LEZERS VAN ONS BLAD.
GEADVERTEERDE ARTIKELEN.
DINSDAG 6 DECEMBER 1932
t ROOMSCHE SOLIDARITEIT.
BAARS EXIT.
Xurd.Tn d0e0rpeerr ™wind ge-
namen wel althans gedeeltelijk -
MISSIE IN EIGEN LAND.
MGR. HENSEN f
Een interview ih de Wierin
germeer.
PAROCHIE VAN 20 000 HECTARE.
nieuwe CONGREGATIE IN het
II LAND.
MET EEN MAAND VERLOF NAAR
INDIE.
De heer Dellaert weer thuis.
De avonturen in den natten moesson.
DE BINNENSCHEEPVAART.
Het wetsontwerp i.z. evenredige
vrachtverdeeling.
PRETTIGE rezoeksters.
WEER AARDSCHOKKEN.
Jaap's hulpleger.
LOUIS SAALBORN.
Bij zijn zilveren jubile.
HET DRAMA IN HET HAAGSCHE
BOSCH.
FRITZ HIRSCH KOMT
I. HOGERZEIL t.
IN- EN UITVOER VAN FIJNE ZADEN.
DE INDISCHE POSTVLUCHTEN.
DE BERGING VAN DE „KRAKATAU",
AARDSCHOKKEN.
Moderne kooplieden geven door hunne advertentiën
in de dagbladen blijk, met hunne aanbiedingen de
concurrentie het hoofd te kunnen bieden.
Zij treden met hunne producten en de prijzen, welke
zij er voor rekenen, openlijk op en leveren hierdoor
het bewijs, aan het publiek de beslissing in daden
van koop te durven overlaten.
De meest geadverteerde goederen vinden den groot
sten aftrek. Zij zijn bijna altijd de beste en de goed
koopste. Koopt dus uitsluitend
De jeugdige Haarlemsche afdeeling van de
Katholieke Jonge - Werkgeversvereniging
blijkt bezield met frisch idealisme en pitti-
gen drang tot aanpakken.
Met de plaatselijke afdeeling van den R. -
Volksbond belegde zij een gezamenlijke bij
eenkomst, waarop de heer de Bruyn, e
voorzitter van het R.K. Werkliedenvei on
echt de man om een dergelijk no
frisch initiatief te waardeeren en
te op te vangen, een inleiding ie
voor beide p.rtüen b.l.ngri|k
Wij hopen, dat dit Haarlemsche voorbeeld
j i«ine zal vinden, als tref-
veelvuldige navolging
fend bewijs, dat Roomsche solidariteit geen
ijdele leuze is.
Elkaar leeren kennen beteekent zoo vaak
elkaar leeren waardeeren. Contact van plaat
selijke afdeelingen schijnt ons 4daartoe bij
zonder geschikt.
Wel zeer verheugend is daarom de geest,
die uit het streven van de Haarlemsche Jon
ge Werkgevers spreekt.
En dat hun oudere confraters onder de
voortvarende en stuwende leiding van mr.
Steenberghe in Roomsch initiatief niet bij
de jongere broeders wenschen achter te
staan, blijkt uit het plan tot een week-end-
bijeenkomst ter behandeling van de bran-
dend-actueele, door onzen regeerenden Paus
zoo nadrukkelijk op den voorgrond geplaat
ste kwestie van het Leekenapostolaat.
Dergelijke verschijnselen stemmen hoop
vol: of de pauselijke richtlijnen tot herstel
van een christelijke wereldorde tot reëel ge
volg zullen leiden, zal voor een overgroot
deel afhangen van den geest, die onze katho
lieke organisaties van werkgevers en werk
nemers bezielt en van hun drang tot onder
linge samenwerking.
En: van het practisch resultaat daarvan.
Voor het laatst zagen we Zaterdag j.l, het
vreemdsoortige verschijnsel, dat „De Fascist"
door twee verschillende redacties werd uitge
geven als officieel orgaan van den Alg. Ned.
Fascistenbond. Althans het nummer door den
heer J. A. Baars geredigeerd wordt aangekon
digd als „De laatste veeg" (van den bezem, die
beide organen nog altijd in tap dragen). Sinds
de heer Baars zelf uit de partijleiding werd
gebezemd, heeft hij nog gepoogd zijn positie
e handhaven, maar nu geeft hij dit blijkbaar
op. Volkomen gedesillusioneerd.
an, den kop van het laatste nummer van
zijn strijdbaar weekblad liet hij over de volle
breedte afdrukken: „Nu ik de menschen heb
leeren kennen, heb ik de dieren lief!" En
Pijnlijk van tragiek is de apologie, welke hij
zich gedwongen ziet te schrijven tegen laster
praat rond zijn persoon verspreid en die hem
van een immoreelen levenswandel betichtte.
Daardoor verloor hij plotseling vele „vrienden"
„Mijn eerste dagen in den Haag waren
treurig. Menschen passeerden mij, die voorheen
graag met mij spraken, thans echter deden of
ik een onbekende voor hen was. De kellners in
een café waar ik koffie dronk, en mij voorheen
geregeld met vrienden daar zagen verschijnen,
keken mij op een beei andere wijz# dan voor
heen aan. Ik vertrok maar weer, voelde mij
naar, akelig, er was iets kapot geslagen bij
mij. Eenzaam liep ik rond, voelde een vijande
lijke stemming tegenover mij, die zich uitte
in het niet meer groeten door bekenden, het
was alsof ik vreemdeling was in den Haag.
Het was zoo koud en kil, alles dééd mij anders
nan dan voorheen, en dat alleen door laster.
..Ik heb de menschen leeren kennen: welk een
snelle verandering grijpt er plaats indien er
gelasterd wordt. Slechts weinigen geloofden
nog in mij, en niemand ontzag zich ook maar
e gszins 0In dien laster te helpen versprei
den dat zij' n'Ü in de gelegenheid had-
werdln als d te verdedigen. Menschen
d. h.»a
En tegen het slot nog dit:
So'c?=°u vir" Mussert. Leider der Nationaal
reeït Beweging te Utrecht, en U, heer
mfnd Van dezeIfde beweging, beiden hebt
?r !air tegenover mij gehandeld! Durft
U zich Nat. Socialisten te noemen? En dan
rul Je lasterfn?Cht SPrek6n d°Ch achter
Het is thans genoeg, ik denk niet meer aan
samenvoegingen van organisaties, doch zal alle
groote steden afreizen om op openbare ver
gaderingen mijn leven uiteen te zetten, en
daarin ook te doen vernemen de lage wijze
waarop men mij van alle kanten aanviel, niet
openlijk doch in den rug: sluipmoordenaars
tactiek, en dan ben ik er van overtuigd, dat
de onbevooroordeelden mijn zijde zullen kie
zen totdateen derde lastercampagne mij
wellicht zal breken? Indien het gebeurt, ac
coord, dan zullen mijn vrienden en kamera
den voor een groot gedeelte misschien op
nieuw afvallen, doch mochten zij door onop-
houdelijken laster wegblijven, ja allen afval
len, dan sta ik weer net zoover als enkele
weken geleden, toen voelde ik mij: alleen!
En zelfs al blijf ik dan alleen staan, ik ben
er van overtuigd dat, ondanks alles, Baars toch
het Fascisme zal brengen!
Al zal ik zelf er geen getuige meer van zijn,
dpn stoot heb ik gegeven welke hier leiden zal
ot den Corporatieven Staat,
het 8 8a ik weer Den Haag verlaten, trek
h!h £"tela,nd op' voel my daar gelukkiger,
VTT nog waarachtige vrienden. Vooral
op hen, en op de goedwiiientien in de steden,
waarvan k hoop dat er thans ook velen zullen
zijn, doe ik voor het eerst van mijn ,even een
beroep: indien ik nu direct verder werk met
dezelfde snelheid dan voorheen, kost het mij
mijn leven, wat voor mijzelf niet zoo aange-
naam is, hoewel ik niet bang ben om tè ster
ven, doch wat ook en dat geef ik allen in
ernstige overweging niet ten goede zou
komen, althans in dit stadium niet, aan de
Fascistische beweging.
Rust heb ik noodig, ik kan niet zooveel ver
gaderingen, althans nu niet, afwerken als
Zep'been- dus komt er minder geld binnen,
hem zwaar moet ik eten, geld is er noodig,
p mij dus!"
De uitvaart en begrafenis.
Donderdagavond half s zullen in de kerk
rt n „i Van üoed&u Raad aan den
Bezuidenhoutscheweg te den Haag de ziele
metten worden gezongen; Vrijdagmorgen om
9 uur worden de Lauden gezongen, waarna
- H. Exc. mgr. J. D. J. Aengenent, bisschop
*an Haarlem, een pontificale Requiemmis za!
Ce'ebreeren.
pe begrafenis zal plaats hebben op „Croos
te Rotterdam.
We hebben dezer dagen een interview gehad,
in de Wieringerroeer, misschien het eerste, dat
in dit wordende land is afgenomen, als men
tenminste de vele vraaggesprekken niet rekent,
welke de pers er hield met de ingenieurs van
de Zuiderzeewerken.
Oude vriendschap bracht ons naar Slootdorp,
waar een ondernemend man als pastoor P.
Braak de zielzorg moet organiseeren onder de
katholieken, die zich vestigen komen in dit nog
zilte land.
We troffen hem in zijn voorloopige pastorie
en bij het inleidend traditioneele „hoe maakt u
het vlotte het al direct.
Opperbest hoor was spontaan het bescheid.
Mijn goed humeur heeft nog niet geleden onder
't werk en de zorgen, die zoo nu en dan druk
ken, Je weet nog wel van oudsher, hè Ik heb
een breeden rug.
We vonden, dat die rug sedert de kapelaans
jaren er wezen mocht.
Pastoor, ik zou graag iets van u willen hoo-
ren over de Wieringermeer, zoo kwamen we ter
zake.
Maar m'n vrind, daarover verschijnen toch
regelmatig officieele rapporten. Dus ieder
Nederlander kan totaal op de hoogte zijn, van
alles wat hier gebeurt.
Ja, dat is wel zoo. Maar U heeft toch wel
eenige persoonlijke herinneringen, hijvoor
beeld
Hoelang zit U nu al in de droogmakerij
Ja, daar is moeilijk antwoord op te geven.
Op 3 Augustus van 't vorig jaar kreeg ik mijn
benoeming en volgens den gewonen gang van
zaken had ik dus op 14 Augustus daaraanvol
gende op miin nieuwe standplaats aanwezig
moeten zijn. Maarer was geen onderdak
voor me te vinden, en ik had geen gelegenheid
om te kerken; zelfs geen paramenten voor H.
Mis of Lof Dus heb ik nog rond gezworven en
ondertusschen voor 't eerst noodige gezorgd,
tot 29 October. Toen kon ik me eindelijk in den
polder vestigen.
Kon U toen aanstonds in dit huis gaan
wonen
Neen, dit huis heb ik pas begin Juni van
dit jaar kunnen huren Vóór dien tijd, dus ruim
7 maanden, was ik in de week kostganger,
's Zondags commensaal en op 't eind van de
maand betalend logé, in 't gezin van Weevers.
En had U toen ook al een kerkje
Wel een, klonk het verduidelijkend. De
Wieringermeer-directie had wilwillend een on-
betimmerde woning (d.w.z. een woning zonder
kamerindeeling) beschikbaar gesteld en daarin
kerkten we 's Zondags .terwijl we tijd en ruim
te heel vriendschappelijk deelden met de Gere
formeerden en Hervormden. Op dezelfde manier
als de K.R.O. en de N.C.R.V. of de V.P.R.O. enz.
En voor door-de-week had ik permissie van
Monseigneur Aengenent, om in huis de H. Mis
te lezen. Als het dus 's avonds bedtijd werd.
dan werd eerst onze gemeenschappelijke zit-,
woon-, eet- en ontvangkamer netjes aan kant
gemaakt, vervolgens werd met vereende krach
ten een altaar opgericht: 't avondgebed werd
gebeden en „slaap wel" volgde. Als dan 's mor
gens mijn wekker 't heele huishouden wakker
raasde, bevonden we ons een half uurtje later
in onze „door-de-weeksche kerk" waar mijn
kostbaas in-één-adem-door het ambt van koster
en misdienaar vervulde, welke ambten 's Zon
dags nog werden aangevuld met die van kerk
meester en collectant, in welke vele ambten hij
steeds trouw ter zijde werd gestaan door zijn
altijd behulpzame vrouw
En sinds wanneer heeft U dan dit aardige
gezellige kerkje wezen we in de richting van
het bescheiden, van de krantenfoto's bekende
bedehuis.
Dat is op 12 Juli onder zeer veel belang
stelling en hij een verschrikkelijke temperatuur
door onzen Bisschop persoonlijk ingewijd, èn
toegewijd aan den derden Persoon der Allerh.
Drieëenheid
Nu nog een pastorie, en U is dus klaar
Klaar wel neenik begin pas. Een
Pastorie kan nog wel wat wachten ik woon hier
heel goed, hoor. Eerst Kerken en daarna de
rest
Kerken
De tweede kerk.
Ja, ik heb juist van morgen ('t was
dezer dagen) den eersten steen gemetseld voor
het kerkje te Middelmeer Dat zal toegewijd
worden aan Maria Sterre der Zee
Maar hoe groot is Uw parochie dan wel,
dat U nu al een tweede kerk houwt aldus
steeg onze verwondering over zooveel onder
nemingsgeest
Mijn parochie is 20.000 H.A., dat wil zeg-
gen 2000 H.A. grooter dan de Haarlemmer
meerpolder, en daar staan wel 5 kerken
Neen, dat bedoel ik niet. Ik wild® vragen:
heeft U dan al zooveel parochianen
Dat niet. Maar die zullen komen In 't be
gin van 1933. Dan zal Middenmeer, dat nu
nog grootendeels onbevolkt is, bewoond gaan
worden. En tegen dien tijd moet er dan tocb
een kerkje zijn voor de katholieken. Ik kan toch
niet vergen dat alle polderbewoners naar Sloot-
dorp komen Weet ge wel, dat ze behalve in
de twee dorpjes Slootworp en Middenmeer, ook
nog verspreid wonen, op een vlakte van 14 K.M.
breed en 19 K.M. lang
En waar komen uw menschen vandaan
Uit alle provincies van Nederland. Ik hoor hier
letterlijk alle dialecten, Groningsch en Friesch,
zoowel als Limburgsch en Brabantsch en zelfs
Vlaamsch van degenen die uit Zeeuwsch-Vlaan-
deren afkomstig zijn. 't Is al zóó ver gekomen
dat 'k zelf niet meer merk, dat ik verschillen
de vreemde uitdrukkingen heb overgenomen.
We keuvelden nog wat over het nieuwe land
je „aan de zee ontdrukt" en meenden eindelijk
den tijd daar, van dezen jongen bodem weg
te komen naar de op ouden grond gebouwde
haardstede. Maar Pastoor Braak, als een han
delsman ontwikkeld, stopte ons een circulaire
In de band, waarop we al gauw het giro-num
mer 93665 ontdekten, en perste ons de belofte
af, het belangrijkste daaruit ruchtbaar te ma
ken.
Dat belangrijkste voor den Wieringermeer-
pastoor zal wel zijn, dat de eigen bewoners -
bijna uitsluitend landarbeiders die werkelijk
niet uit weelde hun toevlucht hebben gezocht
in dit deel van de drooggemaakte Zuiderzee
zoo weinig kunnen doen, om te bouwsom
van 10.000 per kerkje bijeen te brengen.
Naar Kipa uit Jerusalem verneemt, wil een
priester van het diocees Rijssel die in Nazareth
vertoefde, onder den naam van Trinitariërs den
aanbidding twee nieuwe Congregaties stichten
te Gapharnaum, een voor mannen en een voor
vrouwen.
De huizen voor beide Congregaties zouden
worden opgericht op den berg der acht zalig
heden en aan den oever van het meer van
Genezareth.
Hr. Ms. „HEEMSKERCK".
Naar uit Rome wordt gemeld, zal Hr. Ms.
Heemskerck", die van Oran in de haven van
Cagliari arriveerde, binnen enkele dagen naar
Nederland terugkeerea.
Gisterenmiddag om vijf uur is het Indië-
vliegtuig „Ijsvogel" op Schiphol teruggekeerd.
Als passagier bevond zich aan boord de heer
U. F. M. Dellaert, havenmeester van Schiphol,
die de uit- en thuisreis met de „Ijsvogel" heeft
gemaakt. Wij hebben kort na zijn aankomst
den heer Dellaert naar zijn bevindingen ge
vraagd.
Ik had een maand verlof, zei hij, en ik
wilde dien tijd nuttig doorbrengen. De K.L.M.
bood mij vrij vervoer aan. waarvoor ik haar
een rapport van mijn reis verstrek. Den derden
November vertrokken wij en den twaalfden
waren wij in Indië. Mijn indruk over de route?
Er zit leven in. Overal is men aan het werk,
terreinen worden verbeterd, lichtbakens en
nachtverlichtingen worden aangelegd, de radio
diensten worden beter ingericht. Nergens is
stilstand of achteruitgang. De route ontwikkelt
zich geleidelijk. In Bagdad wordt een nieuw
terrein aangelegd met een stationsgebouw, in
Jodhpur heeft de Maharadja een hotel laten
bouwen. Goede hotels zijn nu bij alle vlieg
velden.
In Indië ontmoette ik de heeren Nieuwenhuis
van de K. N. I. L. M. en Groeneveld Meyer van
het Hoofdbureau Luchtvaart. Met hen heb ik
alle lijnen van de K.N.I.L.M. bevlogen tot
Singapore toe. Vandaar ben ik per trein gegaan
naar Alorstar om de „Ijsvogel" weer op te
pikken. Dat is een vreeselijke reis geworden.
De spoorlijn was door overstroomingen onder
mijnd.
Dan moest eerst de locomotief over de ge
vaarlijke plaats heen en weer rijden. Daarna
werden de personenwagens opgetrokken. Ten
laatste kon de trein niet meer verder. Maar
ik moest de Ijsvogel halen. Midden in den
nacht ben ik er met een auto op uitgegaan
over een afstand van Amsterdam tot Brussel.
De wegen stonden diep onder water en het
water stroomde met kracht. Menigmaal zaten
we vast en ik heb dikwijls gedachthoe kom
ih daar nog uitEnfin, ik ben op tijd in
Alorstar gekomen. Maar dan is vliegen toch
heel wat veiliger.
U begrijpt, wat een prachtige maand ik ach
ter den rug heb. Vroeg in den middag komt
het vliegtuig al aan het eindpunt van zijn
etappe, zoodat de passagiers tijd genoeg heb
ben om de stad te gaan bekijken.
Het had niet veel gescheeld of h was
niet op Sinterklaasavond thuis geweest.
Ja, vanmorgen in Marseille is de ma
chine in den modder gezakt. Het terrein is
goed, maar het had buitengewoon zwaar ge
regend. De benzine is weer uit de tanks gehaald,
de post uitgeladen, toen konden we opstijgen.
We zijn naar een militair vliegterrein gevlo
gen en daar hebben we de post en de benzine
weer ingenomen. We zijn wel laat gekomen,
maar we zijn er toch nog.
Ik mag tevreden zijn over mijn reis. Er viel
heel wat ervaring op te doen onderweg. Ik
heb nu de Indië-route leeren kennen en er
zit nog heel wat muziek in. Schiphol is een
prachtige inrichting. Maar het zou verkeerd
zijn om in onze handen te wrijven en te zeggen:
wat hebben wij het hier mooi voor elkaar.
De vliegerij staat geen dag stil. Wij moeten
altijd op ons qui vive blijven om de ontwikke
ling bij te houden.
In verband met de indiening van het ontwerp
van wet, houdende tijdelijke maatregelen ter
bevordering van een zooveel mogelijk even
redige vrachtverdeeling in de binnen-scheep-
vaart, hebben de Vereeniging Amsterdamsche
Graanbeurs te Amsterdam, Bond van Ned.
Graan- en Zaadimporteurs te Rotterdam en het
Comité van Graanhandelaren te Rotterdam, die
geacht kunnen worden den geheelen Neder-
landschen invoerhandel in buitenlandsche gra
nen te vertegenwoordigen, zich met een ge
zamenlijk adres tot de Tweede Kamer gewend.
Ten aanzien van den considerans geven zij
in overweging het tijdelijk karakter duidelij
ker te doen uitkomen door in de wet zelve aan
te geven, dat zij zal geiden tot een nader vast
te stellen tijdstip, bijv. tot uiterlijk 1 Jan. 1935
Verder adviseeren zij nog tot amendeering
van eenige artikelen in het ontwerp, terwijl zij
ten slotte ter sprake brengen de kwestie van
het verschil onder de schippers. De Mem0rie
van Toelichting legt terecht den nadruk op de
waarde van persoonlijke eigenschappen en
deze hebben ongetwijfeld ook in het schippers
bedrijf steeds een belangrijke rol gespeeld bij
het bereiken van beter of slechter resultaat.
Sinds jaar en dag wordt aan vlugge en be
kwame, betrouwbare schippers gaarne de voor
keur gegeven, zelfs tot iets hoogere vracht, en
schuwt men trage en onbetrouwbare. Bij de
toepassing der wet zal het bezwaarlijk zijn hier
mee onmiddellijk rekening te houden, maar
Wel ware het volgens hun meening hoogst
jenschelijk, in de eerste plaats in het belang
der goede schippers zelve, dat dit op den duui
Seschiede. Daarom wordt in overweging ge-
seven <je mogelijkheid te openen bij de be-
rachtingscommissies klachten in te dienen,
opdat deze na onderzoek daarmede rekening
„|U.".'len houden door te trachten ongewenschte
Sintt rs tot lnkeer te brengen of zelfs ten
sluiten^ ®en °f meer bevrachtinsen uit te
ner^vaa<^6ntraa' Bureau voor de RÜn- en Bin-
bezwatl heeft in een uitvoerig adres talrijke
de concT ,ontwlkkeId en komt ten slotte tot
de binnUSle' dat in welke Sroote moeilijkheden
invoeria"SCheepvaart ook verkeert. door de
nenscheepvÉm'rtde bedo.e'de refelipg deze bin-
geschaad worden"1'11 V6eleer
Met de Portenionnaie van de .gastvrouw
er van door.
Men meldt ons uit Den Haa„.
eifrè'gedaan'v-Ster Va" de stu straat heeft aan-
inhoudende pi™ Van eeP P°rtemonnaie
ningen, welke lag 0p L? T gaSpen'
haar woning. n schoorsteenmantel in
In verband hiermede i
t,lrnn beeft de politie aange-
houden twee meisjes ,-esp. 15 en i6 jaar. wo
nende hier ter stede. Gebleken is, dat terwRl de
aangeefs er een oogenblik met het 16-jarig meis-
je m de Keuken was, het andere meisje de por-
temonnaie had weggenomen. Zij heeft daarop bij
het weggaan haar vriendin van den diefstal in
kennis gesteld, waarna beiden per trein naar
Rotterdam zijn gegaan en het geld geheel in
lunchrooms en bioscopen hebben opgemaakt
De portenionnaie is door de meisjes in een
rioolput aan de Noordpolderkade geworpen. De
beide gaspenningen zijn in beslag genomen.
Zondagmorgen even voor 6 uur werden te
Oss wederom eenige aardschokken waargeno
men, welke enkele secouden aanhielden, echter
niet in die hevige mate als die der vorige week.
427. Doezelemöezelepoezeltje heeft Jaap
onmiddellijk doen weten, dat een verster-
kingsleger gevormd moet worden. Jaap
trekt zijn beroemden uniform aan en aan
het hoofd van een leger trekt hij op.
428. Wij zien hem juist om den hoek ko
men, gevolgd door Petronella en Tante
Anastasia; daarachter (maar die zien wij
nog niet) maroheeren de dames Jip en
Nettie.
429. „Kolonel," zegt Jaap, „daar ben ik
met mijn leger!" „Goed," antwoordt Doezele-
moezelepoezeltje en hij geeft het bevel tot
den gemeenschappelijken opmarsch.
Eigenlijk is hij toch een Rotterdammer, al
behoort hij door zijn leven en werk aan Am
sterdam toe. Maar oudere Rotterdammers zul
len zich van meer dan veertig jaren geleden
nog wel de affiches herinneren van de Duitsche
Opera onder directie van Alex Saalbor'n en de
Groot-
Van dezen Alex Saalborn, op een goeden dag
eens met de in die dagen zoo gevierde Meini-
gers naar Holland gekomen, is Louis Saalborn
de talentvolle zoon, die nu 10 December a.s.
het zilveren feest van zijn tooneelloopbaan
viert.
Een artisten-jubileum is historisch vaak nog
al hachelijk uit te wijzen, maar bij Louis Saal
born, al is hij zelf pas een heuglijke veertiger,
moet het toch wel zijn, dat hij vijf en twintig
jaren geleden voor het eerst de planken be
trad, niet om zoo maar een brief op te bren
gen, maar werkelijk om als zestienjarig jong-
mensch de rol te spelen van een bejaarden
oudeheer, zij het dan ook in de operette, want
vader Saalborn had den knappen zoon voor 't
operette-genre bestemd.
Zelf dacht de zoon zich aan de schilderkunst
te wijden, én daarvoor bezocht hij de Academie
van Beeldende Kunsten in Amsterdam. Saal
born beoefent nog gaarne de schilderkunst,
komt zelfs op tentoonstellingen van modernen
Uit.
Maar gewoonlijk beoefent hij nu deze kunst
ten bate van zijn eigen tooneel-décors.
De groote tooneel-reformatie, die een der
tig jaar geleden van Willem Royaards uitging,
besliste ook blijkbaar over Saalborn's levens
kansen en positie.
Royaards vormde een school, kweekte een
nieuwe generatie van tooneelspelers; wij heb
ben ze gekend al die jonge menschen, die in
woord, gebaar, dictie, zelfs in gelaatsuitdruk
king Willem Royaards waren.
Maar Louis Saalborn is wel Royaards' eer
ste en beste leerling geworden, een die met
recht den profetenmantel van Royaards op zijn
schouders heeft voelen vallen.
Voor 't eerst speelde de negentienjarige Saal
born een figuratie-rolletje in Willem Schür-
mann's „Violiers", de meester zelf speelde den
ouden Mare; zes jaren later nam Saalborn de
hoofdrol over en speelde hij den ouden Mare
Violier.
Deze successie scheen een voorbestemming.
Toen Royaards ontijdig zijn groot levenswerk
moest opgeven, is de jonge Saalborn onbestre
den in zijn plaats en rechten getreden.
Saalborn werd de leider van het nieuw Ne-
deriandsch Tooneel, hij werd de voortzetter
van de groote en voorname Royaards-traditie.
Groote teleurstellingen zijn hem niet ge
spaard, hij zag zijn -verwachtingen zelfs in wer-
kelijken zin in rook opgaan bij den zoo tra-
gischen brand van het Paleis voor Volksvlijt.
Maar Saalborn heeft niet versaagd, hij heeft
volgehouden tegen de ontmoediging in.
Als zijn meester heeft hij groot en goed werk
werk gebracht: „Lucifer" „de Getemde Feeks',
„de Opstandelingen", „de Kapitein von Kope-
nick, Süss de Jood".
Als bij Royaards gaat zijn voorliefde uit naar
Shakespeare, Vondel en Goethe.
Hij was de kostelijke Molvalio in Driekonin
genavond, de „Mefisto" in de Faust, de „Gys-
bregt" en de „Lucifer" in Royaards' Vondel
stukken. J
En nu voor zijn jubileum heeft nij durven
grijpen naar een klassiek stuk als de „Eg-
mont" van Goethe.
Hij heeft het zelf in Hollandsche toonzetting
gebracht, hij speelt de hoofdrol, voert de regie,
heeft de ontwerpen gemaakt voor de décors.
Kan ooit een artist zich meer met hart en
ziel in een rol inwerken?
Louis Saalborn, een onzer knapste en vooraan
staande kunstenaars in het zilver jubileerend
op een veertig jarigen leeftijd, wat mag en kan
de kunst nog van hem verwachten?
En Saalborn is meer dan een belofte, hij is
de daad.
Datier had nog een „afspraakje
Nader vernemen wij, dat de 19-jarige werk-
looze kappersbediende C. E. van T., die Vrijdag
avond het meisje G. M. de H., in het Haagsche
Bosch met een scheermesje ernstig heeft mis
handeld, bij zijn verhoor nog heeft verklaard,
ook andere meisjes aldus te hebben willen
mishandelen.
Hij had een afspraak gemaakt met een meisje,
dat hij Zondagavond te Scheveningen zou ont'-
moeten, doch door zijn arrestatie den dag te
voren, is dit meisje aan het gevaar ontsnapt.
Het meisje in wier gezelschap hij zich bevond
toen hij Zaterdagochtend werd gearresteerd
zou vermoedelijk eveneens een dergelijk lot als
mej. De H. hebben ondergaan, wanneer de jon
geling niet zoo spoedig zou zijn opgeborgen.
Gisterenmiddag is hij in het Gemeentelijk
Ziekenhuis met mej. de H. geconfronteerd.
Had van T. totnutoe een cynische houding
aangenomen, thans, bij het ontmoeten van de
patiënte, barstte hij in een hevig snikken uit
en zeide, veel berouw van zijn daad te hebben.
De toestand van het meisje, dat veel bloed
verlies heeft geleden, blijft vooruitgaan.
De dader is in politie-bewaring gehouden.
EEN EIGENAARDIGE LIEFHEBBERIJ.
Auto's gestolen en weer in den steek gelaten.
Men meldt ons uit Den Haag:
Zaterdagavond om 21.30 deed een bewoner
van de Jan de Baenstraat aangifte van dief
stal van zijn auto H—S0732, welke even voor
zijn woning onbeheerd stond. De auto is om
1 uur teruggevonden in de le v. d. Kunstraat.
Om 23.30 deed een bewoner van de Paulus
Buijsstraat aangifte van diefstal van zijn auto
(Ford, H27914) vanaf de Voldersgracht. De
auto werd eenlgen tijd later door een tweetal
agenten in de Kranestraat teruggevonden. Vol
gens verklaring "an een getuige zou de auto
door een vijftal jongelieden daar zijn geplaatst.
Een niet bij den auto behoorend contactsleu
teltje werd daarin aangetroffen.
Om 0.30 uur deed een bewoner van de Ar-
chimedesstraat aangifte van diefstal van zijn
personenauto (Opel, H75031) vanaf de Ko
ningstraat, alwaar de auto onbeheerd stond.
Te 2.15 uur werd Je auto teruggevonden in de
Jan ten Brinkstraat.
Een belofte wordt hiermee ingelost-
Men schrijft ons:
Na in Duitsehland groote triomfen te hebben
gevierd, komen Fritz Hirsch en de zijnen naar
ons land terug, zooals zij het bij het weggaan
hebben beloofd, precies na zeven maanden. Ze
komen weer naar hier, dezelfde troep en de
zelfde leider, alsof ze niet weg waren geweest
en op Vrijdag 9 December a.s. zullen wij hen
te Rotterdam zien, in het Tivoli-theater, nog
voor zij in Amsterdam of in Den Haag zijn op
getreden. Zij komen met hun nieuwe operette
die zij in Berlijn, Hamburg, Stuttgart en ook
in ons land met zulk een buitengewoon succes
hebben vertoond: „Die Blume von Hawaii", de
laatste schepping van Paul Abraham, compo
nist van: „Voktoria und ihr Husar" en voorts
van talrijke filmsuccessen.
De regie ligt in handen van Fritz Hirsch, die
ook persoonlijk een der hoofdrollen vervult.
Fritz Hirsch in „Die Blume von Hawaii".
Verder werken mede: Friedel Dotza, Hilda
Harmat, Paul Harden, Albert May, Fritz Gei-
ger, Walter Triebei en twee nieuwe aanwin
sten voor het gezelschap: de dans-soubrette
Claire Clairy en de jonge tenor Richard Sal-
laba, een ontdekking van Alexander Moissi.
Voorts verdient vermelding, dat in verband
met de tijdsomstandigheden, prijsverlaging is
mogelijk gebleken, terwijl het peil der opvoe
ringen is verhoogd, door gebruik te maken
van de nieuwste effecten en vondsten der
theater-techniek, die de Berlijnsche operette
wereld wist op te leveren.
In 70-j. ouderdom is Zondag te 's Hage over
leden de heer I. Hogerzeil, oud-directeur van
het Rijkstelegraafkantoor te dezer stede, officier
Oranje Nassau Orde.
MAJOOR J. NEDERBURGH t
In den ouderdom van 90 jaar is te 's Graven-
hage overleden de gep. Majoor-Administrar
teur J. L. Nederburgh.
DOUGLAS FAIRBANKS.
Reuter seint uit Londen, dat aldaar uit
Frankrijk is gearriveerd de bekende filmartist
Douglas Fairbanks.
TOONEELSTUK VERBODEN.
De burgemeester van Groot-Schermer heeft
de opvoering in zijn gemeente verboden van
het tooneifistuk „Er staat geschreven."
Uitvoer.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek deelt
mede, dat in de maand November 1932 aan
fijne zaden werd uitgevoerd
Maanzaad (papaverzaad) 233.992 kg.
Karwijzaad 671.057 kg.
Kanariezaad 104.837 kg.
Bruin Mosterdzaad 83.249 kg.
Geel mosterdzaad 328.167 kg.
Invoer.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek deelt
mede, dat in de maand November 1932 aan
fijne zaden werd ingevoerd
Maanzaad (papaverzaad) 137.321 kg.
Karwijzaad 52.897 kg.
Kanariezaad 193.581 kg.
Bruin mosterdzaad 117.025 kg.
Geel mosterdzaad 463.222 kg.
De Ijsvogel te Marseille opgehouden.
Gemeld wordt
Wederom heeft de slechte toestand van het
vliegveld te Marseille den Indië-dienst parteh
gespeeld. Hoewej de gezagvoerder van de „Ijs
vogel" de heer Soer, Zondag alvorens op dit
vliegtuig te landen, radiotelegrafisch heeft ge
vraagd of dit wel in goeden staat verkeerde en
of het niet beter ware het nabij gelegen vlieg
veld van Istre aan te doen, is hem geantwoord,
dat het vliegveld Mariguane (dit is de naam
van de luchthaven van Marseille), in goeden
staat verkeerde.
Inderdaad is het vliegtuig ook goed geland,
doch gisterochtend hij het vertrek zakte het in
de modder weg, gelukkig zonder schade op te
loopen.
De „Ijsvogel" op Schiphol.
Het retourvliegtuig „Ijsvogel" is gisteren*
middag te 16.50 uur van Marseille vlot op
Schiphol geland. De bemanning van het vlieg
tuig bestond uit de heeren Soer, Kress, Stolk.
en Tolk, resp. le en 2e bestuurder, boordwerk
tuigkundige en marconist.
De „Oehoe" is in Allahabad aangekomen.
Blijkens medsedeeling van de Indische post
administratie heeft de „Oehoe" 208 K.G. post
aan boord, bestemd voor Nederland, benevens
2 pakketten met een bruto gewicht van 1 K.G.
250 gram.
Het schip vlotgekomen.
SOERABAJA, 4 December. (ANETA).
Hr. Ms. mijnenlegger „Krakatau" is vlotge
komen. Het schip werd naar het Marine-eta
blissement te Soerabaja gesleept.
BANDOENG, 5 December (ANETA)
De vulkanologische dienst heeft gisteren te
3.45 uur Java-tijd op den Papandajan een aard
schok waargenomen, waarvan het epicentrum
140 K.M. van Bandoeng was verwijderd.
MENADO, 5 December (ANETA)
Zondag wérd te 4 uur een vrij zware aard
schok gevoeld welke ongeveer 1% minuut aan
hield richting Noord-Zuid. Gisteren werd te
11.30 uur n.m. een korte schok gevoeld.
CORONTALO, 5 December (ANETA)
Zondag werd te 4.10 nur n.m. een hevige aard
schok gevoeld richting Oost-West. Duur onge
veer 1 minuut. Om 6.30 uur werd wederom een
korte, lichte schok gevoeld.
BATAVIA, 5 December (ANETA)
Het Observatorium registreerde gisteren te
3.44 uur n.m. een aardschok op 2100 K.M. af
stand in Oost-Noord-Oostelijke richting tus-
schen de Minahassa en de Soela-eilanden. Om
6.07 n.m. werd in dezelfde richting en op
denzelfden afstand een naschok geregistreerd.
HET MOEILIJKE NEDERLANDSCH.
De „N, R. Crt." drukt een tweetalige cir
culaire van een Waalsche fabrikant van keu
kenfornuizen af, waarvan wij het „Nederland-
sche" deel hier overnemen, dat als volgt luidt:
„Wij hebben het voordeel u ter kennis te
brengen dat wij te Brussel 95, Jacqmainlaau
(te eenige minuten van de Noordstatie gele
gen) een voortdurende tentoonstelling en een
verkoopbureel voor onze kookkachels en kolen
en gastoestellen komen te inwijden.
Wij verzoeken U aardig ons eene bezoek te
brengen, naturlijk zonder verbindtenis van
uwe zijde. Gij zult waarschijnlijk verzekerd
zijn dat wij gansch op de hoogte zijn. Ons
afgevaardigde, Mijnheer André W...., zal
dienstelijk de zeer voordeelige prijzen onder
uw gezag brengen.
Vanaf 15 jaren dat wij in de Grand-Duché
fabrikeeren, hebben, hebben wij vruchtbare
ondervindingen in de fabrikatie van alle ver
warmingstoestellen bekomen, van de grootste
kookkachel voor spijshuizen en pensionnaten
tot de kleinste voor huisgezin, zooals al de gas
toestellen.
Het gaat van uw eigen belang van zeer
schoone en goede kwaliteit, van de sterkte en
man(?) de zeer redelijke prijzen van onze
produkten U te overtuigen. Wij hopen wel U
eerstdaags kunnen groeten en wij dubben geens
zins daat de eerste levering zal ons uwe goede
en voortdurende kalanditie bedragen.
Inddttijd, groeten wij U zeer hertelijk".
Dat moeilijke Nederlandsch ook!
JltElk
4MmMR ÜBBBHBk
Kwii&i» ■■■niEik
