DONDERDAG 29 OCTOBER 1936
MGR. M. P. J. MÖLLMANN.
25 jaar kanunnik van het Haar
lemsche Kathedraal Kapittel.
m-mm
Plechtige viering in de
Kathedraal.
PERSPECTIEVEN SINDS
26 SEPTEMBER.
Honderden kwamen den jubilaris
gelukwenschen.
Na het aanpassen thans
aanpakken het parool.
UITVOER VAN LANDBOUW-
PRODUCTEN NAAR
BELGIË.
Hoofd- en Neusvenkouden
Doe wat Dampo in beide neusgaten.
Doos 30, Pot 50 ct. Bij Apoth. en Drogisten'
DAMPO daar 'ucht je wan op.
Heden worden hoogere heffingen
afgekondigd.
EEN FIETSER SLIPTE.
Door autobus gegrepen en gedood.
OPTREDEN TÉGEN EXCESSIEVE
UITINGEN EN EXTREMISTISCHE
STROOMINGEN.
Het beleid van den minister
van Justitie.
DE HUIDIGE MONETAIRE
TOESTAND.
VAN EEN DAK GEVALLEN.
DE RAMP VAN DE „VAN DER
WIJCK"
Dankbetuiging van de K.P.M. voor
de hulp der marine.
FORMALITEITEN VOOR AUTO- EN
MOTORRIJDERS AAN DE BELGISCHE
GRENS
diHf»aZ ™er 0t de N" S'
LEUGENS OVER SPANJE!
een indrukwekkend varken.
IN de feestelijk versierde kathedraal
te Haarlem droeg Mgr. M. P. J.
Möllmann, oud-vicaris-generaal van
het Bisdom Haarlem, hedenmorgen
een plechtige H Mis op ter gelegen
heid van zijn 25-jarig jubileum als
kanunnik van het kathedraal kapittel-
De H- Mis werd opgedragen met
pontificale assistentie van Z. H. Exc.
den Bisschop van Haarlem, Mgr. J- P-
Huibers en in tegenwoordigheid van
alle leden van het kathedrale kapit
tel, terwijl de kerk gevuld was met
een groot aantal geestelijken en
leeken.
Gisteren was 't 25 jaar geleden, dat mgr.
M. P. J. Möllmann door wijlen mgr. Callier
tot vicaris-generaal van het bisdom werd be
noemd, terwijl hij op denzelfden dag lid werd
van het kathedraal
kapittel. Eenigen
tijd geleden heeft
mgr. Möllmann
zijn arbeid als
vicaris-generaal
neergelegd, maar
bisdom en bis-
schopstad hadden
toen in den alge-
meenen rouw we
gens het overlijden
van mgr. Aenge-
nent, geen gele
genheid den stillen
werker op meer
officiëele wijze te
danken voor het
vele goede, dat hij Mgr. M. P. Möllmann,
tijdens zijn lang
durige loopbaan voor Haarlem's kerk heeft
verricht. Men heeft daarom dit jubileum, dat
mgr. Möllmann herdacht als kanunnik van
het kathedraal kapittel aangegrepen om den
verdienstelijken priester een welgemeende
hulde te bereiden.
De jubilaris had er prijs op gesteld, dat dit
feest voornamelijk kerkelijk zou worden ge
vierd. Daarom was de plechtige H. Mis van
dankbaarheid het hoogtepunt van den feest
dag. Door de zorg van enkele goede vrien
den was het hoogkoor van de kathedraal voor
deze gelegenheid feestelijk met groen en bloe.
men versierd. Van de hooge pijlers hingen de
roode draperieën, die de bisschopskerk op
hoogtijdagen zulk een vorstelijk aanzien ge
ven. Aan een der pilaren naast het hoogaltaar
prijkte het wapenschild van den feesteling, een
gouden molen op een azuren veld. Vanuit de
parochiale sacristie, waar celebrant en as
sistenten zich met de liturgische gewaden had
den bekleed, schreed mgr. Möllmann tusschen
een haag van fleurige vlaggen, waarmede le
den van de Graal een eerewacht vormden,
naar het altaar. Een oogenblik later trad Z.
H. Exc. mgr. J. P. Huibers door den hoofd
ingang de kathedraal binnen, waar hij werd
opgewacht door het kapittel en de geestelijk
heid, die bfl de plechtigheid assisteerde.
De bisschop, die in vol ornaat op zijn troon
pontificaliter assisteerde, werd bijgestaan door
de hoogeerw. kanunniken J. C. Aalberse en
J. H. Niekel als troondiakens. Diaken tijdens
de H. Mis was de hoogeerw. heer pastoor L.
A. A. M. Westerwoudt, kanunnik en oud-ple
baan van de kathedraal, terwijl mgr. J. v. d.
Tuijn, deken van Den Haag, als sub-diaken
fungeerde. De lagere functies werden vervuld
door kapelaans van de kathedraal en van de
andere Haarlemsche parochiekerken. Op het
priesterkoor had plaats geéomen mgr. N.
Stam, bisschop van Kisumu. De leden van
het hoogwaardig kapittel woonden de H. Mis
bij op hun plaatsen in de koorbanken.
Van de vele geestelijken, die nog in het
priesterkoor hadden plaats genomen noemen
wij o.a. den hoogeerw, heer H. C. J. Sondaal,
deken van Haarlem en eere-kanunnik van
het kathedraal kapittel, deken J. L. Dankel-
man van Delft, eveneens eere-kanunnik van
het kapittel, de hoogeerw. dekehs van het
bisdom, mgr. dr. Bejjsens, hoofdaalmoezenier
kolonel J. J. J. Noordman, regent N. Am-
merlaan van het klein-seminarie Hageveld
en vele geestelijken uit het bisdom.
Het middenschip der kathedraal was voor
het grootste gedeelte met geloovigen gevuld.
Verschillende autoriteiten in openbare licha
men en het vereenigingsleven, die op ver
schillend terrein met den jubilaris samen
werkten, hadden op de eerste rijen plaats
genomen. Ook voor deputaties van de jeugd
verenigingen was een speciale plaats ge
reserveerd.
Onder leiding van den directeur-organist,
den heer J. L. Schouten, zong het zangkoor
de missa festiva voor mannenkoor van Ph.
Loots.
Na de H. Mis was er voor de geestelijken,
die bij de plechtigheid tegenwoordig waren
geweest, gelegenheid den jubilaris in de ple-
banie geluk te wenschen. Hiervan werd een
druk gebruik gemaakt.
De logger Sch. 200, welke tegelijk met de verongelukte Sch 68 IJ muiden
verliet, arriveerde gistermiddag onder hevigen storm in de haven van Scheve-
ningen onder groote belangstelling der bevolking.
overste van het St. Luciagesticht, Zusters
Franciscanessen van de scholen in de Ko
ningstraat en de Mapastichting, Carmelites-
sen van den Zijlsingel en enkele religieuzen
van Bethanië, het bestuur van de St. Cassia-
nusvereeniging voor hoofden van scholen in
het bisdom Haarlem, waarvan de jubilaris
eerevoorzitter is, de besturen van den Haar-
lemschen R. K. Vrouwenbond, van den Ned.
R. K. Blindenbond, van de R. K. Midden-
standsvereeniging, van de St. Marthaver-
eeniging en een deputatie van leerlingen van
het R. K. Lyceum.
Reeds in den morgen was een groot aantal
bloemstukken en cadeaux binnengekomen.
O-m. ontving Monseigneur een prachtig
bloemstuk van de St. Cassianusvereeniging,
die hem sinds jaren regelmatig op haar ver
gaderingen mocht begroeten. Den geheelen
dag door bracht de post pakken met schrif
telijke gelukwenschen aan, telegrammen en
brieven uit het geheele land.
De katholieken uit stad en bisdom, de tal-
loozen, die ooit 't voorecht hadden Mgr. Möll
mann te ontmoeten, hebben dezen feestdag
voor den oud-vicaris-generaal tot een onver-
getelijken gemaakt.
Na de plechtige H. Mis. die door den feeste
ling 's morgens met pontificale Sssistentie
van Z. H. E. den Bisschop in de Kathedraal
werd gecelebreerd, had Mgr. Möllmann reeds
de gelukwenschen mogen ontvangen van de
geestelijken, die bij het H. Dankoffer waren
tegenwoordig geweest;
Priesters pit stad en bisdom, die niet in
de gelegenheid waren geweest in de kathe
draal tegenwoordig te zfln, kwamen in den
middag den jubilaris te zijnen huize geluk
wenschen. Ook vele religieuzen en leeken
verschenen ter receptie. Van de talloozen, die
naar den Zrjlweg kwamen, noemen we slechts
mr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen, lid van de
Eerste Kamer der Staten-Generaal en oud
wethouder van de gemeente Haarlem, wet
houder W. J. B. van Uemt; den heer J. W. A.
Beynes en dr. L. C. Proot, die wel het langst
en daarom ook het best van de langdurige
werkzaamheid van Mgr. Möllmann als secre
taris en vicaris-generaal van het bisdom zijn
getuige geweest. Verder kwamen er o.m. de
algemeene overste en de overste van het
Haarlemsche klooster van de Zusters van de
H. Juliana van Falconerie. de algemeen over
ste van de Vrouwen van Nazareth en het
hoofdbestuur van - Graal, de algemeen
Professor Polak over doelbeivuste
economische politiek.
Dinsdagavond heeft prof. dr. N. J. Polak voor
het Departement Groningen van de Ned.
Maatschappij voor nijverheid en handel een
voordracht gehouden over „Perspectieven
sinds 26 September".
De noodsprong van 26 September 1936, die
den band van den gulden aan 3/5 gram goud
losmaakte, en daarmede de depreciatie of de-
devaluatie mogelijk maakte, aldus prof. Polak
heeft meteen een aantal voor de hand liggende
mogelijkheden geopend. Verschillende bedrij
ven, vooral die, welke het sterkst gedrukt
werden door de prijs-dispariteiten, herkrijgen
hun rentabiliteit. Andere bedrijven, vooral
die, welke de ineenschrompeling van het eco
nomisch leven het sterkst ondervonden, heb
ben weer omzet. Het vertrouwen op de kapi
taalmarkt, en daarmede het gevluchte kapi
taal? keert terug, nu er in het bedrijfsleven
weer van rentabiliteit sprake is en na de dek
kingen van de geldschulden niet alle nog ver
der door de schuldbedragen heen moeten zak
ken om de aanpassing te voltooien. Voor den
werklooze wordt de poort van de werkplaats
of anders een perspectief voor komende be
drijvigheid geopend. Personen, die moeten sa
menwerken, worden niet langer van elkaar
verwijderd gehouden, omdat de een loyaal re
geering en gulden steunt en de ander zoo on
fatsoenlijk is devaluist te zijn: zij vergeten de
felheid van weleer en slaan de handen ineen.
Tot 26 September 1936 was het parool: aan
passen, thans is het aanpakken!
Dit is het perspectief, dat zich dadelijk
heeft geopend.
Er zijn verdere perspectieven.
Als de rentabiliteit in het bedrijfsleven en
het vertrouwen op de kapitaalmarkt weer-
keeren, is het niet meer noodig, voor elke
vernieuwing of uitbreiding van zaken bede
vaarten te ondernemen naar Bezuidenhout en
Kneuterdijk. Kapitaal en ondernemersgeest
kunnen elkander dan vinden zonder tusschen-
komst van staatsleening en werkfonds of
maatschappij voor industriefinanciering.
Mits de koningskinderen bij malkander kun
nen komen.
Dat kan, voor zoover het groote onderne
mingen betreft, door het emissiebedrijf van
de banken. Dat kan, voorzoover het kleine
ondernemingen betreft, door de belangstellen
de en sterk gecontroleerde kapitaalverschaf
fing van een of enkele groot-kapitalisten.
Maar voor het middenbedrijf of voor het klein
bedrijf, dat tot middenbedrijf uitgroeit, ont
breekt hier de schakel, en juist in het stadium
van middelgrootte heeft de industrie het 't
moeilijkst, maar zijn ook haar leiders meestal
het vitaalst.
Financieringsmaatschappijen.
Het is nu het moment, nu het kapitaal zich
weer durft geven en binnenkort niet tevreden
zal zijn met de lage rente van staatsleeningen
en andere goudgerande waarden, te komen
tot de oprichting van financieringsmaatschap
pijen voor het klein- en middenbedrijf.
Niet regionaal, want ons land heeft als
eenheid meer kracht dan wanneer het terug
valt in het oude provincialisme. Komen er
meer, dan elke georiënteerd op en geliëerd
aan een onzer groote banken of bankgroepen,
opdat zij profiteere van de selectieve erva
ring en personenkennis van de bank, waar
mede de credietgegadigde reeds in relatie
staat, en opdat de bank, zich moreel met de
financieringsmaatschappij verknocht achtend,
de selectie degelijk uitoefene.
Brengen banken en andere groote lichamen
het aandeelenkapitaal van zulke financierings-
lcihamen bijeen en plaatsen zij daarna obliga
ties bij het publiek, dan wordt het risico van
de kapitaalverschaffing over vele objecten ver
spreid en over vele hoofden verdeeld, waar
door het voor elk draaglijk wordt. Groeien ge
financierde middelbedrijven tot emissierijpheid,
dan maken zij bjj de financieringslichamen
wegr plaats voor nieuwe opkomelingen.
Zoo blijft het bedrijfsleven frisch, zoo kan
het zich vernieuwen, zoo worden nieuwe per
spectieven geopend.
^fits men dit ijzer smede, nu het heet is,
nu er vertouwen groeit in rentabiliteit^
gelijkheden en nu er reeds kapitaal beschik
baar is en, zoodra pond en dollar wat meer
gestegen zijn, nog veel meer kapitaal beschik
baar komt.
Doelbewuste economische politiek-
Voorwaarde voor dit perspectief is de ren-
tabiliteitsmogelijkheid. Deze vereischt weer
een rustige, consequente economische poli
tiek, geen heen- en weer vieren, maar doel
bewustheid.
Doch ook ten dezen opent zich een perspec
tief. Tot dusverre hebben wjj nimmer een doel
bewuste economische politiek gekend. Wij
hadden een zwaar economisch afweer-appa-
taat ter verdediging van den gaven gulden.
De economische en financiëele politiek was
dienstbaar aan de monetaire.
Thans is er het perspectief, dat de welvaart
onzer geheele samenleving, in al haar gele
dingen, doel worde van economische, sociale,
financiëele en monetaire politiek.
Tot dusverre is van zulk een doelbewust
heid geen sprake. Naar verluidt, had minister
Steenberghe een reeks van maatregelen ge
reed liggen om, voor het geval dat toentertijd
tot devaluatie zou worden overgegaan, de eco
nomische politiek in overeenstemming te bren
gen met de nieuwe omstandigheden. Nu zijn
er, terwijl wij ons plotseling in geheel andere
verhouding ten opzichte van het buitenlandsch
prijspeil bevinden, nog maar zeer geringe ver
anderingen gebracht in onze afweer- en steun
maatregelen. Alleen het uiterlijk waarneem
bare symptoom, de prijsstijging in den detail
handel, wordt bestreden," de oorzaken van die
prijsstijging blijven onaangetast.
Zoodoende forceert men het bedrijfsleven
weer tot irrentabiliteit, tot ontevredenheid,
tot saneeringsorganisatie, tot latere extra-
prijsverhooging, om de geleden schade in te
halen; zoodoende doodt men weer ieder ini
tiatief tot wederopleving en verduistert men
alle perspectieven.
Elke afweermaatregel, welke diende om
prijsdaling in guldens, als gevolg van het lager
niveau elders, op een bepaald punt tegen te
houden, moet thans gestaakt worden, voor
zoover de devaluatie de pariteit, dat bepaalde
punt heeft doen naderen of te boven gaan.
Evenzoo elke bijslag, die voor den export de
nadeelen van den hoogen guldenkoers com
penseerde. Zeker moet die slaking der banden
geleidelijk geschieden, maar doet men het te
laat, laat men de prijzen boven bedoelde pun
ten uit stijgen, dan veroorzaakt men nieuwe
dispariteiten, nieuwe spanningen, nieuwe ba
ten, die als verkregen rechten worden be
schouwd, en nieuwe nadeelen, waarvoor af
weer wordt verlangd.
Bij een nieuwe economische politiek moet
het ons koud laten, waar toevallige voor- en
nadeelen terecht komen.
Wij zijn een volksgemeenschap, die een le
vend organisme is. Stimuleering en mobili
seering van de in dat organisme aanwezige
krachten, teneinde het door eigen levenskracht
te doen bloeien, dat is het eenige doel eener
economische politiek.
Spreker is ten dezen niet gerust. Men spreekt
te veel over de nieuwe monetaire politiek en
te weinig over de nieuwe economische poli
tiek. Men doet nog te weinig in de nieuwe
richting.
Niets zou gevaarlijker zijn dan te wachten
met de aanpassing van de economische poli
tiek aan den nieuwen toestand, tot na de ver
kiezingen, want iedere dag, die voorbijgaat,
verstart nieuwe wanverhoudingen.
Kan de regeering haar economischen koers
nog niet vinden, dan vrage zij advies aan een
staatscommissie of aan een commissie uit den
economischen raad, met opdracht tot snel
werk om desnoods geleidelijk te rapporteeren
en voorstellen te doen. Mits die commissies
niet „politiek" worden samengesteld.
Spr. behandelde nog verdere perspectieven,
voor de overheidsfinanciën, voor de crediet-
ondernemingen, voor gepensionneerden en an
dere personen met op-papier-vaste, maar in
deflatietijd wel zeer onvaste inkomens, voor
arbeiders in onbeschutte bedrijven ten aan
zien van wie men nu heel anders moet hande
len dan ten opzichte van arbeiders in beschut
te posities, voor werkloozen, voor exploitanten
van onroerend goed, voor winkeliers en hotel-
en caféhouders.
Spreker achtte over het algemeen de pers
pectieven gunstig, mits regeering en bank
wezen tijdig en op de juiste wijze den nieuwen
toestand weten te doen ontwikkelen en mits
thans als leuze wordt aanvaard: Wie achter
om kijkt, laten we achter als een zoutpilaar.
*1. 2J50DGVS 7
Onze Brusselsche col-respondent seint ons
d.d gisteren:
De katholieke landbouwgroepen van Kamer
en Senaat dringen aan op het tijdelijk stopzet
ten van den boterinvoer uit den vreemde.
Voorts vragen zij ook regeeringsmaatregelen,
om de natuurboter tegen de concurrentie van
de margarine te beschermen, o.m. door te ver
bieden, dat margarine, die oorspronkelijk wit
is, als natuurboter zou gekleurd worden en
voorts hotels, restaurans, banketbakkerijen
en dergelijke te verplichten, te adverteeren,
welke boter zij gebruiken.
Anderzijds kunnen wij melden, dat de Bel
gische regeering morgen nieuwe maatregelen
zal afkondigen in verband met de bekende
kwestie van den import van Nederlandsehe
landbouwproducten in België. De volgende
rechten zullen bij den invoer verhoogd worden:
gewone melk, 37.50 franc per H.L. tegen 30
franc, karnemelk 6.25 per H.L. tegen 5 franc,
gecondenseerde melk 1 franc per kilogram
tegen 0.80, natuurboter 2.50 franc per kilo
gram tegen 2 franc.
Woensdagmiddag omstreeks kwart over 4
stond op den Jansweg te Haarlem een vracht
auto geheel rechts van den weg kolen te
lossen. Een 30-jarige schilder, wonende te
Haarlem, reed per fiets in de richting sta
tion en wilde den stilstaanden wagen pas-
seeren. Hij slipte echter over de door den
regen glad geworden tramrails, juist op het
oogenblik, dat achter hem een autobus na
derde. De bus reed kalm en week nog links
uit, maar toch werd de vallende wielrijder
door de autobus gegrepen. De man werd
zwaar gewond en is in het St. Elisabethsgast-
huis, waarheen hij werd vervoerd, overleden.
De remmen van de autobus bleken in orde
te zijn, den chauffeur treft geen schuld.
Geen stagnatie in bedrijven van
grootwinkeliers.
De eerste federatie van grootwinkeliers
heeft aan den minister van Handel een adres
gericht, waaraan we het volgende ontlee-
nen.
Zij spreekt alereerst hare waardeering uit
over het feit, dat haar voornaamste leveran
ciers alle contracten, welke voor den val van
den gulden waren afgesloten, stipt tot heden
zijn nagekomen, ofschoon volgens deze con
tracten de gevolgen van devaluatie voor re
kening van den kooper kwamen.
Voor nieuwe orders werd 6f de oude prijs-
basis gehandhaafd öf de geringe meerprijs-
berekend, zulks in verband met de aanschaf
fing van duurdere buitenlandsche grondstof
fen, welke in het product verwerkt moesten
worden.
De meeste merktartikelen werden prac-
tisch gesproken niet verhoogd;
Ondergeteekende kan dan ook verklaren,
dat over het geheel genomen haar leveran
ciers zich uiterst correct en in overeenstem
ming met den wensch van de Regeering heb
ben gedragen.
Zij zou het betreuren indien de binnenland-
sche artikelen werden vastgehouden, waar
door de markt kunstmatig en noodeloos wordt
opgevoerd.
Adressante wenscht uiting te geven aan
haar vertrouwen in de Regeering, hare adhae-
Sie te betuigen voor de tot heden door de Re
geering getroffen maatregelen en is gaarne
bereid, desgevraagd, hare volle medewerking
te verleenen, teneinde te trachten den kleinen
Middenstand zooveel mogelijk over hare
moeilijkheden heen te helpen.
nog
De minister van Defensie a.i. heeft van de
directie der N.V. Koninklijke paketvaart
maatschappij een dankbetuiging ontvangen
voor de zeer spoedige en krachtdadige hulp,
welke aan de overlevenden van de ramp, welke
het s.s. „Van der Wijck" heeft getroffen, kon
worden geboden door marine-watervliegtuigen
en -vaartuigen. In het bijzonder wordt hierbij
genoemd het prachtige en succesvolle werk,
dat bij het opsporen en redden der overleven
den van de zijde der marine is verricht.
Dat ten slotte nog zulk een groot gedeelte
van de passagiers en de bemanning in veilig
heid is kunnen worden gebracht, is voor een
belangrijk deel te danken geweest aan de snélle
en doeltreffende actie van de marine-vliegtui
gen en -vaartuigen.
Deze dankbetuiging is door den minister van
Defensie doorgezonden aan den commandant
der zeemacht in Nederlandsch-Indië.
Aan de gevolgen overleden.
Gistermiddag is te Nijmegen de 42-jarige
metselaar W. J. bij het schoonmaken van een
dakgoot in de Stijn Buysstraat van het onge
veer 6 M. hooge dak gevallen en met den rug
op de ijzeren pinnen van een tuinhek terecht
gekomen. Hevig bloedend en met ernstige
inwendige kneuzingen is de man opgenomen
en na verbonden te zijn, naar het St. Canisius-
ziekenhui3 vervoerd, waar hij kort na aan
komst is overleden.
Blijkens het Voorloopig Verslag der Tweede
Kamer nopens de begrooting van Justitie voor
1937 vond bij verscheidene leden het beleid
van den minister geen onverdeelde instem
ming. Eenerzijds erkenden zij, dat de minister
ten aantal nuttige wettelijke voorzieningen tot
stand gebracht heeft en dat zijn streven duide
lijk op verbetering in verschillend opzicht
gericht is. Doch anderzijds meenden zij, dat
voor veel van hetgeen in deze wetgevende
periode op het terrein van 's ministers depar
tement tot stand gekomen is, een krachtige en
langdurige aandrang van buiten af, zoowel
uit de Kamer als van anderen, noodig is
geweest. Ook van een doortastend beleid
tegenover de extremistische actie en de exces
sieve uitingen van de strooming, belichaamd
in de nationaal-socialistische beweging, is naar
de meening van deze leden géén sprake
geweest.
Verscheidene andere leden konden deze
critiek niet onderschrijven. Dat aandrang van
buiten af de totstandkoming van sommige
dezer wettelijke maatregelen bevorderd heeft,
rekenden zij den minister geenszins als een
verwijt aan.
Verscheidene leden waren van oordeel, dat
de regeering nog steeds niet met de noódige
kracht optreedt tegenover de actie van extre
mistische groepen, voor zoover die actie het
geoorloofde te buiten gaat. Zij drongen met
Kiem aan op spoedige inwerkingtreding van
de wet op de weerkorpsen. Kan deze inwer
kingtreding thans binnenkort tegemoetgezien
worden? In verschillende bladen, zoo betoog
den zij verder, komen m toenemende mate
anti-semietische uitlatingen voor, die zeker
voor vervolging in aanmerking zouden komen
door gebrek aan kracht b(j het openbaar
ministerie, ook bij het hoofd daarvan, den
minister zelf, blijft achtervolging achterwege,
waardoor het kwaad steeds toeneemt.
Andere leden waren van oordeel, dat de hier
geoefende critiek op de regeering niet billijk
is, al konden zij de critiek op de handelingen
der extremistische groepen grootendeels onder
schrijven. De toestand op het gebied van extre.
mistische stroomingen kan in ons land, ver
geleken met andere landen, gelukkig
gunstig genoemd worden.
Met betrekking tot het belemmeren van
film- en tooneelvoorstellingen gaven enkele
leden als hun oordeel te kennen, dat bij de
beslissing of een bepaalde voorstelling al dan
niet behoort te worden toegelaten, ook reke
ning gehouden moet worden met de omstan-
digheid, dat die voorstelling aan een bepaald
gedeelte van de bevolking aanstoot of reden
tot geprikkeldheid kan geven.
Verscheidene leden verklaarden niet te
kunnen ontkomen aan den indruk, dat de
politie in een aantal gevallen niet voldoende
optreedt ter bescherming van de volksvrijhe
den. Vooral op het gebied van het colporteeren
mist huns inziens de politie soms het noodige
onderscheidingsvermogen.
Met betrekking tot het optreden der politie
werd verder de vraag gesteld, of het juist is,
dat de Amsterdamsche hoofdcommissaris op
29 Augustus 1936 aan de verschillende sectie-
bureaux heeft medegedeeld, dat de Nationale
Jeugdstorm op 31 Augustus een optocht zou
houden, waarbij de deelnemers gekleed zouden
zijn in N. J. S.-uniform, terwijl de vlaggen van
deze vereeniging zouden worden meegevoerd,
waaraan werd toegevoegd, dat tegen het'
brengen van den N. J- S.-groet geen beziwaar
werd gemaakt.
Benige andere leden hadden vernomen, dat
te Amsterdam wel proces-verbaal wegens het
dragen van de N. J. S.-uniform wordt opge
maakt, doch dat de ambtenaar van het open
baar ministerie weigert tot vervolging over
te gaan, omdat de Nationale Jeugdstorm na
het arrest van den Hoogen Raad ontbonden
is, terwijl ten aanzien van de uniform van
de nieuwe organisatie van dien naam, die
daarna is opgericht, een vonnis, houdende
ontslag van rechtsvervolging is gewezen. Zij
verzochten den minister te willen mededeelen,
of dit juist is.
Weer andere leden wezen er op dat in wezen
er, ondanks een kleine wijziging in de statuten,
in het karakter dezer organisatie niets is
veranderd.
Eenige leden vroegen in het bijzonder de
aandacht van den minister voor de actie op
staatkundig gebied van buitenlanders in de
provincie Limburg.
Nederlandsehe toeristen, die per auto of
motorrijwiel België bezoeken, hebben momen
teel geen internationaal rj bewijs of bewijs
voor het motorrijtuig noodig, doch kunnen
met hun overeenkomstige nationale papieren
volstaan. Deze regeling is echter slechts van
voorloopigen aard en neemt 31 December a.s.
een einde.
Gezien het groote gemak, dat het inter
nationaal toeristenverkeer van deze faciliteit
heeft gehad, heeft de A. N. W. B. zich tot de
bevoegde Belgische autoriteiten gewend met
het dringend verzoek, deze vrijstelling ook
voor het volgende jaar te doen gelden en er
een definitief karakter aan te geven.
A - /*-
„Hij heeft weer last van zijn hoektand".
Rechterlijke macht en N. S. U.
Verscheidene leden vestigden de aandacht
op het feit, dat in den laatsten tijd eenige leden
van de rechterlijke macht, in stede van een
objectieve houding aan te nemen tegenover
extremistische stroomingen, openlijk van sym
pathie daarvoor getuigden. in het bijzonder
hadden zij hierbij het oog 0p de omstandigheid,
dat er leden van de rechterlijke macht zijn
ac 'e r 'JIeven van deze beweging
deelnemen. 6 6
werd gevraagd °nf gevaar van Part«di2hei<3
toezicht houdt' on depn!1"ister.een ^keurig
P de 'eden der staande ma-
m' 'er kan de minister, wanneer
u-™,.?'vI?ëTijpen' terwÜ' bij een zoo verant-
ehjke functie als deze volstrekte be
trouwbaarheid voor het gezag en waarborgen
voo, een onpartijdige beoordeeling van de
■aden der burgers eerste vereischten zijn.
De zaak-Van 't Sant.
Van verschillende zjjden werd op het ver
strekken van inlichtingen omtrent het sta
dium, waarin het onderzoek naar deze zaak
verkeert, aangedrongen. Men zou het op prijs
stellen, indien de minister zou willen mede
deelen, waarom dit onderzoek zoo buiten
gewoon lang duurt. Is het waar, dat het onder
zoek thans loopt over geheel andere feiten dan
die, welke het onderwerp hebben uitgemaakt
van de bekende arbitrage, en dat thans ook
in het buitenland nasporingen worclen ver
richt
De z-g. Haagsche zedenzaak.
Verscheidene leden gaven uiting aan hun
ontstemming over het verloop van déze zaak.
Zij erkenden, dat de zaak nog sub judice is
en dat zj dus zeker nog niet in haar geheel
besproken kan worden, doch er zjn toch, naar
z\j meenden, verschillende aspecten, die wel
voor bespreking vatbaar zijn.
De „Katholieke Actie voor God" verspreidt
het volgende vlugschrift:
Na de verkiezingen van 16 Februari 1936
heeft in Spanje „de overweldigende meerder
heid van het volk, dat vóór de democratie en
tegen het fascisme is, zich aaneengesloten in
een volksfront" zegt de Internationale Roode
Hulp.
Leugens, lezer, leugens, die door de feiten
worden weerlegd.
De „overweldigende meerderheid" in vele
plaatsen bovendien nog te danken aan terreur
en aan vervalsching van stembusuitslagen
bedroeg minder dan 60 op een totaal van 427
kamerzetels.
En het fascisme in Spanje? De door een
ieder te controleeren waarheid is, dat vóór de
verkiezingen de Spaansche fascistische partij
nog geen 20.000 leden telde, door geen der
overige rechtsche groepen ernstig werd ge
nomen en geen invloed van eenige beteekenis
uitoefende.
Dat het ledental dezer partij, die ook thans
ui de rangen der tot den strijd gedwongen
rechtschen nog slechts een minderheid vormt,
sinds Februari is vertiendubbeld, is alleen te
wijten aan het optreden der rooden zelf.
Het roode volksfVont behaalde zijn kleine
meerderheid 0p 16 Februari en herinnert gij
u nog, lezer, wanneer de eerste kerk in Spanje
in brand werd gestoken? Reeds den volgen
den dag op 17 Februari ging de parochiekerk
van Barreda in vlammen op! En gedurende
de eerste twee maanden van het zgn. demo
cratische bewind der rooden dus nog lang
vóór het uitbreken van wat deze haters van
eiken godsdienst eene fascistische revolutie
gelieven te noemen werden 106 kerken een
prooi der vlammen, terwijl daarenboven nog
36 met dynamietpatronen en mokerslagen door
het gepeupel in puinhoopen werden veranderd.
En gelooft het niet, indien iemand u zegt,
dat deze cijfers op phantasie berusten. Een
ieder kan ze vinden in de verslagen van de
Spaansche kamer, waar ze door een moedig
katholiek in het gezicht werden geslingerd
van de roode meerderheid, die deze beschuldi
gingen niet kon ontkennen en ook niet ont
kend heeft.
De onverschrokken aanklager, Calvo Sotelo,
bekocht zijn moed met den dood en het wa
ren politiedienaren der „wettige regeering"
die, het zelfs niet noodig vindend hun identi
teit te verbergen, in hunne uniformen gekleed
het slachtoffer, lid van de kamer van een
„democratisch geregeerd" land, des nachts uit
zijn huis sleepten en op beestachtige wijze
afmaakten
Het zijn de rooden zelf, die in Spanje dui
zenden ordelievende katholieken door wan
hoop dreven tot deelname aan het gewapend
verzet tegen een zoo ongekende terreur. De
bloedige strijd, die thans in Spanje gevoerd
wordt, is geen strijd van democratie tegen
fascisme dien verzamelnaam voor allen, die
niet denken zooals de Russische machthebbers
en hun internationale knechten het wenschen
neen, het is een strijd van godloozen tegen
eiken godsdienst, van anarchisten tegen elk
gezag, van voorstanders der dictatuur van
het proletariaat tegen aanhangers eener
christelijke democratie, ja zelfs van door de
„wettige regeering" uit de gevangenis losge
laten misdadigers tegen ordelievende burgers.
Van vele geloofwaardige getuigen niet al
leen, doch tevens uit de monden van op hunne
wandaden snoevende aanhangers der „wettige
regeering" weten wij, hoe sinds het uitbreken
der revolutie honderden priesters vermoord en
honderden kerken verwoest zijn Dat bijv. in
Barcelona van de vele kerken' er slechts één
is gespaard gebleven, is door een groot 'aan
tal ooggetuigen, ook door niet-kathoieke Ne
derlanders, bevestigd.
De strijd in Spanje zou geen strijd tegen
den godsdienst zijn? Vergeet dan niet, dat
Azana de thans geheel machtelooze president
van Spanje, de gevangene van anarchisten én
communisten, reeds bij de geboorte der Spaan
sche republiek openlijk durfde uit te roepen:
„Spanje heeft opgehouden katholiek te zijn"
Neen, lezers, Spanje heeft niet opgehouden
katholiek te zijn; de overgroote meerderheid
van het Spaansche volk heeft den godsdienst,
dien het zoovele eeuwen beleed, niet verzaakt.
Het is slechts de „wettige regeering", die
wenschte dat Azana's woorden in vervulling
zouden gaan en dat Spanje op zou houden
katholiek te zijn. Daaruit, en daaruit alléén,
ontstond de terreur, die tot gewapend verzet
moest leiden en daarom worden thans pries
ters en nonnen afgeslacht, kerken en kloos
ters verbrand en ordelievende katholieke
Spanjaarden vermoord.
In de eerste plaats had de wjze van publi
catie van cteze geruchtmakende zaak deze
"6r ^aangenaam getroffen. In tegen
in'Nef het gebruik- waaraan men zich
te r,/ frland gelukkig doorgaans nog pleegt
e nouden, zijn in een persbericht, dat kenne-
van de politie afkomstig was, de namen
cier verdachten voluit medegedeeld. Ook de
pers ai Zijn er bladen geweest, die aan
vankelijk slechts de initialen vermeld hebben
gaat In dezen niet geheel vrijuit. In den
vervolge behooren zoodanige publicaties met
den vollen naam van verdachten echter in
ieder geval voorkomen te worden. Gevraagd
werd, welke maatregelen de minister daartoe
denkt te netnen.
Deze leden meenten te weten, dat de geheele
aanklacht steunde op de verklaring van een
minderjarigen getuige, op wiens betrouwbaar
heid zeer veel, zoo niet alles, af te dingen valt.
Voorts rijst de vraag, of politie en justitie
in deze zaak geheel op eigen initiatief hebben
gehandeld. Men zou het voor de hand liggend
achten, dat de politie niet tot arrestatie van
hooge ambtenaren zou zijn overgegaan zonder
daarin eerst den minister van justitie persoon
lek te kennen. Daarom werd de vraag gesteld,
of de minister inderdaad voor de arrestatie
persoonlijke bemoeiingen met deze zaak heeft
gehad, en, zoo ja, hoever deze zich hebben
uitgestrekt, en of de minister heeft overwogen
om eerst een onderzoek te doen instellen naar
de betrouwbaarheid van den getuige, op wiens
verklaringen de aanklacht rustte.
Tenslotte gaven sommige leden als hun
-oordeel te kennen, dat deze zaak een voorbeeld
oplevert van een te langzame berechting.
Terwijl de arrestatie van de verdachten in het
eind van Mei van dit jaar geschiedde, schijnt
het verhoor voor den rechter-commissaris
eerst in de tweede helft van September te
hebben plaats gehad.
Politie-
Van verschillende zijden werd aangedrongen
op een uiteenzetting omtrent de plannen de*
regeering met betrekking tot het totstand»
brengen van een eenheidsformatie der rijks
politie.
Als een zeldzaamheid deelt men aan het
„U. D." mede, dat de heer H. van Gin kei,
te Maarsseveen een varken heeft opgefokt
dat thans het kolossale gewicht van ruim 1000
pond heeft.
De zwaarte van het dier staat natuurlek
in verhouding tot den omvang; het heeft n.L
een lengte van 2.25 en is ruim 1 meter hoog.
