s
„Waar dat wie! draait"
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN
STADSNIEUWS
üt
No. 17205
TA AT>nA"MfJ-#
DINSDAG 10 MA ART 1935
BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. No. 68085
een varken gestolen.
burgerlijke stand.
KETHEL.
ROTTERDAM.
VOOR ONS GYMNASIUM.
athletiek.
baldadigheid
Onbekend gebleven jongens hebben een ruit
- 3 j:..e sc*loenmakerij van F- S in de
aanrijdfng.
SCHEEPVAART.
Periculum in mora.
VOOR VADERLAND EN....
BONUS".
NOTEERING MOUTWIJN EN
SPIRITUS.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN
i
DE ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
bij vooruitbetaling:
Per drie maanden 3.25; per maand I-10,
per week 25 cent.
Bij bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden ƒ3.75.
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds «an ons
bureau Koemartk 4 verkrijgbaar
per stuk.
Fostchéque- en Girodienst No. 8144
courant De Maasbode
Uitgave van de N.V. de loom
te Rotterdam.
COURANT
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 16 regels 1.55, elke regel meer 25 ct.
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prijsverhooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarief.
Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Llefdadig-
heidsadv, worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertenties: 5 regels 0.50; 10
regels 1.—; 15 regels 1.50, bij vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij te voegen.
TI7 verzekering500- bii overliiden door een ongeval; 500.- bij verlies van beide handen, voeten of oogen 250- bij verlies van één hand, één voet of één oog; ƒ150.- bij verlies van een duim; 75- bij
Gratis-Ongevallen J J Verzekerin" loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand in dit blad wordt afgedrukt
een wijsvinger; 50— bij verlies van twee voorste ledematen van een hand; 25— bij verlies van eiken anderen vinger. - De Vetzekenng loopt op ae vooi a raen a eenrn P
verlies van j
WERKNEMENDE MIDDENSTAND
Nieuwe R. K. Standsorganisatie-
Men schrijft ons:
Hoewel in de katholieke pers reeds meer
malen,berichten zijn geplaatst betreffende bo
vengenoemde standsorganisatie en via de K.K.
microfoon twee keer een causerie dienaangaan
de werd gehouden, waardoor in diverse rin
gen belangstelling voor deze vereemging werd
gewekt, zijn de werknemend-e maddens anders,
u rwmpn er met voldoende
in het algemeen genomen,
_T mt in onzen tijd een eigen
van doordrongen, dat o
standsorganisatie van belang is, met enkel voor
hun persoon of de materieele belangen, maar
ook en vooral voor de taak, die zij in ons
katholiek openbaar leven vervullen kan en
moet.
Reeds langen tijd werd het ontbreken van
deze stadsorganisatie als een gemis aange
voeld. Henri Hermans schreef daarover reeds
een tiental jaren geleden en op den 24en Lim-
burgsdien Katholiekendag in 1933, sprak hij
nog over deze vereeniging als zijnde de no8
ontbrekende schakel in de rij onzer katholieke
standsorganisaties.
Mede als gevolg van dezen Katholiekendag
en van besprekingen daarvoor en daarna ge
houden, is de oprichting op 9 Juli 1933 een feit
geworden.
Overtuigd als de oprichters zij11 van de 1100C'
zakelijkheid van deze standsorganisatie, met
enkel plaatselijk en diocesaan, maar ook lan
delijk, is met ijver en volharding aan den uit
bouw gewerkt, zijn statuten on worpen en
vastgesteld, zijn afdeelingen opgericht in
samenwerking gezocht en vei u e0en me an ei e
standsorganisaties en zijn verschillende punten
van algemeen belang voor den werknemenden
middenstand, in behandeling.
En zoo is deze standsorganisaite in den korten
tijd van haar bestaan reeds uitgegroeit tot
ruim 1400 leden, verdeeld ovre 12 afdeelingen,
terwijl in meerdere plaatsen voorbereidingen
voor het oprichten van afdeelingen worden
getroffen.
Om nu ook te Schiedam de propaganda in
deze richting te kunnen voeren, is tot bet
houden van een propagandavergadering beslo
ten in samenwerking met het Plaatselijk Comité
van de K. S. A., morgen, Woensdag 20 Maart,
nam. 8.30 in het gebouw van den R. K. Volks
bond, Lange Haven.
Alsdan zal de bekende spreker, de Zeereerw.
J- c°lsen. nader uiteenzetten wat eigen
lijk standsorganisatie is en waarom de stands
organisatie voor den werknemenden midden
stand m onzen tijd zoo gewenscht is
Voorzoover de adressen bekend waren ziin
persoonlijke uitnoodigingen verzonden Éven
wel worden alle katholieke onderwijzers, amb
tenaren bij aRe takken van overheids- en semi-
overheidsdienst, journalisten, handelsreiziger,.
technici. opzichters, werkmeesters, kantoor°pe^
van
De dieven in de val.
In November j.l. werd doof V. bij de politie
aangifte gedaan van vermissing van een var
ken, dat zich op een weiland aan den Oudedijk
bevonden had. Het is thans de politie gelukt,
de daders van dezen diefstal op te sporen; het
zijn de werkloozen J. C. v A B. J- L., en A.
J. F.
Zij bekenden, het zwijn op het weiland te
hebben gedood en in de woning van v. A. te
hebben verdeeld.
Bovendien is tegen v. A. en L. proces-verbaal
opgemaakt wegens diefstal van een eiken
houten kast, welke ontvreemd was uit een keet
van de Voetbalvereeniging „Schiedam" in
Januari j.l. De kast is bij L. in beslag genomen.
GEBOREN: 18 Maart: Pieternella, dochter
van H. Hartog en B. Ouwens, Mariastraat 75;
17 Maart: Joseph Frnciscus, zoon van T. W.
van der Hoeven en M. E. M. Collignon, Pui-
tershoekstraat 22; 18 Maart: Nicolaas, zoon van
H. Huijgen en C. von Beers, K. Haven 26;
16 Maart: Maria Hendrica Clementina, dochter
van H. A. van Antwerpen en M. Offerman,
Aleidastraat 130; 17 Maart: Alouisius, zoon van
M. van Duppen en L. H. Go-mmans, Damlaan
47-11.
OVERLEDEN: 17 Mart: A. Jonkheer, 82 j„
Nassaulaan 75.
soneel, leeraren, enz., die door het lezen
dit artikel kennis krijgen van deze propaganda-
avond, ter vergaderng verwacht.
FAILLISSEMENT VAN „de DREVEL".
Het weekblad Handelsbelangen neemt 0.m.
op de crediteurenlijst in het faillissement der
Beurenfabriek en Houthan e 6 o reve te
Schiedam. Deze lijst telt 53 ere rem e een
totaal passief van 35.425,63. waarv Pre e-
rent 2.395,63. De baten zijn nog met volledig
bekend. De voornaamste crediteuren zijn. i
Ind. en Handel Mij. Laagland, geleverde goe-
feren f 6.396,11, Kamphuys en Loosbroek, ge
leverde goederen 4.311,23; N.V. v.h. P- Rot
0e everde goederen 4.277,07.
KRING SCHIETWEDSTRIJDEN.
Zaterdagavond zijn op de schietbaan alhier
voor de Burgerwacht de jaarlij ksche schiet
wedstrijden van den kring „Westland" gehou
den. Aan deze wedstrijden, welke overal door
de burgerwachten op eigen baan verschoten
worden, namen van onze burgerwacht drie
vijftallen deel. De uitslag is .als volgt:
Klasse B: M. de Bruijn 54 p.; W. Peters 54;
Jac. Verspeek 56; F. van van de Wildt 58; G.
P. van Lindt 58, totaal 280 punten. Klasse C I:
J. C. F. Oisthoorn 41, C. Lansbergen 49, N.
Lansbergen 51, S. Verkade 56 en H. de Lange
56, totaal 253 punten. Klasse C II: C. v. d.
Drift 53, A. de Lange 53, L. Bijl 53, A. Vlaar-
dingerbroek 55 en K. Quartel 58 punten, totaal
272 punten.
De wedstrijd in Kethel stond onder controle
van een commissie uit de burgerwacht te Vlaar-
dingen, terwijl een commissie uit Kethel bin
nenkort de kringwedstrijden van de Delftsche
burgerwacht zal moeten controleeren.
opL,:z7d77b'ju0nfeiae 0mStandigheden ZU^e
athletiek-wedstrijden P"Vin?S
SV.V., in samenwerking g en
schen Athletiekkring. met Rotterdam-
GESLAAGD.
Te Den Haag is de heer W. Th
van hier geslaagd voor het the0mische °nl"g
van het machinistendiploma B. gedeelte
AUTO GESLIPT.
wedstrijden van den kring „Westland" gehOU-
is gistermorgen een auto, bestuurd door d.
in de Lange Nieuwstraat aan het glijden ge
gaan. De wagen kwam daardoor tegen een
lantaarnpaal terecht. Treeplank en portier van
den auto werd beschadigd.
Liduinastraat
in
nagegooid.
Gisterenmorgen is een wielrijder> genaamd
W' „"Tr me,kauto op den grond ge
smakt. De l8"JauSe jongeman reed met nog een
persoon OP den «otterdamschedijk tusschen
Pompstation en Roode Hek. De weg ter plaatse,
is momenteel vnj smal, doordat de straat is
opgebroken. Toen de auto beide fietsen nog
niet was gepasseerd, week deze al naar rechts,
met het gevolg oat de wielrijder w. ,f. werd
geraakt en kwam te vallen. Hij bekwam een
schaafwonde aan de knie, terwijl zijn fiets
licht beschadigd werd.
SCHIEDAM, 18 Maart. Aangekomen Noorsch
s.s. Jernland, 'met ijzererts, van Sagvaag, in de
Wilhelminahaven: Duitsch s.s. Luise Leonhardt,
ledig van Rotterdam: Nederl. s.s. Drechtdijk,
ledig van Rotterdam, beide om te dokken in
de Wiltonhaven.
In het jaar 1802 gebeurde het, dat de be
roemde staatsman Pitt in eene redevoering voor
het Lagerhuis een regel van Virgilius citeer
de en midden in zijn citaat bleef steken; maar
onmiddellijk vielen alle Commoners, Whigs
zoowel als Tories, als één man in en vulden de
ontbrekende woorden aan.
Terzelfder tijd rijst de ster van Pitts ge-
nialen tegenstrever, den grooten Corsicaan.
Met lapidaire, dwingende proclamaties voert
bij zijne soldaten van overwinning naar over
winning; maar wie goed luistert hoort telkens
de echo van het classieke voorbeeld achter
zijne woorden: „Gij hebt niets gedaan, omdat
u nog dingen te doen overblijvenZal
mon van ons zeggen, dat wij wisten te over
winnen, maar dat wij van de overwinning
geen gebruik wisten te maken?" Napoléon
ijkt zich zijn Lucanus en zijn Livius te herin
neren.
Later, eindelijk verslagen en verloren, be
sluit hij een toevlucht te zoeken in Enge
land. Napoléon richt een kort briefje tot den
Prins-Regent van dat land, hij doet mededee-
ling van zijn besluit, vraagt de bescherming
der Britsche wetten en kan, zelfs op dat be
narde moment,, niet nalaten zijn stap te recht
vaardigen met een voorbeeld uit de oudheid:
Xhemistocles, die een wijkplaats zoekt bij de
perzen.
Honderd jaren later is het niet anders De
grootste militaire denker van het eind der vo
rige eeuw, die jaren lang chef was van den
Duilschen generalen staf, Graaf Schlieffen. be
studeert de heele krijgsgeschiedenis in het
licht van Hannibals vermaardste overwin
ning, welken den titel geeft aan Schlieffens
verzamelde studiën: Cannae.
Polen, na langer dan een eeuw te zijn ge-
•b'ieëndeeld, herwint zijn zelfstandigheid on-
der de leiding van Pilsoedski, wiens jeugd
bezield werd door de gestage studie van Plu
tarch us; de Tsjechen herstellen hun onafhan
kelijkheid onder professor Masarijk, die zijn
'"r,? Was begonnen met een dissertatie
Eneelanri Tegen bet eind van 1915 gaven
Engeland en Frankrijk de hopelooze Dardanel-
hmexpeditie.op; de prognose over het verloop
der ontruiming van Gaiiipaü werd door Lord
Curzon gebaseerd 0p het zesde en zevende
boek van Thucydides
Met tientallen zouden de historische en ac-
tueele voorbeelden van het Voortleven der
classieken kunnen vermeerderd worden, maar
de aangehaalde mogen volstaan nu Katholiek
Rotterdam zich de waarde wil herinneren van
dat wat het dreigt te verliezen: zijn eigen gym_
nasium. Hier kunnen wij met m den breede de
beteekenis gaan uiteenzetten van de gymna
siale opleiding als propaedeuse voor de Uni
versiteit en voor het leven in het algemeen.
Afgezien wellicht van de specifieke opleiding
der geestelijkheid benadert geen enkele school
in die mate het ideaal van sterker
dung" als juist het gymnasium,
indruk dan deze onze overtuiging za op ui
tenstaanders maken het veelzijdig ge uigems
ten gunste van de gymnasiale opleiding, da m
de laatste decenniën allerwegen werd gehooid
Sinds de intellectueele en maatschappelijke
elite ook over andere scholen (in Nederland
de in Duitschland de Realschule, in
Frankrijk de section B of moderne) met vrij
wel gelijke rechten verdeeld werd en daardoor
eene vergelijking met het gymnasium werd
mogelijk gemaakt, is door leidende figuren in
het maatschappelijke leven, door Kamers van
Koophandel etc. in binnen- en buitenland met
vrij groote eenstemmigheid de superioriteit der
classieke vorming erkend geworden. En zulks
niet slechts in Europa, maar ook in de toch
waarlijk niet met traditie overbelaste Nieuwe
Wereld.
Juist voor een handelsstad als Rotterdam kan
het zijn nut hebben te wijzen op een tweetal
zeer interessante publicaties, die ons inlichten
omtrent de op ervaring gebaseerde voorkeur
voor de classieke vorming aan gene zijde van
den Oceaan: „Value of the Classics" (Prince
ton University Press 1917) bevat honderden
getuigenissen van staatslieden, professoren,
bankiers, industriëelen en andere vooraan
staande persoonlijkheden in Amerika; „L'Edu-
cation commerciale aux Etats-Unis et au Ca
nada" van P.' F. de Cleyn S.J. (Anvers 1923)
versterkt in zijn vierde hoofdstuk („Les Hu-
manité's Gréco-Latines et la Carrière des Af
faires") den gunstigen indruk der voorafgaan
de enquête.
Ook als vooropleiding voor de natuurweten
schappelijke en exacte beroepen bleek het
gymnasium krachtens zijn algemeene vorming
bij geen enkel ander schooltype achter te
staan. Men zag zelfs zonder overdrijving zeg
gen: integendeel. Nog versch ligt in het ge
heugen het adres, dat voor circa twee jaren
een aantal hoogleeraren in de exacte vakken
zich genoopt zag tot den Minister van On
derwijs te richten, en waarin juist het gym
nasium niet als in gebreke blijvend werk ge
noemd.
Zoo pas nog heeft prof. V. J. Koningsberger
(Utrecht) met nauwkeurige, sinds11928 bijge
houden statistieken in het laatste nummer der
„Paedagogische Studiën" aangetoond, dat het
percentage der een of meer malen afgewezenen
voor het candidaatsexamen in de medicijnen
onder de ex-gymnasiasten ongeveer één derde
bedraagt van dat dergenen, die H. B. S. of
Lyceum als vooropleiding hadden genoten.
Vermoedelijk zal bij een verschijnsel als het
laatst genoemde rekening moeten worden ge
houden met de omstandigheid, dat het gymna
sium juist de meest begaafde leerlingen tot
zich trekt. Maar men mag daarin een argu
ment te meer zien voor het gymnasium. En
daarom is het een treurige waarheid, dat het
wegvallen der gymnasiale opleiding uit het
Katholieke onderwijs van Rotterdam een on
herstelbaar verlies beteekent, dat door geen
enkele andere inrichting vergoed zou kunnen
worden. Voor onafzienbaren tijd (want wie zou
na eene mislukking een nieuwe poging wa
gen?) zou de intellectueele emancipatie der be
langhebbende bevolkingsgroep onmogelijk ge
maakt zijn, ja, door een remancipatie vervan
gen worden.
Alvorens in zulk een onherstelbaar verlies
kan worden berust dient nauwgezet de vraag
overwogen te worden, of Katholiek Rotterdam
geen rechten kan doen gelden op subsidiëering
van zijn gymnasium, dat thans met den onder
gang bedreigd wordt. Naar matige schatting
zal dit gymnasium in September, wanneer
alle zes klassen bezet zullen zijn, ongeveer
110 leerlingen tellen. Blijkens het laatste Jaar
boekje van het Genootschap van Leeraren
(1935) evenwel zijn er in ons land niet minder
dan twintig (veelal openbare) gymnasia, wier
leerlingental lager is, van enkele zelfs aanmer
kelijk lager (55, 58, 62, 67, 69, 74 etc.)
Laat ons hieraan toevoegen, dat wij het als
eerste een nationale ramp zouden achten, wan
neer zulke kleinere gymnasia ten offer moes
ten vallen aan de crisisomstandigheden. Maar
zeker niet minder moeten wij ons ertegen ver
zetten, dat katholieke gymnasia, die vooreerst
met groote offers zijn opgezet en die vervol
gens waar het hier toch vooral op aan
komt hun levensvatbaarheid ten volle ge
toond hebben, dat die gymnasia nog steeds van
elke subsidiëering verstoken blijven en dat
dientengevolge katholieke bevolkingsgroepen
een cultureele capitis deminutio zullen moeten
ondergaan.
Wat hier dreigt is dan ook iets dat, voor zoo
ver wij weten, zonder precedent is. Wij zijn
allerminst blmd voor de financiëele moeilijk
heden. waarin Rijk en Gemeente verkeeren.
Maar, wanneer men de cijfers, die wij boven
uit het zoo pas verschenen Jaarboekje aan
haalden, voor oogen houdt, dan kan men niet
aan den indruk ontkomen, dat de gevolgen
der onderwijsbezuiniging hier uitsluitend ten
laste komen van die bevolkingsgroep, wier
cultureele en intellectueele emancipatie eerst
uit de laatste decenniën dateert.
Door de mededeelingen van het schoolbe
stuur in de pers is de doodsnood van ons gym
nasium nu algemeen bekend geworden. Een
kloek woord der redactie van dit blad heeft
reeds de richting eener hulpactie aangewe
zen.
Maar op twee punten zouden wij nog in
het bijzonder den nadruk willen leggen. Voor
eerst, dat hier periculum in mora is: alleen
snelle hulp kan baten. Lijdt de zaak uitstel,
dan heeft waarschijnlijk het grootste gedeel
te van leerlingen en docenten zoo goed en zoo
kwaad als het gaat elders een toevlucht ge
zocht en zou zelfs de aanmelding van nieuwe
leerlingen in het gedrang komen. En vervol
gens: het schoolbestuur noemde twee mogelijk
heden van redding, namelijk subsidie of hulp
uit de katholieke burgerij. Die dubbele moge
lijkheid kan gevaarlijker zijn dan een enkele!
Wij leven nu eenmaal in een tijd, die kwalijk
laat verwachten, dat men elkander in edel
moedigheid wil overtreffen; of m.a.w.: wij
vreezen, dat zoowel Regeering als burgerij
gaarne de eer der redding aan de ander zullen
overlaten. Den modus procedendo aan te wij
zen om dit gevaar te voorkomen en zoo moge
lijk een samenwerking tot stand te brengen
ligt niet op onzen weg. Maar wij meenden er
goed aan te doen, zoowel traagheid ais overla
ten vanactie in dezen als even bedenkelijk te
signaleeren.
Dr. AUG. CUYPERS.
Het
American Lcgiun leeft niet
voor roem alleen
ZINKEN TIJLEN !)5 cent
WASCHKETELS 105 cent
VUILNISEMMERS 115 cent
ZINKEN WATEREMMERS 35 cent
De grootste sort, en 't goedkoopst alleen
HOOGSTRAAT 67—69 TEL. 68436
W at tie Amerikaaueehe soldaten dachten
toen de Amerikaansche arbeiders
zijden hemden droegen.
Zooals elk Zuid-Europeesch stadje zijn
plein met het onontbeerlijke heldenstar.dbeeid
heeft, zoo heeft elke Amerikaansche s'ad een
clubhuis van het „American Legion" de
groote vereeniging der oud-strijders m den
wereldoorlog. Zoo'n clubhuis is gewoonlijk
door een heldergroen grasveld omgeven. Bij
den ingang wappert hoog in de lucht de vlag
met de sterren en de strepen en meestal staan
in het rond oude kanonnen en mitrailleurs als
een indrukwekkende decoratie verspreid
Het „American Legion" werd eigenlijk in
Europa gesticht. Op 15 Maart 1919, dus nu
zestien jaar geleden, kwam te Parijs een dui
zendtal Amerikaansche oud-strijders Dijeen,
om den wapenstilstand te herdenken. Onder
hen bevond zich een Theodore Roosevelt Jr.,
thans politicus in opkomst. Het ging te Parijs
als het dikwijls gaat, wanneer broeders gezel
lig samen zijn. Men besloot een vereeniging
te stichten en omdat men niet uitsluitend de
gezelligheid als grondslag wilde nemen, werd
er een soort program opgesteld. Het „Ameri
can Legion" nam op zich, de Amerikaansche
grondwet te verdedigen, hondeixi procent
Amerikaansch te zijn, de wederzijdsche herin-
nei-ingen te verstevigen, onder de leden een
weldadige hulpvaardigheid aan te kweeken
en voorts te strijden voor recht, vrede, vrij
heid en democratie.
Men had dus dadelijk eenige onderwerpen,
waarover men onafzienbaren tijd zou kunnen
discussieeren, zoodat het bestaan van het „Le
gion" wel voor goed gewaarborgd scheen.
Het organiseerde spoedig tal van afdeelingen
in het vaderland, waar duizenden en duizen
den oud-strijders zich met enthousiasme aan
eensloten en zulks om tal van redenen. Ten
eerste is elke Amerikaan verliefd op het ver
leden, wat bij individuen van een volk zon-
verleden op grond van psychologische
overwegingen alleszins te verklaren valt. Er
bestaan in de States tal van clubs, wier uit
sluitend doel is, te gedenken. Deze clubs va-
rieeren van de Rudolf Valentino-clubs tot de
club, die elk jaar trouw den grooten „bliz
zard" van 1896 herdenkt. De leden er van ra
ken maar niet uitgepraat over dien ver-
schriikikelijken sneeuwstorm.
Maar voor de leden van het „American Le
gion" bleken dra alleszins practische dingen
uitstekend met de sentimenteele gevoelens
verbonden te kunnen worden en tot een har
monische eenheid versmolten. Het eianddoel
was en bleef desondanks het welzijn van het
vaderland, dat het zich tot motto gekozen had.
Al in 1920, in de heerlijke jaren der Coolid-
ge- en Hooverprosperity, toen Wallstreet het
paradijs van Amerika leek, slaagde het ener
gieke bestuur er in de commandant wordt
door de leden gekozen en hij geniet een sala
ris van 10.000 dollar de pensioenen van de
veteranen van den wereldoorlog van dertig
dollar op honderd dollar per maand te bren
gen. En in 1924 stond het Congres aan de drie
en een half miilioen oud-strijders nog een gra
tificatie toe van een bonus, een extra-uitkee-
ring, waarvan ze twintig jaar achtereen bij
voorbaat zouden kunnen genieten.
Uncle Sam is altijd erg vrijgevig tegenover
zijn oud-strijders geweest. De veteranen der
verschillende oorlogen werden bijna met. een
oorlogsbuit betaald en waren vaak voor hun
leven onder dak. We herinneren ons, eens in
het hartje van Slowakije op een Engelsch
sprekend personage gestuit te zijn. dat ge
moedelijk leefde van een wekelijksche uitkee-
ring in dollars, die hem regelmatig uit Ame
rika gewerd. Hij was in zijn jeugd naar het
land der wonderen gegaan en toen de Ameri-
kaansoh-Spaansche oorlog uitbrak, was hij er
werkloos. Ten einde raad liep hij naar een
werfbureau, werd Amerikaansch soldaat
diende zijn tijd netjes uit en vei'wierf zich al
dus een veteranenpensioen, waarmede hij zich
in zijn vaderland installeerde.
Voor de oud-strijders van den wereldoorlog
spx'-ak het van zelf dat ze even netjes behan
deld werden. In 1931 wist het „Legion" onder
bedreiging van politieke repressailles gedaan
te krijgen dat de veteranen op hun bonuscer
tificaten bij het rfjk vijftig procent voorschol
konden krijgen en nog het vorige jaar was het
in staat een flink deel van de door Roosevelt
ter wille van de bezuiniging danig gesnoeide
extra-uitkeeringen te herwinnen.
Heel deze actie voor de materieele positie
had een stevigen grondslag die door het Ame
rikaansche volk gebillijkt werd En duizenden
leden van het „Legion" maakten gezeten
lieden als ze waren in hun flatteerende uni
formen reizen naar Europa, waar ze in de
hoofdsteden met groot gejubel als de ware
overwinnaars in den wereldoorlog begroet
werden. Van deze waarheid waren ze trou
wens zelf volkomen overtuigd.
Maar toen de depressie zich baan brak, be
gon de ellende. De regeering toonde zich erg
schriel. Aanvankelijk hadden de oud-strijders
boven iedereen de voorkeur. Zij waren het
immers, die de kastanjes uit het vuur hadden
gehaald. Terwijl zij door de modder van de
Fransche slagvelden krioelden, droegen thuis
de arbeiders zijden overhemden, gingen hun
kinderen in automobielen naar school en had
den hun vrouwen iedere maand een andere
japon. Er werd grof verdiend, door groot en
klein, hoog en laag, door alles, wat in het vei
lige vaderland was achtergebleven.
Ook hier herhaalde ach weder de geschic
denis. Ten tijde van den burgeroorlog zijn de
soldaten er eveneens bekaaid afgekomen. Zo
SCHIEDAM, 18 Maart. Officieele noteering
van de commissie uit de Kamer van Koop
handel.
Moutwijn.
Moutwijn per E. D. ad 46 pet. 10.
Spoeling
Spoeling 1,40 a 1.50
Verwacht wordt:
Zwakke tot matigen, Zuidelijke tot Zuid-
Oostelijken wind, nevelig tot half bewolkt, wei
nig of geen neerslag, iets zachter overdag.
Lichten op van 's avonds 6.39 tot 's morgens
5.37.
moesten zich met een armzalige soldij tevre
den stellen en hun gezinnen moesten maar
zien, hoe ze rondkwamen, terwijl degenen, die
thuisbleven, rijk werden door profitabele le-
eranties aan het leger, van vriend en van
vijand. Eenige der grootste fortuinen van
Amerika, die thans nog de wereld verbazen,
werden toen gevormd. Cax'negie, Rockefeller,
de vleeschbaronnen van Chicago, de bankiers
van New York, ze waren kerels in de kracht
van hun leven. Maar ze dachten niet er aan,
te gaan vechten. Ze werden liever millionnair.
In het zich snel ontwikkelende Amerika van
die dagen, viel deze tegenstelling nauwelijks
op. De bij het sluiten van den vrede tusschen
Noord en Zuid naar hun haardsteden terug-
keerende soldaten kregen spoedig een kans op
werk en welstand. De massa's im -gr anten
deden het vuile werk, de hondera procent
Amerikanen brachten hun schaapjes op het
droge. En wie in eigen, omgeving geen werk
kon vinden, trok naar de Middle West, die
elkeen een ruim bestaan bood.
Hadden thans dezelfde verhoudingen be
staan als toen, het „American Legion" zou
geen brandend probleem geworden zijn. Het
had zijn edel motto niet behoeven aan te vul
len, zijn tegenstanders hadden het „voor va
derland en bonus" niet kunnen uitvinden.
Maar toen de groote crisis uitbrak, was er
geen Middle West met wijdopen poorten meer.
Integendeel. En in den geweldigen strijd om
het primaire levensonderhoud, die de massa
te voeren kreeg, werd geen onderscheid ge
maakt voor een oud-strijder. De inval-ieden
werden eenvoudig onder den voet geloopen.
In 1930 telde het Legioen meer dan een mii
lioen leden. En het was machtig. De president
kwam zijn algemeene vergaderingen bijwo
nen. En daar te berde gebrachte leuzen wer
den door duizenden en duizenden propagan
disten tot in de verste uithoeken van het land
uitgedragen. Het „American Legion" was een
macht in Amerika Drie kwart der leden
woont in provinciesteden, de centra, waar de
meeste afgevaardigden vandaan komen. Elke
„le-gionnadr" is bij de verkiezingen een factor
van beteekenis.
Thans, nu het „Legioen" slechts 887.000 le
den telt, is die macht nog verre van getaand.
En het bestuur is even energiek als vroeger.
Ondanks de slechte tijden is het van plan, dit
jaar het aantal betalende leden op 1.250.000
te brengen. Met een heel beslist doel, n.L om
het verloren terrein te herwinnen.
Evenals alle groote Amerikaansche instel
lingen en belangengemeenschappen heeft het
„Legioen" te Washington een vertegenwoor
diger. een z.g. lobbyist, wiens taak het is, de
afgevaardigden te bewerken en ten bate van
de veteranen te beïnvloeden. Deze vertegen
woordiger, een ex-majoor, eveneens gesalari
eerd, voert samen met den huidigen comman
dant, den bankier Belgrano uit San Francisco,
een felle actie voor het onmiddellijk uitbeta
len van een bedi'ag van twee milliard, waar
door volgens hen niet alleen de veteranen,
maar ook het heele land gebaat zal zijn, want
de koopkracht wordt er door verhoogd. Deze
twee milliard is een extra'tje boven de zeven
milliard, door Uncle Sam tot dusver aan zijn
veteranen van den wereldoorlog uitbetaald.
En het ziet er naar uit, dat het „Legioen"
zijn zin en zijn bonus voor de zooveelste maal
krijgt. Coolidge heeft zich er voor moeten
buigen, Hoover eveneens. Ook Roosevelt en
deze zal een tweede échec willen ontwijken.
Hij heeft zich tot dusver steeds tegen het mil-
liardencadeautje verzet, daarin bijgestaan door
de „American Veterans Association", een or
ganisatie van ongeveer 10.000 oud-strijders,
voor wien het vercommercialiseeren van de
aan het vaderland verleende diensten een
schande voor Amerika beteekent. Hun com
mandant heeft zelfs altijd geweigerd, zijn pen
sioen en den bonus te incasseeren, ofschoon
hij toch geen man in bonis is. Hij en zijn
geestverwanten gaan zoo ver, het „Legioen1
als „Public Enemy Number One" aan te wij
zen
Bij den aanvankelijken opzet van den „bo
nus", waarvoor het „Legioen" al onder presi
dent Harding vocht, was het de bedoeling, dat
den veteranen pas over twintig jaar bij wijze
van levensverzekering een bedi'ag zou wor
den uitbetaald, dat in overeenstemming was
met hun aantal dienstjai^en. Maar de vetera
nen willen niet wachten. Ze hebben het geld
te hard noodig, zeggen ze. En, wat erger is.
bij de laatste verkiezingen hebben tal van
candidaten, die nu in het Congres zetelen, hun
kiezers-oud-strijders den „bonus" voorgespie
geld. Nu zuilen ze hun belofte moeten inlos
sen Anders ziet het er leelijk uit voor de vol
gende verkiezingen en daarmeue houdt een
politicus toch altijd rekening.
Zoo zal het Amerikaansche congres moeten
beslissen, of het motto „voor vaderland en
bonus" een honderd procent Amerikaansch
ideaal is
C. H.
lederen Maandagavond repetitie Harmonie-
gezelschap St Ambrosius. R. K. Volksbond,
8 uur. Aanmelding nieuwe leden. Instrumenten
beschikbaar.
lederen Maandagavond van 9 tot half 11
Repetitie van het gemengd koor van den K. li-
Gorzen in het Parochiehuls.
lederen Dinsdag bestuursvergadering R- K.
Metaalbewerkersbond „St. Eloy". gebouw R. li-
Volksbond.
lederen Dinsdag repetitie der R. K. Gem.
Tooneeivereemging „Alberdingk Thym". R. K.
Volksbond, half 9.
lederen Woensdagavond om half 9 repetitie
„Schiedams Mannenkoor" (dirigent Paul v. d.
Putten) Groote zaal van den R. K. Volksbond.
lederen Woensdagavond te 8 uur repetitie
van het Symphonie-orkest L. v. Beethoven
(dir. J. C. M. Feltzer) in Musis Sacrum.
lederen Woensdag om half 9 bestuursver
gadering van het afdeelingsbestuur van den
Ned R. K. Volksbond.
lederen Woensdagmiddag van half 5 tot half
6 repetitie voor de jongens van het kinderkoor
van den K. K. Gorzen in bet Parochiehuis.
lederen Woensdagavond van half 9 tot half 11
repetitie Kon. Zangvereemging Schiedams
Mannenkoor „Orpheus" onder leiding van Ed.
Fhpse. Gebouw Eendracht.
lederen Donderdagavond van 810 uur repe
titie Polyhymnia. R. K. Volksbond.
lederen Vrijdagmiddag van 5 tot Q uur
repetitie voor de meisjes van het kinderkoor
van den K_ K. Gorzen in het Parochiehuis.
lederen tweeden Vrijdag der maand be
stuursvergadering van de afd. Schiedam van
den Ned. B. k Bond van Overheidspersoneel
St. Paulus". Tusschen 8 en 8,30 uur „klachten"
voor de leden.
lederen Vrijdagavond van half 9 tot half 10
sociale outwikkelingslezing voor leden der
Schiedamsche locale Gezellenvereemging onder
Leiding vaD den eerw. praeses, Id gebouw
Nieuwe Haven 121.
lederen Zaterdagavond: Ned. R. K. Bond van
Houtbewerkers, Meubelmakers, Behangers en
aanverwante vakken „St. Antonius", van ball
8 tot nalf 9 zitting van het bestuur. Gelegen
heid tot aanmelding van leden.
Dinsdag 19 Maart.
Volkszangavond van De Princevlag. Gebouw
Eendracht, 8 uur.
Woensdag 20 Maart.
Propaganda-vergadering voor den Werk
nemenden Middenstand. R. K. Volksbond, half 9
Donderdag 21 Maart
Opvoering van „Sprookje" door het kinder
en jongedameskoor van Ko de Keijzer. Musis
Sacrum, kwart over 8.
Zaterdag 23 Maart-
Viering 15-jarig bestaan van S. F. C. Ge
bouw Eendracht, 8 uur.
19 Maart: Nutszaal, Isaac Cohen, 8 uur;
Groote Schouwburg, Othello (jubileum Alb.
v. Dalsum) 7.30 uur (voor volw.).
21 Maart: Doelen: Eruditiocomcert, 8 uur.
23 Maart: Doelen, Rott. Philh, Orkest, 3.30
uur; Nutszaal, Rott. Toonkunst Conservatorium,
8.15 uur.
Dagelijks: Tivoli-Schouwburg, Van lach
tot lach (Meyer Hamei's revue) 8 uur (Zondag
ook 2 uur) voor volw. (tot einde Maart).
BIOSCOPEN: Goedgekeurde programma's tot
en met Donderdag 21 Maart, in:
Luxor: Walzer an der Newa (voor volwasse
nen); Grand: One night of love (voor volwas
senen): Thalia: Boemeistudenten '(voor volwas
senen); Royal: Die englische Heirat (voor vol
wassenen); Roxy: Het meisje met den blauwen
hoed (voor volwassenen); Olympia: De familie
van mijn vrouw (boven 18 jaar).; Studio: De
luchtdoop (voor volwassenen); Colosseum, Bleeke
Bet (voor volwassenen); Scala: Op hoop van ze
gen (voor volwassenen); Capitol en City: Eskimo
(voor volwassenen); Centraal: Een tegen ailei.
(voor volwassenen); Corso: Pack up your trou
bles (voor volwassenen).
Tentoonstellingen: Unger v.
Mens, werk van W. Jilts Pol (tot 28 Maart).
SCHIEDAM.
Passage-theater: Tot en met Donderdag 21
Maart „Op Hoop van Zegen" (voor voiw.) Spe
ciale jeugdmatxné's.
1)1
