HET
HERSTELDE KONINKRIJK
GRIEKENLAND.
sssjtiss-.
VEERTIG JAAR FILM.
KABOUTER
BABY-TANKS, VRACHTAUTO'S EN
JACHTVLIEGTUIGEN.
SS? S ^hSeTa» 35
KONDYLIS' PROGRAM.
DE AARDE BEEFT.
effectenbeurs.
6 vtSeid»»r-ï?
ZATERDAG 12 OCTOBER 1935
PLEBISCIET OP 3 NOVEMBER
1895-1935.
EEN
AANSPORING TOT DE
KRETENZERS.
OPTAND IN YUCATAN?
ARRESTATIES IN TSJECHO-
SLOWAKÏJE.
HEVIGE EXPLOSIE IN SAINT
NAZAIRE.
DE A.S. ZITTING VAN HET
BRITSCHE LAGERHUIS.
SPOORWEG-ONGELUK
ALGIERS.
IN
NOG GEEN VEILIG VERKEER IN
ENGELAND.
DREIGENDE LOONCRISIS IN DE
ENGELSCHE KOLENINDUSTRIE.
VECHTPARTIJ voor londens
TOP-PRESTATIES YAN
DEZE WAPENS.
STAKING VAN HAVENARBEIDERS
IN DE V. S.
NEDERLANDERS IN DEN VREEMDE.
aardschokken.
»Een werkelijk herstel der monarchie
moet de aspiraties van het geheele
Grieksche volk bevredigen'.
Griekenland wordt weer een monarchie.
Koning George, die den 18den Dece1",^
1923 uit zijn land moest vluchten en naa
Roemenië toog, zal binnenkort op den tioon
Sinds lang werd in internationale krmgen
gefluisterd, dat de uitslag van de Grieksche
volksstemming over de monarchie-kwestie
welke in het begin van de volgende maand
zou gehouden worden, en ookmu nog, op 3
November a.s. plaats zal hebben lang met
zoo vaststond, als in bepaalde kringen in
Athene wel voorgespiegeld werd. Het resul-
taat zou voor eon zeer aanmerkelijk deel af-
hangen van de omstandigheid wie het plebis
ciet van de hooge regeeringstafel zou leiden.
Was 't Tsaldaris, met den president der re
publiek Zaimis achter zich, dan konden zich
vreemde verrassingen voordoen; zou daaren
tegen generaal-Kondylis de leiding nemen,
dan viel aan den uitslag niet te twijfel®11,
Kondylis heeft de leiding genomen.
te orde en rust in Griekenland gehandhaafd
kunnen worden. Intusschen heeft de regeering
reeds een waarschuwing tot Venizelisten, so
cialisten en communisten gericht om zich
van onruststokerij te onthouden, wat, bij de
ongetwijfeld zeer strenge censuur in Athene
beteekent, dat de regeering het noodig acht
waakzaam te blijven. Het enthousiasme ech
ter, dat thans gewekt is, zal zeker duur
zaam genoeg zijn om de regeerings-Kondylit
over enkele weken een schitterende zege te
bezorgen.
Versterking van de weermacht en
verlaging van belastingen.
HPi
m
Abessynische cavalerie trekt door een woeste landstreek naar het strijdgebied
ten Zuid-Oosten van Harrar.
George, de gewezen en toekomstige
Koning van Griekenland.
T-m heeft den premier en den president
•weggevaagd; hij heeft een ministerie ge
vormd»
Hij heeft ook de in 1911 in Griekenland af
gekondigde monarchistische grondwet her-
en zich zelf tot den dag waarop koning
g^o8clameer"8lCCeren'tot koninklijk regent
De nationale vergadering aan welke dit
geen al te militair-dlctatoriaal karakter te
geven aan de °™»<Ideliyke opheffing van
het rePub k -ch regiem inPGriek °nland
een democratisch tint gegeven: het Griek
sche volk zal den 3den November over het
herstel der monarchie stemmen.
Deze inschakeling van het plebisciet stemt
overigens voikomm met het karakter van
den nieuwe -mmjal"Kdeilt Kondylis
overeen. -Deze heefnadictatoriale
neigingen; meermalen is hem het ambt van
dictator aangeboden, steeds heeft hij het
ATHENE, 11 October. (R.O.) De minister
raad heeft in zyn heden gehouden zitting het
program voor het optreden der regeering tot
den terugkeer van den koning vastgesteld.
De regeering stelt voor, te streven naar
verbetering der nationale verdediging. De
sterkte van het leger zal vergroot worden
en de belasting der arbeidende bevolking
verminderd.
Het agentschap Avala meldt nog het vol
gende:
Te 11 uur is de Grieksche ministerraad
bijeengekomen onder voorzitterschap van den
koninklijken regent Kondylis.
Besloten werd een proclamatie te richten
tot het Helleensche en een andere tot het
Kretenser volk, waarin de regeering een
beroep doet op de vaderlandsliefde der be
volking, en de overtuiging uitspreekt, dat
de bevolking zich zal neerleggen bij het be
sluit van de Nationale Vergadering betref
fende de afschaffing van het republikeinsche
regime.
ATHENE, 11 October. (R.O.). Minister
president Kondylis heeft vandaag in gezel
schap van den plaatsvervangenden minister
president Theotokls een bezoek gebracht aan
president Zaimiqj en hem op de hoogte ge
steld van de. gebeurtenissen, die tot de we
derinvoering van de monarchie hebben ge
leid Zi) bedankten, naar het agentschap
Avala weet te melden, den president voor
diensten. President Zaimis zal
zfln aftreden officieel bekend
50 dooden, 300 gewonden in
T adsjikistan.
MOSKOU, 11 October (R.O.) Naar het
sovjet-Russische telegraaf-agentschap uit Sta-
linabad, de hoofdstad van de sovjet-Republiek
Tadsjikistan meldt, heeft den 8sten October
j 1 om 8 uur des avonds aan de grens tusschen
sovjet-Rusland en Turkestan een ernstige
aardbeving plaats gehad.
Volgens voorloopige mededeelingen zou
deze ongeveer 50 dooden en meer dan 300 ge
wonden hebben geëischt.
Het centrum van de aardbeving bevond zich
in het onherbergzame berggebied van Towil-
Dorinsk, in Tadsjikistan waar verschrikke
lijke verwoestingen werden aangericht.
De telegrafische verbindingen met het ge
bied, waar de aardbeving woedde, zijn ver
broken, zoodat berichten over de ernstige
ramp slechts zeer moeilijk tot de buitenwereld
doordringen.
Door vallende steenmassa's werden diverse
dorpen in de bergen geheel vernield.
De brug over de rivier Sjangnn werd weg
geslagen.
BELGRADO, 11 October (R.O.) In den af-
geloopen nacht werd een tamelijk hevige
aardbeving gevoeld in het district Ranialoska.
in Noord-Bosnië.
De aangerichte schade is onbelangrijk.
de bewezen
binnenkort
maken.
eenigden in een „Vereen, van gemeentelijke
en particuliere bioscoopcommissies in Neder
land", welke een gezamenlijke jaarvergade
ring hield, op een van welke ik reeds in 1918
een referaat hield om te komen tot een rijks
keuring van films, een doel, dat eerst bijna
tien jaar later zou verwezenlijkt worden in
de Centrale Rijk3filmkeuring, welke nu onder
de bekwame leiding van D. v. Staveren haar
eigen departement heeft in Den Haag.
Dat filmkeuring en overheidstoezicht met
betrekking tot de jeugd in die dagen wel noo
dig bleek, leerden ons de wekelyksche bio
scoop-affiches en reclames met buitengewoon
attractieve titels als „de zwarte Droom",
„Balhuis Anna", „Liefde en Hartstocht", „de
Blanke Slavin", „Het slachtoffer der Mormo
nen", „de Zonden der Jeugd", „de Verleiding
eener wereldstad", ;,Heet Bloed" enz.
Daar kwam nog by, dat de film buiten-
landsch fabrikaat en nog weinig van een ons
vertrouwde mentaliteit zoo op het eerste ge
zicht niet altijd voor het publiek, en nog min
der voor de jeugd direct bevattelijk was, wat
noodzakelijk maakte, dat naast de gewone
opschriften een explicateur met een commen-
Constitutioneele staatsregeering
zou zijn afgezet.
MEXICO CITY, 11 October. (D.N.B.). In
den staat Yucatan hebben arbeiders-leiders
de constitutioneele staatsregeering afgezet en
n arbeiders- en boerenbestuur geproclameerd.
Naar uit een telegram van de arbeiders
organisatie aan president Cardenas blijkt,
heeft de omwenteling zich als volgt voorge
daan:
„In Yucatan hebben 20.000 georganiseerde
arbeiders het volkshuis bezet en de staats
regeering ten val gebracht, aangezien zij de
voortdurende vervolging vanwege de staats-
autoriteiten moede waren".
Daarentegen verklaart het bureau van den
president, dat de autoriteiten op normale
wijze de staatszaken behandelen. Cardenas
zal het conflict op constitutioneele wijze op
lossen. De sterk communistisch georiënteer
de arbeidersklasse van Yucatan behoort tot
den aanhang van Cardenas.
II. (Slot.)
Toch ging het In de eerste jaren van de cine
matografie als later met de aviatiek, het was,
alsof de machine maar moeilijk van den grond
kon komen. Meer nog dan de aviatiek, die ook
in de eerste jaren louter publieke vermakelijk
heid bleek, werd de cinematografie een curio
siteit, een variété-nummer, een kermisartikel,
dat tijdeljjk de belangstelling scheen te wek
ken van het groote publiek, maar waaraan
men toch geen groote toekomst toekende.
De enthousiaste landgenooten van Louis Lu-
nière dragen daarvan de eerste schuld. Ter
•nzaliger ure had men in de Lumière-etablis-
ementen, zeker met de bedoeling om aan de
eerste programma's ook een „note gaie toe
te voegen, een kluchtfilmpje geënsceneerd:
„l'arrosseur arrosé", de bekende tuinman met
de waterslang, welk filmpje de openbaring
werd, dat in de cinematografie ook een ele
ment van amusement school, hetwelk zeer
welkom werd uitgebuit. Men zag in de came-
ra een gelukkig instrument om het tooneel te taar van eigen vinding het geval nader kwam
vulgarizeeren, en nu werd zij door de Fran- I verklaren, toelichten en illustreeren, wat den
schen onmatig aangewend tot het fabriceeren goeden smaak niet altijd verhoogde en ten
van allerlei kluchten en drama's, die als pan- goede kwam. En zoo drong het wel, dat de
tomimes op het doek verschijnend, tegelijk een gemeentelijke commissie vaak nog ernstiger
even kinderachtigen als lachwekkenden in- had toe te zien op wat de explicateur aan de
druk maakten. Toch zouden de landgenooten kinderen vertelde dan op wat in de film ver
van Louis Lumlère nog lang hun eigenaardig toond werd.
stempel drukken op de eerste producten der Naast de Nordisk-filmen deed Tuschinski,
cinematografie. De comedies en kluchten van dle er op ujt was om alles uit de eerste hand
Rigadin en Max Linder bleven de geliefde te hebben, ons kennismaken met de Italiaan
filmgenietingen van de groote massa.
Veertig jaren film. Maar daar gaan er reeds
tien af, vóórdat de film in Nederland eenigs-
zin3 voet ging krijgen,
Zij maakte haar eerste entrée op de kermis,
KANDIA
Vliegtuigen
(Kreta), 11 October. (R.O.).
hebben vandaag boven Kreta
strooibiljetten uitgeworpen, welke een pro
clamatie bevatten ten gunste van de nieuwe
regeering..
Kondylis heeft hierin uiting gegeven aan
zijn welgezindheid jegens de Kretenzers en
belooft hun belangen te zullen verdedigen en
de natie na een volksstemming naar een
gelukkige toekomst te zullen voeren.
LONDEN, 11 October (R.O.) Na de verkla
ring, die sir Samuel Hoare over den interna
tionalen toestand, de jongste gebeurtenissen
te Genève en de Britsche politiek zal afleg
gen, op 22 October a.s., wanneer het lager
huis weder zal bijeenkomen, zal een debat
volgen, dat drie dagen in beslag zal nemen.
Drie dooden en elf ernstig
gewonden.
PARIJS, 11 October (R.O.). Op een van de
grootste Fransche scheepswerven, Fenhoet in
Saint Nazaire heeft heden in de ketelsmederij
een hevige ontploffing plaats gehad. Hier-
PAR1JS, 11 October. (R.O.) Volgens een
bericht uit Algiers aan de „Paris Soir" is de
expresstreln Constantine—Algiers tengevolge
van zwarè regenbuien tusschen Meschta en
Telergma ontspoord. Drie reizigers werden
gedood en vier gewond.
Vijftien Duitsch-Tsjeclieii in
hechtenis.
PRAAG, 11 October. (Havas). Naar uit
Ostrava, in Moravlë, wordt gemeld, bevto
den zich thans reeds vijftien Duitsche Tsjecho
Slowaaksche burgers in arrest, wegens actie
gericht tegen de veiligheid van den staat.
LONDEN, 11 October D.N.B.) De Engel
sche kolenindustrle staat aan den vooravond
van een looncrlsis. De eisch van den mijnwer-
kersbond inzake een algemeene loonsverhoo-
ging van 2 shilling per dag is tot dusver door
de eigenaars verworpen.
In een gUteren te Sheffield gehouden rede,
verklaarde de minister van oorlog, lord Halli-
fax, dat de kolencrisis, naast het Italiaansch-
Abessynische conflict, een duistere wolk vormt
aan Engelands politieken hemel.
LC HCUUCU,
sche Pasquali-filmen, de grootsch opgezette
massa-regie-filmen als „Quo Vadis", „Corio-
lanus", „Cabiria".
De wereldoorlog bracht in de nu zich snel
_vontwikkelende cinematografie een ernstige
het werd een attractie om de etablissementen stagnatie, uiteraard in de Europeesche produc-
van Albert Frères te bezoeken. Wat voor Amerika de aanleiding werd om
Willy Mullens, de oudste clnematograaf In het fnmwezen als een monopolie naar zich toe
Nederland, die tevens de exploitant van Albert
Frères was, toonde zich ook zakenman genoeg
om het groote publiek naar zijn kijkspel te
lokken. Op een goeden Zondagmorgen, als in
een stad de week van de kermis inluidde, ver- ...HH
scheen hij met zijn camera bij het uitgaan van en welvaart aan te horen, deze allen
de kerk, en filmde de kerkgangers, die zich na wlsten zich rond dezen tyd onderling te vin-
de Hoogmis wijd en zijd over de straat ver- den en vormden met hun bijna almachtig uit
spreidden. En hij was er zeker van, allen kwa- groejende maatschappijen als de Paramount,
men de volgende dagen naar z(jn etablisse- FIrst National, de Fox, Metro-Goldwyn, de
ment om zich zeiven op de film te bewonderen. Warner Brothers het alvermogende productie
centrum Hollywood, van waaruit eerst rech
een algemeene film-epidemie over de wereld
begon los te breken.
En, hoevéél ook op
te trekken. Wezen wij in ons eerste artikel
op ondernemende Amerikanen als Laemle,
Lasky, Zukor, Goldwyn, Fox, die hun oude
stiel van confectie in den steek hadden ge
laten, om in de film een nieuwe bron van
Hfl was een van de eerste, die de gebeurtenis
sen van den dag op de film begon vast te leg
gen, welk filmpje dan onder den titel „nieuwe
bioscoopbeelden" als laatste nummer het va-
deze Amerikaansche
riété-programma ln onze amussementtheaters productie is afgegeven, met recht soms en met
besloot. vooroordeel niet minder, erkend moet worden,
Maar de variété begon een weinig uit den dat hej. tock de Amerikanen zijn geweest, die
tijd te raken, en wij herinneren ons, hoe te (je fdrn ket eerst een eigen plaats, een eigen
Rotterdam in de zaal, waar de bekende impres- karakter hebben gegeven en haar meer dan
sario Phlüglng jaren lang een variété had de tock bekwame Duitschers, los gemaakt
geëxploiteerd onder den naam van Tivoli-win- jiebben van het tooneel. Eigenlijk is heel de
tertuin, een bekende Rotterdamsche poffertjes- gegchiedenis der ontwikkeling van de film niet
bakker zijn periodieke kennisbezigheid op een andera geweest dan een voortdurend experi-
meer langer termijn ging voortzetten, maar ment en_ waar We een oogenblik „Eureka"
om den geest van het gebouw niet heelemaal wilden roepen bij het verrassend voorbeeld en
ontrouw te worden, vertoonde hij onder het resuitaat der Russen, bleek ook de Russische
gemeenschappelijk poffertjes-eten soms een
klein filmpje, gewoonlijk uit den eersten tijd
der Fransche makelij. Dit viel zoozeer in den
smaak van het publiek, dat de man er op den
lilm niet meer dan weer een nieuwe etappe
in de evolutie van film en cinematografie.
Eén oogenblik meenden allen, dat de film
haar heele ontwikkeling weer opnieuw ging
duur zijn traditioneel kermisgebak aan gaf en doormaken, dat wij met haar op een dood punt
geweigerd. Tot in den aanvang van dit jaar d0or werden drie arbeiders gedood en elf zoo LONDEN, 11 October. (AN.P.) In de 5 Oc-
was hii een overtuigd en verwoed republi- ernstig gewond, dat men vreest hen niet in tober eindigende week zijn in Groot Brittanië
by verkeersongelukken 127 personen om het
leven gekomen en 4481 gewond.
In de overeenkomstige week van het vorige
jaar zjjn 144 personen gedood en 4706 gewond.
kein- als hij nu een even overtuigd en door- het ieven te kunnen houden,
tastend monarchist is, dan is deze meenings. Hedenochtend waren in de smedery 200 ar-
wijziging op de eerste plaftó hiera®n Joe te beiders aan het werk met het lasschen van
schrijven, dat hy, na de Jongste Venizelis- ketelnaden voor het linieschip „Strasbourg"
tische opstandpoging, van meemngju, dat het en den pantBerkruiser „Georges Leygues".
republikeinsche regiem in Griexemana vol- Door onbekende oorzaak ontplofte plotse-
komen heeft gefaald, en alleen de monarchie, llng een gr00te zuurstofcylinder. Alle ruiten
een constitutianeele monarchie t land uit de van het gebouw werden versplinterd en onder
wanorde en ellende kan redden. de arbeiders ontstond een paniek.
AanderriirU dat ex-koning Werklieden uit andere werkplaatsen, welke
GeoSfSfnu w'LTnni^ George „dreigt" op het geluid van de ontploffing kwamen toe-
te worden, steedTVffEd heeft, dat hij gesneld, begonnen onmiddeliyk met het red-
slechts zou terugkeeren als hii door het volk ngswerk.
-a als mj a - Een arbeider werd met verpletterden sche-
VOORZIET U
VAN GOEDE
HULP, HOUDT
STEEDS EEN
BIJ DE HAND.!
geroepen werd. ïn t.'i, VPTklaarde de Een arbeider werd met verpletterden sche-
vorst, in wicn een ruxt VVlhloedige naa3t den cylinder gevonden, dertien an-
wiiseeeritr» v,»..uu>tlee en Koelu I deren lagen deels met levensgevaariyke won
den naast den grooten ketel, welken zij bezig
Sauerwein „Een wertli nulzen. ad"
narchie, zooals ik mij dat i h®rstel ^er.
triomf van een ideeYf^^ met de
enkele partij zijn; het moet de falies vaï
een geheel v^=gen H h™Jant
waren te lasschen.
Twee van hen overleden tijdens het trans
port naar het ziekenhuis.
jylen vermoedt, dat de gummislang, welke
komen als ®rk«nde no^akeinkhP het lasch-apparaat verbindt met den zuur-
het eenige middel om de stabiliteit rtof-cylhider, viam heeft gevat en dat hier-
tinuiteit en de gelijkmatigheid te waarborgen door de cylinder ontplofte.
Het herstel zal eenn^e^ I
tien ziin van jarenlangen sterielen regiem!
striidde rijpe vrucht van een rnt de erva
strya, ae ijjp „_11prtieve wijsheid".
ring gegroeu e - ri,ildige royalisten heeft
Tegenover de ongedtaM.gerJ
de koning steeds aan „ware jaren van
zienswijze, welke twaalf opgedrangen
ballingschap hem als het war® steeds en
hebben, vastgehouden. Evenals - J w
ook nu nog den droom van een
Grieksch imperium als een waanbee
Makelaars raken slaags met
Engelsche fascisten.
LONDEn, u October (D.N.B.) Voor de
Toch blijft de belangrijkste macht
Italië s infanterie.
(Van den U. P..correspondent
Webb Miller)
ADOEA, 11 October 1935.
Het belangrijkste wapen, waarover de Ita-
liaansche troepen beschikken by hun op-
marsch in het gebergte ten Zuiden van Adoea
hii wil eeen ^nnerator worden, I effectenbeurs ontstond gisteren 'n botsing tus- en Adigrat, lijkt mij de lichte duo-tank te
schouwt, hy wil geen imperat er schen geüniformeerde Hneelsche fascisten en zyn. Ik zag deze oorlogsmachine, die tot de
«dn nanr ...1. I >_„iwiirMulmpHcr errnnt
d. vorst van in nood en K»™. een - Ki-SWtoW» middelmatig groot
SrSStoStiT I 2*=B b,S™' I ».n.ch reikt en die met een „acMncgeweer
overwonnenen, geen slachtoffers en
geen zegepralers een welwillende scheids
rechter vindt, die haar de innerlijke stabili
teit en eendracht geeft, maar tevens ook het
vertrouwen der bevriende mogendheden"....
ar8 bevonden. i
pe fascisten die hun partyblad verkochten, is uitgerust, de grootste hindemissen over-
werden door de hen vijandig gezinde menigte winnen, waar een infanterist en zelfs een be-
Volgens een Reuter-telegram uit Athene
was tijdens de zitting van de nationale ver
gadering een reusachtige menschenmemgte
voor het kamergebouw byeengekomen in
groote spanning het besluit afwachtend. Toen kreeg, kon
dit bekend werd gemaakt, brak een onbe
schrijflijk gejubel los. Vooral in het leger
en bij de royalisten is de geestdrift zeer
«root. Alle straten der hoofdstad zyn vo
menschen, die de jongste gebeurtenissen be
spreken en hun bijval betuigen. „Overigens
vertoont de stad echter een zoo volkomen
normaal beeld, dat een advertentie in de bla
den moest geplaatst worden om de bevolking
te doen bemerken, dat de staat van beleg was
afgekondigd."
Men kan slechts hopen, dat deze volnaaaK-
overvallem waarop een handgemeen ontstond,
waarby eenige personen gewond werden
De fascistische kranten werden onder lulde
kreten op een stapel geworpen en in brand
dp helm werd hun van het hoofd
gevallen en de he<i versterking
geslagen. «orden.
HOUSTON (Texas), 11 October (R.O.) De
staking van de havenwerkers te New-Oi ea
en ln de haven van Alabama, Florida en de
Golf van Mexico, heeft zich uitgebreid tot alle
havens van Texas. De staking is te New
Orleans begonnen wegens een loonskwestie en
erkenning van den bond van havenarbeiders.
reden Ascari of muildier absoluut machte
loos tegenover zou staan. Zij hobbelt voort
over de steile bergwanden en dikwerf giydt
ze byna loodrecht omlaag naar de oevers der
rivieren.
Als men deze tanks in actie ziet, houdt men
eenvoudig weg zijn hart vast. Op bepaalde
momenten slaat den toeschouwer de angst
om het hart, men denkt, dat ze plotseling
over den Kop zullen slaan, maar telkenmale,
wanneer men deze tank-manoeuvres te aan
schouwen krygt, constateert mén tot zyn
gioote verbazing, dat er geen enkel ongeluk
gebeurt. Op een vlakken bodem kunnen de
duo-tanks een snelheid van veertig kilometer
per uur bereiken. Als flankdekking voor op
rukkende troepen in weinig bekende streken
zyn ze, zooals vanzelf spreekt, van onschat
bare beteekenis. De bedieningsmanschappen
hebben het werkelijk hard te verduren. Op
hun nerveuse gezichten, waarin de vermoeie
nis haar sporen heeft nagelaten, ls trouwens
duideiyk de groote inspanning van de laatste
dagen te lezen.
Een ander effectief strydmiddel van de Ita
lianen tegen de Abessyniërs zyn de kleine
vrachtauto's, die behalve vier gummi-wielen,
nog twee reserve-wielen hebben, welke in het
bergland kunnen worden neergelaten, zoodat
de wagentjes vaster op den grond komen te
liggen. Ook zy overwinnen de grootste hin
dernissen op inderdaad verbluffende wijze. Wie
ze niet tegen de hoogste bergen heeft zien
opklauteren, zou nooit kunnen gelooven, dat
een motorrijtuig zoo'n prestatie kan verrich
ten.
Een ander, vooral voor verkenningsdoel
einden belangryk, wapen zyn de kleine 'jacht
vliegtuigen. Zij verrichten een uitermate ge
wichtige functie, doordat zij de verbindingen
tusschen de frontlinies en het etappengebied,
alsook de verbindingen tusschen het hoofd
leger en de andere armeeën ten Oosten en ten
Zuiden van Adoea onderhouden. Alle beve
len van den Italiaanschen opperbevelhebber,
generaal De Bono, worden door jagers naar
de gewenschte punten overgebracht. De pi
loten, die deze vliegtuigen besturen, zetten
dageiyks hun leven op het spel, daar het berg
achtige terrein zeer gevaarlijk is en daar er
kilometers ver in den omtrek dikwyis geen
geschikte plaatsen voor eventueele noodlan
dingen te vinden zyn.
Naast de jagers bewyzen ook de zware
Caproni-bombardementsvliegtuigen uitsteken
de diensten, zooals voor de inneming van
Adoea en van Adigrat kon worden vastgesteld
zy banen om zoo te zeggen den weg voor de
artillerie en infanterie.
Trots alles, is mijns inziens het wapen, dat
de grootste rol speelt, nog steeds de infan
terie. De eindbeslissing zal wel hoofdzakelijk
van den moed en het uithoudingsvermogen
van dit wapen afhangen, vooral wanneer de
Italiaansche divisies dieper het bergland in
dringen en zich geplaatst zullen zien tegen
over de guerilla-afdeelingen der Abessynische
troepen.
zyn zaak omzette in een permanent bioscoop,
theater.
Zyn voorbeeld wekte navolging, en spoedig
zag men naar Holland en speciaal ook naar
Rotterdam vreemdelingen over de grenzen
komen, die met de ervaring van wat zy in
het buitenland hadden gezien, het byna nog
onontgonnen terrein van de film in exploitatie
gingen nemen.
En hier is het de plaats om allereerst den
naam te noemen van A. Tuschinski, die van
Rotterdam uit voor onafzienbaren tyd het
bioscoop- en filmwezen ln Nederland zou gaan
beheerschen. Zijn eerste filmtheater opende
Tuschinski in een leegstaand protestantsch
kerkgebouwtje aan den Coolvest, hoek Raam
straat, dat kort daarop door de gemeente ont
eigend zou worden voor den bouw van het
nieuwe Rotterdamsche stadhuis. Maar ook
hier stond de bioscopie nog in de kinderschoe
nen, en Tuschinski rekent zich eerst bioscoop
man van den dag, dat hij zyn eerste groote
en moderne bioscooptheater opende rond de
jaren 1910, het Thalia-Theater aan de Hoog
straat, dat de bakermat zou worden van veie
andere theaters van het Tuschinski-concem
in Rotterdam en in Amsterdam.
't Was hier, dat de zich nog langzaam evo-
lueerende film vorm en karakter ging aanne
men. Wie nu nog de kleine, particuliere show
room van het Rotterdamsche Thalia-Theater
rondziet, vindt daar nog langs de wanden de
portretten van de Nordisk, de Kopenhaagsche
filmonderneming, die rond 1911 de Fransche
filmproductie ging verdringen, portretten van
Olaf Fönns, Gunnar Tolnaes, Valdemar Psy-
lander, die zich met één ruk beroemd maakte
met zijn .clown", de kluchtige Knopje, en
last not least de eerste ster op het witte doek,
Asta Nielsen.
t Was ongeveer in dezelfde jaren, 1912, dat
de gemeentelijke overheid 't noodig oordeelde
een zeker toezicht uit te oefenen op de ver
tooningen in de bioscooptheaters, die speciaal
een onweerstaanbare bekoring uitoefenden op
de jeugd. Er werden kleinere bioscopen op
gericht, die voornameiyk bezocht werden door
kinderen. Zondags en op vrije middagen wer
den de kinderen naar de bioscoop gestuurd,
ln de meening, dat zy rustig van huis en vei
lig van de straat waren.
'tWas burgemeester Zimmerman, die als
eerste in het land, een gemeentelijke bioscoop
commissie in het leven riep, waarvan schrij
ver dezes van den eersten dag af aan perma
nent lid geweest is, zoodat hj mede daardoor
het voorrecht heeft gehad de geheelt ontwik
keling en geschiedenis van het bioscoopwezen
in Nederland mede te maken. De gemeenteiyke
bioscoopcommissie vergaderde Donderdags-
avonds ten stadhuize, waar ons dan de nieuwe
weekprogramma's werden overgelegd en waar
wy in secties werden ingedeeld om den ande
ren morgen in de bioscopen zelf de nieuwe
filmen te gaan keuren. Wie dan by Tuschinski
werd ingedeeld, had een behageiyken morgen,
hy zat comfortabel in de kleine showroom,
goed verwarmd en kreeg onder het drinken
van een kopje koffie de allernieuwste filmen
te zien. De anderen konden het minder goea
treffen. We zaten vaak ln onverwarmde loka
len met open vensters en nooddeuren wegens
de ochtendschoonmaak en met opgetrokken
beenen, omdat de emmers water ons en pas
sant onder de voeten over den vloer werden
waren gekomen, juist op het moment, dat een
droom van jaren werkeiykheid was geworden,
toen de film klank en stem had gekregen. Alle
fouten schenen opnieuw te worden gemaakt,
maar deze kinderziekte kwam de film spoedig
te bovên, het geluid gaf haar nieuwe schoon
heid en kracht, een nieuwen bloei, een grooter
triumf te meer. En, al dorst nog in 1932 een
deskundige profeteeren, dat het publiek gau
wer genoeg zou krygen van de sprekende of
geluidsfilm dan van de stomme en zwygende,
en dat de triumfantelyke terugkeer van deze
laatste niet lang meer zou uitblijven, een op
standing tot een nieuw leven zal haar wel niet
meer beschoren zijn. De film heeft ln het ge
luid een nieuwe volmaking gevonden en gaat
verder haar weg van nog onbegrensde moge-
ïykheden.
Naast de bioscooptheaters, die den bezoeker
een heelen middag of een avond opeischen,
hebben wij thans in ons midden den „Cineac
zien verrijzen, waar de man van de straat
een vluchtig kwartier verpoozing kan zoeken
als in een geesteiyk Cafetaria. Straks komt
de tele-cinema aan de beurt en brengt ons
naast de radio ook de film in al haar actuali
teit en activiteit in onze hulskamer.
En heden Zaterdag 12 October, opende In
tegenwoordigheid van de regeering ook Neder
land in de verrassende „Filmstad" de poorten
van een eigen Hollywood.
P. HYACINTH HERMANS.
geplast.
Later kwamen er in het land meerdere ge
meentelijke bioscoopcommissies, die zich ver-
Ilct Hartevelt-kwartet naar
Dusseldorf.
Het Hartvelt-kwartet, dat o.m. in Maart j.l.
met veel succes te Parijs optrad, is uitgenoo-
digd op 19 October a.s. een concert te geven
in Düsseldorf. Dit zal reeds voor de derde maal
zyn dat dit ensemble zich daar ter stede zal
doen hooren.
Liesbert Sanders naar Weenen.
Op het concert van de „Verein ftlr neue Mu-
sik" te Weenen op 31 October a.s. zal mevr.
Liesbet Sanders o.a. een declamatorium voor
dragen. dat voor haar gecompeneerd is door
Henk Badings, op tekst „Chanto du Déses-
peré" van Charles Vildrac.
Twee menschen gedood.
TAROENA, 11 October. (ANETA.)
Tengevolge van aardschokken welke zyn
voorgekomen op het eiland Siaoe (Sangi- en
Talaud-eilanden residentie Menado) zyn op
1 October twee menschen gedood. Aan da
Noordzyde van het eiland zyn circa honderd
huizen ingestort. De vulkaan van het eiland
is rustig en er valt geen aschregen.
MICHEL MENSBIR. f
Te Moskou is op 80-jarigen leeftijd overleden
het academie-lid Michel Mensbir, bekend ornI«
tholoog»
