I
ÓTUKKÈn
®W!iEER
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
58ste JAARGANG.
WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1935
No. 17364
STADSNIEUWS.
„sirius".
HET KRUIS IN HET
ARMA-HUIS.
MISSIE-KUNST.
BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM'
TELEFOON INTERCOMM. No. 68085
de ontwikkelingscursussen voor
WERKLOOZEN.
DE SMOKKELREIS VAN DE
De bemanning staat terecht voor de
Rotterdamsche Rechtbank.
ADVERTEERENDE
ZAKEN
duren HET
LANGST!!!
ROTTERDAM.
DE GROOTE INZET VAN DE
MISSIE. WEEK.
v. d. AREND
HOOGSTRAAT 91, TEL. 68814
NOTEERING MOUTWIJN EN
SPIRITUS.
VOORDRACHT VA1S PROF. DR
J. SCHMVTZER TE ROTTERDAM.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
bij vooruitbetaling:
Per drie maanden ƒ3,25; Per maand ƒ1,10,
per week 25 eens.
Bij bezorging franco per post bedya,aI? 5®
abonnementsprijs per drie maanden 3,75, bij
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar a 5 cents
per stuk.
Postchèque- en Girodienst No. 81440.
Uitgave van de N.V. de Courant De Maasbode
te Rotterdam.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 1—6 regels 1.55, elke regel meer 25 ets.
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prijsverhooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarief.
Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Liefdadig-
heidsadv. worden geen contracten afgestoten.
Kabouter-advertenties; 5 regels 0.50; 10
regels 1—, 15 regels 1.50, bij vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij te voegen.
Gratis-Ongevallenverzekering 500-— bij overlijden door een ongeval; f 500.— bij verlies van beide handen, voeten en oogen 250.— bij verlies van éen hand, een voet of een oog; f 150. bij verlies van een duim .f to. bij
van een wijsvinder 50-bij verlies van twee voorste ledematen van een hand; ƒ25-bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering op de voorwaarden als eenmaal pei maand in dit blad nordt afcedruk
Nu de voorbereidingen voor de ontwikke
lingscursussen voor werkloozen wederom in
vollen gang zijn, blijkt het dat de vrouwen
cursussen uitgebreid zijn tot 34 vakken, ter
wijl voor de mannen dit aantal 61 bedraagt.
Een aantal nieuwe cursussen zijn erbij ge
komen. Deze zullen in den smaak van een
groot aantal a.s. cursisten vallen. De toeloop
zal dit jaar nog grooter zijn dan het vorige.
Dit jaar zal er wederom iets nieuws aan
de ontwikkelingscursussen worden toegevoegd
en dan zal er niet veel meer aan de werk-
loozencursussen ontbreken. Er zijn ontwikke
lingscursussen voor mannen waaraan ieder
van 14 tot ongelimiteerden leeftijd kan deel
nemen en waarvan het doel is om hun moreele
^„eQUI^ *e Seven in deze donkere tijden; daar-
s de zeer Uitgebreide meisjes- en vrouwen-
cursussen met een bezetting van bijna 600
neisjes en vrouwen (de maimencursussen wer
den bezocht door 1792 personen) en de jeugd
groepen, waar jongelui van 1624 jaar bij
verschillende werkobjecten worden tewerk
gesteld (pim. 350).
Nu als vierde groep krijgen we, dat er
vakcursussen in timmeren, schilderen, plaat
verken en meubelmaken zullen worden in
gericht, besteed voor jongelui van 1624 jaar,
die nog op geen enkel gebied eenige vak
kennis hebben verworven. De bedoeling van
deze cursussen, die onder leiding van zeer
bevoegde leeraren zullen komen te staan en
9 maanden zullen duren, is jongelui, die niet
in de gelegenheid geweest zijn een ambachts
school te bezoeken, die dus nooit een vak
hebben geleerd en dus gedoemd zullen zijn om
steeds „los werkman" te blijven in de gelegen
heid te stellen een bepaald vak nog te leeren.
Per
Week zal aan deze cursussen 3 uur les
or<3en gegeven (mocht blijken dat zoo'n vak-
gIoeP aan 3 uur per week te weinig heeft om
Voldoende onderricht te worden, dan krijgt
Zoo'n vakgroep 6 uur per week les) terwijl,
Wanneer men eenmaal by zoo'n groep is in
gedeeld, men zich verplicht om die cursussen
geen enkele keer te verzuimen. In tegenstel
ling met de jeugdgroepen, die 5 morgens of
5 middagen aan een werkobject zijn tewerk
gesteld waarvoor zij een tegemoetkoming van
Per week ontvangen, zullen de deel-
nemers aan deze vakcursussen geen tegemoet-
Homing ontvangen. zy leeren een vak en de
bedoeling is, dat op die cursussen uitsluitend
leerstukken en werkstukken zullen worden
Vervaardigd.
Natuurlijk hebben de deelnemers van die
4e groep, „vakgroepen voor jongeren", wel
het recht om naast de vakgroep nog net zoo
veel andere cursussen te volgen als zij zelf
willen.
Het zou voor de hier bedoelde jongelui een
zeer grooten zegen zijn wanneer zij, indien
e conjunctuur verbetert en er dus meer werk-
haar^bLheiCl komt' niet met de handen in het
hjk zoud°eVen te zitten' maar dat zö werke-
hebben J1? kunnen zeggen, dat zij een vak
dere vak 6erd° het, dat er aan meer-
hoefte bestrSUSSen zooals hier bedoeld, be-
Worden ingeri^ht^ ZUllen 00 k die natuurlÖk
Zij, die van deze v,
Om tot een vak? Ultengewone tegenheid
wenschen gebruikt te worden toegelaten,
hu-, „oi v, maken, moeten zich bi)
hun vakbonden aanmelden met de uitdrukke-
Wenae?e g' Üat ziJ tot z°°'n vakgroep
SST* te W°rden toegelaten of zich per^
wils ui°men melden aan het Bhreau Onder
tot 12 gstraat 20°' 's morgens van half 12
uur of 's middags van 3,30 tot 4 uur.
G t DASSAGE-THEATER.
vereenigingen'C'ag Z^n verschillende dames-
de Droste-fumm de Sdegenheid geweest om
wonen. Ook vele'ied'" Passage"theater bij te
wenbond hadden geh£> Van den R- K- Vrou"
oproep. Het programma' gegeven aan dezen
Een natuurfilm en een aardig verzorgd,
eerst, waarna de film draaiden
ladefabrieken een volledig bee((j1:)rosl'e~choco~
omvang van dit bedrijf. gar Van den
Alle aanwezigen ontvingen 'n keurig-
versnaperingen als reclame van het f°asje
haat Droste. Over eenige weken is er e""
lezing met lichtbeelden voor de leden Van
ten R, k. Vrouwenbond.
DE LAATSTE C. A. B.-TOCHT.
haar'iaat-^f8' 26 SePtember houdt de C.A.B.
lijk worden6" !°Cht van dit Jaar. Als gewoon-
naar druiven°andP dag de oudere Saste"
einddoel van den gebracht. Poeldijk is het
het veilinggebouw^het hotel tegenover
dergebracht. Uit sr T' worden allen °n"
gen van Plein EendÏÏ?la"trekken mor"
in 27 gasten een pffat3° a„11 auto's' waar'
duo Speenhoff Jr.V.Y™®* Hf
hoodige vroolijkheid zorgen. Jk V°°r 06
As m K CONTACTC°MMISSIE.
R. K. vaandag kwaï
worden ?lkab°nd de
.ndag hwart voor acht zal in den
worden Van °nd de eerste avond gehouden
welke eens pe 6 R' R. Contactcommissie,
de schoolvrije maand gehouden wordt voor
daar verwacht ^Ugd- Alle jongens worden
ken over „Kathol ,heer W' Zwa£er zal spre-
terwijl hierna do0 leiders van Nederland",
het amusante gel,,®11 heer J' Brouwer voor
'te gezorgd zal worden.
BURGERlIjke stand
GEBOREN 24 SeptemK a u
ter van M. Meijvogel ®r: Korstiana' doch-
11
Lena, dochter van d
en C. Vink, Leliestraat
E e»,,. tj- van Bennekom en
Govaert, van windenat]
traat 56.
Voor de rechtbank te Rotterdam hebben
zich gisteren te verantwoorden gehad de 42-
jarige koopman H. Kr. en de 38-jarige koop
man T. K. benevens de 46-jarige monteur
M. de W. uit Schiedam, die zich aan over
treding van de wet op het gedistilleerd zou
den hebben schuldig gemaakt.
Hun wordt ten laste gelegd, dat zij op 18
Augustus 1934 als eenige opvarenden van
het motorjacht „Sirius" op weg van België
naar Nederland, uit zee door den mond van
de Oosterschelde, zonder eenige verklaring
of aangifte te doen aan de eerste wacht, die
zij voorbij voeren (Zierikzee) binnen het Ko
ninkrijk hebben ingevoerd 90 bussen in to
taal inhoudende 450 liter blanke spiritus van
96 benevens twee flesschen oude jenever.
Subsidiair werd hun verweten, dat zij het
gedistilleerd vervoerd hadden zonder docu
ment. Meer subsidiair stelde de dagvaarding
dat K. en Kr. het gedistilleerd frauduleus
hadden vervoerd en dat De W. bij dat ver
voer behulpzaam was geweest, door als
schepeling scheepsdienst te doen.
Van de verdachten waren K. en Kr. ver
schenen. Beiden gaven thans toe, dat het de
bedoeling was geweest gedistilleerd op frau
duleuze wijze in te voeren. Kr. had het
scheepje gehuurd en K. was niet, zooals hij
in het vooronderzoek had beweerd, alleen
passagier geweest.
De president vond het heel verstandig van
de verdachten, dat zij nu deze houding aan
nemen.
Verdachte Kr. zegt, dat de veronderstel
ling was, dat de douaneboot wel langszij zou
komen. In dat geval zou men aangifte ge
daan hebben. Van een verplichting om aan
het eerste kantoor van aankomst aangifte
te doen wisten de verdachten niet. Volgens
hen had De W. geen portie in de opbrengst.
Als alles goed afgeloopen zou zijn, dan zou
hy wel wat gekregen hebben.
De president: U hadt het scheepje ge
huurd, maar de eigenaar had u verboden
daarmee naar het buitenland te gaan.
Verdachte Kr.; Dat is zoo. Maar we zijn
toch naar Brugge gegaan. Daar is de drank
gehaald.
De rijksadvocaat mr. J. J. v. Walsum: U
hebt twee reizen met de „Sirius" gemaakt,
één in Juni en één in Augustus. Daar tus
schen door hebt u een autotocht gemaakt
van België naar Nederland, waarbij een groote
Partij sigarettenpapier over de grens is ge
smokkeld.
De verdachten K. en Kr. geven dat toe.
Vervolgens wordt gehoord P. M. Brounts de
eigenaar van de „Sirius", een kotter van 8 A
meter lengte met een vooronder en een
kajuit.
Hij heeft het scheepje twee maal aan Kr.
y®1 ,UUI eerat in Juni en toen in Augustus.
Hij iee er bij gezegd, dat men er niet mee
op zee moe gaan, omdat de verzekering
slechts op de binnenwateren geldig was. Bij
de tweede reis is het scheepje aangehouden
en verkocht. Getuige is zijn eigendom kwijt en
de verkoopsom is door de belastingadminis-
tratie gehouden. De getaxeerde waarde van
het vaartuig was 800.
Verdachte Kr. zal probeeren den eigenaar
eenigszins in zijn schade tegemoet te komen.
De assistent van de belastingen, w. Wik,
verklaarde, dat men op de hoogte was ge
steld van de komst van het vaartuigje. Men
heeft het in de gaten gehouden, doch het voer
Zierikzee voorbij zonder dat en aangifte ge-
schiedde. Het lijkt getuige niet aannemelijk,
dat de verdachten niet geweten zouden heb
ben, dat z(j tot het doen van aangifte ver
plicht waren.
De controleur van de Belgische douane, J.
H. W. Outrype, legde de uitklaringspapieren
over, die behoorlijk in orde waren. Als land
van bestemming hadden de verdachten Enge
land opgegeven. De W. was er niet bij toen
de uitklaringspapieren in orde werden ge
maakt.
De schipper, J. W. H. heeft de eer
ste reis van de „Sirius" meegemaakt. De
Rijksadvocaat doet mededeeling van een brief
van den minister van Financiën, waarin ge
tuige beloofd wordt, dat geen vervolging zal
worden ingesteld tegen hem, op grond van
hetgeen hij in deze zaak zal verklaren.
Getuige zegt dan dat hij schipper was en
De W. opdracht had voor den motor te zorgen.
en had met de heide verdachten en nog twee
br"lea een plezierreisje gemaakt naar Zee-
eengg?" Daar is proviand ingeladen benevens
voor ei met kruiken jenever. Deze waren
bussen lmrif,?brUik bestemd; van een lading:
De president- MSt d<5Ze getUig® "ietS af'
papieren, waari^V® h®bt d® verklarinSs"
kend. Er moeten 20 «ede-ondertee-
Ziin geweest en twee SPlntUS aa" b°°rd
Z1J hppff. n1 ,®e Ges met kruiken.
Getuige heeft alleen één kistje met kruiken
gezien.
De president: De „Sirius- ls t h
tendam" niet. U moet toch gezien hehh^lt
de bussen aan boord kwamen.
Getuige zegt niet doorloopend aan boord te
ziin geweest.
De president: Maar waar zijn die bussen
dan gebleven?
Getuige weet het niet. Van Zeebrupe is
men naar Goeree gevaren. Daar e ï-
rius" eenigen tijd voor anker ge egen. aar
toen is er niets uitgeladen.
Verdachte Kr.: De bussen spiritus zijn op
zee aan een andere boot overgegeven.
De president: Maar dat weet getuige H.
toch ook wel. Zeg nu de waarheid-
Verdachte Kr.: De man is voortdurend
dronken geweest. Hij weet er niets van.
De president: Achjrom, daar geloof ik niets
van. Je bent zeker nog altijd bang, dat je
vervolgd zal worden. Ga maar zitten. Ik stel
op je verklaring geen prijs.
Bij of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officiëele
af- en aankondigingen van het
Gemeentebestuur.
HINDERWET.
Ingekomen is een verzoek van: de N.V. Ver-
eenigde Glasfabrieken (United Glassworks)
om ter vervanging van de haar vroeger
terzake verleende vergunningen (n.l. van 5
September 1927 en van 4 April 1929, doch met
uitzondering van die van 29 October 1925 tot
plaatsing van een electrische transportinrich
ting), alsmede van die d.d. 3 December 1929
verleend aan de N.V. Van Deventer's Glasfa
brieken SchiedamDelft (waarvan zij als
rechtverkrijgende gebruik maakt) haar een
nieuwe vergunning te verleenen tot oprichting
van één glasfabriek voor het handbedrijf, 4
glasfabrieken voor het machinaal bedrijf, een
smederij, een poetskamer, een slijperij, 2 bank-
werkerijen, 2 machinekamers, gemengkamers,
een draaierij, een smeeroliemagazijn en 3 on-
dergrondsche bewaarplaatsen van stookolie
van resp. 190, 54 en 54 M3. inhoud, aan den
Buitenhavenweg 146, kadaster Sectie L. nos.
2795 en 2796, met 147 electromotoren van
totaal 1785,58 P.K., drijvende diverse fles-
schenmachines, compressoren, pompen, ge-
mengmachines, ventilatoren, liften en andere
arbeidswerktuigen, en met eenige glas- en
koelovens en 3 stoomketels van resp. 90, 90
en 25 M2. verwarmingsoppervlak;
Dit verzoek is met de bijlagen op de Secre
tarie der gemeente ter visie gelegd.
Op Woensdag, den 9 October 1935, des mid
dags ten 12 ure, zal ten Raadhuize gelegen
heid worden gegeven om bezwaren tegen het
toestaan van dit verzoek in te brengen en
die mondeling of schriftelijk toe te lichten.
Gedurende drie dagen vóór het tijdstip hier
boven genoemd kan op de secretarie der ge
meente van de schrifturen, die ter zake moch
ten zijn ingekomen, kennis worden genomen.
Volgens de bestaande jurisprudentie zijn niet
tot beroep op eene beslissing ingevolge de
Hinderwet gerechtigd zij, die niet overeen
komstig art. 7 dier Wet voor het Gemeente
bestuur of een of meer zijner leden ziin ver
schenen, teneinde hun bezwaren mondeling
toe te lichten.
SCHIEDAM, 25 September 1935.
SCHOUW.
Ter algemeene kennis wordt, gebracht, dat
in het belang van den behoorlijken afvoer van
water en vuil in Oost-Frankeland op Woens
dag 9 October a.s., des voormiddags om 10
uur, een schouw zal gedreven worden over de
sloot liggende in het gedeelte begrensd door
Bakkershaven, Groenendijk, Rotterdamsehe-
dijk en Buitenhaven.
SCHIEDAM, 25 September 1935.
De verificateur J. W. Ris wordt gehoord
naar aanleiding van het verhoor dat hij De W.
heeft afgenomen. Het heeft heel veel moeite
gekost diens aandeel vast te stellen. Gebleken
is wel, dat hij geen aandeel in de opbrengst
had, want zelfs zijn loon heeft hij op die tweede
reis niet gekregen. Getuige heeft wel willen
aannemen, dat de taak van De W. was te zor
gen voor den motor. Dat er met het scheepje
gesmokkeld werd heeft De W. wel moeten
weten.
De rijksadvocaat, mr. J. G. v. Walsum, zei-
de, dat door de bekentenissen van K. en Kr.
de zaak zeer vereenvoudigd is. Volgens het
geen gebleken is hebben K. en Kr. zich schul-
dig gemaakt aan frauduleuzen invoer en on
wettig vervoer en is De W. daarbij behulp
zaam geweest. K. en Kr. zijn oude bekenden.
Zij zijn reeds eerder wegens smokkelen ver
oordeeld en beiden hebben verscheidene von
nissen ter zake van vermogensdelicten achter
den rug. Zij zijn ernstige delinquenten met een
ongunstig verleden. Spr. verzoekt het O. M.
tegen alle verdachten gevangenisstraf te re-
quireeren. Zou deze vordering worden afge
wezen, dan verzoekt spr. de beide K.'s te ver-
oordeelen tot een boete van 9521.60 ieder en
De W. tot 6347.64 boete, bij niet betalen
en verhaal te vervangen door hechtenis. Te
vens vordert de rijksadvocaat verbeurdver
klaring van het aangehaalde gedistilleerd en
de motorboot.
Het O. M., waargenomen door mr. S. J.
Loke, eischte tegen de beide K.'s ieder 8
weken gevangenisstraf en tegen De W. 2
weken, met verbeurdverklaring van het ge
distilleerd en de motorboot.
Uitspraak 8 October.
SCHEEPVAART.
SCHIEDAM, 24 Sept. Vertrokken: Ital. s.s.
Tebro, ledig naar Rotterdam; Ital. s.s. Marte,
ledig naar Rotterdam; s.s. Keilehaven, ledig
naar Rotterdam; Duitsch s.s. Jolanthe, ledig
naar Rotterdam; Ned. s.s. Aludra, ledig naar
Kaapstad.
SCHIEDAM, 25 Sept. Aangekomen: s.s.
Johanne, van Brahestad om kolen te bunke
ren in de Wilhelminahaven.
EERSTE SCHIED. SCHAAKVEREENIGING
Massakamp E.S.S.Vlaardingen.
Op initiatief van de Vlaardingsche Schaak
club had in de „Amstelbron" een wedstrijd
piaats, die als onderlinge graadmeter van de
totale speelsterkte der beide clubs moest
dienen.
Wanneer we aannemen, dat door dezen wed
strijd de krachtsverhouding juist is weerge
geven, dan staat het spelpeil in Vlaardingen
belangrijk lager dan in Schiedam, de totaal-
uitslag was n.l. 14 tegen 4. Hieronder volgt
de gedetailleerde uitslag:
E. S. S. Vlaardingen.
M, D. Moes—A. v. d. Lely 10
J. Penning—J. A. v. d. Lely xh'A
J. W. v. SlobbeW. Korpershoek 01
N. v. HeiningenW. J. de Vos 10
J. Verburg—C. M. v. d. Gaag 10
L. M. Smit—J. den Breems 10
A. BongersJ. Kreber 10
J. J. Th. PenningW. P. Baggers 10
H. HamstraG. -Burger 1—0
J. v. Borssum-WaalkesJ. G. Don 10
A. Verwaal-P. Meerman 01
G. v. MontfransA. Niemantsverdriet 'A
J. DonkhorstN. v. d. Lely %-y2
C. Meijer—J. den Hoedt y2y3
T. M. LouwenH. N. Everoers 10
P. J. M. KempermanC. v. d. Akker 10
J. HaanstraH. Verbrugge 10
J. J. BrockelingJ. v. Tellingen 10
Gisterenavond is de groote Missieweek, die
officieel Zondag zal worden geopend, feitelijk
reeds ingezet door de kruisplanting in de
groote Doelezaal, waaraan de bloem van de
Hotterdamsche Katholieke Jeugdbeweging
heeft deelgenomen. Het was kortmaar
één groote demonstratie van jeugdige aanhan
kelijkheid aan het Kruis van Christus.
De jeugd zou het kruis planten en men had
zich opgesteld in de Rochussenstraat, om in
grandiosen stoet te trekken naar den salon
„Qoele", waar in de komende week onze
groote en goed voorbereide missie-tentoonstel
ling zal worden gehouden.
Daar waren de leden van de St. Joseph's
Gezellen, onze Roomsche Verkenners, de K. J.
M. V., de Welpen in hun goene truitjes, de
Verkenners, de Voortrekkers, de S. F. L., de
Jonge Wacht, de Kruisvaart en last not least
de Graal. Getooid met vlaggen en banieren
trok men op, 't Kruis tegemoet, den eenigsten
zegen in dezen voor ons zoo zorgelijken tijd.
Van de Rochussenstraat trok men naar den
Binnenweg, waar voor het St. Antonius-
gesticht een saluut werd gebracht aan Z. H.
Exc. Mgr. Dubbelman Apost. Prefect van
Jubbelpore, die de plechtigheid van de Kruis
planting zou verrichten en die den optocht
vanuit één der vensters van het St. Antonius-
gesticht gadesloeg. Langs Mauritsweg, Aert
van Nesstraat, Coolsingel bewoog de stoet
zich naar den salon „Doele", nagestaard door
vele belangstellenden.
In de groote Doelezaal was het één feest
van onze Rotterdamsche Katholieke jeugd.
Op het podium, rond de plaats, waar het zeven
meter hooge Kruis zou worden geplaatst, ston
den een aantal afgevaardigden van onze
jeugdbeweging, die met hun vlaggen en banie
ren de, omgeving tot één groot feestelijk ge
heel maakte.
Onder het zingen van het „Vexilla Regis"
werd het groote kruis de zaal binnengedragen
en nadat het cricifix op het podium was ge
plaatst, verrichtte Z. H. Exc. Mgr. Dubbel
man de liturgische plechtigheid van den
Kruiszegen.
Kapelaan W. C. C. M, van Alphen, de voor
zitter van het Comité voor Propaganda, heeft
hierna <-en kort en toepasselijk woord gespro
ken. Hij herinnerde aan den grooten gedenk-
waardigen avond, toen Onze Heere Jesus
Christus op den Calvarieberg Zyn Bloed gaf
voor het heil van de mensehheid. Toen stond
het kruis als een teeken van verschrikking,
doch wij, zoo vervolgde spr., planten het kruis
als een teeken van genade en verzoening voor
alle volkeren.
Spr. verheugde er zich over, dat de bloem
van de Rotterdamsche Katholieke jeugd op
het appèl was om deze grootsche plechtigheid
van de Kruisplanting te verrichten. Gij zrjt,
zoo vervolgde spr., de Veronica's en de Simon
van Cyrene's, die helpen het kruis van Chris
tus te dragen en dat stemt u tot eere. In het
teeken van het kruis immers zult gij over
winnen en met u allen, de wereld. De Kerk
is in wezen een Missiekerk. Nog zoovelen zijn
er, die in het zwarte ongeloof ronddoolen en
dat duldt de jeugd niet en daarom zijn wij
bijeen ,om een bewijs te geven van onze groote
liefde voor de uitbreiding van het Godsrijk
op aarde.
Na dit uit het hart gegrepen woord, dat
veel indruk maakte op de jeugd, werd onder
klaroengeschal het Kruis geheven, dat in de
komende week duizenden zal trekken, die het
oprecht meenen en gaarne zien, dat het Kruis
van Christus zal triomfeeren over de gansche
wereld.
Rector Mol sprak hierna het gebed uit van
kardinaal Newman, welk gebed werd bekrach
tigd door een luid gesproken „Amen" van de
aandachtige menigte.
Nadat tenslotte énkele Graalleden een groo
ten ruiker van roode rozen aan den voet van
het opgeheven kruis hadden neergelegd en in
spreekkoor hadden getuigd van hun groote
aanhankelijkheid aan het Kruis van Christus,
dat alle volmaaktheid en heiligheid in zich
bevat, werd deze grootsche plechtigheid be
sloten met het Missielied,.
OOK VOOR ZIEKENFONDSLEDEN
Reel. 131S 8
SCHIEDAM, 25 Sept. Officieele noteering
van de commissie uit de Kamer van Koop
handel.
Moutwijn.
Moutwyn per E. D. ad 46 pet. 10.
Spoeling.
Spoeling i 0,70 a 0.80.
In verband met de speciale sectie voor
christelijke kunst uit de missie-landen op de
tentoonstelling van de „A.R.M.A." in De
Doelen te Rotterdam was de bekende pionier
op dit gebied in onze koloniën, prof. dr. J.
Schmutzer, thans hoogleeraar te Utrecht,
uitgenoodigd over dit hem zoo na aan het
hart liggende onderwerp een lezing te houden,
welke gisteravond in de salons van Hotel Coo-
mans heeft plaats gehad.
Prof. Schmutzer begon met het wezen van
de missie onder de vreemde volkeren te tee
kenen door te wijzen op het voorbeeld van
Christus zelf, Die ook als een Gezondene rond
ging onder het volk van Israël. Hoe heeft Onze
Heer Zijn boodschap gebracht? Hij vereen
zelvigde zich met het volk dat Hij de verlos
sing kwam deelachtig maken, Hij sprak in
gelijkenissen, die door allen werden begrepen.
Dat heeft nu de tegenwoordige missionaris
ook te doen in het gebied, dat hem voor zijn
arbeid is toegewezen. Hij heeft allereerst de
taal te leeren van het volk waaronder hij
werkt. Dit is nog het minst moeilijke. Maar
hij heeft verder te gaan en te zoeken naar
een band van sympathie en vertrouwen, die
hem met het volk bindt. Dat kan hij alleen
bereiken door zich te voegen naar de gebrui
ken en gewoonten van het land waar hij zijn
levensarbeid vindt.
Aldus toonde prof. Schmutzer de noodza
kelijkheid aan van de aanpassing, het Jood
worden met Joden en Griek met de Grie
ken. Daarom ook is het van zooveel belang het
probleem van de christelijke kunst in de mis
sie-landen onder de oogen te zien. De kunst
is heel speciaal in de Aziatische landen zeer
innig met het volkswezen verbonden. Zij is
daar gemeenschapskunst, zij wortelt nog steeds
in een sterke traditie die met het geheele
volksbestaan ten nauwste verweven is. Aan
de kunst raken is raken aan de cultuur, aan
de traditie, aan het heilig bezit van een volk.
Dit is door de H. Kerk, die in den vollen
zin des woords een Missie-Kerk is, altijd be
grepen en er is dan ook een geschiedenis van
de aanpassing, die door den spreker in enkele
trekken werd geschetst. Zij loopt van de Apos
tolische trjden naar de geloofsverkondigers,
die door Paus Gregorius naar Engeland wer
den gezonden met de vermaning de inheem-
sche cultuur te ontzien, van de missionaris
sen uit de zestiende en zeventiende eeuw in
China en Japan en Indië tot de missie-actie
in de twintigste eeuw.
Hierna begon prof. Schmutzer de vertoo
ning van een zeer uitgebreide reeks lichtbeel
den, hoogst interessante reproducties in een
arbeid van jaren uit alle deelen der wereld
verzameld. Vooral de landen met een hoog
ontwikkelde cultuur waren vertegenwoordigd,
zoowel in architectuur als in uitingen van
beeldende kunst. Er waren voorbeelden van
Chineesche christelijke voorstellingen uit den
tyd van de vroegste missies aldaar, die zeer
veel hoop gaven maar geheel vernietigd zijn,
zoodat geheel opnieuw moest worden begon
nen. Was men eertijds op weg de meest be
schaafde kringen voor het christendom te
winnen - en had men reeds vasten voet aan
het hof (een en ander was voor de belangen
der kunst natuurlijk zeer gunstig) nu her
begon men het werk der missioneering onder
de laagste klassen der bevolking, de econo-
misch-zwaksten, waardoor de voorwaarden
voor een ontwikkeling der kunsten in veel
geringer mate aanwezig waren. Hoezeer de
collectie lichtbeelden van prof. Schmutzer tot
het laatste was „bijgehouden" mag blijken uit
de afbeeldingen van de maquette voor een
kerk in Voor-Indië van pater Heras S.J., welke
nog maar kort geleden voor het eerst open
baar werden gemaakt. Tot slot werden ook
eenige voorbeelden getoond van zeer drasti
sche neger-plastiek uit Dahomey, die uiteraard
op de vele aanwezigen een lichtelijk verbluf-
fenden indruk maakten.
Na de pauze heeft prof. Schmutzer zijn ge
hoor medegenomen naar ons Java, waar hij
zelf meer in het bijzonder werkzaam is ge
weest. Eerst werd bij de architectuur stilge
staan en verklaard hoe de Hindoe-Javaansche
tempeltjes in hun origineelen opbouw zeer
geschikt zijn om toepassing te vinden bij het
plaatsen van een H. Hart-monument, wat ook
al practisch is verwerkelijkt op het land Gon-
dang Lipoero, in het Zuiden van het sultanaat
Djokjakarta. Voor een kerkgebouw dat een
niet gering aantal geloovigen moet bevatten,
is het noodig belangrijk verder van de origi-
neele constructie af te wijken. De spreker
toonde aan, hoe nochtans uit den stijl der
oude tjandi's een christelijk kerkgebouw te
ontwikkelen zou zijn.
Vervolgens kreeg de plastiek een beurt met
de bespreking van een reeks beelden in Hin-
doe-Javaansclten stijl en tenslotte de toege-
Verwacht wordt:
Stromachtige later afnemende Noordelijke
tot Westelijken wind, tijdelijk opklarend, aan
vankelijk nog regen- of hagelbuien, kouder.
26 S p t.Groote Schouwburg, Alles für
mein Madchen (Fritz Hirsch-operette) 8 uur
(voor volw.)
27 Sept.: Groote Schouwburg, Alles für
mein Madchen (Frïtz Hirsch-operette) 8 uur
(voor volw.)
28 Sept.; Groote Schouwburg, Alles für
mein Madchen (Fritz Hirsch-operette) 8 uur
(voor volw.)
2 October: Groote Schouwburg, De ge
borduurde bal (Amsterd. Tooneelvereen.) 8.15
uur.
BIOSCOPEN: Goedgekeurde programma's tot
en met Donderdag 26 September in:
Grand, Sequoia (boven 18 jaar)Luxor, Dat
zaakje is niet pluis (voor volwassenen)Roxy,
Peter (boven 18 jaar)Studio, Een hart van
goud (voor volwassenen)L.umière, Mizzi van
het cafe-chantant (voor volwassenen)Capitol,
De Kribbebyter (bov en 18 jaar); City, De Kribbe-
bijter (boven 18 jaar); Corso, Mannen In liet
wit, (voor volwassenen); Colosseum, De schaduw
van de misdaad (voor volwassenen)Scala, Juf
fertje Blauwbaard (boven 18 jaar)Olympia, De
lady en de vrybuiter (voor volwassenen)Cen
traal, Fantomas (boven 18 jaar).
Dagelijks: Tivoli Schouwburg „De Fa
kir" (Nieuw Schouwtooneel) 8.15 uur (voor
volwassenen).
Schiedam:
Passage-theater: So Endete eine Liebe, met
Paula Wesseiey en Willy Forst, 8 uur (voor
volw.)
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
ESPERANTO.
Naar aanleiding van het ingezonden stuk
van 19 dezer, waarin gewezen werd op eenige
vragen, gesteld door de afd. Schiedam van
den Ned. R. K. Esperantobond „Nederlanda
Katoliko" aan den voorzitter van dien bond,
gevoelen wij ons verplicht mede te deelen, dat
bedoelde vragen en het antwoord daarop in
de bestuursvergadering der afdeeling bespro
ken zijn, waarbij de plaatselijke moeilijkheden
volkomen zijn opgelost. De afd. Schiedam
heeft het op zich genomen deze zaak verder
te regelen met het hoofdbestuur van „Neder
landa Katoliko".
Voor het overige verwijzen wij naar onzen
propaganda-avond in „Musis Sacrum" a.s.
Donderdag 26 Sept. a.s.
Namens het bestuur van de afd.
Schiedam van den Ned. R. K.
Esp.bond „Nederlanda Katoliko"
J. H. J. PEEK, voorzitter.
paste kunst met monstransen op de traditio-
neele voorstelling van den symbolischen
„levensboom" geïnspireerd. Daar tusschendoor
werden ook eenige voorbeelden getoond van
altaren en van geteekende voorstellingen voor
de Chineezen in Indië.
Aan het slot heeft prof. Schmutzer er nog
op gewezen, hoe jammer genoeg bij de volke
ren van Azië het katholieke kerkgebouw de
kerk der Westerlingen heet en hoe zelfs het
Christen-worden gelijk staat met het volgen
van het Westen. Een eigen inheemsche christe
lijke kunst zal ertoe bij kunnen dragen, dat
verkeerde begrip te bestrijden en duidelijk
te maken, dat het katholiek geloof niet de
godsdienst speciaal van het Westen is, maar
de blijde Boodschap voor allg volkeren der
wereld, zonder onderscheid van ras en cul
tuur.
De bijeenkomst stond onder leiding van ka
pelaan H. Kuyper, die bij den aanvang met een
sympathieke toespraak prof. Schmutzer had
ingeleid en het groote belang van het door
hem te behandelen onderwerp in het licht
stelde. De voorzitter heeft er daarbij op ge
wezen, dat er vele missionarissen in de zaal
aanwezig waren, cursisten van het Medisch
Missie Comité, die zeer binnenkort naar hun
bestemming zullen vertrekken.
Aan het slot heeft kapelaan Kuyper den
spreker den dank van het organiseerend co
mité en van de aanwezigen gebracht.
Als de opkomst voor dezen avond ook
eenigszins als graadmeter mag dienen voor
de belangstelling reeds door de komende „Ar-
ma" gewekt, dan is er reden tot tevredenheid.
De ruime zaal was overvol en er was aanlei
ding geweest er stoelen bij te plaatsen, wan
neer niet de strenge bepalingen van de po
litie zich daartegen hadden verzet!