Prof. Aalberse ontvangt opdracht tot vor
ming van een parlementair kabinet
op zoo breed mogelijke basis.
HET KABINET NEEMT ONTSLAG
DE EERSTE KAMER
VERKIEZING.
TWEE N. S. B.-ERS
IN DEN SENAAT.
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
il
GROEP I.
GROEP III.
NA DE „GAAF-RAMP.*
58ste JAAw^ ANG.
VRIJDAG 26 JULI 1935
No. 17313
BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. No. 68085
In den ministerraad van gisteravond heeft het kabinet-Colijn besloten
H. M. de Koningin het ontslag van het ministerie aan te bieden.
H. M. de Koningin heeft de ingediende aanvrage, om eervol ontslag van
de heeren ministers, in overweging genomen en hen uitgenoodigd om zich
inmiddels zoo mogelijk niet alleen te willen blijven belasten met de behande
ling en afdoening van de loopende zaken, maar ook al datgene te verrichten
wat des lands belang in de moeilijke tijdsomstandigheden vereischt.
Hoewel de ministers hun ontslag aan de Koningin hebben
gevraagd en het kabinet dus demissionnair is, wordt nadrukkelijk medegedeeld,
dat het ministerie met het oog op de eiken dag voorkomende moeilijkheden,
ten volle gebruik zal maken van de bevoegdheden, welke de regeering
bezit, met name ter bescherming van onze munt.
H. M. de Koningin heeft, na gisteren in den loop van den dag be
sprekingen gehouden te hebben met de voorzitters van de Eerste en Tweede
^mer der Staten-Generaal en den vice-president van den Raad van State,
hedenmorgen professor mr. P. J- M- Aalberse, Minister van Staat, ontvangen
en hem opdracht verleend tot vorming van een parlementair kabinet op zoo
hreed mogelijke basis.
Professor Aalberse heeft verzocht deze opdracht in beraad te mogen
houden, waarop Hare Majesteit den wensch heeft uitgesproken, de beslissing
binnen enkele dagen te mogen vernemen.
zoo drintreIkmg zag van de Kamer in. d€
- -
-
z. H. EXC. MGR. J. H. G.
JANSEN, AARTSBISSCHOP
VAN UTRECHT.
Zijn Hoogw. Excellentie zal uit voor
zorg worden voorzien van de
laatste H-H. Sacramenten
der Stervenden.
Ten koste van Vrijheidsbond en
V ryz.-Democraten.
Noordbrabant, Zeeland, Utrecht
en Limburg.
Noordholland en Friesland.
NIEUWE SENATOREN.
SAMENSTELLING DER
EERSTE KAMER.
Begrafenis der slachtoffers.
Te Vught.
LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar 5 cents
per stuk.
Postchèque- en Girodienst No. 81440.
Uitgave van de N.V. de Courant De Maasbode
te Rotterdam.
DE ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
bij vooruitbetaling:
Per drie maanden ƒ3,25; per maand ƒ1,10;
per week 25 cents.
Bij bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden 3,75, fc>jj
vooruitbetaling.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
9
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt.
Voor 16 regels 1.55. elke regel meer 25 ets.
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prijsverhooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarief.
Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Liefdadig-
heidsadv. worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertenties: 5 regels 1 0.50; 10
regels 1.—, 15 regels 1.50, bij vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij te voegen.
KABINET-COLIJN DEMISSÏONNAIR.
Zooals te verwachten was, is het eindre
sultaat van het beraad van het Kabinet ge
weest het besluit dat het zijn ontslag heeft
gevraagd. Waarom het Kabinet een paar
no°dig gehad, om tot dit be-
liik °men' 15 ons niet duidelijk. Drnde-
een wel> dat de tijdsomstandigheden
Z0°snel mogelijke oplossing van de
De? Send vorderden,
tussch? ^ds-omstandigheden wettigen in-
zeer c-tAv °k zeer zeker het ongewone, maar
demicc- e. Verzoek van de Kroon aan de
a k 10naaire Ministers om niet alleen, zoo-
W, aiU ijk> zich te blijven belasten met
zal a ng en afdoening van de loopende
a ïen, maar ook om „al datgene te verrich-
a"' Wat 's lands belang in verband met de
W u I'® ^jdsomstandig'heden vereischt".
zal naar onze meening, de eerste stap
,,c Roeten zijn om tot oplossing, en zoo
li 'm? een sneRe> van de crisis te komen,
nebben wij gisteren reeds aangeduid Het
kat'hrfv "i V*n de crisis wijst beslist naar een
zij ontstrv, ,ormateur> en de wijze, waarop
mateur rc' bet mogelijk dezen for
te verstrekkeifanStOIKiS 6en ruime opdracht
Het is wel zeer
te wijzen formateur6;^ei?schen> dat de aan
hij medewerking wensekt^ kring' waarin
mentaliteit zal vinden. <Rete zoekem een
plaatsen op het plan, door de' tLW€et te
digheden vereischt. Zou het mogeGk°Wslari-
een Kabinet te formeeren, dat met blijl':en
dan naam van nationaal zou ]Ach 1
voeren, dan ware dit wel bij uitstek ndn
oplossing, door het landsbelang thans op
allereerste plaats geboden.
Onwillekeurig gaan thans onze gedachten
terug naar het voorjaar van 1933, toen het
sen met~Ruiis de Beerenbrouck in het schor-
ninin'(^n de keraadslagingen over een bezui-
aan de rechterlijke macht een gebrek
echter nietaftr°i>dige versoberingspolitiek,
meronthin/U maar aan de Kroon Ka-
op de zoo 'm adv.iseerde: èn met het 00g
niet cedn-adi °eii omstandigheden, die
ieuiUe! ?at ket Kabinet z'n porte-
moepiitvi r sc^lkking stelde, èn om de
mine d te °Penen tot vervroegde vor-
Tocha" e!n parlementair Kabinet,
uitsla ^1S patste niet gelukt, toen de
aanwees Verk^ez'nSen Colijn als den man
houwpö' naar Wien voornamelijk het ver-
ken va ^an h6t land uitging' Het misluk-
Kabii vorminS van een parlementair
liev -1 -1S ^°en door velen voornamelijk of
v/eten «lts'llRend aan de Katholieken ge-
tp iü.' 1 is daarom goed, er nog eens aan
men hneren' dat de Katholieken volko-
jr„u" r e i O waren een parlementair
r,.ir ,lnet te vormen. Zij wilden echter hun
lem 6Te ng niet verleenen aan een par-
dat n Kabinet, zooals dr. Colijn zich
rip m eerste instantie dacht. En een van
ru'p+ 6Ven daarb« was dit dient ook
binotVfrSeten dat aan een dergelijk Ka-
°Paeplak Onr0Ckte het etiket- nationaal werd
Het eind was; een crisis-Kabinet-Colijn,
waaraan de Katholieken gaarne een drietal
Percentsgewijze te weinig, maar meer
werd niet van hen verlangd! van hun
beste mannen afstonden. Zelfs de afgetobde
minister Verschuur bleek, na lange aarze
ling, nogmaals bereid de zoo zware porte
feuille van Economische Zaken op zich te
nemen. Hp had zijn physieke krachten over
schat. onder zeldzaam algemeene waardee-
rmg voor zijn bekwaamheid moest hij om
gezondheidsredenen 2ijn teak neer.
leggen. Monter raapte de jonge mr. ste€n-
berghe ze op: onder geiijke waardeering
voor de wijze, waarop hij zijn taak vervulde,
ging ook hij na een jaar om verschil van
inzicht met z'n collega s. Prof. Gelissen vond
den durf hem op te volgen: er viel VQor
dezen energieken hooggeleerde ook waarlijk
aanlokkelijk werk te doen. Is deze kans
thans hopeloos voorbij?
Een der meest markante persoonlijkheden
van het Kabinet was de minister van On
derwijs, mr. Mar chant. Voortdurend stond
hij in het middelpunt van een geagiteerde
belangstelling: zijn doortastende onderwijs-
bezuiniging, zijn spellingmaatregelen en zijn
merkwaardige redevoeringen zorgden daar
voor. Zijn heengaan behoort tot het meest
sensationeele wat ons rustige vaderland op
politiek-religieus gebied heeft beleefd. Met
sympathie zij nog eens herdacht zijn groote
en sterk-stimuleerende belangstelling voor
de kunst.
Een niet minder bekwame figuur, als mi
nister misschien niet zoozeer op haar plaats,
ontviel het Kabinet in minister Kalff.
En thans heeft dit Kabinet, reeds ver
zwakt door het geleidelijk verlies van meer
Hpt Gen. Irdrdster> ten ontslag ingediend.
va verdient zonder twijfel den dank, ook
«te» tegenstanders, om de groote toe-
ha-i -Tu Waarmede het in zwaren tijd een
VuUen D taak heeft trachten te ver-
taak ses]p!„n0!e, bekwame mannen in die
weren. De toest'0' zuRen ze zeR niet be
niet verbeterd 1S sinds hun 0Ptl,eden
De grootste grief p6t zacht uit te drukken,
voornaamste zonder was meteen het
zwaar van de katholiek! f§?fUndeerde be~
gebrek aan consequentie ir ractie' was ,bet
beleid. Daarenboven moest econorniscb
der, dr. Colijn, al te vaaTmf1 de
maatregelen worden geprest, zefT t
maatregelen, die hij aanvankelijk had i
jegend op een wijze, die er volstrekt nw
op berekend was om de voorstanders van
die maatregelen gunstig te stemmen. Ook
bepaalde uitlatingen in en buiten het parle
ment hebben geheel onnoodig met name in
katholieke kringen ontstemming gewekt.
Dr. Colijn is voor zeer velen, die hem bij
de jongste verkiezingen hun stem gaven,
niet geweest de sterke man, dien hij niet in
zich zelf, maar dien zij in hem zagen. Toch
erkennen wij gaarne, dat de wetenschap dat
het roer rustte in de ongetwijfeld sterke,
rustige en ervaren hand van dezen man,
verre boven de gewone maat, van inzicht
in de internationale economische verhou
dingen, van breede visie ondanks zijn
vast zitten aan denkrichtingen en toestan
den van een voorbij verleden van diep-
christelijke overtuiging bovenal, ons een
gevoel van gerustheid gaf, dat wij zeer
noode missen.
Ook op ander dan economisch gebied
werd verdienstelijk, wellicht ook te weinig
consequent werk gedaan, met name op het
gebied van de gezagshandhaving, waarvoor
minister Deckers een speciaal woord van
hulde verdient.
Bijzondere waardeering wenschen wij ook
uit te spreken voor de bekwaamheid en
de toewijding, waarmede mr. Oud als mi
nister van Financiën zijn onnoemlijk zware
taak heeft vervuld. Hij heeft op zijn terrein
veel bereikt, daarbij ook gesteund door zijn
collega's. Het groote bezuinigingsontwerp,
dat echter volstrekt geen definitieve red
ding bracht, hebben zij den weg naar het
Staatsblad niet meer kunnen banen-
Aan hun opvolgers wordt nog een wel
zeer zware taak gelaten.
Het bovenstaande was reeds geschreven,
toen wij het bericht kregen van de opdracht
aan minister Aalberse. Het blijkt weer,
dat H. M. de Koningin Hare taak ten volle
begrijpt en inzag, dat snel handelen nood-
■s
Z. Exc. prof. mr. P. J. M. Aalberse.
zakelijk is. Voordat het Kabinet officieel
demissionnair was, zijn de voorzitters van
Eerste en Tweede Kamer en de Vice-presi
dent van den Raad van State geconsulteerd.
Hieruit blijkt, dat ook het thans demission-
naire kabinet de noodzaak van een snelle
oplossing heeft gevoeld en het inwinnen
van adviezen ook buiten het kabinet om
heelt bevorderd.
Den formateur zij Gods wijsheid en Gods
zegen toegewenscht bij zijn zware maar
mooie aak. de formatie van een parlemen
tair abinet op zoo breed mogelijke basis.
Onze landsvrouwe wijst den weg, die
thans moet worden gegaan: de medewer
king moge algemeen zijn, met terzijdestel
ling van zelfs het meest verklaarbare senti
ment.
Bij het afdrukken van onze courant be
reikte ons de mededeeling dat de behan
delende geneesheer het uit voorzorg ge-
wenscht heeft geacht, dat Z.H. Exc. mgr. J.
H. G. Jansen hedenavond om zes uur voor
zien zal worden van de laatste H-H. Sa
cramenten.
Wij bevelen de doorluchtige zieke in de
vui ige gebeden van onze lezers aan.
De eerste ministerraad door het thans afgetreden kabinet-Colijn in Mei 1933 gehouden.
Heden heeft door de Provinciale Staten van
6 provincies de stemming plaats gehad voor
de verkiezing van leden der Eerste Kamer ter
vervulling van de plaatsen der leden, die op
deri derden Dinsdag van September moeten
aftreden, en wel in Groep I (Noordbrabant,
Zeeland, Utrecht en Limburg) en in Groep Iïf
(Noord-Holland en Friesland). Groep I kiest
13, groep III 12 leden van den Senaat.
Het totaal resultaat is dat twee vertegen
woordigers der Nat. Soc. Beweging hun in
trede in den Senaat zullen doen. De Vrijheids
bond en de Vrijz. Dem. Bond verliezen elk een
zetel, zoodat de heeren D. Foclc en prof. mr.
R- Kranenburg niet in de Eerste Kamer zullen
terugkeeren.
He overige fracties bleven op de oude
sterkte.
Het resultaat der verkiezing laten we hier
gedetailleerd volgen.
Blijkens den staat, aangevende het uitge
bracht aantal stemmen, bedraagt het totaal
der stemcijfers 20766. Er zijn 13 zetels te
verdeelen, zoodat de kiesdeeler bedraagt
1597 5/13 (50 pet. is 799).
He toekenning van de zetels aan de lijsten
geschiedt als volgt:
stem-
cijfer zetels
R- K. Staatspartij (lijst 3) 2928 1
R- K. Staatspartij (lrjst 12) 1464 0
R- K. Staatspartij (lijst 11) 3220 2
R- K. Staatspartij (lijst 13) 4200 2
R- K. Staatspartij (lijst 5) 156I 0
Anti Rev. Partij (lijst 1) 1445 0
Christ. Hist. Unie (lijst 9) 1306 0
Vrijheidsbond (lijst 6) 276
Vrijz. Dem. Bond (lijst 8) 217
S-D.a.P. (lijst 7) 2311 1
Nat. Soc. Bevv. (lijst 2) 1404 0
Kath. Dem. Partij (lijst 10)
Staatk. Geref. (lijst 4) 434
Totaal 6
Bij de eerste verdeeling worden dus toege
wezen 6 zetels. Daar dit kleiner is dan het
aantal te vervullen plaatsen verminderd met
5 (13 5 8), wordt volgens art. 114 m der
Kieswet voor de verdeeling van de resteeren-
de zetels artikel 100 b der Kieswet toegepast
en niet artikel 100 c. Dus de verdeeling ge
schiedt niet volgens de grootste overschot
ten, doch volgens het grootste gemiddelde
aantal stemmen per toegekende plaats.
Bij deze verdeeling komen de overschot
zetels achtereenvolgens aan:
R.K. Staatspartij lijst 5 (gemiddelde 1561).
R.K. Staatspartij lijst 3 (gem. 1464). R.K.
Staatspartij lijst 12 (gem. 1464), Anti Rev.
Partij lijst 1 (gem. 1445), Nat. Soc. Bew. lijst
2 (gem. 1404), R.K. Staatspartij lijst 13 (gem.
1400), Christ. Hist. Unie lijst 9 (gem. 1306).
Door verschillende niet-verbonden lijsten
in te dienen heeft de R.K. Staatspartij dus
een zetel gewonnen, die aan den S D.A.P. ont
gaat.
Verkregen zijn dus door de:
R.K. Staatspartij 9 zetels (aftredend 8).
Anti Rev. Partij 1 zetel (aftredend 1).
Christ. Hist. Unie 1 zetel (aftredend 1).
S.D.A.P. 1 zetel (aftredend 1).
Nat. Soc. Bew. 1 zetel (aftredend 0).
Vrijheidsbond 0 zetels (aftredend 1).
Vrijz. Dem. Bond O zetels (aftredend 1).
De R.K. Staatspartij en de N.S.B. winnen
elk een zetel, de Vrijheidsbond en de Vrijz.
Dem. Bond verliezen elk een zetel.
Blijkens den staat, aangevende het aantal
uitgebrachte stemmen, bedraagt het totaal
der stemcijfers 18504 Er zijn zetels te
verdeelen, zoodat de kiesdeeler bedraagt 1542
(50 pet. is 771).
De toekenning van de zetels aan de lijsten
geschiedt als volgt:
Stemcijfers zetels
R.K. Staatspartij (lijst 4) 3188 2
Anti Rev. Partij (lijst 2)
Anti Rev. Partij (lijst 5b) 2548 1
Christ. Hist. Unie (lijst 5a)
A.R. en C.H. (lijst 7) 1280
Vrijheidsbond (lijst 3) 1336
Vrijz. Dem. Bond (lijst 6) 1460
S. D. A. P. (lijst 11a) 5352 3
S. D. A. P. (lijst 11b)
Nat. Soc. Bew. (lijst 1) 1452
Communisten (lijst 10) 1256
Kath. Dem. Partij (lijst 8)... 196
Chr. Dem. Unie (lijst 9) 436
Bij de eerste verdeeling worden dus toe
gewezen 6 zetels. Daar dit kleiner is dan het
aantal te vervullen zetels, verminderd met
5 (12 5 7), wordt ook hier voor de
verdeeling van de restzetels artikel 100b der
Kieswet, dus volgens het grootste gemid
delde aantal stemmen per toegekende plaats,
toegepast.
Bij deze verdeeling komen de overschot
zetels achtereenvolgens aan:
Vrijz.-Dem. lijst 6 (gemiddelde 1460), Nat.
Soc. Bew. lijst 1 (Gem. 1452), S. D. A. P.
lijst 11a en b (gem. 1338), Vrijheidsbond lijst
3 (gem. 1336), gecomb. A.R. en C.H. lijst
7 (gem. 1280), Anti Rev. en Chr. Hist, ver
bonden ljjst 5a en b (gem. 1274).
Behaald zijn dus door de:
R. K. Staatspartij 2 zetels (aftr. 3)
Anti Rev. Partij 1 1 1)
Christ. Hist. Unie 2 2)
Vrijheidsbond 1 1)
Vrijz. Dem. Bond 1 1)
S. D. A. P4 4)
Nat. Soc. Bew1 0)
Communisten 0 0)
De R. K. Staatspartij verliest een zetel, de
Nat. Soc. Beweging wint een zetel.
Nieuw gekozen leden der Eerste Kamer zijn
A'. N. Fleskens, Geldrop (R.K.), mr. G. C.
J. D. Kropman, Amsterdam (R.K.), J. J. Vor-
rxnk, Amsterdam (S.D.A.P.), S. de la Bella,
Amsterdam (S.D.A.P.), M. V. E. H. J. M.
Graaf de Marchant et d'Ansembourg, Amsten-
rade (N.S.B.) en A. J. van Vessem (N.S.B.J.
We plaatsen hieronder naast elkaar de cij
fers der niet-afgetreden en der heden gekozen
leden, alsmede de oude sterkte der diverse
fracties.
Winst
niet oude of
aftr. gek. tot. sterkte verl.
R. K. Staatspartij 5 11 16 16 geen
Anti Rev. Partij 4 2 6 6 geen
Christ. Hist. Unie 4 3 7 7 geen
Vrijheidsbond 4 1 5 6 1
Vrijz. Dem. Bond 2 1 3 4 1
S. D. A. P6 5 11 11 geen
Nat. Soc. Bew0 2 2 0 +2
Honderden maakten zich hedenmorgen op,
om hun belangstelling te betuigen op de be
graafplaats „Zorgvlied", waar aan den schoot
der aarde werden toevertrouwd het stoffelijk
overschot van den heer A. A. Content en dien3
14-jarigen zoon, die hij het vlieg-ongeluk van
de „Gaai" zoo jammerlijk om het leven zijn
gekomen.
In de aula waren de beide blanken eikenhou
ten kisten opgebaard, die schuil gingen on
der een schat van bloemen. Onder de velen,
die zich om de beide kist enschaarden, waren
de heeren Mr. Slotemaker en Von Balluseck,
als vertegenwoordigers der IC L. M.
Door dr. Rosenthal, rabbijn van de „Juedi-
sche Reform Gemeinde" te Berlijn, werd een
indrukwekkende gedachtenisrede gehouden.
Onder het spelen van treurmuziek werden
beide kisten grafwaarts gedragen. Een fami
lielid dankte voor de groote belangstelling.
Te Haarlem.
Hedenmorgen heeft te Haarlem de uit
vaart plaats gehad van den mecanicien J. C.
J. Vocke.
In de St. Josephkerk aan de Janstraat droeg
de zeereerw. heer pastoor F. C. van Beuke
ring de H. Mis van Requiem op. De kerk was
geheel gevuld. Op het kerkhof St. Barbara
verrichtte eveneens pastoor van Beukering de
absoute.
Langs den geheelen weg had zich een groote
menigte belangstellenden opgesteld en op de
begraafplaats merkten we o.m. op den heer
Smit, vertegenwoordiger der Fokkerfabrieken,
den heer Spit, vertegenwoordiger van de IC
L. M., den heer J. Steenbeek, vertegenwoor
diger van de K. N. I. L. M. en een deputatie
van het technisch personeel van Schiphol.
Een familielid dankte voor de belangstelling.
Velen maakten van de gelegenheid gebruik
om langs het graf te defileeren en bloemen
neer te leggen.
Te Purmerend.
Hedenmorgen had in de parochiekerk te
Purmerend de plechtige uitvaartdienst plaats
van de bij de luchtvaartramp in den San Ber-
nardinopas om het leven gekomen journalist,
den heer Jos. van Langen.
De H. Mis van Requiem werd opgedragen
door den WelEerw. Heer C. Vlaar, kapelaan
te Sloten, een oud-schoolvriend van den over
ledene, door wien ook de absoute werd ver
richt.
Direct na de H. Mis volgde de begrafenis
op het R. K. kerkhof aldaar, waarbij Kape
laan Vlaar eveneens de plechtigheden leidde,
geassisteerd door den WelEerw. Heer B. Kloes
kapelaan der parochie en B. Brinkman, theo
logant te Warmond.
Bij de begrafenis waren behalve de fami
lie van den overledene o.m. tegenwoordig de
heer H. Cramwinkel, burgemeester van Pur
merend, mr. L. M. Slotemaker, alg. secreta
ris der K. L. M., L. M. Weterings, directeur-
hoofddirecteur der V. K. P., L. J. Stolwijk,
hoofdredacteur van „De Nieuwe Dag", tevens
vertegenwoordiger der R. K. Joumalisten-
vereeniging, C. H. baron van Lamsweerde,
chef-buitenland van „De Tijd" en voorzitter
van de afd. N.-Holland der R. K. Journalisten-
vereeniging, eenige collega's-redacteurs van
de V. K. P., benevens een veertiental oud
leerlingen der R. K. Jongensschool, allen klas-
genooten van den overledene.
De kist was gedekt met kransen van fa
milieleden, de K. L. M. en de V. K. P. terwijl
tevens was meegevoerd een palmtak van de
burgers van San Giaeomo.
Nadat de beaarding was geschied en voor
de zielerust van den overledene gebeden was,
heeft een zwager voor de belangstelling dank
gezegd.
Hedenmorgen, half twaalf, heeft ten huize
van de familie Philips te Vught een rouw
dienst plaats gehad ter nagedachtenis van den
heer en mevrouw Philips, die bij de Gaai
ramp zijn omgekomen. Ds. Wrjke ging in ge
bed voor.
Onder klokkengelui werden de lijkkisten in
de lijkauto geplaatst. Een rouwauto met
bloemstukken ging vooraf. Achter den lijkwa
gen volgden vijftien rouwauto's.
De begrafenis had te Zaltbonimel plaats.
