POLITIEKE IDEALEN.
-.XJ
WOENSDAG 30 SEPTEMBER 1936
Groote vergadering in
Lommerrijk.
henri de Greeve voert het woord.
PROTEST TEGEN
SPAANSCHEN
GRUWEL.
DEN
Oproep tot de jonge mannen om
paraat te zijn.
HILLEGERSBERG.
UNFAIRE BESTRIJDINGSWIJZE
EEN ONGEVAL.
R. K. STAATSPARTIJ.
Pater Borromaeus over de vorming
van een christelijk front.
BLEISWIJK.
SCHOONHOVEN.
R.K. VROUWENBOND.
MAASSLUIS.
KLEM GEREDEN.
VLAARDINGEN.
In aamenwerking met haar zusterclub van
Schiebroek heeft de R. K. Politieke Propagan-
daclub „Dr. Schaepman" Maandagavond in de
groote zaal van Lommerrijk, die overvol was,
een uitstekend geslaagden propaganda-avond
gehouden. De zaal was voor deze gelegenheid
kwistig met vlaggen en groen versierd.
Nadat de voorzitter van „Dr. Schaepman",
de heer Th. van Vliet, erop gewezen had, dat
katholiek Hillegersberg en Schiebroek paraat
moeten zijn voor de komende kamerverkiezin
gen in 1937, verkreeg allereerst 't woord de
heer H. F. J. Brink, voorz. der R.K. Staatspartij
afd. Hillegersberg, die in uitzicht stelde, dat
ter vergadering van de Kamercentrale Leiden
waarschijnlijk het volgende program van
actie zal verdedigd worden:
alle pogingen dienen in het werk te wor
den gesteld, om zoo spoedig mogelijk weder
tot een hechte samenwerking met de andere
christelijke partijen te komen;
nooit zal worden overgegaan tot de vor
ming van een zg. zwart-rood blok, aangezien
dit moet leiden tot ondergang onzer katholie
ke eenheid in de Staatspartij (applaus);
krachtige strijd tegen de godloozenbewe-
ging en de zedenverwildering;
versterking en handhaving van gezag en
orde;
tegengaan van alle anti-nationale of ge
ïmporteerde politiek (applaus)
omvorming der maatschappij op corpora
tieven grondslag;
voor groote gezinnen meer tegemoetkoming
van staatswege, o.a. in de heffing van directe
en indirecte belastingen;
gelijkstelling ook voor het middelbaar en
hooger onderwijs;
krachtige bestrijding der werkloosheid;
zoodanige rechtvaardige steunregeling te
bewerken, die inkrimping van den steun, in
welken vorm dan ook, voorkomt.
Spr. keerde zich ten slotte tegen de Katho
lieken, die zich door de N.S.B. laten inpalmen.
De weleerw. heer Henri de Greeve, die
onder geestdriftig applaus vervolgens het
spreekgestoelte beklom, hield daarna zijn met
spanning tegemoet geziene rede.
Rede Henri de Greeve.
Spr. behandelde allereerst den inhoud van
het pamflet, dat op straat vanwege de N.S.B.
aan alle bezoekers was uitgereikt. Eenige
maanden geleden hield spr. een rede over de
N.S.B. te Schiedam, zuiver over beginselen.
Onder de pauze waren verschillende N.S.B.'ers
naar him kringhuis gegaan, waar zij getracht
hebben een antwoord te formuleeren op wat
vóór de pauze behandeld was. Toen ik, aldus
spr., tijdens het tweede deel van mijn rede
dat pamfletje in handen kreeg, hetwelk in
middels aan verschillenden was rondgedeeld,
en eenige korte, onbewezen beweringen be
vatte, heb ik mij onmiddellijk bereid ver
klaard tot debat, al moest het tot vier uur
duren. Daarop heeft echter niemand gerea
geerd. Een volle maand later verscheen in
„Volk en Vaderland" een heele z.g. weerleg
ging, alleen gebaseerd op een vrijwel zonder
argumenten weergegeven courantenverslag.
Het artikel was geteekend: „Een Katholiek
N.S.B.'er". Waarom kwam de man niet met
zijn naam voor den dag Ik doe dat toch
ook. Een paar maanden later kwam ik daar
terug en als weerwraak werd toen ook dit
pamflet verspreid. Bij het lezen daarvan moe
ten de menschen wel denken: dat moet voor
hem buitengewoon pijnlijk zijn, omdat daarin
particuliere dingen uit mijn leven worden ter
sprake gebracht, waarmee geen N.S.B.'er iets
heeft te maken (applaus). Particuliere aan
gelegenheden brengt men niet in het publiek.
Mijn moeder zei eens, aldus spr., toen ik ver
driet had, omdat ik gepasseerd was op school:
Als het met den Baas hierboven in orde is,
trek je je van de menschen niets aan. Dat
hoop ik te huldigen tot aan mijn dood. Het
is in orde Wat baas Mussert er van denkt,
laat me koud (stormachtig applaus).
Alleen een systeem, dat gebrek heeft aan
inhoud, aan een zuiver sterk sprekend begin
sel, neemt zijn toevlucht tot den laster. Men
heeft gegrepen naar een onraakbare figuur als
Mgr. Lemmens, naar een dr. Poels, een pater
Dr. Muckermann, een Aalberse, in wien geen
bedrog is en dien wij onder elkander veree
ren, ik zou bjjna zeggen: als een heilige. Wan
neer men ook naar mij grijpt, welnu dan ben
ik in goed gezelschap en ik ga er groot op
(Applaus.)
Wij denken over onze tegenstanders beter
dan zij over ons. Ik ben eerlijk overtuigd dat
Mussert het zonder eenigen twijfel uitstekend
bedoelt en wij zeggen nooit, dat er bij Mus
sert iets zou voorzitten van persoonlijke eer
zucht, al moeten wij zeggen, dat hij zich in
zijn systeem vergist. En ik ben ook over
tuigd, vervolgde spr., dat wanneer hfl dit
pamflet leest, hij zich zal schamen over zijn
volgelingen, die roet werpen in den soep, waar
op hiij ons Nederlandsche volk zoo feestelij
heeft willen tracteeren.
Afgezien van alle andere beschouwingen is
het positief een tactische fout van Mussert
geweest een raad van katholieken in te stel
len, om de eigen belangen en grieven der ka
tholieken op te vangen. Met het instellen van
dien raad geeft hij ons, nu het nationaal-so
cialisme door de bisschoppen verboden is, een
klap in het gezicht. Want hij veronderstelt
blijkbaar, dat wij zulke onbenullige menschen
zijn, dat wij met onze wenschen zullen komen
aandragen bij menschen, die de gehoorzaam
heid hebben opgezegd.
De Kerk en de N. S. B.
En om nu tot het onderwerp te komen:
wanneer wij in of buiten de staatspartij voor
het publiek optreden om te spreken over het
nationaal-socialisme, dan zouden wi) dat een
welwillendheid kunnen noemen. Want het
nationaal-socialisme is voor ons, katholieken,
geen kwestie meer.
Als Rome gesproken heeft, is de zaak afge-
loopen. Kunnen wij ons op redelijke gronden
wagen aan een nationaal-socialistisch avon
tuur? De bisschoppen van Nederland geven
daarop het antwoord in hun vastenbrief, mooi
en interessant, kristalhelder en practisch, in
gesteld op de ondervinding van het verleden,
m. a. w. het inspireert zich op het normale
verloop van de menschelijke dingen, die niet
het bovennatuurlijke tot grondslag nemen en
dat noodzakelijk verloopt naar of uitloopt op
mislukking.
Waagden de bisschoppen zich op een ter
rein, waar zij niet thuishoorden, de politiek
Neen. Een politiek systeem wordt gesteld
naast de christelijke leer. Het gaat over be
ginselen.
Spreker las dan een citaat uit genoemde
vastenbrief voor en vervolgde: er zijn ook met
de N. S. B. beginselen gemoeid, normen, die
een menschelijke verhouding, zooals de staat,
regelen naar Gods wil met de schepping. God s
plaatsbekleeder heeft hier recht van spreken.
De verhouding tusschen Kerk en Staat wordt
in dezen vastenbrief in een meesterstukje van
beknoptheid en duidelijkheid uiteengezet.
Voor ons, katholieken, is de bron van recht,
moraal en vrijheid God, niet de staat. Wanneer
dus de staat zich daar tusschen schuift, is dat
in strijd met onze beginselen.
Graaf d'Ansembourg heeft gezegd: bij de
N. S. B. is geen sprake van een totalen-staats
idee, noch van onbeperkte dictatuur. Dus
slaat de brief van de bisschoppen niet op ons.
Men zal vragen: waarom leggen de katholie
ken en de bisschoppen zich niet neer bij de
uitdrukkelijke verzekering van Mussert en bij
diens tegemoetkomend antwoord aan den
Deken van Amsterdam Ik antwoord: omdat
de bisschoppen met het heilig instinct van de
Moederkerk en achter zich een ondervinding
van 2000 jaren, met hun theologisch inzicht
in de wereld, kennende menschen en dingen,
kennende hun wisselvalligheid, rekening hou
den met de praktijk.
Wat de bijzondere verhoudingen in ons land
betreft, is het bij de vage theorieën van de
N.S.B. moeilijk uit te maken, in hoeverre bij
fascisten en nat.-socialisten de totale staat
niet toch naar voren komt. Alles is te vaag.
Als iemand bij den winkelier komt_ met een
contract en hij vindt het te vaag, dan teekent
hij niet en zegt: daar doe je me den das mee
om! Zoo oordeelen ook ie bisschoppen, wan
neer het erom gaat de Kerk afhankelijk te
maken van vage theorieën.
Vage theorieën der N.S.B-
Wel wordt beweerd, dat de totale staat ver
worpen wordt door de N.S.B., maar daar
naast staat letterlijk: als verwerkelijkte
geestelijke vrijheid is de staat de verwerke
lijkte zedelijkheid zelve. Voor ons is God ech
ter de verwerkelijkt zedelijkheid.
Een ander citaat spreekt sterker: de staat
is het tot zelforganisatie gekomen recht. Ik
antwoord: God is het recht Nog een citaat:
de plichten van de burgers tegenover den
staat gaan boven hun persoonlijke rechten.
Maar de mensch was er eerder dan de staat
en had rechten, die van God kwamen! En ten
slotte staat er: wat de gerechte staat doet,
zal vanzelf zedelijk en redelijk zijn.
Ik wil, aldus spr., van deze formuleeringen
niet eens beweren, dat ze ketterijen zijn, maar
alleen, dat ze blijkbaar zijn geformuleerd door
een zeer slecht filosoof. Niemand weet met
deze uitlatingen, waar hij aan toe is. Kan de
Kerk zich dan aan dergelijke beginselen toe
vertrouwen
Nog vager wordt het, als wij het antdoord
lezen van Musselt aan mgr. van Noort, want
dit is lijnrecht in strijd met zijn eigen pro
gram. Deken van Noort vroeg of volgens de
N.S.B. de enkeling, het huisgezin en de Kerk
rechten hebben, onafhankelijk van den staat.
Mussert zei ja, het officieele programma zegt
neen. Is dat vaag of niet
De Kerk heeft teveel ondervinding, om zich
neer te leggen bij prachtige woorden en schit
terende bedoelingen. Maar wat hebben wij
aan eerlijke bedoelingen van Mussert De
bisschoppen hebben in hun beschouwingen
betrokken de wijze, waarop gewoonlijk men
schelijke instellingen verloopen zonder den
remmenden, zuiverenden en controleerenden
invloed van het godsdienstig beginsel. De
Kerk kent de menschen. Idealen worden in
menschenhanden gauw verkwanseld en ver
haspeld. Allerlei persoonlijke invloeden doen
zich gelden. Persoonlijk egoïsme treedt op den
voorgrond, daar de ideale persoonlijkheid niet
alles alleen afkan. Waar is de rem Nergens!
Het heele nationaal-socialisme is fiosofisch en
theologisch bekeken zuiver humanistisch en
alles wat louter menschelijkheid is, leidt op
den duur noodzakelijkerwijze tot onmensche-
lijkheid.
De les van het verleden-
Hebben wij niet geleerd uit het verleden
Komen de katholieken niet altijd in het ge
drang Men kan weten, dat wij in ons land
een loopgravengevecht hebben moeten voeren
om te zijn, wat we nu zijn. Nu nog vechten wij
om gelijkstelling bij benoemingen. Zal het in
den nat.-socialistischen staat anders zijn
Graaf d'Ansembourg en van Vessem zeggen
ja. Wij hebben geen reden om te twijfelen aan
hun goede bedoelingen, maar men laat ons af
wachten zonder de zekerheid. Als waarborg
hebben wij alleen de verzekering van Mussert
en van eenige anderen, maar wat koopen wi)
daarvoor Wij hebben het voorbeeld van
Duitschland, Als iemand ooit teleurgesteld is
in zijn verwachtingen, dan is het wel mgr.
Groeber. Daar had men zelfs waarborgen met
een concordaat. Wat is ervan terechtgekomen
Een barbaarsch heidendom is losgebroken,
dat op den langen duur, als er geen kente
ring komt, veel funester en geraffineerder
gaat werken dan een rechtstreeksche kerk
vervolging. Het nat.-socialisme in Duitsch
land is geworden een cultuur-bolschewisme.
De wereld wordt op het oogenblik gegeeseld
door een grooten knoet: aan het eene einde
het bolschewisme, aan het andere einde het
nationaal-socialisme. En ik behoef u de chaos
en de ellende niet te beschrijven van een ge
muilkorfde pers, van opgeheven bladen, weg-
gevluchtep riesters, van 'n hernieuwden strijd
om de jeugd, een zwijmel van rassengroot-
heid, gezuiverde en aangepaste bijbels. Hitier
heeft 101 verstandige dingen gedaan, maar
die waren al lang geboren in het hoofd van
Brüning en in Nederland bij Aalberse.
Duitschland een waarschuwing.
Men verwijt mij van N.S.B.-zijde: u begaat
de fout naar Duitschland te kijken; wrj zijn
anders. Maar het program van Mussert is een
overschrijfsel van het Duitsche fascisme. Het
is Made in Germany. Als men met N.S.B.-
leiders onder vier oogen praat, komen hun
tongen los. Wat blijkt dan Dat zij kijken
naar Duitschland en er gaan kijken. Dan
komen zij terug met nieuwe leuzen. Met het
volslagen gebrek aan oorspronkelijkheid is het
crgvaar groot, dat de verdere ontwikkeling zal
geschieden naar Duitsch model. Het getallen-
succes in Duitschland verblindt de leiders hier.
Velen hopen in 't klein te bereiken, wat daar
in het groot gebeurde. Maar dat getallensucces
in Duitschland is in hoofdzaak verkregen door
gewelddadige gelijkstelling, door angst om
den broode. De Duitschers zijn in ieder geval
in het verleden gewend geweest om gedrild te
worden, maar een vrijheidlievend volk als het
onze houdt daar niet van, doch het zal vanzelf
aangepakt, omdat wij anders toch niet onzen
mond houden. Er is dus inderdaad gevaar,
dat de N.S.B.staat moet ontaarden in een
dwangstaat.
Als ik met N. S. B.-ers praat, is het eeuwig
weerkeerende antwoord: als wij de baas zijn
dan gaat jullie invloed niet verder dan de
deur van de kerk. Daarbuiten hebt jullie niets
meer te vertellen. Het is te begrijpen, dat wij
allereerst denken aan ons geestelijk bezit,
waarvoor wrj jaren hebben gevochten. Een
Mussertjeugd zal als een Hitlerjugend hei-
densch worden, min of meer. Het centrum van
de belangstelling wordt getrokken van de
geestelijke, de spiritueele, de katholieke sfeer
naar het totaliteitsachtige ideaaltje, dat al
leen in staat is aan het nationaal socialisme
den ruggesteun te geven van een noodzakelijk
groot-geziene zaak. Wil de N. S. B.-beweging
inslaan, dan moet die hebben een groot ideaal,
anders pakt zij de massa niet. Maar bij ge
brek aan een bovennatuurlijken grondslag kan
dat ideaal niet meer zijn de Christelijke ge
dachte in al zijn volheid. Dan moet er iets
anders zijn om er een ideaal van te maken.
Wat blijft er over Niets anders dan de staat.
In Duitschland staat een man op, die zegt
Wat, jullie denken Ik zal voor jullie denken.
Vooruit, onder den deksel! Hitier heeft gezegd
ik ben uw geloof. De vraag is maar: wat denkt
hij; hij is een ongecontroleerde denker. In
geloof en zeden denkt voor ons Z. H. de Paus.
Maar wat heeft Hij achter zich? De H. Geest
spreekt tot hem: „Zie, Ik ben met U tot aan
het einde der wereld." Maar wat heeft Mus
sert achter zich? Welke Pinksterstorm is over
hem heengegaan? Als wij ons aan hem toe
vertrouwen, leggen wij in handen van een
ongecontroleerden denker het onderwijs, de
pers, de organisaties, de katholieke actie.
Zoo'n ongecontroleerde denker kan 's avonds
iets anders denken dan 's morgens. De eenige
controle zou nog zijn een concordaat en
Duitschland leert ons, hoe dat is nagekomen.
Tachtig procent van de katholieken in de
N. S. B. bedoelen het goed. Zij willen niet
anders dan een betere wereld, een betere toe
komst, welvaart in hun gezin. Het is mensche-
lijk en te begrijpen. Als een kat in 't nauw z:t
doet hij rare sprongen. Zij zeggen: de libera
len, de staatspartij, de socialisten hebben het
niet klaargespeeld, laten wij het eens bij de
N. S. B. probeeren, die geeft wel een boterham.
Doch daarop is een antwoordwat het zwaarst
is, moet het zwaarst wegen. Het beginsel gaat
voorop. Het crisisvraagstuk is internationaal.
Dat hebben de knapste menschen nog niet we
ten op te lossen, dat lost Mussert ook niet op.
Waar moeten we heen? Dat kan geen
mensch zeggen. Maar ik voel het als een ont
zaglijke opluchting als in die crisismisère voor
je oogen oprijst de Bisschop, Gods man, een
profeet, gezalfd, geheiligd en gewijd. In Hem
spreekt de leiding Gods, de Heilige Geest, die
rustig zegt: Daarheen! Dat niet! En dan ken
ik maar één antwoord: spreek monseigneur,
uw dienaar luistert!
Na de pauze heeft de gewijde spreker op
duidelijke wijze verschillende moeilijkheden
weerlegd en vragen beantwoord.
Volgens spreker maken wij tegen het fas
cisme als regeeringsvorm hoegenaamd geen
bezwaar, mits er waarborgen zijn dat de be
ginselen gehandhaafd worden. Maar tegen het
fascisme als levensbeschouwing maken wij
alle bezwaar en aangezien hier in Nederland
die twee samengaan, staan wij vanzelf daar
lijnrecht tegenover. Volgens spr.'s inzicht is
het beroerdste parlement nog beter dan het
beste fascisme. In dat parlement kun je ge
knauwd worden, maar de stukken komen ten
minste op tafel. In het andere systeem is het
eenvoudig: Hou zee en Hou je bek!
IVie zitten in de N.S.B.
Het program der N.S.B. bevat weliswaar
niets dat tegen het geloof ingaat, maar het
bevat ook niet, dat het de godsdienstige be
ginselen waarborgt. Aan het negatieve hebben
wij niets, wij willen het positieve. Bovendien
meent men toch niet, dat wij gaan zitten in
een partij naast een dominee, die oris Eucha
ristisch congres zoo bitter bespot heeft, of
naast een ander, die in ons land de grootste
vijand is van de Mariavereering(geroep:
nooit! en: Lang leve onze Bisschoppen!) Moe
ten wij gaan zitten naast vrijmetselaars en
anti-papisten
De vraag: Heeft de Paus het niet aan het
fascisme te danken, dat Hij geen gevangene
meer is in het Vaticaan? zou kunnen bewijzen
dat Mussolini een buitengewoon handig en
verstandig politicus geweest is. Maar het zou
ook kunnen zijn ik zeg niet dat het zoo is
dat als de Paus door uit Italië te verdwijnen
aan de Italiaansche toestanden een grooten
dienst had bewezen, hij er hem uitgejaagd zóu
hebben. Men wil toch niet een land met het
katholicisme als staatsgodsdienst met het
onze vergelijken!
Met een opwekking om ons zelf te blijven
en eenige propagandistische woorden voor het
lidmaatschap van de propagandaclubs besloot
spr. zijn meermalen langdurig toegejuichte
rede.
Het was middernacht, toen tot slot het Wil
helmus werd gezongen.
Na afloop van de prachtig geslaagde ver
gadering van de R. K. Propaganda-club „Dr.
Schaepman" in de zaal van Lommerrijk, werd
naar aanleiding van het optreden van den
Weleerw. heer Henri de Greeve als spreker
op dezen avond, vanwege de N.S.B. gerea
geerd door verspreiding van het reeds eerder
gesignaleerde beleedigend pamflet, dat niet
alleen bij de katholieken, doch ook bij niet-
katholieken om zijn onguren inhoud als een
zeer unfaire bestrijdingswijze werd gekwali
ficeerd. Algemeen was men van oordeel, dat
de N.S.B. zich wel zeer zwak moet gevoelen,
om op" deze wijze den strijd te voeren.
Het 2-jarig zoontje van den bakker Lex-
mond uit de Berglaan is Maandag terwijl het
kind op de straat liep, plotseling van het trot
toir afgestapt, waardoor het is aangereden
door een met een paard bespannen wagen van
J. S., die ook de bestuurder was.
De kleine kwam onder den wagen terecht en
bekwam een hersenschudding.
Het kind is de ouderlijke woning binnen ge
dragen en wordt daar verpleegd.
In het verslag van den door de R.K. Propa-
gandaclub „De Schaepman" georganiseerden
avond werd als voorzitter van de afd. Hille
gersberg der R.K. Staatspartij genoemd de
heer W. A. Brink. Dit moest luiden H. F,
Door de Paters Franciscanen van het
Boschje werd met succes een oproep gericht
tot de jonge mannen van 20 tot 30 jaar uit
hun parochie. Dinsdagavond 1.1. was de zaal
van de schoolbioscoop eivol met jongeren van
allen rang en stand. Pastoor Hase leidde in,
kort en geestdriftig, Pater Gianotten zette uit
een, dat juist op de jonge kerels een beroep
werd gedaan, omdat blijkens de berichten en
de krantenfoto's zij het zijn, die in Spanje
Kerk en beschaving neerhalen daarom dus
ook eerherstel, niet door lieftallige pro
cessiebruidjes, maar door stoere jonge
mannen, die geschiedenis kunnen maken. In
een ontroerende stilte werd geluisterd naar de
improvisatie van een der jongeren, dié aan
spoorde tot een sterk inwendig beleven van
de te stellen daden. Onvergetelijke oogenblik-
ken! Spontaan kwam op het plan, Zondag
morgen eerst een gezamenlijke H. Communie
te houden.
Zondagavond was de Boschjeskerk tjokvol,
toen een 200 jonge mannen, vlaggen voorop,
onder dreunende orgelklanken in marschtempo
de kerk binnentrokken om zich als een wacht
in de volmaaktste orde te scharen rondom het
altaar op het hooge priesterkoor.
Toespraak van pater Borromaeus.
Pater Borromaeus de Greeve sprak Berich
ten uit de krant wekken niet alleen deernis
met het arme Spaansche volk, maar maken
ook duidelijk, dat niet alleen beestmenschen,
maar ook Satanskerels aan den gang zijn. Dat
gevoel van medelijden wordt overstemd door
heilige verontwaardiging, al op vele plaatsen
geuit, maar hier op eigen en juiste wijze. Wij
willen laten hooren eerstens een luid gespro
ken woord van protest en waarschuwing,
tweedens 'n biddend gesproken woord van eer
herstel. Het eerste is noodzakelijk, omdat de
liberale pers zwijgt en de Marxistische liegt en
bedriegt. Spreker protesteerde niet alleen te
gen de onteering van menschen, maar vooral
ook tegen de onteering van Christus. Tegelijk
met dit protest klinke een woord van waar
schuwing, omdat zoovele groepen in ons va
derland sympathiseeren met den Godshaat in
Spanje, zooals een soc.-dem. in het boekje
„Spanje" schreef: „Hun strijd is onze strijd",
groepen, die met groote sommen gelds steu
nen, plunderaars, moordenaars en beeldstor-
mers. Ook hier in Nederland vormen soc.-de
mocraten en communisten een eenheidsfront
met het Spanje van kameraad Largo Cabal-
leros. Spreker spoorde aan een eenheidsfront
te vormen van al wat Christen is in Neder
land, prees B. V. L. en Burgerwachten, maar
vond dit niet voldoende, daar deze groepen al
leen in de-uren des gevaars zullen optreden.
Reeds te voren is een eenheidsfront noodig in
den geestelijken strijd tegen volksvergiftiging,
leugen en cellenbouw. De Nederlandsche
Leeuw is slapende niets meer waard dan een
slapende keeshond. We moeten hem wekken
anders komt hij achter de tralies van den die
rentuin. Spreker gaf toe, dat als horden
van Hunnen en Barbaren van buiten af over
onze grenzen komen, wij machteloos staan en
hebben te berusten in het wereldgericht van
den Almachtigen God, en de beproeving heb
ben te doorstaan, alleen bedacht op eigen ziele-
heil. Maar hier in ons Vaderland staan wij
sterk, als wij een krachtig eenheidsfront
vormen.
De akte van eerherstel leidde 'spreker in,
door er op te wijzen, dat onteering Gods erger
is dan onteering der menschen. Die nog een
sprankel geloof heeft, voelt zich gedrongen,
bij zooveel ontkenning erkenning, bij zooveel
ontrouw trouw, bij zooveel haat liefde te be
tuigen. Ditmaal zal eerherstel gebracht wor
den bij monde van de jonge mannen van de
parochie.
In ademlooze stilte luisterde de menigte
naar die eene stém uit de jongemannengroep
die verklaarde, waarom jonge mannen hui
verend stonden op de plaats, die anders slechts
door de priesters bestreden wordt; waarom de
priester nu terugtrad en de leek in dit uur
naar voren kwam. Wjj jongemannen moeten
anderen door onze levenshouding aantrekken,
niet afstooten. Alle aktie, die we voeren moet
staan onder de leiding van het kerkelijk gezag
Wat zijn wij, katholieke jonge mannen, dikwijls
slap, vergeleken met anderen. De stem deed
een beroep op allen, opdat liefde en recht zou
den zegevieren, nu het uur der leeken is ge
slagen.
Hierna hieven allen het Credo aan, daar zat
pit in. Et in unam sanctam catholicam
apostolicam Ecclesiam, ja wij gelooven in de
Kerk, vervolgd en verraden lijkt gij ons nog
grooter! Kerk, onze Moeder, op welk tijdstip
der geschiedenis toonde U duidelijker uw een
heid, uw heiligheid, uw katholiciteit? Et vi
tam venturi saeculiEn als wij moeten
bedolven worden onder de puinen van de kerk
in Europa, geen nood, de beproeving is kort,
het stralende leven wacht ons van de over
zijde van ons martelgraf.
Na de Benedictie wendde Pastoor Hase zich
tot de jonge mannen rondom hem een pa
rochiale stoottroep moet gevormd worden in
blijvend verband zonder de starheid van een
stugge organisatie onder twee voorwaarden
discipline onder het kerkelijk gezag en paraat
heid voor elke aan te wijzen actie. Met een
daverend: „Christus vincit, Christus regnat,
Christus imperat, Christu3 wint, Christus re
geert, Christus heerscht" werd de indrukwek
kende plechtigheid besloten.
R. K. VOLKSBOND.
De afd. Bleiswijk heeft voor het a.s. seizoen
haar eerste vergadering gehouden, ter op
stelling van het winterprogram. Behandeld
werden ingekomen stukken, waaronder een
rekest i.z. nieuwe steunregeling waarvan een
afschrift verzonden is aan B. en W.
Na een toelichting van den heer F. Keesen,
districtsbestuurder te Rotterdam, werd beslo
ten te beginnen in October en elke maand
tot Februari 1937 een les te geven over het
communisme. Voorts zal de geestelijke advi
seur geestelijke problemen behandelen. De
lessen zullen gegeven worden op 21 October,
18 Nov., 16 Dec. en 20 Januari a.s. en nog
andere data, welke nader bekend gemaakt
zullen worden.
De lessen zijn toegankelijk voor alle Katho
lieken der parochie. Tevens werd medege
deeld, dat a.s. winter een film vertoond zal
worden over Herwonnen Levenskracht. Hierna
volgde rondvraag en sluiting.
ook met dergelijke middelen moeten worden i Brink Sr.
De afdeeling Rotterdam van den R. K.
Vrouwenbond opent haar gevarieerd program
ma op de gebruikelijke wijze met een plech
tig Lof met predikatie door den weleerw. heer
J. Karskens in de kapel van de Eeuwigdurende
Aanbidding in de Eendrachtsstraat op Don
derdag 1 October, 's avonds half 9.
We verzoeken alle leden zooveel mogelijk
hierbij tegenwoordig te willen zijn, teneinde
Gods zegen over ons werk en onze gezinnen
af te smeeken..
Voor den kleutercursus van Zuster Peters-
Kalf, kunnen zich nog cursisten opgeven aan
het secretariaat Beukelsdflk 152.
VOOR DE WERKLOOZEN
Op Woensdag 7 October zal het R'damsch
gezelschap The Haioah Brothers in de groote
zaal van het Nutsgebouw een revue opvoeren
genaamd „Allemaal Malligheid". Alle werk-
loozen met hun huisgenooten hebben vrije toe
gang, doch plaatsbespreking is verplichtend
gesteld ad 5 cent per plaats. Voor zoover er
nog plaats is, kunnen niet-werkloozen toe
gang krijgen. De opbrengst is ten bate van
een te houden bootreis in 1937 voor alle ge
zinnen van werkloozen. Het genoemd gezel
schap zal, gezien het mooie doel dat er mede
wordt beoogd, deze opvoering gratis geven.
Een Schnh. Band zal deze uitvoering met po
pulaire muziek opluisteren. De werkloozen
kunnen hun toegangsbewijzen afhalen op den
dag der uitvoering van 12—1 uur aan de zaal
en niet later.
MELK EN SCHOEISEL
De afd. Schoonhoven van de Vereeniging
voor Volksonderwijs heeft aan den gemeente
raad het verzoek gericht om aan school
gaande kinderen melk en schoeisel te ver
strekken. Het betreft hier om een beginsel
besluit uit te lokken.
ZWEMBAD GESLOTEN
Gezien het gure weer van de laatste dagen
heeft het bestuur van de zwem- en badinrich
ting doen besluiten, deze instelling vanaf
heden te sluiten.
ROODE KRUIS-COLLECTE
Deze week zal alhier een collecte worden
gehouden ten bate van het Roode Kruis.
HET „HANZE"-JUBILEUM.
De afd. Schoonhoven van de R. K. Midden
standsbond „De Hanze" heeft haar 20-jarig
bestaan op plechtige wijze herdacht. Nadat
Zondagmorgen een H. Mis was opgedragen,
waaronder de leden ter H. Tafel naderden, is
Maandagavond, In een gezellige bijeenkomst
dit jubileum herdacht in de zaal van het R. K,
Vereenigingsgebouw „St. Jozef". De zaal was
aardig versierd met vlaggen en bloemen en
het was er aangenaam te zijn wanb...... de
kachel brandde.
Aanwezig waren o.a. de Pastoor W. C. C
Albers, de oud-geestelijk-adviseur kapelaan L,
v. Teijlingen en de geestelijk adviseur kape
laan P. Y. M. Mathijsen.
Nadat de bijeenkomst door Pastoor Albers
met gebed was geopend heeft de voorzitter der
afdeeling, de heer A. v. Baaren een kort
resumé gegeven van hetgeen voor belangrijks
in deze 20 jaren was gebeurd, waarbij hij op
merkte, dat op 27 September 1916 de afdee
ling met aanvankelijk 16 leden was opgericht.
De le voorzitter was wijlen de heer C. J. M.
v. d. Braak; de heeren A. v. Baaren secretaris
(thans voorz.) en wijlen de heer J. M. Moes,
penningmeester. Nadien werd nog een corres
pondentschap der Hanzebank en Afd. Hanze-
Spaarbank opgericht, waaraan echter niet
zulke aangename herinneringen zijn verbon
den.
In deze 20 jaren heeft de vereeniging vee
verlies geleden door overlijden en vertrek van
leden enz. en was min of meer kwijnende, tot
dat de oud-adviseur Kap. v. Teijlingen, deze
bijna slapende organisatie, door een bazuin-
stoot heeft wakker gemaakt en nieuw leven
heeft ingeblazen. Sedertdien kwam er meer
en mëer leven in en spreker hoopte, dat in
de toekomst elke R- H. Middenstander de
plaats zou innemen waar hij thuis hport, n.l.
in zijn eigen Hanze-organisatie (applaus).
Nadien kreeg de oud-geestelijk-adviseur
Kap. v. TeyUngen het woord, die meedeelde,
dat hjj per telefoon was uitgenoodigd om op
dezen feestavond aanwezig te zijn, waaruit
bleek, dat ze hem in Schoonhoven nog niet
geheel waren vergeten. Hij had dit verzoek
gaarne aanvaard en het deed hem goed de
oude, bekende gezichten weer eens te zien. Hij
wenschte het bestuur en de leden van harte
geluk met dit jubileum en het deed hem ge
noegen den bazuinstoot te hebben gegeven
voor grooteren bloei van de afdeeling. Met
dankbaarheid dacht hij terug aan vroegere
jaren, hoewel het pad niet altijd over rozen
ging en het niet altijd rozengeur en mane
schijn was.
Nu de afdeeling wederom haar plaats heeft
ingenomen die deze in de Maatschappij moet
hebben, hoopt hij van harte, dat trots de be
roerde tijden het gegeven moge zijn, dat de
afd. Schoonhoven van „De Hanze" moge groei
en en bloeien. En dit is mogelijk, wanneer men
eikaars werk weet te waardeeren. Eendrachtig
samenwerken met andere ter plaatse staande
Middenstandsvereenigingen moet voorstaan
en men moet respect hebben voor elkaais
principes, maar wij eischen een Katholle
principe. Daarom leden, schaart u om he e
stuur en helpt mede de Hanze te steunen
(hartelijk applaus).
De tegenwoordige geestelijk-adviseurheeft
daarop nog eenige woorden gesproken en de
afdeeling gelukgewenscht met het jubileum.
Hij was blijde met zoo'n bestuur te mogen
samenwerken en hij hoopte, dat zij, die nog
geen lid zijn, zich binnenkort als lid zullen
aanmelden. Hij verwachtte, evenals zijn voor
ganger als geestelijk adviseur, aan den op
bouw te kunnen medewerken (applaus).
Nadat het Bondslied van den R. K. Midden
stand was gezongen, heeft de heer A. C. Dee-
renberg nog enkele woorden gesproken en
heeft het een goede gedachte gevonden, dat
ook alhier aanwezig waren de leden van de
afdeeling van de jongen Middenstanders. Spre
kende namens de gemeente, heeft hij de ver
eeniging alle mogelijken steun toegezegd.
Hierna ging men over in huishoudelijk samen
zijn.
De motorrijder H. uit Rotterdam reed op
den Zuiddijk klem tusschen een ijzeren hek
en zijn eigen wagen, zulks bij uitwijken voor
een uit den van tegenover gestelden kant ko
menden wagen.
H. liep ernstige verwondingen op aan zijn
rechter been. Hij werd door dr. Janzen voor-
loopig verbonden.
IN BEWARING GESTELD.
De recherche heeft weder in bewaring ge
steld J. H. v. E. uit deze gemeente wegens
het doen van valsche opgaven en geschrif
ten bij het Burgerlijk Armbestuur, waardoor
hij deze gemeentelijke instelling heeft bena
deeld.
Dit is nu de derde keer dat v. E. een zelfde
strafbaar feit pleegde.
DE AMBACHTSTEEKENSCHOOL.
Het gemeentebestuur vestigt de aandacht
op de ambachtsteekenschool. In de eerste
plaats die der ouders, maar dan ook van de
patroons, De jeugdige vakarbeiders moeten
worden opgewekt die school te bezoeken.
Waar de vakopleiding in de werkplaats steeds
minder wordt is het noodzakelijk dat zij
's avonds onderwijs genieten.
In het bijzonder wordt gewezen op de vak
ken der metaalbewerkers, timmerlieden, met
selaars en schilders.
Financieel kan het onderwijs geen bezwaar
zijn, daar het schoolgeld bedraagt per cursus
10 5 naai' de draagkracht der ouders,
terwijl een groot gedeelte der leerlingen den
cursus zonder betaling volgt.
De leermiddelen worden voor het grootste
deel gratis verstrekt. De nieuwe cursus vangt
aan op 1 October des avonds om 6% uur in
het schoolgebouw aan de Zuiddijk.
FLORALIA- EN CACTEEëNTENTOON-
STELLING.
Prijsuitreiking.
Zaterdagmiddag half zes waren de geluk
kige meisjes en jongens, die een prijs hadden
gewonnen op de gehouden Flora] i aten toon
stelling van den Volksbond tegen Drankmis
bruik, zoomede de bekroonde inzenders van
cacteeën en de heeren bloemisten in de zaal
Excelsior genoodigd om hun prijzen, resp.
herinneringsmedailles in ntvangst te komen
nemen.
De zaal was geheel gevuld met ouders en
kinderen, toen de heer D. van der Ende, voor
zitter van den Volksbond, deze korte samen
komst opende, de vele prijswinnaars (sters)
namens het Volksbondbestuur van harte geluk
wenschte met de behaalde successen en voorts
de ouders wees op het vele nuttige werk, dat
de Volksbondafdeeling nog buiten het orga-
niseeren van Floraliatentoonstelling ver
richtte. Spr. wekte daarom op zich als lid op
te geven.
Hierna was het de beurt van den heer
Adr. Smulders om de vele kinderen, elk met
een toepasselijk woord, de prijzen ter hand te
stellen. Naast de mooie medailles en kunst
voorwerpen werden zij gelukkig gemaakt met
boeken, couverts, déjeuners, bouwdoozen, pop
pen, ballen, enfin te veel oim alles te noemen.
De heeren cacteeëninzenders ontvingen naast
een wisselbeker voor den eersten prijs, me
dailles, terwijl ook de heeren bloemisten een
herinneringsmedaile in ontvangst hadden te
nemen.
Nadat de kinderen een tractatie ontvangen
hadden, was het woord aan den heer A. M.
P. Maarleveld, bestuurslid van den Volksbond,
die hulde bracht aan de heeren commissie
leden voor het vele werk, dat door hen was
verricht. Deze heeren toch hebben de afdee
ling weer eenige dagen bezorgd in September,
die als hoogtijdagen in de annalen van den
Volksbond zullen blijven aangeteekend. Als
herinnering bood spr. deze nijvere werkers
een geschenk aan namens het afdelingsbe
stuur.
Met een opwekking om ook volgend jaar
allen weer mede te werken en een driewerf
hoera voor de heeren musici, die ook nu weer
voor passende muziek hadden gezorgd, sloot
de voorzitter deze bijeenkomst. Met glundere
gezichten trokken de kinderen huiswaarts,
natuurlijk met het vaste voornemen volgend
jaar wederom een stekje te gaan opkweeken.
KRANIGE REDDING
In de Hoflaan viel een tot nog toe onbe
kende jongen in de haven. De heer Jan Kraak,
wonende Breede Havenstraat alhier, zag dat
de jongen zinkende was, bedacht zich niet
lang en sprong gekleed te water. Hij mocht
het genoegen smaken den knaap te redden.
WIE IS DE EIGENAAR?
Op het politiebureau alhier is in bewaring
een aluminium melkkoker, welke eenige we
ken geleden alhier vermoedelijk met geld
is ontvreemd. De eigenaresse wordt ver
zocht zich op het politiebureau te melden.
TEGEN DE PRIJSOPDRIJVING.
In verband met van de regeering daar
omtrent ontvangen instructie gelieven zij, die
reden hebben zich te beklagen over een on
dervonden niet gemotiveerde verhooging van
de prijzen van eerste levensbehoeften W,
als gevolg van de gebeurtenissen van den dag,
daarvan onverwijld kennis te geven aan de
Kamer van Koophandel voor de Beneden-
Maas alhier, eventueel onder overlegging van
bewijsstukken.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 2327 September
GEBOREN; Aartje, dochter van J. Ver
heul en M. J. de witt, 2 Bierslootsteeg 10
Bastiaan Dingeman, zoon van. N. van Be-
veren en K. Jordaan, Hijgensstraat 31
Hendrik, zoon van A. Eigenraam en A. Vons,
Callenburgstraat 59 Hendrika C„ dochter
van A. den Breems en N. van Roon, P. C.
Hooftstraat 20 Jacob, zoon van M. N. van
der Slikke en J- E. Don, Parkweg 16
Comelis, zoon van C. van der Burg en H.
Post, Binnensingel 88 Teuntje, dochter van
L. Hakker en A. Overduin, P. Heinstraat 24
Cornelia M„ dochter van F. Droppert en
H. Spanjersberg, Stationstraat 75 Gerrit
K., zoon van A. Brouwer en J. van der Struis,
Röntgenstraat 26 Arie, zoon van A. van
der Veer en G. Itelderop, K. Speelmanstraat
3 Franciscus J„ zoon van F. J. van Oos
ten en M. Brand, Dijklaan 71 Dirkje, dr.
van J. Schruijer en D. van Noord, Jac. van
Dijkstraat 1.
OVERLEDEN: Paulina Brouwer, 74 jr.,
echtgen. van G. den Breems, Rijkestr. 49
Maria Berkhout, 20 jaar, echtg. van I. van
Keulen, Joubertstraat 17 Ary Struijs, SI
jaar, wed. van M. van der Hoeven, v. Rie-
beekstraat C Alida Storm, 84 jaar, Hof
singel A.
