ROTTERDAM KRIJGT GROOTE
i TUNNEL ONDER DE MAAS.
Het project technisch volkomen
verantwoord.
oranje
f
VRIJDAG 26 MAART 1937
Raad unaniem achter het
voorstel.
Adressen Holl. Beton Maatschappij
niet steekhoudend.
AVONDVERGADERING.
p^SIPwiii
A/u
DE
het
WM
W-1
De hooge BENZINEPRIJS.
ROTTERDAMSCHE academie.
IJNSXITUUT VOOR SCHEEPVAART
EN LUCHTVAART.
Een nieuwe luchtvaartzaal geopend.
ANGLO DUTCH L.T.C.
R.K. DOOFSTOMMEN-VEREEN.
„ST. FRANCISCUS VAN SALES".
HELDEN DER ZEE-FONDS.
In de gistermiddag onder voorzitterschap
van den Burgemeester gehouden zitting van
den Rotterdamschen Raad werd de behandeling
van het tunnelvraagstuk voortgezet.
Tewerkstelling van Rotterdam
mers bij den tunnelbouw.
Interpellatie-Menist betreffende tewerkstel
ling van Rotterdamaohe werklieden bij den
tunnelbouw onder de Nieuwe Maas.
De heer MENIST (R.S.A.P.) vraagt wat de
reden is, waarom men tot een ander stand
punt is gekomen. Ligt de reden misschien in
het feit dat Den Haag gelden moet voteeren?
Wethouder BRAUTIGAM (S.D.A.P.) zegt,
dat inderdaad bij aanbestedingen altijd wordt
ingeschreven met en zonder Rotterdammers
als arbeiders. Verschil is er eehter nooit. Beter
noemt spr. het wanneer steeds gesproken zou
worden van Nederlandsche arbeiders.
Spr. wijst erop, dat met batrekking tot den
tunnelbouw de beoordeeling van het bestek
niet alleen heeft gelegen aan B. en W. Ook de
minister van Waterstaat had te beoordeelen.
En daarom kon de bepaling „uitsluitend wer
ken met Rotterdamsche arbeiders" niet wor
den opgenomen, want daar tegen zou de mi
nister zich zeker verzetten in verband met
de belangen van het geheele land.
Inmiddels is van de aannemers een schrij
ven binnengekomen, waarin wordt gezegd, dat
men met zooveel mogelijk Rotterdamsche ar
beiders zou gaan werken.
De heer MENIST (R.S.A.P.) noemt dezen
brief nietszeggend. Spr. is van oordeel, dat
de gemeente die alle verantwoordelijkheid
moet dragen, niet aan het Rijk behoeft te
vragen of het goed is met alleen Rotterdam
sche arbeiders in zee te gaan. Spr. neemt geen
genoegen met de verklaring van de aanne
mers. Hij vraagt of het college alsnog bereid
is andere stappen te doen.
De heer NIVARD (R. K.) zegt, dat het
antwoord van den wethouder hem niet heeft
bevredigd. Onlangs werd door het Rjjk aanbe
steed een kazernebouw in de Residentie. In
geschreven werd met alleen „Haagsche ai -
beiders en met „vrije" arbeiders. Het verschil
bedroeg 6.000 gulden. Toen heeft het gemeen
tebestuur van Den Haag aan de Regeering
gevraagd deze 6.000 gulden te mogen bijpas
sen, indien dan uitsluitend Haagsche arbei
ders zouden worden aangenomen. Het Rijk
heeft zich daarmede vereenigd.
£)e heer mr. BAARS (R. K.): Dat is heel
iets anders!
De heer NIVARD (R.K.) zegt, dat het heel
Wat beter zou zijn geweest, wanneer het ge
meentebestuur van Rotterdam ook eens met
Den Haag was gaan praten, misschien had
men dan succes gehad.
De heer REUDERINK (Comm.) meent, dat
men niet mag verlangen, dat de volledige
eisch wordt gesteld dat Rotterdamsche werk
lieden worden gebruikt. Voor sommige vak
ken heeft men die niet eens.
De heer VAN BURINK (Boacza) begrijpt
van de „Volksfronters" Brautigham en Reu-
derink niets. Het „tunnelcollege", heel deftig
genoemd door de „Voorwaarts", heeft voor de
Rotterdamsche arbeiders weer niets gedaan,
Specialisten zijn altijd vrijgesteld, maar voor
„grondwerkers" kan men toch Rotterdam
mers nemen.
Wethouder BRAUTIGAM (S.D.A.P.) wil
antwoorden.
De heer VAN BURINK (Boacza): Volks
front vóór!
Wethouder BRAUTIGAM (S.D.A.P.) wei
gert te spreken, wanneer er wordt geïnter
rumpeerd.
De heer VAN BURINK (Boacza) vraagt
het woord voor een persoonlijk feit. Vroeger
stonden de soc. democraten als gekken te ln-
terrumpeeren en nu gaan ze zitten. Een man
als wethouder Brautigam moet na het be
ruchte „zwijggevar-incident, hier niet meer
durven verschijnen.
Wethouder Brautigham (S.D.A.P.) moet
den heer Menist de illusie ontnemen, dat de
kwestie anders zal worden opgelost. De be
stekken kunnen niet worden gewijzigd. Er
kon alleen worden ingeschreven op bestek
ken, die van te voren goedgekeurd waren door
den Minister. Men moet goed onthouden, dat
men te doen heeft gehad met twee bestekken
n.l. een voor brug en een voor tunnel, die
beide de goedkeuring van den minister moes
ten hebben, welke minister reeds te voren
heeft medegedeeld, dat hij bezwaar zou maken
tegen de clausule als hier bedoeld.
Op uitvoering van hetgeen te dien aanzien
in den brief van de aannemers staat, zal spr.
ongetwijfeld toezien.
De heer MENIST (R.S.A.P.) noemt den
wethouder erg naief. Geen poging heeft het
college gedaan! Hij dient een motie in om in
het bestek alsnog een bepaling op te nemen,
dat zooveel mogelijk zal gewerkt worden met
Rotterdamsche arbeiders.
De motie wordt voldoende ondersteund.
De heer NIVARD (R.K.) kan aan deze
motie zijn stem niet geven, want aan het
bestek kan niets meer gewijzigd worden.
Wanneer de heer Menist zijn motie in dien
zin zou wijzigen, dat het college zal toezien,
dat de toezegging van de aannemers, om Rot
terdammers aan het werk te stellen, zoo goed
mogelijk zal worden nagekomen, dan kan spr.
meegaan.
De heer VAN BURINK (Boacza) dient de
volgende motie in:
„De Raad overwegende de wenschelijkheld,
dat bij den aanleg van een tunnel zooveel
mogelijk Rotterdamsche arbeiders zullen wor
den tewerk gesteld, spreekt de verwachting
uit, dat het college met deze uitspraak zoo
veel mogelijk rekening zal houden".
Deze motie wordt met algemeene stemmen
aangenomen.
De tunnel en haar aanbesteding
Op verzoek van mr. BAARS (R.K.) worden
tezamen in behandeling genomen.
Het praeadvies op de adressen van de Hol-
landsche Beton-Maataehappen betreffende
den tunnelaanleg onder de Nieuwe Maas.
Het nadere voorstel betreffende den aanleg
van een tunnel onder de Nieuwe Maas.
De heer mr. BAARS (R.K.) gelooft, dat
wel een leder van oordeel is, dat het objec
tief goed geweest is, dat het college de gele
genheid heeft gehad praeadvies uit te bren
gen op de adressen van de Holl. Beton Maat
schappij. Het 14 dagen geleden genomen be
sluit van den Raad is niet ingegeven door po
litieke overwegingen. Spr. is dankbaar voor
het praeadvies. Hij wenscht het geenszins op
te nemen voor de Holl. Beton Maatschappij.
Deze N.V. die én financieel en technisch én
wetenschappelijk goed geoutilleerd is, zai wel
zorgen voor haar eigen belangen. De werke
lijke waarde van praeadvies en adressen ligt
hierin, dat de figuur waarin de gemeente
staat, ten aanzien van de tunnel, helder be
licht is geworden. De Raad kan nu zuiverder
oordeelen. Over de wenschelijkheld van het
verkrijgen van een groote tunnel is in den
Raad geen verschil meer. Al zijn we In dat
opzicht voldaan, het blijft eisch, dat de uit
voering van deze 840-tunnel behoorlijk ge
schiedt d.w.z. na een behoorlijke aanbeste
ding op een vaststaand project en op een teeh-
1 nisch vaststaande goede constructie-metho
dedesiderata, die de geheele Raad moet
blijven vragen. Wanneer men deze desiderata
projecteert op het voorstel van B. en W. dan
geeft dit toch niet een geheel bevredigend
beeld.
De Raad heeft gezeten irr een buitengewoon
verwarde positie. Na maanden van onderhan
delen is de Raad op 26 Januari j.l. overrom
peld geworden door een machtiging te ver
strekken aan B. en W. tot onderhandache aan
besteding. Resultaat is geweest, dat is uitge
schakeld geworden een der meest serieuze ge
gadigden naar dit werk, welke plaats heeft
moeten ruimen voor een groep van minder
gegadigden met als partner zelfs een firma,
die niet eens heeft ingeschreven voor bestek
840.
Weet het college wel, zoo vraagt spr. wat
uiteindelijk de geheele bouw zal kosten? Men
kan zeggen, de Raad is er nog, doch de Raad
heeft immers niets meer te beslissen, volgens
de hoofdgedachte van het praeadvies. Juri
disch gesproken, aldus het college, hebben B.
en W. den Raad nog noodig, maar dit is alles.
En daarmede staat de Raad
opnieuw gesteld In een
dwangpositie, zonder een enkel woord
van verontschuldiging. Spr. huivert om twij
fel naar voren te brengen met betrekking tot
de stelling van het college, dat de gemeente
volkomen juridisch gebonden is aan de aan-
nemersgroep door het contract van 2 Fe
bruari.
Maar is dat nu zoo?
Hieromtrent, zoo zegt spr,, kunnen vragen
rijzen. Het is immers bekend, dat bij de be-
oordeeling der piviel rechtelijke aansprakelijk
heid bij openbare lichamen^ ook het staats
rechtelijk element een groote rol speelt.
Tusschen 26 Januari en 2 Februari is er
iets gebeurd n.l. de voornaamste partner van
de gemeente de Regeering heeft tot eiseh ge
steld, dat de gemeente zich vrij moet houden
om 840 te krijgen. De beslissing van Den
Haag ging dus in de richting van 840.
De VOORZITTER: Daarin vergist U zich!
Door de Regeering is juist gedacht aan een
terugbrenging van de verhouding.
De heer mr, BAARS (R.K.) zegt vol te
houden, dat de bedoeling van Den Haag ging
in de richting van 840.
Wethouder DE ZEEUW (S.D.A.P.)Niet
bedoeld, maar door het college voorgesteld!
De heer Mr. BAARS (R.K.): „Toen de Re
geering 806 losliet, kon niet anders gedacht
worden dan aan 840. In het telegram van den
Minister stond wel geen 840, maar het college
komt er toch maar mee.
De VOORZITTER: U is abuis!
De heer Mr. BAARS (R K.): Dan hoop ik,
dat dit uit de doeken zal komen!
Spr. blijft erbij, dat na 26 Januari tengevolge
van een ingrijpen van de Regeering, geboren
is het voorstel 840.
Het hindert spr. dat de Raad verkeert in
een dwangpositie, temeer daar dit niet noodig
was geweest. Toen eenmaal dit „novum" er
was, had het college den Raad de gelegenheid
moeten geven, desnoods op korter termijn, om
een beslissing te nemen, dan was die beslis
sing „vrij" geweest. Dit is het groote
verwijt van spr. tegen het
college.
Dan maakt spr. de opmerking, dat ten aan
zien van de technische zjjde van de nu ge
dachte 840 met de aannemende groep, groote
twijfel is gerezen bij technische groepen. Spr.
zegt niet competent te zijn daarover te oor
deelen, maar in technische kringen bestaat
twijfel.
De vraag komt naar voren: „Wie moet
de verantwoordelijkheid dragen voor de tech
nische constructie van de z.g.n. platte doos
Neemt de Raad het voorstel aan, dan staat
het vast, dat 't 840 wordt volgens de platte-
doos-methode. De vraag rijst, neemt de Raad
de verantwoordelijkheid of het college, of de
technische dienst. In dit verband wijst spr.
op een clausule in het contract met betrek
king tot een proefneming n.l. opvullen met
zand van een tunnelstuk a 22 meter. Spr
vraagt of deze proef al is genomen. Wanneer
deze proef mislukt of slecht uitvalt, wat dan?
Spr. wacht met spanning een antwoord van
het college. Met geen syllabe is in het con
tract voorzien ten aanzien van deze possibiij
liteit. Verder zoo zegt spr. zijn de huidige
aannemers binnengekomen
op een bepaalde fundamen-
teele constructie die nog
nergens is toegepast ge
worden en dus een experiment betee-
kent.
Als het eens niet gelukt, neemt men dan
de constructie van andere aannemers over?
Zou het niet beter zijn, zoo vervolgt spr
om te zeggen „we stoppen" en maken het
plan technisch verlegen, onder het motto:
beter ten halve gekeerd dan ten heele ge
daald. De Raad wenscht 840, maar contrac
tueel veilig en technisch safe. Laat men maar
gaan proeedeeren, daarin is toch nog niet
het laatste woord gesproken.
Spr. ziet met belangstelling het antwoord
van het college tegemoet.
De heer mr. DUTILH (V.B.) wenscht de
zaak tot de kleinst mogelijke proportie terug
te brengen. Het gaat volgens spr. over twee
vragen: aangegeven in het adres van de Holl
Beton Maatschappij n.l. ten aanzien van de
mogelijkheid om terug te keeren op den in
geslagen weg en over de beoordeeling of deze
weg verkeerdelijk is ingeslagen.
Spr. stelt vast, dat de Raad niet eerder
kon oordeelen, dan na het ontvangen van
het prae-advles. Ten aanzien van de moge
lijkheid om terug te keeren, zegt spr. het
navolgende. Laat de Raad een besluit hebben
genomen bij overrompeling, dit neemt niet
weg, dat dit besluit bestaat
en moet worden uitgevoerd,
De eenige mogelijkheid is natuurlijk, dat dit
Raadsbesluit door de Kroon zal worden ver
nietigd.
Wat is er gebeurd na 26 Januari? Daar
«kwam het telegram van den Minister over
het verkleinen of vergrooten der afmetingen
Het voorbehoud van den Minister werd In
het contract van 2 Februari onder woorden
gebracht.
Dekt het Raadsbesluit van 26 Januari nu
de voorbehoud-clausule in het contract? Vol
gens spr. neen, en ook het college is het
daarméde eens. Wanneer men zoo de zaak
stelt, dan kan het niet andera
of de gemeente is gebon
den aan het besluit van 28
Januari annex de voorbe
houd-clausule, neergelegd
in het contract.
De Raad is dus verplicht het voorstel aan
te nemen.
Tweede kwestie is of het stadsbestuur op
den goeden weg was m.a.w. of men goed ge
handeld heeft tegenover de Holl. Beton Mij
Die verkeerde weg heeft volgens spr. twee
banen, een teohnlache en een juridische baan
De meeste leden van den Raad en spr, rang
schikt zich onder hen, zijn leek op dat ge
bied. Derhalve Is men verplicht te gaan staan
achter de adviseurs, zelfs al zouden ze het
niet weten en op grond van onkunde een
bepaald werk aanbevelen.
Komend op de juridische baan stelt spr
de rechten van de Holl. Beton Maatschappij
tegenover teleurgestelde verwachtingen. Van
een recht is in de stukken uitgegeven door
de Holl. Beton Maatschappij, niets gebleken
Noch in de besfekbepalingen, noch in de ge
schiedenis kan volgens spr. het recht worden
gevonden om een petitum te stellen m.a.w
een schadevergoeding.
Wanneer de zaken zoo staan, dan kan de
Raad ntet anders dan het prae-advles van
het college aanvaarden en de stukken van
de Holl. Beton Maatschappij voor kennisne-
ming naast zich neerleggen.
De heer STEMERDING (C.H,) acht het
prae-advies zeer belangrijk en noemt het on
begrijpelijk, dat het college zich in een vorige
vergadering tegen dit prae-advies heeft ver
zet. Spr. gaat het prae-advies na en consta
teert, dat de Technische Dienst in Januari
de methode van de Holl. Beton Maatschappij
de beste achtte.
Wethouder BRAUTIGAM: „Vergis u niet.
Dat gold 841".
De heer STEMERDING (C.H.) heeft den
indruk, dat de Technische Dienst niet gehee!
staat achter de constructie-methode van
Christiani en Nielsen. Hij hoort eehter gaar
ne het tegendeel. Waarom spreekt men van
kinderziekten? Wanneer die eens niet wor
den overwonnen? Wat dan?
De heer mr. BAARS (R.K.): Dan draaien
ze het kind den nek om!
De heer STEMERDING (C.H.) vreest
groote risico's en wil dan liever ten halve
keeren. Laat het college de zaak vooral ten
aanzien van de constructie-methode nog eens
herzien.
De heer DE KEYZER (Nat. Hersel) meent
dat B. en W. een al te ruim gebruik hebben
gemaakt van de machtiging, die zij op 28
Januari hebben gekregen.
De vergadering wordt geschorst tot des
avonds acht uur.
De VOORZITTER heropent te acht uur de
geschorste zitting.
Mr. A. DE JONG (A.R.) merkt op, dat het
hem genoegen gedaan heeft, dat de heer
Baars er reeds op gewezen heeft, dat bij het
onderhavige voorstel de „politiek" geen rol
speelt.
Een groot deel van de tunnelkwestie draait
om de „ongelukkige behandeling" van deze
kwestie.
De overrompelingsmethode van B. en W.
heeft geleid tot het tunneldrama. Spr. heeft
van den aanvang gepleit voor een groote
tunnel, doch het College, dat de Beukeisdijk-
tunnel tot 30 meter wilde verbreeden,, kwam
met een voorstel om onder de Maas een
kleine tunnel aan te leggen.
Ten aanzien van het nadere voorstel vraagt
spr. zich af, waarom dit voorstel gedaan
wordt.
In een vorige raadsvergadering heeft wet
houder Brautigam gezegd, dat het college
machtiging had voor elke tunnel. Doch men
heeft wel nattigheid gevoeld. Men zag In,
dat het zaakje zeer wrak was.
Tot deze tunnel zal nu moeten worden be
sloten in een dwangpositie. Voor spr. is één
ding het voornaamste n.l. dat we een tunnel
noodig hebben. Als het werk maar goed,
deugdelijk en eerlijk wordt uitgevoerd.
Maar wie draagt nu de verantwoordelijk
heid? De technische verantwoordelijkheid is
niet op College of Raad te leggen. Evenals
bij het omhoogbrengen van de Willemsbrug
zullen ook nu de technici van den Gem. Tech-
nisehen Dienst de verantwoordelijkheid moe
ten dragen. Risico en eer gaan samen, maar
ook risico en schande.
Men neemt nu echter een proef, die hoogst
riskant is. Nergens ter wereld is het doos
systeem gevolgd.
Als project is het een zuigeling. De Tech
nische Dienst zal daarvoor de verantwoorde
lijkheid moeten durven dragen.
De heer mr. NELEMANS (C.H.) is ach
teraf beschouwd tot de conclusie gekomen,
dat het besluit van den Raad van 26 Januari
j.l. gewaagd is geweest.
Spr. vraagt wat B. en W. denken van het
beroep van de Holl. Beton Mij. op de Kroon.
De vraag is nu ook wie de laagtste in
schrijvers zijn bij 840 en 841. Spr. leest uit
het telegram van den minister, dat de ge
legenheid opengehouden moest worden om
naar de groote tunnel te gaan.
Is er in de aannemerscom'oinatie verschil
van meening over de mogelijk tot' uitvoering
van het platte-doos-systeem.
Wethouder DE ZEEUW: Weet u dat wel?
De heer NELEMANS (C.H.): De wethou
der zal den Raad hebben mede te deelen of
spr's informaties juist zijn.
De heer MENIST (R.S.A.P.) constateert,
dat het roode college politiek onzelfstandig
is ook bij de kwestie van de tunnel. Men heeft
in alle opzichten de Regeering naar de oogeu
gezien. Spr. zegt, dat deze materie heele-
maal niet van alle politiek gespeend is ge
weest. De heer De Zeeuw deed het voorkomen
of de Regeering de kleine tunnel wenschtu
maar uit de stukken blijkt daarvan niets.
Minister Colijn wensehte de groote tunnel
en daarom komt deze tunnel er.
De heer van BURINK (Boacza) zegt dat
het debat hem niet aanstaat, want men kan
niet in volle vrijheid debatteeren. We kun
nen over de aanbesteding niet eens oordee
len, laat staan over het plan zelf. De tunnel
die we krijgen is niet de tunnel, die het
college heeft willen brengen.
Spr. zal stemmen voor de groote tunnel,
maar met de houding van het eoliege is hij
het niet eens. Hij vraagt stemming over
het prae-advies, waar spr. tegen zal stem
men.
Da heer ir. VAN DIS (St. G. P.) consta
teert de onrechtvaardigheid, dat 840 bjj ver
nieuwing aan de orde is gesteld. Hierdoor
is de kwestie-Hall. Beton Maatschappij ont
staan. Intusschen heeft de aanbesteding
plaats gehad en derhalve is er niets meer
aan te doen. Ook spr. wijst op de technische
zijde wan het vraagstuk.
De heer REUDERINK (Comm.) heeft geen
enkel steekhoudend argument gehoord, waar
om veertien dagen geleden het voorstel moest
worden aangehouden. Ook de argumentatie
van den heer Baars vond spr. zwak. Voor de
houding van de Hollandsche Beton Maat
schappij, welke het werk van concurrenten
poogt af te breken, kan spr. geen bewonde
ring hebben. Duidelijk is geweest het dra
len van de Regeering, welke twee dagen voor
den 2den Februari nog niet precies aangaf, wat
zij wilde. Het is de Raad, welke de groote
tunnel heeft afgedwongen. De tunnelbouw
zal noodwendig een experiment zijn en blij
ven, Wanneer er iets passeert, zal men dan
ook niet mogen zeggen: die ptunnel
ook! Laten we het werk gerustelijk aan de
ingenieurs overlaten! Als men deze niet ver
trouwt, laat men dan andere nemen. Hoofd
zaak ia zoo snel mogelijk met den bouw te
beginnen. De tijd van praten is nu voorbij
De heer DE BRUIN (A.R.) zou gaarne op
heldering willen hebben over den brief van
ir, Dunné i.z, de verantwoordelijkheid voor
de uitvoering. In December is in de Techni
sche Commissie verklaard, dat de proef was
geslaagd en volledige overeenstemming was
bereikt, Hoe kan dan een maand later ir
Dunné die verantwoordelijkheid weer op de
aannemers laden?
Wethouder BRAUTIGAM (S.D.A.P.) heeft
ih het debat zes punten gevonden, welke htf
achtereenvolgens zal bespreken: 1. houding
van het ooilege; 2. da dwangpositie en liet
besluit van 26 Januari; 3. verhouding tot de
Regeering; 4. de beteekenis der overeen
komst; 5. klachten van de Holl. Beton Maat
schappij en 6. de constructie van tunnel 840
De opdracht was een aanbesteding voor
twee tunnels n.l. 840 en 841. Door den Tech
Dienst was een volledig bestek gemaakt vopr
841. De positie van het college is altijd ge
weest om binnen den termijn gereed te zijn,
omdat de oeververbinding tot stand moest
komen. Verder moest de tunnel de voorrang
hebben bij een brug. Het college meende aan
het eind van het vorig jaar dat moest wor
den aangestuurd op de kleine tunnel. Een
voorstel dienaangaande kwam bij den Raad
maar het werd niet met enthousiasme ont
vangen. Aanvankelijk had de regeering be
zwaar zoowel tegen de groote als de kleine
tunnel.
De heer mr. BAARS (R.K.)Hetgeen te
bewijzen valt!
Wethouder BRAUTIGAM (S.D.A.P.) dat
staat in het prae-advies. Terwijl bij de Re
geering weinig neiging bestond zoowel voor
840 als 841, heeft de Regeering in een twee
de bespreking zich uitgesproken voor 8/5-
tunnel, Tegen de 8/5 tunnel heeft het college
zich verzet en daardoor kwam de 8/6-tunne!
in de wereld.
Van de 8/6-tunnel moest een berekening
worden gemaakt en daarvoor werden uitge-
noodigd de twee laagste inschrijvers, van 841
De uitslag der prijsberekening viel tegen
Inmiddels had de Raad het besluit genomen
tot den Rouw van de 8/6-tunnel. Bij besluit
van den Raad zelf is de Raad in een dwang
positie gekomen.
De heer mr. BAARS (R.K.): Dit in dank
voor de medewerking!
Wethouder BRAUTIGAM (S.D.A.P.) zegt
dat toen de prijs tegenviel, het college zich
heeft afgevraagd of men nu de tunnel moest
gunnen. Een onderhoud met den minister volg
de en het advies was: gaat door met de
groote tunnel. Besloten werd daarop de tun
nel 8/6 te gunnen. Op Zaterdagochtend 30
Januari is van deze beslissing aan de aan-
r -
O. 16 OP WEG NAAR EUROPA. Een fraaie opname, gemaakt vanaf
dek van den onderzeeër, terwijl deze op weg ivas naar Lissabon, waar,
zooals bekend, de O. 16 opdracht kreeg om zich naar de Spaansche
wateren te begeven
nemers mededeeling gedaan. En de groote
tunnel was gegund. Spr. blijft, erbjj, dat het
college volkomen correct heeft gehandeld.
Daarna is eerst ter kennis van het college
gekomen, dat de Minister w e n s o h
een bepaling in het con
tract op te nemen inzake
een andere afmeting. En daar
voor vraagt het college nu machtiging van
den Raad, En die machtiging had deRaad
ook J.4 dagen geleden kunnen geven, los va:
de adressen van de Holl. Beton Maatschappij
Spr. behandelt dan de klacht van de Hoii
Beton Maatschappij. Had er een gunning
plaats moeten hebben voor 840 of 841, aan
wie zou die gunning dan moeten worden ge
geven.
Was 841 voorgedragen dan was de gunning
verleend aan Van Hattum en Blankenvoort en
niet aan de Holl. Beton Maatschappij; was
840 voorgedragen dan was de gunning ver
leend aan Christiani en Nielsen en niet
aan de HOU. Beton Maatschappij.
Verder kwam de werkwjjze-Boerarna (Van
Hattum en Blankenvoort) aan den Linker
Maasoever den Tech. Dienst veel minder ris
kant voor. Zoowel de firma Christiani en
Nielsen als de Holi. Beton Maatschappij zijr
ten aanzien van tunnel 840 met een doos te
voorschijn gekomen. Dat het prijsverschil
tusschen 840 en 841 betrekkelijk zoo gering
is, komt omdat men voor de groote tunnel
de platte doos heeft gekozen.
De projecten 841 zijn door den Tech. Dienst
in alle details onderzocht. Toen 840 echtei
op de proppen kwam is dit plan niet zoo goed
doorschouwd kunnen worden op zijn onder
deelen. Later is dit eerst geschied en tóen
kwam men mat het project 8/6 en daarop
slaat de brief van den heer Dunné.
Wat is nu het verschil tusschen het pro-
ject-Christiani en Nielsen en het project
Holl. Beton Maatschappij. Bij het eerst ge
noemde project houdt rnen zich overtuigd, de
tunnel te kunnen leggen op een vast onder
gespoten zandbed. De Holl, Beton Maatschap
pij meent echter dat dit niet gaat en zij heeft
in haar project door de staande wanden van
de doos gaten geboord of geprojecteerd, om
er palen door te slaan en deze vol te gieten
aan het tunnellichaam.
Aanvankelijk achtte de Techn, Dienst zich
ten aanzien van het eerste project niet be
vredigd. De firma Christiani en Nielsen
heeft toen de proef genomen en de proef is
geslaagd en de Techn. Dienst heeft uit een
oogpunt van constructie vertrouwen in deze
firma, die later is gecombineerd met de firma
Boersma.
De Holl. Beton Maatschappij is een soliede
maatschappij met een wereldnaam, rnaar dat
zelfde kan ook gezegd worden van de firma
Boersma.
Wethouder BRAUTIGAM (S.D.A.P.) zegt
tenslotte, dat het niet meer mogelijk zal zijn
aan de aannemers de Holi. Beton Maatschappij
toe te voegen. Maar al zou het mogelijk zijn,
dan wenscht spr. persoonlijk geen vinger in
het vuur te steken voor de Holl. Beton Maat
schappij, alleen al met het oog op de houding
den laatsten tijd door deze maatschappij aan
genomen,
De VOORZITTER wenscht nog twee zijden
van de kwestie te belichten. Het Raadsbesluit
"van 26 Januari is nog steeds geldig. Dat het
college de groote tunnel had willen doordrij
ven zonder Raadsbesluit is niet alleen niet on
mogelijk, maar het heeft natuurlijk ook niet
in de bedoeling van het college gelegen. Dfe
minister had een één-buizige tunnel in het
hoofd. Het college heeft erop gewezen, dat
dit onmogelijk was. Toen kwam de minister
met het plan 8/5, maar ook hiertegen heeft
het college zich verzet. Daarop is geboren het
tunnelplan 8/6. Naarmate men dit plan is gaan
bestudeeren, kwam men tot de ontdekking,
dat deze 8/6 tunnel eehter een zeer ongelukkig
ding bleek te zijn, althans in technisch op
zicht. Men had een looze ruimte noodig van
2 meter. Het is verder onjuist, dat de minister
heeft gedreven naar het plan 840.
B. en W. hebben zeer ernstig overwogen
wat gedaan moest worden. De groote tunnel
vroeg voor Rotterdam per jaar 72.000 meer.
Omdat de 8/6 tunnel echter zoo ongelukkig
was is men tot de groote tunnel gekomen,
vooral toen bleek, dat het rijk daarvoor alle
gelden wilde voorschieten. Eerst later zal men
objectief den loop der onderhandelingen kun
nen volgen; aanvaarding van het voorstel acht
spr. echter in alle opzichten aanbevelenswaar
dig.
De vreugde zal spoedig de geschillen over-
heerschen.
De heer mr. BAARS (R.K.) is van oor
deel, dat de rede van den heer Brautigam ver
helderend gewerkt heeft, althans bi) spr, Als
hij veertien dagen geleden zoo had gespro
ken en zich niet verzet had tegen een rede
lijk verzoek, zou de zaak in een andere sfeer
zijn gebleven.-Er is meer reden tot verheuge
nis over dit herstel, dan tot nakaarten.
Op het oogenblik aanvaardt de Technische
Dienst du3 de volle verantwoordelijkheid voor
840 volgens het project van Christiani en
Nielsen. En spr, is blij, dat de brief van ir
Dunné niets te maken heeft met de con
structie-methode en de zandonderspuiting
doeh met de nieuwigheden van plan 8/6. Al-
Raadslid wil spr. zich niet langer verzetten
en spr. is blij, dat door dit debat de zaak
is verhelderd. Spr. vindt dit debat beter dan
vóór het antwoord van den wethouder in
een chaise longue.
Spr. wil nog eens onderstrepen dat in het
telegram van den Minister voor Rotterdam
de mogelijkheid is opengelaten mede voor de
groote tunnel.
Spr. zal geen stemming vragen over het
voorstel van het coHege.
Wethouder BRAUTIGAM (S.D.A.P.) heefl
nog enkele data toegelicht. Spr. wil geen en
kele poging wagen om de verantwoordelijk
heid van den Tech. Dienst af te schuiven
maar men moet goed weten, dat de verant
woordelijkheid ook n°g ergens «.nders ligt
n.l. in-het contract.
De heer mr. A. DE JONGH (A.k): Dus
tweeërlei verantwoording.
En het prae-advles èn hat
nadere voorstel worden
zonder hoofdelijke stem-
m 1 n aangenomen.
MS*'
Drie maanden geleden richtte de Ned. Bond
van luxe verhuur- en taxi-ondernemingen,
alhier, tot den Minister van Financien een
verzoek, tot het treffen van maatregelen, die
50 pet. verlaging van de benzinebelasting zou
den brengen.
De Minister zou dit verzoek m studm ne
men. Daar tot nog toe niets werd gehoord,
heeft genoemde bond gisteren opnieuw op
spoedig antwoord aangedrongen.
In de zaal van de Delftsche Poort zai mor
genochtend 11 uur de inspecteur van het nij
verheidsonderwijs, de heer W. H. Cool een
tentoonstelling openen van het kunst- en
kunstnijverheidsonderwijs aan de Rotterdam
sche Academie,
Rijden op een voor-
rangswegbeteekent.dat
u bij kruisingen ook voorrang
hebt boven van recht» naderend
verkeer. HET BETEEKENT NIET, dat
u ileh n« als een wegdietator
moogt misdragen en niet
meer xoudt behoeven
uit te kijkenl
Het Instituut voor Scheepvaart en Lucht
vaart aan het Haringvliet heeft, dank zij da
voortvarendheid van het bestuur, zooals ge-'
meld, weer een nieuwe luchtvaartzaal kunnen
openen.
In tegenwoordigheid van vele genoodigden
heeft gistermiddag de officieele ingebruikstel
ling plaats gevonden. Namens het bestuur van
het Instituut heeft de heer O. Kolff, tevens
voorzitter van de Rotterdamsche Aeroclub, de
aanwezigen onder wie wij'eenige autoritei
ten opmerkten welkom geheeten en het een
zeer verheugend verschijnsel genoemd, dat
reeds twee jaar na de opening van de afdee-
ling luchtvaart daaraan uitbreiding is moeten
worden gegeven.
Deze uitbreiding was noodig geworden om
tweeërlei redenen, ten eerste, aangemoedigd
door de publieke belangstelling, welke met
den dag grooter wordt, en ten tweede door het
groote aantal voorwerpen, die in het museum
geëxposeerd moeten worden.
Daaronder zijn vele voorwerpen van ac-
tueelen aard, doch ook modellen en voorwer
pen van meer historische beteekenis, welke
hier voorloopig een plaats vinden, totdat mis
schien te eeniger tijd een luchtvaarthistoriach
museum zal worden ingericht.
Gebleken is, dat de zienswijze, om het mu
seum dat zich voor kort slechts op scheep
vaartgebied bewoog ook voor de luchtvaart
te bestemmen, een juiste is geweest. In het al
gemeen mag men dus van een succes spreken,
niet alleen nu het publiek zoo luchtvaartge-
zind blijkt, maar tevens, wijl het hier zoo
gaarne technisch voorgelicht wordt.
Spr. hoopt op propaganda voor het instituut,
opda-t ook deze poging, om de luchtvaart aan
schouwelijk voor te stellén, met succes be
kroond zal worden. *>mi
De onderhandelingen tusschen Anglo Dutcn
en 't gemeentebestuur van R.'dam hebben dezer
dagen 'n einde genomen, 't Is vast komen te staan
dat Anglo Dutch voor dit jaar de beschikking
krijgt over een gedeelte grond op Dijkzicht, dat
den aanleg van twee banen mogelijk maakt, in
het verlengde van de tegenwoordige banen van
Nuova. Het volgend jaar komt er nog een ge
deelte grond bij, waardoor de aanleg van een
derde baan mogelijk is. Dit gedeelte moet nu
vlak gemaakt worden. Langs de aan te leggen
banen, welke in April gereed zullen koman,
wordt een eenvoudig clubbuis gebouwd.
Mochten de banen van de Anglo niet tijdig
gereed of bespeelbaar zijn voor de competitie,
dan zullen de eerste wedstrijden uitwedstrijden
zijn. Aangezien de competitie einde April begint
en er dan nog vrijstelling komt vocn een Davis
Cup-wedstrijd, zal het spelen va# eventueele
uitwedstrijden tot een minimum beperkt blijven.
Voor het komende seizoen beschikt Anglo
Duteh over vrijwel dezelfde speelsters en spe
lers als verleden jaar, nl. de dames Hoy er-van
Herwijnen, Dralle,, Goessens en de heeren
Tesehmacher, Castendijk, Leijenaar, Boon,
Reidt
Mej. Heyink zal dit jaar met voor de Anglo
spelen»
Op Palm-Zondag werd alhier door een pries-
ter-leeraar van het Doofstommen Instituut te
Rt. Michlels-Gestel den ZeerEerw. heer F, Bar-
tels een godsdienstoefening geleid voor de R.K.
Doofstommen. Voor dat doel had pater v. d.
Sande C.s.s.R. de kapel in het PiuahuiB aan
den Boezemsingel welwillend afgestaan, Om
half vier waren zeer vele doofstommen zoo
wel leden als niet-leden der Vereeniging in de
kapel aanwezig. De geestelijk adviseur, Pa
ter M. R. Schoenmaeckers O.F.M. deed het
Lof, hetwelk opgeluisterd werd door gezan
gen van het St. Laurens-dameskoor onder
leiding van den direceur-organist Th. v. Vlij
men.
De predikatie van den priester-leeraar han
delde over den hedendaagschen geweldigen
strijd „Voor of tegen God". De doofstommen
konden zeer goed het gesproken woord af
lezen van de lippen van den predikant.
Na het Lof dankte pater Schoenmaeeker»
allen die hadden meegewerkt tot het slagen
van deze godsdienstoefening.
Na afloop keerden de doofstommen terug
naar hun eigen gebouw, waar zij onthaald
werden.
Op Zaterdag 17 April a.s. zal een speldjes
dag gehouden worden ten bate van boven
genoemd fonds. Iedere Rotterdammer kent het
doel en wij weten, ieder is er mede ingenomen.
Het welslagen van 17 April zal geheel af
hangen van het aantal inzamelaars (stere),
die zich daarvoor beschikbaar stellen, zy, die
genegen zijn, dien dag of een deel daarvan,
met een bus te collecteeren, kunnen inlichtin
gen bij het comité van uitvoering bekomen.
Zij, die hun gave per giro willen storten
doen dit op het gironummer van den penning
meester 16427 den heer M. J. Horbach, Linker
Rottekade 63.
Het plaatselijk comité van uitvoering be
staat uit de heeren: P. J. G. Caateleyn, J. C.
van Dijk, M. J. Horbach, Ph. Jeelof, A. B.
Karrèman, C. Korsten, J. H. van Londen, L.
v. d. Sluys, P. vaii Stralen. Het kantoor is ge
vestigd in Hotel Coomans, Kamer 318, Tel.
26100.
