GEEN AFSTAND VAN KOLONIËN
henry FORD is niet
VERONTRUST.
ZTJ mCst r"*1- rf
Eden over de richtlijnen der
Britsche politiek.
engelands bewapening.
Een mooi sociaal werk
in Polen.
BUITENLANDSCHE
KRONIEK.
NIEUWE STAKINGEN
IN AMERIKA.
WOENSDAG 3 MAART 1937
Drie belangrijke feiten-
HET ROODE LEGER MOET
GODLOOS ZIJN.
Grootste bijdrage, welke de regeering
kan leveren tot de handhaving
van den wereldvrede".
IlOo
GTE VAN 7032 M. BEREIKT
^ET io TON LADING.
Hjr wenscht niet te profiteer en
van andermans nood.
DE STRIJD OM DE BIJZONDERE
SCHOOL IN DUITSCHLAND.
GRIEPEPIDEMIE IN JAPAN.
Gevolg van de ovenvinning
in de staalindustrie
Een enquête van de Gepoe onder
de sovjet-militairen.
Vrachtverkeer op Rhode Island
volkomen stilgelegd.
JAPANSCHE VREES VOOR
i AERIKA.
Program betreffende chemische
oorlogsvoering.
LOONSVERHOOGINGEN IN DE
STAALINDUSTRIE.
Dreigende slaking erdoor voorkomen.
DE WERKLOOSHEID ONDER*
AMERIKA'S JEUGD.
DE FRANKFURTER WORSTJES.
HEVIGE KOUDE IN PORTUGAL.
VAN B IERLAND TOT
MELKLAND.
De vorming van een nieuwen
katholieken burgerstand.
MUNITIEFABRIEK TE PRETORIA.
POOLSCHE EXPEDITIE BERG
BEKLIMMERS IN ZUID-AMERIKA.
DE CHOLERA IN S1AM.
Drie belangrijke gebeurtenissen binnen
enkele dagen: de rede van von Ribben ro^
te Leipzig, waarin principieel de terugga
der Duitsche koloniën geëischt wor5V
bijeenkomst van den grooten fas<asü^.ni_
raad te Rome, welke tot de volkomen
tarisatie van het geheele Itaü3^^
heeft besloten: en ten slotte de vanüen
Engelschen minister van bulten „nBTTlaal,
ken, mr. Anthony Eden, n gastbe-
de onvoorwaardebike de vm ium
radenheid van het Britscne
vastgesteld om koste wat het wil in staat
te .zijn het rijk tot het bittere einde te ver-
MÏnmoet het hoofd koelhouden om bij dit
complex van gebeurtenissen niet alle ver
trouwen in de toekomst ^verhezen Uit er
varing weet men, dat er heel.aak hard ge
schreeuwd wordt, en dat als het lawaai ver
klonken is, de situatie toch niet zoo ernstig
is als in het krijgsrumoer het geval scheen.
Maar onwillekeurig denkt men toch terug aan
de jaren vóór Juli 1914, Eén verschil is er
echter, een verschil van niet nader te be
schrijven beteekenis: toen wist men niet,
•wat Engeland wilde of doen zou; nu staat
dit vast. Engeland trekt ten strijde, men kan
met praetisehe zekerheid zeggen aan de zijde
van Frankrijk. Engeland wordt met den dag
sterker en geweldiger. En dan, men weet
welken waanzin een oorlog zou beteekenen:
een vernietiging van elk land van Europa,
van geheel Europa. Een volkomen uitroeiing
van de Europeesche beschaving en cultuur,
en daar achter het oprukken van de Eurazi-
sche horden en de Aziatische legers, welke
ons werelddeel tot een kolonisatie-gebied
Van het gekleurde ras zullen maken.
Wij zijn er diep van overtuigd, dat
geen enkele Europeesche staatsman oorlog
wenscht of wil; en we maken daarbij geen
enkele uitzondering. We gelooven, dat ook
de vredesbetuigingen van Hitler volkomen
oprecht zijn en dat Hitier voor zijn eigen
land en voor Europa werkelijk den vrede
wil. Maar de wil alleen is niet voldoende,
als men zich voortdurend in de allernaaste
gelegenheid om oorlog te gaan voeren houdt.
En in dit opzicht speelt Mussclini nog ge
vaarlijker spel dan Hitier, waar in het com
muniqué van den grooten fascistischen raa
duidelijk verklaard wordt, dat „iedere zei 3
verwijderde kans voor de beperking der
bewapeningen voor de toekomst definitief
uitgesloten is".
Een dergelijk zich vastleggen op de toe
komst is natuurlijk op de allereerste plaats
grootspraak, gelijk het ook grootspraak is,
dat een land als Italië, zelfs al zou het Abes-
synië radicaal kunnen leeg-exploiteeren, een
maximale autarkie voor de militaire behoef
ten kan bewerkstelligen, ook al zouden e
burgerlijke behoeften totaal verwaarloosd
worden. Duitschland heeft in 1918 ervaren,
wat het beteekent een door honger en el
lende ondermijnd achterland te hebben.
Duitschland blijkt daaruit nu nog zijn ge
volgtrekkingen te maken en op dit motief
wordt algemeen de hoop gevestigd, dat de
vrede inderdaad gehandhaafd zal blijven.
Ongetwijfeld het in dit geval tot voordeel
Ongetwijfeld profiteert Italië van het in dit
S«val tot voordeel strekkende feit van het
•tage levenspeil, waaronder weinig behoeften
b°ven het allernoodzakelijkste bestaan. Maar
het is daarnaast, erger nog dan Duitschland
financiëel en economisch uitgemergeld, heeft
niet het minste crediet meer, zoadat het
meer en meer op een binnen-eoonomie is
aangewezen. Maar deze is de ongunstigste
omstandigheid om aan een wedren in «e be
wapening deel te nemen; een onmoge ïjk-
heid om oorlog te voeren. Deze kan a us
slechts als een wanhoopsdaad, het ein e van
Zoovele dictaturen in de geschiedenis, gezi n
WaTonder dergelijke omstandigheden het
Vleest verontrust, is de mentaliteit, welke
langzaam aan onder het volk groeit. Men
krijgt eerst het vage gevoel, daarna de angst,
en dan de subjectieve zekerheid, dat de oor
log binnen afzienbaren tijd moet uitbreken.
Als dat moment aangebroken is, moet de
spanning ontladen worden. Dat is psycho
logisch onvermijdelijk. Dan komt er oorlog
ofrevolutie. Dat is het donkere einde,
dat wij als droeve slotapotheose aan het
eitjde dezer ontwikkeling vreezen.
Intusschen blijft de mogelijkheid van een
n,r>mekeer bestaan. En we blijven het als
0Gn zeer gunstigen factor in de Europeesche
b°htiek beschouwen, dat Engeland zich heel
rachtig, maar ook zeer rustig blijft voor-
ereiden om den slag te kunnen opvangen.
iJat is hoe vreemd het ook moge klinken,
het beste middel om den slag te voorkomen,
zooveel gezond verstand mag men ten slotte
bij alle leiders der volken blijven veronder
stellen, dat zij nooit een oorlog zullen be
ginnen als zij niet een gerechtvaardigden
kans hebben hem te winnen. Oorlog is nu
®enmaal geen gokspel meer. Men weet, a
In°n steeds een risico op zich neemt, maar
^at risico is aan grenzen gebonden. En ze s
als de politieke leiding die zou willen °ver
Schrijden, is er nog altijd de generale staf,
ti'e gewoonlijk koelbloedig rekent. Die zich
Natuurlijk kan misrekenen maar in etk je-
Val heel wat minder aan politieke hartstoch-
ten» welke den juisten kijk op den oes an
Vertroebelen, blootgesteld is.
Tegenover deze dynamiek van de '°o R'"
'"acht stelt Engeland den volkenbond. Het
I? zeker een merkwaardig fenomeen, dat
te midden van het wapengekletter,
kalm en nuchter constateert: „de vol-
J°nbond maakt het beter". Een dergelijke
°nstatatie doet heel wat kalmeerender aan
dri de opgewonden Fransche persstemmen,
Molke het doen voorkomen, of alle hoop
v°or <jen vrede verloren is. Dat is niet het
Seval. De iaatste gebeurtenissen kunnen on-
getwijfeid
geen optimisme kweeken, maar
Njet rust en kalmte is alles nog te redden:
"geland maakt zich sterk.
OPBOUW VAN HET ZEPPELIN-DORP. - Nabij de Zeppelin-luchthaven te Frankfort a.M. verrijst een geheel nieuw
dorp. waar de familieleden van de bemanningen van de Graf Zeppelin" en „Hindenburg" hun woning zullen krijgen.
IONDEN, 2 Maart. (R. 0.) De
,j minister van buitenlandsche
zaken, Eden, heeft vanmiddag in het
lagerhuis het woord gevoerd bij de
debatten over de buitenlandsche poli
tiek van Groot-B rittannië.
Ten aanzien van een eventueele terug
gave aan Duitschland van zijn vroe
gere koloniën, verklaarde Eden in het
verloop van zijn rede: „De vroegere
verklaringen, volgens welke de regee
ring een dergelijke teruggave niet
overweegt, noch zal overwegen, blijven
van kracht voor de politiek der regee
ring en ik heb daaraan niets toe te
voegen".
Eden ving zijn groote rede aan met een toe
speling op Spanje, waarbij hij er aan herin
nerde, dat Groot-Brittannie van het begin af
weloverwogen de politiek van niet-inmenging
heeft gesteund, welke politiek noodzakelijk is.
Zonder overdrijving meent spreker te kun
nen zeggen, dat zonder het geduld en de vol
harding van lord Plymouth misschien nimmer
de niet-inmengingsovereenkomst zou zijn tot
stand gekomen, welke, naar hij hieraan toe
voegde, het gevaar, waarop Blum in Augustus
j.l. heeft gezinspeeld, aanzienlijk heeft ver
minderd.
Zoodra het contróle-plan van kracht zal
worden, hetgeen naar Eden zeide te hopen, de
volgende week het geval zal zijn, zal men zich
bezig moeten houden met de indirecte inmen
ging, met name het verkrijgen van den terug
keer van de vreemdelingen, die thans in
Spanje strijden.
„Indien dat tot stand zal kunnen worden
gebracht zullen wij een nieuwen stap
hebben gedaan in de richting van de uitein
delijke regeling van den burgeroorlog.
Na vele maanden van ongerustheid begint
onze houding nopens het Spaansche conflict
resultaten op te leveren en wij zijn dan ook
van pTan, aan onze politiek vast te houdem
Sprekende over den volkenbond zeide Eden,
dat hij er niet aan dacht het echec van den
bond in het Abessynische conflict te verk e -
nen, doch dat, ondanks de moeilijkheden, wel
ke zich hebben voorgedaan, de volkenbond
nog lang niet ten grave is.
Overgaande tot de kwestie der koloniën zewe
Eden niets toe te voegen te hebben aan het
jongste antwoord van lord Cranbome, d.w.z.,
dat de regeering niet onder het oog heeft ge
zien, noch onder het oog ziet, eenige over»
dracht van koloniën. Dit antwoord blijft de
politiek der regeering.
Ten aanzien van de algemeene buitenia
sche politiek herhaalde Eden vervolgens, wat
hij reeds te Leamington heeft gezegd, n.l. dat
de bewapening van Groot-Brittannië zou kun
nen worden gebruikt en, indien het geval zien
zou voordoen, ook zou worden gebruikt voo
de verdediging van Frankrijk en België tegen
eenigen niet uitgelokten aanval, zulks m
overeenstemming met de verdragen. Indien
een nieifw verdrag zou kunnen worden tot
stand gebracht, zou de Engelsche regeering
bereid en geneigd zijn, een analoge overeen
komst met Duitschland aan te gaan.
Sprekende over de ontwapening zeide Eden:
„Indien de afgevaardigden de reactie op
ons herbewapeningsprogram in het buitenland
nagaan, zullen zij zien, dat het program bijna
overal welkom Is geweest en de reden daar
voor is zeer eenvoudig: er is in het buitenland
niemand, die er zich niet rekenschap van
geeft, dat Groot-Brittanie niet een oorlog zal
ingaan, welke strijdig is met zijn verplich
tingen uit hoofde van het handvest van den
volkenbond.
Wij moeten allen de noodzakelijkheid van
deze herbewapening betreuren, maar het is
onze overtuiging en, naar ik meen, de over
tuiging van al degenen in dit huis, die hopen
den wereldvrede te zien verwezenlijkt, dat
Groot-Brittannie moet beschikken over de
grootst mogelijke strijdmacht, om de krachten
van den vrede te steunen
Eden besloot met te bevestigen, dat de
tegenwoordige bewapeningspolitiek de groot
ste bijdrage is, welke de regeering kan leveren
tot de handhaving van den wereldvrede.
Lagerhuis keurt buitenlandsche
politiek goed.
LONDEN, 2 Maart. (R.O.) Het lagerhuis
heeft de buitenlandsche politiek der regeeimg
goedgekeurd door een door de labour-oppo-
sitie ingediende motie, om de begrooting voor
het ministerie van buitenlandsche zaken te
verlagen, met 243 tegen 134 stemmen te ver
werpen
MOSRqtt
ari j.l. heeft Maart- (TASS). Op 28 Febru-
matsje oncier<le, :tiovÉt-Russisc'he vlleSer Joe"
Hen een r, donder moeilijke omstandig-
1 f* 17D11 tleT1 t0n' een k°°£te ^e"
reikte mcter en dus het record
•venaardde van ae eser Nj£)ektokof Df
sneeuw °P LL v'iegveiu lag veertig centi-
dik.
DEARBORN (Michigan), 2 Maart.
(A.N.P.) Hoewel John Lewis,
de leider van het comité voor indu-
strieele organisatie, verklaard heeft,
dat zijn vakhond gereed is om het
Ford-vraagstuk te gaan behandelen,
nu de staking bij de General Motors
is geregeld, is Henry Ford niet ver-
ontiust over den arbeidstoestand in
de automobielindustrie.
Ford hééft altgd hooge loonen betaald en
lang geleden reeds minimumloonen vastge
steld, die echter met door andere fabrikan
ten zijn geëvenaard.
Hoewel Ford lang gezwegen heeft over het
vraagstuk der loonen in zijn bedrijf, is het be
kend dat zijn uitgaven aan loonen verleden
iaar 'met 13 mllUoen zijn vermeerderd, het
geen neerkomt op een gemiddelde van 141
lar per arbeider. Afgezien van de stijging der
loonsuitgaven met 30 millioen o
toegenomen aantal werklieden. -
delde loonpeil der arbeiders is thans tot 8c
dollarcent per uur opgeloopen.
In verband met Ford's houding ten aanzien
van den arbeidstoestand, is het van belang
te weten, dat hij heeft geweigerd voordeel
te trekken uit den noodtoestand bij de Ge
neral Motors, toen de productie van deze
maatschappij door de stakingen werd stop
gezet
Voor de staking bedroeg de productie van
Ford 6.000 auto's per dag. Ford gaf den lei
ders van zijn fabrieken opdracht de produc
tie niet boven dit getal op te voeren. Niette
genstaande de argumenten van zijn staf, dat
0MKNMJ. Motors groote voorraden automo
bielen gereed had staan en de verkoop niet
onder de staking leed, hield Ford, hoewel
de voorraden van z(jn fabrieken laag waren
en orders niet konden worden uitgevoerd, vast
aan zijn genomen besluit.
Nu alle automobielfabrikanten opnieuw
een groote productie bereiken, wordt het
waarschijnlijk geacht, dat Ford zijn fabrie
ken order zal geven de productie te verhoo-
gen tot 7.000 auto's per dag. Deze productie
is mogelijk door de uitbreiding van het pro
ductie-apparaat in de laatste maanden. Op
1 Februari van dit jaar waren in de Fordfa
brieken hier en elders in Amerika 128.916
arbeiders werkzaam.
Ford gaat door met het betalen van mini
mumloonen van 6 dollar per dag van 8 uur,
hoewel bij Ford reeds vele duizenden arbei
ders meer dan het vorige jaar boven dit mi
nimum gekomen z(jn. De loonen voor de ge
schoolde arbeiders gaan tot maximum 1.55
dollar per uur met een maximum van 12.40
dollar per dag.
Daar de bekende verklaring van de Duit
sche bisschopsconferentie van Fulda betref
fende de bijzondere school, waarin een beroep
gedaan werd op het geweten der ouders, in
verschillende plaatsen niet kon worden voorge
lezen, hebben de bisschoppen een nieuwe ver;
ordening uitgevaardigd, waarin uitdrukkelijk
wordt verlangd, dat bedoeld herderlijk schrij
ven alsnog vanaf den kansel zal worden voor
gelezen.
TOKIO, 2 Maart. (DOMEI). Het buitenge
woon warme winterweer met zoo nu en dan
een korte periode van plotseling invallende
koude is oorzaak van het uitbreken van een
griepepidemie, zij het een van een goedaar
dig karakter.
De patiënten zijn meerer.deels schoolkinde
ren, zoodat verscheidene lagere scholen tijde
lijk moesten worden gesloten.
Naar de „K.W.P." uit Riga verneemt is aan
alle officieren en soldaten van het Russische
roode leger een vragenlijst uitgereikt, waarin
aan alle militairen gevraagd wordt, hoe hun
houding is tegenover den godsdienst. Er wor
den allerhande inlichtingen geëischt.
Een der vragen luidt: Zijt gij, uw vrouw of
huisgenooten godsdienstig? zoo ja, geef dan
aan óm welke redenen-, want gij zult toch ook
wel weten, dat de godsdienst zich steeds ge
keerd heeft tegen de sovjet-macht en tegen
Stalin?
Kunt gij uw goedkeuring hechten aan den
strijd tegen den godsdienst in Spanje, aan het
in brand steken van kerken en kloosters? Zoo
neen, waarom niet
Hoe is uw verhouding tegenover de bestrij
ding van den godsdienst in sovjet-Rusland
Zijt gij lid der godloozenbeweging
De politieke politie van het roode leger en de
gepoe willen precies weten, uit welke elemen
ten leger, vloot en luchtstrijdkrachten zijn sa
mengesteld.
Soldaten van het roode leger, matrozen en
politie die nog geloovig zijn, worden niet langer
in dienst gehouden dan de diensttijd voor
schrijft
Deze enquête, welke in het roode leger
op krachtdadige wijze wordt doorgevoerd, is
het begin van een groote zuiveringsactie: alle
elementen, die ooit vijandig kunnen worden
tegenover de sovjets, worden verwijderd.
Tegelijk met deze zuiveringsactie is ook een
z.g. anti-godsdienstige week" in het leger
ingevoerd, waarbij Worosohiloff, Tuchat-
schewsky, Alknis, Orloff, Garmarnik en ande
ren als sprekers optraden.
NEW YORK, 2 Maart. (UNITED
PRESS.) De stakingsgolf breidt
zich steeds meer uit.
Duizenden arbeiders hebben vandaag
het werk gestaakt met het oog op de
overwinning der vakvereenigingen,
zooals de arbeidersvertegenwoordigers
de toekenning van loonsverhooging en
de vermindering van den arbeidstijd
voor de 128.500 arbeiders in de staal
industrie noemen.
De voornaamste stakingscentra zijn
Rhode Island, Michigan en Pennsyl-
vanië.
In Reading (Pennsylvanië) zijn nogmaals
duizend arbeiders in staking gegaan. Ver-
Wacht wordt, dat in den loop der week 22 fa
brieken gesloten zullen worden.
pe staking brj Woolworth in Detroit omvat
tof nog toe slechts twee van-de veertig maga
zijnen. Er bestaan echter plannen om ook in
de overige 38 een staking met gekruiste ar
men te beginnen.
De verkoopsters, die de beide magazijnen
bezet houden, verdrijven den tijd met dansen
en zingen, waarbij niet zelden een spotliedje
op gravin Reventlow, geboren Barbara Hut
ton, de bekende erfgename der Woolworth-
mRlioenen, te beluisteren valt.
Op Rhode Island zijn meer dan 2000 chauf
feurs van vrachtauto's in staking gegaan. Zij
eischen een loonsverhooging van 26 procent.
Door deze staking worden de leveranties
aan practisch de geheele industrie bedreigd.
De machtige vakvereenigtng der chauffeurs
staat nog slechts de levering toe van melk
en de noodzakelijke levensmiddelen en medi
cijnen. Zoo goed als alle vraclitchauffeurs zijn
lid van de vakvereeniging.
De werkgevers hebben reeds de 48-urige
arbeidsweek en de zoogenaamde „closed shop"
(uitsluitend in dienstneming van bij de vak
vereeniging aangesloten chauffeurs) toege
zegd. Zij hebben echter tot nog toe slechts
een loonsverhooging van 10 procent ingewil
ligd.
WASHINGTON, 2 Maart. (UN. PRESS.)
president Roosevelt heeft vandaag het congres
het rapport doen toekomen van de com
missie van onderzoek voor de industrie, welke
het afgeloopen jaar door hem was benoemd,
om een onderzoek in te stellen naar de ope
raties van de vroegere N. R. A.
Roosevelt doet het rapport aan het congres
vergezeld gaan van de aanbeveling, het nauw
keurig te bestudeeren, aangezien de N. R. A:
een Oplossing zou kunnen brengen voor de tal
rijke legislatieve en administratieve proble
men, waarvoor het land zich momenteel ge
plaatst ziet.
Het rapport bevat hoofdzakelijk de volgende
conclusies:
De N. R. A. heeft in sterke mate bijgedra
gen tot yergrooting van het totale loonfonds,
zij heeft daarbij de natie gebracht op den weg
naar een oplossing van groote arbeidskwesties
De N. R. A. is gehinderd door de omstandig
heid, dat zij haar streven op te vele doeleinden
tegelijk heeft gericht.
NEW YORK, 3 Maart (HAVAS). Uit Tokio
wordt gemeld, dat de ministers van oorlog
en marine in het Japansche lagerhuis een
program hebben ingediend ten aanzien van de
chemische oorlogvoering benevens plannen,
die ten doel hebben het hoofd te bieden aan
de „bedreiging", gelegen in de vergrooting
van het aantal Amerikaansche luchteenheden
in den Stillen Oceaan.
De minister van marine, Yonai, verklaarde
daarij, dat de Vereenigde Staten niet bevreesd
behoeven te worden dan over drie jaar en
dan zullen de Japansche lucht- en vlootpro-
gram voltooid zijn.
De minister van oorlog, Sugiyama, deelde
mede, dat het Japansche leger zijn inspanning
concentreert op gassen en andere chemische
producten.
In een commentaar op de verklaringen van
den Japanschen minister van marine, verkla
ren hooggeplaatste Amerikaansche marine
officieren, dat zij daarin' geen nieuwe elemen
ten-zien.Zij voegen hieraan echter toe, dat
de Amerikaansche regeering altjjd bereid is
voorstellen in overweging te neinen betref
fende vermindering der vlootbewapeningen
in den Stillen Oceaan.
(R.O.). De Bethlehem Steel Company heeft
met ingang van 16 Maart a.s. loonsverhoo-
gingen aangekondigd. Hierdoor zullen de sche-
mas voor de loonen in de staalfabrieken met
10 centen per üur verhoogd worden, terwjjl
de andere tarieven, als overwerkuren e.d.,
naar evenredigheid verhoogd worden.
De Inland Steel Company heeft medege
deeld, dat met ingang van 16 Maart a.s. de
gebruikelijke loonschemas verhoogd zullen
worden van 52,5 cent tot 62,5 cent, eveneens
met evenredige verhooging van de andere ta
rieven. Ook de Republic Steel heeft 'n soort
gelijke regeling getroffen.
Ondanks de vooruitzichten op een aanzien
lijke verhooging van de jaarlijksch te bétaïén
loonen met honderden millioenen dollars, wér
den deze loonsverhoogingen in Wallstreet gun
stig opgenomen, daar hierin ligt opgesloten,
dat de staking ta nUaliwiuatrie voorkomen
WASHINGTON, 2 Maart (R.O.) Uit de sta
tistieken blijkt, dat de Amerikaansche werk-
loozen over het algemeen van betrekkelijk
jeugdigen leeftijd zijn. In een studie over de
omstandigheden van 6% millioen werkzoeken
den dit verslag houdt zich dus niet met
alle werkloozen bezig wordt geconstateerd,
dat 47 procent jonger dan 35 jaar is. Dertien
procent der werkzoekende is ouder dan 55,
drie procent ouder dan 65 jaar.
Volgens een bericht van de „Berliner Zei-
tung am Mittag" ligt het in de bedoeling om,
met het oog op de vleeschschaarschte in
Duitschland de bekende „Frankfurter Worst
jes" in de toekomst te vervaardigen van visch-
pastei.
LISSABON, 3 Maart. (D.N.B.) Uit de Serra
da Estrella in het Noorden van Portugal
komen berichten over zware vorst en sneeuw
buien. Ih een boerenhoeve in het gebergte
vond men gisteren de lijken van drie personen,
die b(j de voor Portugal ongewoon hevige
koude waren doodgevroren.
BERLIJN, 2 Maart. (R.O.) In het afge
loopen jaar is er in Duitschland bijna drie
maal zooveel melk als bier gedronken, vol
gens de statistieken.
De verbruikte hoeveelheid melk bedroeg
ongeveer 17 milliard 598 millioen liter, de
geconsumeerde hoeveelheid hier ongeveer 6
milliard 862 millioen liter.
Als men de geschiedenis van Polen de
eeuwen door nagaat, dan valt het op, dat het
geen handeldrijvend volk is, want de handel
is bijna geheel in handen van vreemden. Het
spreekt vanzelf dat de nieuwere generatie
ook daarin verandering wenscht te brengen
en de vreemde elementen door inheemsche wil
vervangen. Dat dit niet zoo op eens in enkele
jaren kan geschieden, maar dat daarvoor een
gedegen opleiding vereischt wordt, ligt voor
de hand.
Polen heeft thans een bevolking van 32
millioen zielen, er is dus alle gelegenheid er
de noodige candidaten te vinden voor zulk
een opleiding. Ook de industrie roept om uit
breiding en ook daarvoor zijn geschoolde
krachten noodig.
Daarom had reeds in 1906 de Eerw. Pater
Kuznowicz S.J. te Krakau een vereeniging
opgericht, die door het gouvernement werd
goedgekeurd en die tot doel heeft handelsbe
dienden en handwerkslieden de zoo hoog noo
dige opleiding te bezorgen. Dat deze vereeni
ging in een behoefte voorzag, blijkt wel hier
uit, dat zij in enkele jaren een hooge vlucht
heeft genomen.
Deze vereeniging bezit thans te Krakau
een groot huis, de centrale van de over het
geheele land verspreide organisatie. Het is
tevens een internaat, waar ca. 300 jongens
een onderkomen kunnen vinden en een dege
lijke katholieke opvoeding.
Door een kern van echt katholieke, degeljjk
opgevoede jongelieden te vormen beoogt men
aan den burgerstand nieuw bloed in te storten,
zoodat hij zich kan ontwikkelen en langza
merhand de plaats kan innemen van de
vreemde elementen.
Uit alle steden en dorpen stroomen de
jongelingen toe, om er hun leertijd door te
brengen. Van de vereeniging krijgen zij gratis
of tegen een lichte vergoeding onderricht en
verpleging. Hebben zij met goed gevolg de
verschillende cursussen doorloopen, dan tracht
de vereeniging werk voor hen te vinden en
plaatst hen in de verschillende ambachten,
waar zij over het algemeen gaarne aangeno
men worden.
Jongelieden van meer dan gewonen aanleg
worden zelfs door de vereeniging in staat
gesteld door een verblijf in het buitenland hun
kennis te verdiepen. Er zijn thans 250 interne
leerlingen, terwijl het totaal aantal 800 be
draagt.
Op welke wijze tracht nu de vereeniging
haar invloed ten goede aan te wenden en de
zielen der jeugdige leden te vormen tot dege
lijke katholieken en bekwame werkers.
Alle Zon- en feestdagen komt de jeugd in
het centrale huis tezamen, waar zij de H. Mis
en het Lof bijwonen. Men geeft hun dan con
ference's, waarbij er vooral naar wordt ge
streefd praktische onderwerpen te bespreken.
In de ontspanning- en leeszalen staan hun
allerlei spelen ten dienste of liggen tijdschrif
ten en nuttige boeken ter beschikking. Des
avonds worden er geregeld tooneelstukken
opgevoerd.
Het werk in de vereeniging is gesplist in
5 af deelingen: le. afd. waarvan het doel is
een godsdienstige en vaderlandslievende vor
ming te geven. De Maria-Congregatie is hier
het middelpunt, haar leden hebben een gods
dienstige en ascetische bibliotheek ter be
schikking, terwijl er Eucharistische en mis-
siesectie's bestaan.
2e afd. Deze heeft tot doel de ontwikkeling
en het onderwijs. Ook hier wederom een aan
gepaste bibliotheek en verschillende leergan
gen, waarin vreemde talen en muziek worden
geleerd. Deze afdeeling bezit een theater
sectie. Er zijn ook leergangen voor allerlei
handarbeid.
3e afd. Het doel is sociale arbeid. Hier zijn
leergangen voor sociologie, eerste hulp bij
ongelukken, onderlinge hulp enz.
4e afd. Doel: lichamelijke ontwikkeling, hier
vindt men sportclubs. Het groote park 6taat
voor de jongens open, men vindt er vele sport
velden, terwijl de vereeniging aan het strand
van de Oost-zee ook een koloniehuis bezit.
5e afd. voor financiën en administratie.
Elke afdeeling heeft zijn eigen hoofd, maar
ia afhankelijk van het algemeen secretariaat,
Aan het hoofd van de geheele organisatie
staat de president P. Kuznowicz. Volgens de
statuten moet een door den Hoogeerw. Pater
Provinciaal te benoemen Jezuiet president
zijn. De vereeniging, die rechtspersoonlijkheid
heeft, is bezitster van alle goederen. Een raad
van 20 leden beslist over het beheer dier goe
deren.
Sedert de 30 jaren van haar bestaan heeft
de vefeeniging reeds 15000 leden gevormd.
Ziehier in groote trekken het werk dezer
vereeniging geschetst. Het doel dat er mee
beoogd werd, is bereikt: Flinke echt katho
lieke werkers te vormen en reeds zijn de re
sultaten overal zichtbaar. Hoeveel firma's,
magazijnen, fabrieken en werkplaatsen wor
den reeds bestuurd door leerlingen van P. Kuz
nowicz. Hoevelen hebben aan hem te danken,
dat zij tot welstand zijn gekomen.
Het kan zijn nut hebben dit werk ook in
ons land bekend te maken.
Mutatis mutandis valt er wellicht ook voor
ons iets uit te leeren.
J. d'A. S.J.
KAAPSTAD 2 Maart, (R. O.) Pirow heeft
vandaag in het parlement bevestigd, dat de
regeering een overeenkomst met de Imperial
Industries heeft gesloten tot oprichting van
een munitiefabriek te Pretoria.
.De kosten bedragen ongeveer 150.000 pond
sterling.
De fabriek zal in Juli 1938 waarschijnlijk
voltooid zijn en eigendom van den staat zijn.
is. Tegelijkertijd werd hierdoor de verwach
ting op een prijsverhooging voor het tweede
kwartaal zekerheid, hetgeen er toe bijdroeg
de stemming te steunen.
De Carnegie Steel, de grootste dochter
maatschappij van de U. S. Steel heeft het
voorbeeld van de vijf grootste maatsohappijen
gevolgd door een werkweek van 40 uur in
te voeren en een minimum dagloon van 5 dol
lar te garandeeren. De Carnegie heeft 120.000
arbeiders.
Deleiders van de arbeidersbeweging heb
ben deze beslissing als de grootste overwin
ning begroet van de arbeiders in de laatste
veertig jaar.
De gen<? wnde staalmaatschappijen zullen
thans in /at zjjT regeeringsopdrachten te
BUENOS AIRES, 2 Maart (P. A". T.) Een
Poolsche expeditie heeft het bergmassief van
Nevado Pissis in de Cordilleras de los Andes
beklommen, welke 6780 meter hoog is en tot
cu toe nog nimmer ls geëxploreerd.
Nadat Aconcagua en Meredario in 1934 den
berg hadden beklommen, hebben de Polen
thans met succes den derden en hoogsten berg
top van het Amerikaansche vasteland beste
gen.
Naar „Agentia Fides" uit Bangkok meldt,
zijn in Siam in een week niet minder dan 119
gevallen van cholera geconstateerd, waarvan
68 met doodelijken afloop. Gelukkig is de ge
neeskundige dienst er in geslaagd, om deze
epidemie te beperken, zoodat er thans geen
nieuwe gevallen van besmetting meer wor
den gemeld.
Het uitbreken der cholera werd mede toe
geschreven aan de uiterst snelle temperatuurs
wisseling: er heerschte eerst een geweldige
hittegolf, die binnen tweemaal vierentwintig
uur veranderde in een felle kou van 12 gra
den onder nul.
Ook een der in Siam werkende religieuzen
is als slachtoffer van de cholera gestorven
n.l. Mere Marie Josef van het H. Hart, een
Amerikaansche kloosterlinge 35 jaar oud, dia
roda 5 ia SMj» raw*
