ROTTERDAM.
N-l-E-T-N-A-A-ST-E-bK-A-A-R
VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1936
DELFTSCHE POORT
HAAR NIEUWE
BESTEMMING.
EN
Een permanente tentoonstellingszaal
voor onze Beeldende
Kunstenaars.
SCHEEPVAART.
SPORTTERREIN „WOUDESTEIN"
Groote internationale automobiel
races.
ZWEMMEN IN DE GEMEENTELIJKE
ZWEMBADEN.
DE OFFICIEELE OVERDRACHT.
ROTTERDAMSCHE RECHTBANK.
Zitting van 3 September.
DE R.K. E.H.B.O. ST. FRANCISCUS.
BEZICHTIGING HR. MS. GELDERLAND
TIEMEYER'S LADIES IN ATLANTA.
nazi's waren in het begin echter opruimers
zonder meer. Toen hun regeering zich ge
constitueerd had, merkten de leiders al ras,
dat de massa niet te krijgen is met niets.
Er moest iets anders achter zitten. Philo-
sofen w.o. Rosenberg moesten Thomas van
Aquino vervangen! Duitschland heeft geen
ander beginsel, dan het monster van den
totalen staat.
We zien daar de teekenen van verval; ste-
relisatie, rassenwaanzin, militaire waanzin,
Schwarmerei. Zij hebben een zonnerad en een
hakenkruis-huwelijk. Wij hebben echter een
kruis zonder haken
De methodes daar in gebruik past Mussert
hier ook toe. Het draaiboek van den laster
met plaatjes achterin (bedoeld wordt hier de
brochure: Wordt uw kerk een paardenstal;
waarover wij enkele weken geleden reeds
schreven Red. N.S.C.)
Op de eerste bladen wordt de onaantastbare
figuur van onzen prof. Aalberse, die zoowel
in zgn openbaar en particulier leven door een
ieder geacht wordt die hem kent, naar be
neden gehaald. Maar men kent ze aan him
methode. Hun geheele actie is gebaseerd op
een verkeerd beginsel. Denkt hier aan als ge
ter stembus gaat. Hun doel is, als ze straks
aan de orde zijn Priesters en Bisschoppen weg
te krijgen. Dat is hun zaak geworden. Wij
wisten dat al jaren. Maar heusch, geen men-
schelijke leiding speelt het klaar zonder bo
vennatuurlijk leven. Wanneer wij staan voor
de toekomst, en zoeken in systemen, die mis
lukt zijn, geeft God dan ook eens een kans.
Dat klinkt vreemd. Christus zegt echter in
één zin in het evangelie meer dan andere
in duizend jaar. Voor interpretatie van de
H. Schrift zijn wij echter niet. De heidenen
lachen er om en de Katholieken, die het er
van moesten hebben zaten er verlegen mee.
Zoekt echter eerst het Rijk Gods en de rest
zal je toegeworpen worden!
Wanneer aan onze jeugd wordt gevraagd
iets voor de toekomst te doen, welnu doe
het dan. Maak je leven nuttig en geeft niet
aan de communisten of de N. S. B. de kans.
Geef eerst God de kans (applaus).
Het is van belang het oog te vestigen op
de kortzichtigen, die alles alleen maar van
den zakelijken kant bekijken. Een vertrouwd
beginsel werkt altijd ordenend. Daarom geeft
Z. H. de Paus de encyclieken. In het verle
den heeft men wierook gezwaaid voor econo
mie en techniek. Om de wijsheid van St.
Thomas lachtte men echter. De eerste de
beste theoloog begint met gerechtigheid,
dat beheerscht alles. Maar toch moeten wi)
uiteindelijk bij het Evangelie en bij God te
recht komen. In Duitschland hebben de
ouders niets over hun kinderen te zeggen.
Zij behoeven ze daar niet op te voeden. Daar
is Hitier de Paus en Rosenberg de H. Geest!
Maar al dergelijke systemen loopen op niets
uit. Men komt daardoor altijd in handen van
minderwaardige instanties. In de praktijk zal
ook systeem Mussert een mislukking blijken.
Dan zijn er nog de zwakkelingen, die aan
eigen beginsels ten onder gaan. Er is echter
maar één Übermensch en dat is Christus.
Wanneer wij tegen de N. S. B. ten strijde
trekken, zullen wij ons niet met minder
waardige scheldpartij en op menschen bezig
houden. Wanneer wij jullie bij elkaar roepen
voel je wel, dat er iets grootsch op het spel
'staat, anders waren alle moeite en kosten voor
niets. Over de K. D. P. zullen wij heelemaal
niet praten. Die legt het nu met het commu-
nïsrne aan. Het gaat er om, dat een N. S. B.,
katholiek, tegen den wil van Bisschoppen en
Priesters, zijn stem op een andere partij uit
brengt.
Het is gemakkelijk je mee te laten sleepen.
Maar wat leerden Mexico of Frankrijk? En
wat leert nu Spanje? Menschenhaat. Ieder
wordt afgemaakt. Spanje is toch voor 80
pet. katholiek. Niets wordt echter bereikt om
dat men niet één is. De laatste correspon
dentie van Spanje berichtte, dat er 158 ka
binetten geweest waren. Alles door gebrek
aan eenheid. En wat komt in Spanje van de
welvaart en de zaken nu terecht? Wie is
hiervoor verantwoordelijk? Wat gaat er om
bij dien man voor de stembus?
De N S. B.
staan en hier een stormtroep vormen om
mee te doen, om aan te pakken! Laten we
niet blind zijn. Sport is mooi, is goed. Echter
mogen we ook wel eens aan iets anders den
ken. Er zijn vraagstukken die van grooter
belang zijn voor uw leven.
Vriend let op! Hoor je niets? Groote stroo
men gaan over je hoofd van socialisme, com
munisme en nat.-socialisme. Uw beginsel
wordt gevraagd voor Kerk en Staat, voor
Volk en Staat!
Opgelet!
Wat is er dikwijls geringe belangstelling in
de parochieele afdeelingen der propaganda-
clubs. Ik vraag uw aandacht voor den groei en
bloei dezer clubs. Ik vraag het niet, omdat
het daar zoo leuk is; omdat er sensatie inzit
met emmer en witkwast te moeten werken,
acht rvolgd door politie. Neen, het gaat om
het diepere van de groote katholieke zaak.
Toont uw lidmaatschap van de Kerk van Chris,
tus. Een levend geloof, ook op het terrein der
politiek is hoogst noodzakelijk. Spr. wijst in
dit verband op het dikwijls aan fanatisme
grenzend propaganda vuur bij communisten!
Men moet ook niet denken, dat de commu
nisten alleen te vinden zijn onder het plebs
der achterbuurten. Daarom moet ook onze ac
tie groeien, tot een laaiend vuur. We moeten
dat doen uit beginsel, uit idealisme! Doet in
uw leven iets voor het groote ideaal! Weest
niet ziende blind en hoorende doof. Blijf niet
aan den grond gelijk geschakelde, oppervlak-
kelingen.
Er moet iets gebeuren. Wij worden niet ge
leid door omstandigheden. De omstandigheden
kunnen wij leiden! Spr. wees op den idealeti
patroon voor de jonge mannen, St. Jan de
Dooper, die „de stem des roependen in den
woestijn" is genoemd.
Wij moeten zorgen, dat gelijk St. Jan dit
aanvoelde, van God gezegd moet worden,
,Hij groeien, wij minder worden"! En tegen
woordig is helaas het omgekeerde al te waar.
God moet populair bij de menschen zijn, en
dat is Hij tegenwoordig helaas niet. Ziet naar
Spanje, godshaat! Frankrijk, godshaat! Rus
land, godshaat! Daar worden de kruisbeelden
vernield, de bedienaren vermoord!
Hebben wij hier een ideaal of hebben we
het niet?, aldus besloot spr. Er wordt een
groote daad van U verwacht. Midden onder
U staat Hij, dien gij niet kent! (daverend
applaus).
Hierna dankte de voorzitter, de heer W.
Janse, den spreker voor den geslaagden avond
en hoopte dat velen aan het verzoek, toe te
treden als lid van de Alg. R. K. Propaganda-
club, zullen voldoen. Verder dankte spr. nog
het Gemengd Koor K. K. G. voor zijn mede
werking. Tenslotte verzocht spr., indien er
buiten N.S.B.'ers met pamfletten stonden, deze
uit protest tegen hun vorige smerige pamflet,
niet aan te nemen.
Den geheelen avond is het druk geweest op
de Haven. Een kleine duizend personen be
wogen zich hier, telkens door de politie tot
doorloopen aangemaand. Het geheel verliep
ordelijk. Voor dezen avond moesten zeker een
driehonderdtal belangstellenden geweigerd
worden, daar de zaal overvol was.
Zij, die zich nog niet als propagandist(e)
tijdens deze vergadering opgaven, kunnen
zulks nog doen aan het secretariaat, St.
Liduinastraat 7b.
INBRAAK BIJ MELCHERS.
Gisteravond tusschen 6 en 8 uur hebben
inbrekers zich in de distilleerderij van de fir
ma P. Melchers aan de Lange Haven 74,
door middel van het openbreken van een bin
nendeur toegang weten te verschaffen tot de
daarboven gelegen kantoren.
Door verbreking van een lade van een
schrijfbureau hebben zij zich een bedrag van
80 weten toe te eigenen. Juist gisteravond
was een belangrijk bedrag naar de bank ge
bracht.
De politie stelt een onderzoek in.
De dader gearresteerd.
Nader vernemen wij dat de recherche heden
morgen in de betreffende distilleerderij ge
arresteerd heeft de 26-jarige distillateurs
knecht J. S. H. Hij bekende de diefstal te heb
ben gepleegd. Ook heeft deze persoon op 22
Aug. j.l. een bedrag van 96.26 ontvreemd.
Het geld heeft hij in het water gegooid in
de Schie en in de Nieuwe Haven op de West-
vest. Vanmiddag zou er naar het geld worden
gedregd.
De dader is in het hoofdbureau van politie
opgesloten.
DE RAAD IN SPOEDVERGADERING
BIJEEN.
De Burgemeester heeft de leden van den
Gemeenteraad tot een spoedeischende verga
dering, opgeroepen tegen heden, Vrijdag
avond den 4en September 1936 te half acht.
Vermoedelijk gaat het hier over het afslui
ten van een, geldleening, zoodat de kans be
staat, dat de raad zich dadelijk in comité-ge
neraal begeeft.
G. T. B.—ROKONCENT.
Morgenmidag half vier speelt G. T. B. op
haar terrein een revanche-wedstrijd tegen Ro
koncent. De winnaar komt in bezit van de be
schikbaar gestelde medaille.
Uren heb ik met N. S. B.ers gepraat, maar
nooit heb ik een enkel behoorlijk argument
gehoord. In brochure no. 5 van het N. S. B.-
boekje probeeren zij katholieken over te he
velen. Hierin staat echter even groote onzin
als in de nos. 1, 2, 3, en 4. Iemand, die het
hiermee niet eens is, mag direct het woord
nemen! Oplossingen kunnen zij evenmin ge
ven. Ook zij missen het bovennatuurlijk be
ginsel. Met domme eigenwaan willen zij for-
ceeren, wat niet geforceerd kan worden. In de
woorden van onze Bischoppen is ons de weg
gewezen. Iedereen is radeloos en dankbaar als
een stem gehoord wordt van anderen en je
zóó de verantwoordelijkheid van je af kunt
gooien. De Bisschoppen bemoeien zich hiermee
niet voor hum plezier. Neen, dan staat er
wat op het spel. Zij zijn daartoe bevoegd.
Wanneer Mussert de medewerking van de Ka
tholieken had willen hebben, die hij toch nim
mer had gekregen, dan had hij nooit den
raad van Katholieken moeten stichten. Hier
door beschouwt hij deze katholieken als min'
derwaardig en geeft hij zijn eigen leden een
klap in het gezicht. Een betere nekslag had
hij zijn leden nooit kunnen geven. Zijn leden
overtreden de wetten der Bisschoppen of we
ten zij dat niet? Voor een jaar zei d'Ansem-
bourg in zijn Concertgebouwrede, dat hg op
wensch van den Bisschop de N. S. B. niet
zou verlaten, echter wèl als dit bevel was.
Toch heeft hij dit echter ook niet gedaan. Wij
voelen, dat alles in dit leven zal breken wat.
niet op een bovennatuurlijk beginsel rust. Wij
zijn blij, dat wij een woord hebben gekregen;
dat het zóó moet en niet anders. Ik vraag
ouders, voogden en verdere overheden, waar
moeten wij heen? Wie kan onfeilbaar zeker
den weg aanwijzen, die gevolgd moet worden?
Is het voor ouders en jeugd niet het groote
probleem van de toekomst veilig te weten
Wanneer ik het Evangelie lees, kom ik het
woord van Christus tegen als Hij Zijn testa
ment maakt: een te mogen blijven met Zijn
kinderen. De Bisschop is niet iemand, die in
een kamer zittend, voor de aardigheid een
papier teekent. Neen, ook dit doet hij voor
zijn kinderen. Dit wordt ons, na rijpe studie
en overpeinzing gegeven door menschen, die
veel meer weten dan wij. Daarom sluit je aan,
dat is voor ons de weg. Dan komt de groote
dankbaarheid! Dt was radeloos en wist niet
waarom het ging, maar spreek Monseigneur,
Uw dienaar luistert!
Hierna werd gepauzeerd en zong het koor
K. K. G. een tweetal nummers. Voor de twee
de maal het woord nemend, richtte de eerw.
heer de Greeve zich rechtstreeks tot de jongg-
ren.
Ge moet u goed voor oogen houden wat
op spel staat, wat bedreigd wordt. En wat
nog niet is, dat kan ook hier gebeuren.
Overdenkt dit alles rustig. Uw handen zou
den moeten jeuken. Ge zoudt moeten op-
RECTIFIOATIE.
In ons blad van gisteravond stond in het
bericht betreffende de vragen over de soc
protestvergadering vermeld dat de vragenstel
Ier A. van Duijnhoven anti-revolutionnair zou
zijn. Dit moet, zooals onze lezer? wel zul
len begrijpen, S. D. A. P. zijn.
SCHIEDAM, 3 Sept. Aangekomen Grieksch
s.s. Okeania, ledig van Rotterdam; s.s. Maas
haven, ledig van Rotterdam beide om te dok
ken in de Wilhelminahaven; s.s. Aegeus, van
Dieppe; s.s. Steinbek, van Yxplia om kolen te
bunkeren in de Wilhelminaheven.
SCHIEDAM, 3 Sept. Vertrokken Nosrsch
m.s. Garonne, ledig naar San Pedro.
JUBILEUM BIJ WILTON.
Heden herdacht de heer D. de Bruin, ma
gazijnbeambte bij de firma Wilton-Fijenoord
zijn 25-jarig ambtsjubileum.
Na gisterenavond in de bestuursvergade
ring van de ziekenkas Wilton-Feijenoord, door
den heer directeur Ir. A. de Kanter en den
heer P. Kolkman, chef van de afdeeling sociale
zaken gehuldigd te zijn, waarbij hem de zil
veren medaille van de Ned. Mij. voor Nijver
heid en Handel werd overhandigd, werd de
jubilaris hedenmorgen in het versierde maga
zijn door zijn chef, de heer F. Wienands onder
aanwezigheid van vele belangstellenden har
telijk toegesproken en gehuldigd, waarbij als
blijk van waardeering een schilderstuk en
bloemen werden aangeboden.
Na het bedanken door den jubilaris heeft I
hij zich naar huis begeven om den verderen
dag in den familiekring door te brengen.
Door de organisatoren van het Sportterrein
Woudestein" te Rotterdam, wordt ons mede
gedeeld, dat aldaar op Zondag 20 September
a.s., groote Internationale automobiel-races
zullen worden gehouden. Dit soort wedstrijden
is geheel nieuw hier in Nederland.
Reeds zou met een 7-tal coureurs van inter
nationale vermaardheid een contract zijn afge
sloten, terwijl met verschillende andere nog
onderhandelingen gaande zijn.
Sluiting voorloopig uitgesteld.
Naar we vernemen zullen de gemeentelijke
zwembaden nog tot nader aankondiging open
blijven.
Aanvankelijk was de sluiting op a.s. Zater
dag vastgesteld. Daar de zomer echter thans
ongeveer haar hoogtepunt viert is het ge
meentebestuur er in overleg met den Bond
voor Lichamelijke Opvoeding begrijpelijker
wijze toe overgegaan zich bij het grillige
zomerweer van 1936 aan te passen en heeft
ons Rotterdammers de ergernis bespaard bij
een temperatuur van het water van 67 a 68
graden op het droge te moeten blijven.
De belangstelling waarmede ons dagelijks
werd gevraagd naar de beslissing inzake
deze sluiting zij den heeren een garantie, dat
zwemmend Rotterdam dankbaar is voor
iederen dag waarop de- baden nog open zullen
blijven.
VANDAAG heeft de opening
plaats gehad van de perma
nente tentoonstelling in de Delftsclie
Poort, welke door 't gemeentebestuur
in beheer is gegeven aan de Stichting
ter behartiging van de belangen van
R'damsche Beeldende Kunstenaars.
De overdracht vond plaats in de
Burgerzaal van het stadhuis door
den burgemeester, mr. P. Drooglee-
ver Fortuyn.
Het was ongetwijfeld een bijzondere plech
tigheid hedenmorgen in de Burgerzaal van ons
stadhuis. Daar waren aanwezig behalve vele
Rotterdamsche beeldende kunstenaars, het
voltallige college van B. en W., de gemeente
secretaris, mr. M. Smeding, de heer P. Visser
namens den minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen, de heer D. Hannema, di
recteur van het Museum Boymans en last not
least de voorzitter van de op 17 Augustus j.l.
in het leven geroepen Stichting ter beharti
ging van de belangen van Rotterdamsche beel
dende kunstenaars, de heer H. C. Hintzen.
Rede van den burgemeester.
De burgemeester mr. P. Droogleever For
tuyn zéide, dat het hem een bijzonder genoe
gen deed deze overdracht te kunnen doen. Het
zal nu voor de Rotterdamsche beeldende kun
stenaars wat gemakkelijker worden om de be
langstelling te trekken van het publiek voor
hun werken. Er is eenigen tijd over heen ge
gaan, alvorens men 'n vorm kon vinden onzen
beeldende kunstenaars tegemoet te komen.
Die vorm is thans gevonden en daarover mag
men zich zeer verheugen.
In vroeger jan-en was de Delftsche Poort
een bolwerk om de vijanden tegen te hou
den, thans zal zij de vele vrienden ontvangen,
die belangstellen in de Rotterdamsche beel
dende kunstenaars. Spr. noemde het een ge
lukkig verschijnsel, dat het initiatief voor deze
permanente tentoonstellingszaal is geboren
in de kringen van de Rotterdamsche burgerij.
Spr. hoopte, dat een en ander zal beantwoor
den aan het doel, dat de stichting zich heeft
voorgesteld, en dat deze permanente tentoon
stelling haar vruchten zal afwerpen voor de
beeldende kunstenaars.
Toespraak van den voorzitter
der Stichting.
de tegenwoordige bestemming niet een geheel
nieuw karakter zal dragen.
Nu is het woord aan de Rotterdamsche beel
dende kunstenaars. Hun geest zal nieuw leven
brengen in het oude gebouw. Hun geest zal
spreken van wat leeft in deze tijden en, gelijk
wij thans zoeken terug te vinden den geest
van de Herfsttij der middeleeuwen op de ten
toonstelling in het Boymans Museum van Je
roen Bosch en zijn tijdgenooten, zoo zullen in
latere jaren moeten spreken de kunstuitingen
van onze tijdgenooten over onzen tijd. Groot
is zoo de verantwoordelijkheid van onze kun
stenaars, maar groot is ook de verantwoorde
lijkheid van ons allen door de belangstelling,
waarmede wjj hen in hun streven naar zuivere
vertolking van hun emoties kunnen steunen.
Het is op deze belangstelling, dat ik tot
besluit een beroep doe. In den vorigen winter
was werkzaam een commissie onder leiding
van den heer Van der Mandele, die bestudeerd
heeft mogelijkheden om de werkgelegenheid
hier ter stede te verruimen. Ook de zorgen
der beeldende kunstenaars zijn besproken.
Steun in materieelen zin werd door hen niet
verlangd, maar wel werd door hen hunkerend
uitgezien naar een herleving van werkelijke
belangstelling in hun kunst. De tijden der
groote werkgevers der schilderkunst, zooals
de dagen van Jan van Eyck en Jeroen Bosch
die kenden, de vorsten en de groote heeren
van het Hof en de kooplui, die kunst kochten,
zgn voorbij. Mogelijk is dat voor de vrije
kunstontwikkeling een gelukkig verschijnsel,
maar toch moeten ook onze tijdgenooten-kun-
stenaars hun kunstproducten kunnen verkoo-
pen. Gelukkig is de gedachte geweest, reeds
een jaar geleden door één der kunstenaars
verenigingen naar voren gebracht, om door
het openen van een voortdurende tentoonstel
lingsgelegenheid de verkoopmogelijkheid van
kunstwerken te vergrooten. Onze stichting
heeft deze gedachte willen uitwerken, maar
hoopt zeer, haar taak nog ruimer te kunnen
opvatten door ook buiten tentoonstellingen
om haar tusschenkomst te verleenen om op
drachten aan beeldende kunstenaars te be
vorderen.
Na een hartelijk applaus, dat volgde op deze
rede, heeft de heer Van Reijn namens de Rot
terdamsche beeldende kunstenaars, de stich
ting, het gemeentebestuur en architect ir. J.
C. W. Boks dank gezegd voor hetgeen in zoo
korte spanne tijds is tot stand gebracht. Hij
hoopte, dat de burgerij van Rotterdam en
randgemeenten, pl.m. 1 millioen inwoners, aan
de ongeveer honderd beeldende kunstenaars
het bestaan zal geven, dat zij zoeken door hun
scheppend werk.
Nadat koffie was geserveerd, werd de ge
legenheid geboden de in het Delftsche Poort
gebouw tentoongestelde werken in groepen te
bezichtigen.
Diefstal van electrische energie.
De
„ERUDITIO MUSICA".
concerten en uitvoeringen te
Rotterdam.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 23 September
GEBOREN: Hendrica, dochter van W. van
Schie en C. L. Scheffer, Wattstraat 30
Pieter, zoon van F. van der Touw en S. C.
Krommenhoek, Vondellaan 65 Antonius
P. M., zoon van P. T. Meijer en J. P. L. Bors-
boom, Zwartewaalschestraat 1 1Henricus
W., zoon van W. Beukers en H. C. Speel-
me'ijer, Prof. Kam. Onneslaan 179 Wilhel-
mina, dochter van J. T. Tolhoek en G. Pijpers,
Boylestraat 25. Geertje Pdochter van
A. Bleecke en M. Lammers, Reaumurstr. 12.
ONDERTROUWD: M. J. J. Bergman 26
jaar en P. M. Valk 23 jaar N. Verboom
21 jaar en M. M. van Soelen 21 jaar C.
J. M. van der Moezel 27 jaar en J. Efdée 26
jaar W. Poelman 25 jaar en G. E. E. Poel-
mann 19 jaar W. Hoek 25 jaar en K. A.
Polet 21 jaar J. F. Eekhoutte 24 jaar en
D. Houtman 24 jaar P. de Ronde 25 j.
en A. de Jeu 26 jaar J. W. Frenaij 19 j.
en W. J. de Bode 18 jaar P. C. Traas 28
jaar en M. E. Haring 23 jaar.
GEHUWD: J. van Aaken 25 jaar en P.
Liefhebber 22 jaar J. A. Tjaden 33 jaar en
M. W. van Hegningen 28 jaar.
Uiterst hinderlijk en vol ge
varen is het. wanneer meer
dan twee fietsers naast elkaar
rijden. (Op smalle wegen
en paden is zelfs twee nog
te veetï)
Het programma van ,,Eruditio Musica" te
Rotterdam vermeldt vier concerten met mede
werking van het Residentie-orkest op 19
November, 10 December 1936, 28 Januari en
18 Februari 1937 in de Doelenzaal.
Dirigenten zijn dr. Peter van Anrooy, Is-
say Dobrowen, Georg Szell, Antonino Votto.
Solisten Zang Oda Slobodskaja, Jo Vin
cent; Piano Lubka Kolessa; VioolJacques
Thibaud.
Verder wordt gegeven een buitengewone
Opera-voorstelling van „Les contes d'Hoff-
mann" van Jacques Offenbach, met medewer
king van de Wagnervereeniging N. V. en het
Residentie-orkest op 5 April 1937 in den Groo-
ten Schouwburg.
De statistieken van den afgeloopen zomer
omtrent aantal en aard van ongevallen zijn
voldoende aan eiken lezer bekend, dan dat wij
daarover in uitvoerige beschouwingen behoe
ven te treden. De vraag kan echter worden ge
steld, of bij vele ongelukken in eigen huis of
naaste omgeving, wel direct en dan goed een
eerste hulp is toegepast.
De ervaring leerde toch ook, dat van de tien
tallen aanwezige belangstellenden dikwijls nie
mand in staat is, om enkele behoorlijke en
juiste, zij het voorloopige, maatregelen te
treffen.
In dit verband vestigen we de aandacht op
de demonstraties, welke onze R. K. E. H. B. O
„St. Franciscus" binnenkort in verschillende
deelen der stad zal houden.
Deze demonstraties zullen gegeven worden
op de Vrgdagen 18 en 25 September in het
schooolgebouw van de Prins Hendriklaan, op
Woensdag 23 September in het parochiehuis
Christus Koning, Adr. de Pauwlaan, op Don
derdag 24 September, in café Vogel ingang
Karnemelkshaven, op Vrijdag 25 September in
de R. K. School, Sionstraat 35, op Woensdag
30 September in het R. K. Vereenigingsgebouw
Afrikaanderplein en de patronaatszaal Robert
Fruinstraat 36. Alle demonstraties vangen te
half negèn aan, uitgezonderd die in café Vo
gel, welke een kwartier vroeger begint.
Zaterdagmiddag en Zondagmiddag van 3—6
uur zal de pantserdekkruiser Hr. M's Gelder
land, liggende aan de Parkkade, voor het pu
bliek ter bezichtiging worden gesteld,
De voorzitter van de stichting, de heer H,
C. Hintzen, heeft hiema de navolgende rede
uitgesproken.
Namens de Gemeente, aldus spr., hebt U in
deze bijeenkomst aan de stichting aangeboden
het beheer van de Delftsche Poort om aldaar
open te stellen een tentoonstellingsruimte voor
werken van beeldende kunstenaars.
Een nieuwe bestemming wordt hiermede
vandaag gegeven aan het mooie gebouw, dat
reeds sinds zoovele jaren niet meer de taak
heeft kunnen vervullen, waarvoor het in 1764
gebouwd werd. Toch roept dit rijke bouwwerk
in den stijl der late renaissance niet meer op
herinneringen aan woelige tijden van strijd en
verdediging. Het is reeds de derde poort, die
op deze plaats aan den Delftschen kant den
toegang tot onze stad moest beveiligen. De
eerste poort had in de tijden van de Hoeksche
en Kabeljauwsche twisten bij den strijd van
Jonker Frans van Brederode, welke den naam
gaf aan het Slagveld, zooveel geleden, dat in
1545 een nieuwe poort gebouwd moest wor
den. Deze tweede Delftsche Poort of St. Joris-
poort heeft ruim twee eeuwen stand gehou
den. In 1762 werd wegens bouwvalligheid tot
afbraak besloten en bij de stichting van een
nieuw gebouw in een tijd van welvaart en
rust konden schoonheidsoverwegingen zich
meer doen gelden. Blijkbaar zocht men niet
meer naar een grimmig op afweer gericht
bouwwerk. Door fraaiheid van bouw en stijl
zou de nieuwe poort de binnenkomenden wel
kom moeten heeten. Op request van een aan
zienlijk ingezetene werd de plaats van de
poort meer Westwaarts gelegd, zoodat zij een
betere ligging zou hebben ten opzichte van
Schie en Delftsche Vaart. Ontworpen werd
dit bouwwerk door Pieter de Swart, hof-ar
chitect van stadhouder Willem IV, bouwmees
ter ook van het paleis van wijlen de Konin
gin-Moeder in Den Haag. Het werk werd uit
gevoerd door den luitenant ingenieur Hattinga,
Hef was door deze poort, dat bijna 50 jaar
later op 26 October 1811 Napoleon bij zijn
bezoek aan onze stad zijn intocht hield, nadat
de maire W. Suermondt den keizer tot de
Heulbrug tegemoet was gegaan en hem ver
welkomde in la patrie d'Erasme. Een eere-
wacht onder bevel van den heer De Monchy
leidde den keizer de stad binnen.
Drie jaar later, in Juli 1814, wachtte voor
deze poort, rijk met vlaggen versierd, een tal-
looze menigte op het bezoek van den czaar
aller Russen, die op zijn terugreis was van
Engeland naar Rusland. Tevergeefs was dit
wachten toen echter, daar op het laatste
oogenblik de plannen van den czaar gewij
zigd waren.
Het was 'andermaal door deze P°'
weer bijna een halve eeuw later, in 18 el_
wijl zij fraai versierd was als eerepoort, bin
nenreed de toenmalige Prins van rajlje na
zijn zoo juist bereikte meerder jan» ei
En zoo kunnen wij zien in deze Poort een
kostbaar sieraad van bouwkunst, stammend
uit tijden van welvaart, een monument, dat
gedurende 170 jaar de stille getuige is ge
weest van de geschiedenis van onze stad.
En thans na het besluit van B. en W., waar
van de burgemeester ons zoo juist in kennis
heeft gesteld, zal de oude poort niet meer
overbodig schijnen. Door een royale schenking
hiertoe in staat gesteld heeft onze stichting
het bovenlokaal van de poort kunnen laten
restaureeren en onder de bekwame leiding van
ir. Boks, aan wien wg hier een woord' van
hartelrjken dank zeggen, is een tentoonstel
lingsruimte ontstaan, waar de werken onzer
hedendaagsche kunstenaars bijzonder goed
tot hun recht kunnen komen.
Ook de ruimte boven in de Poort heeft haar
geschiedenis gehad, waaruit kan blijken, dat
Toen ambtenaren van het gemeentelijk
electriciteitsbedrgf in het begin van dit jaar
in het Westelijk stadsdeel een onderzoek in
stelden, bleek hun, dat vóór een pand in de
Bingleystraat de lampvoltmeter uitsloeg, het
geen een bewijs is, dat electriciteit over de
aarde wegvloeit. Dat kan veroorzaakt worden
door een defect in den kabel, maar tegenwoor-
Jjis dit meestal een aanwijzing, dat er elec
triciteit buiten den meter om wordt gebruikt.
De ambtenaren belden aan het bewuste
pand aan en dadelijk daarop ging de lamp van
den voltmeter uit. Even daarna werd open
gedaan. Bij hun onderzoek in de woning ble
ken twee kasten gesloten te zijn en volgens
de verklaring van de bewoonster waren de
sleutels zoek geraakt. Men ging er toe over
de scharnieren van de deuren los te maken,
waarna een electrisch kacheltje te voorschijn
kwam dat nog warm was, zóodat men mocht
aannemen dat het gebrand had toen de amb
tenaren aan de woning hadden aangebeld.
Toen men het kacheltje op de normale wijze
te bedrijf stelde sloegen de stoppen door,
Wanneer het echter gebruikt werd op een ma
nier, waarbij de helft van de spanning over de
aarde werd geleld, bleven de zekeringen in
tact, zoodat aangenomen kan worden dat de
kachel op deze wijze gebruikt was.
Wegens diefstal van electrische energie heb
ben de bewoners, het echtpaar G. zich te ver
antwoorden gehad. Zoowel devrouw als de
man gaven toe, dat de electrische kachel op
de door den ambtenaren aangetoonde wijze
was gebruikt, maar zg ontkenden geweten te
hebben, dat op die manier de electriciteits
meter het verbruik niet registreerde.
Het O. M. waargenomen door mr. J. F.
Hoeffelman achtte het bewijs van den diefstal
geleverd. In verband met het veelvuldig voor
komen van deze soort diefstallen heeft k®
O. M. tegen man en vrouw geëischt 3 weken
gevangenisstraf.
De verdediger mr. M. L. Weyl ach" 6t
bewezen dat de verdachten geweteni neo oen
zich aan diefstsl te hebben schuidl£ g®maakt
en concludeerde tot vrijspraak- subsidiair
vroeg pleiter oplegging van een voorwaarde
lijke straf.
Heling van haver.
Voorts heeft de rechtbank behandeld een
aantal zaken tegen verdachten die zich in de
eerste maanden van dit jaar hebben schuldig
gemaakt aan heling van haver. Deze haver
behoorde toe aan de firma Lammens van
welke zij door twee, reeds door de rechtbank
veroordeelde personen was gestolen. Een van
hen, de havenarbeider C. van S. had de gesto
len haver, erwten en mais aan den man ge
bracht- Hij had daarbij prijzen gemaakt die
lager waren dan de normale marktprijzen.
Tegen den melkslijter J. v. G. 47 jaar, die
tien zakken van v. d. S. had gekocht heeft het
O. M. waargenomen door mr. E. D. H. Schut
ter geëischt 2 maanden gevangenisstraf.
De 36-jarige fouragehandelaar C. G. die
ongeveer 2500 K.G. haver, voorts belangrijke
partijen erwten en mais had gekocht, hoorde
4 maanden gevangenisstraf tegen zich eischen.
Van hem nam het O. M. aan, dat verdachte
geweten, althans begrepen had, dat de 1
komst niet zuiver was.
Tegen den 40-jarlgen tuinder C. v.
750 K.G. haver, 1500 K.G. erwten en 400 K.G.
mais had gekocht, eischte het O.
den gevangenisstraf.
De eisch tegen den 50-jarigen tersto
ker J. J. v. D. luidde 50 boete subs. 20 dagen
hechtenis.
Een zelfde straf eischte het O. M. tegen den
30-iarigen groentenhandelaar C. A. M. die 100
K.G. haver van v. d. S. had gekocht.
Een boete van 25 subs. 10 dagen hech
tenis heeft het O.M. ten slotte geëischt tegen
den 33-jarigen loswerkman C. D. die een zakje
van 50 K.G. haver gekocht had.
Uitspraken 17 September.
Margarine onder valsch merk.
De 58-jarige handelsreiziger G. L. L. M. W.
heeft terechtgestaan terzake van een overtre
ding van de Landbouwcrisiswet. Hg zou na
melijk een groot aantal pakjes margarine
voorhanden hebben gehad, die voorzien waren
van een valschen wikkel, waarop het merk
Blue Band was aangebracht, benevens da
nummers, die door de betreffende crisisinstan
tie aan de N.V. Van den Bergh's fabrieken zijn
toebedeeld. De kwaliteit van de margarine
was echter van veel minder gehalte dan het
door deze fabriek in den handel gebrachte
product.
Verdachte gaf de feiten volmondig toe. De
margarine was bij hem gebracht door den
33-jarigen chauffeur L. V. die zich voor zgn
aandeel in de zaak eveneens te verantwoor
den had. Voor hem waren de feiten nog ern
stiger, want bij een huiszoeking zijn, verstopt
onder den vloer de valsche wikkels gevonden,
terwgl andere vondsten in zgn huis het zeer
aannemelijk maakten, dat deze verdachte de
margarine vervaardigde en ze daarna in de
valsche wikkels deed.
Het O.M. waargenomen door mr. E. D. H.
Schutter achtte voor beide verdachten het ten
laste gelegde bewezen. Tegen W. luidde de
eisch 2 maanden en tegen V. het maximum,
zijnde 3 maanden gevangenisstraf.
De verdedigers, voor W. mr. H. Winkel en
voor V. mej. mr. Bresser, hebben clementie
gepleit.
Om een motorfiets.
In October van het vorig jaar verscheen de
25-jarige vertegenwoordiger H. T. V. uit Bla-
ricum bij den motorhandelaar P. van Wijn
gaarden en gaf zijn verlangen te kennen zich
een motorfiets aan te schaffen. Nadat hem
verschillende modellen waren getoond viel de
keus op een machine van 1000. Bij de ver
dere besprekingen bleek V. niet over contant,
geld te beschikken. Volgens zijn bewering was
dit op langen termijn uitgezet bij de Boeren
leenbank in het Gooi, zoodat het wel wat
moeite zou kosten het geld vrij te maken.
Afgesproken werd toen, dat de verkooper ge.
noegen zou nemen met een door de Boeren
leenbank af te geven accept op een lateren
datum, terwijl een deel van den koopprijs dade
lijk zou worden betaald. Op 26 October, toen
V. de motorfiets kwam halen bleek hij niet
in het bezit te zgn van geld, doch hg legde een
brief over van zgn firma, bij welke hg in
dienst was, waarin deze verklaarde accoord
te gaan met aanschaffing van een motorfiets
en zich bereid verklaarde de helft van den
koopprijs voor haar rekening te nemen, welk
geld binnen een paar dagen zou worden ge
gireerd. Deze brief was er oorzaak van, dat
de motorverkooper geen bezwaar maakte
tegen het meenemen van de motorfiets door
V. ook al was er geen dadelijke betaling.
Groot was echter de verbazing van Van
Wijngaarden, toen hij kort daarop van de be
treffende firma een brief ontving, waarin
deze meldde, dat haar van een toezegging tot
betalen van de helft van de koopprijs niets
bekend was. V. had zich nu wegens oplich
ting te verantwoorden. Volgens zijn beweren
was er wel degelijk met den directeur der
firma over de aanschaffing van een motorfiets
gesproken, doch verdachte moest wel toe
geven, dat er van een duidelijke toezegging
geen sprake was geweest. In dit opzicht was
hij wat vooruitgeloopen op de te nemen be
slissing. De aan den handelaar overgelegde
brief had verdachte zelf opgesteld.
Het O.M. was van oordeel, dat verdachte
een gevaarlijke fantasie heeft. Deze menta-
liteit is er ook oorzaak van, dat de reclassee*
rihg het feitelijk' niet goed meThem aandurft.
Voor verdachte zal het goed zijn, als hij eens
aan den lijve ondervindt, dat hij iets gedaan
heeft, wat in het geheel niet te pas komt. Hét
O.M. eischte 6 maanden gevangenisstraf,
waarvan 3 maanden voorwaardelijk met een
proeftijd van 3 jaar.
De verdediger, mr. Jacobs uit Hilversum
wees er op, dat de zaak door de ouders van
verdachte geregeld is. Juridisch staat °ok
geenszins vast, dat verdachte bij het verstrij
ken van den eersten termijn in gebreke zou
zijn gebleven te betalen, zoodat verdachte van
het hem ten laste gelegde zal m°eteii Worden
vrijgesproken. Mocht de rechtbank daarmee
niet accoord gaan, dan verzocht pleiter er
rekening mee te houden, dat nocil de motor
handelaar, noch de firmant vervolging heeft
gewenscht, doch dat fezf ambtshalve door
den officier van justitie is geschied. Pleiter
meende, dat er redenen zijn, om een geheel
voorwaardelijke straf op te le£gen.
Zeg Let met bloemen.
Op 29 April was er in de Stampioenstraat
een burenruzie ontstaan. De oorzaak van de
twist moet gezocht worden bij de vrouwen,
maar zoolang het onder deze bleef, beperkte
ze zich tot wat onaangename woorden. Erger
werd het toen een der echtelieden zich met
het geval ging bemoeien. Deze, de 45-jarige
betonbewerker A. W. N. ontstak in groote
woede, toen hij de. mannelijke helft van het
vijandige echtpaar op het platte dak bezig
zag met het begieten van bloemen. N> keek
toen juist uit zijn zolderraam, dat prijkt in
de omlijsting van welig bloeiende potplanten.
Zonder eenige aankondiging opende N. dade
lijk de vijandelijkheden, door tegelijk met een
paar onvriendelijkheden een bloempot naar
beneden te werpen, die rakelings scheerde
langs het hoofd van den portier A. ScbeI- Het
eerste projectief werd al spoedig gevolgd
door een tweede 'en een derde, tot
Schel de vriendelijke waarschuwing lichtte, dat
hij maar dadelijk nar binnen moest gaan, an
ders zou hij hem „hardetikke dood gooien
Schel was door de bloempotten, die van een
hoogte van 10 meter naar heneden kwamen
zetten niet getroffen, d°°rdat hlJ ijlings op zij
gespronken was, ï&cht deze affaire
voor de rechtbank, beschuldigd van poging
tot doodslag, subs, poging tot zware mishan
deling, meer subsidiair van bedreiging met
een tegen het leven gericht misdrijf.
Volgens verdachte was het zoo erg niet ge
weest. Hij had in het geheel de bedoeling niet
gehad Schel naar het leven te staan, maar
Schel had hem getreiterd en daardoor was
verdachte nijdig geworden.
Nadat eenige getuigen waren gehoord, heeft
het O.M. gemeend, dat wel degelijk de poging
tot doodslag bewezen was. De officier eischte
1 jaar gevangenisstraf, waarvan 6 maanden
voorwaardelijk, met een proeftijd van 3 jaren.
Uitspraken 17 September.
Een gezelschap van een tiental dames-mu
sici onder de beproefde leiding van Paul Toe-
meyef heeft zich een plaatsje veroverd in
Atlanta" en met zijn muzikale shows ook
stormenderhand het publiek voor zich gewon
nen. Men heeft zijn eigen podium meegebracht
en weet op een allerhandigste manier gebruik
te maken van den microfoon, waardoor de
muzikale prestaties ongetwijfeld nog beter
tot hun recht komen.
In rijke verscheidenheid geeft men de vel®
inslaande nummers aan het publiek dat op
zijn beurt de muziek, zang en dans op prijs
weet te stellen.
