WÊm
MA ANDAG 8 JANUARI 1934 1
DE KLEINE REISWAGEN.
Proeftocht met club-coaches naar de
Schelde-stad.
DE BRAND AAN DE
PARALLELWEG.
GENEESMIDDELEN VOOR ZIEKEN-
FONDS-PATIENTEN.
Man en vrouw voorloopig in
arrest gesteld.
Het vee had schurft.
ROTTERDAMSCH ZANGERSVERBOND
HULDIGING H. A. MEERUM
TERWOGT.
DE TRUC GING NIET OP.
MAASSLUIS
VLAARDINGEN
DE JOODSCHE VLUCHTELINGEN.
HARDHOORENDE DOOR TREIN
GEGREPEN.
IN KOKENDE MELK GEVALLEN.
MOBILISATIE-MAKKERS BIJEEN
ROTTERDAMSCH® SCHAAKBOND.
DE SCHAAK-MACHINE
AARDBEVING BIJ HET RANAU-
MEER.
mmmm
Logisch.
O—
~0-
Evenals in het stadsverkeer in den laatsten
tijd wordt waargenomen, hoe het vroegere type
taxi's van groot formaat verdrongen wordt door
de z.g. klem-taxi's, welke door gering benzine-
en olieverbruik en gering gewicht resp. lage
belasting zóó economisch geëxploiteerd kunnen
worden, dat een ingrijpende verlaging der
vervoerstarieven bij hitensief gebruik mogelijk
werd, zoo mag het ook waarschijnlijk worden
geacht, dat de groote en in exploitatie kostbare
autobussen en touringcars, in menig geval ver
vangen zullen worden door kleiner materieel.
Aangezien nu bovendien het reizen in zeer
groote gezelschappen menigmaal bezwaren ont
moet en velen daarentegen de voorkeur geven
aan het reizen in kleinere groepep, is de N.V.
van der Schuyt's Keederij er toe overgegaan
een nieuw type reiswagen met een accomodatie
voor ten hoogste 14 personen in het verkeer te
brengen, onder den naam van „ciub-coach". De
wagens werden voorzien van bijzonder soe
pele veeren van speciale constructie, inwen
dige verwarming, open-dak-constructie, inge
bouwde kofferbergplaats en ook overigens met
bijzondere zorg gecarrosseerd.
In verband met de oplevering van het eer
ste viertal dezer clubcoaches werd van uit de
Maasstad dezer dagen een excursie gemaakt
naar de Scheldestad, eene excursie waaraan
door verscheidene Nederlandsche journalisten
werd deelgenomen.
Dit was voor de Antwerpenaren, zoowel het
gemeentebestuur als de journalisten-organisa
ties, aanleiding aan dit bezoek een min of
meer officieele ontvangst te verbinden.
En zoo geviel het, dat toen wij dezer dagen
na een reis van een kleine drie uur de Schelde
stad binnenvielen, in het bekende Century-
hotel ter begroeting aanwezig waren de heeren
De Boy,' voorzitter van den Antwerpschen
journalistenbond, Reynders, voorzitter van den
Bond van bestuurders der provinciale dagbla
den en dr. Goris, bestuurder van den Fropa-
gandadienst der stad Antwerpen en eenige
tientallen collega's van diverse Antwerpsche
bladen.
Gezamenlijk werd hierna naar het mooie
Antwerpsche Stadhuis gereden, alwaar weder
om alles op een officieel bezoek scheen voor
bereid. Boven den ingang van het Raadhuis
wapperden de vlaggen van Nederland. België
en Antwerpen en een kleine politiemacht was
op de been èn cm ons bezoek ordelijk te doen
geschieden èn zeker om daaraa nog eenig bij
zonder cachet te verleenen.
In de prachtige Leyszaal van het stadhuis
geschiedde een ontvangst door den burgemees
ter van Antwerpen, den heer Kam. Huysmans
met een gevolg, bestaande uit den schepen
voor Openbare Werken, den heer H. Somers,
den secretaris van den burgemeester, den heer
v. d. Casteele, den bestuurder van den Propag.-
dienst der Stad Antwerpen, dr. Goris, dr. Mau-
rits babbe, conservator van het Plantijn-Moretus
Museum e.a.
Burgemeester Huysmans hield een zeer ami
cale toespraak, waarin hij op het nut der gees
telijke en economische toenadering tusschen
de Maas- en Scheldestad wses namens de
Nederlandsen-.; journalisten werd hij hiervoor
beantwoo-d door den heer Th. Cnosseh en voor
de Reederij v. d. Schuyt door den directeur,
den heer Verster waarna hij ons in een rond
gang al de schoonheden van het fraaie stadhuis
liet zien en de plannen ontvouwde voor de
nieuwe st-'d op den linker Schelde-oever, waar
na het gereedkomen van de Scheldetunnels een
nieuw Antwerpen moet gaan verrijzen.
In het bekende „Hotel de Londres" werd
hierna de luch gebruikt, waaraan door een hon-
jdBfdtal personen werd deelgenomen. De sche-
'voor onderwijs, de heer Eeckelers, hield
hier aan tafel een toespraak.
- In den middag werd onder leiding van ir,
Thoffet een bezoek gebracht aan de Schelde
tunnels, waarvoor natuurlijk vooral bij' de Rot-
terdamsche journalisten veel belangstelling be
stond in verband met de tunnelplannen in de
Maasstad.
Met de Flandria werd tenslotte een rond
vaart gemaakt door de havens. Een bezoek aan
het Plantijn-museum moest in verband met het
vergevorderd uur tot een volgende gelegenheid
worden uitgesteld.
De vrij vlugge en comfortabele club-cooches
brachten het gezelschap met een kort oponthoud
tê Breda la eenige uren weer terug naar Rot
terdam en de Residentie.
Te dure geneesmiddelen onder
woordmerk.
Namens alle te Fotterdam werkende zieken
fondsen. omvattende twee derden der Rotter-
damsche bevolking, is een adres gezonden aan
den Minis'er van Economische Zaken.
Het valt niet te ontkennen, aldus dit adres,
dat het Nederlandsche volk de geneesmiddelen
onder woordmerk veel te duur betaalt, omdat
de (meestal buitenlandscha) fabrikanten hun
producten veel te hoog in prijs houden têh
opzichte van de vervangpreparaten en aldus
schromelijk misbruik maken van de bekend
heid en klank van het Woordmerk bij den voor-
sehrijvencien medicus, waardoor veel geld der
ziekenfondsverzekerden komt in het bezit van
den fabrikant, dat veel beter besteed zou kunnen
worden.
Verzocht wordt het daarheen te leiden, dat
het recht op een woordmerk, gedeponeerd voor
geneesmiddelen, slechts voor 15 jaren wordt
verleend en het recht op het woordmerk daarna
geheel komt te vervallen.
VERZEKERING MIJ. „SINT PETRUS".
Meer bevredigende resultaten
Het jaar 1933 was voor ons gunstiger dan
1932. Dit weerspiegelt zich vooral in de produc
tie. Het netto ingeschreven bedrag Kapitaal-
en Volksverzekering steeg n.l. over 1933 met
totaal 2.557.733 (v. j. ƒ1.583.273), zoodat de
totale verzekeringsstand op 31 December 1933
bedroeg ƒ26.661.078 (v. j. ƒ24.103.325).
In de afdeeling spaarbrieven liep het inge
schreven bedrag terug van ƒ71234.652 op ulto.
December 1932 tot ƒ6.075.596, op ulto Decem
ber 1933, wat grootendeels een gevolg is van
Ket tot uitkeering komen van Spaarkas 1933.
Vanaf 1 Januari 1934 nemen wij geen spaar-
brieven meer aan.
In Kas 1933 werd gemiddeld per 11-jarige
spaarbrief van ƒ360 uitgekeerd ƒ444; per li-
jarige spaarbrief van 125 werd uitgekeerd
gemiddeld 153.
De uitkeeringen bij overlijden Kapitaal- en
Volksverzekering bedroegen 48.887 (v. j,
ƒ53.213).
Het koersverlies over 1933 Was zeer gering
n.l. ƒ950 (v. j. koerswinst ƒ4.275).
De overige beleggingen gaven behoudens een
geringen achterstand in de betaling der hypo
theekrente (f Vil tegen v. j, ƒ4.937) geen bij
zondere moeilijkheden.
Naar wij Verwachten, zullen de fln&nciéele
resultaten over 1933 bevredigend zijn.
BEEN AFGEKNELD.
Zaterdag was de 23-jarlge J. v. W. uit de
Reederijstraat aan de Maaskade bezig een Schip
van de firma v. d. Schuyt vast te leggen Hij
is daarbij met het rechterbeen in een staal
draad bekneld geraakt, Waarbij het been hem
ónder dé knie is afgeknéld. De ongelukkige is
in - het' ziekenhuis aan dén Cooisingel opgé-
Omtrent den Zaterdagavond plaats gehad
hebbenden brand aan den Parallelweg te Ter-
bregge, vernemen wij nog het volgende. Direct
na het bekend werden van den brand, heeft
de inspecteur van politie te Hillegersberg met
de recherche zich naar het terrein van den
brand begeven. Of er iets verdachts door de
politie werd geconstateerd is niet bekend,
doch wel, dat dadelijk de substituut officier
van Justitie uit Rotterdam, mr. Reumer werd
gewaarschuwd, die ook spoedig ter plaatse
verscheen en onder wiens directe leiding het
onderzoek werd voortgezet
De vrouw van den heer L. is kort daarop
naar het politiebureau overgebracht, en toen
later de man en de knecht, die te Rotterdam
melk hadden bezorgd, per auto terugkeerden,
werden die eveneens naar het bureau van po
litie overgebracht én aan een nauwkeurig
onderzoek onderworpen.
Uit een en ander is komen vast, te staan,
naar de politie ons mededeelde, dat de vrouw
zéér roekeloos met de lamp in den stal te werk
is gegaan en de brandende lamp, inpiaats van
naar buiten te werpen haar in het stroo heeft
gegooid. Van zelf vond het vuur daar gretig
voedsel en laaiden de vlammen spoedig op.
Uit verder onderzoek kwam vast te staan,
dat hoewel eerst werd medegedeeld, zoowel
door man, vrouw als knecht, dat de dieren
kerngezond waren, later bleek, dat 4 koeien
ernstig ziek waren aan schurft, terwijl een
tiental andere koeien eveneens in lichteren
graad door de ziekte waren aangetast. De
koeien hadden dus een belangrijke waarde
vermindering ondergaan, terwijl eenige weken
geleden reeds twee koeien aan deze ziekte
moeten zijn gestorven. De dieren gaven ook
geen melk meer en kostten natuurlijk veel
aan verzorging en voeder.
De vrouw moet na het ongeval met de lamp
geen hand hebben uitgestoken om de dieren
te redden, wat zij wel had gekund, immers,
zij is eerst naar haar woning gegaan, hoewel
er op dat moment nog geen gevaar dreigde en
heeft daar een kistje, inhoudende eenig geld,
de bandpolis en andere paperassen, in veilig
heid gebracht.
Vervolgens is door haar in veiligheid ge
bracht een costuum van haar man, een wek
ker en een pendule met een paar antieke
vazen.
Het vuur in den steil brandde inmiddels
lustig verder en niettegenstaande het geloei en
gestamp van de koeien en de paarden die
angstig werden, is de vrouw rustig doorgegaan
en deed niets om de dieren uit den stal te
redden.
Het bleek dat L. met zijn hofstede op beurs
polis was verzekerd voor een bedrag van circa
15.000.
In het geheele onderzoek kwamen tal van
vreemde dingen naar voren, wat de Officier
van Justitie deed besluiten een bevel te geven
tot voorloopig in arrest stellen van man en
vrouw.
De knecht van L. die bij thuiskomst de ge
heele hofstede tegen den grond zag liggen en
hoorde dat alle dieren om het leven gekomen
waren, heeft zich dat zoo - ingetrokken, dat
hij overspannen is geraakt en later, toen hij
in het politiebureau onwel is geworden, naar
het ziekenhuis te -Rotterdam moest worden
overgebracht en aldaar opgenomen.
Men was van oordeel, dat niettegenstaande
de vlammen hoog oplaaiden en eenige bewo
ners in samenwerking met de politie nog kans
zagen eenige varkens te redden, ongetwijfeld
de vrouw deze dieren allang in veiligheid had
kunnen brengen.
Het onderzoek duurt nog voort. De moge
lijkheid is niet uitgesloten, dat man en vrouw
naar het Huis van Bewaring zullen worden
overgebracht.
Twee dozijn vereenigingen ir
drie avonden.
Het Rotterdamsch Zangersverbond heelt een
concertenserie georganiseerd, die over 3 Zon
dagavonden veTdeeid wordt en waaraan wordt
deelgenomen door twee dozijn bij het Verbond
aangesloten vereenigingen. Wij kunnen dus re
kenen op een octet per avondhet kan er
voorloopig mee door. Gisteren hebben wij in
het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen
den inzet van dit muziekgenoegen beleefd en
daar een programma ontvangen, waarop zich'
inderdaad acht zanglustige ensembles aanmeld
den in de meest uiteenloopende formatiesal
leen dames, alleen heeren, dames en heeren,
kinderen en gemengd koor, alleen kinderen
etc. In deze variatie zit o.i, wel de grootste at
tractie van deze avonden, die waarschijnlijk
meer noodgedwongen dan spontaan in ëlkaar
gezet worden. Onwillekeurig krijgt men weer
herinneringen aan een wedstrijd-systeem, al zit
ten er bij de organisatie ook nog zooveel goede
bedoelingen voor.
Hét gaat niet aan de vocale prestaties van al
de optredenden ook zelfs maar vluchtig te be
spreken wij zouden te uitvoerig worden. Wij
meenen slechts te moeten wijzen op het o. i. niet
zóó heel verstandige idee, om een kinderkoor
bijv. nog na de pauze te laten optreden, terwijl
de klok reeds lang bedtijd heeft geslagen voor
„de kleine stem"-metjes of voor het kinderlijke
gedeelte van „De stem Vreewijk".
Ook achten wij 't niet bijster paedagogisch,
door kinderen het volgende liedje te laten
zingen
Kleine kroegjes, ja, die weet ik,
Ook drie in getal,
In 't eene pof ik, in 't andere drink ik,
In 't derde raas ik meestal."
Maar dit zijn eenige kwesties, die een vol
gend maal gemakkelijk voorkómen kunnen
worden, zoodat wij ze niet te zwaar zullen
wegen.
Zondag 21 Januari komt er weer een Ver-
bondsavond.
Zaterdagmiddag heeft in Bristol te Rotterdam
nan.ens ae sportwereld de huldiging plaats
gehad van den heer H. A. Meerum Terwogt,
ter gelegenheid van zijn 25-jarig jubileum als
sportredacteur van de „N.R.Ct.".
Een groot aantal bloemstukken van particu
lieren en sportvereenigingen gaven de zaal een
feestelijk aanzien. Van tal van andere belang
stellenden waren er per brief of langs telêgra-
fischen weg gelukwensehen binnengekomen en
dit aantal was zoo groot, dat wij hier geen
namen willen noèmen, maar volstaan met te
.'.eggen, dat uit alle deelen van het land blijken
van sympathie en waardeering aanwezig waren.
De groote populariteit van den jubilaris bleek
echter eerst récht, tóén om drie uur de heer
Terwogt. vergezeld van zijn echtgenoote, aan
wie bij den ingang een tuil rozen werd óver
bandigd, de zaal binnentrad en verwelkomd
werd door de huldigingscommissie. Van alle
kanten waren belangstellenden en sportvrienden
opgekomen, o.m. mr. P. Droogleever Fortuyn,
burgemeester van Rotterdam, de heer H. Nijgh,
mr. C. G. v. d. Hoeven, resp. directeur en
noofdredacteur en vele andere redacteuren van
de „N.R.Ct.", vertegenwoordigers van voetbal
verenigingen, scheidsrechters, sportbonden enz.
Als tnleiding tot een schier eindelooze rij van
sprekers ïam allereerst ,het woord de heer C.
W. van Hasselt, voorzitter van het huldigings
comité. Spr. huldigde den jubilaris voor het
feit, dat hij deze 23 jaren niet alleen in dienst
is geweest van de „N.R.Ct.", maar ook van de
sport. Vroeger heette sport kinderwerk te zijn
en daarom moeten wij de Nederl. dagbladpers
dankbaar zijn, dat zij speciale sport rubriek en
in het leven heeft geroepen, waardoor het
tempo van den groei van het sportleven werd
bespoedigd. Met de beste wenschen voor de
gezondheid van den heer Terwogt, opdat hij
nog vele jaren zijn mooie werk zal kunnen
voortzetten, bood spr. een geschenk onder
couvert aan.
De heer Ch. A. Cocheret heeft daarop als ver
vaardiger van een gedenkboek, Waarin geïllu
streerd met 12 geestige sportvoorstellingen. de
handleekeningen voorkomen van allen, die
daartoe hebben bijgedragen, een geestig
speechje gehouden.
De heer Terwogt, hierna het woord nemend,
herinnerde aan de prettige oogenblikken, die
hij door de sport heeft gehad. Altijd heeft hij
var. de sport gehouden en zal dat ook altijd
blijven doen. De sport is gegroeid van iets
kleins tot 'n belangrijken factor in Het dage
lij ksche teven. Spr. brengt aank aan den -heer
van Hasselt, den heer Cocheret en de verdere
commissieleden; aan den heeren Nijgh en v d.
Hoeven, die hem zoowel moreel als financieel
in staat hebben gesteld datgene te doen, wat
hij door zijn liefde voor de courant, de journa
listiek en de sport heeft gedaan.
Dr. D. J. van Prooye, voorzitter van den
K.N.V.B., K. J. J. Lotsy, als consul van den
Belgischen Voetbalbond en als voorzitter van de
technische commissie, res. maj. G. van Rossem.
bij ontstentenis van den voorzitter, mr. A. ba
ron Schimmelpenninck v. d. Oye, namens het
N.O.C., jhr. J. Feith, „voorzitter van de ver-
eenigmg de Nederl. Sportpers, Jasper Warner,
oud-voorzitter van den K.N.V.B., ir. J. Kips,
namens de Zilveren Voetbalcommissie, ir. E.
L. C. Schiff, voorzitter van de K.N.A.C., J. M.
J. Korpershoek, voorzitter van de Vereeniging
van Leeraren en onderwijzers in de Lichame
lijke Opvoeding. C F. Kelienbach, voorzitter
van den Kon. Ned. Zwembond, A. H. W. Wee-
kenstroo, voorzitter van den R.V.B., mr. Canter
Cremers, bij ontstentenis van den voorzitter
Edo Bergsma, namens den A.N.W.B. en anderen
hebben in verschillende toonaarden de loftrom
pet gestoken voor en hun dankbaarheid geuit
jegens den jubilaris, die dit alles als een zond
vloed over zich voelde glü-en, maar die er
toch zeker wel door zal zijn overtuigd, dat hij
zich in de afgeloopen 25 jaar in alle takHen van
sport niet alleen, maar ook in het maatschap
pelijke leven een zeer groot aantal vrienden
.heeft verworven.
Groote partij aardappelen in
beslag genomen.
Een sur veilleerende agent van politie heeft
Vrijdagavond een groote gesloten verhuis-
auto aangehouden, waarin zich 3500 kilo bo-
venmaatsch-e aardappelen bleken te bevinden
dié het eigendom waren van de aardappel
handelaren de Gebr. S., die al meer wegens
aardappelsmokkelarij met de politie in aan
raking zijn geweest.
Deze keer hadden zij een nieuwe truc ver
zonnen en een grossier bereid gevonden mee
te rijden om de aardappelen met zijn papie
ren ie dekken. De grossier kwam onderweg
er echter achter aan wat Voor een zaakje hij
zijn medewerking had verleend en was toen
ook onmiddellijk uitgestapt.
De aardappelen die dus ongedekt waren zijn
in beslag genomen en tegen de gebr. S. is pro
ces-verbaal opgemaakt.
INBRAKEN
Zaterdagavond is er ingebrokén in de wo
ning van' B. S. aan de Vredenoordk'aóe. Ont
vreemd zijn een bedrag van 30.— en een
radiotoestel.
Zaterdagnacht is ingebroken In de slage
rij van W, v. H. aan den' Crooswij-kscheweg
waar een bedrag van 40.gaspenningen
en 15 po-nd vleeseh zijn buit gemaakt.
GESLAAGD.
Bij het op 5 en 6 dezer te Hilversum ge
houden examen in de moderne talen voor po-
litie-ambtenaren beneden den rang van inspec
teur van politie, behaalde de heer G. van Sint
maartensdijk, agent van politie alhier, de di
ploma's voor de Duitsche en Engelsche taal.
SCHEEPVAARTVERKEER VULCAAN-
HAVEN 1933.
In 1933 zijn in de Vulcaanhaven 328 sche
pen binnengekomen met een totaal inhoud
van 2.915.034 bruto M3. Deze schepen wareft
Van de volgende nationaliteit: Nederland 90;
Frankrijk 62; Duitschland 45; Noorwegen 19,
Engeland 27; Zweden 26; Spanje 7; Grieken
land 6; Italië 10; Denemarken 6; Rusland 6;
Joegó-Siavië 4; Finland 15; Estland 1; Lethland
4. Hiervan waren 122 schepen om erts te los
sen, 3 om kolen te lossen, 76 om te bunkeren,
96 om koler. te laden, 2 om ijzer te laden, 2 om
kunstmest te laden, 8 om kunstmest te lossen,
10 om teer te lossen, 7 om olie te lossen, 1
om creosoot te lossen, 1 om teer' te lossen, en
te laden. Van de 328 schepen hebben er 38 na
lossing een uitgaande kolenlading ingenomen.
DERDE ORDE.
Hedenavond, wordt in het R. K. Vereni
gingsgebouw een bijzondere algemeene ver
gadering gehouden, tevens propagandaverga-
dering, van de Derde Orde van Sint-Fran-
ciscus. De heer E. Francke uit Den Haag komt
dan spreken over: „St. Franciscus en de geest
van onzen tijd". Toegankelijk voor sertiaris-
sen en andere belangstellenden.
(Ingezonden).
De Financieele Commissie van het Comité
voor Bijzondere Joodsche belangen schrijft ons;
Onherroepelijk moet over 14 dagen de hulp
verleening gestaakt en moeten de Duitsche
vluchtelingen aan hun lot overgelaten
worden, daar de kas van het „Nood
fonds 1933" dan uitgeput is. Deze ramp
moet worden voorkomen en dit is mogelijk
wanneer in ons land van de honderddui
zenden couranten lezenden slechts 7000 zich
verbinden elke week één gulden voor de
vluchtelingen bij te dragen.
Duizenden en nog eens duizenden Christenen
niet minder dan Joden zullen verontwaardigd
zijn wanneer zij vernemen, dat de vluchtelin
gen aan honger en ellende prijsgegeven wor
den omdat in het gastvrije Nederland voor dit
handje vol menschen geen voedsel en eerste
levensbehoeften zijn bijeen te brengen.
Het Comité voor Bijzondere Joodsche belan
gen heeft wel dit bovenstaand besluit geno
men; de redactie kan echter niet gelooven dat
dit besluit zal worden uitgevoerd, omdat zij
overtuig'd is, dat er wel 7000 personen bij het
lezen van dit ontstellende bericht onmiddellijk
het besluit zullen nemen en de daad bij het
woord zullen laten volgen om wekelijks f 1.
voor de Joodsche vluchtelingen bij te dragen,
en dit bedrag per postwissel zullen overmaken
of automatische opdracht te geven tot giree
ring op postrekening 221605 o* gemeente giro
A. A. 43, beide rekeningen ten name van de
Bank-Associatie N.V., Bijkantoor Stadhouders
kade.
Aan de gevolgen overleden.
Zaterdagmorgen omstreeks kwart voor negen,
is op den spoordijk tusschen Ruurlo en.Bur-
culo de heer A. ten Harkei, die hardhoorend
was, door den trein van de locaaispoorweg-
rhaatschappij EnschedéDoetinchem, gegrepen
en gedood.
Te IJsseïsteijn (L.) had het 3-jarig dochter
tje van den heer Lemmens het ongeluk in een
pan kokende melk te vallen. De kleine is aan
de bekomen verwondingen overleden.
De Rotterdamsché Schaakbond heeft on.ïer
leiding van zijn voorzitter, mr. Oskam, een bij
zondere algemeene vergadering gehouden, spe
ciaal ter behandeling dit t;:n tweede male
van het voorstel van den Nederl. Schaakbond
om elke vereeniging, die krachtens haar lid
maatschap van een der dlstriotbonden, Jeel
uitmaakt van den Nederlandschen Schaakbond,
te verplichten zooveel abonnementen op het
Tijdschrift van den Nederlandschen Schaak
bond te nemen als zij leden telt.
In de vorige vergadering van den Rotter-
damschen Bond, kon dit voorstel geen onver
deelde instemming vinden. Omdat echter ver
werping zeer ver strekkende gevolgen kon ïeo-
ben mogelijk tot een breuk met den Nederland
schen Bond kon leiden, besloot men alsnog naar
een oplossing te zoeken, die voor elk te aan
vaarden was en dientengevolge kwam men
thans overeen het voorstel van den Nederl.
Schaakbond te zullen accepteeren mits aan den
Rotterdamschen Bond het recht zal worden toe
gekend slechts voor een bepaald percentage van
zijn ledental het per hoofd verplicht te stelle a
abonnement te nemen.
INBRAAK
In den nacht vart Zaterdag op Zondag Is
door middel van een tuimelraam ingebroken
bij dén slager J. C. B. aan den Nieuwe Bin
nenweg. Een bedrag van 360, plus een gouden
horloge en ketting werden gestolen. De win
kel werd Verlaten door den achter het huis ge
legen tuin. Vandaar klem men over een schut
ting in een anderen tuin van waaruit men de
woning bedrad van W. v. d. H. Hier worden
vermist 4.50 plus een rol centen.
VECHTERSBAZEN
Giste; ana vond ia in een café aai) de Püt-
Scbélaan een woordenwisseling ontstaan tus
schen enkele bezoekers en zekeren J. de B.
die tenslotte met een mes begon te dreigen.
Zjjn tegenstanders heben zich toen op hem ge
stort en eén van hen heeft de B. met een
raamstok e enernstige verwonding aan hét
hoofd toegebracht. is naar de politie gegaan
maar toen deze in hét café kwam was er nie
mand meer te vinden.
DE DRIE KONINGEN IN VREEWIJK
Onder regie van Br. Theophile en den heer
Henk Willemsen leeft hét knapenkoor van
Katholiek Vreewijk het bestaan om Henri
Ghéon's „De reis der drie koningen" ten too-
neele te voeren en uit te beelden.
We waren vooraf wat huiverig, omdat dit
oeuvre van den Franschen tooneelvemieuwer
den eisch impliceert Van oudere spelers dan
14 a 15 jarigen. Dit gemis vooral voor het
noodige zwaardere stemmen-ma té naai ten be
hoeve vin de Wijzen uit den Oriënt is blij
vend éenigszins gevoeld.
Wat werd overigens echter niet bereikt! Het
spel der acteerendé jóngens stónd zeer hoog.
Welk een beheerschtheid en rust ten bate van
dié Oostersche wijsgeerige sfeer, welke breede
gebaren, mede expliceerend én verduidelijkend
het gesprokén wóórd. Wanneer déze acteurs
toch eens Gezellen waren geweest met dezelfde
bedrevenheid als die kleine kunstenaars.
Op dezelfde hoogte als het eigenlijke spél
stond de stijl dér entourage; we bedoelen de
fijnzinnige decors voor veld met twinkelende
sterren, paleis, grót, de fraaie aankleeding van
dé personages en lichtinvallen.
Br. Theophile heeft wel weer eens gedemon
streerd, wat practisch met vernieuwing en
verbetering m-ogelijk is.
Terecht werden de heeren Antonissen (deco
rateur) en Hendriks voor hun zwoegen met
een hartelijk woordje gehuldigd.
Na de pauze ging nog „Het zeer schoone
vertrouwen", een driehoekstuk,
Ook hier trof weer de vaardigheid en de
verzorging tot in finesses van een schoon spel
naar vorm en inhoud.
Het publiek was enthousiast.
En we Waren op tijd buiten.
Baanbrekers zijn het daar in Vreewijk!
Hedenavond is er in „Spes Bona" een re
prise van het geheel.
Reünie op Kun oude fort.
Op verzoek van den oud-commandant 'van
dé Voormalige „Bezetting 19141915" van Fort
Hans»ijk om aldaar op Hemelvaartsdag, 10
Mei a.s. een kameraadschappelijke samenkomst
te mogen houden van leden van de voormalige
bezetting heeft de Minister gunstig beschikt
Deze leden, thans burgers van allen rang en
stand, waren in 1914-1915 officieren, onder
officieren, korporaals en manschappen van de
infanterie, artilerie, genie en van het hospitaal-
personeel.
Ook hun familieleden mogen tot het fort
worden toegelaten. Dit is gelegen aan de Lek,
nabij Schalkwijk. Nu reeds zijn ongeveer vijf
honderd personen te verwachten. Dit aantai kan
nog grooter worden. Zij komen uit 177 ver
schillende en zeer versjpreid liggende woon
plaatsen. De uitersten zijn: Terschelling. Lop-
pérsum, Maastricht en Vlissingen. Binnen dezen
vierhoek liggen de 173 andere. Zij betalen met
elkander de kósten. Er wordt al ruim een jaar
lang voor gecontribueerd.
Evenals in 1914 zuilen in hét fort ook kerk
diensten worden gehouden. De H. Mis voor de
Roomsch-Katholieken vangt aan om half 11
uur en de godsdienstoefening voor de pro
testanten des middags te drie uur.
De organisatie en de algemeene leiding van
de réunie berusten bij den vroegeren fortcom
mandant, overste A. Captijn.
BROEDER LODEWIJK f
In den. ouderdom van 61 jaar is in het ge
sticht Heibloem te Heijthuizen overleden de
eerw. broeder Lode wijk, in de wereld Nic.
Tambach.
De nu overledene werd 12 December 1872 te
Beemster geboren en trad 21 November 1899 in
de congregatie der Broeders. Den 21 November
1906 werd hij geprofest.
Lange jaren is Broeder Lodewijk werkzaam
geweest te Amsterdam en. op de Heibloem.
ZILVEREN KLOOSTERJÜBILEA.
Woensdag 10 Januari a.s. hopen de Eerw.
Broeders Egbertus Kessier, Eustachius Langen-
horst, Mares Mahr en Theophanius Spohr, van
de Missie-Congregatie van het Goddelijk Woord,
in het Missiehujs St. MiChaël te Steyl, hun 25-'
jarig Professiefeest te vieren.
Denzelfden dag zal Broeder Barnabas Boer-
richter in het Missiehuis „St. Willibrordus" te
Uden, zijn zilveren klooster jubileum herdenken.
ONGEWONE ONTMOETING MET EEN RAT.
De heer J. H. H. de Haan te Weert overkwam
volgens het Natuurhistorisch maandblad in
Limburg, in de bosschen tusschen Weert en
Budel het volgende avontuur. Op een boschweg
ontmoette hij een driekwart volwassen rat, die
met sp.huih opgeheven staart naar hem toe
kwam. Op ongeveer een halven meter afstand
bleef ze roerloos zitten, den bek tegen den
grond, le heldert oogjes horizontaal. Maar
spoedig begon ze den heer De Haan te be
snuffelen, liep om hem heen en ging eindelijk
tegen een den in de zon zitten, met den rug
naar hem toe gekeerd; ze scheen hem dus te
vertrouwen. Ze liet zicm over den rug strij
ken; maar toen wat hardhandig tegen de haren
werd ingestreken, draaide de rat zich om, als
wilde ze een oog in 't zeil houden. Na een
oogenblik scheen ze iets te ruiken en sprong om
hoog om iets te grijpen, dat snel veroberd werd;
om daarna weer tusschen de knieen van den
heer H, door te loopen en door heidestruiken
en wagensporen een onderzoekingstocht te be
ginnen. Op een zacht geluld met den mond rea
geerde ze aanstonds door op een holletje terug
te komen. De heer H. hiêld haar een vinger
voor; deze werd eerst besnuffeld, toen ging
het diertje op haar achterste pootjes zitten en
sloeg de voorpootjes, waaraan zich zeer scherpe
nagels bevonden, om den vinger. Dit was het
moment, om deze snel terug te trekken. De
aardigheid werd verschillende malen herhaald
met het- gevolg, dat de rat fanatiek werd en den
vinger achtervolgde, zelfs tot op den dunnen
tak van een heidestruik. Toen de vinger een
ondeelbaar moment te laat werd teruggetrok
ken, had de rat hem met den bek te pakken;
ze maakte een luchtreis van eenige meters en
belandde boven op een andere stuik; het bloed
liep uit den vinger. Maar wie zou meenen, dat
het nu uit zou zijn, zal bedrogen uitkomen; de
rat was blijkbaar, nu het spel op zoo hypermo
derne aëronautiSche wijze gevoerd werd, niet
in het minst geschrokken: ze kwam weer 'terug
Toen de eigenaar van den vinger geen lust
vertoonde om dezen nog verder te laten per-
foreeren, ging de rat maar weer op jacht tus
schen paddenstoelen, dennenappels, heide en
gras, teneinde iets van haar gading te vinden
De nervositeit van den Keizer
UITLOKKEN VAN BRANDSTICHTING
J. H: landbouwer te Rossem, thans gedeti
neerd had een knecht 50 beloofd, als hij een
hem toebehoorende schuur in brand stak. De
knecht heeft dat gedaan en de schuur brandde
geheel af. Wegens het door beloften uitlokken
ven brandstichting werd verdachte door de
rechtbank te Tiel veroordeeld tot een jaar ge
vangenisstraf, terwijl de officier van Justitie
twee jaren had geëischt. Het gerechtshof té
Arnhem heeft thans het vonnis der rech"~ank
bevestigd,
RADIO LAMPEN-OCTROOIEN.
De President der rechtbank te Soerabaia
heeft in kort geding een eiSch van Philips
tegen de firma Bedet te Soerabaia toegewezen
op grond van inbreuk op Philips' octrooi
No. 13405 (rooster op raam) door den handel
in Sator en Arcturus radiolampen.
De fabrikant der Sator-lampen behoort tot
het Tungsram-concern. Arcturus radiolampen
zijn Amerikaansche lampen.
MAILVERZENDING
Eerstvolgende verzendingen en laatste bus
lichtingen resp. laatste aanbieding aangeteeken-
dé stukken aan het hoofdpostkantoor té Rot
terdam:
Ned. Indlë: 12 Jan. zeepost s.s. Kota Tjandl
V. Rotterdam 11.— gew. st., 11 Jan. 20.— agt.
St.; 11 Jan. mail s.s. Dempo v. Marseille 14.45
gew. stukken, 10— agt. st.; 12 Jan. mail s.6.
Esperia v. Napels 19.30 gew. st., 19.agt; st.;
11 Jan. luchtpost via Amsterdam—Bandoeng
1.30 gew. st., 10 Jan. 20— agt. st.; 11 jan.
luchtpost Medan—Batavia 14.45 gew." St.,. 14.15
agt. st.
UIT DE SUIKERINDUSTRIE.
Hef Scheidsgerecht inzake het Ioongeschil tus
schen de Friesch-Gron. Coöp. Beetwortelsuiker-
fabriek en de betrokken vakverenigingen hééft
beslist, dat de loonen der vaste arbeiders ge
durende de periode, ingaande aan het einde van
de campagne 1933 en eindigende op 30 April
1934, niet zullen worden gewijzigd.
BUITENZORG, 6 Januari. (ANETA).
De regeering ontving een telegram van den
assistent-resident van Batoeradja, d.d. 5 Januari,
waarin werd medegedeeld, dat 4 Januari te
10.35 v.m. een aardbeving Werd gevoeld te
Simpang en E^ndingagoeng. Anderhalf uur
later werd stoomontspanning en een huishooge
waterföntein in het Ranau-meer geconstateerd.
Persoonlijke ongelukken kwamen niét voor,
evenmin als materieele schade. Op den weg
haar Simpang zijn twee aardschülvingén ge
constateerd. Hét verkeer over dezen weg is
wel bemoeilijkt, doch niet gestremd.
Hét Kón. Magnetisch en Meteorologisch Ob
servatorium -is van meening, dat d.e beving be
schouwd moet worden als een naschok van de
greetbeving, welke eenige .maanden, geleden
de_pmgeying..van het Ranau-meèr teisterde.
Een jubileum op komst.
Schaken is een ieders werk niet. Dit roem
ruchte spel heeft namelijk de onhebbelijkheid,
of verdienste zoo men wil, om den beoefenaar
ervan geheel en al op te eischen. Een enkel
oogenblik van onoplettendheid kan de meert
funeste gevolgen hebben voor een gunstig ver
loop van de partij met het gevolg, dat vooral
warmbloedige, of zenuwachtige persoonlijk
heden lichtelijk geneigd raken bij een hope-
loozen stand bord en stukken in kwaadaardige
woede over den grond te smijten en los te
timmeren op den onaandoenlijken tegenstander,
die feilloos zijn zetten doet. Aan deze laatste
opwelling heeft Napoleon I, de groote keizer
der Franschen, ook eens toegegeven, een hoogst
onaangename gebeurtenis, welke verband houdt
met een jubileum, dat men deze maand in
Hongarije gaat vieren.
In de hoofdstad van Hongarije worden
namelijk allerlei maatregelen getroffen, om een
zekeren meneer Farkas Kempelen in de bloemen
te zetten, die er in Januari 1734, dus precies
twee honderd jaren geleden, in is geslaa'ad een
schaakmachine te construeeren, wélke zoo
geniaal werkte, dat zelfs de grootste schaak
meesters van dien tijd en van de volgende
tientallen jaren het tegen de ingenieuse vinding
moesten afleggen.
Deze uitvinding heeft indertijd te meer furore
gemaakt, omdat toen het schaakspel, veel meer
dan op het oogenblik, beoefend werd en in
geheel Europa bij hoog en laag hoog in eere
stond. Niemand minder dan keizer Franz Joseph
II heeft zich persoonlijk voor de uitvinding
van Farkas Kempelen geïnteresseerd. Hij was
het ook, die uit zijn privé-kas de middelen
beschikbaar stelde, om den „toovenaar van
Boedapest in staat te stellen zijn idee werke
lijkheid te maken en een schaakspel te ver
vaardigen, dat in den lateren tijd niet weinig
verbazing en bewondering heeft gewekt
Dit buitengewone schaakspel bestond uit een
bord, dat ongeveer zoo groot was als het blad
van een gewone schrijftafel. Naast het bord
bevond zich een uit hout gesneden figuur van
ongeveer een hal ven meter hoogte, welke een
Turksch costuum droeg, een tulband op het
hoofd had en de zetten op het bord met de
linkerhand uitvoerde. Bij iederen zet Knikte
de „Turk" met het hoofd, als wilde hij daar
mede zijn tevredenheid over den loop van het
spel te kennen geven. Bood hij de koningin
schaak, dan knikte hij driemaal. Deed de tegen
stander een valschen zet, of trachtte deze een
eenmaal verplaatst stuk nog snel terug te
zetten, dan drukte de „Turk" daarover zi!n
misnoegen uit door energiek met het hcofd te
schudden. Aï naar den duur van de partij moest
het mechanisme twee- of driemaal opgewonden
worden.
Bij zijn dood liet de uitvin er zijn schaakspel
na aan het Huis Habsburg. Het geheim van
zijn arbeid wilde hij echter aan niemand ver
raden, doch nam het mee in zijn graf.
Toen Napoleon I in 1805, na zijn overwinning
btj Austerlitz, net slot van Schönbrur.n oetrok,
uitte hij den wensch, om met dezen schakenden
..magiër" eenige partijen te spelen. De keizer
der Franschen was geen buitengewoon scha
ker, maar in ieder geval toch genoeg met het
spel op de hoogte, om goed partij te kunnen
leveren. Toch verloor de keizer drie middagen
achter elkaar de partij, welke hij met der
„Turk" speelde. Den vierden dag zou de defini
tieve beslissing vallen. Maar wederom stond de
partij spoedig zrer slecht voor den keizerlijken
speler, die op het schaakbord der wereld zoo
goed zijn zetten wist te doen.
De nervositeit van den keizer deelde zich
reeds mede aan zijn omgeving, die gewoon was
zich geheel aan de gemoedsstemmingen van
haar keizerlijken gebieder aan te pasSet}
Hoe meer Napoleon ih het nauw werd gedre
ven, des te prikkelbaarder werd hij, zooals dat
steeds het géval is met menschen, die het aan
aun eer verplicht meenen te zijn bij een derge
lijk spel met de overwinning te gaan strijken.
Vermoedelijk was de keizer van meénihg'. dat
een veldheer, die den slag bij Austerlitz wist te
winnen, zeker in staat moest zijn een dood
stuk mechaniek het onderspit te' doen delven.
Met koortsachtige spanning eenerzijds en
automatische Zekerheid anderzijds werd het spel
voortgezet en naderde langzamerhand een be
slissende fase. Waarschijnlijk in zijn opgewon
denheid, deed de keizer op dat oogenblik een
lichtVaard'gen zet. Hoewel hij zijn fout ter
stond bei. ikte» was het reeds te iaat, want
toen hij het verplaatste stuk wilde terugzetten,
schudde zijn tegenpartij energiek met het hoofd.
Deze uiting van misnoegen tergde den. keizer
zoodanig, dat hij buiten zichzelven van woede
op den kleinen houten „magiër" begon los te
slaan en het mechanisme bijna volkomen ver
nielde
Het mechanische kunstwerk werd later mét
veel moeite en zorg weer gerestaureerd.
Tientallen jaren later werd het „tooverwerk"
aan een rijken Amerikaan verkocht, die het
na«r zijn land meenam, waar het in 1841 plot
seling spoorloos verdween
Tijdens het herdenkingsfeest, dat ter eere van
den gemalen uitvinder, Farkas Kempelen. bin
nenkort in Boedapest zal worden gehouden zul
len de beste schaakspelers uit de heele wereld
daar bijeenkomen. Bij deze gelegenheid zal
men ongetwijfeld pogingen in het werk stellen,
om bet geheim van1 deze uitvinding te door
gronden.
Toen Kempelen nog leefde waren veler, van
meening, dat de oplossing van het raadsel een
voudig daarin was te vinder., dat in de houten
pop een dwerg, die een genie was op schaak
gebied, zat verborgen. Deze veronderstelling is
echter daarom reeds niet geloofwaardig om
dat het „tooverwerk", naar met zekerheid is
vastgesteld kunnen worden, honderd en tien
jaren heeft gefunctionneerd.
Waarschijnlijk lijkt de veronderstelling, dat
Kempelen een buitengewoon bekwaam hypnoti
seur is geweest, die den tegenstanders het spel
opdrong. Maar of het mogelijk is, dat dit ook na
zijn dood zoo bleef, weten we niet. Misschien
lossen de schaakmatadoren dit geheim binnen
kort wel op, als z.e in Boedapest bij elkaar zijn.
Links: jhr. mr. F. H. van Kinschot, de
nieuwe burgemeester v. Alkmaar. Rechts,
inr. C. J. baron van Tuyll van Seroos<
kerken, burgemeester van Zeist, die in
terband met het bereiken van den 6.5.
jarigen leeftijd ontslag uil zijn alnbt
zal vragen.
„Man, hóe laat is 't al?"
„Pas tien uur, vrouwtje".
„Maar Ik heb maar één keer hoorên s^aan''.
„Natuurlijk, liève, heb je ooit een nul hoo-
ren slaan?"
Moeilijk probleem.
„Zie, dat vind Ik toch wel aarillge b°cd.
Waarofn nëem je dien niet?".
„Ach neem mannetje, zoo iets draag' 1
tegenwoordig geen Vrouw meer",
„En die andere dan daarnaast?"
„Schel uit, dat draag' legenwoo1'tJlS '°ch
iedereen I"
Goed overlegd.
Gast tot der; waar^ „Breng mÜ lelijk één
biefstuk, maar 'n gro;4e. IK ben vreeseüjk
herveus, weel en e;it kleinigheid wjnctt mij
terschrikkeiyk op";
Paraclox-
Da geScb'e^eilisprofess°'i doeeert; "®n zoo
hing na het U'tstej.ypjj der Karojj^ggcs het lot
van bet Duitsche Rijk- ann óén haa1' dit
haar was Karei de Kult"-
