SPAAK LICHT DE REDE TOE VAN
KONING LEOPOLD.
IX h«
DE „NIET-TNMEN GING" IN SPANJE.
„Onze verplichtingen bestaan
nog steeds
nieuwe acgoorden in
SOVJET-CATALONIË.
DONDERDAG 29 OCTOBER 1936
VOORBEREIDING.
Niemand kan aannemen, dat een
koninklijke redevoering de ver
plichtingen van België kan
teniet doen".
Brussel, 28 Oct. (van onzen
CORRESPONDENT) In de
meTiet
OPROEP TOT FRANKRIJKS
KATHOLIEKEN.
IS DEGRELLE TE BERLIJN
GEWEEST?
FRANKRIJKS BEGROOTING
kapitein van de „queen
mary» door beroerte
getroffen.
De uitgaven voor de
defensie.
HET DREIGEND CONFLICT IN
AMERIKA'S scheepvaart.
FASCISTISCH NIEUWJAAR.
STAKEND KOLENTRANSPORT
IN FRANKRIJK.
Steeds meer fabrieken gedwongen
te sluiten.
MINISTERRAAD TE LONDEN.
Belgische bladen puhliceereü ont
hullingen over zijn gesprekken
niet Goebhels"
mijnwerkers protesteeren.
GRANDI BESCHULDIGT
DE SOVJETS.
Tegen uitlating van v. Ribbentrop
over het communisme.
VESUVIUS' GASSEN.
Plannen, om te trachten de hitte en
energie ervan productief
te maken.
NIEUWE DETAILS OVRR DE
WREEDHEDEN OP
PRIESTERS.
GEEN TROON NAAST HITLER.
Ouderdom en ziekte van slachtoffers
geen beletsel voor de
rooden.
SUCCES VOOR HET ROODE KRUIS
kamerzitting van hedennamiddag had
de aangekondigde interpellatie plaats
over de huitenlandsche politiek vau
België, naar aanleiding van de be
kende rede van koning Leopold. Met
name werd gevraagd, wat er wel en
wat er niet in de Belgische politiek is
veranderd
De socialist Hubin wilde graag nadere In
lichtingen vernemen over de beteekenis van
het woord „onzijdigheid", hetwelk de koning
in zijn toespraak bezigde en stelde de vraag,
of dit woord misschien ook wil zeggen, dat de
Fransch-Belgische militaire accoorden ver
dwijnen. Voorts wenschte spreker opk te we
ten, of datgene, wat minister-president van
Zeeland in zijn rede van Maandag j.l. ver
klaarde, onaangetast blijft. Toen zeide van
Zeeland namelijk, dat het Belgisch-Fransch
militair accoord van 1920 niet meer bestond
in zijn oorspronkelijken vorm, doch vervan
gen was door een entente tusschen de leger
staven, uitsluitend met het doel de eventueele
nakoming te verzekeren van de Locarno-ver-
plichtingen.
Hierna kwam een communistisch spreker
aan het woord, die beweerde, dat de rede van
den koning met instemming werd begroet te
Berlijn en te Rome, doch beroering verwekte,
te Parijs, te Praag, te Londen en te Moskou,
waar men ijvert voor den vrede.
Tegen deze woorden werd op luidruchtige
wijze geprotesteerd door de Vlaamsche na
tionalisten en de Rexisten en minutenlang
g'ng het in de vergadering zeer rumoerig toe.
De communist zette niettemin zijn rede
voort en zeide nog,
dat de nieuwe po
litiek aanstuurt óp
verdeeldheid onder
de vredelievende
landen, terwjtjl de
fascistische landen
zich aaneensluiten,
ongetwijfeld met
het oog op een
aanval. België moet,
aldus besloot de
communist, aan de
volkenbondsgedach
te trouw blijven.
Toen dezelfde
communist beweer
de, dat alleen Hit-
Ier de Belgische
zelfstandigheid be
dreigt en dat hij in
het Belgische par
lement over perso
nen beschikt, die
zijn bevelen uitvoeren, ontstond er wederom
een langdurige scheldpartij. De Rexisten rie
pen: „Lafaard" en „Naar Moskou".
Toen het rumoer tenslotte iets bedaard was,
dienden de Rexisten een motie in, waarin
wordt aangedrongen op net opzeggen van
Locarno en van de Fransch-Belgische mili
taire accoorden.
Een vertegenwoordiger van de Vlaamsch-
nationalistische groep voerde hierna het
woord Spreker sprak zjjn verwondering er
over uit, dat op de rede van den koning on
middellijk officieus een andere commentaar
m-CJUirigeKeVRn' dle de beteekenis ervan ver-
ker wenschte te weten Spraak begrijpt. Spre-
niet aan de Belgische 'bun V Wel en Wat ®r
is veranderd. buitenlandsche politiële
„Het oogenblik is gekomen"
„om openlijk een politiek van'
heid te voeren en het Frimach_B j?anlÏTSs
litaire accoord definitief op te zeg|en> ml"
De minister van buitenlandsche
Spaak diende de vorige sprekers
Woord.
„Het is betreurenswaardig aldus ving <je
minister zijn rede aan, „dat Belgische parle
mentsleden elkander de woorden „Naar Ber
lijn" en „Naar Moskou" naar het hoofd slin
geren De communisten hoeven ons werkelijk
geen lessen te geven. Hun brutaliteit is wer
kelijk verregaand".
De minister besprak vervolgens de voor
naamste richtlijnen van de huidige Belgische
Politiek: niets van de Belgische belangen aan
een of andere ideologie opofferen, weigeren,
«oh te mengen in de binnenlandsche aan-
seiegenhecien van andere staten, naleving van
dat ^rplichtin&an, op voorwaarde evenwel,
ven, helvoeren""®611 duidel«k Zijn °?*S"
tiek en reS.T een echt Belgische poli-
ligging. kouden met de geografische.
den volkenbond willen blijven p„"°m^,a w?
onder zekere voorwaarden, aan d? i
veiligheid. Indien de collectieve veiligheidm
volmaakte wijze georganiseerd ware, 20u dit
natuurlijk een ideaal zijn, want dan konden
wij het woord „oorlog" uit onze woordenboe
ken schrappen. Maar toch zal ik nooit den spot
rjrijven met degenen, die de volkenbondsge
dachte hebben gekoesterd, omdat het een
"obele en bewonderenswaardige gedachte is,
h*6 buitenlandsche politiek evenwel moet re
kening houden met de werkelijkheid".
Minister Spaak constateerde vervolgens,
dat de volkenbond den laatsten tijd verschil
lende echecs heeft geleden en gaf als zijn
meening te kennen, dat momenteel niemand
den minister van buitenlandsche zaken zou
kunnen verplichten, zijn politiek op Genève
te baseeren. In dit verband wees spreker op
verschillende gebreken, die volgens hem in
het mechanisme van den volkenbond voorko
men en verklaarde, dat het niet mogelijk is,
nog langer de tot nog toe gevolgde dubbelzin
nige methodes voort te zetten.
Minister Paul Spaak.
zaken,
v*n ant-
Spaak wees voorts op de moeilijkheden,
waarmede de vorming van pacten gepaard
gaat. Tusschen de verschillende landen be
staan namelijk ernstige meeningsverschillen.
Men heeft commissies in het leven geroepen,
om deze problemen op te lossen. Een oplos
sing is echter slechts mogelijk, als de volken
bond universeel is, maar Italië „boudeert" den
volkenbond, Duitschland is hem vijandig, ter
wijl Japan en de Vereenigde Staten hem ge
woonweg niet kennen.
Hierna sprak Spaak over de schending van
het tractaat van Locarno door Duitschland.
Naar aanleiding hiervan zijn diverse maatre
gelen getroffen: de accoorden van Londen,
contacten tusschen de generale staven van
Engeland, Frankrijk en België.
„Wij zijn thans", aldus vervolgde Spaak,
„in een overgangsperiode van onzekerheid.
De drie reeds genoemde landen hebben ge
tracht, een definitieve gedragslijn vast te
stellen, doch nadere bijzonderheden hierom
trent kunnen door mjj niet worden verstrekt,
omdat ik niet teveel mag zeggen over de on
derhandelingen, welke momenteel nog wor
den gevoerd.
Onze buitenlandsche politiek beteekent niet
een terugkeer naar de neutraliteit. Zij zal
evenwel volkomen onafhankelijk zijn en wor
den bepaald door onze geografische ligging,
door onze traditie en door de prestaties, waar
toe België in staat is. Ik kan de verzekering
geven, dat in geen enkele omstandigheid het
grondgebied van België zal dienen tot door
gangsweg voor vreemde legers.
De redevoering van den koning is één ge
heel. Men kan niet tegelijkertijd de militaire
politiek aanvaarden en onze buitenlandsche
politiek verwerpen. België moet er alles op
zetten, om zijn grenzen goed te verdedigen.
Wij willen alleen den vrede, doch de mogelijk
heid van oorlog blijft bestaan en daarom zijn
wij verplicht, een veilige Belgische politiek te
voeren."
De katholieke staatsminister, graaf Carton
de Wiart sprak iri denzelfden geest als mi
nister Spaak.
Hierna voerde ook een Rexist het woord,
die zeide, dat de koning wel degelijk van on
afhankelijkheid en neutraliteit had gesproken.
De minister van buitenlandsche zaken,
Spaak, beantwoordde deze opmerking aldus:
„De koning heeft niet over neutraliteit gespro
ken. Hij heeft dit woord maar éénmaal ge
bruikt, maar dat wil niet zeggen, dat onze
politiek neutraal moet zijn".
Vervolgens werd' nog het woord gevoerd
door den katholieken staatsminister mr. dr.
van Cauwelaert, die zijn volledige instemming
uitsprak met de rede van den koning, welke
ook door het geheele land met vreugde is
begroet.
„Onze buitenlandsche politiek", aldus spre
ker, „moet boven de partijen staan. De koning
heeft woorden gesproken, die overal grooten
weerklank hebben gevonden, Zijn meening is
de eenig mogelijke en de minister van buiten
landsche zaken heeft dit zeer juist onder
streept. Het is waar, dat België zich niet bul
ten ieder conflict' kan houden, dat tusschen
nabuurlanden dreigt te ontstaan Daarom moet
het een autonome politiek voeren. Wij willen
internationale conflicten vermijden en dus
praotisch neutraal blijven. Indien wij echter
in een conflict zouden betrokken worden, kan
er op gewezen worden, dat de koning deze
•mogelijkheid heeft voorzien, daar Zijne Ma
jesteit er op heeft aangedrongen, het land
goed te verdedigen. Onze nieuwe politiek.
De hoop, dat een nieuw Locamo uit de asch
van het vorige verdrag zal verrijzen, is ver
dwenen. Bovendien baart de volkenbond ons
zorgen. Wij moeten daarom uiterst voorzich
tig zijn. Onze houding moet gelijk zijn aan die
van Zwitserland en van Nederland. Laten wij
het voorbeeld, van Nederland volgen. Ik zelf
spreek den wensch uit, da{, een accoord met
dit land gesloten wordt ten aanzien van de
internationale tractaten.
Spaak- antwoordde hierop het volgende:
„Niemand .kan aannemen, dat een konink
lijke redevoering, die in een ministerraad werd
uitgewerkt, door het feit, dat zij door den
koning werd uitgesproken, de verplichtingen
van België kan 'teniet doen
Onze' verplichtingen bestaan nog. steeds.
Alles, wat overblijft van het tractaat van Lo
carno en van de accoorden van Londen blijft
bestaan, evenals de Fransch-Engelsch-BÊlgi-
sche militaire contacten, omdat dit 'alles niet
brutaal kan worden afgebroken, zonder eerst
door andere dingen Vervangen te zijn, welke
wij thans aan het uitwerken zijn. Deze andere
dingen zijn nieuwe accoorden, die te zfjnërtijd
aan het parlement zullen voorgelegd worden.
Ik geloof, dat ik thans duidelijk genoeg heb
gesproken".
Hierna werd het debat gesloten. Morgen zal
over het vertrouwen der kamer in het beleid
der regeering op het gebied der buitenlandsche
Politiek gestemd worden.
Een herderlijk schrijven van de
Fransche kardinalen.
PARIJS, 28 October. (R.O.) De „Action
Catholique Franqaise" publiceert een herder
lijk schrijven van de Fransche kardinalen aan
de katholieken van Frankrijk, over den socia
len vrede.
De kerkprinsen besluiten hun ernstig maan
woord met een oproep tot alle Katholieken,
trouw te blqven aan het christelijk ideaal.
„Wij hopen vurig", aldus besluit het schrij
ven, „dat Frankrijk, geleid door zijn gezond
verstand, zijn fier ras en prachtige tradities
en bezorgd voor zijn lot, den socialen vrede
zal herwinnen en zijn christelijk ideaal zal
behouden.
Wij hopen, dat tegenover het sovjet-regime
en de verschillende vormen van regeering,
welke minder in overeenstemming zijn met
ons nationale temperament, doch welke ze
kere andere volken hebben gemeend te moe
ten aanvaarden, ten onzent plaats is voor een
regime, onder hetwelk, door den drievoudigen
invloed dér christelijk aspiraties, der latijn-
sche cultuur, en van onze Fransche tradities,
een wijze en blijde vrijheid zal bloeien."
LONDEN 90
Britten van de o°°tober (R 0 KaPltoin
voor het vertrek van ,Mary" *S tW6C UUr
„en w BJ„
zijn.
De „Queen Mary" is thans vertrokken on
der commando van kapitein Peei, die reeds de
vorige reis het l?evel over het schip heeft 4
voerd en de in allerijl telefonisch"
schuwd was
TONDEN, 28 October (R.O.) De gezagvoer
der vau de „Queen Mary" kapitein Britten,
die hedenochtend plotseling Aoor een beroerte
werd r-ffen, is in het ziekenhuis overreden.
De minister van financiën deelde in den
heden gehouden ministerraad ten aanzien van
de begrooting mede, dat het tekort ly2
milliard francs zou bedragen, terwijl het totaal
der uitgaven 47 milliard 252 millioen francs
zou beloopen.
De uitgaven van de nationale verdediging
aan versterkingen en materieel zouden 4 mil
liard 700 millioen francs bedragen, terwijl de
uitgaven, voortvloeiende uit de luchtbewape-
ning en voor de vloot, niet in het totaalcijfer
der begrooting begrepen zijn.
Het is te voorzien, dat nieuwe militaire uit
gaven voor de verdediging van de Noordgrens
zullen moeten worden goedgekeurd.
Waarschijnlijk zal minister Daladier zich
binnenkort in gezelschap van het hoofd van
den generalen staf naar het noordelijk gebied
begeven en zal tijdens deze studiereis een be
slissing worden genomen aangaande de be
schermingsmaatregelen.
WASHINGTON, 28 October. (A.N.P.) De
reeders hebben gisteren aan de federale-ma
ritieme commissie laten weten, dat zij bereid
zijn, de arbeidscontracten met de werklieden
in de Zuidzee-havens te laten voortbestaan,
tot het onderzoek, dat door de commissie
wordt ingesteld, is geëindigd.
ROME, 28 October (R.O.) Zooals bekend,
viert geheel Italië heden den 14den verjaar
dag van den marsch naar Rome.
Ter nagedachtenis aan de 1547 zwarthem-
den, die gedurende het bestaan van deze or
ganisatie zijn gèsneuveld is een „Sacrarium"
opgericht, dat heden werd onthuld.
In tegenwoordigheid van den duce werd een
H. Mis opgedragen.
Te elf uur hedenochtend waren alle fascis
ten, die te Rome aanwezig zijn, bijeengekomen
op de Piazza Venezia met hun vaandels en
standaarden om den „stichter van het impe
rium" te huldigen.
ROME, 28 October (Stefani) In een voor
rede op een door maarschalk Badoglio ge
schreven boek over den Abessijnschen oorlog,
zegt Mussolini, dat de koloniale oorlog tot
een continentale dreigde uit te gloeien, en
dat het voor Italië zaak was, den strijd zoo
spoedig mogelijk te winnen, om te verhinderen,
dat de politieke en economische volkenbonds
maatregelen tegen Italië werden verscherpt-
Daarom werd de troepensterkte, die aanvan
kelijk 100.000 man zou bedragen, op 400.000
gebracht, daarom werden meer dan 100.000 ar
beiders en het noodige materiaal naar Afrika
gezonden, om op alle mogelijkheden te zijn
voorbereid.
Het heeft een inspanning gekost onzerzijds,
die men zich bijna niet kan voorstellen, om al
die menschen te ravitailleeren.
Maar' de oorlog, waarvan men ln de meest
optimistische beschouwingen den duur op min
stens zes jaar berekende, Werd daardoor in
zeven maanden tot een goed einde gebracht, en
thans, drie maanden na het einde der vijan
delijkheden, is reeds bijna een derde der troe
pen, welke wij naar Oost-Afrika-zonden, terug
of op weg- naar het vaderland».
De duce beschrijft dan, hoe het Ethiopisch
leger, in de vijf veldslagen, welke door maar
schalk Badoglio gewonnen werden, verplet
terd werd, en hóé de Italiaansche legers, aan
gevuurd door dén maarschalk, zegevierend
Dessie en Addis Abeba binnen rukten.
En thans,, besluit Mussolini, ziet het Itali
aansche volk weer in zijn midden den maar
schalk-triomfator, den veroveraar van de vij
andelijke hoofdstad.
PARIJS, 28 October. (A.N.P.) Het aantal
fabrieken, dat tengevolge van de staking in
het kolentransportbedrijf in de omgeving van
Roubaix en Tourcoing gedwongen is te slui
ten, is tot 19 gestegen, tengevolge waarvan
3000 man werkloos zijn geworden.
Gisteravond hebben postende stakers den
chauffeur van een zonder geleide rijdenden
kolenauto aangevallen. Zij wierpen den man
op den grond, sloegen hem op het hoofd, en
verspreidden de twee ton kolen, die zich op den
wagen bevonden, over de straat.
De werkgevers weigeren met de transport
arbeiders te onderhandelen, zoolang dezen de
opslagplaatsen bezet blijven houden. Zij be
schuldigen de arbeiders ervan, in staking te
gaan zonder gebruik te maken van de ver
zoeningsprocedure, die onlangs bij de wet is
ingevoerd.
BRUSSEL, 28 October. (Havas). Het Ant-
werpsche blad Matin" en het Brusselsche or
gaan .Midi-Journal" publiceeren telegrammen
van hun Berlijnsche correspondenten, waarin
bevestigd wordt, dat Degrelle 27 September
j.l. te Berlijn is geweest.
Volgens deze correspondenten was het doel
van zijn reis, „zich bij de anti-komintern te
documenteeren en allerlei aanmoedigingen te
halen".
De rexistische leider zou bij deze gelegen
heid ontvangen zijn door vier vooraanstaande
persoonlijkheden, o.a. door Goebbels.
Hun gedachtenwisseling zou onthuld zijn
door in vertrouwen genomen personen. Op
deze wijze zou de correspondent van de „Ma-
tin" vernomen hebben, dat Goebbels Degrelle
raadgevingen zou hebben verstrekt over de
beste methodes, om langs parlementairen weg
de macht in handen te nemen, n.l. „de massa
te fascineeren en schrik in te boezemen, en
het bolsjewisme in het donkerste licht af te
schilderen".
Tenslotte zou Goebbels Degrelle enveloppes
ter hand hebben gesteld, waarvan de inhoud
niet bekend is.
Volgens de Matin" zou Degrelle, zeker zijnde
van den steun van Duitschland, te verstaan
hebben gegeven, dat een der eerste daden van
zijn regeering zou zijn „het onrecht te her
stellen ,dat Duitschland is aangedaan in de
kwestie van Eupen en Malmedy".
Tenslotte wordt nog vernomen, dat de poli
tieke politie te Berlijn een onderzoek heeft
ingesteld naar de personen, die zich aan deze
indiscreties hebben schuldig gemaakt.
BRUSSEL, 28 October. (VAN ONZEN
CORRESPONDENT). De Rexist, die Zondag
tijdens de betoogingen een revolverschot had
gelost, is door Degrelle uit de partij gesloten,
omdat hij het bevel, om ongewapend naar
Brussel te komen, heeft overtreden.
Naar een uniformverbod.
^?!DEN' 28 October (R.o.) De ministers
hebben vanmorgen de wenscheljjjkhetd van het
nemen van maatregelen tegen het dragen van
umfom door-politieke organisaties besproken-
Besloten werd, dat een wetsontwerp over
deze'materie aan'het parlement zoü worden
voorgelegd. De plaatselijke autoriteiten zullen
bovendien ruimere bevoegdheden verkrijgen,
{om onlusten te voorkomen.
LONDEN, 28 October. (A.N.P.) Het bestuur
van den mjjnwerkersbond van Zuid-Wales
heeft gisteren een resolutie aangenomen, waai
in zijn vertegenwoordigers in het parlement
worden verzocht, de aandacht der regeering
te vestigen op de door den nieuwen Duitschen
ambassadeur, von Ribbentrop, bij zijn aan
komst te Londen afgelegde verklaring en hem
om uitleg te vragen van hetgeen hij bedoelde
met „de dreiging van het communisme".
Aanleiding tot deze motie is de Maandag
door von Ribbentrop voor de pers afgelegde
verklaring, waarin o.a. de volgende passagt
Voorkomt
De Fuehrer is ervan overtuigd, dat er voor
Europa en ook voor net Britsche rijk slechts
één werkelijk gevaar bestaat, n.l. de versprei
ding van het communisme, deze verschrikke
lijkste aller ziekten, verschrikkelijk omdat de
menschen over het algemeen het gevaar er
pas dan van inzien, wanneer het te laat is".
-De motie kenmerkt deze uitlating als „een
onbetamelijke afwijking van het gebruikelijke
gedrag der ambassadeurs".
LONDEN, 28 October. (R.O.) Von Ribben
trop heeft vanmiddag, tijdens de zitting van
de niet-interventie-commissie een bezoek ge
bracht aan het Foreign Office.
Verschillende- Italiaansche geleerden hou
den zich momenteel ernstig bezig met de be
studeering van de plannen van hun onlangs
overleden landgenoot, den natuurkündige Et-
tora Cardahi, die er steeds naar gestreefd
heeft, de vulkanen van zijn vaderland ten bate
der bevolking te exploiteeren.
De idee, om de uit de kraters opstijgende
warmte en de in de dampen en gassen ver
scholen 'krachten te benutten, is overigens
niet nieuw. Reeds vele jaren houden inge
nieurs en technici zich bezig met de bereke
ning van ,het ontzaglijke aantal calorieën, dat
in deze vulkanische hitte in de ingewanden der
aarde verborgen ligt. Zeer interessant in dit
opzicht'zijn-de door Ettore Cardani nagelaten
studiën. Volgens dezen Italiaanschen geleer
de spelen de met geweld naar buiten uitge-
stooten gaswolken de grootste rol.
Elke seconde wordt door den Vesuvius een
hoeveelheid van 1700 tot 1800 kubieke meter
van 600 graden hitte uitgestooten. Deze
warmte-energie van 200.000 calorieën ver
dwijnt improductief in het heelal. Ter verge
lijking diene, dat hiermede per uur verloren
gaat de energie, welke door 155 ton steenkool
van goede kwaliteit wordt opgeleverd, dat is
een jaarlijksche verspilling van 1.358.000 ton
De plannen van Cardani, om deze onge
bruikte warmteschat ten bate van de bevol
king van Italië aan te wenden, worden thans
nauwkeurig onderzocht om te zien, of ze prac-
tisch uitvoerbaar z(jn. De warmte-energie
door Vesuvius in de lucht gestooten, is gelijk
te stellen met die, welke door een vijfde ge
deelte van de dóór Italië verbruikte steenkool
wordt opgeleverd; de daaruit te winnen ener
gie staat gelijk met een vierde gedeelte van
die, welke de gezamenlijke waterwerken pro-
duceeren.
Het is daarom niet te verwonderen, dat de
kwestie van een praktisch gebruik van de toe
nu toe verloren gaande energie, voor het aan
steenkool zoo arme Italië, plotseling een eco
nomisch vraagstuk van den eersten rang is
geworden.
Als de grootscheepsche plannen voor verwe
zenlijking vatbaar blijken, waarvoor veel kans
schijnt te bestaan, dan zullen weldra met be
hulp van de op die wijze verkregen energie tal
van machines werken en millioenen lampen in
steden en dorpen haar licht verspreiden. De
gevreesde vulcanen, die reeds zooveel rampen
hebben veroorzaakt, zullen aan de komende
geslachten goed gaan maken, wat zij tegen
over de vroegere hebben, misdreven.
Italië wenscht publicatie der documen
ten over de werkzaamheden der
wn-interventic-com missie.
ION DEN, 28 Oct (UN. PRESS.)
J Het antwoord der sovjet-regee
ring op de tot haar gerichte verzoeken
om naderen uitleg van haar stand
punt en bedoelingen is heden te Lon
den ontvangen, zoodat de gisteren
uitgestelde zitting der non-interventie-
eommissie vandaag kon plaats hebben.
De Italiaansche ambassadeur te Lon
den, Grandi, heeft de commissie een
nieuwe nota overhandigd, waarin
andermaal een aantal gevallen wordt
opgesomd van schendingen der non-
interventie-overeenkomst door de sov-
jetregeering.
Op verschillende dagen in October, aldus de
Italiaansche aanklacht, hebben sovjetschepen
oorlogsmateriaal in havens van het Spaansche
volksfront gelost.
Den zesden October heeft de Spaansche
vrachtboot „Larra Mendi" ln volle zee van
een vrachtboot der sovjets, waarvan de naam
onbekend bleef, onderdeelen van vliegtuigen
overgenomen, welke kort nadien te Barcelo
na aan land zijn gebracht.
Verder wijst de Italiaansche nota erop, dat
sovjet-Russische piloten en technici naar
Spanje gingen om in de vliegkampen der Ma-
drileensche regeering dienst te nemen.
Tenslotte stelde Grandi voor, dat de con
ferentie alle documenten betreffende de tot-
dusver verrichte werkzaamheden der niet-in-
mengingscommissie zou publiceeren.
„Wij bevinden ons thans in een situatie",
aldus Grandi, „die het noodig maakt, dat de
publieke opinie een klaar inzicht krijgt ten
aanzien van de houding der verschillende- regee-
ringen sedert het totstandkomen van het non-
interventie-accoord.
De wereld heeft het recht zich ter zake een
eigen meening te vormen."
LONDEN, 28 October. (R.O.) In een geza
menlijke conferentie van de labourpartij en
het congres der vakvereenigingen is besloten,
de Engelsche regeering te vragen, in samen
werking met de Fransche, onmiddellijk het
initiatief te nemen, om het Spanje weer mo
gelijk te maken wapenen te koopen.
„De Spaansche regeering is grondwettig ge
vormd", meenden deze lieden, „en moet het
recht hebben, de middelen te krijgen, noodig
voor het handhaven van haar autoriteit."
SEVILLA, 28 October (D. N. B.) De onder
leiding van generaal Mola en generaal Varela
doorgevoerde omsingeling van Madrid wordt
met mathematische nauwkeurigheid voortge
zet en de ring' rond de hoofdstad sluit zich
meer en meer. Alleen in Oostelijke richting,
naar de kust der Middellandsche Zee, is nog
een weg open.
Een doorbreken van den ijzeren ring door
de rooden schijnt, naar de tot dusver opgeda
ne ervaringen, uitgesloten.
Onder den druk der allerwegen opdringende
nationalistische troepen trokken de marxis
ten naar de stad terug, die thans vol is van
uit de voorposten gevluchte roode militie.
Om de gevolgen van een bloedige bestor
ming der Spaansche hoofdstad te voorkomen,
zal men trachten de wijkende marxistische
troepen Oostwaarts weg te dringen, waar
mede de nationalisten dan tevens èn eigen
manschappen èn de stad hopen te kunnen
sparen.
Radio-Sevilla deelde hedenmorgen om half
negen o.a. mede, dat de rechtsche troepen de
hoofdstad thans tot op 21 K.M. genaderd zjjn.
In Aragon hebben de regeeringstroepen een
vergeefschen aanval op de haven Alcublerre
ondernomen. Nabij Granada hebben de troepen
van Franco Castilla Dejajaque, op 20 K.M.
van Moralero, bezet. De zuivering van het ge
bied van Oviedo duurt voort. De verbindingen
tusschen Asturië en Gallicië zjjn thans ver
zekerd.
Uit Murcia wordt gemeld, dat verscheide
ne vliegtuigen der nationalisten Cartagena
hebben gebombardeerd. Het luchtafweerge
schut heeft twee toestellen neergehaald, ter-
wijl een derde vliegtuig neergeschoten werd
bij het dorp Abulias.
Van haar kant meldt de Madrileensche re
geering, dat haar luchtstrijdkrachten het vlieg
veld Talavera del Tajo hebben gebombardeerd
en daar 19 toestellen hebben vernield.
RABAT, 28 October (R.O.) Uit Barcelona
wordt, naar het radio-station Jerez de la Fron
tera mededeelt, gemeld, dat het totaal aantal
executies te Barcelona tot dusver reeds 25.000
bedraagt.
Naar van bevoegde Engelsche zijde verluidt,
zal de Britsche regeering, in tegenstelling met
hetgeen men tot dusver verwachtte, geen
nieuwe stappen ondernemen in de kwestie der
gijzelaars.
Men verklaart echter, dat de Britsche re
geering haar aanbod blijft handhaven.
PARIJS, 28 October (A.N.P.) Op initia
tief van de Fransche nationale jeugdgroepen
is een comité gevormd voor erkenning van
het bewind van Franco in Spanje. Het comité
zal een oproep aan liet Fransche volk publi
ceeren.
BERLIJN.. 28 October (A.N.P.) Een offi-
cieele woordvoerder heeft het te Parijs gepu
bliceerde bericht, als zou Hitler prins Georg
I van Brunswijk-Luneburg op den troon willen
plaatsen, als „grooten onzin" gekenmerkt.
Wij hebben onlangs een en ander gemeld
omtrent het droevig lot, dat de Capucijner-
Orde in Spanje heeft moeten ondergaan, wier
kerken en kloosters werden vernield, terwijl
talrijke religieusen op de meest wreedaardige
wijze werden vermoord, o.a. de blinde broe
der Prudentius en een ziekenverpleger, Pa
ter Ezechiel de Mataro.
De rooden hadden in het geheelgéén me
delijden met den vaak hoögêfflèL'ftlj d'-van
hun slachtoffers. Zoo heeft men in Tarrago
na een missionaris van 70 jaar, Pater Alfons
Marie gefusilleerd-
Het lot der seculiere geestelijkheid is niet
minder droevig dan dat der religieusen.
Een buitenlander, die een reis maakte door
dat gedeelte van Spanje, dat nog door de
rooden is bezet, schrijft in een particulieren
brief o.a.:
„Zelfs nu nog kan men op verschillende
plaatsen, op hoeken van wegen, of aan bosch-
randen. de lijken zien liggen van vermoorde
priesters, aan wie men zelfs de eer van een
begrafenis geweigerd heeft.
Verschillende van hen zijn verschrikkelijk
mishandeld, van vele lijken zijn armen en bee-
nen afgehakt, anderen zijn aan de beenen op
gehangen. Op andere plaatsen ziet men
slechts verkoolde lijken".
De verdedigers der democratie zijn onuit
puttelijk geweest in het uitvinden van wreed
heden.
In het gebied Villefranche de Panades be
vonden zich 21 geestelijken. Twee, misschien
drie van hen, zjjn aan den greep der rooden
kunnen ontsnappen.
In Olot werd een priester, -die belast was
met het geven van muziekles aan de kinde
ren, gearresteerd en na ontkleed te zijn werd
hij aan een boom gebonden en levend ver
brand. Om het vuur aan te steken bediende
men zich van zijn kleeren, die in benzine
gedrenkt waren.
In hetzelfde gebied werd de parochiegees
telijke Miralplix, de broer van den overste
van een Dominicanerklooster, vermoord. De
priester lag zwaar ziek te bed. Een commu
nistische arts onderzocht vluchtig den pries
ter en verklaarde dat de patiënt vervoerd
mocht worden. De zieke priester werd voor
de roode rechtbank gebracht. Op de vragen,
die hem gesteld werden, antwoordde de pries-
ster slechts „Leve Christus Koning!" Toen
het „onderzoek" geëindigd was, werd de mar
telaar ter plaatse gefusilleerd.
De inwoners van Olires verhalen hoe hun
pastoor, ondanks de beloften der rooden, toch
voor de rechtbank werd gedaagd.
Terwijl men hem voorleidde werd de pas
toor door enkele kogels getroffen en stortte
zwaar gewond ineen. De rooden deden geen
verdere moeite en lieten den zwaargewonden
priester liggen en gingen rustig naast hem
een sigaar zitten rooken. De ongelukkige
priester vroeg, dat men toch medelijden met
hem zou hebben, waarop hij werd doodgescho
ten.
Eindeloos is de lijst van de slachtoffers
van de roode terreur. Overal waar de com
munisten en anarchisten nog regeeren is,
zooals men zegt, de kerk teruggedreven in de
catacomben, als het ware. Slechts in kelders
en allerlei schuilhoeken wordt nog de H. Mis
opgedragen en de geloovigen dragen zelf 't
Allerheiligste naar zieken, stervenden en ge
vangenen.
Ontstellend zijn ook de berichten, die uit
Andorra komen. De stad Urgell blijkt her
haalde malen het tooneel te zijn geweest van
massa-terechtstellingen. Een groot aantal
personen werden gevangen genomen, som
migen omdat zij katholiek waren, of tot een
religieuse orde of congregatie behoorden, an
deren omdat zij grondeigenaars waren of tot
de bezittende klasse behoorden. 142 personen
werden aangehouden en gearresteerd, tal
rijke personen gefusilleerd.
Iedere Orde of Congregatie, die in Spanje
haar huizen heeft, telt haar martelaren.
Zwaar beproefd is de Congregatie der Obla
ten- In het Scholasticaat van Pozuelo dicht
bij Madrid is Pater Juan Perez, een jeugdige
professor aan deze instelling tezamen met
zes scholastieken gefusilleerd.
Nog komen nadere droevige berichten uit
San Sebastian, waar de rooden de Apostoli
sche School van Umieta in vlammen deden
opgaan.
Verschillende paters, die aan deze school
waren verbonden, waren reeds sedert enkele
weken in een concentratiekamp onderge
bracht. De overste van Umieta, Pater Me-
diaville, werd gearresteerd. Men verkeert in
volkomen onzekerheid over zjjn lot. Pater
Brugel is met drie broeders naar Bordeaux
kunnen vluchten. Van de inwoners van het
klooster In Las Arenas, een voorstad van
Bilbao, heeft men sedert eenigen tjjd niets
meer vernomen.
Pater Ricardo Imas, een Augustijn schrijft
aan zjjn oversten, dat al zjjn medebroeders
van het klooster Motril vermoord zjjn. Deze
paters waren afgeleefde missionarissen, die
bijna hun heele leven in de missies op de
Philippijnen en Zuid-Amerika hadden door
gebracht.
De algemeene overste van de Congregatie
der H. Drievuldigheid heeft officieel mede
gedeeld, dat in het klooster van Alcazar de
San Juan vier paters en een leekebroeder
werden gefusilleerd.
Alle religieusen van het klooster te Villa-
nueva del Arsoblspo zijn gevangen genomen.
Een van hen, pater Mariano Altolaguire
stierf enkele dagen na zijn arrestatie. Het
lot der overige gevangenen is onbekend.
De generaal der paters Passionisten ont
ving een brief van den vicaris van het kloos
ter van Damiël in Catalonië, die zich thans
bjj particulieren verborgen houdt. De Vicaris
deelt daarin mede, dat het klooster door de
rooden werd overvallen en in brand gestoken,
terwijl 31 Passionisten zijn vermoord, onder
wie de pater provinciaal. Tevoren werden de
paters op gruwelijke wijze getnarteld.
BARCELONA, 28 October (UN. PRESS).
Alle industrieele en commercieele onderne
mingen in Catalonië moeten krachtens een
Dinsdag uitgevaardigd decreet gecollectivi
seerd worden.
Arbeidersraden zullen zich met de leiding
van de zaken belasten in alle firma's, die den
30sten Juni j l. honderd of meer arbeiders en
employé's in dienst hadden.
Ook kleinere ondernemingen kunnen ge
collectiviseerd worden, als drie vierden van
het aantal aldaar te werk gestelde arbeiders
hiertoe besluit.
De belangen van de buitenlandsche zaken
lieden in de collectieve ondernemingen zou
den gegarandeerd worden.
GENEVE, 28 October (R.O.) De vertegen
woordigers van het Internationale Roode
Kruis te Bilbao zjjn erin geslaagd, met de
voorloopige Baskische regeering een overeen
komst te sluiten, krachtens welke de vrouwen
en kinderen, welke te Bilbao gevangen wor
den gehouden, onmiddellijk in vrijheid zullen
worden gesteld. Bovendien zullen alle vrou
wen en kinderen in het Baskenland in het
vervolg vrij kunnen gaan waar zij willen en
het gebied verlaten zoo zij dit wenschen.
De regeering-Francó heeft kort geleden ge
lijke edelmoedige maatregelen genomen ten
gevolge van een démarche van het Interna
tionale Roode Kruis-Comité. Hierbij werd bo
vendien besloten, dat in het door de nation»-
-listen -bezet-te gebied grijsaards ouder dan 60
jaar en jongelingen beneden 18 jaar, gence»-
heeren en zieken vrij kunnen gaan, voor zoo
ver zjj Basken zjjn.
