen
den winter verhoogd tot 2% millioen en een
intellectueelen arbeidsdienst ingesteld, waar
door aan ongeveer 1000 werklooze intellectuee
len een bestaansminimum wordt verzekerd.
LONDEN, 15 November. De gezondheid van
MacDonald geeft in den laatsten tijd weer tot
groote bezorgdheid aanleiding. Hij moet vooral
aan zwakheid van geheugen lijden.
Men seint ons uit Rome d.d. 15 dezer.
Hedennamiddag had de plechtige inwijding
plaats van den nieuwen zetel van het „colle
gium Angelicum" in het geheel omgebouwde
klooster van de H.H. Dominicus en Sixtus.
In de groote aula, welke elf honderd plaat
sen heeft, werd de feestvergadering gehouden.
Bij de plechtigheid waren tegenwoordig de ge
zanten van Frankrijk, Polen, België, Oosten
rijk, Beieren en Nicaragua alsmede bijna alle
ordengeneraals, ruim veertig bisschoppen en
talrijke prelaten der Romeinsche congregaties
en curies.
Bizonder talrijk vertegenwoordigd was de H.
Congregatie van de seminaries en universi
teiten.
Aan het begin der plechtigheid werd de
Paushymne gezongen. Hierop verschenen in de
aula in gezelschap van den generaal der Domi
nicanen, pater Gillet, twaalf kardinalen, n.l.
Pacelli, Enrico en Pietro Gasparri, Laurenti;
Sincero, Marchetti-Selvaggiani, Lega, Bisleti,
Boggiani, Fruehwirth, Cerretti en Verde.
De generaal der Dominicanen las een huldi-
gings telegram aan den H. Vader en het daar
op van de staatssecretarie ontvangen antwoord
voor. Hierna werd een kort concert gegeven
door professoren van het Augusteo.
De rector magnificus pater Brown hield ver
volgens een lange rede, waarin hij God dankte
voor het welslagen van het groote werk en ook
dank bracht aan allen, die aan de totstandko
men ervan hebben medegewerkt.
Pater Brown herinnerde er aan, dat de in
wijding plaats had op den feestdag van den H.
Albertus Magnus en sprak verder over de
nieuwe studieregeling overeenkomstig de pau
selijke constitutie „Scientiarum Dominus".
Tenslotte sprak hij de beste hoop uit voor
de toekomst van het college en dankte nog in
het bizonder den architect Passerelli, wien hij
het eerste commandeurskruis van de Grego-
rius-orde overhandigde.
De plechtigheid werd besloten met het zin
gen van de hymne ter eere van Albertus Mag
nus, een nieuwe compositie van mgr. Refice.
Men meldt ons uit Rome:
In de Vaticaansche Stad is het levensmid-
delenbedrijf kort geleden begonnen te functio-
neeren.
Het bedrijf is ondergebracht in het groote
gebouw met één verdieping aan de Via del
Pellegrino, dat de Paus speciaal voor dit doel
heeft laten bouwen. In dit gebouw bevinden
zich louter modelinrichtingen, zooals een bak
kerij volgens de nieuwste methoden, ijsmachi
nes, koelkamers enz.
Het levensmiddelenbedrijf is nog niet ge
heel in werking getreden, doch omvat voor-
loopig nog slechts de noodzakelijke levensmid-
delen als brood, groenten, vleesch, gevoge te,
conserven, boter enz. Binnenkort zal ook een
kleine vischmarkt worden ingericht evena s
verkoopruimten voor melk, worstwaren en
kaas, alle drogistwaren en wijnen.
Wat den verkoop van stoffen, lingerieën en
schoenen betreft, deze zal zoo worden geregeld,
dat slechts op bestelling geleverd word.
De verkoop vindt plaats in een groote zaa
op de bovenverdieping en waartoe men toe
gang heeft van de Via della Tipografia uit.
Van de groote kelderruimten uit voeren
moderne liften de waren naar de verkoop
ruimten. In de kelders, welker luchtkokers
aan de Via "del Pellegrino uitkomen, zijn een
reeks koelcellen ingebouwd, welke speciaal
zijn ingericht voor de daar te bewaren levens
middelen. Verder zijn daar de ijsmachines, de
electrische machines voor de broodbakkerij en
de oven ondergebracht.
De Paus heeft herhaaldelijk het levensmi
delenbedrijf bezocht en van alles nauwkeurig
kennis genomen.
Ten slotte dient nog opgemerkt te worden,
dat de Vaticaansche burgers niet alleen goed,
doch ook veel goedkooper bediend worden dan
de overige bewoners van Rome. De Vaticaan
sche Stad is namelijk volgens de betrokken
paragrafen van het verdrag van Lateranen
bevrijd van alle invoerrechten, waardoor alle
waren goedkooper worden. Natuurlijk geldt
deze verkoop slechts voor de burgers van de
Vaticaansche Stad, met uitsluiting van alle
verwanten en vrienden der Vaticaansche bur
gers.
Men meldt ons uit Rome:
De jaarlijksche retraite in het Vaticaan be
gint den 27en November 's avonds en wordt ge
houden in tegenwoordigheid van den H. \ader
en zijn geheelen geestelijken hofstaat in de Ca-
pella Matilde.
De predicaties worden gehouden door twee
paters Jesuieten.
De H. Vader verleent tijdens de retraite geen
audiënties.
8).
De bedliemde was niet ver van de waarheid.
Er was inderdaad een meisje lm het spel
de jongedame, die Trickett slechts een kort;
maar heerlijk, moment had gezien voor de
deur van den hoedenwinkel Maar J Immiie wist
ln de verste verte niet, wat hij wilde. Hij
Wensohte dat meisje te zien hij had liet
voornemen gemaakt haar te zien nu ging
hij haar zien. Zij was het meest charmante
"halsje, dat hij ooit in zijn dr ie-en-twin tig- ja-
vig leven had gezien hij had zichi dat al
"htnstens duizend maal verteld sin s i] aar
die paar veel te kort durende secon en
had gezien hij wilde eens m«t haai pi a
ten. Vandaar die piekfijne verzorging van
uiterlijk; vandaar het verlies van eet
lus: vandaar dlien toom'loozen gang va,n zijn
gedachten, terwijl een taxi hem bracht naar
den h<>ek van de Brook Street.
Ik ga een hoed koopen ik ga een hoed
koopen, prevelde hij binnensmonds, toen hij
zijn parapluis greep 6n <je straat, waar hij
twee korte uren geleden Nicholson Packe had
laten uitstappen, lm wandelde. Een hoed
een hoed! Let op je tellen, Jimmie Trickett,
mijn jongen blijf kalm en pas op je woor
den!
Langzaam liep hij den winkel voorbij; eerst
moest hij even een kijkje nemen voor hij den
Positieven stap naar binnen deed. Het was een
ernstig, sober en stremg-uitziend gebouw; een
«root huls, zonder een enkele versiering, wit-
en-igeel geverfde gevels; voor de bovenven
sters hingen gordijnen, hei-groen geschilder
de blinden en fleurige bloemenbakken gaven
nog eenig leven aan het geheel. De naam Va
lerie et Cie, met bescheiden letters geschilderd
koven de benedenvensters, was het eenige
teeken, dat hier een zaak was gevestigd. Dit
was, dacht Jimmie, ongetwijfeld een van die
zaken, waar de meest exclusieve der grandes
dames haar hoofdbedekking lieten maken:
misschien was hier nog noc/it een heer alleen
naar binnen gegaan, mogelijk ook, dat on
aangename dingen een avonturier, zooals hij
zichzelf bestempelde, zouden kunnen over
vallen misschien zou hij zich zelfs belache
lijk maken. Maar juist op het moment van
de grootste vrees vond Jimmie zijn prijzens-
waardügen en nooit versagenden moed terug.
- Ga! zei hij en draaide zich op de hielen
om. Als zij verkoopers zijn dan zullen de koo-
Pws er welkom zijn. Ik ben kooper met geld!
Het was een van Jiimmie's hoofdeigenschap-
pen om juist op de ernstigste en meest kritie-
e ooöembliikiken met taaie "volharding door
te zetten. Zijn gelaat was dus kalm, rustig en
zakelijk, toem hij de deur van Valerie et Cie.
opende en het huis binnenging, waarmee bij
of liever gezegd, hij en een van zijn inwo
ners zoo graag verdere kennismaking
wenischte.
Jimmie was alleen. Hij ontdekte, dat deze
winkel voor dameshoeden niet geheel geleek
op dien, waar mannen hun hoeden koopen. Er
waren geen planken met onnoemelijk veel kar
tonnen doozen er op. Er hing geen lucht van
nieuw vilt, geen stoelen en tafels vol met uit
gepakte hoeden, geen zweem van reclame.
Waar hij zich nu bevond was een gezellige
spreekkamer, opgevroolijkt door licht en smaak
vol behang, oude gekleurde Fransche platen
en een flakkerend open vuur. De stoelen wa
ren bekleed met een oud hrocaat; het tapijt
was dik; het haardkleed groot. Een groots
zwarte kat zat op dit haardkleed. Jimmie zet
te onbewust zijn hoed voor haar af; zij was
per saldo bet eenige levend wezen, buiten hem
zelf, ln de kamer. Hij had de deur zorgvuldig
adhter aich gesloten; er beersohite niu een
zware, diepe stilte.
Wonderlijk soort winkel, mompelde Jim
mie om zich heen kijkend. Ik ben benieuwd
af er een bel is, of zou ik op den vloet moe
ten stampen of aan den staart van die kat
trekken, of wat anders?
J'Uiist op dat oogenblik werd een gordijn te
genover hem zachtjes opzij geschoven en er
verscheen een groote, knappe dame, die bij het
zien van dezen zoo elegant gekleeden jonge
man, een kreet van verwondering uitte. Jiim-
miie maakte een diieipe buiging.
U wacht hier al lang, mijnheer? vroeg
de dame in goed Engelsen doc-h met een diuti-
delijk vreemd accent. Hebt u nog niemand ge
zien?
Ik de zaak is, antwoordde Jimmie.
Ik eh ik wil een hoed koopen. Een
eh een, ja, zooals daar voor het venster.
De daime gliml'.achte minzaam.
Juist, mijnheer, antwo rdde zij. We ma
ken hier echter alleen hoeden. Onze cliënten
bij voorbeeld, komen ons consulteeren. Wij ge
ven raad wij stu-deeren wij beslissen,
onze cliënten en wij, wat het meest geschikt
is. Daarna maken wij het. De hoed, dien
U wensckt te koopen, is die voor Uw echtge-
moote, mischien?
De zaak Is, antwoordde Jimmie, die ver
schillende smoesjes had uitgedacht, terwijl hij
naar de stad reed. U moet weten, dat ik een
zuster in Indië heb. Ik zou baar graag, als
Kerstgeschenk, een hoed zenden. Den mooi-
sten hoed, die in Londen te koop is. De prijs
laat mij eh onverschillig.
De dame glimlachte weer en amuseerde zich
waarschijnlijk met Jimmiie's onnoozelheld.
Juist, mijnbeer, zei ze beleefd. Wij zullen
er al onze aandacht' aan besteden. Ik zelf moet
op het oogenblik uit een belangrijke aange
legenheid maar ik zal het in handen ge
ven van mijn meest vertrouwde assistente, die
er zich ongetwijfeld met volle toewijding aan
zal geven. Deze zaken, mijnheer schijnen voor
heeren zoo onbelangrijk, maar in werkelijkheid
zijn ze van het grootste gewicht.
Buitengewoon goed van U ik zal U
zeer verplicht zijn.
De dame keerde zich om en schoof het gor
dijn opzij.
Jufrouw Walsden! riep zij maar iemand,
die in een voor Jimmie mysterieus „ergens"
moest zijn. Wilt U alstublieft even hier ko
men, juffrouw Walsden?
Jimmie irickett voelde, dat zijn hart, na
een wilden sprong, tegen zijn ribben bonede,
alsof hij juist een geweldige athletische oefe
ning had volbracht, terwijl hij niet in condi
tie was. Zijn ooigen zochten het tapijt; zij
keken op; hij zag. dat het- gordijn opzij werd
geschoven potstausendhet meisje va-u
van-moirgen stond voor hem! Hij verwenschte
zichzelf om een dwaas gevoel, dat in hem
opkwam keek hij naar baar-.
Hoewel Jimmie Trickett in het bezit was
van een ontvankelijke natuur, was hij tot op
dit moment nog steeds vrij geweest van elke
hartsstoornls. Hij had veel mooie jonge vrou
wen gezien, eng mooie jonge vrouwen, char
mante jonge vrouwen, en hij had haar bewon
derd, doch zonder er ook maar een moment
verliefd op te worden. Maar iets in hem ver
telde, dat, op het gezicht van die aardige hoe
denmakers-assistente, hij ernstig gevaar liep
tot over zijn ooren verliefd te worden. Het
werd een heel vraagstuk voor hem; er wa
ren ongetwijfeld aardiger meisjes in Londen,
en toch vroeg hij ziah nu reeds af, of het
wel mogelijk kon zijn. In zijn momenteelen
toestand van verlegenheid kon hij niet direct
komen tot een afgerond idee over haar. Hij
teerde grootendeels nog op de herinnering
aan dien morgen; hij zag nog dat aardige fi
guurtje, een paar blauwe o gen en een heel,
heel lief gezichtje, dat bekroond werd door
goudblond haar, en hij had een "gevoel, dat zei
la wat wist hij iegenlijk 'zelf niet. Lang
zamerhand begon het echter tot hem door te
dringen, dat er iets niet in orde was met hem,
langzamerhand ook drong het tot hem door,
wat het was.
De heer, juffrouw Walsden, hoorde hij de
dame zeggen op haar vriendelijksten toon,
wenscht een hoed naar zijn zuster te zenden,
die in Indië woont. Zou je mijnheer daarin
kunnen raden? U wilt mij wel verontschuldi.
gen, mijnheer vervolgde zij. zich tot Jimmie
wendend. Ik moet beslist gaan.
Oh, ah. zeker ik ben blij, ik verzekeT
U, antwoordde Jimmie. Ik bedoel ik ben U
zeer verplicht.
Hij opende beleefd de deur voor de eigena
res, sloot ze weer achter haar en keerde zied
tot de assistente, die hem met een zakelijken
blik bekeek.
Vertelde U Madame Charles, wat U pre
cies wilde, mijnheer? vroeg zij.
Eh neen! antwoordde hij. Kijk eens
ik weet eigenlijk niet, wat ik wil, begrijpt U.
Dat wil zeggen, ik wil een hoed koopen. Een
zijden hoed eh ja en de beste, dien
U heeft. Ik heb dien noodig voor een Kerst
geschenk voor mijn zuster, die in Indië woont!
Het meisje glimlachte. En verslagenheid en
pleiizier straalden uit haar oogen. Zij schudde
haar hoofd.
Ik dacht, dat het eenige, wat ik te doen
had, was, een hoed te koopen, dlien in een
doos te stoppen en te verzenden, begrijpt U?
voegde Jimmie er aan toe. Eh?
Oh, maar dat is niet de juiste weg, zei
het meisje. Hoeden zijn heel belangrijke dingen.
Die worden geschapen, zooals een kunstenaar
een kunstwerk schept. Hoe oud is Uw zuster,
mijnheer?
Oud? Oh, ik geloof, dat zij van denzelfden
leeftijd is als ik, antwoordde Jimmie. Ja, ja,
natuurlijk is zij dat; wij zijn tweelingen. Dus
en twintig.
Ik geloof oh, ja, zij is Mond zooals
ik, antwoordde Jimmie onthutst. Punt van
overeenstemming, eh?
Het meisje aarzelde.
U moet dus werkelijk een hoed voor
Uw zuster hebben, zei ze peinzend. Nu, als U
me eenige fatagrafieën zoudt kunnen laten
brengen, en face en een profil, dan zouden
we al vast wat hebben, om er van uit te gaan.
U wilt natuurlijk de laatste Parijsclie-mode
Oh, natuurlijk! antwoordde Jimmie. Ja!
ja! natuurlijk!
Ik ga morgenvroeg zelf naar Parijs, merk
te het meisje op. Over eenige dagen zal ik
terug zijn met nieuwe ideeën. Als U op het
eind van deze week met de fotografieën zoudt
willen komen, dan zullen we een schets maken
van een hoed. dien U ongetwijfeld zult goed
keuren. Deze gevallen zijn natuurlijk, voegde
zij er glimlachend aan toe, niet zoo makkelijk
te behandelen. Madame Charles is buitenge,
woon precieus op het werk, dat zij aanneemt,
(Wordt vervolgd.)
