DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
STADSNIEUWS
dezen S
57ste JAARGANG.
MAANDAG 20 AUGUSTUS 1934
No. 1702?
Mag'tüCHIPUNT.SK
BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. No. 68085
ernstig ongeluk op de schie
Een motorboot in vlammen.
GROOTE BRAND IN MODEZAAK.
AANRIJDING
pig verbondenTor^,^- Z%Zf ^Eh"
kethel.
ROTTERDAM.
gevallen.
ZWARE BRAND AAN DE
ADR1ANALAAN.
De eerste en tweede verdieping van
drie panden leeg gebrand.
Verdaclite omstandigheden.
DE BOUW VAN DE
MOERDIJKBRUG.
Wij geven iedere week een
Rijwiel cadeau!
AANVARING TUSSCHEN BINNEN-
SCHEPEN.
Boottocht ter bezichtiging van
de werkzaamheden.
bezoek aan de haven.
OPIUM.
Raad voor de Scheepvaart verklaart
zieli onbevoegd.
DE STEMMING OP DE
„CORDILLERAS".
STRENGE CONTRóLE.
BEET GENOMEN.
HET LILLIPUT-PRINSDOM
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN
NOTEERING MOUTWIJN EN
SPIRITUS.
irr
m
JBL
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
bij vooruitbetaling:
Per drie maanden 3.25; per maand f 1.10;
Per week 25 cents.
Bij bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden 3.75, bij
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar 5 cents
per stuk.
POSTCHEQUE- EN GIRODIENST No. 81440.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 16 regels 1.55, elke regel meer 25 ets.
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prijsverhooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarief.
Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Liefdadig-
heidsadv. worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertenties: 5 regels 0.50; 10
regels 1.—, 15 regels 1.50, bij vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij te voegen.
Gratis-Ongevallenverzekering: 500.— bij overlijden door een ongeval; ƒ500.— bij verlies van beide handen, voeten of oogen; 250.— bij verlies van één hand, één voet of één oog; ƒ150.— bij verlies van een duim; ƒ75.— bij verlies van
een wijsvinger; ƒ50.— bij verlies van twee voorste ledematen alle vingers van een hand; 25.bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand in dit blad woidt afgediukt.
Gisterenmorgen omstreeks half elf bevond
de heer Joh. Nauman uit Schiedam, zich met
z'n motorboot ter hoogte van de Glimfabriek
op de Schie, toen plotseling een hevige knal
werd vernomen en de motorboot van voor tot
achter in de vlammen stond. De opvarenden
wisten zich met groote moeite te redden De
R. K. Transportcolonne met hun auto alsmede
de poli tie-arts, dokter J. Donkersloot uit Over-
schie, verleenden de eerste hulp. Mede wa
ren spoedig ter plaatse aanwezig de Burge
meester van Overschie a
en dc maréchaussee dfe g^ntfp°lltie
leenden In het i eveneens llulP ver'
aan hnn-a 8 heel waren vij* opvarenden
Nauman alg6WeeSt- De jarige heer Joh.
den sa u ossler Schiedam had brandwon-
e ha'iden en aan het gezicht. Me-
h i V v- Naumannvan Montfoort was aan
Deide beenen verbrand. De heer H. Kleyn,
procuratiehouder alhier sprong in de Schie en
wist zich zwemmend te redden. Zijn haar was,
evenals dat van de andere slachtoffers, ge
schroeid, mevr. E. A. M. KleynHiskenmulder
had brandwonden aan de beenen, waarvan het
rechterbeen ernstig. De 20-jarige heer Joh. G.
Nauman heeft brandwonden in het gelaat be
komen. De 20-jarige R. Steurs, schilder had
alleen geen letsel bekomen. Hij was ook in
"e Schie gesprongen en had zich zwemmende
weten te redden. Dat een en ander ook in 't
rustige Overschie consternatie verwekte behoe
ven wij niet te melden. Na verbonden te zijn
rijn de slachtoffers per particuliere- en per poli-
üe-auto naar hun woning vervoerd Met den
motorboot was den vorigen dag proef geva
ren. De vermoedelijke oorzaak zal wel weder-
°m gezocht moeten worden in het aanwezig
rijn van benzinedampen. Het schip is geheel
uitgebrand. De brandweer van Overschie heeft
getracht den brand te blusschen
In verband met dezen brand verzoekt men
ons te melden, dat de geruchten onwaar zijn,
als zou deze motorboot door de „Jachtwerf
Kralingen" van Fred J. Kemper gebouwd zijn.
Van Zaterdag op Zondagnacht werd mevr.
de wed. Leenders, eigenaresse van de bekende
lieerenmodeartikelenzaak aan de Lange Kerk
straat no. 40. wakker omdat ze meende een
verdacht geluid te hooren. Ze waarschuwde
haar zoon. die naar beneden ging. Hij moest
afkomen^be^erkTe8^6"' daar Mj. d£
eerste verdieping in.Uchl f' magazlJn df
werdep de dochter des hm st0
wekt en moest men zich d? en n '°?e ge~
en langs een simallen goot in veiifv, da ^aam
gen, geholpen door den heer v. Kafwij'k wins
magazijn daarnaast gelegen is. Een en ander
ging met veel strubbelingen gepaard, daar het
reeds 1 uur in den nacht was en de bewoners
natuurlijk in zeer nerveuze stemming verkeer
den. De brandweer was spoedig ter plaatse en
bestreed met vier stralen den brand, die zich
zeer ernstig liet aanzien, daar er ter plaatse
een zeer dichte bebouwing is De brandweer
kon niet verhinderen, dat het geheele voor
raad magazijn van Leenders uitgebrand is.
De winkel heeft veel waterschade, de ach
terkamer. alsmede de trap naar de eerste
■verdieping, de boven-voorkamer en een ge
deelte der zolder zijn ook uitgebrand. De zoon
des huizes heeft z'n voet moeten laten verbin
den op de politiepost aan den Groote Markt,
daar hij die bij de klimpartij over het dak ver
bond had.
DE FORD-BESTELAUTO-KARAVAAN
TB SCHIEDAM
Op verzoek van den heer Vink, directeur
V' d. N.V. Auto Mij. Vink Co. aan de Stad-
ouderslaan alhier, official Forddealers te
karaCdam ,lebben wij Zaterdag de Ford-auto-
SehjeH3" bezichtigd op z'n doortocht door
standaarHt .De karavaan bestond uit de drie
klein modT" Ford"bestelwagens' zijnde een
cylinder f "Y een 4 cylinder en een 8
De F°"b-kara!fadVerm^en
gens 5 UUr uit ^aan vertrok 12 Juni 'smor-
trok men 'exandrië (Egypte). Via Suez
mascus). Vand aa°esti.inen in naar Syrië (Da-
naar Ankara. ue J?aar Aleppo. Van Aleppo
ken en de karavaan°TJOrus wei"d overgetrok-
om ze door de 20 K M°e° 'n militair geleide
leiden. Zoo kwam men VjZ'®: geheime zone te
pa via Bulgarije, RoomenT^'r Turkije in Euro-
garije en Oostenrijk, door' ioeS°-Slavië, Hon
en Duitschland is de karavaan*^0 S1°wakije
Amsterdam gearriveerd Zaterdag^ week in
de karavaan reeds door Schiedam g kwam
Rotterdam naar België te gaan, waar °,m via
hcht nu reeds al haast doorheen is za Wel-
naar Frankrijk, dan door Spanje om in Gibrjfi8
tar haar eindpunt te bereiken. De wagens 2a
gen er na zoo n reis g<>ed uit
Gistermorgen wilde de motorrijder M. B. uit
Rotterdam op den Vlaardingerdijk den wiel-
er T- van H. van hier passeeren. Plotse-
aan te°rtg- de wielrijder, zonder de richting
er een w Jinks af. met het gevolg, dat
Zoowel m SRg den motorrijder volgde,
en liepen a s van H. kwamen te vallen
B. O. Dokter Dresen\ ja" de R' K'
den wielrijder, d?e ent 06 WOnden
kwetsuren had option™, ^eer ernf ,ge
Het rijwiel werd totaal vemitfd behand
SCHEEPVAART
SCHIEDAM, 17 Augustus. Aansekon^n
m.c. Indrapoera, Rott. Lloyd, ledig van Rot-
lerdam om te dokken in de Wiltonhaven
SCHIEDAM, 18 Aug. Vertrokken Noorsch
lienneseid, ledig naar Swansea; Noorsch
Rigal, ledig naar Santos
Harburg 20 Aug. Aangekomen ss. Asperity
,raan van Schiedam
Sirraf1E°AM' 20 Aug' AanSekomen Ned. s.s.
ren ledig van Velsen om kolen te bunke-
1 aan de steiger Oosterhaven.
UIT HET S. Z. C.-KAMP
Charlois 2—S- Z. C. 3 4—1
Zaterdagmiddag heeft een met 5 invallers
spelend derde zevental van de Schiedamsche
Zwemclub te Charlois met 41 verloren van
het tweede zevental van de zwemvereeniging
Charlois. De wedstrijd gold voor de competi
tie van den Z. R O.
Degradatiewedstrijden
Zooals bekend, moet het eerste zevental van
de Schiedamsche Zwemclub, spelende in de
tweede klasse van den K. N. Z. B., degradatie
wedstrijden spelen. Woensdagavond moet te
Schoonhoven gespeeld worden tegen de kam
pioen van de derde klasse, Schoonhovensche
zwem- en poloclub, welke vereeniging volgen
de week Dinsdag naar Schiedam komt.
TEMPERATUUR VAN HET WATER
De temperatuur van het water in de Ge
meentelijke Zweminrichtingen voor dames en
heeren aan den Havendijk bedroeg heden 66
graden F.
ZWEMSUCCES
Tijdens de zwemwedstrijden om de juniores-
kampioenschappen van Zuid-Holland, te Gou
da gehouden en georganiseerd door de G. Z. C.
heeft de heer J. Osterholt van de Schiedam
sche Zwemclub op het nummer 100 meter
schoolslag den derden prijs gewonnen.
VRIENDSCHAPPELIJKE VOETBAL
WEDSTRIJDEN
Hermes D V. S., welke vorige week een
vriendschappelijken voetbalwedstrijd gespeeld
heeft tegen Sparta op het terrein aan de Dam-
laan, zal, alvorens Zondag as. aan de Zilve
ren Voetbalwedstrijden deel te nemen, mor
gen-, Dinsdagavond nog een oefenwedstrijd
spelen tegen R F. C. te Rotterdam.
S. V. V. speelt morgen-, Dinsdagavond,
aanvangende kwart voor 7 uur op haar ter
rein aan den West Frankenlandschedijk een
oefenwedstrijd tegen H. V. V. uit Den Haag,
welke ploeg dezen zomer geweldig getraind
heeft omdat men wil trachten in het komende
seizoen H. V. V. weer in de eerste klasse te
brengen (Jok S. V. V. heeft gedurende dezen
zomer stug geoefend, zoodat een aardige wed
strijd verwacht kan worden
R. K. E H.B.O.
De R K Vereeniging voor E. H. B. O. St.
Christophorus heeft Zaterdagmiddag op het
feestterrein in het Volkspark een groote open
lucht oefening gehouden. Met succes hebben
de leden verbanden gelegd en zoogenaamde
verwonden vex-voerd.
OP EXCURSIE
Leden van den Prot. Chr. Besturenbond
Schiedam hebben Zaterdag een excursie ge
maakt naar Haarlem, Lisse, Zandvoort en
Bergen aan Zee. De deelnemers aan deze ex
cursie hebben een prachtigen tocht gemaakt
en volop genoten
SCHIED. VOETBAL-COMPETITIE
Uitslagen: F. S. V.—Rorni a 4_3; Hercules 1
Kethel 1 0 2; Trekvogels 1Stormvogels
ft—5, H. B. S. a—G. T. B. a 2—3; Kethel 1—
Stormvogels 5—4; F. s V. 2—Kethel 2 0—4; S.
Y. S 2—H. B. S. b 5—0; Hercules 2—G. T. B.
b uitgetseld; Romi bp. w. 2 08.
Wedttrijdprograimma: 20 Aug S. V. C.—Z.
A. C., 21 Aug. Trekvogels—H. B. S. a; 22 Aug.
Stormvog.ls—Romi a 25 Aug. Rami a—F. S.
V. 1.
21 A"g Hercules 2—Kethel 2; 22 Aug. H. B.
S. b—G. T. B. b; 25 Aug. Hercules 2—G. T.
B. b.
A. S. V.-FIETSTOCHT
Zaterdagmiddag kwam het gezelschap A. S.
V.-ers, dat acht dagen op de fiets in Gelder
land had vertroefd, in oygewekte stemming
terug-
De tocht is ïeer goed geslaagd. In totaal zijn
cr 505 K.M. afgelegd.
EXAMEN MODISTE
Te 's-Gravenhage slaagden na een zesdaagsch
examen van den le Nederl. Modevakbond
voor Coupeuse, de daimes R. Spiuijt, c. Ale-
man en D. Liebeek. Allen genoten hare op
leiding bij roe}. M. J. van Bezooijen, Gedip.
Leerares, Aleidastraat 17.
ZWIJNTJE
H. Z. van hier heeft bij de politie aangifte
gedaan van diefstal van zijn rijwiel, hetwelk
hij geplaatst had voor een pand aan de Burge
meester Knappertlaan.
TEGEN LANTAARNPAAL GELOOPEN
Gisteren is het 7-jarig meisje A. van Z. van
hier tegen 'n lantaarnpaal in de L. Kerkstr. ge-
loopen. Het kind heeft een bloedende
hoofdwonde opgeloopen en is verbonden in den
politiepost aan de Groote Markt.
BURGERLIJKE STAND
^GEBOREN: Willem F., z. van W. Groenendijk
van wSchouten, Edisonstraat 16 Marinus, z.
Maurn 1Schuijtvlot en J. Goudappel, Prins
ulusstraat 14.
v,oteZhestaurSXteraanVraaS tot deelname heeft
het bestuur dezer vereeniging besloten ook
van eerste hulp bij ongelukken te organiseeren
Van gemeentewege toestemmingeleend
om van het gebouw der Openbare Lagere
School gebruik te maken.
De 55-jarige mej. J. O.-M. van de Feijenoord-
kade is in een pand aan het Heiman Dullaert-
plein van de trap gevallen. Met een gebroken
rechter enkel is zij in het ziekenhuis aan den
Coolsiugel opgenomen.
Hedenmorgen te omstreeks vier uur is een
hevige brand uitgebroken in pand 114 aan de
Adrianalaan, welk pand wordt bewoond dooi
den gewezen directeur van het opgeheveu
Straperlo-spel te Schiebroek, den heer J. H.
Tiekstra. De naastgelegen panden 112 en 116,
bewoond door twee Duitsche families, zijn even
eens voor een groot deel door het vuur ver
woest. De familie Tiekstra was niet thuis en
vertoeft reeds sinds tien dagen in België.
De brand welke is uitgebroken op de eerste
etage van pand 114, werd het eerst ontdekt door
den heer van den Berg, eigenaar van „Arcadia",
die namelijk uit zijn slaap werd gewekt door
het hevig gekef van een klein hondje. Op
hetzelfde moment werd hij een brandlucht
gewaar en toen hij aan de achterzijde uit zijn
woning keek, sloegen- de vlammen reeds uit het
dak van pand 114.
Ook de heer Assi, die met vrouw en twee
kinderen het naastgelegen pand 112 bewoont,
werd uit zijn slaap gewekt door geknetter van
vuur. In nachtgewaad is de familie Assi naar
buiten gevlucht. Hetzelfde is de familie Rahm
overkomen, die het pand 116 bewoont. O os
mevrouw Rahm en haar dienstbode de heer
Rahm vertoeft in het buitenland hebben in
nachtgewaad haar woning verlaten.
De vluchtelingen zijn alle ondergebracht in
de woning van den'burgemeester den heer J.
P. H. Dhont.
De eigenaar van „Arcadia" heeft terstond na
het waarnemen van den brand de brandweer-
van Schiebroek gewaarschuwd. Voor de eerste
maal werd de alarm-installatie ui werking ge
steld en met groot sucoes. Vrij spoedig was de
brandweer op de plaats des onheils. Het eerst
was aanwezig slangenwagen no. 2 onder leiding
van den heer C. Heusdens en spoedig volgden
de motorspuit en slangenwagen no. 3.
Toen de brandweer kwam sloegen ook de
slammen reeds uit de panden 112 en 116. Met
in totaal zeven stralen werd de strijd tegen
het vuur aangepakt, doch het brandde zoo hevig,
dat het nog twee uren geduurd heeft voordat
men den brand geheel meester was. Ook het
onbewoonde pand no. 110 heeft nog een oogen-
blik vlam gevat.
De snelle uitbreiding van den brand wordt
grootendeels toegeschreven aan het feit, dat
achter de kroonlijst der aaneengebouwde pan
den t. w. tusschen de eerste etage en den zolder
een looze ruimte zich bevindt, welke ruimte
in dit geval als een schoorsteen werkte. En
daarbij kwam dan nog de vrij stevige wini.
De leiding van het blusschingswerk heeft
gestaan onder opperbrandmeester A. J. van
Lieshout en den adjunct-opperbrandmeester P.
J. Gouweleeuw. Eenig meubilair is nog gered
kunnen worden.
De eerste en tweede verdieping van alle
drie de panden zijn totaal uitgebrand.
Het onderzoek naar de oorzaak van den brand
heeft aan het licht gebracht, dat alle laden en
kasten in de woning waren opengebroken, zoo
dat diefstal moet hebben plaats gehad. Verder
is komen vast te staan, dat het bed op de eerste
etage beslapen moet zijn geweest, terwijl ten
slotte in bedoelde woning een cnauffeurspet is
gevonden.
Het huis op no. 114 is onmiddellijk gesteld
onder politie-toezicht. Verder zijn twee bekende
Rotterdamsche erperts aangewezen voor een
nauwkeurig onderzoek.
Of de heer Tiekstra verzekerd is, is niet
bekend. De families Assi en Rahm zijn ver
zekerd.
H ZIE ETALAGE H
109
68836
Keel. 123S iu
Ter gedenking van het fe^st, dat met de
werkzaamheden van de overbrugging van het
Hollandsch Diep een aanvang is gemaakt, vindt
op Donderdag 6 September a.s. een boottocht
plaats naar Moerdijk. Deze tocht is georgani
seerd door het Uitvoerend Comité van het
comité van Actie voor overbrugging van i|et
Hollandsche Diep, bestaande uit de Kamers
van Koophandel te Breda, Delft, Dordrecht,
Eindhoven, 's Gravenhage, 's Hertogenbosch,
Middelburg, Rotterdam, Tilburg, Venlo, Vlaar-
dingen en Waalwijk.
Van internationaal juristen
gezelschap.
Een 35-tal leden uit diverse nationaliteiten
bestaande, der „Association des Auditeurs et
andiens Auditeurs de 1' Academie de Droit In
ternational de la Haye", voornamelijk juristen,
enkele professoren en staatsambtenaren, die
den zomercursus volgen in het Vredespaleis te
Den Haag, hebben met hun secretaris Mr. F.
G. M. Baron van Voorst tot Voorst, Zaterdag
een bezoek gebracht aan Rotterdam.
Het gezelschap werd te 9 uur v.m. aan het
station D.P. ontvangen door den heer A. H. van
Riel van de Vereeniging voor Vreemdelingen
verkeer.
Men heeft daarna een bezoek gebracht aan
het Raadhuis, waar Dr. W. F.O. James het ge
zelschap heeft rondgeleid.
Vervolgens werd een rondvaart door de ha
vens gemaakt, welke was aangeboden door het
gemeentebestur, tei-wijl Mr. B. Kolff van het
Gemeentelijk Havenbedrijf de gasten tijdens
den tocht heeft voorgelicht.
Nadat de heer Simons, voorzitter der „Asso
ciation" namens de bezoekers zijn groote be
wondering voor de inrichting en uitgebreidheid
der havens had uitgesproken, vertrok het ge
zelschap per door de gemeente Dordrecht ter
beschikking gestelde boot naar laatstgenoemde
stad. Vandaar keerde men in den avond naar
Den Haag terug.
Zaterdagavond is in een pand aan de Atjeh-
straat de 33-jarige Chinees I,. S. aangehouden,
die op heeterdaad werd betrapt bij het bereiden
van opium.
In haar uitspraak inzake de aanvaring tus
schen de sleepboot „Trio" en het stoomschip
„Thenania" op de Nieuwe Maas heeft de Raad
voor de Scheepvaart zich onbevoegd verklaard.
De Raad is van oordeel, dat hij de bevoegdheid
mist in deze zaak een onderzoek in te stellen,
en wel op de navolgende gronden.
De beide bij het onderhavige ongeval betrok
ken schepen zijn zoogenaamde binnenschepen.
Zij behooren niet tot de „in Nederland thuis
behoorende schepen, welke bestemd zijn dan
wel gebezigd worden om een reis te ondenpe-
men" (art. 2 j o 1 der Schepenwet). Wil de Raad
bevoegd zijn, dan zou dit moeten steunen op
artikel 70 der Schepenwet. Dit artikel geeft
echter in zijn huidige redactie den Raad die
j bevoegdheid niet. Immers de beide schepen,
welke met elkander in aanvaring zijn geweest,
vallen wel buiten de omschrijving van artikel
2 der wet, maar zij behooren niet tot de sche
pen, die krachtens genoemd artikel 2 van de
toepassing der Schepenwet zijn uitgezonderd.
Evenmin behooren zij tot de categorieën van
schepen opgesomd in het verdere gedeelte van
genoemd artikel 70, zoodat, al is hier, wat de
plaats van de scheepsramp betreft, aan het slot
van artikel 70, eerste lid, voldaan, ook uit dien
hoofde, een onderzoek naar de plaats gehad
hebbende aanvaring door den Raad voor de
Scheepvaart niet gewettigd is.
Hoewel bovenstaande gronden voor de door
den Raad uit te spreken onbevoegdverklaring
afdoende zijn moge hieraan nog het volgende
worden toegevoegd.
Volgens de oude redactie van artikel 70, het
welk sprak van ,een schip, dat niet, ingevolge
de artikelen 2 of 2bis onder de bepalingen van
deze wet valt", zou de Raad tot een onderzoek
naar de onderhavige aanvaring bevoegd zijn
geweest. Een reden voor de beperking van
'sRaads bevoegdheid op dit punt valt moeilijk
aan te wijzen en het blijkt ook uit de geschie
denis van de totstandkoming van de wijzigings-
ji.jt van 31 December 1931, Staatsblad 587,
geenszins, dat een beperking van 's Raads be
voegdheid in de bedoeling heeft gelegen.
Vermoedelijk houdt de nieuwe redactie van
artikel 70 verband met de totstandkoming van
de Binnenvaartrampenwet (wet 9 Juli 1931,
Staatsblad 289). Is dit inderdaad het geval, dan
valt dit te betreuren, daar immers de genoem
de wet in' haar artikel 23, eerste lid, artikel 70
de Schepenwet buiten toepassing verklaart in
de gevallen, waarop genoemde wet van toe
passing is. Ware dus de omschrijving zoo ruim
gelaten als zij vroeger was, dan zou automa
tisch. bij het in werking treden van de Binnen
vaartrampenwet, de beperking zijn ingetreden,
welke de binnenschepen in den regel buiten de
Schepenwet doet vallen. Thans is echter een
lacune ontstaan, welke nimmer is gewild.
Mitsdien verklaart de Raad zich onbevoegd
om in deze zaak een onderzoek in te stellen.
Zooals wif reeds meldden zijn dezen keer de
in ons land vertoevende Duitschers in de gele
genheid gesteld om buiten de territoriale zóne
op een Duitsch schip deel te nemep aan de
stemming, die inmiddels reeds met de gebrui
kelijke overwinning voor de nazi's en in dit
geval meer speciaal voor den „Führer" zelf is
geëindigd.
Op reis van Hamburg naar Zuid-Amerika
heeft gisteren de „Cordilleras"; een groot Mail
schip van de Hapag-lijn, Hoek van Holland
aangedaan, waar het tegen half drie, ongeveer
twee uur later dan werd verwacht, arriveerde.
Het schip meerde even voorbij de aanlegstei
gers van de Harwichlijn, waarna de insche
ping begon van ongeveer 2000 Duitschers die
met extra treinen, autobussen en particulie
re auto's uit Rotterdam en den Haag naar Hoek
van Holland waren gekomen.
De Duitsche invasie in Hoek van Holland
trok heel wat belangstelling en aan den wal
stond het, toen het schip dat feitelijk was ge-
pavoiseerd, aankwam, zwart van de menschen.
In volmaakte orde hebben de Duitschers zich
ingescheept. Wel heeft dit langen tijd gevergd
want er was een zeer strenge controle. Behalve
hun pas en reisbiljet moesten de deelnemers
aan de stemming ook een bewijs hebben dat
zij tot stemmen gerechtigd waren, welke be
wijzen hun waren verschaft door de Duitsche
consulaten.
Persvertegenwoordigers en belangstellende
niet-Duitschers kregen geen kans om aan boord
te komen.
Het was al vier uur toen de boot eindelijk
wegvoer en eerst tegen 10 uur arriveerde hij
weer in Hoek van Holland. De uit Rotterdam
gekomen Duitschers kwamen met een extra-
trein om 11.27 uur in de Maasstad terug.
Evenals 's ochtends was er op het D.P.-station
nog al wat belangstelling.
Aan boord van de „Cordilleras" is, naar wij
van een der deelnemers aan de stemming hoor
den, alles zeer vlot verloopen. Er waren ver
scheidene stemlokalen ingericht waar men zijn
„ja" of „neen" kon schrijven op een briefje dat
vervolgens in een enveloppe werd gestoken en
ingeleverd.
Voor de rest was het voor de meeste opva
renden een pleziertochtje. Er was muziek aan
boord en er is lustig gezongen.
Zaterdag heeft de 72-jarige huisbewaarder
J. H. S„ die belast is met het bewaken van een
te huur staand winkelpand aan de Gaesbeek-
straat twee adspirant-huurders rondgeleid. Toen
hij daarna even met een van hen stond te
praten is de ander het pand nog even gaan be
kijken. Toen het tweetal vertrokken was, be
merkte de huisbewaarder dat uit zijn jasje, dat
in de gang hing, zijn gouden horloge met dito
ketting was verdwenen.
Met een door en door vrome
bevolking-
Nu de avontuurlijke snoeshaan, -vorst
Boris, graaf van Oranje, etc. die de repu
bliek van Andorra op stelten zette en er zich
als prins wilde doen uitroepen, met zijn pro
clamatie geen ander resultaat heeft geboekt,
'dan dat hij thans te Madrid in het spinhuis
zit, hoopt men dat de rust in het rniddel-
eeuwsche Andorra zal zijn teruggekeerd.
De vrede in dit kleine staatje, dat nauwe
lijks 4000 inwoners telt en welks hoofdstad de
500 zielen niet haalt, werd nu al een jaar of
wat verstoord, sinds men nu tien jaar geleien
ongeveer begonnen is, dit nest, gemiddeld "000
meter hoog in de bergen gelegen, toegankelijk
te maken.
Het is dus niet voor niets geweest, dat de
oude beveolking zich jaren lang verzet heeft
tegen den modernen verkeersweg, die tevens
het moderne leven naar Andorra zou brengen,
dat zoo gelukkig voortleefde in zijn fodale
verhoudingen. Een paar jaar Jang is het over
stroomd geweest door Catalaansche werklie
den, die den weg moesten aanleggen, waar
door Andorra werd aangesloten op het wegen
net van de Pyreneeën.
Op dat oogenblik was Andorra al het slacht
offer van de literatuur, 't Is waar, Voltaire en
Victor Hugo hadden ook al over Andorra ge
schreven, maar men was dat vergeten en ze
hadden er trouwens te veel op los gefantaseerd,
om veel invloed te hebben. En hoewel nu
sinds een goede honderd jaar de Pyreneeën
bezocht worden en de laatste vijf en twintig
jaar veel is gedaan, om alle hoekjes en gaat
jes, dat wil zeggen toppen en meren, te ver
kennen, bleef Andorra ongeschonden het eige
naardige familieleven voortzetten, weggedo
ken in een aantal bergkommen en beveiligd
tegen al wat de nieuwe tijd bracht.
Een Isabelle Sandy heeft toen zoo enthou
siast over die bevolking van „mannen van
staal" geschreven, dat menigeen is gaan kijken
en niet altijd met bewonderende bedoelingen.
Na den oorlog vooral, waar Andorra buiten ge
bleven was, ifl tegenstelling met Monacco, weri
het bezocht door vertegenwoordigers van dat
internationaal gespuis, dat zich overal zoekt te
vestigen, waar het politie en gerecht den baas
kan blijven. Er werd toen aan niets meer of
minder gedacht dan van Andorra een interna
tionaal vacantieverblijf te maken, dat wil zeg
gen, tot een veilig oord voor de speelholen. De
gezonde moraal van de bevolking heeft dat
toen weten te voorkomen.
Maar sindsdien is er gedurig aan de afzon
dering van Andorra gemorreld. De oude be
volking is op het oogenblik nog niet veran
derd. Het familieleven is er zeer sterk, maar
door de (gelukkig tijdelijke) aanwezigheid
van zooveel vreemde werkkrachten heeft de
jeugd een moeilijken tijd doorgemaakt. Men
heeft dat gezien in de gemakkelijkheid, waar
mee de jonge mannen zich lieten overhalen
tot den strijd tegen de ouderen, om zich van
den Raad van het Staatje meester te maken en
hoe zelfs de Fransche co-prins, dat wil zeggen
diens vertegenwoordiger de prefect van Per-
pignan en de Catelaansche co-prins, de Bis
schop van Urgel, al hun gezag moesten doen
gelden en zelfs met een politiemacht tusschen
beiden moesten komen, om de orde te herstel
len.
Andorra zal wel de hebzuchtige oogen blij
ven trekken, maar nu de onmiddellijke ge
varen geweken zijn, mag men verwachten, dat
de sterke famiiie-zin en de enorme gehecht
heid aan hun bodem, de bewoners van An
dorra zullen blijven beveiligen tegen het ver
lies van hun volksbewustzijn, dat zij de
eeuwen door zoo merkwaardig hebben be
waard.
Het eenige juiste in het beruchte manifest
van vorst Boris was, dat niet als gewoonlijk
van de republiek van Andorra werd gesproken.
Het is altijd een prinsdom geweest. Maar niet
in den gewonen, doch in meer bijzonderen
vorm; een condominium van een wereldlijken
prins (gedurende eeuwen de graven van Foix)
en een geestelijken vorst, den bisschop van
Urgel.
De Fransche co-prins wordt in hooge eer
gehouden, ook al is men wel wat boos, dat de
president van de Fransche republiek niet zoo
vriendelijk is, het „co-prins van Andorra" bij
zijn titel te plaatsen, iets waartoe hij volkomen
gerechtigd is. Maar zoo'n Fransche co-prins te
bezitten, wil in de oogen van ieder bewoner
van Andorra zooveel zeggen „wij-onafhanke-
lijken", wij. die niet bij Spanje behooren
En de bisschop van Urgel geldt, wat zijn po
litieke zeggenschap aangaat, voor zooveel als
een kenteeken dat Andorra ook niet bij
Frankrijk behoort In feite zeggen de Andor-
reezen: wij zijn het onaangetaste overblijfsel
van het rijk van Karei den Groote
Maar bij deze door en door vrome bevolking
is het herderlijk gezag van den bisschop toch
het grootste en in alle valleien doet het zich
practisch het meeste gelden. Want de eigen
lijke volksvertegenwoordiging is de „raad der
valleien" en iedere vallei telt twee parochies.
Juist die eigenaardige samenstelling van den
raad heeft gemaakt, dat Andorra wel voor een
republiek gehouden wordt, iets waardoor de
nog al zwak schijnende tusschenkomst der
co-prinsen ook heeft bijgedragen.
Het hoofd van dit bergbewonersgemeenebest
is in de harten der bevolking Onze Lieve Vrouw
van Meritxell, die sinds onheuglijke tijden als
de beschermster van Andorra werd vereerd,
en onder wier bijzondere: bescherming de val
leien van Andorra zich hebben gesteld. In 1873
werd dat bij plechtig besluit van den „zeer
hoogwaardigen algemeenen raad van de val
leien" plechtig bekrachtigd.
De nationale hymne luidt ongeveer als volgt:
De groote Charlemagne, mijn vader,
Bevrijdde mij van de Saracenen,
En uit Meritxell verstrekt de Heilie Moeder
Mij haar voorspraak bij God.
Ik werd prinses en pubilla geboren.*)
Onzijdig tusschen twee machtige buren
En ik blijf de eenige dochter
Van den fieren Frankenkoning.
Elf eeuwen, vrij en vroom,
Wil ik onafhankelijk blijven
Tusschen mijn twee moedige voogden
En mijn beide prinsen-beschermers.
Die hymne is heel een program en wij kun
nen Andorra niet beter wenschen, dan dat het
daar trouw aan zal blijven.
De „pubilla" is de dochter, waarop het
erfgoed overgaat. Andorra heeft nog het „recht
van de oudste", waarbij het familiebezit op
de(n) eerstgeborene overgaat, in tegenstelling
met het familierecht bij de Baskeu, waar het
bezit overgaat op den oudsten zoon.
Verwacht wordt; Matige in het Westen tij
delijk krachtige Zuid-Westelijke tot Noord-
Westelijken wind, zwaar bewolkt tot betrokken
later opklarend, waarschijnlijk tijdelijk regen,
vooral in het Noorden. Aanvankelijk weinig
verandering in temperatuur, later koeler.
Stormwaarschuwingsdienst. Geseind van de
Bilt 20 Aug. 11,50 uur, aan alle posten; Weest
op Uwe hoede.
lederen Maandagavond repetitie Harmonie-
gezelschap St. Ambrosius. R. K. Volksbond.
8 uur. Aanmelding nieuwe leden. Instrumenten
beschikbaar.
lederen Maandagavond van 9 tot half 11
repetitie van het gemengd koor van den K. K
Gorzen in het Parochiehuls.
lederen Dinsdag bestuursvergadering R. K
Metaalbewerkersbond „St. Eloy", gebouw R. K
Volksbond.
lederen Woensdagavond om half 9 repetitie
„Schiedams Mannenkoor" (dirigent Paul v. d.
Putten). Groote zaal van den R. K. Volksbond.
lederen Woensdagavond te 8 uur repetitie
van het Symphonie-orkest L. v. Beethoven
(dir. J. C. M. Feltzer) in Musis Sacrum.
lederen Woensdag om half 9 bestuursvergade
ring van het afdeeiingsbestuur van den Ned.
R. K. Volksbond.
lederen Woensdagmiddag van half 5 tot half 6
repetitie voor de jongens van het kinderkoor
van den K. K. Gorzen in het Parochiehuis
lederen Woensdagavond van half 9 tot half 11
repetitie Koninkl. Zangvereeniging Schiedams
Mannenkoor „Orpheus" onder leiding van td
Flipse. Gebouw Eendracht
lederen Donderdagavond van 810 uur repe
titie Polyhymnia R. K. Volksbond.
lederen Vrijdagmiddag van 5 tot 6 uur repe
titie voor de meisjes van het kinderkoor van aen
K- K. Gorzen in het Parochiehuls.
lederen Vrijdag om 8 uur repetitie R. K.
Gem. Tooneelvereeniging „Alberdingk Thijm".
Gebouw R. K_ Volksbond.
lederen tweeden Vrijdag der maand bestuurs
vergadering van de afd. Schiedam van den Ned.
R. K. Bond van Overheidspersoneel „St. Paul us".
Tusschen 8 en 8.30 uur „klachten" voor de leden.
lederen Vrijdagavond van half 9half 10 so
ciale ontwikkelingslezing voor leden der Sctue-
damsche locale Gezellenvereeniging onder lei
ding van den eerw. praeses, in gebouw Nieuwe
Haven 121.
lederen Zaterdagavond: Ned. R. K. Bond van
Houtbewerkers, Meubelmakers, Behangers en
aanverwante vakken „St. Antonius" van haif 8
tot half 9 zitting van het bestuur. Gelegenneid
tot aanmelding van leden.
21 Augustus: Diergaarde, Solisten Italiaan-
sche Opera, 8 uur.
26 Augustus: Diergaarde, Rotterdamsch
Solisten Ensemble, 3 uur.
28 Augustus: Diergaarde, Solisten Italiaan-
sche Opera, 8 uur.
Bioscopen: Goedgekeurde programma's
tot en met Donderdag 23 Augustus, in: Thalia:
Het Lied van Monte Carlo (voor volwassenen);
Olympia: Oriënt Express (voor volwassenen)
Studio '32: Loulou maakt promotie (voor vol
wassenen); Luxor: Goud (voor volwassenen);
Corso: De Vlucht naar Nice (voor volwasse
nen); Colosseum: Die Sonne geht auf (voor
volwassenen); Royal: AnnyenAnny (voorvol
wassenen); Oostertheater; Het lied aan den
Bosporus (voor volwassenen); Lumière: Carna
val en Liefde (voor volwassenen); Capitol, Tro
pical Express (voor volwassenen).
Tentoonstellingen: Unger v. Mens,
Eendrachtsweg 27: Fransche en Hollandsche
schilderkunst. Museum Boymans: Nederland-
sche teekeningen van oude meesters uit dever-
zameling F. Koenigs. R'damsche Kring: Maas-
gezichten. Studio '32; Rotterdamsche beel
dende kunstenaars. Stichting van Wyngaar-
denBoot: Fransche affiches.
Schiedam.
Passage-theater: Eiken avond 8.15 en Zaterdag
Zondag en Woensdag ook des middags te 2,30
Waar blijft Opa?
SCHIEDAM, 20 Augustus Officieele noteering
van de commissie uit de Kamer van Koop
handel.
Moutwijn
Moutwijn per H. L. ad 46 pet f 10.
Spoeling
Spoeling 0.80 a f 0.90.
j§ Zonder RECLAME geen omzet,
g geen winst; de DRUXiNKT is de
1 kracht van 't huidige zakenleven