S'
DE SCHOOLSTRIJD IN HET
DERDE RIJK.
Interventie in Spanje.
Treedt Tsjang Kai
Sjek toch af
DE TOESTAND VAN DEN
PAUS VERERGERD.
WOENSDAG 30 DECEMBER 1936
De Bisschoppen op de hres voor
het recht der ouders.
Er is een nieuwe Kulturkampf
ontbrand.
Senator Pittman zal een ivets-
ontwerp indienen, waardoor de
Amerikaansche neutraliteits-
iret wordt uitgebreid
Nachtrust meer en meer
Lemoeilijkt.
Belangrijke conferentie bij
Ciano.
VTTEGTUIG-ONDERDEELEN
NAAR SPANJE.
ZUlD-SLAVIE'S CONCORDAAT
MET DEN H. STOEL.
ZOON VAN EEN GEZANT
ONTVOERD.
AARTSHERTOG FREDERIK
VAN HABSBURG f
Opperbevelhebber Oostenrijhsch-
Hongaarsche leger tijdens
den wereldoorlog.
Geloof, offer en samenleving.
Een verklaring van Roosevelt.
DÖODELIJK ONGEVAL TE PARIJS.
Tijdens de betooging gisteravond
van het overheidspersoneel.
MOEDER SCHIET MOORDENAAR
VAN HAAR ZOON NEER.
EIGEN HULP TEGEN
COMMUNISTISCHE REVOLUTIE
POGING.
Straf-expedilie tegen de muiters
gaat niet door
Merkwaardige verklaringen
van Donald.
DE KINDERROOF IN AMERIKA.
DE VLUCHT UIT HET SOVJET-
PARADIJS.
Zes leden van Roemeensch boeren
gezin door Russische grens,
wachters neergeschoten.
DE strijd tegen de Katholieke
school, die in Zuid-Duitschl and
reeds lang stelselmatig door de natio-
naal-socialistische partij gevoerd wordt,
is ook overgeslagen naar de Katho.
lieke streken van West-Dtiitschland.
Op het oogenblik is de schoolstrijd
zeer heftig ontbrand in het aartsbis
dom Keulen (vooral in de Kreis Rhein-
Wupper) en in verschillende plaatsen
van het bisdom Trier- Naar aanlei
ding van deze nieuwe schending van
het Concordaat, dat immers de bijzon
dere school waarborgt, heeft de bis
schop van Trier, mgr. dr. Rudolf Bor-
newasser, een belangrijk Herderlijk
Schrijven uitgevaardigd, waarvan wij
hieronder de voornaamste passages
laten volgen.
Beminde Diocesanen
De gewetensnood van millioenen trouwe Ka
tholieken dwingt mij om een ernstig woord tot
u te richten. Het moge u bekend zyn, dat de
Fiihrer van het Duitsche ryk in een plechtige
ure, ten aanhoore van heel de wereld het
woord gesproken heeft „dat de nationale re
geering in de beide Christelijke belijdenissen
gewichtige factoren ziet voor het behoud van
onzen volksaard".
Als Duitschers hebben wij geen recht aan
het woord van den Fiirer te tornen en te twij
felen.
Het moge u ook bekend zijn, dat in de on
derwijswet van 1906, die ook thans nog geldt,
in paragraaf 33 de bijzondere school gewaar
borgd wordt.
G(j weet ook, dat de rijksregeering met den
H. Vader door het Rijksconcordaat een plech
tige overeenkomst gesloten heeft. In artikel 23
wordt gezegd: „De Instandhouding en stich
ting van nieuwe Katholieke lagere scholen
blijft, gewaarborgd". In artikel 24 lezen we
„Aan alle Katholieke lagere scholen worden
slechts dusdanige onderwijzers aangesteld, die
tot de Katholieke Kerk behooren en die waar
borg bieden dat zij beantwoorden aan de bij
zondere eischen die de Katholieke bijzondere
school stelt".
Wij hebben als Duitschers en Katholieken
het recht te verlangen, dat een zoo plechtig
gegeven woord door de beide verdragsluitende
partijen trouw zal worden nagekomen.
Elh toch zult gf) misschien heel spoedig be
leven, dat men u wil trachten te verleiden, om
door uw handteekening partij te kiezen voor
de z.g. neutrale school, die ook wel Duitsche
school genoemd wordt. Wanneer gij weigert
om de neutrale school te kiezen, dan staat gij
daarmee op den bodem van het Duitsche recht.
Voor mij ligt een strooibiljet, waarin men met
het oog op de twee millioen soldaten, die in
den wereldoorlog gevallen zijn, de openbare
school eischt. Dat is wel heel merkwaardig!
Want die twee millioen helden zij» bijna allen
opgeleid aan een confessioneele bijzondere
school.
Katholieke Vaders en Moeders, gy zijt in ge
weten niet verantwoord om u uit te spreken
voor een school, waar kinderen van rj£ meest
verscheiden godsdienstige belijdenis, Katho
lieken, Protestanten of kinderen die tot geen
enkel kerkgenootschap behooren door totaal
ongeloovige onderwijzers worden opgevoed, ook
al zouden op die scholen enkele uren gods
dienstonderricht gegeven worden.
Dit geldt ook voor dorpen met een zuiver
Katholieke bevolking.
Men zal daarbij allerlei zinledige argumen
ten naar voren brengen, als zou de belijdenis-
school een wig drijven in de volksgemeenschap,
of dat de verdeeldheid op godsdienstig gebied
door de bijzondere school nog grooter zou wor
den. Men durft zelfs te beweren, dat gij geen
nationale Duitscher zoudt zijn, wanneer gy
uw handteekening niet geeft voor de neutrale
school, hetgeen trouwens niets anders is dan
een schaamtelooze beleediging.
De Bisschop herinnert dan verder aan het
Herderljjk Schrijven van het Duitsche Episco
paat, dat na de Bisschoppenconferentie te
Fulda werd opgesteld en hij spoort de geloo-
•vigen aan om energiek „neen" te zeggen en
hun handteekening voor de neutrale school te
weigeren.
De Bisschop vervolgt dan
„Nog iets anders heb ik u te zeggen. On
geveer 60 maanden geleden, toen in ons vader
land eveneens een strijd tegen de Kerk was
ontbrand, de z.g. Kulturkampf, heeft de staat
btj de wet van 18 Februari 1876 zichzelf het
recht voorbehouden, om een geestelijke op
dracht te geven het godsdienstonderwijs in de
staatsscholen te verzorgen. Sindsdien was het
een vanzelfsprekend gebruik, dat de pastoor
of kapelaan onmiddellijk na zijn aanstelling
door den bisschop godsdienstonderwijs op de
lagere school begon te geven, waarvan hij na
tuurlijk te voren het schoolbestuur mededee-
ling deed.
Thans verlangt de staat, met verwijzing
naar bovengenoemde wet uit den Kulturkampf,
dat een geestelijke een verzoek moet indienen
om bedoelde toestemming te bekomen, ten
einde catechismusonderricht in de lagere
school te mogen geven. Het duurt vaak maan
den, eer deze toestemming wordt verleend, in
tal van gevallen wordt zij heelemaal niet aan
de Priesters gegeven. Herhaaldelijk is het
voorgekomen, dat de toestemming om gods
dienstonderricht te geven aan bepaalde pries
ters wordt ontnomen, omdat, zooals beweerd
wordt, zij niet geschikt zijn om de „Duitsche"
jeugd op te voeden.
In den laatsten tijd wordt deze toestemming
Ingetrokken of aan pasbenoemde priesters niet
gegeven, omdat zij terecht weigeren de ver
klaring af te leggen, dat zij in de toekomst
niet meer werkzaam zullen zijn in zuiver gods
dienstige organisaties (Maria-congregaties,
enz.).
De Duitsche Bisschoppen hebben reeds
maandenlang tegen een dergelijk optreden bij
«Ie hoogste autoriteiten geprotesteerd. Jammer
genoeg, evenals ook in andere Katholieke be
langrijke aangelegenheden, zonder succes.
Het is vanzelfsprekend, dat ieder van de
bovengenoemde categorieën van priesters, die
door regeeringsgeweld belet worden om onder
richt te geven in de scholen elders in de ge
legenheid gesteld worden om godsdienstonder
richt aan de kinderen te geven, het
zij in de kerk of in een ander lokaal, dat aan
de kerk toebehoort. Immers, iedere priester
is verplicht het bevel van den Heiland op te
volgen: „Gaat en onderwijst alle volkeren
hen leerende alles te onderhouden wat Ik u
geboden heb".
De schoolkinderen zijn immers eveneens pa
rochianen, hebben derhalve het recht op gods
dienstonderricht door hun zielzorgers, en geen
macht ter wereld heeft het recht den priester
van zijn plicht te ontslaan om aan de pa
rochianen godsdienst-onderricht te geven, de
Christelijke leer te onderwazen en de gods
dienstige waarheden te verklaren.
Gij, ouders, hebt van uwen kant den era-
stigen gewetensplicht om in dergelijke getal
len uw kinderen naar de kerk of naar een
kerkelijk lokaal te zenden, ook dan wanneer
een onderwijzer of onderwijzeres in de school
onderricht geeft in Bijbelsche geschiedenis, of
den catechismus verklaart. Er zijn op gods
dienstig gebied een heele reeks onderwerpen
die alleen door den priester onderwezen kun
nen worden. Ik heb tot de ouders reeds vaak
gezegd: „Naast God hebt gij op de eerste
plaats recht op uwe kinderen, maar daarmee
rust ook op u de eerste plicht der juiste op
voeding. God gaf u het kind met zijn onster
felijke ziel en gij zijt de eerst aangewezenen
die de opvoeding van het kind voor God ter
hand moet nemen."
Wanneer het pijnlijk oogenblik aanbreekt,
dat ook uw zielzorgers door het geweld van
den staat belet worden uw kinderen in de
school godsdienst-onderricht te geven, dam
verwacht uw bisschop van u nauwgezetten ge
wetensplicht en uw liefde tot uw kinderen
zal zoo groot zijn. dat er geen enkele vader
of moeder in de parochie is, die zijn kinderen
niet naar het godsdienstonderricht zal zen
den, daf, door den priester, natuurlijk buiten
schooltijd, gegeven wordt.
Weliswaar ben ik terecht bezorgd, dat er
hier en daar personen gevonden worden, die
willen trachten om u uw heiligste plichten
als ouders te doen verzaken en die u willen
verleiden om uw kinderen niet naar een der
gelijk godsdienstig onderricht te zenden, om
dat het geen verplichting zou zijn.
Geliefde ouders, gij hebt plichten die hemel
hoog reiken boven iederen onderwijsplicht.
Deze berusten op de natuurwet en de godde
lijke geboden, die u verantwoordelijk stellen
voor het geestelijk welzijn uwer kinderen.
Het zou mij zeifs onder de huidige omstan
digheden niet verwonderen, wanneer men in
haat tegen Christendom en Kerk zelfs zoo
ver ging, dat men tot de ouders zou zeggen,
dat zij niet sociaal voelen, wanneer zij hun
kinderen naar het kerkelijk godsdienstonder
richt zenden.
Tegenover dergelijke schaamtelooze en sma
delijke beleedigingen zal iedere vader en moe
der het rechte en juiste antwoord weten te
vinden.
Met een beroep om standvastig te blijven en
te denken aan het woord van een Pruisisch
rechter uit den tijd van Frederik den Groote,
die zich niet aan den koning wilde onderwer
pen om een onrechtvaardig vonnis uit te
spreken en ten antwoord gaf: .„Majesteit,
mijn hoofd kunt gij krijgen, maar mijn gewe
ten niet!", sluit de Bisschop dit belangrijk
Herderlijk Schijjven, terwijl hij de geloovigen
aanspoort in deze voor het Christendom be
slissende ure te bidden, opdat de ouders stand
vastig mogen zijn.
ROME, 29 December. (R.O.) De toestand
van Z. H. den Paus is hedenavond verergerd.
Havas geeft eer, soortgelijk bericht als
Reuter, maai- in den vorm van een gerucht
dat zich gisteravond reeds zou hebben ver
spreid.
Het Havas-telegi am voegt hieraan het
volgende toe:
„Uit gezaghebbende bron verzekert men,
dat het gerucht ongegrond is, doch in de
zelfde gezaghebbende kringen erkent men,
dat de liggende houding, waartoe de H.
Vader gedwongen is wegens de aandoening
van Zijn been, geenszins geëigend is, tot ver
betering van den algemeenen toestand bij te
dragen".
Meer en meer wordt intusschen de nadruk
gelegd op de omstandigheid, dat de zwelling
van het been en de spataderen, sinds eenigen
tijd gevolgd door een zenuwontsteking, met
haar hevige pynaanvallen, den Paus vaak
kwade nachten doet doorbrengen.
De H. Vader blijft echter met grooten
moed zich tegen den neerdrukkenden in
vloed van Zyn lijden verzetten.
Ofschoon de bevoegdheden der curie-kar
dinalen, die aan het hoofd der Congregaties
staan, praktisch zjjn uitgebreid, in zoo verre
zy sommige beslissingen nemen, welke zij
in gewone omstandigheden eerst aan den
Paus zouden voorleggen, behoudt de H. Va
der nog steeds de hooge leiding van de
kerkelijke aangelegenheden.
Gelijk overigens vandaag nog bleek, toen
H(j, zooals gemeld, de Kardinalen Pacelli en
Laurenti ontving, blflft de H. Vader zich
aan het bestuur der Kerk wijden, zoolang
Z(jn krachten het toelaten.
Intusschen komt ook een „Un. Press."-
bericht uit Rome "het Reuter-bericht over de'
verergering, welke zich .n den loop van den
avond in 's Pausen toestand voordeed, be
vestigen.
Het meldt, dat volgens officieuse mede-
deelingen deze verslechtering het directe
gevolg is van de vérergerde aandoening van
's Pausen been, welke aandoening met steeds
heviger pijnen vergezeld gaat.
De H. Vader blijft vurig bidden en deelde
aan Zijn omgeving mede, dat hij Zijn smar
ten gaarne aan God opoffert ter afsmeeking
van den vrede voor de wereld.
PITTSBURGH, 29 December. (UN.
PRESS). De Katholieken der heele Wereld,
die onder het bereik der Amerikaansche ra
dio vallen, zullen zich hedenavond in gebed
voor Z. H. den Paus vereenigen. J
W/ ASHINGTON, 29 December
W (D.N.B.) De vergunning voor
den uitvoer van vliegtuigen naar
Bilbao heeft in de pers alhier en in
parlementaire kringen groote op
schudding verwekt.
Senator Pittman, voorzitter van de
commissie voor buitenlandsche aan
gelegenheden, verklaarde, dat hij ter
stond na de opening van de congres
zitting den 6en Januari a s. een wets,
ontwerp zal indienen, waardoor de
bestaande neutraliteitswet in dien zin
wordt uitgebreid, dat de uitvoer van
oorlogsmateriaal ook dan verboden
zal zijn, wanneer het een militair ge
voelden burgeroorlog betreft.
Op het staatsdepartement, dat de uitvoer
vergunning, naar openlijk verklaard werd,
slechts met grooten tegenzin verleende, werd
medegedeeld, dat de vergunning zou worden
ingetrokken, zoodra het wetsontwerp is aan
genomen.
Senator Borah zal bovendien een wetsont
werp indienen, waardoor Amerikanen, die als
vrijwilligers onder buitenlandsche vlag strij
den, de Amerikaansche nationaliteit zal wor
den ontnomen.
Havas meldt voorts, dat de voorzitter van
de kamercommissie, Mac Reynolds, een be
zoek gebracht heeft aan den adjunct-staats
secretaris Moore en met hem de mogelijkheid
heeft besproken van het nemen van wet
gevende maatregelen, om den uitvoer van
wapenen naar Spanje te beletten, door uit
breiding van de thans vigeerende wet tot ge
vallen van burgeroorlog.
LONDEN, 29 December. (HAVAS.) De
door de regeering der Vereenigde Staten ver,
leende machtiging aan een vliegtuigenfirma
tot uitvoer van toestellen, bestemd voor de
regeering van Valencia, heeft in diploma
tieke Britsche kringen een zekere verrassing
gewekt.
Men merkt op, dat een dergelijke maat-
regele bijzonder slecht van pas komt onder
de huidige omstandigheden. Men is dan ook
geneigd er voor het oogenblik slechts een
anomalie in te zien, uiteraard een zeer ver
velende, welke voortvloeit uit de neutrali
teitswet.
Het is echter mogelijk, dat de Britsche
regeering uit naam van de niet-inmengings-
commissie de aandacht van het staatsdepar
tement te' Washington vestigt op het belang,
dat, met het oog op den algemeenen vrede,
gehecht moet worden aan het op geenerlei
wijze belemmeren van de op dit oogenblik
door Frankrijk' en Groot-Brittannië in het
werk gestelde pogingen, om een eerbiediging
van het neutraliteitsaccoord te verkrijgen.
ROME, 29 December. (UN. PRESS.) Graaf
Ciano had hedenavond een langdurige be
spreking met den Duitschen ambassadeur,
von Hassell, en den Portugeeschen gezant
Lobo Avila over het aan de Fransche en
Engelsche regeeringen te geven antwoord op
haar nota betreffende een verbod van het
zenden van vrijwilligers naar Spanje.
MOSKOU, 29 December. (R.O.) De sovjet-
Unie gaat in principe accoorc! met de Fran
sche en Britsche nota's over de kwestie der
vrijwilligers in Spanje.
De volkscommissaris van buitenlandsche
zaken. Lltwinoff. heeft gisteren een verkla
ring in dezen zin afgelegd tegenover de
Franvhe en Britsche ambassadeurs te Mos
kou. I
Zooals gemeld heeft de voorzitter van de
sen. "iomissie van buitenlandsche zaken,
senato" Pittman, aan de pers medegedeeld,
c!at hij een wetsontwerp voorbereidde tot ver
hindering van het zenden van wapens aan de
Spaansche belligerenten.
Dit wetsontwerp, zal zoodra het congres
bijeenkomt, dus den 5den Januari, worden in
gediend.'
Pittman verklaarde te hopen, dat de wet
vroeg genoeg zal worden afgekondigd, om
het verzenden te beletten van de vliegtuigen
en onderdeden, waarvoor gisteren vergun
ningen werden verleend.
Hij deelde verder mede, dat op grond van
dit wetsvoorstel de presidênt een embargo
zal kunnen leggen op munitiezendingen aan
twee tegenstanders, zoodra hij het bestaan
van een burgeroorlog in een vreemden staat
constateert.
Onder burgeroorlogen zouden worden ver
staan alle conflicten, waarin
1. revolutionaire strijdkrachten een groot
gedeelte van het land bezetten;
2. opstandelingen een oppositie-regeering
vormen;
3. een der tegenstanders of beide buiten-
landschen steun ontvangen.
Naar Havas uit Mexico seint zal Ordaz.
de Spaansche ambassadeur aldaar Donder
dag a.s. per vliegtuig naar Washington ver
trekken. Geruchten, volgens welke de am
bassadeur plan zou hebben, de bemiddeling
van Roosevelt in te roepen in hét Spaansche,
conflict, worden tegengesproken.
Van andere geruchten, over een conferen
tie van Spaansche gezanten van N-Amerika,
welke te Washington zou worden gehouden,
weet de ambassadeur niets.
JERSEY CITY, (New Jersey), 30 Decern
ber (HAVAS). De president van de „Vima-
lert Company heeft verklaard, dat de vlieg
tuigen, die deze maatschappij met toestem
ming van het ministerie van buitenlandsche
zaken naar Spanje zal zenden, „verkeers
vliegtuigen zijn, die niet in gevechtsvlieg
tuigen kunnen worden veranderd".
MADRID, 30 December (UN. PRESS). Al
hier is een verklaring ontvangen van den
Baskischen staatsraad voor justitie, Leizaola,
waarin het heet, dat de Baskische regeering
het Palos-incident na de teruggave van het
Duitsche schip gesloten acht (ih tegenstel
ling tot Duitschland, dat de aangelegenheid
nog niet beschouwt als definitief te zijn ge
regeld, wijl een gedeelte van de lading nog
Een Nederlandsche expeditie-firma
in Le Havre zou ze uit Amerika
over doen brengen.
NEW-YORK, 29 December (HAVAS). Het
staatsdepartement heeft toestemming ver
leend voor het verzenden van twee ladingen
vliegtulgonderdeelen, waarmede negentien
handelsvliegtuigen kunnen worden geconstru
eerd.
De ladingen zouden vervoerd worden met
een Nederlandsch schip en met de Ameri
kaansche vrachtboot „President Harding". Z{
zijn geadresseerd aan een Nederlandschen ex
pediteur in Le Havre, doch de eindbestem
ming êrvan is /liet bekend. De pers is van
meenlr.g. dat de bestemming Spanje zou kun
nen zijn.
Het staatsdepartement weigerde naderen
commentaar te leveren op z(jn besluit. De
consulaten van Spanje en Frankrgk verklaar'
den de geadresseerde niet te kennen en de
Nederlandsche expedttle-firma weigerde op
heldering te verschaffen.
niet is vrijgegeven en ook de gearresteerde
Spanjaard nog niet op vrije voeten is ge
steld).
Staatsraad Leizaola voegt hieraan toe, dat
de Baskische regeering er niet aan denkt, het
in beslag genomen deel der U ing terug te
geven en den gearresteerden Spanjaard vry
te laten. De Baskische regeering heeft zich
ter zake van het Palos-incident volkomen
aan de regels van het internationale recht
gehouden.
Uit Valencia wordt nog gemeld, dat de re-
geering Caballero voortdurend door de Bas
kische autoriteiten over de ontwikkeling van
de Palos-affaire op de hoogte is gehouden en
de houding der Baskische bewindhebbers vol
komen goedkeurt.
Volgens verdere berichten uit Bilbao be
vond zich onder de lading van de Palos cel
lulose voor de vervaardiging van explosieve
stoffen, groote hoeveelheden gecondenseerde
melk en gedemonteerde radio-apparaten,
blflkbaar voor oorlogsdoeleinden bestemd.
De gearresteerde Spanjaard heeft al zijn
legitimatie-papieren vernietigd, ozodat zyn
identiteit niet kan worden vastgesteld.
Over de aanhouding van de „Palos" weet
Havas nog te melden, dat te St. Jean Luz
met stelligheid verzekerd wordt, dat een En
gelsche torpedojager, die zich ter plaatse be
vond, waar de „Palos" werd aangehouden
den kapitein van het Duitschs vaartuig toty!
gevraagd heeft, of hij hulp wenschte, om het
schip te doen vrijgeven.
De commandant van de „Palos" zou die
hulp echter geweigerd hebben en alleen ver
zocht hebben, dat men zijn regeering zou
waarschuwen.
SEVILLA, 30 December (HAVAS). De
operaties aan de verschillende fronten blijven
van beperkten omvang.
Radio-Sevllla meldde gisteravond, dat de
regeerlngstroepen zich, na de successen der
nationalisten, uit den sector Teruel hadden
teruggetrokken met achterlating van veel
oorlogsmateriaal.
In Andaluzië wordt de opmarsch der na
tionalisten voortgezet. Daar zijn Franco's
troepen den laatsten tijd zestig K.M. vooruit
gedrongen.
Uit Salamanca meldt een officieel com
muniqué: By een poging, in de buurt van
Malenzuela (Zuideiyken sector) aan te val
len zijn de regeeringstroepen teruggeslagen
met achterlating van 52 dooden en een hoe
veelheid oorlogsmateriaal.
VALENCIA, 30 December (HAVAS;. Na
afloóp van een kabinetsraad, welke zes uren
heeft geduurd, verklaarde de minister van
onderwijs o.m. „wij hebben een ontwerp-de-
ereet aangenomen, waardoor wij snel de ge
meentebesturen' zullen kunnen reorganlsee-
ren".
Dn nieuwe raadsleden zullen gekozen wor
den uit aanhangers der partijen van het
volksfront of leden van vakvereenigingsorga-
nisaties. Het decreet zal comités, commissies
e.d. doen verdwijnen.
Wij hebben voorts het ontsiag aanvaard
van den onderstaatssecretaris van het minis
terie van onderwijs en van den directeur-ge
neraal der veiligheid".
BARCELONA, 30 Dec. (UN. PRESS.)
Naar eerst thans bekend wordt, is op 23 Dec.
1.1. tusschen vertegenwoordigers der cata-
laansche generaliteit en Russische handels
afgevaardigden in Barcelona een verdrag on
derteekend voor de levering van 35.000 ton
tarwe, meel, suiker en steenkool van sovjet-
Rusland naar Barcelona.
De eerste leveringen zullen zeer binnen
kort in Barcelona arriveeren.
BELGRADO, 29 December (STEFANI)
Men heeft den indruk, dat het concordaat tus
schen de Zuid-Slavische regeering en den H.
Stoel voorloopig nog niet bekrachtigd zal
worden, daar de orthodoxe kerk een vijandige
houding tegenover de overeenkomst aan.
neemt.
De orthodoxen hebben de meerderheid in
het parlement, terwijl bovendien de Kroati
sche afgevaardigden, de aanhangers van
Matsjek, zich in beginsel onthouden van mede
werking aan den arbeid van het parlement.
WASHINGTON, 29 December (D.N.B.) De
gezant van Ecuador, Alfaro, heeft het mini
sterie van buitenlandsche zaken medegedeeld,
dat zijn 15-jarige zoon in den Kerstnacht
door drie gewapende bandieten in een auto
ontvoerd is. Zijn geld en voorwerpen van
waarde werden hem afgenomen. Pas na vijf
uur werd hij vrijgelaten.
De bandieten hadden hem gedwongen, mor.
fine-sigaretten te rooken en hem uitgevraagd
over zjjn familie. De politie heeft de daders
nog niet kunnen ontdekken.
BOEDAPEST. 30 December. i Havas.)
Aartshertog Frederik van Habsburg is heden
morgen vroeg op zijn landgoed Maggargvar
in Hongarije aan hartzwakte overleden.
De aartshertog, die tachtig jaar oud was,
is gedurende den wereldoorlog opperbevellheb
ber geweest van het Oostenry ksch-Hongaar
sell e leger.
Sedert de omwenteling heeft hij voortdu
rend iin Hongarije gewoond.
PARIJS, 29 December. (HAVAS). Volgens
den officieelen uitslag van de volkstelling in
Frankrijk en Algerië in 1936 bedroeg het
aantal inwoners in Frankrijk 41.905.968.
waarvan 39.452.000 Franschen. Algerië teit
in totaal 7.234.000 inwoners, waarvan
6:240.000 inboorlingen en .987,000. Europeanen
Het aantal buitenlanders in Frankrijk is
sedert 1931 met 437.416 afgenomer
President Roosevelt heeft opnieuw te ken
nen gegeven, dat hij zijn politiek geheel wil
baseeren op de Christelijke grondbeginselen
Immers, ondanks de ernstige pogingen van
de justitie in Amerika om paal en perk te
stellen aan de steeds meer toenemende ban
deloosheid en misdadigheid, is de politie er
niet in geslaagd een einde te maken aan den
chaos en de rechteloosheid, die de Vereenig
de Staten op het oogenblik teisteren.
Belangrijk is in dit verband de verklaring
van Roosevelt waarin hg zegt: „Zelfs de
meest geniale vinding der politle-autoriteiten
om de massa te dwingen de wetten te onder
houden, zal nutteloos zgn, wanneer niet in
het volk de sterke en energieke wil aanwezig
is om ook de wet te onderhouden. Een derge-
ïgke wil kan niet door de regeering maar vol
gens mgn persoonigke overtuiging alleen
door den godsdienst worden bggebracht. De
ontwikkeling en verscherping van het ver
stand, de juiste exploitatie van wetenschap
en kennis verhoogen weliswaar de macht tot
het goede, maar tevens ook de macht tot het
kwade. De ontwikkeling van het verstand
zal de verwarring slechts grooter maken,
wanneer ztf niet hand in hand gaat met de
verheffing van het zedeigk peil van een volk.
Ik ken geen andere bron van zedeigke
kracht, dan die haar oorsprong vindt In den
godsdienst. Er is geen enkel opvoedingsys
teem dat tenslotte niet failliet slaat; er is
geen enkel regeeringssysteem dat niet een
maal mislukt; de verlossing moet door het
offer komen en het offer is het wezen van
den godsdienst. Het zou een onschatbare zege
en weldaad wanneer dit «grondbeginsel
door de massa beter begrepen werd en wan
neer de geesteigkheid dezen kruistocht pre
dikte.
Alleen door een voortdurende vernieuwing
en vermeerdering van ons geloof kunnen wij
verwachten, dat wg het geesteigke en zede-
ïgke leven der natie kunnen bevorderen en
verbeteren. Zonder dit geloof kan geen enkele
ontwikkeling der verlichte beschaving stand
houden".
PARIJS, 30 December. (HAVAS). Tgdens
de betooging van het overheidspersoneel is
gisterenavond een lid van de republikeinsche
garde, toen deze de betoogers terugdrong van
zgn paard gevallen en bewusteloos op den
grond bigven liggen. By aankomst in het zie
kenhuis bleek hg reeds te zgn overleden.
Voorts wérden nog zes republikeinsche gar
des gewond.
Een tiental personen werd gearresteerd.
JACKSON (Kentucky), 30 December. (STE
FANI). Toen de 18-jarige Jean Shepperd
heden door twee bewakers de gerechtszaal al
hier werd binnengeleid, om verhoord te wor
den over den door hem gepleegden moord op
zgn makker Harvey Cabbards, trad de moe
der van het slachtoffer op hem toe en loste
snel achter elkaar drie revolverschoten .op
hem.
De getroffene werd stervend naar het ge
vangenishospitaal overgebracht.
De vrouw werd gearresteerd en verklaarde
verheugd te zyn, dat zij de justitie vóór was
geweest en haar kind zelf had gewroken.
De „Semaine Religieus?" van het bisdom
Verdun bevat in haar jongste nummer de vol
gende verklaring van mgr. Ginisty: „Sommige
priesters hebben een brief ontvangen, waarin
ze worden uitgenoodigd om namen en adres
sen op te geven van personen, die bereid ge
vonden zouden worden om in hun parochie ter
zelfverdediging een anti-communistische cel
te vormen met het doel om daadwerkelyk ver
zet te plegen bij een eventueele revolution-
nairen staatsgreep.
Zgne Excellentie de Bisschop geeft den heeren
geesteigken nadrukkelyk in overweging om
zich bulten iedere politieke of burgerigke or
ganisatie te houden en geen antwoord te ge
ven op de circulaires betreffende het recru-
teeren van deze troepen, die in geval van wet
tige verdediging voor leeken niet verboden
zouden zgn, maar vanwege hun verheven ambt
en bediening moeten de priesters de grootst
mogeigke voorzichtigheid in acht nemen".
NEW YORK, 30 December (D.N.B.) De
openbare meening verkeert in hevige opwin
ding over het nieuwe geval van kinderroof,
waarvan het 10-jarig zoontje van den arts
Mattson, het slachtoffer is geworden.
Een heel leger rechercheurs en agenten is
dag en nacht in touw, om den kinderroover op
te sporen. Uit het onderzoek is gebleken, dat
de bandiet, nadat hg Zondagavond het huis
van dr. Mattson was binnengedrongen, zich
naar de kinderkamer heeft begeven, waar het
ontvoerde kind met zgn broertjes en zusjes
sliep. Hg doorzocht de kamer eerst naar geld
en verdween vervolgens met den tien-Jarigen
knaap.
BERLIJN. 29 December (HAVAS). De
conferentie der Duitsche bisschoppen te Fulda,
ter besprekingvan de positie der kerk in het
rijk, zal den 14den Januari a.s. een aanvang
nemen.
i HANGHAI, 29 Dec. (HAVAS)
Uit Nanking wordt vernomen,
dat officieele kringen aldaar ver
klaard hebben, dat maarschalk Tsjang
Kai Sjek tengevolge van de weige
ring van het centraal executief comité
(in het Chineeseh Heing Tsjen Yoean
geheeten) om zijn verzoek om ontslag
te aanvaarden, opnieuw zijn demissie
zal aanbieden, aangezien hij van mee
ning ie, dat hij in zijn kwaliteit van
leider der natie verantwoordelijk is
voor den opstand in Sian Foe.
Anderzijds maakt ook zijn gezond
heidstoestand een vrij langdurige rust
noodzakelijk.
Tsjang Kai Sjek heeft nogmaals ver
zocht, den opstandigen maarschalk
Tsjang Hsoe Liang niet zwaar te straf
fen, daar deze berouw heeft over zijn
daad.
Acte nemend van het feit, dat de opstand
thans geëindigd is, heeft het centrale execu
tieve comité het bevel, om een strafexpeditie
tegen de troepen van Tsjang Hsoe Liang te
organiseeren, geannuleerd.
De United Press meldt voorts, dat de voor
zitter van de commissie voor militaire aan
gelegenheden, generaal Feng Yoe Siang, in
een sehrgven, gericht aan het centrale execu
tieve comité, verzocht heeft, hem van zijn
ambtsverplichtlngen te willen ontslaan. Dit
verzoek is inmiddels reeds ingewilligd.
Feng was na de gevangenneming van Tsjang
Kai Sjek tot voorzitter van de commissie voor
militaire aangelegenheden benoemd.
Een soortgelyk verzoek is ingediend door
den minister van financiën, Koeng, die tgdene
de afwezigheid van den maarschalk plaats
vervangend minister-president was. Ook dit
werd ingewilligd.
Generaal Feng Yoe Siang.
De Australische journalist Donald, advi
seur van Tsjang Kai Sjek, heeft in een inter
view met een vertegenwoordiger van de United
Press nog een en ander medegedeeld over de
motiteven, waardoor Tsjang Hsoe Liang zich
bg de gevangenneming van maarschalk Tsjang
Kai Sjek heeft laten leiden.
Tsjang Hsoe Liang, zoo verklaarde Donald,
heeft vooral hierom zgn toevlucht tot maat
regelen van geweld genomen, wgi hg dacht,
dat hg anders voor zgn eischen bg de centrale
regeering toch geen gehoor zou krijgen.
Donald gaf de verzekering, dat voor zoover
hg had kunnen waarnemen, het leven van den
maarschalk geen oogenblik in gevaar heeft
verkeerd. Een gevaar hadden hoogstens de
vliegtuigen van de Nank ng-regeering ge
vormd, die Sian Foe wilden bombardeeren.
Naar de meening van Donald was het een
gelukkig toeval geween, d u .het drie dagen
na de gevangenneming van Tsjang Kai Sjek,
toen de toestand no;; tr., rket werd, slecht
vliegweer was. LSi.i h - nier weer waren de
vliegtuigen van Nank ng v. aarschijnlijk tot
een bomaanval overg gaan er zou de gevangen
maarschalk vermoedelijk zyn gedood.
Donald bevestigde de berichten, volgens
welke de vrijlating van den maarschalk zelfs
voor ingewijde kringen een totale verrassing
is geweest. Tsjang Kai Sjek had reeds een
week vroeger in vrijheid kunnen zgn gesteld,
Indien Nanking zulks werkeigk gewild had.
Donald verklaarde verder, dat de gemalin
van den maarschalk van officieele zyde een
„verraadster" genoemd is, daar zg zich tegen
de bevelen van de centrale regeering verzet
heeft en zich naar Sian Foe heeft begeven,
hoewel Nanking deze stad wilde aanvallen.
BOEKAREST, 30 December. (STEFANI).
Zes leden van een Roemeensch boerengezin,
dat even over de Russische grens woonde, zgn
in den Kerstnacht door sovjet-wachters ge
dood, toen zgn trachten de Dnjestr over te
steken, om zich naar Roemenië te begeven.
Een meisje van elf jaar, de eenlg overlevende
van het gezin, dat, zy het gewond, het Roe.
meensch grondgebied wist te bereiken, ver
telde, dat haar ouders in verband met de aan
houdende vervolgingen, waaraan zy bloot
stonden en gedreven door honger en ellende,
besloten hadden. Rusland te ontvluchten
