De Patria-zwendel.
■n
burgerlijke stand.
DONDERDAG 10 JUNI 1937
De beide directeuren
staan terecht.
iM»
-
mm
ROTTERDAM—DEN HAAG.
R.K. SPORTVER. „CELER".
KATHOLIEKE FILMACTIE.
VOOR DE ZWEMMERS.
VONDEL-HERDENKING.
NIEUWE ROTTERDAMSCHE
SCHAAKVEREEN.
SCHOONHOVEN.
PRIJZEN VAN 70.
bIq w! tul S H oq J3603 1M18 10296
Wegens afstempeling niet-volgestorte
aandeelen en verduistering van
342.500 uit faillissementS'
boedel.
Vandaag heeft de rechtbank te Rotterdam
een aanvang gemaakt met de behandeling
van de zaken, die betrekking hebben op het
Patria-schandaal.
De Patria was een verzekeringsmaat
schappij, die, hoewel klein van omvang jaren
lang de roep had een zeer solied geleide
onderneming te zijn. Onder de ingewijden in
de verzekeringsbranche was het echter niet
onbekend gebleven, dat deze vennootschap
sedert 1927 moeilijke jaren had doorgemaakt
en dat sedert dat jaar de zaken niet al te
best meer gingen. Hoewel het bedrijf nog
geruimen tijd sleepende werd gehouden be
grepen de aandeelhouders, dat te eeniger tijd
de kans bestond, dat zij op hun aandeelen,
waarop slechts 50 was volgestort zouden
moeten bijpassen. In dien tijd was er juist
eeh Fransch-Engelsche groep zich voor deze
aandeelen gaan interesseeren en de oorspron
kelijke aandeelhouders meenden in die be
langstelling een kans te zien om van hun
verplichtingen af te komen. Zoo slaagde de
groep er in 137 van de 182 aandeelen in
handen te krijgen, waarbij de oorspronkelijke
houders zelfs bereid waren om een bedrag
van 250 bij te betalen, indien zij daardoor
de zekerheid zouden verkrijgen, dat zij van
verdere verplichtingen zouden worden ont
slagen.
In de aandeelhoudersvergadering van 23
September 1935 kon worden meegedeeld, dat
85 van het aandeelenkapitaal in buiten
landsche handen was overgegaan. Met het
overnemen van de aandeelen had de Fransch-
Engelsche groep tevens de verplichting op
zich genomen tot volstorting over te gaan,
waarvoor een bedrag noodig was van 137
maal 2500 of 342.500. Gebleken is, dat
de aandeelen een stempel dragen, ten be
wijze, dat de volstorting heeft plaats gehad,
welk stempel met de handteekening van de
directie is gewaarmerkt.
Toen op 30 October 1935 het faillissement
van de Patria werd uitgesproken en mr. W.
M. E. van Rossum als curator was benoemd,
heeft deze een onderzoek ingesteld naar het
kapitaal van 342.500, dat de geldmiddelen
van de vennootschap had moeten versterken,
doch van dit kapitaal is niets te vinden ge
weest. Gebleken is, dat de volstorting nimmer
in contanten heeft plaats gehad, doch dat
men gemeend heeft aan zijn verplichtingen te
kunnen voldoen door den inbreng van aan
deelen in de Angelo-Marine Insurance, een
Engelsche verzekeringsmaatschappij van
twijfelachtig kaliber.
Vandaag hebben de beide directeuren van
de Patria, de 60-jarige J. H. thans te Am
sterdam en de 35-jarige dr. R. L., thans te
's-Gravenhage, terechtgestaan.
De dagvaarding.
Aan J. H. wordt ten laste gelegd, dat hij
op of omstreeks 30 Juli 1935, als directeur
-der N.V. Patria Verzekeringsmaatschappij,
tezamen en in vereeniging met een der com
missarissen dier vennootschap, althans alleen
opzettelijk op de niet-volgestorte aandeelen
dier vennootschap, waarop valschelijk en in
strijd met de waarheid een stempel was ge
zet, luidende: „Dit aandeel is volgestort",
onder die verklaring zijn handteekening heeft
gezet, ten blijke, dat die aandeelen waren
volgestort, hoewel hij wist, dat de volstor
ting niet had plaats gehad.
Subsidiair wordt J. H. ten laste gelegd, dat
hij tezamen met commissarissen der vennoot
schap, althans alleen ter bedriegelijke kor
ting van de rechten van de schuldeischers
dier naamlooze vennootschap, welke bij von
nis van 30 October 1935 in staat van faillisse
ment was verklaard, aan den boedel heeft
onttrokken, althans om niet, of klaarblijke
lijk beneden de waarde, immers zonder dat
daartegenover ten behoeve van de Patria
eenige of eenigszins gelijkwaardige tegen
prestatie stond of kwam te staan, heeft ver
vreemd een cheque: „A. No. P 43344 Anvers
le 30 juillet 1935. Westminster Foreign Bank
Ltd. 2830 Net Anvers payez a l'ordre de
Patria VerzÊkering-maatschappy N.V. de
Rotterdam la somme. de Trois cent quatre
deux mille cinquante florins fl. 342.500.
Butaye", welke cheque H. als directeur van
de Patria was ter hand gesteld, door die
cheque op 30 Juli 1935 te endosseeren aan
mr. R. L. en toe te laten, dat deze die cheque
terstond in blanco endosseerde en daarop on
middellijk ter hand stelde an dr. Arthur Tes
ter, zonder dat de Patria daartegenover iets
anders ontving dan 86.948 volgestorte, ge
wone aandeelen Angelo Marine Insurance Cy.
Ltd van 1 en 41.025 volgestorte Shares
Angelo Marine Insurance Ltd van 1 shilling
per stuk, welke stukken, naar H. wist, waar
deloos waren, althans een veel geringere
waarde hadden dan de cheque.
Meer subsidiair wordt hem ten laste ge
legd, dat hij aan den boedel heeft onttrokken,
om niet, of klaarblijkelijk beneden de waar
de, heeft vervreemd de vorderingen, die de
Patria tegen de houders der niet volgestorte
aandeelen had tot eventueele bijstorting en
volstorting dier aandeelen, door de op die
aandeelen voorkomende verklaring, dat het
aandeel was volgestort en de vorige houders
bij de overdracht uitdrukkelijk van alle ver
dere aansprakelijkheid ontslagen zijn, met zijn
naam te onderteekenen en vervolgens die
aandeelen over te dragen aan T. H. Harris
en aan Henri Tailleur, welke personen die
aandeelen in ontvangst namen, zonder dat de
Patria daartegenover iets anders ontving dan
de bovenvermelde cheque van notaris Bu
taye, althans de reeds genoemde aandeelen
en shares van de Angelo Marine Insurance
Ltd, welke cheque en welke aandeelen en
shares, naar H. wist, waardeloos waren, al
thans een veel geringere waarde hadden dan
het obligo.
Meer subsidiair wordt hier poging tot ver
vreemding van de vorderingen op vorige
aandeelhouders ten laste gelegd, zijnde het
misdrijf niet voltooid door de van den wil
van verdachte onafhankelijke omstandigheid,
dat de curator in het faillissement van de
Patria volstorting dier aandeelen heeft uit
geschreven op of omstreeks Juni 1936.
Aan verdachte dr. L. wordt ten laste ge
legd, dat hU mede-dader is geweest by de
handelingen van J. H., althans medeplichtig
door opzettelijk, met die bedoeling de cheque
van notaris Butaye in blanco te endosseeren
en ter hand te stellen aan dr. Tester en op
zettelijk ten behoeve van de Patria de aan
deelen en shares in de Angelo Insurance Ltd
in ontvangst te nemen en aan J. H. te over
handigen.
Voorts ter zake, dat hij op of omstreeks
Juni 1935 tezamen met J. H. opzettelijk een
geldswaardig bedrag van 11.750 hetwelk
toebehoorde aan de Patria en dat H. uit
hoofde van zyn beroep van directeur anders
dan door misdrijf onder zich had, zich we
derrechtelijk heeft toegeëigend, subsidiair,
dat hy aan verduistering door J. H. mede
plichtig is geweest door opzettelijk en met
die bedoeling die géiden van J. H. in ont
vangst te nemen en deze te overhandigen aan
dr. Tester.
Van de zijde van het O.M., vertegenwoor
digd door mr. E. D. H. Schutter, zijn zestien
getuigen gedagvaard. Verdachte J. H, wordt
bijgestaan door mr. F. Kokosky uit Amster
dam, verdachte dr. R. L. door mr. G. C. A.
Oskam. Van de zijde der verdediging zijn
twee getuigen opgeroepen.
Na voorlezing van de dagvaarding vangt
het
getuigenverhoor.
aan met het hooren van mr. W. M. E. van
Rossem, die curator in het faillissement van
de Patria Verzekeringsmaatschappij was. De
eenige liquide middelen, die er waren, was
een bedrag van 200 in de kas, waarvan
echter de salarissen betaald moesten worden.
Bij getuige's eerste onderzoek bleek een be
drag van 125.000 aan verplichtingen, waar
tegenover een bedrag van 40.000 stond aan
opeischbare vorderingen. De laatste by stor
ting op de aandeelen heeft in 1934 plaats
gehad, maar sedert dien is de Patria hoe
langer hoe verder aan den grond geraakt.
Verschillende malen heeft faillissement ge
dreigd.
In de vergaderingen van 30 Juli en 14
Augustus 1935 hebben de overdrachten plaats
gehad van 137 aandeelen aan een buitenland-
sche groep, waarby de oude aandeelhouders
het beding maakten, dat de aandeelen moes
ten worden volgestort. Ge'tuige staat op het
standpunt, dat geen volstorting heeft plaats
gehad en getuige heeft dan ook zoowel de
vorige als de tegenwoordige aandeelhouders
tot volstorting aangesproken. De buitenland-
sche groep stond op het standpunt, dat slechts
aandeelen konden worden overgenomen, die
tot de helft waren volgestort. Verschillende
aandeelhouders hadden nog geen 50 op
hun aandeelen gestort en om dus voor over
name in aanmerking te komen, moesten deze
aandeelen dus tot 50 worden gestort. In
vele gevallen heeft die bijstorting niet in
contanten plaats gehad en werd genoegen ge
nomen met een schuldbekentenis. Ook de
volstorting heeft getuige niet kunnen er
kennen. Om aan de Nederlandsche wet, die
volstorting in contanten voorschrijft, te vol
doen, heeft men den schakel van den cheque
van notaris Butaye ingevoegd, maar van het
begin af is het de bedoeling geweest de vol
storting te doen geschieden door inbreng van
de aandeelen Angelo Marine. Getuige heeft
naar deze Engelsche verzekeringmaatschappij
een onderzoek ingesteld, waarby hem geble
ken was, dat men hier te doen had met een
schepping van de buitenlandsche groep, die
geen waarde had. Getuige heeft door be
middeling van de Twentsche Bank gepoogd
de aandeelen van de Angelo Marine te rea-
liseeren, maar deze waren volkomen zonder
waarde.
Ten tyde van het faillissement waren er
tal van schadereclames, die niet voldaan kon
den worden en maar sleepende gehouden
waren, terwijl een belangryk deel der mid
delen van de Patria besteed is voor de be
taling van buitenlandsche functionarissen.
Dat was ook reeds in Juni 1935 het geval.
Bepaalde feiten, waaruit zou kunnen worden
afgeleid, dat ook verdachte L. op de hoogte
was van den financiëelen toestand van de
Patria, kan getuige niet geven, maar uit het
geheele complex valt dat toch wel af te
leiden.
Op vragen van den verdediger, mr. Ko
kosky, zegt getuige mr. Van Rossem, dat,
wanneer het civiele proces, dat gevoerd wordt
om alsnog volstorting te verkrijgen, gewon
nen wordt en er ook werkeiyk bystorting zal
volgen, een uitkeering van 100 mogelyk
zal zijn. Indien men, op welk tijdstip ook,
volstorting had gevraagd, had faillissement
voorkomen kunnen worden.
Verdachte J. H. merkt op, dat op 3D Oc
tober 1935, toen het faillissement was uitge
sproken, nog 200 in kas was, maar dat toen
de salarissen reeds voor uitbetaling gereed
lagen. Ook spreekt verdachte tegen, dat hij
zich voor de bijstorting tot 50 op zyn aan
deelen, beroepen had op compensatie.
De accountant A. L. Brok besprak de ba
lans over 1934, waarby in de toelichting van
de directie wordt gezegd, dat rekening ge
houden moest worden met de omstandigheid,
dat een belangryk deel van de opgelegde by
storting van aandeelen niet inbaar zou blij
ken te zyn.
Verdachte J. H. merkt op, dat sedert 1931
onder zyn beding een reserve daarvoor ge
kweekt was, zoodat men hoogstens 10.000
zou tekort komen.
De president, mr. G. L. v. Oosten Slinge-
land, merkt op, dat verdachte J. H. als aan
deelhouder ook niet aan een verplichting tot
bij storting kon voldoen.
Verdachte zegt hierop, dat als de Patria
was blyven bestaan en verdachte directeur
zou zyn gebleven, hij volkomen aan zyn ver
plichtingen zou hebben kunnen voldoen. Hy
betaalde nu reeds regelmatig af.
De accountant Brok licht verder het rap
port over zijn onderzoek van den financiëelen
toestand toe, waaruit blykt, dat in Juni 1935
de liquiditeitspositie van de Patria slecht
was. Er werden meermalen cheques afgege
ven, waarvoor geen dekking aanwezig was.
Langzamerhand werd het duidelijk, dat de
toestand niet houdbaar was, indien er geen
nieuw geld binnen kwam.
Getuige heeft voorts bij de stukken van
de Patria een balans over 1934 gevonden van
de Anglo Marine Insurance Ltd, waaruit
bleek, dat van het resteerende kapitaal
30.000 niet minder dan 27.000 geacti
veerde oprichterskosten waren.
De financiëele verhouding van verdachte
J. H. met de Patria bestond uit diens aan-
deelenbezit van 18 stuks a 5000, waarop
aanvankelijk 10 gestort was. Later zijn bij
stortingen gevorderd tot 50 maar deze
zün door verdachte niet geheel voldaan. Een
bedrag van 18.000 moest nog voldaan
worden.
Verdachte J. H. heeft voorts twee maal
1700 geleend van de Patria. Van de be
langen van verdachte L. by de Patria weet
getuige alleen, dat hij directeur zou worden
tegen een salaris van 3000. Getuige heeft
verder in zijn rapport een opsomming gege
ven van de onkosten, die de Patria had ten
behoeve van de buitenlandsche groep, die te
zamen hebben bedragen 73.529. Als betaling
op door die groep overgenomen aandeelen
wordt een ontvangst van 62.000 opgenomen.
Verdachte J. H. geeft den getuige toe, dat
de oprichterskosten van de Anglo Marine
slechts beteekenia heeft als er gewerkt wordt.
De bedoeling van de Patria was nieuwe re
laties te scheppen, die men met behulp van
de Anglo Marine verwachtte te krijgen. Ver
dachte heeft de lyst van connecties gezien,
waarop o.m. voorkwam het concern Guide
Boudel, dat een jaarlijksche premie van
250.000 k f 300.000 betaalt, waarvan voor
de Patria zeker er 50.000 zuivere winst te
verwachten was. Nu wordt wel beweerd, dat
de buitenlandsche groep ten slotte 12.000
uit de kas van de Patria heeft genoten, maar
dat kan de bedoeling van die heeren niet ge-
v' x.
NOODWEER BOVEN HEVEADORP. Door de uitwerking van 't noodweer
werd de zinkput in het midden geheel blootgelegd, terwijl een deel der
fabriek verzakte. De bovenrand van den put was eerst met den grond gelijk.
weest zyn. De bedoeling was een interna
tionaal concern op te bouwen, waarby de
Patria met de Anglo Marine werd inge
schakeld.
Verdachte zet verder uiteen, dat hy sedert
1931 geprobeerd heeft de Patria te saneeren.
Hy heeft daarby goede resultaten behaald,
doordat hy onereuze herverzekeringen in het
buitenland afbrak en de beurszaken, die de
Patria vroeger hoofdzakelijk deed, verving
door een provinciale organisatie. De toestand
van de Patria was niet zoo slecht, alleen het
ontbrak aan liquide middelen, doordat men
niet voldoende heeft laten bystorten en de
bystortingen ook niet goed binnenkwamen.
De debacle van de Patria is gekomen door
dat de buitenlanders ons by den neus heb
ben gehad.
De zitting wordt daarop geschorst.
KINDER-VOLKSZANG.
Al spelende muziek leeren.
Dit moeten we zeggen: mevrouw Grimberg -
Huijser weet ook met de kleinen om te
springen. We hebben gisteravond een open
bare les bijgewoond van de kinderklassen van
de Ned. Vereeniging voor den volkszang, afd.
Rotterdam, gegeven in het Nut, maar zij
wist heel de somberheid en triestheid, aan
deze zaal eigen, weg te tooveren door de pae-
dagogische blijmoedigheid, waarmee zij de
jeugd tot zingen bracht.
Maar het bleek geen wijsjes leeren zoj»(«r
meer. Hier zagen we toekomstige zangers en
zangeresjes in den dop, d.w.z. kinderen, die
geleerd hadden maat en rhythme te verstaan,
die toon en Interval konden treffen, die nu
nog muziek „van de hand" lazen, maar straks
zooveel te gereeder van het notenblad zullen
kunnen gaan zingen.
't Was werkelijk een uitstekende methode
van: al spelende leeren. Het deed wat grappig
aan, die klimmende en duikende gebaren in
de lucht, maar spoedig bleek, hoe voortref
felijk de resultaten waren, hiermee bereikt.
Het was gebarentaal, die de kinderen byna
volmaakt verstonden, zoodat ze weinig moeite
hadden de toonhoogten te vinden, waarvoor
ze bij verrassing werden geplaatst.
Vooraf had mevr. Grimberg-Huijser mede-
deeling gedaan van de metamorphose, die deze
kinderklassen van Volkszang zullen onder
gaan, nu er samenwerking is gekomen met de
Maatschappij tot bevordering der Toonkunst.
De jongsten gaan nu automatisch over naar
de volksmuziekschool, zoodat met deze open
bare les eigenlijk een punt is gezet achter de
periode van de olkszangklasse.
Het onderwijs zal nu gegeven worden vol
gens een bepaald systeem, waarby ieder kind
toch ook apart leiding ontvangt. Dit mag
echter niet verstaan worden als een poging,
om de jeud van de kinderkoren af te halen.
Er werden op dezen avond onder meer uit
gevoerd Avondrust, de Kikker-canon, Lente
komt, Reidans, Lentedans, Dona Nobis pacem
en Lieve Lente.
Zingende jeugd is blyde jeugd dat bleek ook
dezen avond weer. We mogen mevr. Grimberg-
Huyser erkenteiyk zyn voor de wyze, waarop
zij die blijheid bij de kleinen tot uiting wist
te brengen.
In den jaarlijkschen stedenwedstrijd tusschen
25 vertegenwoordigers van den Haagschen- en
den Rotterdamschen Kegelbond, welke zal
worden gehouden 13 dezer op de banen van
Corner House te Schiedam en 20 dezer te
's-Gravenhage op de bannen van Olympia, zal
de 's-Gravenhaagsche Kegelbond uitkomen
met M. G. Boek, F. N. Boermans, J. j. van
Dalsum, W. Hölsken, P. L. Lommerse, J. J. van
lVIeeuws, B. Nieuwenhuyzen, C. Peetoom, D.
Smit, A. W. Vorst, P. J. Vroom, J. B. J. v. d.
Waal L. F. J. v. Beukering, P. Engelhard, J.
Goddefroy, L. H. Intres, Chr. W. Kusters, D.
Leeksma, l. Laverman, P. Niesveld, C. Ooster
huis, F. C. Roest, S. de Vries, W. A. L. Wolf, j.
B. M. Zalme.
Reserve: P. Verheul.
Het jaarlijksch juniorentornooi van „Celer"
dat op Zondag 13 Juni gehouden wordt op
haar terrein, naby het vliegveld Waalhaven,
belooft een groot succes te worden. Deelne
mende vereenigingen zyn: Wilhelmus (kam
pioen, Den Haag), Donk (kampioen Gouda),
Aeolus, Pioniers en Celer. Er zal gespeeld
worden over 2 afdeelingen nl. A. en B. De
wedstrijden vangen te 12 uur aan.
Niet zonder opzet heeft het bestuur van
Celer gemeend, nu reeds het tornooi te hou
den, daar de groote internationale vliegfees-
ten een by zonder attractie vormen voor de
deelnemende 100 junioren om tijdens de
rustperiode daarvan te genieten.
Op Zondag 27 Juni a.s. zal de Katholieke
Filmactie evenals in andere groote steden
ook in Rotterdam en zgn. Filmzondag hou
den. Op dezen Filmzondag zal er in alle ker
ken van Rotterdam over het nut en de nood-
zakelykheid van deze actie gesproken worden
terwijl de propagandaclub van Rotterdam zich
bereid heeft verklaard de propaganda voor
deze beweging op zich te nemen.
De temperatuur van het water bedroeg
heden 69 graden.
Dit is het bewysstuk voor een smokkel-
affaire.
Aangiften van 9 Juni 1937.
BEVALLEN: H. J. Tuk geb. V. Aken z.
E. J. Boogaard geb. v. d. Linde z. A. P. Door-
nink geb. Mulder d. A. J. Hoekstra geb. Roest
d. L. de Beyer geb. Jansen z. A. R. Hoezen
geb. de Raad z. C. Boekhout geb. Gijzen z.
C- v. Ispelen geb. Nieuwcnhuizen d. J, P.
Kranendonk geb. v. Schelven d. J. C. Brigge-
man geb. Egt d. A. A. v. d. Kraan en Berge-
man d. a. J. Snoek geb. v. d. Velden d.
P. den Hollander geb. v. Buuren d. H. J. v.
d. Eist geb. Rath d. M. Roest geb. Noordsy
d. J. a. Mann geb. Nieuwesteeg d. C. A.
Voesenbeek geb. Brooijmaris d. J. J. v. d. Nat
gob. Kuijpers d. L. Bolier geb. Suur d. H.
de Man geb. Erwlch z. M. A. A. v. d. Lugt geb.
v. d. Ven z. E. Klootwijk geb. v. Dieten z.
G. G. Levfcring geb. v. Os d. S. A. v.
Lancsveld geb. ter Haar z. A. Vet geb. Elfring
J. M. BmnendUk geb. Dikken d. M. H.
W. Boer geb. Prinssen d. E. M. Wenimenhove
geb. Snoodyk d. W. den Hartog geb. Rooden-
burg z. A. M. Smid geb. Fucha z. A. v. 't
Hof geb. v. d. Velden d. C. M. v. Brummelen
geb. Boef d. C. Buitink geb. Mohlberg d.
E. P- Langeraar geb. Baardman z. E. B. Voogt
geb. Besselaar d. C. Stiemer geb. Haazebroek
z. 1 E- JZundorf geb. v. Huizen z. A. M.
Huisman geb. Descendre z. M. v. d. Linden
geb. Stakenburg d. A. W. E. F. Wensing geb.
de Mari d.
GEHUWD: L. P. Andriese jm. 21 j. en L. de
Zwart jd. 20 j. H. J. Berlijn jm. 22 j. en A.
E. van 't Veer jd. 17 j. S. Bierhuizen jm.
28 j. en C. E. de Boer jd. 22 j. J. W. Bloem
jm. 26 j. en C. P. Sparnaaij jd. 26 j. J. G.
van den Bo* jm. 28 j. en E. Schrammeijer jd.
18 j. J. van der Burg jm. 25 j. en E. P. S.
M. Palms jd. 24 j. W. D. du Chatenter gesc.h.
m. 35 j. en H. J. Mooij wede. 36 j. J. Commijs
jm. 35 j. en T. Wupkes jd. 31 J. P. Dorsman
gesch. m. 30 J. en J. B. van der Linden jd.
22 j. J. A. Eikenaar jm. 23 j. en J. Nickel
ja. 24 j. P, L. Engelenberg jm. 23 j. en A. E.
M. van Dyck Jd. 19 j. L. H. Esmetjer jm.
29 j. en L. Hoogwerf jd. 25 j. A. Frankhuizen
jm. 35 j. en W. Schultz jd. 29 j. Th. J. Goud
jm. 28 j. en J. M. Olierhoek jd. 24 J. W. groene-
wegan jm. 29 J. en A. J. Boelens jd. 31 j. H.
J. Heesemans jm. 26 j. en A. M. Vos jd. 28 j.
J. H. Heuts jm. 24 j. en A. M. Rombouts Jd. 22
J. F. G. Hefjkoop gesch. m. 28 j. «yi E. N. G. E.
L. Bartmann jd. 24 j. J- F. de Jong jm. 29 j.
en A. M. Cöllen jd. 24 j. M. Klop jm. 25 j. en
H. van der Melde jd. 21 j. C. G. Kosters jm.
25 j. en W. de Berg jd. 24 j. H. Lems jm.
26 j. en A. Vennik jd. 23 j. L. van der Mast
jm. 25 j. en IJ. TeriJ.tra jd. 28 j. B. van de
Merwe wedr. 41 j. en E. Rohringer jd. 24 j.
A. Meijer jm. 27 j. en J. M. W. Heerebrand jd.
28 j. C. A. J. J. Mineur jm. 32 j. en A. G.
van der Schulp jd. 24 j. J. de Paauw jm. 29
1 O" Chr. Kruit jd. 19 J. Na J. G. Ploegmakers
jm. 27 j. en C. M. de Bruin jd. 30 j. C. van
Riet jm. 23 j. en J. W. Kramer jd. 1BJ J.
vaT d£r Rlet lm' 27 1- en H. Flamman jd. 22 j.
9. F. C. Schrammeyer jm. 24 j. en M. C. P.
Hagendjjk jd. 22 j. - H. E. Smits jm. 24 j. en
H. M. W. Meijer jd. 26 j. G. Solinger jm. 24 j.
en C. W. van der Pluvjm jd. 21 j. W. M. Tilmans
jm. 24 j. en J. W. de Jonge jd. 22 j. P. Ubas
jm. 26 j. en G. Griffioen jd. 22 j. C Vermeulen
jm. 22 j. en P. Verhoef jd. 21 j. P. J. Wildeboer
Schut jm. 28 j. en E. Gev&erts jd. 24 J. A. B.
van Berkel jm. 23 j. en E. de Man Jd. 22 j.—
A. Coster jm. 27 j. en P. D. Drescher jd. 27 j.
A. W. Elshout jm. 25 j. en B. Koedood Jd. 25 j.
D. de Geus jm. 21 j. en J. M. de Jong jd. 20
j- A. Hage Jm. 24 j. en T. van der Horst jd. 21
j- J. Kerstens jm. 30 j. en Chr. Martens jd.
25 j. A. van Noordenne jm. 24 j. en C. tie
Haan jd. 23 j. Ch. J. A. Timmerman jm. 34 j.
en E. Baars jd. 25 j. C. Verhey jm. 24 j. en
C. Klop jd. 25 j. A. J. Ducardus jm. 21 j. en
C. M. A. Dubbeld jd. 20 j. J. J. Braumberger
jm. 30 j. en J. Cahn jd./ 27 j. J. L. de Jong
wedr. 30 j. en P. van Meurs jd. 24 j. J. van
Zanten Jm. 28 j. en J. W. E. Thomassen jd. 22 j.
H. d eWerlcer jm. 27 j. en M. S. de Graaff jd.
20 .j M. van Alen jm. 27 j. en L. W. Röschinger
jd. 22 j. M. Baan Jm. 23 j. en A. N. Bijl
jd. 23 j. H. W. F. Banis jm. 24 j. en C. de
Bruin jd. 20 J. J. A. van den Bosch jm. 25
j. en C. de Witte jd. 24 j. D. Bosman jm. 22
j. en H. Kop Jd. 19 j. 1/ van Dam jm. 25 j.
en C. Kok Jd. 21 j. D. P. van Dop jm. 26 j. en
H. W. van der Klooster jd. 25 J. L. Dijksman
gesch. m. 27 j. en C. Pijl Jd. 18 j. M. L.
van der Eist jm. 25 j. en J. W. Schumacher jd-
25 j. C. Freling jm. 24 j. en P. Oosterling jd.
22 j. L. van Galen jm. 28 j. en E. Hoogendoorn
jd. 28 j. G- F. Gravekamp jm. 29 j.
Schmitt jd. 21 j. A. W. F. Grootenboer jm. 27 j.
en R. A. Kern jd. 27 j. W. F. Gijzen jm. 2a j.
en E. J. de Haan jd. 23 j. C. W. R- »lU, l1"-
33 j. en C. Th. J. de Rek gesch. vr. 3° 3-
R. Hijmans jm. 24 j. en L». van der _Welj.
N. J. Kramer jm. 24 j. en M. KpGcHbul» J.d;
23 j. J. A. Kuilman jm. 22 j. ®n 'M *Telder
ling id. 22 j. - P. Ma.'ms jm. 37 j. en M Teider
jd. 21 j. - D. J. Meflema jm. 21 j. en R. Holtrop
jd. 18 j. J. van Nugteren jm- 3-en J™yger*
Is ok n PHn.% 1m- 20 j. en ts. van der
36 1'. ~r„C' P'JPe J j Handewijk jm. 33 j.
J" &t. 19 j. - J- f J-Jnj Schoon jm. 35 j
en J. M. Roovdra jd. 2» J. Verhave im 00 t
en E. Vermeij jd. 30 J. M. Verhage jm. 22 j.
en W. G. Rademaker jd. 20 j. - C. Vonk jm.
28 j. en M. Nagtegaal }d. 21 J. P. P. Vos jm.
24 1 en A. W. Posthumus jd. 22 j. J, de Vrh
29 j en M. Verkerk jd. 29 j. - D. F. van de
Winckel jm. 24 j. en A. Roedoe gesch. vr. 32 j.
J. J. Antis Jm. 26 j. en M. B. Verrijzer jd. 22 J
F. W. A. van den Hoogen jm. 30 j. en J. B
van Geluk jd. 23 j. J. H. Keller Jm. 26 j. en
W. Koedam jd. 21 j. J. C. Luchtenburg 1m
24 j. en J. Heijkoop jd. 22 j. W. F. Snijders
jm. 28 j. en J. van Houdt Jd. 21 j. P. H Tlpker
jm. 3Q J. en A. M. Weber jd. 30 j. J.de Vries
jm. 27 j. en H. Meyer jd. 25 j.
OVERLEDENC. P. W. Weinbeck wedr. v
I. M. E. v. Maanen 65 j. L. Westerlaken ongeh.
vr. 17 j. H. C. Jerphanion vr. van J. Houkes
54 j. A. M. v, Wieringen wede v. P. H. de Jong
77 3- W. Lahejj vr. van H. J. C. Schreuder
41 J.
Voorts als levenloos aangegeven; C. Duchain
geb. Hut d.
Samsonbij het R.K. R.T.E.
Naar wy met voldoening vernemen, heeft het
bekende Rotterdamsche tooneel-ensemble be
sloten aan de viering van Vondels nage
dachtenis in dit herdenkingsjaar zyn steentje
bij te dragen. Het plan daartoe stond eigen-
lyk reeds lang vast; doch door omstandigheden
heeft het eerst nu een definitieven vorm aan
genomen.
Aanvankelijk toch lag het in de bedoeling,
de „Noah*' tot opvoering te brengen, doch
toen de Nijmeegsche studenten met dit dra
ma naar de Maasstad kwamen moest van
genoemd voornemen worden afgezien. Daar
na werd een vertolking van de „Peter en
Pauwels" overwogen; zy stuitte echter af op
bezwaren van spel-technischen aard.
Totdat nu zoopas de keuze werd vast
gelegd op „Samson of Heilige Wraak", op te
voeren in den Grooten Schouwburg op 16
November a.s., den vooravond der 350e ver
jaring van Vondels geboortedag, 17 Novem
ber 1587.
Een kloek besluit, dat de Rotterdamsche
amateursclub eert. Want zelfs al zou men
den uitslag niet redenen en het doel alleen
tellen, dan nog kan een poging als deze niet
dan bevorderlyk zyn voor de verheffing en
veredeling van artistieke smaak en gevoel
bij de leden zelf en zullen zij van hun naar
stig streven, om de gebeeldhouwde taal
van den Nederlandschen „dichteren-vorst"
nader tot zich zelf en daardoor ook tot
anderen te brengen, enkel winst boeken,
ware het ook louter geestelyke.
Wy willen hiermee allerminst zeggen, dat
zulk streven in feite tot mislukking zal zijn
gedoemd. Er zijn nu eenmaal „Miesmacher"
ook onder ons, die van een Vondel-opvoe
ring a priori geenerlei heil verwachten,
zeker niet wanneer zy door „dilettanten"
wordt aangevat. Er waren ook tooneel-
critici, die van de jongste Nymeegsche
hulde aan vader Vondel alleen maar kwaad
vermochten te spreken; ofschoon o.i. stricte
objectivteit naast feilen ook allerhande
goede kwaliteiten had behooren te ontdek
ken in het product der samenwerking van
velen, onder wie toch lang niet allen met
Vondel en de tooneelspeelkunst gansche-
lyk onbekend waren. Want de praktyk
toonde hier weer eens aan, dat de „on
speelbaarheid" van Neerlands eersten dra
maturg een fabel is en dat alleen op tekort
komingen van bykomstigen aard de critiek
redelykerwyze vat kon krijgen.
Ook ten aanzien van Vondels „Samson"
(het drama is buiten den kring van Haar
lems klein seminarie by ons weten nog nim
mer ten tooneele gebracht) gaat de ge
drukte mare, die het „weinig speelbaar"
noemt. „Zeker is het, vergelijkenderwijs ge
sproken, veel minder onmiddellyk opvoer-
baar dan de Jeftha".
Het is te hopen, dat de leden van R.K.
R. T. E. zich door dit weinig bemoedigend
oordeel niet van hun stuk laten brengen..
Eigenlyk weten wy reeds, hun mentaliteit
kennende en de geestdrift waarmee ze de
moeizame maar grootsche taak op zich heb
ben genomen, dat by hen deze woorden
geen angstpsychose vermogen te wekken
voor den verbasterden tooneelsmaak van
het moderne „groote" publiek.
Ze hebben er, naast hun enthousiasme,
meer dan één goede reden voor, om zich
onder de algemeene leiding van Anton
Sweers met hun vier afdeelingen te gelijk
aan den arbeid te zetten voor Het schoone
idéaal, dat hun de ondernemende "regisseur
voor oogen tooverde toen bij ter inleiding
op allen een beroep deed.
Want dit is het eigenaardige van deze
Vondel-opvoering in wording, dat geen wer
kend lid van het ensemble achterwege mag
blyven doch er voor ieder emplooi zal zyn.
Wat zeggen wil, dat behalve de eigenlyke
tooneelafdeeling ook het strijkorkest, als
mede de zangafdeeling en last not least ook
het choreographisch element aan deze
„Samson" tot den laatsten man en de laat
ste vrouw te pas komen. Wat muziek en
zang betreft, werd ook voor dit Vondel
drama niet vergeefs aangeklopt by Marius
Monnikendam, wiens fijn-illustreerende in
strumentatie en als een gouden klankbord
werkende vocalisatie bij de „Noah" zeer
aanzienlijk tot het welslagen bijdroegen.
Een andere factor, die tot optimisme
kan verleiden, vormt de wetenschap, dat
regisseur Sweers, die al op zoo menig ge
lukkig resultaat mag bogen, dit Vondel
drama niet denkt te laten declameeren,
doch inderdaad Vondel schreef het als
een spel te gaan spelen. De gedrama
tiseerde inhoud van het stuk is begrensd
tusschen weinige uren van den laatsten
levensdag der even zwakke als heroïsche
Bijbelsche figuur, wier ondergang en zege
praal we mede beleven op het Filistynsche
feest van god Dagon; doch dit neemt niet
weg, dat de lotgevallen van dezen rechter
over Israël van het begin tot het einde in
den tekst de revue passeeren.
De regie stelt zich voor den rijkdom van
gedachten, dien de dialoog biedt, om te zet
ten in harmonisch kleurenspel en schilde
rend gebaar, in welluidendheid en vorm-
schoone plastiek, vóór alles intusschen door
een levendig en expressief tooneelbeeld
Vondel te „spelen". Een gunstig gesternte
leidt haar in deze tragedie door de omstan
digheid dat de rei zich hier niet. zooals elders,
ertoe bepaalt, als meditatief sluitstuk voor
elk der 5 bedrijven te dienen, maar byna
doorloopend actief aan de handeling deel
neemt. Waar schuilt tusschen Vondels lapi-
dairen dialoog ooit prachtigei kans om er
werkelijk tooneel van te maken
Wij scharen ons derhalve aan de zijde der
optimisten, die gelooven dat door eendrach
tige samenwerking 01">der bezielende leiding
hier iets schoons zal bereikt worden, dat
de maandenlange ingespannen voorberei
ding, welke het breed-opgezette plan onge-
twyfeld vorderen zal, overvloedig moge be-
loonen.
L. H.
De in de Nieuwe Rotterdamsche Schaakver-
eemging gespeelde tweede ronde van den drie-
rondenwedstrijd met voorgift bracht de volgen
de uitslagen waarby nog eenige nog niet gepu
bliceerde der 1ste ronde zijn gevoegd:
Broer 1—0 Teunissen; De Wijs 1—0 Van Wel-
zenes; De Vries 1—0 De Haas; De Vries 0—1
Sehoonenberg; De Haas 01 Snatager-Veen-
stra 1—0 dr. Bergsma; Boonstra 0—1 Treurniet;
Dijksterhuls 01 Mol; Groosjohan 0*1 Coltof;
Aug. Schroder 01 Van der Blieck; Muysson
10 Mannee Sr.; Spitze V* Mannee Jr.; Jo-
liansen 10 Nederlof; Samelius 10 Wols'
Rieff 0*—1 De Jeu; Van Hoff 0—1 p. Meyer;
Van der Linden 0—1 Göbbels; Bekker 0—1
Van den Tol; Van 't Oever 0—1 H. Schröder:
Van Schie 0—1 Lagerwaard; M. de Wit 1—0
Aarens; Confurius 1—0 mevr. Roodzant; Van
Daelen 01 Wap; Wap VzConfurius.
Niet opgekomen.
DE KAASMARKT
Op de gisteren, gehouden kaasmarkt, de
eerste na vele jaren, werden aangevoerd 10
partyen. Rijksmerk 1920.50. Er was voor
deze eerste markt veel belangstelling, ook
van de zijde van het gemeentebestuur, dat
aan den kooper en verkooper van de eerste
verhandelde partij een kistje sigaren aanbood.
ONDERWIJZERS-EXAMENS
Uitslag van de eerste groep Onderwyzers-
examen van de Rijkskweekschool alhier. Ge
slaagd de dames P. c. L. Aberson te Gouda;
W. C. Bosch te Schoonhoven; H. A Gietema
te Willige-Langerak; h. E. Goedegebuur te
Benschop en J. Hoogenboezem te Lekker-
kerk.
BOTERMARKT
Goeboter 70 ot., weiboter 65 ct. per pond
Handel vlug.
EIER VEILINGEN
Waaggebouw. Pryzen per 100 stuks 2 60
3, aanvoer 4500 stuks.
Lopikerstraat. Prijzen per 100 stuks f 2 70
tot 3.50.
474e STAATSLOTERIJ.
Vijfde Klasse. Zestiende Lijst.
Trekking van 10 Juni.
1000 met premie van öO.OOO No. 15255.
1000 No. 15160.
400 No. 3446, 5578, 10070, 19033.
200 No. 4003, 13173, 14420, 18001.
100 No. 5348, 9984, 10002, 10907, 13108,
19398, 19824, 20369.
201
202
323
.343
386
464
512
601
771
790
911
1023
1040
1050
1107
1325
1373
1440
1492
1515
1698
1815
1843
1976
1983
2078
2197
2354
2369
2521
2637
2632
2,749
2753
2906
2908
2925
2988
2998
3238
3358
3490
3508
3593
3952
4000
4052
4058
4062
4080
4093
4102
4190
4216
4234
4680
4294
4535
4548
4662
4675
4698
4767
4786
4799
4888
4890
4965
5097 8013 10581 12923 15348
5231 8135 10646 13020 15391
5350 8189 10760 13126 15443
5359 8255 10797 13175 15597
5460 8319 10839 13192 15845
5468 8341 10933 13217 15878
§777 10950 13225 15894
o672 8812 10981 13377 16050
5819 8879 11010 13378 16216
5855 9122 11037 134U 16256
5959 9166 11052 13554 16307
6011 9258 11129 13576 16348
6057 9330 "11264 13630 18362
6078 9411 11281 13650 16552
6209 9419 11344 13710 16628
6211 9476 11503 13729 16655
633® 0524 11545 13801 16695
6504 9725 11581 13S98 16721
6606 9737 11640 14165 16772
6719 9811 1C673 14233 16791
6S50 9815 11711 14237 16968
6964 9867 11908 14265 16077
6971 9877 11916 14282 17221
7154 100.56 11931 14304 17291
7342 10117 11936 14346 17484
7612 10130 11953 14519 17671
7613 10156 11959 14564 17703
7747 10317 11963 14644 17902
7797 10452 11974 14852 17916
7806 10475 12053 14947 17924
7809 10477 12668 14088 18160
7858 10531 12694 132.52 18211
t888 19532 12764 15306 18225
7917 10551 12792 15341
NIETEN.
18255
18260
18242
18576
18639
18829
18834
18862
18900
18967
19110
19122
19302
19424
19447
19484
19584
19724
19790
19832
2016i2
20311
20351
20416
20014
20729
20780
20784
20792
20922
209.57
20973
20991
WISSELKOERSEN TE ROTTERDAM.
Londen 8.97%, Berlyn 72,80, Parys 8.09%
België 30,68, Zwitserland 41,55%, Amerika
1.81%, Denemarken 40.08, Zweden 46,29,
Noorwegen 45,11,
45 2579 5137 7741 10423 12726 14938 18142
58 2585 5153 7750 10437 12737 15001 18231
59 2600 5160 7755 10445 12783 15045 18232
102 2617 5187 7780 10517 12813 15088 18329
135 2625 5199 7781 10625 12859 15129 18385
120 2650 5216 7795 10645 12876 15181 18404
143 2651 5279 7801 10665 12878 15185 18429
156 2666 5317 7820 10694 12919 15240 18442
207 2706 5376 7000 10748 12958 15319 18469
235 2707 5403 7901 10761 12962 15326 1860.1
2712 5407 7933 10785 12079 15339 18524
316 2770 5424 7955 10831 13008 15340 18595
355 2803.5478 7958 10853 13014 15346 18609
400 2804 5504 7962 10860 13159 15397 18fr36
430 2811 5528 7964 10885 13181 15483 18676
437 2812 5534 8017 10965 13280 15504 18680
450 2858 5624 8055 10980 13289 15509 18757
462 2958 5626 8150 10986 13297 15551 18808
530 3006 5645 8192 11012 13300 15632 18821
659 3023 5689 8205 11014 13313 15640 18835
735 3031 5694 8237 11035 13317 15658 18845
742 3033 5707 8336 11100 13321 15665 18913
761 3034 5786 8354 11103 13326 15682 18916
763 3040 5832 8364 11119 13350 15685 18932
773 3049 5847 8460 11125 13355 15720 18973
780 3082 5892 8502 11143 13385 15727 19042
793 3107 5971 8519 11151 13435 15762 19057
799 3112 6023 8546 11154 13480 15809 19129
802 3126 6029 8552 11163 13509 15850 19147
828 3?!$ 13551 15856 191,56
8;\9 8228 WW l?87 11172 13578 16000 19187
849 *>o74 ui 15 ödOo 11193 13604 1 fiooi ïcwin
852 3403 6125 8629 11235 13618 16022
892 3525 6166 8654 11251 13637 16055 ïoïS
922 3530 6221 8701 11332 13649 16178 19358
966 3581 6227 8831 11350 13668 16200 19364)
981 3646 6347 8862 11355 13676 16202 19391
992 3679 6388 8873 11358 13680 16351 19420
1001 3690 6413 8887 11384 13609 16405 19448
1062 3745 6421 8904 11422 13736 16415 19464!
1089 3809 6422 8914 11473 13753 16428 19465
1090 3815 0457 8977 11548 13832 16535 19473
1102 3817 6490 8980 11549 13833 16632 19514'
1106 3887 6557 8983 11575 13844 16846 19698
1258 3869 6570 8989 11585 13862 16703 19726
1269 3886 6638 9050 11598 13893 16717 19741'
«mt 21*3 11602 13901 16786 19780
1393 3963 6687 9234 11612 13904 16804 19846
1317 3968 b700 9268 116.59 13942 16805 19867
3989 6715 9282 11706 13948 16855 19884'
1486 4025 6725 9,331 11712 13971 16862 19904'
lo31 4081 6809 9375 11720 13972 16892 2Q0381
lr>65 4113 6822 9382 11740 13985 16957 20063
1614 4127 6830 9436 11743 14002 16990 20158
1639 4129 6843 9485 11819 14028 17004 20204
1658 4164 6885 9488 11827 14030 17038 20233
1663 4209 0886 9493 11845 14090 17086 20263
1702 4215 6914 9510 11857 14097 17168 20300
1708 4822 6919 9512 11900 14129 17180 20312
1710 4387 6929 9663 11926 14195 17183 20338
1772 4433 6950 9629 11945 14220 17208 20418
1796 4437 6966 9638 11964 14247 17230 20433
1836 4503 6978 964.1 11985 14287 17203 20446
18-58 4550 6984 9664 11989 14320 17369 20403
1863 4590 7011 9782 1199 i 14331 17400 20504
1911 4024 7191 9798 11095 14366 17424 20511
19.36 4650 7201 9838 12054 14426 17465 20543
196S 4660 7205 9344 12072 14441 17403 20583
1986 4664 7223 9851 12092 14462 17528 <>0590
1993 4677 7235 9869 12093 14467 17530 20631
2021 4080 7275 9935 121% 14471 17554 20663
2073 4684 <2.6 9962 12138 14553 17668 20709
2120 47o9 7289 996o 12152 14608 17672 20725
2133 4765 7209 10007 12203 14637 17701 20767
2209 4338 7301 10012 12225 14641 17722 20777
2243 48-50 7327 1003S 12263 14653 17734 20786
2302 4857 7368 10069 12272 14661 17763 20701'
2353 4835 7374 10114 12328 14711 17834 20812
2350 4924 7470 10115 12396 14715 17857 20822
2381 4929 7-502 10174 1 2404 14721 1788S 20859
2402 4937 7509 10206 12o02 14.23 1.907 20883
2417 4983 7539 10251 12554 14.81 17968 20890
2441 4989 7540 10254 12561 14744 17964 S
2449 4996 7544 10282 12-569 14797 18060 $966
2472 6032 7566 10351 12670 14830 1806a $998
2480 5042 7598 10385 12694 14854 I8lm
2527 5081 7666 10417 12664 14913 18117
2o54 5122 7720 10422 12718 14929 18126
de vor'g<5 lijst stond: 13989 m. z. 13480;
L06O m. 1. 17568; 18863 m. z 18873; 19071
0.
o o o r
Hy was de beste keeper die er was, voordat
hy het paardrijden ging beoefenen,
