ALGEMEEN OVERZICHT.
DE OVERSTROOMINGS-
RAMP IN CHINA.
DE RAAD KOMT BIJEEN
ZATERDAG 27 JULI 1935
HET CONCORDAAT MET JOEGO
SLAVIË.
ZEVEN MILLIOEN VLUCHTELINGEN.
ROOSEVELT'S BELASTING
PROGRAM.
Dividend-, tantième- en aandeelen
belasting geschrapt.
MOSKOU OVERSTROOMD.
Zware wolkbreuk richt groote
schade aan,
AUTOBUS BOTST TEGEN TREIN.
Zeven passagiers gedood en zeven
gewond-
Tientsin bedreigd; steeds hooger
stijgt het aantal dooden.
EEN
VIJFJARENPLAN IN
JAPAN.
HUISINSTORTING TE DESIO.
Twee dooden en twee ernstig
gewonden.
HULL WENSCHT GROOTERE
VOLMACHTHEN.
Door senaatscommissie ontivorpen
neutraliteitswet afgekeurd.
HITTEGOLF TE NEW-YORK TEN
EINDE.
Motoriseering van het leger, ver
meerdering van zivaar geschut,
verdubbeling der lucht
strijdkrachten.
DE TROEBELEN TE BELFAST.
De Valera beschuldigt Engeland.
MISLUKTE ALGEMEENE STAKING
IN GRIEKENLAND
Communisten wilden protesteeren
tegen het aan de orde stellen
van de regime-kwestie-
31 JULI OF 1 AUGUSTUS.
Tenzij vóór hedenmiddag Italië en
Ahessynië besluiten, de ver
zoeningsprocedure voort
te zetten.
TURKSCH MUNITIE-DEPOT
GEEXPLODEERD.
DE KATH. JEUGDBONDEN
IN DUITSCHLAND.
Spoorlijn naar Anatolië vernield.
Openbaar optreden in het «eheele
rijk verboden.
„HUPSCHERE" UNIFORM VOOR
DE DUITSCHE SPOORMANNEN.
Het goudgalon en de blinkende
knoopen zullen er niet aan
ontbreken.
WATERSTANDEN OP DEN RIJN,
Het verheugende bericht, dat Donderdag
morgen om half elf in den Vaticaanschen
staat het Concordaat tusschen den H. Stoel
en Joego-Slavië onderteekend werd, komt
geenszins als een verrassing. Sinds weken
was bekend, dat de zeer langdurige onder
handelingen tusschen den H. Stoel en Bel
grado tot een gunstig, voor beide partijen
bevredigend resultaat had geleid, en dat de
onderteekening een plechtig karakter zou
dragen.
Met het sluiten van dit Concordaat is een
einde aan een zoowel voor de Kerk als voor
den Joego-Slavischen staat vaak zeer pijnlijken
toestand gemaakt. Want tot dusverre stond
de uit den wereldoorlog aanmerkelijk vergroot
te voorschijn gekomen staat onder het regiem
van verschillende Concordaten. Voor oud-
Servië (het gebied, dat in 1914 ten oorlog
trok) gold het Concordaat van 1914 met
Servië, voor Montenegrijnsch territoor het
Concordaat van 1896 'met Montenegro; voor
het gebied van Kroatië bestond nog steeds
een Concordaat van 1885, terwijl voor Slovenië
en Dalmatië, evenals voor Bosnië en Herzego-
wina weer speciale regelingen bestonden.
Het spreekt vanzelf, dat beide partijen
reeds kort na het sluiten van den vrede, bij
welken Joego-Slavië geheel nieuwe grenzen
had gekregen en wel zoo, dat de grenzen der
diocesen in enkele gevallen over twee souve-
reine staten liepen, onderhandelingen aan
knoopten, waarbij natuurlijk ook alle andere
kwesties opgeworpen werden, welke normaal
in een Concordaat geregeld worden of waar
omtrent een der partijen bijzondere wenschen
en aspiraties koesterde.
Toch hebben de besprekingen zeer lang ge
traineerd. Want het eerste contact kwam
reeds in 1921 tot stand, en na deze kennis
making, welke meer een officieus karakter
droeg, begonnen de eigenlijke onderhande
lingen midden 1922, nadat de Joego-Slavische
minister van buitenlandsche zaken een com
missie had benoemd, welke de regeering in
alle betrokken kwesties van decumentaire en
voorlichting moest dienen. Tijdens hun reis
naar Rome en hun bezoek aan den H. Vader
en. aan den toenmaligen Pauselijken staats
secretaris kardinaal Gasparri, in Januari 1924,
spraken de ministers Pasitsj en Nintsjsitsj den
wensch uit, dat het Concordaat op zeer kor
ten termijn zou gesloten worden. In Mei 1925
was men zoover gevorderd, dat de diploma
tieke tusscheninstanties uitgeschakeld kon
den worden, en de laatste hand door het Va-
ticaan en de regeering te Belgrado aan het
definitieve ontwerp gelegd scheen te kunnen
worden.
"Welke moeilijkheden zich toen voorgedaan
hebben, is nooit precies bekend geworden;
maar de dringende aangelegenheid traineerde
tot 1929, toen de dictatoriale regeering van
Belgrado plotseling het grondplan van Mei
1925 verwierp, en de onderhandelingen op een
nieuwe basis wilde stellen. Er trad een pauze
in de onderhandelingen in, welke in 1933 weer
opgeheven werd. Twee jaar is sindsdien van
gedachten gewisseld, tót eindelijk in het begin
vai: deze maand kon medegedeeld worden, dat
op alle punten overeenstemming was bereikt,
en de Joego-Slavische minister van justitie
naar Rome zou vertrekken om met den kardi
naal-staatssecretaris Pacelli zijn handteeke-
ning onder het nieuwe verdragswerk te plaat
sen. Waarmede Joego-Slavië de laatste staat
is, welke, in de bovenvermelde bijzondere na-
corlogsomstandigheden verkeerend, zijn reli-
giouse politiek met de Kerk geregeld heeft.
Overeenkomstig de diplomatieke usances zal
de tekst van het Concordaat tusschen den
II. Stoel en den Joego-Slavischen staat eerst
na de uitwisseling der ratificaties gepubliceerd
worden. Maar het spreekt van zelf, dat het
van Joego-Slavische zijde begrijpelijke ver
langen om enkele der voornaamste punten aan
het volk voor te houden en de daarop graag
aansluitende journalistieke nieuwsgierigheid
reeds tot de onthulling van enkele belangrijke
aangelegenheden zijn overgegaan. Waarbij
men er rekening mede moet houden, dat bij
dergelijke belangrijke staatsstukken, welke de
betrekkingen tusschen Kerk en Staat regelen,
niet de kort-opgestelde samenvattingen, maar
de scherp-juridisch geformuleerde teksten be
slissend zijn. Hier heeft elk woord, zorgvuldig
overwogen, vaak na langdurige gedachten-
wisseling neergeschreven, zijn volle beteeke
nis, en het gaat zeker niet aan om een haastig
opgesteld telegram als basis voor afsluitende
beschouwingen te nemen.
De mededeelingen, welke gepubliceerd zijn,
loopen: over de afbakening der diocesane
grenzen, de rechten der Kerk in zake opvoe
ding, godsdienstig onderwijs en Katholieke
Actie, en het gebruik der landstaat bij de
liturgische plechtigheden. Natuurlijk zijn de
grenzen der diocesen volgens de nationale
grenzen getrokken, er komen enkele nieuwe
bisdommen,terwijl de diocesen Split en Lublia-
na aartsbisdommen worden. De opvoedende
taak der Kerk is geregeld zooals in de meeste
Concordaten met landen met een religieus-
gemengde bevolking. De Katholieke Actie zal
buiten en boven de politieke partijen staan
onder de rechtstreeksche leiding der bisschop
pen. Wat het gebruik der landstaal in de li
turgie betreft, zijn de binnengekomen berich
ten niet duidelijk en eensluidend. Men zal der
halve den woordelijken tekst van het Concor
daat hebben af te wachten. Een uiterst belang
rijk punt is, dat het kerkelijk huwelijk burger
lijk effect heeft.
Het kabinet-Stojadinowitsj is een kabinet
van verzoening en nieuwen koers genoemd. Wij
achten het geen slecht teeken, dat zijn eerste
groote daad de regeling van de betrekkingen
van Kerk en Staat is geweest. De positie der
katholieken, bijzonder die in de nieuw-ver-
worven gebieden, is tot dusverre allesbehalve
benijdenswaardig geweest. En al zal het Qon
cordaat niet alle bezwaren, welke bestaan,
wegnemen, er is een grondslag gelegd, waarop
het leven der katholieken zich draaglijk en
vruchtbaar kan ontwikkelen. Moge het den
prins-regent Paul gegeven zijn, deze ontwik
keling te stimuleeren. Niet alleen de Kerk
maar evenzeer, wij zouden bijna zeggen voora
de Staat zal er de groote voordeelen van ge
nieten.
WASHINGTON, 26 Juli. (A.N.P.) In de
commissie voor de geldmiddelen van het huis
van afgevaardigden is president Roosevelt
er in geslaagd een democratische meerder
heid te vinden voor een progressieve bedrijfs-
inkomstenbelasting, als onderdeel van zijn
programma, dat is aangekondigd onder de
leus: „Laat de rijken betalen".
De goedgekeurde maatregel zal echter
slechts naar schatting 200 millioen dollar
opbrengen, aangezien hij geen dividend- en
tantièmebelasting en belasting op aandeelen
inhoudt.
De democratische afgevaardigde van
Noord-Carolina, Doughton, verklaarde, dat
de 18 democratische leden der commissie
eenparig hadden besloten, de voornaamste
punten der nieuwe belastingwet goed te keu
ren, op voorwaarde dat de aandeelenbelas
ting en de dividend- en tantiemebelasting,
waartegen uit zakenkringen groot verzet
was gerezen, zouden worden teruggenomen
en de progressie veel minder scherp zou zijn
dan aanvankelijk door president Roosevelt
was voorgesteld.
MOSKOU, 26 Juli (R.O.) Een zware wolk
breuk heeft te Moskou groote schade aange
richt en in talrijke straten niet slechts kel
ders, doch óók een groot aantal parterre
woningen onder water gezet.
Het water van het in bulzen onder het
stadscentrum doorstroomende riviertje Nieg-
linka zette, via de afvoerkanalen, tal van
straten onder water.
Van tijd tot tijd moest in sommige straten
het tramverkeer worden gestaakt.
MOSKOU, 26 Juli. (R.O.) In een van de
voorsteden van Moskou is bij een botsing
tusschen een autobus en een trein een ze
vental passagiers van de autobus gedood en
zeven gewond; de bus werd vernield.
SHANGHAI, 26 Juli. (R.O.) Volgens het
blad „Choen Pao" staat thans allèèn in de
provincie Hoeper een oppervlakte van on
geveer 300 vierkante K.M. onder water.
Zeven millioen vluchtelingen hebben drin
gend hulp en redding noodig.
SHANGHAI, 26 Juli. (UN. PRESS). Vol
gens berichten in de bladen alhier verdrin
gen zich inderdaad in de steden en dorpen
van de provincie Hoepei thans meer dan
zeven millioen vluchtelingen uit de over
stroomde gebieden van Hoangho en van het
Groote Kanaal, waar het hoogwater nog
steeds niet zakt.
De dijken van het Groote Kanaal vertoo-
nen bovendien dreigende barsten, zoodat een
verdere uitbreiding der catastrofe te vree
zen is.
Het dooden cijfer der provincie Shang-
toeng is reeds ontzettend hoog.
De vloedgolf, welke het Groote Kanaal
voortstuwt, is thans voor Tientsin aange
komen en reeds staan vele huizen onder
water.
In Tientsin zijn reeds tienduizenden men-
schen dakloos.
Ook uit het Jangtse-gebied komen de som
berste berichten met ontstellende dooden-
cijfers
Bij de stad Tsjau Hsien, aan de noorde
lijke zijrivier van de Jangtse, drijven dui
zenden lijken voorbij
MILAAN, 26 Juli (R.O.) Vanmorgen had
in het stadje Desio, nabij Milaan, een ernstige
instorting plaats, waarbij twee personen ge
dood werden en twee ernstig gewond.
De bewoners van een huurhuis van drie
verdiepingen werden plotseling opgeschrikt
door een oorverdoovend lawaai.
Terstond daarop stortte het geheele onge
veer vijftien meter hooge gebouw volkomen
in elkaar, alle bewoners onder het puin be
delvend. De onmiddellijk verschijnende brand
weer begon in samenwerking met de bewoners
der omliggende huizen met de berging der
onder het puin liggende menschen.
Onder de slachtoffers bevond zich ook een
blinde muziekleeraar. Een man wist het on
geluk te ontkomen door, op het moment van
de instorting opmerkzaam gemaakt door het
lawaai, op een lager gelegen dak te springen.
De oorzaak van de instorting kon nog niet
worden vastgesteld.
WASHINGTON, 26 Juli. (UN. PRESS).
Volgens berichten uit betrouwbare bron,
heeft staatssecretaris Huil aan de leden van
de senaatscommissie van buitenlandsche za
ken medegedeeld, dat hij zich met den door
deze commssie uitgewerkten tekst van het
wetsvoorstel inzake de neutraliteitspolitiek
niet accoord kon verklaren, aangezien de
regeering in dit ontwerp te weinig bewe
gingsvrijheid werd gelaten.
Hg verklaarde de voorkeur te geven aan
een ander ontwerp, dat de regeering grootere
volmachten zou geven, om zelfstandig te
handelen.
De senatoren Pittman en Nye spraken
beiden de hoop uit, dat de neutraliteitswet
nog vóór de sluiting van de tegenwoordige
zitting van het congres van kracht zou wor
den.
NEW YORK, 26 Juli. (R.O.) Een welda
dige regen heeft een einde gemaakt aan de
hittegolf, welke drie weken lang New York
heeft geteisterd.
TOKIO, 26 Juli. (R.O.) Volgens het blad
„Asahi" heeft de minister van oorlog aan
het ministerie van financiën een lijst van
legercredieten voorgelegd voor de komende
begrooting, welke totaal 633 millioen yen
bedraagt, hetgeen 141 millioen meer is dan
de huidige begrooting.
De gevraagde credieten zijn noodig om
het leger geheel te reorganlseeren en te mo-
demiseeren, hetgeen in vijf jaar moet zijn
geschied.
De modernisatie zal vooral betrekking
hebben op motoriseering van het leger en
vermeerdering van het zware geschut.
TOKIO, 26 Juli. (R.O.) Het Japansche le
ger heeft voor de komende vijf jaren buiten
het kader van de gewone begrooting 900 mil
lioen yen, dus 180 millioen yen per jaar,
voor zich opgeëischt.
Voor Mandsjoekwo en voor de luchtver
dediging worden elk 200 millioen yen ge
vraagd. De luchtstrijdkrachten zullen met
behulp dezer middelen in vijf jaren worden
verdubbeld.
Bestrijding der communistische
propaganda.
TOKIO, 26 Juli. (R.O.) De Japansche mi
nister van binnenlandsche zaken heeft op de
begrooting een bedrag van 400.000 yen uit
getrokken voor de bestrijding der communis
ten, daar naar geconstateerd kon worden,
nog ongeveer 53.000 geheime agenten, voor
al onder de boerenbevolking, ageeren.
LONDEN, 26 Juli. (R.O.) Uit Dublin
wordt gemeld: In een 'rede in het Iersche
parlement heeft De Valera gisteravond Ver
klaard, dat Groot-Brittannïë de schuld
draagt van de jongste onlusten te Belfast,
die hij „betreurenswaardige voorvallen in
een ander deel van het land" noemde.
Hg zeide o.m.: Wij kennen de diepere oor
zaak, wij, die weten, dat de burgers van Ier
land, wanneer zij aan zichzelf zouden wor
den overgelaten, geen dringender wensch
zouden hebben, dan als medeburgers in vre
de en vriendschap te leven.
De dingen, waar het om gaat, nebben
niets met godsdienst te maken. De gods
dienst wordt voor politieke doeleinden uit
gebuit. Het is een macht buiten het land, die
dezen toestand heeft geschapen, en deze
macht kan zich niet aan de verantwoorde
lijkheid onttrekken.
Ons volk werd niet toegestaan, zijn eigen
meeningsverschillen te regelen. Een vreemde
mogendheid kwam en verdeelde Ierland.
De Valera betreurde de gebeurtenissen in
den Vrijstaat in verband met de onlusten in
-het Noorden en verklaarde, dat de schuldi
gen met alle gestrengheid zouden worden
gestraft.
Hij hoopte, dat de misleide menschen ln
het Noorden, die voor politieke doeleinden
werden gebruikt, zich hiervan bewust zou
den worden. De eenheid der Ierlanders zou
spoedig worden verwezenlijkt.
ATHENE, 26 Juli (R.O.) De communis
tische arbeiders hebben, in samenwerking met
zekere republikeinsche organisaties, een poging
gedaan, om middels een algemeene staking
van 24 uur te protesteeren tegen „het aan
de orde stellen van de kwestie van den staats
vorm".
Gemeld kan worden, dat de poging op een
fiasco is uitgeloopen. Te Athene is van staken
heelemaal niets gekomen; evenmin in Saloniki.
In den Piraeus hebben eenige tientallen ar
beiders in de tabaksbedrijven en een aantal
schoenmakers het werk neergelegd en de sta
king eenige uren volgehouden.
GENEVE, 26 Juli. (R.O.) Het telegram
aan de leden van den volkenbondsraad,
waarbij zij in kennis worden gesteld van de
komende buitengewone raadszitting luidt
als volgt:
Inzake het Italiaansch-Abessynisch ge
schil zijn den leden van den raad heden,
overeenkomstig de eerste motie van den
volkenbondsraad van 25 Mei, de volgende
stukken over het verloop van de besprekin
gen der bemiddelaars toegezonden:
lo. Een Abessynische mededeeling van
9 Juli; 2o. een Italiaansch communiqué van
25 Juli.
In de tweede motie van 25 Mei heeft de
raad besloten bijeen te komen, ingeval een
accoord niet bereikt wordt en tusschen de
vier scheidsrechters op 25 Juli geen over
eenstemming over de keuze van den vijfden
arbiter is tot stand gekomen, tenzij intus-
schen de vier scheidsrechters het eens zou
den worden over de verlenging van dezen
termijn.
Daar de tot dusver ontvangen berichten
er niet op duidden, dat de vier scheidsrech
ters op 25 Juli een der vermelde accoorden
bereikt hebben, stelt de raadsvoorzitter de
leden ervan in kennis, dat de buitengewone
zitting, waarin de motie voorziet, gehouden
zal worden.
In een op 25 Juli ontvangen schrijven heeft
de Abessynische regeering het bijeenkomen
van den raad reeds voorgesteld op 25 Juli.
Op grond van art. I par. xv van het huis
houdelijk reglement van den raad stelt de
voorzitter den leden voor, om óf op 31 Juli
óf op 1 Augustus des middags om 5 uur bij
een te komen.
Den leden wordt verzocht, voor morgen
middag, 27 Juli, mee te deelen, aan welken
datum zij de voorkeur geven.
Japans uitvoer naar Abessynië.
TOKIO, 26 Juli. (R.O.) De woordvoerder
van het ministerie van buitenlandsche zaken
verklaarde, dat het onmogelijk is een statis
tiek op te stellen van den uitvoer naar
Ethiopië, aangezien deze deels indirect ge
schiedt.
In welingelichte kringen schat men dezen
uitvoer op een maximum van twee of drie
millioen yen.
De ivapendoorvoer naar Abessynië
ROME, 26 Juli. (R.O.) Men wijst er hier
op, dat de argumentatie door sir Samuel
Hoare Donderdag in het lagerhuis ten beste
gegeven omtrent de vergunning van wapen-
doorvoer onjuist is.
Sir Samuel Hoare heeft n.l. den wapen-
doorvoer toegestaan op grond van artikel
IX van het verdrag van 1930. Van Italiaan-
sche zijde wijst 'men er echter op, dat vol-
gens de bepalingen van het verdrag geen
wapenen naar Abessynië mogen worden uit
gevoerd, als de toestanden in dat land niet
normaal zijn.
De publieke meening wijst met nadruk op
de beteekenis van de Italiaansche nota aan
den volkenbond en men legt er den nadruk
op, dat de in het Italiaansch-Abessynisch
verdrag van 1926 voorziene' directe onder
handelingen weliswaar zijn onderbroken,
doch nog steeds niet zijn opgegeven»
ISTAMBOEL, 26 Juli. (R-O.) Het munitie
depot te Deringje, dat zich tegenover de
Turksche vlieghaven Goeldsjuk aan de Goj
van Ismit bevindt, is Vrijdagmiddag door on
bekende oorzaak ontploft en in de lucht ge
vlogen.
De spoorbaan naar Anatolië werd zoo ern
stig beschadigd, dat het treinverkeer onder
broken moest worden.
Bijzonderheden over de grootte van de
schade en over eventueel verlies aan men-
schenlevens ontbreken nog-
Men heeft de hulp van de brandweer van
Istamboel ingeroepen.
BERLIJN, 26 Juli. (D.N.B.) Ten einde te
voldoen aan het verzoek van den rijksminis
ter van binnenlandsche zaken aan de lands-
regeeringen, om openbare demonstraties in
uniform van confessioneele organisaties te
verbieden, heeft de rijksleider der S.S.,
Himmler, die tevens plaatsvervangend chef
en inspecteur van de Pruisische Gestapo is.
een order uitgevaardigd, welke het optreden
van confessioneele jeugdbonden beperkt tot
„zuiver kerkelijk-religieus gebied".
Verboden zijn aan deze organisaties o.a.
het aaneengesloten marcheeren, wandelen of
kampeeren, het medevoeren van banieren en
vlaggen, het maken van muziek en het be
oefenen van sport.
Een uitzondering wordt gemaakt voor het
deelnemen aan traditioneele processies, bede
vaarten en kerkelijke plechtigheden.
Stahlhelm ook in Oost-Pruisen
ontbonden.
KONINGSBERGEN, 26 Juli. (D.N.B.) De
„Oberprasident" der provincie Oost-Pruisen
heeft den nationaal-socialistischen Duitschen
Frontstrijdersbond, den voormaligen Stahl
helm, in de provincie Oost-Pruisen met in
gang van heden ontbonden, evenals alle
onder-organisatifes, met gelijktijdige in be
slagneming van het vermogen dezer orga
nisaties.
In de motiveering van dezen maatregel
wordt verklaard, dat zich de afgeloopen ja
ren „bijzonder krasse dingen" in de Stahl-
helm-organisatie hebben voorgedaan. Haar
doel was de ondermijning der volksgemeen
schap. Uit citaten, aangehaald uit de rappor
ten van de leiders der ontbonden organisatie
bljjkt, dat scherpe critiek werd geoefend op
tal van instellingen in het Derde Rijk, o.a.
op den „Moederdag". Ook werd het „socia
lisme" der nazis becritiseerd.
De film van den rijkspartijdag, „Triumph
des Willens", werd in deze rapporten o.a.
„een éclatant geval van godsdienstwaanzin"
genoemd.
BERLIJN, 26 Juli. (D.N.B.) De directie
van de rijksspoorwegen deelt mede, dat in de
toekomst gelet zal worden op „een hupschere
dienstkleeding".
T>»%ar Het personeel zelf een eleripite*- ki«o.
ding wenscht en niet te ontkennen valt» dat
het dragen van een hupsche uniform op de
hou:.:ng en de activiteit van het personeel
van invloed is, hebben de bevoegde instanties
deze kwesttie in studie genomen. Besloten
is, dat de coupe van de uniform aanzienlijk
verbeterd zal worden.
Van bijzonder belang, aldus de Duitsche
spoorwegdirectie, is het, dat voortaan de
onderscheidingsteekenlngen voor den rang
van den beambte op den schouder zullen
worden aangebracht, waarbij gebruik zat
worden gemaakt van goudgalon en zilveren
tressen. De oude uniformen moeten worden
afgedragen, doch de nieuwe onderscheidings
teekenen zullen er reeds op worden aange
bracht, terwijl de oude metalen knoopen door
zilver en goud gekorrelde zullen worden ver
vangen.
27
Rbelnfelder
Breisach
Kehl
IVlaxsu
Diedesheim
Mannheim
uohr
Mainz
Bingen
Caub
Juli 26 Juli
2.88 2.91
2.02
3.09
4.49
2.30
3.53
0.91
1.09
2.06
2.26
2.08
6.10
4.57
2.40
3.60
0.91
1.15
2.10
2.29
Ems
Coblenz
Trier
Keulen
Düsseldorï
Ruhrort
Wesel
Emmerik
Duisburg
27 Juli 26
1,04
2.16
-0.07
1.91
1.30
0.47
0.27
1.51
0.26
Juli
1.04
2.21
0.05
1.97
1.85
0.51
0.31
1.51
0.28
NAAR HET ENGELSCH
van
DOUGLAS G. BROWNE.
27.)
U, riep zij. Als een wilde uitte zij plotse
ling een stortvloed van woorden in haar eigen
taal. Het was niet het Duitsch dat ik op school
geleerd had, maar een lawine van woorden, die
mij het een of andere minder beschaafde dialect
toeleken. Zij sprak zacht en vlug en in het
eerst kon ik er niets uit opmaken. Maar hier
en daar begon een hartstochtelijke uitroep:
Kan ich kleine Ruhe haben Ersphaehen Sic
stets O Lieber Qott! Diese Augen! Immer!
Immer! tot me door te dringen en ik begon
mij diep te schamen over mijn bemoeizucht. Ik
mompelde een excuus, en een voorbijgaand
paar was blijven staan om te zien wat er gaan
de was, toen madame zich even vlug herstelde
als zij haar bezinning verloren had. Ademloos
staarde zij mij aan. Dan probeerde zij te glim
lachen.
Het spijt mij, mompelde zij. Mijn zenuwen!
Aufregung. U heeft een woord daarvoor
overprikkeld hè Ik maak mijn excuses.
Ik ben het die me moet verontschuldi
gen, zei ik ernstig. En dat doe ik ook. Ik had
moeten weten
Weten? herhaalde zij scherp. Waarom?
Ik bedoel, dat ik had moeten begrijpen,
dat u alleen gelaten wilde worden. Wg hebben
dat allemaal wel eens. Ik was een bemoeizieke
dwaas.
O neen! Hoe kunt u dat zeggen? Zjj
ademde nog steeds gejaagd, maar haar handen
waren nu weer tot rust gekomen en met een
daarvan maakte zij een vaag gebaartje. U
bedoelde het vriendelijk miss Upway. En wat
mij betreft, ik ben dankbaar voor vriendelijk
heid, omdat omdat Zij maakte haar zin
niet af, maar haar kraag hooger optrekkend
boog zij licht, terwijl zij wegwandelde.
Goeden nacht, zei ik!
Madame Metz keerde zich half om. Ik had
er een eed op kunnen doen dat zij lachte, maar,
als dat zoo wa3, was het een geforceerd geluid,
waarin geen vreugde klonk.
Ach ja! Goeden nacht!
Er lag een zonderlinge beteekenis in den
toon, waarop zij deze woorden uitte, welke
ik echter niet kon verklaren. Wel weet ik dat
zij een akelig kil gevoel in mij achter lieten
en onbeweeglijk stond ik het zich verwijderend
figuurtje na te kijken. Wat bedoelde zij?
Een man, die me in dezelfde richting voor
bij ging, bleef even bg mij staan. Het was an
dermaal de detective.
Die dame schijnt nog steeds erg zenuw
achtig, merkte hij zachtjes op.
Wel, indien u haar bewaakt, zei ik scherp,
geloof ik, dat zij het nu juist noodig heeft.
Hij wierp mij een zonderlingen blik toe. Dan
met een knikje:
Oh, ik zal zeker op haar letten, zei hij,
terwijl iiij haar verder achterna ging.
Liever dan verdere verdenking op te wekken
dat ik haar eveneens gadesloeg, begaf ik mij
terug naar den grooten salon. Ik was blij, dat
ik weer terug was in de warmte en 't licht, en
onder de menschen.
Het was nu bijna elf uur maar het was er
nog vol. Ik nam een tijdschrift en probeerde
wat te lezen. Weldra mijn pogingen opgevend,
praatte ik wat met een oudere dame uit Noord
Dakota en wij hadden het over de mode, en
het seizoen in Londen, en het hof en rar.
Franklin Roosevelt, en de Amerikaansche
schulden en de afbetaling daarvan, welke-
wij aan goud medevoerden. Ik kon madame
Metz en haar laatste woorden echter maar
niet uit mijn gedachten bannen en mrs. Riou
hoewel fier op haar Noord Dakota, had zij
mij toch verteld dat ze van Fransche afkomst
was scheen eveneens hoofdzakelijk te pra
ten om haar eigen stem of een andere stem
te hooren.
Om 11.15 zag ik George door den salon ko
men slenteren.
Hello? zei hij toen hij me zag. Hij bleef
even bij ons staan en zeide:
Tijd om naar bed te gaan hé?
Ik wist, dat Enid den halven nacht door zou
blijven bridgen, maar slaap laat dat maar
aan George over! is een zeer belangrijk on
derdeel van den levensregel van haar echtge
noot. Hij was doorgeloopen, toen hij opnieuw
bleef staan.
Hello? zei hij opnieuw.
Wat is er, vroeg ik?
Voel je het niet? zei George ongeduldig.
Het schip heeft zijn koers gewijzigd. Het maakt
een scherpen draai. Wat is er aan de hand
V.
8 Oct. 11.15 n.m. 9 Oct. 12.45 v.m.
Ik kon geen enkel verschil in de beweging
van het schip ontdekken en zei dat ook tegen
George. George vroeg daarop hatelijk, of ik
misschien dacht, dat het bpchtjes zou maken
als een penny-bootje, waarbij het heelemaal
schuin zou komen te liggen. Waarschijnlijk
om zijn absoluut gemis aan hersenen te ver
goeden, heeft hij een zeer sterk ontwikkeld
evenwichtsgevoel, of wat dit ook mag zijn..
Dieren hebben dat ook, maar het schijnt niet
samen te gaan met een meer ontwikkeld ver
stand.
Daar ook anderen inmiddels dezelfde ont
dekking gedaan hadden, volgde er een regen
van haastige, opgewonden, vragen aan ste
wardessen en andere personen, die geacht
werden goed op de hoogte te zijn. Iedere af
wijking van het heel normale veroorzaakte in
de huidige omstandigheden al opwinding. Het
eindigde daarmede, dat de meesten onzer naar
het sloependek klommen om zelf te gaan uit
vinden wat er in werkelijkheid gebeurde.
De nacht was zeer donker. Ondanks mr.
Hinshaw beweer ik nu, dat het wei degelijk
mistte. Je kon geen ster meer zien en de
„Cappadocian" snelde vooruit door een inkt
zwarte massa. Daar wij aan bakboordzijde het
dek betraden, ongeveer op de hoogte van het
einde van het wandeldek, was het duidelijk ge
noeg zichtbaar, dat het schip zijn koers ver
anderde. Over de railing achteruit kijkend,
konden wij duidelijk de phosphoriseerende
schuimbaan zien, die een wijden boog: be
schreef alvorens in de duisternis te verdwijnen.
Het schip keerde terug naar de haven, o
zuidwaarts.
Hoewel ik natuurlijk niet verwacht had, dat
een groot schip als de „Cappadocian om zijn
as zou draaien als een penny-bootje, moet ik
toch toegeven, dat ik onder den indruk kwam
van dezen enormen schuimboogvooral toen
George, die met mrs. Riou en mij naar boven
gekomen was, verklaarde, dat er hard aan het
roer van de „Cappadocian gedraaid scheen
te worden Het schip draaide full speed in een
zoo klein mogelijken boog als zgn lengte maar
toestond. George verklaarde, dat de ruimte,
welke dergelijke schepen noodig hebben om
te draaien, verschillende mijlen beslaat. Zij
hebben werkelijk een oceaan noodig om te
kunnen manoeuvreeren. Volkomen in zijn
element vervolgde hij met een geschiedenis
omtrent het verlies van het oorlogsschip „Vic
toria", welke hier schijnbaar volkomen op
sloeg, maar waar ik alleen maar het onbe
haaglijke feit van begreep, dat, wanneer een
dergelijk schip eenmaal in een bepaalden
bocht iigt, zijn eigen voortstuwende kracht het
dien geheelen bocht doet beschrijven, zoodat
een botsing onvermijdelijk is, indien een ander
schip op zijn weg ligt. Het was het echte soort
verhaal, dat men in de gegeven omstandighe
den van George kon verwachten.
Een verrassend groot aantal passagiers
bleek nog niet naar bed te zijn gegaan en had
de onverwachte koerswijziging gemerkt pf
vernomen. De bakboordzijde van het sloepen-
dek was vol passagiers in alle mogelijke klee-
dingstukken gehuld, die tegen elkander aan
botsten, in de duisternis staarden en dwaze
vragen' stellen. Plotseling echter hoorde ik
een gezaghebbende en bekende stem al die
informaties beantwoorden. Het wa3 rnr- Hins
haw, die dienst had, of wacht, of hoe de
juiste term ook luidt, van 8 uur tot midder
nacht. Zoodra hg in mijn nabijheid kwam,
sprak ik hem aan.
Hallo, miss Upway zei hg. Nog steeds
wakker Wel, het ziet er naar uit, dat U
°P deze reis boft
Toen wij elkaar den vorigen avond het
eerst ontmoetten, had ik hem op de hoogte
gebracht van mgn beroep. Veel menscheu
zeelui, komen soms onder den indruk, wan
neer zij hooren, dat iemand een soort schrij
ver of schrijfster is. Maar niet allen kapi
tein Maclntryc bijvoorbeeld zou het waar
schijnlijk beneden zgn waardigheid geacht
hebben notitie van mij te nemen.
Wat gebeurt er vroeg ik. George had
zioh nu bij ons gevoegd, evenals mrs. Riou
en verschillende anderen.
Niets om u bezorgd over te maken,
verklaarde mr. Hinshaw. Een S.O.S.-sein, dat
is al. De P. O. boot „Bihar" is ergens
nabij Ushant op een onbeheerd drijvend schip
gevaren, en wg gaan er heen om te zien wat
wij doen kunnen Ik ben bang, dat wij een
dag later in New York aankomen.
Zinkt dat schip informeerde iemand.
Ik weet er zelf nog niet al te veel van,
verklaarde de vierde officier. Wij staan nog
in draadlooze verbinding ermee en weldra
zullen we meer weten. Het is in ieder geval
een honderd vijftig mijl van ons vandaan,
zoodat U rustig allemaal een tijdje naar bed
kunt gaan.
Wat noemt u een tijdje vroeg ik.
Wij kunnen het onmogelijk voor onge
veer 4.30 uur morgenochtend bereiken, miss
Upway, althans volgens de opgegeven positie.
En de „Bihar" probeert St. Nazaire te berei
ken. Indien het schip zich drijvende kan hou
den, zijn wg er misschien heelemaal niet bij
noodig.
Hg verliet ons om zijn kalmeerende bood
schap verder te gaan verspreiden. De offi
cieren wisten natuurlijk maar al te goed,
hoe de stemming onder de passagiers was
en ik geloof, dat dit de reden was, waarom
het nieuws omtrent dat S.O.S. zoo dadelijk
werd verspreid.
Weinigen onzer gingen echter direct naar:
bed. Wü wilden allemaal meer nieuws hoo
ren Zelfs de bridge-spelers kwamen aan dek,
waaronder ook Enid. Hoewel hij duidelijk ge
kaveld werd door de zorg, wat er met hem zou
gebeuren, indien hij zijn hoog-noodigen slaap
miste, was ook George nog bij ons gebleven.
Het was natuurlijk absoluut doelloos want
wij konden niets anders zien dan de schuim
baan achter ons, welke nog steeds een per-
fecten halven cirkel in de duisternis bleef
vormen, terwijl het schip in Zuid-Oostelijke
richting verder stoomde. De meesten onzer
gingen dan ook naar beneden, al was het
hoofdzakelijk om beschutting te zoeken op
het B-dek. Op het sloependek werd het on
aangenaam koud. Enid, mrs Riou en ik gin
gen terug naar den salon, George, die be
sloten had, dat de slaap maar moest wachten,
was met enkele zijner vrienden verdwenen,
naar de bar, zooals Enid zei.
Inmiddels het was nu bijna middernacht
Waa er ook veel meer nieuws omtrent de
„Bihar" bekend geworden. Om ons rustig te
houden, denk ik, werden wij goed op de hoog
te gehouden. Het nieuws werd geleidelijk aan
vollediger en ernstiger. Eerst heette het, dat
het P. O.-schip op eigen kracht naar St.
Nazaire stoomde Dan verluidde het, dat het
water tot in1 de machinekamer doorgedrongen
was en de booten werden uitgezet. Dan ston
den de machines geheel stil
(Wordt vervolgd
