VRIJDAG 24 JANUARI 1936
HET NOODLIJDEND BEDRIJF
DER R. T. M.
Een laatste poging tot
reorganisatie.
DE REGEERING STELT ECHTER
ZWARE EISCHEN.
VLAARDINGEN.
SCHOONHOVEN.
opstel helpen?!
HANS KINDLER.
De werkzaamheid van onzen land
genoot in Amerika.
HALO-VERSCHIJNSELEN.
FINANCIERING EN HANDEL-MIJ-
„NEDERLAND—POLEN".
18de WERELDCONGRES INTERN.
KATHOLIEKE ESPERANTO-
UNIE.
heid, dat het congres dit keer wordt gehouden
geheel los van het algemeene congres der Zg.
neutrale esperanto-beweging; dit laatste con
gres zal immers zooals bekend, in de Oosten-
rijksche hoofdstad, Weenen, van 8—15 Augus
tus worden gehouden.
's Bosch.
ROTTERDAMSCIIE RECHTBANK.
Zitting van 23 Januari.
Vee uit de weide gestolen.
De 34-jarige landarbeider F. J. M. uit Oss,
recidivist en gedetineerd, heeft zich te ver
antwoorden gehad ter zake van eenige vee
diefstallen. Op 22 October zou verdachte uit
een weide van W. A. Vaandrager onder Ba-
rendrecht een koe hebben weggenomen en op
10 November van een weide aan den Plein-
weg te Rotterdam, ten nadeele van W. Baren-
dregt nog twee koeien. Voorts zou hij op 31
October onder Kethel en Spaland uit een wei
land een pink hebben weggenomen ten nadeele
van den landbouwer H. v. d. Ende.
Verdachte ontkende de diefstallen te heb
ben gepleegd. Wel gaf hij toe, dat hij de die
ren in kwestie op de markten te Rotterdam en
Delft verhandeld had, doch hij beweerde ze
gekocht te hebben van een hem onbekenden
man.
De veehouder W. A, Vaandrager verklaar
de, dat de hem ontstolen koe een waarde had
van 180.
De veehouder P. v. d. Berg zeide op de vee
markt te Rotterdam de bewuste koe gekocht
te hebben van verdachte voor den prijs van
115. Verdachte beweerde dat de koe van
hun hofstede afkomstig was. Verdachte had
zich van der Wielen genoemd. Getuige had
nog denzelfden dag de koe voor 145 verkocht
aan J. Doelman, blijkens wiens verklaring de
politie bij hem de koe gevonden heeft.
De twee koeien van Barendregt waren te
zamen 115 waard" geweest.
Wegens deze twee diefstallen eischte het
O. M., waargenomen door mr. F. M. Wilbren-
ninck, in aanmerking nemend, dat verdachte
reeds tweemaal wegens veediefstallen is ver
oordeeld, een gevangenisstraf van anderhalf
jaar.
De verdediger, mr. J. ter Horst, pleitte op
legging van een voorwaardelijke straf en
vroeg subs, een clemente straf.
Vervolgens werd over den diefstal van 31
October gesproken. Ook dezen ontkende ver
dachte. Met deze pink zat de zaak eenigszins
anders, want deze pink is door verdachte ver
kocht aan den landbouwer P. Zonneveld te
Schipluiden, die daarvoor een vaars in ruil
gaf, met toebetaling van 10. Uit het getui
genverhoor kwam vast te staan, dat verdachte
deze vaars op de markt te Delft heeft verhan
deld, terwijl de landbouwer Zonneveld ver
dachte positief herkende als den man, van wien
hij de pink had gekocht. De vrouw van Zon
neveld, die ook bij den koop tegenwoordig is
geweest herkende verdachte niet.
Ook in dit geval den diefstal bewezen ach
tend, heeft het O. M. hier eveneens anderhalf
jaar gevangenisstraf geëischt.
Valsche bankbiljetten van 100.
In Juni van het vorig jaar heeft de recht
bank een aantal zaken behandeld van ver
dachten, die eenige bankbiljetten van 100,
die valsch waren en ingevoerd uit België als
echt en onvervalscht hadden uitgegeven. Te
gen drie van hen zijn veroordeelingen uitge
sproken, doch in de zaak van den 40-jarigen
koopman W. j. G. gedetineerd, achtte de
rechtbank een nader onderzoek noodzakelijk,
jfhans diende zijn zaak opnieuw en nadat
'^jijhige getuigen waren gehoord, heeft het O.
M., waargenomen door mr. H. A. J. Reumer,
anderhalf jaar gevangenisstraf geëischt.
1 °"i>e verdediger, mr. H. W. A. van Toen, wees
er op, dat het nadere onderzoek veel tijd ge
vergd heeft buiten de schuld van verdachte,
want de betreffende stukken waren naar een
hoogere instantie gezonden, in verband met
een verdenking, die tegen verdachte gerezen
was inzake een opiumsmokkel. Pleiter ver
zocht, dat de preventieve hechtenis zou wor
den afgetrokken en dat verdachte thans in
vrijheid zou worden gesteld.
De rechtbank voldeed aan dit verzoek.
Uitspraken 6 Februari.
Uitspraken.
De rechtbank heeft veroordeeld:
P. N. 30 jaar marskramer, gedetineerd,
wegens brandstichting verdachte had uit
wraak, dat de bewoonster niets van de door
hem aangeboden kramerijen had willen
koopen, brandgesticht in een schuur, die aan
gebouwd was tegen de boerderij van P. v.
Noort te Spflkenisse, met het gevolg, dat niet
alleen die schuur doch ook het woonhuis in
de vlammen was opgegaan tot 10 maan
den gevangenisstraf met aftrek der preven
tieve hechtenis.
C. van B.-v. d. V. 61 jaar, gedetineerd,
wegens brandstichting in een haar toebehoo-
rende, leegstaande woning aan den Katen-
drechtschen Lagedijk, met de bedoeling zich
zoodoende in het bezit van de verzekerings
penningen te stellen, tot 4 maanden gevan
genisstraf met aftrek der preventieve hech
tenis.
G. S. 27 jaar zonder beroep, wegens ver
duistering van een bedrag van omstreeks
84 ten nadeele van een dameszangvereeni-
ging, waarvan verdachte penningmeesteresse
was geweest, tot 25 boete subs 10 dagen
hechtenis.
D. van Z. 36 jaar varensgezel, gedetineerd,
wegens het Invoeren van valsche zegels voor
sigarettenpapier uit België en wegens het
voorhanden hebben van de cliché's, waarmee
dergelijke zegels konden worden vervaardigd,
tot 6 maanden gevangenisstraf met aftrek
der preventieve hechtenis.
'Albert Sarraut, wien Lebrun de kabinets
formatie heeft opgedragen.
Gelijk algemeen bekend is de Rotterdamsche
tram, die ongetwijfeld voorziet in een ver-
keersbehoefte tusschen de Maasstad en de
Zuid-Hollandsche- en Zeeuwsche eilanden, een
zeer noodlijdend bedrijf, dat met groote verlie
zen werkt en derhalve niet op eigen beenen
kan staan. De eigenaardige situatie doet zich
echter voor, dat de R. T. M„ althans voor de
eerstvolgende jaren, moeilijk gemist kan
worden, daar de wegen op de Zuid-Holland
sche eilanden dermate slecht zijn, dat aan an
dere verkeersmogelijkheden moeilijk kan wor
den gedacht.. Ware dit niet het geval, de re
geering, welke immers op het standpunt staat,
dat het trambedrijf in het algemeen is voor
bestemd tot algeheele verdwijning, zou zich
voor bedoeld bedrijf niet hebben geïnteres
seerd.
Daarbij komt verder nog, dat het Rijk reeds
in voorbije jaren door een millioenen-voor-
schot in bedoelde onderneming is betrokken.
Of dit verstandig is geweest is momenteel een
open vraag maar de feiten liggen er en hier
mede heeft men dan toch ook rekening te hou
den. Immers zou de Rotterdamsche tram mo
menteel verstoken blijven van subsidie, dan
zullen met alle zekerheid ook de millioenen
verloren gaan, die het Rijk reed3 voor deze
onderneming heeft uitgetrokken.
Om deze twee redenen dus: vooreerst omdat
de Rotterdamsche tram in een behoefte voor
ziet, vooral met betrekking ook tot het goe
derenvervoer en tweedens omdat het Rijk
reeds financieel geinteresseerde is, zal de re
geering voorloopig nog voor een paar jaar
een bijdrage verstrekken, aan welke bedrage
echter zeer groote eischen zijn verbonden.
Men heeft hier dus te doen met een laatste
reorganisatie-poging! Wtf teekenen hierbij
echter onmiddellijk aan, dat deze reorganisa
tie-poging nog lang niet in kannen en krui
ken is, daar op het oogenblik de kwestie nog
van alle kanten bekeken wordt.
Uit Welingelichte kringen vernemen wij, dat
de regeering o.m. als eischen heeft gesteld,
dat de Rotterdamsche tram zich bereid moet
verklaren een aantal verbeteringen aan te
brengen en dit niet alleen met betrekking tot
de modemiseering van haar vervoermiddel,
maar zoo zal het bedrijf ook genoodzaakt
worden zich terug te trekken uit de verschil
lende stoomvaartondememingen, die steeds
voor haar een verliespost zijn geweest.
Ook de kwestie der veerponten zal onder de
oogen moeten worden gezien. De tegenwoor
dige ponten immers zijn veel te klein en
moeten beter voor het automobielverkeer ge
schikt worden gemaakt. Door den grooten
bruggenbouw van de laatste jaren, zijn overal
ponten vrij gekomen. Deze ponten waren even
tueel over te nemen. De vraag blijft natuurlijk
of die ponten wel geschikt zijn voor de des
betreffende havens. In ieder geval zal in deze
richting een oplossing moeten worden gezocht.
Immers de exploitatiemogelijkheden zullen op
deze wijze zeer zeker mee* perspectief openen,
daar het autoverkeer door grpotere ponten
ongetwijfeld zal toenemen, mits ookde
tarieven nader zullen worden bezien.
Verder heeft de regeering nog een aantal
kleinere eischen gesteld, die echter meer van
organisatorischen aard zijn en hoofdzakelijk
betrekking hebben op de leiding.
Uit het bovenstaande blijkt dus overdui
delijk, dat de regeering de Roterdamsche
tram in ha-ar bestaansmogelijkheid wil blijven
steunen, mits men op een meer economische
wijze het kapitaal zal uitgeven en derhalve
wat minder rekening zal houden met het uit
betalen van de achterstallige schulden aan de
obligatiehouders.
DE BEGROOTING IN DEN RAAD.
Donderdagavond ging de Raad wederom
verder met behandeling der gemeentebegroo-
ting 1936.
Wethouder J. Buis (S.D.A.P.) wees er op,
dat de behandeling Gemeentebegrooting 1936
spoedig afgehandeld zou zijn geweest, indien
er niet waren geweest de verkiezingen, de
wethoudersbenoeming en het Plan van den
Arbeid. Betreffende de opmerkingen van den
heer Rey over de Gemeentereiniging inzake
ophalen privaattonnen te Vlaar.-Ambacht,
vindt hij het niet aardig, daar de diensten aan
Vlaard-Ambacht nog een klein overschot
hebben opgeleverd. Wat het regelen van het
ophalen van het huishoudvuil aangaat, zou
spr. niet gaarne zoo'n dienst hebben als in
Amersfoort. 3 maal per week wordt hier het
vuil opgehaald en de tarieven zijn goedkooper.
Wat tarieven en behandeling aangaat staan
we dus ver boven Amersfoort. Wat betreft de
opmerkingen van den heer Rey inzake het
overplaatsen van 3 R.K. arbeiders bij de ge
meentereiniging, zegt spr. dat dit gebeurd
is voor zijn optreden als wethouder. De heer
Rey had toen zitting in de betreffende com
missie en had toen voor deze zaak op den bok
moeten springen. Spr. verklaart, dat hij altijd
naar recht en eerlijkheid zal handelen, of de
betrokkenen Roomseh of Christelijk georgani
seerd zijn.
Wat betreft steun aan kleine neringdoenden,
zegt spr., dat iemand, die een nering drijft,
al is deze nog zoo klein, niet in de steun
regeling mag opgenomen worden. Verder hoopt
spr. op verbetering der wachtgeldregeling.
Inzake het feestterrein meent spr., dat niet
moet worden overgegaan tot vermindering van
onderhoud van het terrein. Spr. is wel van
meening, dat de tarieven herzien moeten
worden en zoo mogelijk verlaagd. Spr. voelt
wel voor de gedachte om het terrein voor
oefeningen open te stellen. Ook voelt spr. wel
voor aanleg van een sintelbaan met het oog
op het beoefenen der wielersport op 't terrein.
Wat betreft het uitvoeren van werken uit
het Werkfonds deelt spr. mede, dat in Februari
zal worden aanbesteed het verbeteren van de
havenbeschoeiïng vanaf Rijkestraat tot aan
dé brug; aangelegd zullen worden de straten
in den Vettenoordschen Polder tot een bedrag
van plm. f 60.000.op het program staat
verder het maken van een beschoeiing bij de
opslagplaats voor Gemeentewerken. Verder is
het voornemen om in werkverschaffing uit te
voeren de oprit aar den Maassluischen Dijk en
verbetering van den Julianasingel. In voor
bereiding zijn voorts het verbeteren van den
mond van de Nieuwe Haven en het stichten
der Bad- en Zweminrichting. Al deze werken
vindt spr. voor 19S6 voldoende. Spr. zal bij
de uitvoering van de doorbraak naar het Wes
ten heel rustig te werk gaan, zonder overijling.
Voor 1936 komt er nog niets van. Spr. ontraadt
het voorstel om op nog grooter schaal tot
aanleg van straten in den Vettenoordschen
Polder over te gaan. Spr. verklaart, dat bij
zijn optreden als wethouder de meeste der
genoemde werken reeds in voorbereiding
waren. Spr. vreest dus geen conflict met den
wethouder van financiën, in casu den Burge
meester.
Wat betreft de vraag van den heer Rey
(R.K.) inzake het verstrekken van kolen-
bonnen aan Kerkelijke Armbesturen, deelt spr.
mede, dat M. H. suppletie geeft aan de Arm
besturen tot een maximum van 50 cent per
week en gelijk aan de suppletie welke aan de
Armbesturen per bedeelingsgeval wordt ge
geven. Wat aangaat het overnemen door Maat
schappelijk Hulpbetoon van eenige bedeelden
van het R.K. Armbestuur, deelt spr. mede dat
van het R.vx. Armbestuur een verzoek was
ingekomen om 75 pCt. suppletie in hun uit-
keeringen. B. en W. hebben echter geen vrij
moedigheid gevonden alleen aan de Roomsch-
Katholieken dit percentage uit te keeren als
suppletie. In het onderhoud is naar voren ge
komen om de meest daartoe geëigenden dan
van het R.K. Armbestuur over te hevelen naar
Maatschappelijk Hulpbetoon. De keus is toen
gevallen op de 65-jarige en oudere werk-
loozen, welke-nog valide zijn. Spr. heeft de
mpening, dat men met deze oplossing tevreden
was.
Spr. ontkent, dat de gevoerde verkiezings
actie der S.D.A.P. minderwaardig is geweest.
Uitvoerig gaat spr. hieromtrent in op de
aanmerkingen van de Liberalen en Anti-
Revolutionnairen. Tenslotte, na een verdedi
ging van het optreden der S.D.A.P., houdt
spr. een pleidooi voor het Plan van den Arbeid.
Den Burgemeester wil het voorkomen, dat
de Algemeene Beschouwingen meer en meer
ontaarden. Zij zijn goed om financieele be
schouwingen te geven, maar niet om politieke
dingen te bespreken, die met het gemeente
belang niets te maken hebben. Er moeten
echter geen hatelijkheden naar eikaars hoofd
worden geslingerd. Spr. vindt dit vermorsen
van den gemeentetijd. Als men nog politiek
wil bespreken, moet men zich bepalen tot een
bespreking der strooibiljetten.
Verder geeft spr. een overzicht van de
financiën. Het streven van het College der
laatste jaren is geweest om zoo weinig moge
lijk te leenen, zoodat er minder rente betaald
behoeft te worden. Er wordt thans f 23.000
minder aan rente betaald dan in 1933. Er
wordt echter f 28.000.meer afgelost, terwijl
de gemeente jaarlijks f 18.000.minder krijgt
uit de Gemeentefondsbelasting. De wet voor
de financieele verhouding tusschen Rijk en
Gemeenten is voor Vlaardingen steeds gunstig
geweest. Spr. vindt het onverantwoordelijk om
thans bij het Rijk aan te dringen, ook de
Armenzorg voor rekenin; van het Rijk te
willen nemen. Dat de wet financieele verhou
ding tusschen Rijk en Gemeenten thans niet
zoo gunstig werkt, komt door dat de uitkee-
ringen minder geworden zijn, door de instelling
van het Werkloozensubsidiefonds. Dank zij het
Werkfonds krijgt de gemeente echter 99 pCt.
uitkeering voor werkloozenzorg. Verder heeft
spr. een plan ontworpen voor financiering van
de Bad- en Zweminrichting. Spr. meent een
sluitende exploitatie te kunnen maken met
verbod van gemengde baden en sluiting op
den Zondag. Deze inrichting zou uit het Werk
fonds gefinancierd kunnen worden. Er is dan
geen rente verschuldigd doch alleen aflossing.
De gemeente moet dan de schuld der oude
inrichting overnemen. Spr. rekent er dan op,
dat aangesteld worden een badmeester, 2 assi
stenten en 1 controleur. Verder verklaart
zich tegen aanleg van een tuindorp bij den
Groeneweg, gezien den slechten grond aldaar,
wat- zeker kosten mee zou brengen voor rio-
leering enz. Ook geldt het bezwaar voor een
tuindorp aan den Broekweg, dat dan een ge
deelte van den Burgemeester Pruissingel moet
worden aangelegd; men zou dan echter gronden
moeten onteigenen, wat alles veel te duur zou
uitkomen. Of de oprit naar den Maassluischen
Dijk zal gefinancierd worden uit 't Werkfonds
moet spr. nog afwachten, daar hiervoor 2 hui
zen moeten aangekocht worden. Spr. komt dan
tot het tuindorp der gemeente Vlaardinger-
Ambacht. Natuurlijk heeft dit de aandacht
van B. en W. Het lijkt spr. dan ook het meest
gewenscht, te komen tot een grenswijziging.
Deze behoeft geen annexatie te zijn. Hiervoor
zij moeilijkheden in verband met de boeren
bevolking van Vlaardinger-Ambacht, waarvan
een gedeelte Kerkelijk reeds bij Schipluiden
behoort. Bovendien zou Schiedam aanspraak
maken op den driehoek bij den Schiedamschen
Dijk, welke aan de Vulcaan behoort. Deze
heele zaak moet met beleid eerst bekeken
worden. In den Babberspolder moet de ge
meente natuurlijk geen tuindorp stichten.
Zoolang er geen grenswijziging is, moet dus
de gemeente daar geen grond in exploitatie
nemen. Desnoods kunnen enkele kleine stukjes
verkocht worden.
Voor al de genoemde werken zal in totaal
f 107.000.noodig zijn, hiervan ip noodig
f 60.000.voor materiaal; f 36.000.arbeids
loon en 11.000.voor aankoop van huizen
enz. Wanneer een en ander gefinancierd wordt
uit het Werkfonds, dan is geen rente noodig,
alleen jaarlijks f 2.500.— voor aflossing. Indien
het niet uit het Werkfonds kan, dan zal ge
tracht worden het in werkverschaffing te doen.
Indien ook dit niet lukt, dan zullen er werken
af moeten vallen. De doorbraak naar het
Westen is thans niet verantwoord. Het is
uitgesloten, dat deze zaak gefinancierd wordt
uit het Werkfonds. Met aankoop van panden
zou de gemeente jaarijks met f 17.000.— belast
worden, terwijl er weinig arbeidsloon in zit.
Bovendien zou er een winkelstraat moeten
komen, waaraan geen behoefte is. Spr. vindt
het verder verkeerd, dat thans weer voor
gesteld wordt een ton uit te trekken voor
straataanleg in den Vettenoordschen Polder.
In de volgende vergadering komt een voorstel
tot straataanleg tot f 60.000.Verder gaan
is onverantwoordelijk. Wel zullen B. en W.
alles doen om te komen tot doorbraak in
omgeving Fransenstraat—Kuiperstraat. Aan
koop van grond is geschat op f 75.000.Dit
kost de gemeente waarschijnlijk f 3.150.per
jaar. Bij uitgifte dezer gronden in erfpacht
teg en50 cent per M2, wordt jaarlijks ontvan
gen f 1.650, zoodat het de gemeente blijft
kosten f 1.500.per jaar. Mogelijk kan hier
voor met het Rijk een gunstige regeling
getroffen worden.
Wat betreft het Ziekenhuis, heeft spr. lof
voor verpleging der patiënten. Nooit is een
Wacht ingekomen, ook niet van doctoren van
het O.B.Z. Dat een der dokters van het O.B.Z.
veel patiënten zendt naar elders, komt door
de wanverhouding tusschen de dokters van het
O.B.Z. en het Maatschappij-Ziekenfonds. Spr.
ontraadt de motie tot instelling van een
commissie ad hoe', daar het bestuur van het
Ziekenhuis deze commissie niet hoeft toe te
laten. Spr. is tegen gemeente-exploitatie van
het Ziekenhuis alhier. In het gemeentebestuur
is geen der leden technisch met het Ziekenhuis
op -de hoogte. Het Ziekenhuis heeft thans
f 2.000.jaarlijks aan eigen middelen.
Betreffende Luchtbescherming Is spr. van
meening, dat door beid<i kjfJilSfc sterk wordt
overdreven. Spr. vraagt echter of het ver
antwoord is, dat door de overheid niets gedaan
wordt tegen eventueele luchtaanvallen. Uit
den wereldoorlog toont spr. met eenige cijfers
aan, dat het "nemen van voorzichtigheids
maatregelen groot succes had, daar er minder
dooden en gewonden te betreuren waren.
Komende tot het onderwijs deelt spr. mede,
dat in Vlaardingen 2 maal zooveel kinderen
het Bjjzonder Onderwijs bezoeken als het
Openbaar Onderwijs. Hoewel de Raad de
schoolgelden heeft verhoogd, is de daling 'der
schoolgelden te wijten aan daling der inkomens.
Hierna wordt overgegaan tot het houden
der replieken. Een voorstel om geer. replieken
te houden, wordt verworpen. De Burgemeester
staat daarna aan iedere spreker een spreektijd
toe van 5 minuten en aan de wethouders 10
minuten.
De'heer de Bruin (S.D.A.P.) dient een voor
stel in, om in beginsel te besluiten zoo spoedig
mogelijk over te gaan tot het instellen van
een schoolartsendienst.
De heer Rey (R.K.) zal een voorstel in
dienen met betrekking tot de doorbraak naar
het Westen.
De heer Bos (S.D.A.P.) trekt zijn voorstel
in om een commissie ad hoe naar toestanden
in het Ziekenhuis in te stellen.
Wethouder van Rijn (A.R.) zegt, dat 8 van
de 11 sprekers bij de replieken hem in het
debat gebracht hebben. Zij hebben tezamen
8 maal 5 minuten gesproken. Hij ziet geen
kans al dezen in 10 minuten behoorlijk van
antwoord te dienen en zal daarom geen replie
ken houden.
Tr ruim 11 uur wordt dan de vergadering
geschorst tot Vrijdagavond, wanneer met be
handeling der volgnummers zal begonnen
worden.
VERKOCHTE GOEDEREN.
Ten overstaan van notaris H. P. Dolk werd
verkocht:
Een Woon- en Winkelhuis met Bakkerij aan
de Hoogstraat 59, te Vlaardigen. Geveild voor
f 4.000.Afgemijnd op f 5.600.
Ten overstaan van de notarissen N. P. van
Prooyen te Rotterdam en H. P. Dolk te Vlaar
dingen werd verkocht:
Een complex van 28 woonhuizen met erven
en grond aan de Ged. Biersloot 67 en 69 »n
aan de 8e Bierslootsteeg nrs. 1 tot en met 26.
Afzonderlijk en in combinatie geveild voor
f 13.550.In combinatie gemijnd voor
f 25.000.-—.
IN HET WATER GEVALLEN.
Woensdagavond half zeven viel de 7-jarige
M. Droge, wonende v. Kinsbergenplein alhier,
die met een vriendje achter de Vischbank in
de haven zat te visschen, in het water. Het
vriendje liep hard weg, doch gelukkig wist
de knaap zichzelf te redden en op den kant
te komen. Hij werd van droge kleeren voorzien
en daarna naar huis gebracht.
BINNENGEKOMEN.
In de Vulcaanhaven is binnengekomen het
stoomschip „Serafin Topic" om 2700 ton fos
faat te lossen.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Te bevragen bij: Sala, 6e Bierslootsteeg 8,
paar slobkousen; IJdo, Ruyterstraat 54, rjjwiel-
plaatje; Lens, van Riebeeckstraat 32, rijwiel
plaatje; Kalkman, Steinstraat 12, glacé hand
schoenen; Olyrook, Vettenoordskade 31, hand
schoen; van der Velden, Cronjéstraat 34, wamt;
PoUtiebureau, huissleutel; Koppenaal, Hoog
straat 4, rijwielplaatje Wl.
WATERPOLO.
In het Sportfondsenbad te Schiedam speelde
V.Z.C. II tegen S.Z.C., welke wedstrijd door
de Vlaardingers werd gewonnen met 31.
GESLAAGD.
Op het te Rotterdam onder leiding van den
ontwerper afgenomen examen in stenografie
en machineschrijven zijn geslaagd de heeren
J- M. Rijke voor kantoorstenograaf (130) en
D. de Boorder voor typist en Mej. C. M. Kaan
voor kantoorstenografie (130 lettergrepen per
minuut) met lof.
Voor het Mercurius-diploma Boekhouden
slaagde de heer Blum, alhier en 'e heer M.
v. d. Werf, te Vlaardinger-Ambacht, alsmede
de heer L. Koedijk, te Vlaardingen.
Bij het te 's-Hage gehouden machinisten
examen slaagde voor 't theoretisch gedeelte
diploma B, de heer S. L. de Jong, alhier.
HANDELSREGISTER.
Uitgetreden als beheerend vennoot van het
cafébedrijf L. de Rave, Broekweg 82, alhier,
L. van der Valk, alhier en als zoodanig treedt
voortaan op J. Rijnbende, alhier.
Opgeheven de paardenslagerij van L. de
Neef, Eendrachtsstraat 54, alhier.
DIENSTPLICHT.
Voor den dienstplicht lichting 1937, hebben
zich tot heden 41 jongelieden aangemeld.
Hiervan hebben 16 personen vrijstelling we
gens broederdienst aangevraagd, terwijl 1
dienstplichtige een vrijwillige verbintenis heeft
aangegaan bij de Zeemacht.
BOUWVERGUNNING GEWEIGERD.
B. en W. hebben geweigerd een vergunning
te verleenen tot verbouwing van het per
ceel Lange Weistraat hoek Carmelieteristraat,
zlks it weulstandsoverwegingen.
Naar wij thans vernemen, is de eigenaar,
de heer A. Klip, van dit besluit in beroep ge
komen bij den gemeenteraad.
BURGERLIJKE STAND.
OVERLEDEN: A. Burggraaf 20 j- E-
Elsenaar 3 maanden A. J. Driesen 9 j.
Opakunt u uw zoon niet met dat
Toen twintig jaar geleden Leopold Sto-
kowski te Philadelphia het Philharmonisch
orkest aldaar reorganiseerde, merkte hij on
der de medewerkenden speciaal een jongen
Nederlander op, Hans Kindier genaamd, die
zijn vaderland had verlaten, op zoek naar
het geluk in het belogfde land. Kindier was
cellist. In den loop der jaren arbeidde hij,
onder Stokowsky's leiding, naarstig aan zijn
verdere muzikale ontwikkeling en kort ge
leden verscheen hij als gast-dirigent te Phi
ladelphia. Hij kwam van Washington, waar
hjj er in geslaagd is, gedurende de depressie
jaren een eigen orkest te stichten, dat thans
zulk een artistiek peil heeft bereikt, dat het
orkest .aanvankelijk voornamelijk uit werk-
looze musici samengesteld, zTch in Amerika's
hoofdstad als de National Symphony kan
doen hooren. In een tijdsverloop van vijf jaar
slaagde Kindier er in, het getal van 87 on
dersteunende leden op 1600 te brengen en het
voortbestaan van zijn orkest is nu verze
kerd. Hei gaat zelfs een groot tournée door
de Staten maken en zet het seizoen in
Washington in met een Brahms-festival,
waaraan o.a. de pianiste Myra Hess zal me
dewerken.
Hans Kindier heeft het woord gevoerd op
de nationale conventie van muziekleeraren te
Philadelphia. Daar nam hij stelling tegen
het euvel van de gemechaniseerde muziek en
riep hij de Amerikanen op, zooveel mogelijk
zelf aandeel te nemen in het muzikale leven
van hun land. Hij wees hierbij op ons land,
zijn vaderland, dat volgens hem, ten spijt
van zijn kleine oppervlakte, toch op een
twaalftal orkesten bogen kan, waarvan drie
eerste-rangs.
Hans Kidler wekte vooral de kleinere ste
den op tot het stichten van orkesten, in den
beginne desnoods hoofdzakelijk met strijk
instrumenten, op coöperatieven grondslag.
Als voorbeeld gaf hij zijn eigen orkest aan,
dat zijn oorsprong en zijn succes mede te
danken heeft aan het verlangen van de men-
schen, met door de radio gehoorde muziek
in nader contact te komen. Dat er moge
lijkheden te over zjjn, concludeerde Kindier
uit het feit, dat ondanks de depressie het
aantal groote orkesten in de Vereenigde Sta
ten is toegenomen, terwijl er thans niet min
der dan 83 kleinere bestaan.
Op een vergadering van de afd. 's-Graven-
hage en omstreken van de Ned. Ver. voor
Weer- en Sterrenkunde» heeft dr. A. H. Bor-
gesius een voordracht gehouden over halo-
verschijnselen. Spreker begon met eenige alge
meene opmerkingen te maken, over den damp
kring, beter atmosfeer, van onze aarde. Als
er geen dampkring was zouden de sterren op
aarde even goed altijd zichtbaar zijn, als van
de maan af.
Daarna ging hij over tot de halo's met een
verklaring van dit woord. Halos beteekent in
het Grieksch „dorschvloer". De kringen werden
veroorzaakt, doordat het dier dat dorschen
moest, 1n het rond moest loopen.
Bij zon en maan zijn het de lichte kringen
met een donker gedeelte tusschen de zon en
den kring. Oude afbeeldingen werden vertoond,
gemaakt op de reis van Willem Barentsz naar
Spitsbergen. Ook een zeer recente, n.l. van de
groote halo in Maart 1935, in teekening ge
bracht door den heer H. P. v. Lohuizen, lid
van de afdeeling. Rood is aan den binnen- en
blauw aan den buitenkant, doordat deze kleur
de meest breking vertoont. De minimum afwij
king is 22 gr. Deze straal van de halo ontstaat
in de meestal zeszijdige ijskristallen van de
cirrus of cirrostratuswolk, waarin de breking
van het zon- of maanlicht optreedt, bij een
invalshoek van 60 gr. Bij een invalshoek van
90 gr. ontstaat de groote boog van 46 gr.
Terecht beschouwt men van ouds de halo's
als voorboden van slecht weer. Immers de
cirruswolken waarin ze optreden zijn dikwijls
voorteekenen van een naderende depressie.
De zonnehalo's worden gevaarlijker geacht,
dan die om de maan, omdat de eerste veel
minder worden gezien dan de laatste. Dit komt
ook uit in het rijmpje:
Een kring om de maan, dat zal nog gaan
Maar een kring om de zon brengt vrouw en
kind om!
Halo's werden nu gevormd met behulp van
een prisma en door de proef van Cornu, met
een oplossing van water, aluin en alcohol-
Vallende lichamen nemen de houding aan van
den grootsten weerstand; dus ijsplaatjes va en
met den onderkant naar beneden en ösStaa J^s
met de zijvlakken. Door de plaatjes wor en
vooral de bijzonnen gemaakt.
Bijzonnen of bijmanen zün st®rk ot zwak,
al naar de lucht rustig is of onrus ig, dus al
naar de brekingen gericht of verstrooid zijn.
De tegenzon of maan ontstaan door dubbele
spiegeling en is daardoor ecl sterker dan de
halo. De invalshoek van het zon- of maanlicht
doet er niet toe. 't Wordt steeds onder een
hoek van 18° %Tm teruggekaatst. De verticale
liehtzuilen kan men verklaren door terugkaat
sing op de horizontale vlakjes v. d. ijskristallen.
Ook de bogen van Lowitz werden door den
spreker verklaard, en het feit dat de bijzonnen
door hoogen stand van de zon buiten de halo
liggen. Dat de halo's van de zon minder
opgemerkt worden, komt door de sterkere
verlichting van den hemel overdag. Verder
werden als staande in nauw verband met het
onderwerp nog behandeld, de kransen om het
zonne- of maanlichaam heen, corona's of
kransen genoemd, welke meer overeenkomst
hebben met de heiligenkrans dan de halo's-
Ze ontstaan op geheel andere wijze.
't R<#d is aan de buitenzijde, dit is ®en
buigingsverschijnsel, 't Rood is het meest gc
bogen, recht evenredig met de golflengte- s
de droppels van de wolk onregelmatig zijn,
is er een witte krans. Bij buiging door 8r°ote
droppels ontstaat er een kleine krans om ae
zon of maan, in het omgekeerde geval een
groote. Vandaar de weersvoorspelling. Kleiner
Hof, groszer Regen, Groszer Hof, kleiner
Regen.
Spreker verklaarde nog het Broeken ge-
spenst. Het is een teruggekaatste lichtkring,
rondom het oog van den waarnemer, aan den
top van de eigen Schaduw. De groene straal
is een refractie-verschijnsel dat het meest
voorkomt bi) zeer heldere lucht. In Zuid-
Frankrijk vertoont het zich overdag, bij het
kijken naar dé zon langs een heuvel.
Door verscheidene goed geslaagde proeven
werden deze en dergelijke verschijnselen op
interessante wjjze toegelicht.
We maakte melding van onderhandelingen over
een order voor de groote Nederlandsche wer
ven van twee Poolsche onderzeebooten. Hier
bij was als tussehenpersoon opgetreden de
N. V. Financiering en Handel Mij. „Nederland
Polen". Omtrent de oprichting van deze
maatschappij vernemen wij thans nog de vol
gende bijzonderheden
De vennootschap werd opgericht met een
kapitaal van 250.000, waarvan geplaatst en
volgestort 50.000 en stelt zich ten doel de
financiering van openbare werken en indus-
triëele ondernemingen in Polen, import en ex
port met Polen, Nederland en koloniën als
mede naar andere overzeesche landen ver
tegenwoordigingen, compensatietransacties,
discontosehuldbrieven, wissels en andere finan-
tieele transacties, behartiging van belangen in
Polen en Nederland.
In den raad van toezicht zijn opgenomen de
heeren Th. H. Bernsen, consul van Polen te
Arnhem, oud-directeur van de H. K. I. als
gedelegeerd commissaris, mr. A. van der
Deure, voorzitter van de N. C. R. V., te Ben-
nekom, mr. Th. A. Fruin, advocaat, mr. H.
C. Hintzen, firmant van de firma R. Mees
Zoonen te Rotterdam, dr. W. Kresin, directeur
van 'het Internationaal Handelsconsortium te
Den Haag, Th. Ligthart, president-commissa
ris van het Internationaal Handelsconsortium,
oud-directeur van de Javasche Bank, mr. K.
P. van der Mandele, directeur van de Rotter
damsche Bankvereeniging te Rotterdam.
Tot directeur werd benoemd de heer Th. Sa-
ryuslBielski, correspondent voor Nederland
van het Poolsche staatsexportinstituut P. I. E.
en van de Poolsche Maatschappij voor Com-
pensatiehandeï.
Onder de aandeelhouders van de Financie
ring en Handelmaatschappij komen tal van in
vloedrijke personen en lichamen voor uit de
finantieele wereld.
Op het gebied van openbare yerken in
Polen werkt de vennootschap samen met het
Internationaal Handelsconsortium te Den
Haag, in welk consortium een reeks van in
ternationale aannemingsbedrijven vereenigd
zijn.
Tot vertegenwoordiger van de Financiering
en Handel Maatschappij „Nederland-Polen" te
Warschau werd benoemd de heer S. Grabinski,
wiens adres is Nowogrodwka no. 46 M.3
Warschau.
Hoewel de Financiering en Handel Mij.
„Nederland—Polen" N.V. reeds in September
1935 werd opgericht en ook de ministerieele
verklaring van geen bezwaar inmiddels op de
statuten werd verleend, zijn deze toch nog
niet in de St.Crt. verschenen. Het adres der
maatschappij is Javastraat 36 te 's Graven-
hage.
In BRNO, de hoofdstad van Tsjechisch-
Moravië, zal van 4—8 Augustus in dit jaar
het 18e Wereldcongres der „Internationale
Katholieke Esperanto-Unie" gehouden wórden.
Zooals men weet, vindt elk jaar zoo'n con
gres plaats; het vorige jaar was Rome de uit
verkoren stede, dit jaar is het oog der katho
lieke esperantisten gevallen op de merkwaar
dige stad BRNO in Tsjecho-Slowakije.
Om meer dan één reden heeft het komende
congres onze afzonderlijke aandacht.
Daar is op de eerste plaats de omstnnaij.
Gelijk hierboven reeds geschreven, was dit
het vorige jaar niet het geval, en werd toen
het katholieke congres gehouden In het kader
van het algemeene congres, hetgeen achteraf
niet in het voordeel van het katholieke congres
bleek te zijn.
Zoo we deze overweging dus laten mede-
spreken, kunnen we het feit, dat de katho
lieke esperantisten dit jaar weer hun geheel
eigen congres zullen hebben, niet anders dan
met instemming begroeten.
In het officieel orgaan van de „Katholieke
Esperantisten-Liga in Tsjecho-Slowakije" van
deze maand (Januari) is het voorloopig pro
gramma reeds verschenen.
Op Woensdag 5 Augustus, zal de plechtige
openingsbijeenkomst plaats vinden, in tegen
woordigheid van beschermheeren, leden van
het eere-comité etc.; deze eerste bijeenkomst
zal door Radio-BRNO worden uitgezonden
het Tsjechische radio-station, dat den laatsten
tijd speciale faam heeft behaald door zijn her
haalde en keurig verzorgde esperanto-uitzen-
dlngen, die 't den eere-titel „het groene radio
station" hebben bezorgd.
Als tweede voorname punt van het congres
programma valt in het oog de officieele ont
vangst ten stadhuize op Donderdag, 6 Augus
tus. Tenslotte staan meerdere interessanto
excursus, zoo o.m. naar Moravisch Karsto en
Macocha vermeld, waardoor de congressisten
de gelegenheid zullen hebben, eenige der meest
karakteristieke plekjes van Tsjechisch-Morf.-
vië in oogenschouw te nemen.
Zoo de realiteit met de voorteekenen zal
strooken, kunnen de katholieke esperantisten,
die het BRNO-congres zullen bezoeken, er op
rekenen, dat het 18e werldcongres der Inter
nationale Kath. Esperanto-Unie in alle opzich
ten een succes zal worden. Hiervoor vmtren
wij zekerheid in het élan en het enthousiasme,
waarmee de katholieke esperantisten Van
BRNO de voorbereidingen voor het congres
treffen en in de v0°rze^r, S'UWende en wèl-
overwogen kracht, die van het nieuwe bestuur
van I. K. U. n^ernationale Katiio-
lieke Esperanto-Unie, in de vervulling van z(ja
taak vei wacht mag worden.
pe dagen van BRNO, gedurende welke het
hierboven genoemde congres zal plaats vinden,
heioven van groote beteekenis te worden voor
het katholiek esperantisme; zij zullen ook voor
de outsiders van belang zijn, daar zij opnieuw
zullen aantoonen, dat de katholieke esperanto-
beweging in de huidige wereldgemeenschap
niet gemist kan worden, doch zelfs een speci
fiek eigen en voorname taak heeft te vervul
len.
Deze taak, diè in het kort zou kunnen wor
den samengevat in de woorden: het behartigen
der katholieke belangen in den ruimsten zin
van het woord door middel van het esperanto,
Willen de katholieke esperantisten van de
geheele wereld in BRNO met klem in eeu
duidelijk daglicht gaan stellen.
Zoo stelt het esperanto zich dus in dienst
van het Katholieke geloof. Zoo bekomt het
komende wereldcongres der katholieke espe
rantisten een meer algemeene en breedere be
teekenis ook voor dat deel der katholieken,
dat zich tot op heden van het esperanto nog
afzijdig hièld.
NICO HOEN Jr.
