de uitvaart van z. h. exc. MGR. AENGENENT. DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN. Indrukwekkende plechtigheid in Haarlem's kathedraal. 58ste JAARGANG. ZATERDAG 7 SEPTEMBER 1935 No. 17349 BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM TELEFOON ÏNTERCOMM. No. 68085 ONTROERENDE LIJKREDE VAN MGR. TASKIN. Groote belangstelling uit heel het land. A DEELNEMING VAN H. M. KONINGIN. DE Schrijven aan het Kathedraal Kapittel. NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT 9 Onder waarlijk overweldigende belang stelling van geestelijkheid en geloovigen is hedenmorgen het stoffelijk overschot van Haarlem's diep betreurden bisschop, Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent, wiens over lijden het Haarlemsch diocees in diepen rouw heeft gestort, ten grave gedragen. Voor de laatste maal hebben geestelijkheid en ge loovigen zich in de majestueuze kathedraal, waar in het ontzagwekkend, met rouwfloers omhangen hoogkoor de statige katafalk was geplaatst, rond de doodsbaar van hun be minden geestelijken leider geschaard. Van schooner en indrukwekkender plech tigheid is de Kathedrale Kerk van de bis schopsstad in lange jaren geen getuige ge weest. De sierlijke spitsbogen, die het hoogaltaar in een breeden halven cirkel omringen, waren met rouwfloers behangen en ook het priesterkoor was met een zwart rouwtapijt bedekt. Grys viel door de hooge vensters in de kathedraal de grauwe somberheid van den triesten herfstdag over de stoeten van gees telijke en burgerlijke hoogwaardigheidsbe- kleerders, die uitgelezen schare van ver tegenwoordigers en vertegenwoordigsters van heel het georganiseerd katholieke leven in het bisdom Haarlem, van de kloosterorden en religieuze congregaties en de ontzag lijke menigte geloovigen, die de weidsche ruimte van de Kathedrale kerk, met zijn schier eindelooze rijen van banken en stoe len en zijn zware, majestueuze omhoog- stierende pilaren, tot in de uiterste hoeken vulde. Omstuwd door de hoogere geestelijkheid van het bisdom was in het midden van het hoogkoor de zwaar gedrapeerde baar, waar op de witte mijter rustte, opgericht, om geven door zes hooge en zware koperen kandelaars waarop lange waskaarsen waren gestoken, die nog niet brandden. Het hoog altaar, met het hooge koperen kruis en de zes statige kandelaars, was in een strakke, indrukwekkende soberheid, geheel in over eenstemming met het karakter van de groot- sche rouwplechtigheid die om tien uur in den morgen een aanvang zou nemen. Regenvlagen joegen door de straten der bisschopsstad uit de loodgrijze wolken, die van den westelijken einder aandreven over Mgr. Möllmann, vicaris-generaal van het Haarlemsche diocees bij de St. Havo te Haarlem voor de plechtige uitvaart van den Bisschop. de hooge torens der kathedraal, toen, vroeg reeds, het kerkgebouw zich begon te vullen. De geestelijke en burgerlijke autoriteiten werden ontvangen in de pastorie der St. Bavo-kathedraal aan de Leidschevaart, van waar zij naar hun plaatsen in de kerk werden geleid. Buiten op straat, waar een sterke politiemacht op de been was en op voor treffelijke wijze zorg droeg voor de hand having van de orde, bevond zich een enorme menigte belangstellenden, die de aankomst der bisschoppen en der wereldlijke autori teiten gadesloeg. De vele honderden overige genoodigden, vertegenwoordigers van nationale, diocesane en plaatselijke katholieke organisaties wer den door de ordecommissarissen naar de voor hen gereserveerde plaatsen in de ka thedraal geleid. Eerst daarna, ongeveer een kwartier vóór den aanvang der rouwplechtigheid, werden de niet van een kaart voorziene belangstel lende geloovigen, die voor de kathedi'aal een lange file hadden gevormd, in het vrijge geven gedeelte van de kerk toegelaten. Toen dan ook omstreeks tien uur de plech tige lauden een aanvang namen, was er in de ontzaglijke ruimte van de kathedraal geen plaats meer onbezet. Het priester- en hoogkoor bood, dank zij de kleurenpracht der gewaden van de gees telijke hoogwaardigheidsbekleeders, waarin het glanzende paars van de bisschoppelijke mantels domineerde, een overweldigend schouwspel van sombere weelde. het hoogkoor. Op de eerste rij der kanunnikenbanken, die in een wijden boog het hoogaltaar om geven, hadden plaatsgenomen de hoogeerw. en doorluchte heer Mgr. H. J. M. Taskin, kapittelvicaris, de hoogeerw. heeren kanun nik J. v. Heeswijk, deken van Rotterdam, kanunnik L. Westerwoudt, plebaan van het kathedraal kapittel, kanunnik Mgr. Th. W. Pichot, vicaris-generaal van den overleden bisschop, kanunnik J. Aalberse, officiaal van het bisdom, kanunnik J. Niekel, directeur van het Philosophicum te Warmond, de eere-kanunniken Mgr. prof. dr. Th. J. Beij- sens, oud-hoogleeraar aan de Universiteit te Utrecht, W. P. H. Jansen, rustend pastoor te Den Haag, J. v. d. Ven, pastoor te Sche- veningen en L. T. Stolk, rustend pastoor te Amsterdam, voorts de hoogeerw. heeren Mgr. dr. B. J. Eras, protonotarius apostolicus en procurator van het Nederlandseh epis copaat te Rome, Mgr. C. A. W. de Gruyter, Mgr. Th. M. Bekkers, Mgr. P. Groenen, di recteur van het Katholiek Indisch Bureau, Mgr. dr. Th. Verhoeven, directeur van het Katholiek centraal bureau voor onderwijs en opvoeding, Dom F. M. Janssens O.Cist., generaal abt van de orde der Cisterciënsers, Dom J. Huyben O.S.B., overste van de Abdij van Egmond en Mgr. W. v. Dinther O.S.C., magister generaal van de orde der Kruis- heeren. Op de tweede rij der kanunniken- banken hadden plaats genomen de hoog eerw. pater H. A. Stocker O.Prem., prelaat van de abdij van Berne, de hoogeerw. heeren C. v. d. Tuyn, oud-secretaris van het bis dom en deken van Den Haag, N. L. A. Am- merlaan, regent van het seminarie Hage- veld, J. IJzermans, provisor, p. fr. J. Reynen- berg O.F.M., biechtvader van Mgr. Aen genent, de secretarissen van verschillende aanwezige bisschoppen en verder de pas toors van Haarlem en rector Van Zon. Aan weerszijden van het Hoogaltaar wa ren geknield H.H.H.H.E.E. Mgr. dr. J. de Jong, titulair aartsbisschop van Rusio, coadjutor en vertegenwoordiger van Mgr. J. H. G. Jansen, aartsbisschop van Utrecht, Mgr. A. F. Diepen bisschop van 's Hertogen bosch, Mgr. dr. G. Lemmens, bisschop van Roermond; Mgr. J. Biermans, titulair bis schop van Gargara en superior generaal van ae congregatie van Mill Hill te Londen, Mgr. mets> titulair bisschop van Gangra en dr Ta??st?^ch delegaat van Perzië; Mgr. iSmit> titulair bisschop van Paralus en kanunnik van den St. Pieter, Mgr. dr. vS ers' titulair bisschop van Diocle- Mcrr Hr 1ST a^0Sti°'liscl1 vicaris van Rabaul, F- 1 a ivrU X' oud aP°stolisch vicaris van Finland, Mgr. I. P. j. Verriet ütulair bisschop van Eleutheone en apostolisch vi- varis van Curacao, Mgr. H. J. Paulussen, titulair bisschop van Pomaria, apostolisch vicaris van Kumasi, Mgr. C. Dubbelman De aankomst van de Bisschoppen aan de kathedrale kerk te Haarlem voor de plechtige uitvaart van Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent. Links Z. H. Exc Mgr. AF. Diepen, bisschop van 's-Hertogenbosch, rechts Mgr. dr. J. de Jong, Coadjutor van het aartsbisdom. apostolisch prefect van Jubbelpore en Mgr. dr. H. Mekkelholt. Meer naar het midden van het priester koor knielde Z. H. Exc. Mgr. Arrigoni, char gé d'affaires a.i. voor Mgr. Micara, aposto lisch nuntius te Brussel. Voorts hadden op het priesterkoor plaats genomen aan den linkerkant de eere kamer heer van Z.H. den Paus, de heer H. Hey- meyer van Heemstede en H. baron van Lamsweerde, beiden Maltezerridder, in vol ornaat. Aan weerskanten van de baar waren ge knield de hoogeerw. paters provinciaal C- Hoyng O. M. C., dr. N. Poelman, P. Stein O.F.M., B. Heyboer S.J., v. Esser S.J., Basi- lius Schaab O.P., A. P. h. Keulers O.C.D.. dr. Athanasius O.Carm., dr. Anacletus O.M. Cap., dr. N. de Wit O.E.S.A., D. Bongers C.P., dr; M. Hupperts S.MaÜ.', N. Verhoeven M.S.C., A. Saut C.s.s.R. en H. Finke S-C-J., voorts de hoogeerw. heeren deken C. J. Boekhorst, A. H. M. J. Homulle, B. M. J. v. Rooy, J. P- Huibers, J. H. W. Borsboom, E. P. Rengo, C. M. J. Jonckbloedt, G. J. M. Maat, J- M. Lucassen, P. J. C. Schraag, A. Hollenberg, J. m. Heiligers, G. Kuys, L. Dolle en J. Th. Jacobs alsmede de klasgenooten van Mgr. Aengenent, de zeereerw. heeren J. v. Vastenhoven, A. G. Rhee, J. Snel, J. Nuyen, P. de Kok en H. v. Baaren, de pro fessoren van Warmond en Hageveld de zeer eerw. heeren M. A. Jansen, dr. N. Steur, P. Stammeyer, C. v. Trigt, A. Cléophas, dr. N. Th. Greitemann, J. J. Hennemann, J. Lauw- rier, J. Starrenburg, P. J. Heskes, L. Wolf, Z. de Korte en J. P. Verhaar. Verder merkten wij hier nog op den zeer eerw. heer Brüggemann, archivaris van het bisdom, den zeereerw. heer G. v. Niekerk, pastoor van Overveen en de kapelaans, H. Heyink, Alkemade, en E. Deternjeyer, den zeereerw. pater Aengenent O.S.A. en den weleerw. heer P. Hendriks, neven van Mgr. Aengenent. Voor de communiebank hadden op drie rijen stoelen de familieleden van Mgr. Aengenent plaats genomen. De zeereerw. heer Th. Beukers leidde van af het hoogkoor den volkszang tijdens de kerkelijke plechtigheid. In het schip der kerk. Op de eerste stoelenrijen in het midden schip der kathedrale kerk hadden plaats ge nomen de Nederlandsche regeering en ver tegenwoordigers van de regeeringen van onderscheidene landen. Wij merkten hier op Z.Exc. mr. J. R. H. v. Schaik, minister van Justitie met zijn echt- genoote, Z.Exc. prof. dr. ir. H. C. J. M. Ge- lissen, minister van Handel, Nijverheid en Scheepvaart met zijn echtgenoote; Z.Exc. mr. dr. L. N. Deckers, minister van Land bouw en Visscherij; Z.Exc. mr. Slingenberg, minister van Sociale Zaken met zijn echtge noote; Z.Exc. Jhr. mr. Ch. J. M. Ruijs de Beerenbrouck, voorzitter der Tweede Ka mer; de ministers van Staat Z.Exc. Jhr. mr. dr. H. A. v. Karnebeek, Commissaris van H. M. de Koningin in Zuid-Holland; Z.Exc. prof. Mr. p. j. m. Aalberse en Z.Exc. Jhr. N. O. v. Nispen tot Sevenaer, oud-gezant van het Vaticaan en den oud-minister mr. H. P. Marchant. Voorts zagen wij hier de heeren Felix Or- sini und Rosenberg, zaakgelastigde van Oos tenrijk, L. Arduini, consul-generaal van Italië te Amsterdam, die Z. Exc. den Ita- liaanschen gezant, F. M. Taliani, vertegen woordigde en Colonel Lespinasse Fonsegrive, militair attaché van Frankrijk te 's-Graven- hage, als vertegenwoordiger van den Fran- schen gezant, Exc. Baron d'Arnauld de Vi- trolles. H.H. E.E. de gezanten van Polen, België en Denemarken hadden wegens verblijf bui tenslands bericht, tot hun spijt verhinderd te zijn den plechtigen uitvaartdienst bij te wonen. Voorts waren in het middenschip der kerk aanwezig talrijke katholieke leden van de Eerste en Tweede Kamer der Staten-Ge- neraal, van Ged. Staten van Noord- en Zuid- Holland en Zeeland, de leden van den Hoogen Raad der Nederlanden, prof. dr. B. M. Ta verne en dr. W. J. Berger, een dertiental St. Gregoriusridders, in vol ornaat of met het groote eereteeken. Verder Jhr. mr. dr. A. Röell, commissaris van H.M. de Koningin in de provincie Noord-Holland, de heeren C. Maarschalk, burgemeester van Haarlem, jhr. mr. C. J. den Tex, burgemeester van Bloemendaal, mr. Th. A. Westra, gemeente secretaris van Haarlem, en verschillende wethouders van Haarlem, de directie van „De Maasbode", talrijke professoren en hoogleeraren van in het bisdom gevestigde rijksuniversiteiten en hoogescholen en van de universiteit van Amsterdam. Voorts zaten hier de vertegenwoordigers en vertegenwoordigsters van de voornaam ste nationale, diocesane en plaatselijke or ganisaties, o.m. van de R.K. Nationale Fede ratie „Het Wit-Gele Kruis", den hoofdraad der St. Vincentiusvereeniging, den Katho lieken Radio Omroep, het Liefdewerk Oud Papier, de Alg. R.K. Werkgeversvereeniging, het R.K. Werkliedenverbond, den Ned. R.K. Boeren en Tuindersbond, den R.K. Ned. Middenstandsbond, de R.K. Ambtenaars- vereeniging, het Gezelschap van den Stillen Omgang, de R.K. Reclasseeringsvereeniging, de R.K. Vereen, tot Bescherming van meis jes, den R.K. Blindenbond „St. Odilia", den R.K. Vrouwenbond, den R.K. Bond voor groote gezinnen, de Kath. Jonge Werkge versvereeniging, de Alg. R.K. Officierenver- eeniging, de R.K. Vereen, van Handelsreizi gers, het R.K. Centraal Bureau voor onder wijs en opvoeding, den Ned. R.K. School raad, het hoofdbestuur der Nederlandsche Katholiekendagen, de R.K. Vereeniging voor Hooger Politiepersoneel in Nederland, den R.K. Bond voor Overheidspersoneel, den R.K. Politiebond St. Michaël, den R.K. Vre- desbond, de Alg. Kath. Kunstenaarsvereni ging, den Diocesanen Jeugdraad in het bis dom Haarlem, het R.K. Juvenaat in het bis dom Haarlem, het Centraal Verband van St. Franciscus liefdewerken, het St. Francisca Romana Liefdewerk, den Diocesanen Haar- lemschen Voetbalbond, den Diocesanen Gym- nastiekbond, het diocesaan Kruisverbond voor de jeugd, den diocesanen Mariabond voor de jeugd, de mannelijke Jeugdbewe ging voor Katholieke Actie, de Katholieke Kinderuitzending, de vrouwelijke jeugdbe weging voor katholieke actie „de Graal", de Vereeniging van Hoofden van R.K. Scholen, de diocesane Vereen, van R.K. Bijzondere onderwijzers, den R.K. Diocesanen Maria bond, het R.K. diocesaan Kruisverbond, den R.K. Volksbond in het bisdom Haarlem, den diocesanen Land- en Tuinbouwbond en tal rijke plaatselijke corporaties op cultureel, sociaal en charitatief gebied. Op de tribune der Kathedrale kerk kniel den de vertegenwoordigers en vertegenwoor digsters van talrijke in het bisdom geves tigde religieuze congregaties en instellingen. De plechtige Lauden. Terwijl de kerk vol stroomde, begon het machtige orgel der kathedrale kerk zacht te spelen en de zilveren klanken van het instrument trilden onder de hooge gewel ven. Om tien uur precies betraden Z. H. Exc. Mgr. P. Hopmans, bisschop van Breda en de hem assisteerende geestelijken het pries terkoor en namen de plechtige Lauden een aanvang. Zacht gonsden de woorden van het Pater noster en het „Ave Maria" door de weid sche ruimte van het kerkgebouw, waar de geloovigen in doodsche stile en met ge- Ten paleize werd hedenmorgen het vol gende schrijven ontvangen van den parti culier secretaris van H.M. de Koningin: H.M. de Koningin, momenteel in het bui tenland, draagt mij op, om het Hoogwaardig Kapittel van de Kathedrale kerk St. Bavo de oprechte deelneming van H.M. te betui gen met het overlijden van Z.H. Exc. mgr. J. Aengenent, bisschop van Haarlem, welke droevige tijding H.M. met leedwezen ver nam. Met betuiging van de meeste hoogachting heb ik de eer te zijn, de particulier secretaris van H.M. de Koningin, (w.g.) v. HEEMSTRA. spannen aandacht de plechtigheden volgden. In statigen beurtzang wisselden de anti- phonen en psalmen elkaar af. Schoon en machtig golfden de gewijde gezangen over de hoofden der neergeknielde, duizendkop pige menigte, door welke een huivering van ontroering voer. De H. Mis van Requiem. Onmiddellijk daarop droeg Z.H. Exc. Mgr. P. Hopmans, bisschop van Breda, de plech tige H. Mis van Requiem op met dezelfde assistentie als bij de lauden. Hoewel getemperd door het rouwfloers waarmede het priesterkoor omgeven was, was deze plechtigheid er een van majes tueuze schoonheid en grootsche waardig heid. Als presbyter-assistens fungeerde de hoogeerw. heer mgr. M. Möllmann, vicaris- generaal van den overleden bisschop; Troon- diaken waren de hoogeerw. heeren mgr. Dr. G. C. v. Noort, deken van Amsterdam en M. Wijtenburg, kanunniken van het ka thedraal kapittel. Diaken der H. Mis was de hoogeerw. heer J. Dankelman, eere-kanunnik en deken van Delft, subdiaken de hoogeerw. heer H. Son- daal, eere-kanunnik en deken van Haar lem. De lagere assistenties waren als volgt verdeeld: ad candelam, de zeereerw. pater Roorda O.F.M., pastoor van de kerk van den H. Antonius, ad ampullas, de zeereerw. heer H. v. Dijk, pastoor van de kerk van de H.H. Elisabeth en Barbara, ad librum, de zeereerw. heer F. C. v. Beukering, pas toor van de kerk van den H. Jozef, ad gre- miale, de zeereerw. heer L. Schalke, pas toor van de kerk van de H. Liduina, ad mi- tram, de zeereerw. heer J. de Vlieger, pas toor van de kerk van O. L. Vrouw van den H. Rozenkrans en den H. Dominicus, ad turibulum, de zeereerw. heer Rector van Zon, allen te Haarlem. Het zangkoor der -kathedrale kerk voerde onder leiding van den heer J. Schouten de Gregoriaansche gezangen van de H. Mis op indrukwekkende wijze uit. In afwisseling met het zangkoor zong het volk, onder de bezielende leiding van den zeereerw. heer Beukers, pastoor te Leiden het Kyrie, de Dies Irae, het Sanctus, het Benedictus en het Agnus Dei. Statig en massaal stegen de gezangen op uit de over- vulde rijen der kathedraal, de hooge ge welfde ruimten der kerk vullend met hun klankvolume. Deze momenten van den liturgischen dienst waren van een sublieme schoonheid. Aan het einde van de H. Mis besteeg de

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1935 | | pagina 1