t
fP F
PAASCHCONGRES VAN DE S. D. A. P.
9
27.s-°
6
12.= 16- 19- 2750
25.- 27.i£ 30.- 35.-
9.22 13- 20- 25-
L
ïgyH v yj I
DINSDAG 3 APRIL 1934
VOORZITTER OUDEGEEST IS
VOL GOEDEN MOED.
„Er zijn teeltenen, dat de regeering
de gevaren begint te zien van
het streven om de S.D.A.P.
uit te sluiten
DUYS VERLAAT DE VERGADERING.
S. D. A. P. EN ANTI-
OORLOGS-LIGA.
Opzienbarende verklaring omtrent
de houding van de partij.
EEN LIGA-DOCUMENT EN STAATS-
GEVAARLIJKHEID.
RADICALE FRONTVERANDERING
INZAKE NATIONALE
ONTWAPENING.
Opruiming van verouderde
socialistische principes.
DE IIEER ALBARDA WINT HET
PLEIT.
EEN PLEIDOOI VOOr
„VERNIEUWING".
DE DAG VAN ALBARDA.
MUTATIES IN DE S. D. A. P.-
LEIDING.
Nabeschoutcing.
dal wil zeggen:
Qpante moddellen.
Betere afwerking.
Laqenen prijs/
- i:
DAMES-COSTUUMS
DAMES-COMPLETS
DAMES-MANTELS
DAMES-JAPONNEN
KLEfD INq
DE SPAANSCHE JESUIETEN.
DE „GELRIA" NIET ALS TENTOON-
STELLINGSSCHIP.
DE KLOKKEN VAN DE NATIONALE
BASILIEK.
„NOVA ZEMBLA".
NOVENE TER EERE VAN DE ZALIGE
GEMMA.
In het N.V.-Huis aan de °ud®J^ongrls
Utrecht werd Zaterdag het Schouw
van de S.D.A.P.
burgzaal was tot in aen
geDearvoogrdZtuergêdeheer Oudegeest begon, met
er zün vreugde over uit te spreken, dat de
Nederlandse partijgenooten tewaud zijn ge-
bleven voor rampen
en vervolging, zoo
als de partijgenoo
ten In het buiten
land te verduren
hebben. Hij dacht
aan de vervolgden
en uitgewezenen, die
hier te lande met
open armen zijn
ontvangen. Hij her
innerde aan de con
centratie-kampen en
de gevallenen in
Oostenrijk, welke
woorden door de
aanwezigen staande
werden aanhoord.
Eveneens herdacht
hij hen, die door
den dood dan de
partij. De
toe geschiedde, g pleitte, om de
Da1 ™te«n "vSultschland, door do
boycot-actio 8 ans stop te zetten. Het succes
pardfe actie'was destijds eclatant, thans is
Va" hter rcll zeer reëel gevaar, nat deze zelfde
actie op den langen duur onopgemerkt zou
doodbloeden.
De partijgenooten Kamerleden werden becri-
tiseerd. dat zij stemden vóór de omzetbelasting,
door sprekers uit allerlei afdeelingen van het
land. Intusschen stonden nog ongeveer twintig
sprekers voor de algemeene besprekingen op
de lijst....
Oudegeest.
partij zijn ontvallen, prof. R. Kuyper en de
werkers in de vakbeweging Eichelsheim, G.
J. A. Smit Jr. en Snikkers.
Hierna schetste spr. de crisisgevolgen en de
langzame inzinkirig van het kapitalistisch
systeem. Hij wees erop, hoe steeds moeilijker
wordt de samenwerking der volken op han
delsgebied; hoe langzaam de autarkische ge
dachte doorwerkt en hoe het daarom nog wel
lang zal blijven duren, dat het fascisme dc
partij blijft bedreigen. Het communisme en
het fascisme zijn echter reeds zoover terug
gedrongen, dat zij in het defensief zijn ge
komen.
Hij duidde op de verschijnselen in de ande
partijen, hoe daar durend een zorg is bij e
leiders, om hun leden van het fascisme a
houden.
De partij heeft geen zorgen, dan alleen
finantieele. Want de samenwerking, noodig om
gezamenlijk paraat te zijn, is aanwezig.
Het vertrouwen waarmee de partij het ko
mende jaar tegemoet gaat geldt slechts zeer
ten deele van de binnenlandsche politiek.
Eenige burgerlijke groepen en vele burgerlijke
dagbladen gaan voort mêt hun pogingen om de
regeering te drijven op den weg naar do uit
sluiting van do sociaal-democratie uit de
volksgemeenschap. Er zijn echter, zoo ver
klaarde spr., teekonen, dat de regeering de ge-
vaten begint te zien en aan den kwaadaardi-
gen aandrang weerstand wil bieden. Óp ver-
sohillendo belangrijke punten zal de regeering
de houding die verleden jaar na een vol
komen onjuiste uitlegging van de gebeurte
nissen met „de Zeven Provinciën" tegenover
S D A.P. cn N.V.V. is aangenomen, dienen te
herzien. Spr. denkt niét, dat dé aangenomen
houding de partij belangrijke schade zal toe
brengen, want het aantal afdeelingen steeg in
het afse'loopen jaar met 50, terwijl 5300 nieuwe
leden het ledental van 81.911 0p 87.212 braeh-
Oudegeest zag verschijnselen van angst bij
de vertegenwoordigers der burgerlijke partijen;
die teekenen zich in verscherpte maatregelcn
ten aanzien van sommige uitingen van het
partijleven en van de "fU ^"g van dp
V.A.R.A.: in de felle politiek tegen de natio-
hstUche beweging in de over eesche gewes.
de ongehoord zware vonnissen tegen do
bemanning der „Zeven Provinciën de uitzet-
tln8 van de vier Dultschers over de Du 'sche
vernn i00r dcn burgemeester van Laren, d*
veroordeeUng van den Dultschen schuiver
taaide"- Én dc 3Prcker protesteerde tevens
tegen doze maatregelen.
verheugend» buitenland had spr. niet vee.
vdór 1918 LVermeldon- Voor de landen, die
nict gekend hhoone
j .5 niet meer dan een schoone
r den raad ?rnn;,sl za8 hij dc verkiezing
den donkeren na* ht°ndcn ala oen lichtpunt In
Hierna verklaarde hlJ hot congreg geopend
DderkaPhPP°eSeWerVnanedcn wnft5re8-comniisslc Mo"
lendljk heeft hierna eeni ws alachu hou.
den onder voorstellen var.
den beschrijving brie 8 ayltcmatlgch
werden de voorstellen ÜQ n' 5P
en 104 afgevoerd van de agenda of ™®rs 5"
naar nader betrokken Instanties. rwezen
^//aire-Duys
Bi) deze afgevoerde nummers verdwenen ook
alle voorstellen, betrekking hebbend op d*
nffiire-Duys. Deze was in de zaal aanwezig et,
vrne" onmiddellijk het woord, hetgeen hem door
- "voorzitter werd geweigerd, daar hij niei
als jdeelings-afgevaardigde aanwezig was. Er
was een stemming nocdig, om de beslissing in
deze zaak te krijg n. Eenige toden gingen
omhoog bij „voor", meer handen P bij
„tegen" en Duys verliet ostentatief de zaa met
den veelzeggcnden uitroep„Leve
era tie".
Links en rechts gingen nu stemmen op voor
en tegen de houding van het congres-bestuur in
dezen. Er waren er, die openlijk een behande
ling van deze zaak wenschten, omdat het noodig
ia dut de geschiedenis zoo snel mogcl..« uit de
wereld worde geholpen. Ook Zwertbroe!; pleitte
voor een dergelijke behandeling, tegen de hou-
dins van het congresbestuur in. Een stemming
hielp tenslotte dc zaak-Duys definitief van de
gDe 'behandeling van de ,ia®^SlanSeuetCgffle!
£t™««8 geclscht* En dftsrülj j\" PJJJ
rfchlet voor critlek gespaard. Met n«ne
mige cfe^-^novor de Liga lokte veelstem-
nartTibMtu?,Ver'e8 met den partijraad had het
P dracht ri'L de Liga aanvankelijk erkend en
do Liga. ferwm", tot propaganda maken voo)
komen, dat het iMler een verklarinS was Se*
vereenigbaar v,'ltltriaalschap van de Liga niet
partij. m<Jt lidmaatschap van de
Eveneens gingen
voor te zorgen dat i elcmmcn °P- jm toch er
leidende functies van d,e toekomst jongeren in
nomen. d® partij worden opgc-
Ook de houding van a
Volk" werd becriUseerd tT redaclie van „het
verloop van het coneres ®ê6n in h verder
in behandeling zou komen"0! wel uitvoeri8er
tot voorzichtigheid, daar werd Sernaand
merkbaar worden van afbVokLT61 s-Y1-'Ptomen
nig kranten van de „Arbeidersbér$ 'f. WG1"
berichten en mededeelingen, belangri/fc^ofde
In de avondvergadering heeft ir. Albarda
een opzienbarende verklaring afgelegd over de
eenigszins zonderlinge houding van de Partij
tegenover de anti-oorlogsliga.
Verschillende sprekers hadden in scherpe be
woordingen de houding gelaakt, waarbij aan
vankelijk de Liga van partij bestuurswege moest
worden gepropageerd, terwijl nu voor kort op
dc meest abrupte wijze alle contact werd ver
broken en aan de partijgenooten werd verbo-
den.
Zeer tot verbazing van honderden aanwezi
gen heeft ir. Albarda aan de hand van een in
zijn bezit geraakt rapport verklaard, waarom
dc S. D. A. P. hiet langer met de Liga in zee
kon gaan. Want meer verregaand dan Musserts
plannen, meer uitgewerkt dan diens op schrift
vastgelegd systeem van marschcolonnes, strijd-
formatles, alarmeeringstelsels en meer der
gelijke instituten, die er op zijn gericht langs
illegalen weg naar de macht te grijpen, was
het rapport van de Liga.
Noemde Mussert wijselijk niet de doelstel
ling van dit alles, het Liga-rapport schroomde
niet zulks openlijk te doen.
Als dit stuk, aldus Albarda, ln handen was
gekomen van de regeering, zou niet alleen de
Liga, maar ook de S. D. A. P., die nu eenmaal
zekere banden met de Liga niet ontkennen kon
zijn opgeheven. Niet verboden alleen, maar
door den rechter ontbonden, als zijnde ge
vaarlijk voor de orde.
Typeerend was, dat op denzelfden dag, waar
op het Partijbestuur het contact met de Liga
verbrak, de politie opdracht heeft gekregen
een onderzoek in te stellen naar de gedragin
gen van de Liga.
Het was ook de Liga, die hier en daar op
zettelijk vechtpartijen is gaan uitlokken met
de fascisten en wat het partijbestuur van dit
alles het pijnlijkst heeft getroffen, was, dat
noch de gedelegeerden van de S. D. A. P. in
het Ligabestuur, noch het partijbestuur op de
hoogte is gesteld van deze doelstelling.
Er was aan bestuursleden zelfs geen inzage
van Liga-ledenlijsten verstrekt, als daarom
word gevraagd, wanneer er hier en daar arg
waan rees o£ er geen communistische of O. S
P.-elementen in de Liga schuilden.
Om al deze redenen was het zéér begrijpe
lijk, dat het partijbestuur niet langer met de
Liga in zee wenschté te gaan en de meest
krasse maatregelen trof. Even begrijpelijk was
de verbazing van de congresgangers, onder wie
vele ex-Liga-leden bij dit onverwacht maar
scherp optreden van Albarda.
Over de grachten van de Domstad en de hon
derden menschep, met de Zondagsche gezich
ten, over de groene malschheid van het gras
aan de singels met de drijvende zwanen, klatert
de Paaschzon haar feestelijkste llclst. Haar luid
ruchtigste stralen priemen een stuk voorjaar op
de groene perstafel, achter den rooden band, die
zaai cn podium scheidt m het roodo N.V.-Huis
aan de Oude Gracht te Ltrecht. En langs dien
éénen zonnestraal, die hechter vorm kreeg van
den velen rook, Z.ou je wel naar buiten willen
klimmen, de vrijheid als deze Paasch-
bijeenkomst niet belangrijk was, vooral voor de
toekomstige politiek van ons land.
De Zaterdagavond is verloopen, zooals de in
zet van den middag was, stormachtig vaak, met
scherpe debatten, waaruit, naar mate de uren
voorbijgingen, scherper omlijnd zich eenige
«troomingen los maakten: critlek op het be-
«uursbeletd, een drang naar vaster vormen, een
jp®p orn meer eenheid, om drastische maatrege-
i'®8en dissidenten, om herziening van de
dié a ^Vie twintig sprekers had aangehoord,
ren' en es" na den ander, kwamen met bezwa-
indruk onitek' kon maar bezwaarlijk aan den
men de Jmen: daar klopt iets niet! Schakelt
van het DarTuu®" der Parti'' de höuding
Liga uit m J tuur '"zake de Antl-Oorlogs-
rassenrla'medJlc J1001' Albarda met zijn ver-
dagochtenclbladf e1}8 'n°8 vermeld in ons Zon-
tallooze gricveh miZ?nuwde- dan b]even cr n°2
e te denken gaven.
Critiek op de leiding,
We doen een green mt
notities: het partijbestuur til1"?610016® ,rc?ks
adviezen, ook als partijgenooten ,'®8enstrijdl8®
raadsfractie weigeren hun mandaat^? VT'
gen; - het vertrouwen der arbae "eer c lcf
parti.i is daardoor geschokt; de topi^in» vf®
het directorium is niet te bereiken; waarom «t»
Schaper naar de opening van de Tweede K«
mer?; de opleiding op de arbeidersavondscholen
is veel te slecht; de inhoud van .,Vrljheid-Ar-
beid-Brood" is vaak zoo banaal, dat partijge
nooten zich schamen, met zu k oen vod' 'te
venten; „Het Volk" heeft met z'n koppen en
qpm-'i+ie-artlkelen veel kapot gemaakt; leidende
Demonen maakten door brochures, boeken en
artikelen veel stuk, wat in een jaar van stugge
Dronananda i bereikt; er zijn te veel „Konln-
gen in de partij en Koningen krijgen nu eenmaal
wel eens kwestie's, gezien dc feiten metSchnper,
Duys, Zwertbroek, Reinierse en anderen Al
barda heeft niet pal gestaan, in zijn strijd voor
de democratie; de houding van het partijbestuur
inzake dc Liga was geheimzinnig genoe, het
artikel in „Het Volk"'bij den dood van de
Koningin-Moeder had instemming bij de partij
genooten, maar het ging te ver, enz.
De heer Albarda verdedigde hierop de hou
ding van Schaper, die naar de opening der
Staten-Generaal ging in zijn kwaliteit van 2en
voorzitter der Tweede Kamer en daardoor meer
reden dan de anderen had.
Verder verdedigde hij zijn eigen houding toen
hij, bij zijn pleidooi in de Kamer, zich bewust
beperkte tot S.D.A.P. en N.V.V. Hij was van
oordeel, dat de S.D.A.P. niet behoeft te pleiten
voor O.S.P., Communisten en Fascisten. Dat
heeft met goede democratie niets te maken. Hij
had steeds gelijke democratische rechten willen
geven aan iedereen, doch had zijn standpunt den
laatsten tijd gewijzigd, omdat de partijen, waar
voor hij dan zou hebben moeten pleiten, vijan
den van de democratie bleken te zijn.
Tenslotte heeft hij de vergadering verrast met
zijn (reeds vermelde) Liga-onthullingen, waar
na het congres voor den Zaterdagavond werd
verdaagd, kort bij middernacht.
Den Zondagmorgen heeft de heer Albarda
ingezet met een sterk pleidooi ter verdediging
van het Herzieningsrapport. Hij had tegen een
sterken stroom op te roeien, doch kweet zich
meesterlijk- van deze taak. Hij weet maar al lo
goed de waarde van een peroratie en heeft daar
handig gebruik van gemaakt.
Hij begon, met een herinnering aan het Nij-
meegsch congres, als voorbereiding op de
komende verkiezingen. Het was te voorzien,
dat de partij verzwakt zou worden aan de
uiterste grens van het kiezerscorps, mede door
het gebeurde met de „Zeven Provinciën dat
in Nederland werkte zooals de Rijksdagbrand
in Duitschland. Voor den eersten keer sinds haar
bestaan boekte de partij dan ook relatief een
verlies aan stemmen. De andere partijen boekten
echter ook verlies, ten koste van de kleine
groepen dissidenten.
Er kwam een tijd, dat de twee grootste der
burgerlijke partijen zouden hebben willen
samengaan met de S. D. A. P. De Katholieken
zouden een zoo breed mogelijk nationaal kabinet
hebben gewenscht en zouden daarvoor de mede
werking der liberalen gaarne hebben opgeofferd.
Ook 'minister Colijn- was daarvan niet afkeerig.
Maar ook was er 'n tijd, dat de tegenstellingen
tusschen de burgerlijke partijen onderling ver
vloeiden tot nuances, en dat zij met elkaar
gingen wedijveren in do bestrijding van de
S. D. A. P. En zij, die daar de gevolgen van
hebben onderbonden, waren vele.
Het is nu dertien maanden na Nijmegen en
de omstandigheden zijn er niet op verbeterd-
Nood, bestaansonzekerheld en geestelijke ver
wildering groeiden angstaanjagend. De crisis
van thans is niet een economische alleen, maar
ook een geestelijke en politieke, grooter dan ooit.
En dan herinnerde de heer Albarda aan
Duitschland „Hetzelfde volk, dat Bach en Beet
hoven, Kant en Einstein heeft voortgebracht
wordt thans geregeerd door den schrijver van
„Mein Kampf". Dieper val is niet denkbaar".
Hij herinnerde aan Oostenrijk, waar Dollfuss
met zijn regeering zich in de armen heeft ge
worpen van de Heimwehren. Daarom zullen ook
de burgerlijke partijen democratischer moeten
zijn als zij het vertrouwen wenschen te behou
den, dat zij de democratie steunen, moeten zij
geen enkele concessie doen aan het fascisme.
Al deze gebeurtenissen noemde spr. vulka
nische verschijnselen, waarbij geen partij zóó
onaandoenlijk kon blijven, dat zij niet ge
dwongen wordt tot ernstig zelfonderzoek. Te
meer, daar de teleurstellende verkiezingsuitslag
van 1933 beroering en twijfel in de part{ bracht.
En daarom was een herziening noodig gewor
den. Ook andere groepen dan de arbeiders moe
ten mede kunnen strijden voor de democratie.
En daarom moet ook' de partij met redelijke
wenschen der andere groepen rekening houden.
De poorten bij de arbeiderspartij moeten open
staan aldus Albarda voor allen, uit welken
rang ook en tot welke kerk ook behoorend,
die mede willen strijden tegen de fascisten,
die komen met hun oerkapitalistische stelsels,
maar met anti-kapitalistische leuzén op de
lippen.
Over de methode van verwezenlijking ver
klaarde spr. o. m.Zoo lang de Nederlandsche
grondwet nog wordt erkend, is de legale weg
de éénige weg. De tijd is voorbij, dat de
revolutionnaire massa met wapengeweld haar
macht kan vestigen- En de tijd is te ernstig
om te spelen met vuur, dat het groote werk
der partij zou verteren.
Hoe met het militairisme
Omstandigheden dwingen ook, het standpunt
tegenover het militairisme te.wijzigen. Duitsch
land is reeds belangrijk gewapend en dat waar
achtig niet voor zelfverdediging. Duitschland
is de gonzende haard geworden van dreigend,
oorlogsgevaar. De Volkenbond heeft niet beant
woord aan de verwachtingen der ontwapening,
en de internationale arbeidersbeweging heeft
evenmin de wenschen vervuld. Het zou daarom
onverantwoordelijk zijn, als in het Europa van
vandaag de besluiten gehandhaafd bleven, die
onder totaal verschillende omstandigheden wer
den genomen. En daarom moet thans interna
tionale ontwapening de voorwaarden scheppen
voor nationale ontwapening. We doen dan
echter nog geen afstand van de nationale ont
wapening, ook niet om de ongunst der tijden.
De arbeiderspartij alléén kan in het tegen
woordige Europa den strijd tegen den oorlog
niet voeren. Dit kan slechts geschieden in over
eenstemming met de arbeiders in dc democra
tische landen. En dan is noodig te komen tot
concretiseering van het socialistische doel, dat
moet verschijnen als een bereikbaar ideaal, als
eon nabijliggend doel.
In 't. kort besprak de heer Albarda tenslotte
het voorstel van het partijbestuur over sociali
satie, planmatige productie en actie daarvoor
en riep met nadruk de jongeren op tot dit werk,
dat hun generatie te verwezenlijken zal krijgen
De oude leuze leeft nog
Met stijgende nadrukkelijkheid hebben ruim
dertig sprekers de rest van den congresdag ge
vuld ter bestrijding van het meest markante der
herzieningsplannende ontwapening. En sterk
werd daarbij de vrees geuit, dat de nationale
ontwapening nu zou worden opgeheven. Geen
punt van de uitgebreide congres-agenda had
zooveel felle tegenstanders, Ondanks de veel
herhaalde verklaring, dat. de eisch der nationale
ontwapening gehandhaafd zou blijven.
De heer Vliegen is een der eersten geweest,
die zijn standpunt uiteenzette, niet geheel ge
lijk aan dat. van Albarda. maar toch ook ver
klarend, dat nationale ontwapening alleen het
oorlogsgevaar maar vergrooten kan. Banning, de
vertegenwoordiger der religieus-socialisten
heeft met klem zijn houding aangegeven: na
tionale ontwapening aanhouden en zoodra de
partij gaat zeggen, dat zijn argumenten senti
ment of Idealisme zijn, zou hij met zijn idealis
me de woestijn ingaan. En een lange reeks van
afgevaardigden besteeg achtereenvolgens het
spreekgestoelte, om in meer of minder ge
lukkige termen te getuigen, dat het nu een
maal niet aanging, de oude leuze van nationale
ontwapening overboord te gooien. Tusschen al
die stemmen kwamen nog de vermanende woor
den van de heeren Drop en Iïupers; de eersie
met een ernstige waarschuwing, zich toch niet
te isoleeren in vasthoudendheid aan den ouden
elseh, de tweede, ndviseerend, zich te baseeren
°P do besluiten, in dezen op internationale con
gressen genomen.
En toen de heer Albarda, Zondagavond laat,
dezen woordenstroom aan zich had laten voor
bijgaan, verdaagdg de heer Oudegeest het Con-
gres. want de heer Albarda had nog heel wat
lijd noodig.,.. „om Col Ij n op te bellen" fluis
terde iemand aan de perstribune.
De ouverture van den Congres-Maandag was
aan den heer Albarda. Hij begon met een so-
beren inzet: opmerkingen van algemeenen aard.
Even trok hij een
scherp register bij,
toen hij de eer van de
commissie verdedigde
tegen een beschuldi
ging van den heer van
Wijk, ars zou het werk
van het herzienings
rapport beheerscht
zijn geweest door de
jacht naar ministers-
zetels.
Ook de laatste reso
lutie, die der socialisa
tie bezorgde hem geen
moeilijkheden, daar 't
voorstel hoegenaamd
geen bestrijding had
gevonden.
Voor democratie, tegen dictatuur en schrik
bewind, tegen misbruik van geweld zoolang
de Gronwet en daarop steunende wetten arti
kel 3 der S.D.A.P.-statuten nog waarborgen.
Even haalde de heer Albarda fortissimo uit, om
te verklaren, dat de burgerlijke pers, na van
daag. te kwader trouw zou spreken, wanneer
zij de S.D.A.P. verweet, niet democratisch ge
noeg te zijn.
De heer Albarda.
Oorlogs- en luchtgevaar
Albarda's eerste verdediging van de gewij
zigde houding inzake bovengenoemde bedrei
gingen was slechts een lichte voorposten-scher
mutseling. Principieel, zeide hij, behoefde er
geen bezwaar te bestaan om de resolutie's aan
te nemen, daar er niemand tegen kon zijn.
Maar geleidelijk aan bracht hij meer en zwaar
der geschut naar de linie: „Wanneer ik wist,
dat de verwerping der resoluties reeds vast
stond, zou ik nog spreken, daar ik uit de er
varing van een derde eeuw de overtuiging heb
gekregen, dat de partij nog redelijk te over
tuigen is". Hij verklaarde nog eens nadrukke
lijk, dat de nationale ontwapening gehand
haafd zou blijven, dat men nooit zou gaan mee
doen aan een bewapeningswedstrijd, ook niet
onder deze omstandigheden. Intusschen vuurde
hij een voltreffer af op Paul Kiés, die in zijn
aanval op spr. wel heel anders sprak inzake
de ontwapening, dan «hij in een artikel van
Oorlog en Vrede" had geschreven.
Het had den heer Albarde en zijn heele hoofd
kwartier kennelijk veel moeite en zelfstrijd ge
kost, de resolutie's van 1928 en 1931 te laten
vallen. Het is geschied onder den druk van de
omstandigheden. En feiten zijn nu eenmaal de
meest onverbiddelijke dictatuur. Handhaving
der resolutie's van '28 en '31 zou niet doelmatig
zijn voor een partij, die het oorlogsgevaar wil
keeren. Want dezelfde resolutie's, die toen het
gevaar daadwerkelijk konden keeren, zouden
onder de nieuwe omstandigheden dat gevaar
slechts vergrooten.
Voor een oorlog tusschen België en Neder
land zou spr. nog vasthouden aan het oude
stelsel, daar hij de Nederlandsche en Belgische
arbeiders in staat achtte een dreigenden oorlog
nog te bezweren. Maar nu de oorlogshaard in
Duitschland ligt, waar de arbeidersbeweging is
lamgeslagen is de zaak heel anders geworden.
Als vandaar een oorlog komt, trekt een leger
met auto's door ons land. Kan de partij dan
de bruggen over de rivieren laten liggen en do
wegen bruikbaar laten? Dat zou een oorlog van
andere zijde uitlokken en na dien oorlog im
perialistische strevingen.
Als de partij de resoluties van 1928 en 1931
houdt, kan Hitier weten, dat bij een opmarsch
der Duitsche troepen door ons land, de kans
volop bestaat voor een burgeroorlog. „Das
erledigt sich selbstIn Zuid-Limburg wonen
al lal van Duitschers, die als voorposten dienen
moeten van het Duitsche leger-
Als da partij de oude stelsels houdt, dan moet
zij denken ook aan de houding van de regeering.
Spr. wenschte zelfstandig te blijven en niet te
bukken, maar nu toch eenmaal de resoluties
van '28 en '31 onbruikbaar zijn geworden, zöu
hij niet gaarne mannen uit da vakbeweging
daaraan opofferen.
Over de samenwerking met andere groepen
verklaarde de heer Albarda, dat thans, nu er
nog geen paniek is, nu er nog niet werd gemo
biliseerd en nog geen schot is gevallen, wel de
rijpe gelegenheid is, om internationaal samen
te werken met alle andere groepen, die buiten
de arbeidersbeweging staan, maar toch den
oorlog haten.
Tenslotte zijn de resoluties van '28 en '31
onhoudbaar, omdat zij de partij brengen in een
isolement. Alleen maar internationale actie kan
tot succes voeren. De partij is er dan als de
„cavalier seul", die gevaarlijke danse-macabre.
Ook in het eigen land zou de S. D. A. P. in dezen
eenzaam blijven, want ook het N. V. V. blijft
niet vasthouden aan het verouderde stelsel. De
heer Kupers had dit nadrukkelijk verklaard.
Om te besluiten bracht de heer Albarda zijn
zwaarste kalibers in het vuur. Hij deed als
ervaren politicus, beladen met verantwoorde
lijkheid, een dringend beroep op de partij, want
en zijn rijzige figuur rekte zich dreigend
uit „de gevolgen zullen zeer ernstig kunnen
zijn". Meer wilde hij er niet van zeggen, om
maar niet iets uit te lokken.
Eii er was een groot en stormachtig applaus
Bij hand opsteken werd gestemd en de meerder
heid ging mee in den nieuwen koers, dien de
S. D. A. P. heeft ingeslagen.
De heer Koos Vorrink voorzitter.
Bij de bestuursverkiezing, gehouden op het
Paaschcongres der S. D. A. P. te Utrecht, is het
bestuur als volgt samengesteldDagelijksch
Bestuur: dc heeren Koos Vorrink, voorzitter;
Woudenberg, secretaris; mej. mr. Ribbius Pele
tier, secretaresse; E. Boekman, S. R. de Miranda
en F. Wibaut, leden; verder werden in het
partijbestuur gekozen de heeren Albarda, Ban
ning, Drees, van Eek, v. d. Kieft, Stokvis,
Vliegen en mevr. Suze Groeneweg. De heer
Zwertbroek, die aftredend was en herkiesbaar,
verwierf slechts 88 stemmen.
In zijn plaats is de heer v. d. Kieft gekozen.
De heer J. Oudêgee3t heeft zieh niet meer
herkiesbaar gesteld, daar hij steeds het voor
nemen heeft gehad, nog in de kracht van zijn
leven heen te gaan.
Tot hoofdredacteur van „Het Volk" werd be
noemd de heer J. F. Ankersmit, terwijl de heer
V. d. Veen met dc hoofdredactie van de „Voor
waart.s" is belast. In de redactie-commissie van
„de Sociaal-Democraat" werden gekozen de
heeren K. Vorrink, J. v. d. Wijk, Romeyn en
v. d. Berg.
Het congres der S.D.A.P. is even belangrijk
als merkwaardig geweest. Belangrijk, om de
totale frontverandering, die de partij heeft ge>
maakt, inzake de ontwapeningsgedachte. Merk
waardig, om de bonte bent van de meest onver,
wachte gebeurtenissenen contrasten. Zon
der eenigen vorm van proces is een man, die
toch v/at beteekende in een onderdeel van de
party, opzij gezet, Zwertbroek, de Vara-secre-
taris is na het demonstratieve heengaan van
Duys niet meer in de zaal gezien en bij de
stemming voor het Partijbestuur werd hij ver
pletterd. Zonder hoegenaamd eenige aanleiding
verdedigde een krachtige slemeen gepast te
gomoettreden aan het OranjehuiB, als vertegen
woordiger van het legaal gezag.
Zelden zal er in één vergadering zoo ge.
schermd zijn met „opbergen van oude leuzen"
„weg doen van wat oude bagage", „door den
tijd achterhaalde dingen overboord gooien" enz,
in moderne stollen keurig afgewerkt
en hoogen
moderne stoffen - aparte garneeringen
en hooqer;
aparte modellen nieuwe tinten en dessins
en noogee
moderne stollen - exclusie! gegarneerd
4 50 J 9 50 16
en hóogen
Speciale afdeeling
Dameskleeding naar maat
Elegant I
Mantel-costuum1
van prima stof.
moderne qrijze li
streep dessins,- i
m. zijde gevoerd.
Jdeermakerswerk' I
Modern complet
in de nieuwste tint
vert de nil. apart
atreepdessin.ex
clusieve kraag-en
knoopqarneering
iets bijzonders
HOOFDSTEEG -ROTTERDAM
Zelden zal er in één vergadering zoo voor en
tegen één spreker zijn geapplaudisseerd, als op
het S.D.A.P.-congres voor en tegen Albarda is
geschied.'
Wie echter meenen mocht, dat de nationale
ontwapening, die nu in de partijbeginselen toch
ontegenzeggelijk op den achtergrond is geko
men, niet meer leeft in de harten der partijge
nooten, is de waarheid verre mis! Albarda heeft
bij zijn pleidooi een stoute vergelijking gewaagd,
waarvoor hij rustig nadenken, geen impuisleven
afkeer vroeg. „Als eert gier boven een weide
met lammeren komt, haalt de boer een geweer
en schiet- den roofvogel neer. Maar als er een
afgezant van Goering boven Amsterdam komt
in een vliegtuig met gifgasbommen, om die op
dè burgers, op een school met onschuldige kin
deren te werpen, cn er is dan een stuk afweer
geschut zouden we dan dien gier niet uit de
lucht mogen halen, voor hij zijn fatale werk
verrichten kon?" „Neen!" Banning zei het hoor
baar en de heele vergadering meende het met
hem mee. Zóó moeilijk is het, oude leuzen op
te bergen!
In theorie heeft dit congres, dat geheel in
het teeken stond van koersverandering, van
bakens verzetten en rekening houden met an
dere partijen, alles zoo heel aannemelijk ge
maakt. En onder welken invloed dit geschiedde?
Hitler-Duitschland, groeiend fascisme en de
„zeer ernstige gevolgen" bij verwerping van
het herzieningsvoorstel, waarvan Albarda aan
het slut van zijn verdediging sprak. Grooter
duidelijkheid in dezen zou ook het congres beter
hebben bevredigd. Overigens is het woord aan
de Practijk.
Het bericht van het persbureau Vaz Dias. dat
de Spaansche Jesuieten, die na hun verbanning
uit Spanje het Retraitehuis te Aalbeek (L.)
bewonen, spoedig dit huis zouden verlaten om
naar Italië te vertrekken, is voorbarig, en be
hoeft eenige rectificatie.
De Spaansche Paters Jesuieten maken het In
Nederland, dat zij ais een tweede Vaderland
liefhebben, zeer goed. Toch zou het kunnen
gebeuren, dat zij na eenigen tijd moeten ver
huizen, zoodra 'hun Overste dit wenschelijk
achten, om welke redenen dan ook.
Doch zij zullen hun tegenwoordig verblijf
niet verlaten, zonder tijdig afscheid te nemen
van hunne talrijke vrienden.
In de te bouwen torens der basiliek op de
Heilige Land Stichting komen twee klokken.
De eene is reeds geschonken en gegoten. Zij
heet Margaretha Maria Alacoque. Zij is zwaar
der dan de Vier klokken te zamen die nu in dc
Cenakelkefk luiden, De tweede zal de Chris
tus-klok zijn. Deze zal den grondtoon geven.
De Christus-klok kan nog geschonken worden.
Pastoor Suys heeft aan prof. A. Mulder S.J.
zijn oordeel gevraagd over dc reeds gegotene
kiok. Dit oordeel luidt als volgt:
.Ondergeteekende, A. J. M. Mulder, acous-
tisch adviseur voor R. K. Kerken, betuigt hier
mede gaarne, dat zijn onderzoek van de groote
luidklok D, aanwezig in de werkplaatsen van
Het schip keert naar Amsterdam terug.
Uit Buenos Aires wordt gemeld:
Nadat de moeilijkheden, die zich op het laat
ste oogenblik nog hadden voorgedaan, tot op
lossing waren gebracht, is men overgegaan tot
do lossing van het Nederlandsche s.s. „Gelria"
Het vleesch en de andere producten, die be
stemd waren geweest voor de transoceanische
tehtoonstelling zijn overgebracht naar de ge
meentelijke koelhuizen.
Van de zijde van' dén Kon. Holl. Lloyd ver
nemen wij nog bij informatie, dat het thans
vaststaat, dat de wereldreis van de „Gelria"
onder Argentijnsche vlag definitief is afgelast
en dat het schip in ballast van Buenos-Ayres
naar Amsterdam zal terugkeeren.
De datum van het vertrek is nog niet vastge
steld.
Ook over de juiste oorzaak van de ontstane
moeilijkheden wordt nog nader bericht afge
wacht.
Naar wordt gemeld, kunnen zeer binnenkort
de opvoeringen tegemoet worden gezien van
Eduard Veterman'» tv/eede nationale helden
drama bij het Groot-Nederlandsch Tooneel.
De regie van „Nova Zembla" dat in 7
tafereelen de geschiedenis behandelt van Ba
rents en Heemskerck'B tocht naar „om dc Noord"
is in handen van Frits van Dijk, De decors
worden, naar de historische gegevens, Ontwor
pen door Johan de Meester. In de belangrijkste
rollen treden op: Frits v. Dijk (Barents), Johan
de Meester (Heemskcrck), Hans van Meerten
(Ds. Plancius), Paul Huf (Balthazar de douche-
ron), Rob. Geraerds (Johan van Oldenbzrnevelt
en Arent Martensz), Rienk Brouwer (P.eynier
Pauw, burgemeester van Amsterdam en De
Rijp), Foikert Kramer (Pucter Hasselaar), Jan
Teulings (Gerrit de Veer), Marie van. Wester
hoven (Vrouw Barents), Péronne Horang i Ds.
Planciusl-dienstbode Lijze), Ko van Sprinkhuy-
sen, Gerard Schild en Dirk Swidde.
De eerste klok voor de Nationale Basiliek.
den heer B. Eijsbouts te Asten op 22 Maart
1934, hem heeft geleerd, dat voornoemde klok:
lo. geen onharmonische tonen bevat,
2o. alle harmonische, die vereischt worden,
aanwezig zijn, en
3o. dat deze klok een zeer vollen en schoo-
nen klank voortbrengt.
Onder den naam der klok lees ik:
„Gods liefde heeft mijn hart gewond,
„Luid mijn metalen stem verkondt:
„De zegepraal van 't offerleven."
Voor elk groot werk moeten offers gebracht
worden. Offers van geestelijken en offers van
stoffelijken aard. De Basiliek-Stichting heeft
geld noodig én niet zoo'n beetje. Om het noo-
dige geld nu over velen te verdeelen houdt de
B. St. verlotingen. Het geestelijk voordeel er
van is, dat de medewerking meer algemeen
wordt en dus de Basiliek meer nationaal. De
minder gesitueerden nemen een lot van 1.
De beter gesitueerden een boekje met elf loten
van 10. Deze laatsten mogen zich niet met
1 er van afmaken. Het nageslacht zal onzen
offergeest waardeeren. Basiliek-Stichting, Nij
megen, postrekening no. 117385.
Men schrijft ons:
Sedert de plechtige Zaligverklaring der srra-
fijnsche Maagd van Lucca, Gemma Galgiuii. is
dc devotie tot haar en het vertrouwen in haar
voorspxaak zeer toegenomen, ook in Nederland.
Het best wellicht weten dit de paters Patslonis-
teii van Mook, die door hun maandschrift ..Gol
gotha" niet weinig bijgedragen hebben, om
deze heldhaftige bruid van Christus' Kruis meer
bekend te maken. Veelvuldig zijn de aanvragen
tot het houden van novenen, die bij de Passio-
nisten binnenkomen. Van 4 tot 11 April a.R zul
len de paters in hun kloosterkerk te MoOk een
novene ter eere der nieuwe Zalige houden, om
voor alle intenties, die hun werden aanbevolen.
Gemma's krachtige voorbede af te smeeken. Al
le vereerders en vereersters van Gemma zullen
zich bij hen willen aansluiten, mede ook, cm
van God te verkrijgen, dat zij spoedig in het
Witboek der Heiligen opgenomen worde. De no
vene eindigt op 11 April, verjaardag van Gem
ma's zalig afsterven in 1903. Zoolang cle kerk
voor haar feest geen eigen dag heeft aangewe
zen, blijft de dag' van haar geboorte voor den
hemel de beste dag, om haar gedachtenis te vie
ren en haar voorbede bij ons aller Vader >n te
roepen.
