EEN NIEUWE BOMMENREGEN
OP MADRID.
SALENGRO DOOD.
De stad davert van de explosies.
WOENSDAG 18 NOVEMBER 1936
REEDS 200 DOODEN EN
500 GEWONDEN.
Het corps diplomatique
vertrekt heden.
ONVERWACHTE REIS VAN AZANA
DE ANTI-SOVJETBOND
BERLIJN-TOKI O.
Een ontmoeting met Caballero
CONTROLE-ONTWERP VAN
NON-INTERVENTIE-
COMMISSIE.
DE
Voor de uitvoering ervan schijnt een
duizendtal waarnemers noodig
te zijn,
PATER BURNS UIT DE HANDEN
van bandieten ONTSNAPT
MUSSOLINI'S BEZOEK AAN
LYBIE
In den Japanschen rijksdag een
openlijke verklaring dienaan
gaande te wachten.
Aaneensluiting van Italië, Duitsch
land en Japan.
OUDERDOMSPENSIOEN
DE VER. STATEN.
IN
DE KRUIT-RAMP.
Slachtoffers zullen op staatskosten
worden begraven.
ARRESTATIES IN DUITSCHLAND
Vier jeugdige Elzassers in Karlsruhe
opgesloten
KARD. VERDIER BIJ DEN PAUS.
Van 1 Januari 1937 af verplichte
verzekeringsbijdrage voor
werkgevers en -nemers.
SCHOOLSTRIJD IN DF.N
ELZAS.
Katholiek verzet tegen de Volks-
frontregeering
VLIEG-ONGELUK TE
NEURENBERG.
VORSTELIJKE DOODEN NAAR
ATHENE OVERGEBRACHT.
Eerbewijzen door het volk.
DUITSCH PROTEST BLIJFT
GEHANDHAAFD.
De Sovjet-mededeelingen over de
arrestaties van Duilschers zijn
geheel ontoereikend.
Litwinoff geeft diplomatieke
opheldering.
EDWARDS KRONING IN MEI A.S.
Koningin Mary zal er bij tegen
woordig zijn.
DE ZEELIEDENSTAKING IN
AMERIKA
Voedselnood op de Hawai-eilanden.
ENGELANDS LUCHTVLOOT
Aantal marine-vliegtuigen wordt
spoedig aanzienlijk uit
gebreid.
BEZETTE FABRIEK MET GEWELD
ONTRUIMD
Gevecht tusschen werkwilligen
en stakers.
DUITSCHLANDS VLOOTBOUW.
FRANKRIJKS VLOOTBOUW-
PROGRAMMA.
OVERSTROOMINGEN IN ZUID-
ITALIë.
MADRID, I? November. (UN.
PRESS). De talrijke branden,
die tengevolge van het nachtelijk
bombardement op verschillende pun
ten van Madrid uitbraken, waren nog
niet gebluscht, of daar verscheen van
ochtend om vijf um- opnieuw een
sterk luchteskader van de witten boven
de hoofdstad en bestrooide de Weste
lijke helft met bommen-
De nationalistische vliegers hadden
het vooral gemunt op de Model,
gevangenis en op het voormalig
koninklijk paleis, in welks park tal
van roode batterijen reeds verscheidene
dagen de stellingen van de nationalis
ten op den rechter oever van de
Manzanares onder vuur houden.
De bomexplosies waren op een ff®lï6ven
moment zoo talrijk en zoo hevig, dat hooren
en zien verging. In het sinister concert van
ontploffende bommen mengde zich het donde
rend lawaai van de artillerie, het ratelend ge
luid van de mitrailleurs en het geknetter van
het flankgeschut.
Het meerendeel van de bommen kwam te
recht in de omgeving van de Modelgevangenis,
waar de volksfronters eenige batterijen in
stelling hadden gebracht.
Ook het Roemeensche gezantschap werd
door een bom getroffen. Gelukkig was het
gebouw reeds gisteren ontruimd, toen een na
bijgelegen huis verwoest werd, waarbij negen
personen om het leven kwamen.
Om vier uur vanmiddag werd de luchtaan
val door de nationalistische vliegers herhaald.
Ditmaal was de wolkenkrabber, waarin het
telegraafkantoor is ondergebracht, het voor
naamste mikpunt,
De Unipress-correspondent Yindrich bevond
zich juist in het telegraafkantoor, toen de
bommenwerpers boven den wolkenkrabber
verschenen en ook de artillerie van de witten
het vuur op het gebouw opende. Van een ven
ster uit kon hvj duidelijk zien, waai- de bom
men en shrapnels insloegen.
Drie granaten ploften neer in de Calle Val-
verde, waar de bevolking in de tunnels van
den ondergrondschen spoorweg en in schuil
kelders was gevlucht.
■Ben vliegerbom kwam terecht op het
Het beroemde klooster Escuriaal, dat
door de roode troepen onherstel-
baar werd beschadigd
marktplein, waar tal van personen werden ge
troffen.
Op het oogenblik, waarop dit telegram uit
Madrifl wordt afgezonden, ontplofte de eene
granaat na de andere in de Gran Via en in
de Calle Montera, die naar de Puerta del Sol
voert.
De Unipress-correspondent Degandt onder
nam vandaag per auto een verkenningstocht
door het volkspark Casa de Campo, waar de
vrachtauto's van de witte troepen thans zon
der onderbreking en zonder het minste ge
vaar af en aan rijden.
Den grooten straatweg naar Madrid vol
gend, reed hij door tot aan het eerste huis van
de hoofdstad, dat ongeveer een half uur ten
oosten van de Manzanares ligt.
Hrj constateerde daarbij, dat de weg, op vele
plaatsen met zandzakken, tramrails en de
meest vreemdsoortige voorwerpen verbarrica-
deerd is. Er liggen barricaden van koperen
ledikanten, matrassen en alle mogelijk soor
ten huisraad. In een huis, dat de volksfronters
als arsenaal hebben gebruikt, liggen nog kon
derden geweren en een groote hoeveelheid
munitie, die daar door de rooden Is achterge
laten.
Stafofficieren van generaal Varela ver
klaarden aan Degandt, dat de bezetting van
de hoofdstad nog verscheidene dagen in beslag
zou nemen, tenzij de rooden hun verzet plotse
ling zouden opgeven of uit de stad zouden
vluchten.
Varela en ook de commandanten van de
voor Madrid opereerende legergroepen zjjn
echter ten volle er van overtuigd, dat hun
voornaamste taak op het Madrileensche front
thans Is volbracht. In verschillende wijken
kan het tijdens de zuiveringsactie nog wel tot
hevige straatgevechten komen, doch in ver
houding tot hetgeen de witte troepen nu reeds
gepresteerd hebben zou dit nog slechts een
bagatel zjjn.
Generaal Varela leidde hedenmorgen per
soonlek een tegenaanval, waarbij zijn troepen
nog dieper in de universiteitswijk binnendron
gen en belangrijke nieuwe stellingen konden
bezetten.
De Saboya- en Montana-kazernes werden
vandaag meermalen door de witte artillerie
onder vuur genomen, om den tegenstand, die
«laar nog steeds heftig is, te breken.
Het corps diplomatique heeft besloten, Ma
drid morgen vroeg te verlaten. Tot het nemen
van dit besluit heeft vooral het feit bijgedra
gen, dat het Roemeensche gezantschap van
morgen door een bom werd getroffen.
Hedenochtend om half negen deelde radio-
Sevilla mede, dat generaal Varela gisteren zijn
hoofdkwartier heeft overgebracht naar het
Casa de Campo.
JDe verliezeit van de nationalisten zjjn ge-
ring in verhouding tot hetgeen bereikt werd.
De volksfronttroepen moeten zes honderd man
verloren hebben. Een aanval van de rooden op
Villa Verde werd afgeslagen en twee Russi
sche tanks vielen daarbij in handen van de
witten In totaal hebben zij thans twintig van
deze oorlogsmachines buitgemaakt.
Drie jachtvliegtuigen van het volksfront,
welke het Casa de Campo onder vuur wilden
nemen, zijn omlaag geschoten. Het roode com
mando maakt blijkbaar gebruik van een ge
motoriseerde „vliegende colonne", welke snel
naar de bedreigde punten wordt gedirigeerd.
Radio-Sevilla deelde verder nog mede, dat
krijgsgevangenen verklaarden, dat een spe
ciale garde achter de vuurlinie ligt en op de
militiemannen schiet, die hun post willen ver
laten.
Voorts wordt gemeld, dat de toestand te
Madrid chaotisch wordt. Vrouwen en kinderen
trachten te vluchten voor de verschrikkingen
van den oorlog en knielen biddend op straat
neer.
Een correspondent van Havas meldt intus-
schen nog de volgende bijzonderheden over de
jongste bombardementen.
De door de nationalistische vliegers uitge
worpen bommen kwamen neer in verscheidene
wijken van het centrum, vooral in San Mi
guel, waar bommen op de markt vielen en tal
van personen doodden of verwondden.
Den geheelen nacht en den geheelen mor
gen z(jn de brandweermannen, bijgestaan door
reddingsploegen, bezig geweest met het be
strijden van de branden, die op verschillende
punten van de stad waren ontstaan. Men is
er in geslaagd, de branden in de omgeving
van de Fransche ambassade te blusschen.
Den geheelen nacht reden de ambulancewa
gens af en aan voor het afhalen van dooden
en gewonden. Er speelden zich hartroerende
tooneelen af. Schreiende moeders klemden de
lijken van haar kinderen vast en weigerden
ze door de Roode Kruismannen te laten weg
halen.
In een enkel huis in de San Agustino-straat
werden dertig personen gedood.
De correspondent van Havas heeft vanmor
gen een toeht gemaakt door de stad, waar hij
kon aanschouwen, hoe hevig de bombardemen
ten zijn geweest.
De materieele schade is ontzaglijk groot.
Het ziekenhuis van San Carlos is afgebrand.
Een dikke rook, die een scherpe kruitlucht
verspreidt, stijgt hoog op in de straten en
verduistert het uitzicht.
Gezegd kan worden, dat in de laatste drie
dagen door bommen en granaten twee hon
derd personen zijn gedood en vijf honderd min
of meer ernstig gewond zijn.
Uit Talavera wordt vernomen, dat de volks
fronttroepen onherstelbare schade hebbfen
aangebracht aan het Escuriaal. Vele voorwer
pen van waarde zijn verdwenen en men kan
de bibliotheek als vernietigd beschouwen.
Een gevangen genomen soldaat van de
volksfronttroepen deelde mede, dat een aan
slag wa3 gepleegd op Largo Caballero, toen hü
naar Barcelona reisde. Zijn auto werd getrof
fen. De dader is gearresteerd.
BARCELONA, 17 November. (HAVAS).
De president der republiek, Azana, en de pre
sident van de Catalaansche generaliteit, Com
pany's, zijn vanmorgen met onbekende be
stemming van hier vertrokken. Zij zouden
eerst tegen het einde van den middag terug-
keeren.
Volgens geruchten zouden zij zich naar het
dorp Benicarlo hebben begeven, waar zij een
ontmoeting met Largo Caballero zouden heb
ben gehad.
Uit Valencia wordt gemeld, dat men daar
den indruk heeft, dat de cortes op 1 Decem
ber in Valencia bijeen zullen komen.
LONDEN, 17 November. (R.O.) Het con
trole-ontwerp, dat door de commissie voor
niet-inmenging in den Spaanschen burger
oorlog is opgesteld, is van grooteren omvang
dan men aanvankelijk meende.
Met voorbehoud van de goedkeuring der
beide in Spanje in conflict zijnde partijen zou
men neutrale waarnemers benoemen en con
troleposten instellen op 40 plaatsen, havens in
Noord-Spanje, in Spaansch Marokko en op de
Balearen, benevens op de Spaansche Middel-
iandsche zeekusten en aan de Fransch-Spaan-
sche en Fransch-Portugeesehe grenzen.
Een duizendtal waarnemers schijnt noodig
voor de uitvoering van het ontwerp,
de kwestie van de te betalen kosten
is aan de orde gekomen en een der voorstel-
,rdt> ciat de kosten zullen worden ver
deeld op den grondslag van de contributie, die
je ve^sc lUehde mogendheden betalen voor
bet onderhoud van den volkenbond.
MOëKDEN, 17 November. (R.O.) Pater
Joseph Burns, de Amerikaansche katholieke
missionaris, d» op 5 Februari jtI. bij Toeng
Hoea ten Oosten van Moekden door bandieten
gevangen was genomen, eeft vandaag weten
te ontvluchten, toen troepen, zijn ontvoerders
aanvielen.
Pater Burns is 33 )aar' In Juli U- werd een
brief ontvangen van de bandieten, waarin
dezen voor zijn vrijlating de enorme som vroe
gen van 5 millioen Chineesche dollars (300 000
pond sterling) benevens een hoeveelheid ar
tillerie. -
TRIPOLIS, 17 November. (STEFANI). Bij
gelegenheid van het bezoek, dat. de duce in
Februari aan Lybië zal brengen, zullen in het
oude Romeinsche theater van de Phoenicische
stad Sabratha klassieke opvoeringen worden
gegeven.
De reeks voorstellingen zal beginnen met
het stuk Koning Oedipus van Sophocles.
BALTIMORE, 17 November. (UN. PRESS).
De uitgever van het blad „Baltimore Sun".
Paul Patterson, die zoo juist van zijn Japan-
sche reis te Shanghai Is teruggekeerd, meldt
van daar aan zijn blad, dat Duitschland en
Japan reeds eenige weken geleden tot overeen
stemming zijn gekomen ten aanzien van een
tegen sovjet-Rusland gericht anti-communis
tisch Duitsch-Japansch hondgenootschap.
De eerste openlijke mededeellng dienaan
gaande zal plaats hebben in den Japanschen
rijksdag, welke 24 December voor zjjn nieuwe
zitting zal bijeenkomen.
Bevestigd wordt dat aan correspondenten
van buitenlandsche bladen in Japan verboden
werd, berichten betreffende het verdrag aan
hun agentschappen en bladen door te zenden.
ROME, 17 November. (HAVAS). De „Gior-
nale d'Italia", welk blad na de besprekingen
te Berlijn liet voorzien, dat het anti-commu
nistische Italiaansch-Duitsche front spoedig
zou worden uitgebreid tot Japan, verzekert
vandaag, dat tusschen Duitschland enVjapan
te dien aanzien inderdaad een overeenstem
ming tot stand is gekomen.
„Het anti-communistische front tusschen
Italië en Duitschland te Berlijn in het leven
geroepen, dat reeds tijdens de besprekingen te
Weenen ia uitgebreid met de deelneming van
Oostenrijk en Hongarije, omvat thans, d.w.z.
na een maand, een deel van het Verre Oosten,
door de toetreding van Japan.
De aaneensluiting tusschen Italië, Duitsch
land en Japan voor den defensieven strijd
tegen het communisme, welke aaneensluiting
ten doel heeft, het behoud van de hoogste
waarden der beschaving en der physieke en
moreele gezondheid der volkeren, was nood
zakelijk geworden door het bewust opgevatte
plan van" agressief karakter van het commu
nisme.
SAINT CHAMAS, 17 November. (HAVAS)
Arbeiders van de kruitfabriek, waar de ont
ploffing heeft plaats gehad, alsmede soldaten
zoeken voorzichtig onder de puinhoopen, of
daar nog meer slachtoffers liggen.
Het onderzoek naar de oorzaak van de ont
ploffing is zeer moeilijk, daar allen, die in het
gebouw werkten, om het leven gekomen zijn.
Men gelooft echter, dat er geen sprake is
van kwaadwilligheid.
Op de plaats, waar het fabrieksgebouw no.
104 stond, bevindt zich thans een kuil ter
diepte van 4 a 5 meter en ter breedte van
20 meter.
Als een merkwaardige bijzonderheid valt te
vermelden, dat vlak bij den haard der ontplof
fing zich tien vaten met ontploffingsstoffen
bevonden, die intact zijn gebleven.
PARIJS, 17 November. (HAVAS). In den
heden gehouden ministerraad is o.a. besloten,
de slachtoffers van de ontploffing in de kruit
fabriek te Saint Chamas op staatskosten te
begraven.
STRAATSBURG, 17 November (HAVAS).
Volgens te Straatsburg ontvangen berichten
zouden vier jeudige Elzassers te Karlsruhe
worden vastgehouden door de Duitsche auto
riteiten, wegens samenzwering tegen de vei
ligheid van den staat. Geen der arrestanten is
ouder dan 20 jaar.
De vier jongelieden hadden zich naar
Duitschland begeven, om vrienden te bezoe
ken. Zü zouden bij de autoriteiten zijn aange-
hracht wegens zekere tegen het Duitsche re
giem vijandige uitlatingen. Drie hunner zou
den reeds sedert eenige weken gevangen zit
ten. De vierde is een zeventienjarige werk-
mar van een bij Straatsburg gevestigde auto
mobielfabriek. Hij zou zijn gearresteerd op
aanwijzing van den vriend wien hij een be
zoek bracht.
vaticaanstadI 17 November, (ha-
VAS). Z. H. Em. kardinaal Verdier, aartsbis
schop van Parijs, is hedenavond door den H.
Vader in particuliere audiëntie ontvangen.
WASHINGTON, 17 November. (UN.
PRESS). Met de voorbereiding tot invoering
van een ouderdoms- en invaliditeitsverzeke
ring onder het sociale program van Roosevelt
is gisteren een begin gemaakt door de ver
zending van 3.5 millioen vragenlijsten aan de
groote en kleine werkgevers der Vereenigde
Staten.
Door middel van deze vragenlijsten zullen
alle arbeiders en employé's, die voor ouder
domspensioen in aanmerking komen, onge
veer 26 millioen personen, worden geregis
treerd.
Het program voor de ouderdomspensioenen
zal volkomen gescheiden worden gehouden
van alle overige deelen van het sociale pro
gram der regeering. Van 1 Januari 1937 af
zal iedere werknemer één procent van zijn
loon moeten afstaan als bijdrage voor zjjn
verzekering, terwijl de werkgever hetzelfde
bedrag zal hebben te storten. De bijdrage zal
geleidelijk verhoogd worden, tot In 1949 werk
nemers en -gevers ieder drie procent betalen.
De grootte van het pensioen zal afhangen
van het inkomen, dat de werknemer geniet.
In dén overgangstijd zullen arbeiders, die
thans 60 jaar zijn en 25 dollars per week ver
dienen, bij hun pensionneering in 1942 een
maandelQksche rente van achttien dollars
ontvangen. Een arbeider, die thans 35 jaar
is en 25 dollars per week verdient, zal van
1965 af een maandelijksche rent» trekken van
45 dollars.
Op een vergadering van de afgevaardigden
van de katholieke volkspartij in den Elzas
is een scherp protest uitgebracht tegen de
volksfrontregeering te Parijs, die er stelsel
matig' op aandringt om het Katholiek onder
wijs onmogelijk te maken, door overal gods
dienstloos, neutraal onderwijs in te voeren.
Destijds is in Hüningen een schoolstaking
afgekondigd, bi) wijze van een Katholiek ver
zet tegen de pogingen der regeering om de
religieusen uit het onderwijs te verwijderen.
De Katholieke partij in den Elzas is niet lan
ger voornemens zich uitsluitend tot een defen
sieve houding te bepalen, maar zij zal tot een
tegenaanval overgaan, om het terrein, dat
tengevolge van al te groot vertrouwen in
de regeering verloren ging, weer terug te
winnen. Dit offensief zal weliswaar niet in
het belang zijn van de rust van het land, maar
de verantwoordelijke instanties hebben dezen
strijd afgedwongen.
De Katholieken in den Elzas zullen het
recht laten zegevieren. Op den partijraad
werden alle leden en aanhangers der partij
aangemaand om In alle gemeenten' protest-
vergaderingen te beleggen tegen de onrecht
vaardige maatregelen der regeeitng, en door
het weigeren van de benoodigde credieten het
doorvoeren van de anti-katholieke maatrege
len op hgt gebied van onderwijs onmogelijk
te maken.
De strijd voor het behoud van de Katholieke
school in Elzas Lotharingen is hiermee in een
beslissend stadium getreden.
NEURENBERG, 17 November. (D.N.B.) Op
het vliegterrein alhier kwam bij de landing
een verkeersvliegtuig van het traject Berlijn
Mlinchen te vallen.
De kapitein-vlieger en een passagier werden
doodelijk gewond.
ATHENE, 17 November. (UN. PRESS).
Zeshonderd-duizend Grieken, waarbij 200.000
uit de provincie, stonden heden opgesteld op
den weg van het centraal station naar de
metropotitaankerk, om eer te bewijzen aan
het -stoffelijk overschot van koning Constan-
tijn en de koninginnen Olga en Sophie, die uit
Italië naar hier zijn overgebracht.
In de kerk zal het stoffelijk overschot drie
dagen lang opgebaard liggen. De stad is in
rouw gehuld. Vlaggen waaien halfmast van
de huizen. Alle kerkklokken luidden bij de
aankomst der vorstelijke dooden.
Hun bijzetting zal Zaterdagavond te Tatoi,
de zomerresidentie der koninklijke familie, 75
kilometer van Athene, plaats hebben.
PARIJS, 16 November. (HAVAS) De
stakende monteurs en electriciens hebben
verscheidene werkplaatsen in het district
Parijs, die zij bezet hadden, ontruimd om blijk
te geven van hun verzoeningsgezindheid.
Vanaf het dak van een huis in een der voorsteden van Madrid volgen de
buitenlandsche journalisten het bombardement van de Sjxiansche hoofdstad
door de vliegtuigen der nationalisten.
BERLIJN, 17 November. (D. N. B.) Uit
officieele mededeelingen der Russisc regee
ring aan de Duitsche ambassade te Moskou
is gebleken, dat gedurende de laatste dagen
23 Duitschers in Rusland gearresteerd zijn
en wel 9 te Moskou, 12 te Leningrad, één te
Gharkow en een te Novosibirsk.
Het is den Dultschen diplomatieken ver
tegenwoordigers tot dusverre niet gelukt,
de gearresteerden door Duitsche ambtenaren
te doen bezoeken. Eerst na lang aandringen
zjjn gisteren de namer. van 14 arrestanten
aan de ambassade medegedeeld, alsmede de
artikelen van de strafwet, welker overtreding
hun wordt ten laste gelegd. Zij worden be
schuldigd van spionnage, terroristische actie
en organisatie van een actie, gevaarlijk voor
den staat.
In bevoegde kringen te Berlijn wordt ver
klaard, dat de mededelingen der Russische
autoriteiten als geheel ontoereikend moeten
worden beschouwd. Nog' tien dagen na de
arrestatie, aldus wordt gezegd, was de Rus
sische regeering niet in staat, concrete mede
deelingen te doen over de ten laste gelegde
feiten. Het Duitsch protest tegen het optre
den der sovjet-organen wordt dan ook vol
ledig gehandhaafd.
Naar aanleiding van de officieele mededee
lingen der sovjet-regeering aan de Duitsche
ambassade te Moskou, waaruit blijkt, dat de
laatste dagen in totaal 23 Duitschers zijn
gearresteerd schrijft de „Voelkische Beobach-
ter" o.a.: „Het behoeft, na alles wat het
bolschewisme aan moord en diefstal en ver
trapping van de opvatting van mensdheltjke
eer en de eeuwige moraalwetten heeft be
gaan, geen betoog, dat wij de officieele be
weringen, dat de gearresteerde Duitschers
gespionneerd hebben, zich aan terroristische
actie hebben schuldig gemaakt en een staats-
vjjandige activiteit hebben ontplooid, niet het
minste geloof schenken. Wij beschouwen ze
als dat, wat ze zijn: uitvluchten voor een
willekeur, welke dienen moet, om de aan
dacht af te leiden van binnenlandsche moei
lijkheden".
De „Deutsche Allgemeine Zeltung" schrijft:
„Terwijl sovjet-Rusland eenerzijds de spel
regels der westelijke diplomatie heeft geleerd,
is niettemin zijn standpunt ten opzichte van
het Europeesche rechtsgevoel sinds de bol-
schewistlsche revolutie onveranderd gebleven.
Buiten de grenzen wordt, de sociale revolutie
met alle middelen bevorderd. Binnen de gren
zen echter kunnen de onderdanen van vreemde
naties op geen enkele wijze rekenen op de
volkenrechtelijk vastgelegde waarborgen".
MOSKOU, 17 November. (R.O.) Litwinoff
heeft heden den Duitschen gezant medege
deeld, dat de gearresteerde Duitschers bè-
schuldigd worden van militaire en economi
sche spionnage: van het verspreiden van fas
cistische geschriften onder de Russen en van
daden van terrorisme.
Het meerendeel der gearresteerde Duit
schers, voegde Litwinoff hieraan toe, heeft
reeds een bekentenis afgelegd.
De gezant heeft geantwoord, dat er wel
groepen nazis bestonden in andere landen,
maar niet iri sovjet-Rusland.
LONDEN, 17 November. (A. N. P.) Ko
ningin Mary heeft, naar de „Daily Telegraph"
meldt, thans besloten tegenwoordig te zijn bij
de kroning van koning Edward, op 12 Mei a.s.
Men gelooft, dat zjj de eerste koningin
moeder in de geschiedenis van Engeland zal
zjjn, die haar zoon ziet kronen.
Het besluit van koningin Mary beteekent
een afwijking van het precedent, dat gescha
pen is door koningin Alexandra, die niet aan
wezig' was b(j de kroning van koning George
op 22 Juni 1911.
Koningin Alexandra vertoefde op den dag
der kroning te Sandringham, waar zij met
haar zuster, keizerin Maria van Rusland, en
haar dochter, prinses Victoria, een dienst in
de kerk bijwoonde.
Koning Edward zal de eerste ongetrouwde
koning zijn, die gekroond wordt, sedert Karei
XI, die in 1661 werd gekroond.
George III was b(j zijn troonsbestijging
ongehuwd, doch hjj trouwde twee weken voor
zijn kroning.
HONOLOELOE, 17 November. (D. N. B.)
Als gevolg van de staking der zeelieden is
op Hawaï gebrek aan levensmiddelen ontstaan.
De rijstvoorraad is uitgeput (het voornaamste
voedsel voor de inlandsche bevolking is rijst)
en de prjjzen der overige levensmiddelen
stijgen met den dag.
Hawai moet ongeveer 80 pet. van zijn
levensmiddelen invoeren.
De gouverneur heeft president Roosevelt om
hulp verzocht en hjj is ook voornemens het
ministerie van marine te verzoeken oorlogs
schepen ter beschikking te stellen voor het
vervoer van levensmiddelen.
SAN FRANCISCO, 17 November. (UN.
PRESS.) De president der Amerikaansche
vakvereeniging van havenarbeiders, Harry
Bridges, verklaarde heden, dat het heel goed
mogelijk is, dat de zeeüedenstaking aan de
kust van den Stillen Oceaan nog 150.000
200.000 zeelieden meer zal gaan omvatten;
wanneer de eischen het stakers niet ingewil
ligd worden.
De hoop op vredelievende bijlegging van
het conflict schijnt werkelijk zeer gering. De
arbitrage-onderhandelingen tusschen de sta
kingsleiders en de regeering zijn tot nu toe
zonder resultaat verloopen.
In San Francisco en omgeving wordt het
aantal stakingen van kleine groepen met den
dag grooter. Alleen aan de kleinere stakin
gen nemen naar schatting 25.000 man deel.
WASHINGTON, 17 November. (R.O.) De
stakende zeelieden aan de Westkust hebben
op de uitnoodiging der burgers om het geschil
aan arbitrage te onderwerpen, ten antwoord
gegeven, dat geen arbitrage mogelijk is over
de fundamenteele beginselen, waarom gestre
den wordt.
RIJSSEL, 18 November- (Havas)
De Fransche minister van buiten
landsche zaken, Salengro, is om negen
uur hedenmorgen te zijnen huize plot
seling overleden.
De minister was den laatsten tijd
lijdende aan aortitis (ontsteking van
de hartslagader).
Minister-president Blum zal vanmid
dag naar Rijssel gaan, om een laatsten
groet te brengen aan het stoffelijk
overschot van zijn medewerker.
LONDEN, 17 November. (A.N.P.). Devloot-
correspondent van de „Daily Telegraph"
meldt, dat zoo spoedig mogelijk zal worden
overgegaan tot een belangrijke uitbreiding
van het aantal marinevliegtuigen.
Aanleiding tot dit besluit is het feit, dat
andere mogendheden thans een veel sterker
marine-luchtwapen bezitten dan Engeland,
hetgeen in officieele kringen bezorgdheid
heeft gewekt.
In het begin van dit jaar had de Engelsche
marine slechts 179 vliegtuigen in dienst en
nagenoeg geen reserves. Zij beschikt over zes
vliegtuigmoederschepen met een totale capa
citeit van 186 machines, doch tot voor kort
bevonden zich aan boord van deze schepen
slechts 144 toestellen.
De Britsche vliegtuigmoederschepen kunnen
minder toestellen bergen dan die van andere
mogendheden. De „Courageous" en de „Glo
rious", elk van 22.500 ton, kunnen elk vijftig
vliegtuigen dragen, en de „Eagle" van 22.600
ton, slechts 21. De vijf moderne vliegtuig
moederschepen der Vereenigde Staten bieden
daarentegen elk plaats aan tachtig machines.
De nieuwe Britsche carrier „Ark Royal", die
binnenkort te water zal worden gelaten, moet
70 machines kunnen bergen en de kleinere
„Victorious" en „Illustrious" elk vijftig.
Met inbegrip van de 130 vliegtuigen, noodig
voor de slagschepen en kruisers, welke met
catapults zullen worden uitgerust, zal de
marine binnenkort 450 toestellen noodig heb
ben, d.i meer dan het dubbele van het thans
beschikbare aantal.
Volgens de laatste gegevens heeft de marine
der Vereenigde Staten reeds 950 vliegtuigen
der eerste linie in dienst, en zal de sterkte
tegen 1942 tot 1910 toestellen uitgebreid zijn.
Japan moet in 1938 over 1000 toestellen der
eerste linie kunnen beschikken.
Ook Frankrijk en Italië beschikken over
machtige luchtstrijdkrachten voor samenwer
king met hun vloten.
ROUBAIX, 17 November. (HAVAS) Van
morgen heeft in een textielfabriek een vecht
partij plaats gehad tusschen een dertigtal
stakers, die de fabriek bezet hielden, en werk
willigen.
Vrijwel het geheele personeel was voor
hervatting van het werk en een aantal arbei
ders drong dan ook de fabriek binnen. Er
ontstond daarop een gevecht, dat twee uur
duurde. Tenslotte moest de mobiele garde de
fabriek met geweld ontruimen. Een persoon
werd gearresteerd.
Na de ontruiming van de fabriek liet de
directie de roode vlag, die sedert den aanvang
van het conflict van het gebouw woei, neer
halen en vervangen door de driekleur, hetgeen
tot gejuich aanleiding gaf.
Van de tallooze nieuwsgierigen, die zicsh
op straat hadden verzameld btj de vechtpartij,
werden verscheidene arbeiders licht gekwetst-
ROUBAIX, 17 November. (HAVAS) Tijdens
de ontruiming van de textielfabriek Tomynck
zijn tien personen gewond. Een peloton garde
mobile Is in de fabriek geïnstalleerd en zal
er blrjven tot Vrijdagmorgen, wanneer da
fabriek heropend wordt.
BERLIJN, 17 November. (HAVAS). Onder
de nieuwe Duitsche vlooteenheden, welke in
aanbouw zijn, bevindt zich een kruiser van
35.000 ton, welke volgens de Duitsche des
kundigen vergeleken zal kunnen worden met
de „drijvende forten", welke admiraal van
Tirpitz heeft ontworpen.
Bovendien bouwt Duitschland momenteel
groote torpedojagers, welker tonnage geheim
wordt gehouden, benevens een moederschip
voor vliegtuigen van 19.150 ton.
PARIJS, 17 November (HAVAS). De mi
nister v. marine heeft aan de „Intransigeant"
verklaard, dat vier pantserschepen gebouwd
worden, twee van 26.500 ton, Bul. de „Dunker-
que" en de „Strasburg", er twee van 35.000
ton, de .Richelieu" en de „Jean Bart". Dit
laatste schip moet nog op stapel gezet worden.
Hier moeten nog aan worden toegevoegd
de pantserschepen „Provence", „Lorraine" en
„Bretagne", die uit den oorlog dateeren, doch
geheel gemoderniseerd zjjn.
Voor 1937 staan op het programma de
bouw van een kruiser van 8.000 ton en eenige
torpedojagers, aangezien die van 1.500 ton
beginnen te verouderen.
Voorts zullen duikbooten en een tankschip
worden gebouwd.
De minister zal bij de kamer een voorstel
indienen voor den bouw van 26 kleine booten
en hulpschepen.
Tenslotte zullen nieuwe vliegbooten van
groote tonnage worden gebquwd.
NAPELS, 18 November. (HAVAS.) In de
provincies Reggio, Calabria en Cantanzaro
hebben hevige stormen en regens de rivieren
buiten haar oevers doen treden. Verscheidens
bruggen werden wegespoeld en vele huizen
en landerijen onder water gezet.
