STROOMLEVERING AAN DEN HAAG
DOOR ROTTERDAM.
Uitslaande brand aan
de Maaskade.
m
mw^m^a:
I
burgerlijke stand.
DINSDAG 15 JUNI 1937 -
I
mmmt
W X. V**
:M
i'.- -%fe I V':
Een nadeelig contract voor
Den Haag
Nieuwe besprekingen met
Rotterdam gevraagd.
Nog geen beslissing over de open-
luchtvoorstellingen op het
Binnenhof.
TWEEDE KL KAMPIOENSCHAP.
In de koffie- en pinda-branderij
v.h. Van Rietschoten en Co.
Wat er gewerkt heeft
VOOR DE ZWEMMERS.
De temperatuur van het water bedroeg
beden 70 graden.
TORNOOI PLASWIJCK TENNISPARK-
BONDSWANDELDAG KN.G V.
ii.
SCHIEBROEK.
x SKp? 5
fossil $r
P'X X ^4. pi 7S*\, -/\P,. >y|~
fwMy'vïMlia.
XX.1SC.
ACROBATIEK IN DE LUCHT. De bekende zweefvlieger Hoekstra scheert keurig over het vliegveld Waalhaven.
Tegemoetkomingen van de Maasstad.
IN den Haagschen gemeenteraad
werd gisteren de discussie over
het voorstel om electrischen stroom
van de gemeente Rotterdam te be
trekken, voortgezet.
De heer Joëls was nog niet geheel bevre
digd door de nadere cijfers, welke door B. en
W. omtrent dit voorstel zijn gepubliceerd. Een
oordeel over de portée der zaak achtte hij
ook nu nog niet mogelijk. Toch meende hij
uitvoerig zijn meening over het voorstel te
moeten geven.
Vooraf liet hij gaan eenige critiek over de
late indiening van het voorstel. Daardoor is
de Raad min of meer in den dwangpositie
geraakt, meende hjj. Binnenkort komt er een
einde aan de capaciteitsuitbreiding van ons
G. E. B. Er moet nu op korten termijn een
beslissing worden genomen. Wanneer B. en
W. vóór eenige jaren op de noodzakelijkheid
hadden gewezen, dat de capaciteit van het
G. E. B., moest worden uitgebreid, dan zou
het niet uitgesloten zijn geweest, dat de
Raad had besloten een eigen nieuwe centrale
te stichten.
Bij stroomlevering door Rotterdam wordt
door Den Haag een zelfstandige bedrijfspoli-
tiek prijsgegeven. Nu zal er Haagsch perso
neel op wachtgeld moeten worden gesteld.
Als Den Haag voor eigen electriciteitsvoor-
ziening had gezorgd, zou uitbreiding van
personeel noodig zijn geweest, wat in dezen
tijd van werkloosheid van groot belang is.
Eerst werd gebrek aan koelwater als reden
opgegeven, waarom den Haag zelf niet uit
breidde, merkte de heer Joëls op, thans zou
volgens B. en W. de kolenprrjs den doorslag
geven. In Rotterdam zouden de kolen 10 pet.
goedkooper te verkrijgen zijn dan in Den
Haag.
De heer Joëls ontkende dit echter.
Den Haag is in de laatste jaren niet ge
lukkig geweest met zijn contracten. In dit
verband herinnerde hij aan de contracten
inzake de Noorsche Gas Maatschappij, het
Gemeenschappelijk Vliegveld en den Vuil
afvoer. Hij hoopte, dat, als het omtrent de
stroomlevering tot een contract komt met
Rotterdam, het voor den Haag gunstiger zal
zijn dan genoemde overeenkomsten.
Als voordeel van een koppeling met Rot
terdam wordt genoemd meer bedrijfszeker
heid. Daarom wordt ook door de Regeering
op koppeling van verschillende centrales
aangedrongen. De kans bestaat dat straks
een zoodanige koppeling dwingend wordt
voorgeschreven. Als dat voorschrift zou ko
men, terwijl wij in onze eigen stroombehoefte
voorzien, zou de koppeling door twee par
tijen moeten worden betaald; nu moet den
Haag ze alleen betalen.
Ten slotte critiseerde de heer Joëls nog de
bepaling in de ontwerpovereenkomst, dat
Den Haag reeds in 1938 312.500 aan Rot
terdam zal moeten betalen, terwijl Rotter
dam dan nog geen stroom zal kunnen leve
ren. Wat geleverd wordt, moet betaald wor
den, maar ook niet meer, meende hij, Als
B. en W. niet met een bevredigende toezeg
ging komen op dit punt, zou de heer Joëls
een voorstel indienen om de geïncrimineerde
bepaling te schrappen.
De heer Quant was het in vele opzichten
met den heer Joëls eens. Hij vond het jam
mer, dat den Haag de uitbreiding van leve
ringsmogelijkheid van stroom niet heeft ge
zocht in den bouw van een nieuwe fabriek.
We boeten door een contract met Rotter
dam ontegenzeggelijk een stuk van onze
zelfstandigheid in. Ook achtte hij het con
tract niet gunstig voor Den Haag. Alle las
ten komen op onze gemeente te drukken.
Voor 3.600.000 zou Den Haag zelf haar
electriciteitsbedrrjf ook hebben kunnen uit
breiden.
Samenkoppeling van de bedrijven van den
Haag en Rotterdam geeft meer bedrijfszeker
heid, maar dit zou op den duur toch wel
komen op voorschrift van de Regeering,
maar dan zou dit gebeuren voor gemeen
schappelijke rekening.
Ten slotte vroeg de heer Quant nog, of
het Rijk al toestemming heeft gegeven voor
het leggen van de benoodigde kabels in Rijks
wegen en zoo ja, of er dan financieele voor
waarden aan die vergunning zijn verbonden.
De heer v. d. Zee kwam vertellen, dat de
sociaal-democratische fractie de voorkeur
geeft aan stroomlevering door Rotterdam,
boven eigen stroomvoorziening. Zij heeft
echter bezwaar tegen de bepaling in het
ontwerp-contract, dat Den Haag de opname
van een zekere hoeveelheid stroom moet
garandeeren. De heer v. d. Zee diende dast
ern namens zijn fractie een motie in, waarin
B. en W. worden uitgenoodigd in nader over-
Luchtacrobaten in actie. Detroyat tijdens
het uitvoeren van een zijner schitterende
<*-• loopings.
leg te treden met Rotterdam om te kernen
tot een stroomleveringscontract op de basis
van behoefte.
Verder deelde hij mede, dat zijn fractie
zal stemmen vóór het door den heer Joëls
aangekondigde voorstel, om het vergoedings
recht, dat Roterdam eischt, niet per contract
jaar maar per gebruiksjaar te betalen.
Van den partijgenoot van den heer v. d.
Zee, den heer Neuteboom, kregen we vervol
gens nog eenige technische beschouwingen
te hooren over het voorstel van B. en W.
De heer Guit brak een lans voor de belan
gen van het personeel, dat bij aanneming
van het voorstel zal moeten afvloeien. Hij
kwam er tegen op, dat overcompleet tijdelijk
personeel zou worden op wachtgeld gesteld
of zou worden ontslagen; hij wenschte het
te doen opnemen in de arbeidsreserve.
Is de toestand zoo, dat de Raad nog vrij
is in zijn beslissing, of niet, en is er genoeg
rekening gehouden met toekomstige wijzi
gingen en verbeteringen der techniek, vroég
de heer Smitskamp.
De vraag, of Den Haag thans in een
dwangpositie verkeert, werd ook door mr. v.
d. Oever gesteld. Reeds in 1930 hadden B.
en W. met voorstellen moeten komen om op
het gebied van stroomproductie voorzienin
gen te treffen.
Als we het contract met de spoorwegen
beëindigden, zou uitbreiding van de stroom
productie niet noodig zijn, meende hij. Boven
een overeenkomst tot stroomlevering met
Rotterdam zou bij de voorkeur geven aan
uitbreiding van de eigen stroomopwekking..
In 2% jaar kan een nieuwe fabriek gereed
zijn.
Het voorgestelde contract achtte mr. v. d.
Oever meer in het belang van de gemeente
Rotterdam dan van Den Haag.
De heer Niemantsverdriet verklaarde zich
onvoorwaardelijk voorstander van het voor
stel van B. en W. Aan één electrische cen
trale voor heel de provincie Zuid-Holland zou
hij zelfs nog de voorkeur geven.
De indruk van den heer de Visser was,
dat de Rotterdammers buitengewoon handige
kooplieden zijn. De belangen van Rotterdam
zijn wel bijzonder goed behartigd in het ont
worpen contract.
De heer de Visser verklaarde zich vervol
gens voorstander van samenwerking tus-
schen de gemeenten om tot een economisch
zoo voordeelig mogelijke productie van elec
trischen stroom te komen, maar dit voorstel
geeft alle voordeelen aan Rotterdam. Als
Rotterdam niet aan zijn verplichtingen kan
voldoen, komen alle nadeelen voor den Haag.
Een dergelijk eenzijdig werkend contract is
voor den Haag niet te aanvaarden.
De wethouder aan het woord.
Wethouder Feber verdedigde vervolgens
het voorstel van B. en W.
Er is gesproken, aldus de wethouder, van
een dwangpositie. Zoo'n sterk woord zou hij
echter niet gaarne overnemen. B. en W. zijn
reeds jaren lang diligent geweest op het ge
bied van bestudeering van het vraagstuk der
stroomvoorziening.
Toen de transportmogelijkheid van 500
K.W. volt was gebleken, zijn proeven geno
men. Deze hebben veel tijd in beslag geno
men. Daarbij kwam nog de groeiende on
zekerheid omtrent leveringsmogelijkheid der
benoodigde apparaten. Door dit alles is het
vraagstuk zeer urgent geworden, ofschoon
men nog niet kan spreken van een dwang
positie. Het zou een gevaarlijke verantwoor
delijkheid zijn thans langer te wachten. Niet
alleen den Haag maar ook Rotterdam is voor
deze urgentie verantwoordelijk.
Het Haagsche electriciteitsverbruik per
hoofd tijdens de crisis vertoont wel een in
zinking, maar deze staat niet in verhouding
tot de daling van de koopkracht. De electri-
citeitsbehoefte is nog geenszins verzadigd;
zoodra er eenige ruimte komt in de koop
kracht kan een stijging van het electrici
teitsverbruik worden verwacht.
Wat de financieele consequenties van het
voorstel betreft, merkte de wethouder op,
dat de winst vooral wordt gemaakt op de
distributie.
Het denkbeeld van een gemeenschappe
lijke centrale besprekend wees de wethouder
er op, dat een gemeenschappelijke centrale
minder bedrijfszekerheid biedt dan twee die
gekoppeld zijn, terwijl het beheer van een
gemeenschappelijke centrale ook tot allerlei
moeilijkheden kan leiden.
Uitbreiding van de eigen centrale moet
niet per se technisch onmogelijk worden
geacht. Het koelvraagstuk kan langs den weg
van koeltorens opgelost worden. Maar dan
wordt de exploitatie duurder dan bij water
koeling.
Als de tijden weer normaal worden, zal de
kolenlevering in Den Haag duurder zijn dan
aan groot vaarwater zooals te Rotterdam.
De bouw van een geheel nieuwe centrale
zou vele millioenen meer kosten dan de
regeling, welke thans door B. en W. wordt
voorgesteld.
Als de overeenkomst met Rotterdam
wordt gesloten, zal een gedeelte van ons
eigen bedrijf overbodig worden. Dit behoeft
nog geen economisch nadeel te brengen. Wij
hebben in onze centrale verschillende stroom
opwekkingseenheden, die niet alle even
modern zijn en even voordeelig produceeren.
De oudste en minst voordeelige opwekkings
eenheden zullen natuurlijk het eerst worden
uitgeschakeld.
Wil men een kleinere stroomafname aan
Rotterdam garandeeren dan wordt voorge
steld, dan zal Rotterdam de tarieven ver-
hoogen. Ook Rotterdam laten meebetalen
aan den kabelaanleg brengt een verhooging
van de tarieven mee. Zoo komt men toch
zij het in anderen vorm tot een resultaat,
dat voor den Haag precies eender is.
Rotterdam zou zoo bijzonder gebrand zijn
op het contract, is gezegd; de overeenkomst
zou zoo voordeelig zijn voor de Maasstad.
Met alle respect voor het goede koopman
schap van Rotterdam behoeft den Haag toch
geen houding aan te nemen, alsof het niet
met Rotterdam durft te onderhandelen.
Een stem: Er zijn juist door den Haag
schen Raad moties ingediend om de onder
handelingen voort te zetten
De door den Raad gemaakte opmerkin
gen, vervolgde de wethouder, zijn aanleiding
geweest tot een nieuwe bespreking met Rot
terdam. De resultaten van dat contract zijn
zoodanig, dat verschillende bezwaren, die bij
vorige besprekingen door den Haagschen
Raad zijn geopperd, voldoende worden op
gevangen, o.a. betreffende de schadevergoe
dingsregeling in art. 11 en de eigendoms
verhoudingen enz. in art. 4.
Den Haag moest per 1 Januari beginnen
met het betalen van het vastrecht van
j' 312.500, ongeacht wanneer met de levering
van stroom wordt begonnen, Rotterdam heeft
zich thans bereid verklaard ten aanzien van
deze betaling van het vastrecht een voor den
Haag gunstiger regeling te treffen.
Wat de afvloeiing van het personeel der
Haagsche centrale betreft, heeft Rotterdam
toegezegd te trachten het overtollig wordend
Haagsche personeel zooveel mogelijk over te
nemen.
Voor zoover dit niet het geval is, voegde
wethouder Buurman hieraan nog toe, zou hij
aan B. en W. voorstellen om het tijdelijk per
soneel, dat moet afvloeien, naar de perso-
neelsreserve over te brengen. Intusschen ver
wachtte hij, dat het aantal hunner dan niet
groot meer zal zijn.
DE avondvergadering van den Raad
ving gisteren aan met een rede
van den burgemeester, die behoefte
gevoelde om ook zijnerzijds den in
druk weg te nemen, dat de concept
overeenkomst betref knde stroomleve.
ring door Rotterda aan den Haag
Rotterdam eenzijdig zou bevoordee-
len. De Rotterdamsche voordeelen lig.
gen meer aan de oppervlakte, zeide
bij, maar daarnaast zijn er ook voor
Den Haag belangrijke voordeelen aan
te wijzen-
Over 25 jaar als de overeenkomst afloopt,
heeft den Haag het bedrijf en den kabel af
geschreven en dan kunnen we in vrijheid be
slissen, welken kant we dan uit willen. Wie
electriciteit voortbrengt, moet zijn capaciteit
baseeren op de spitsuren, hetgeen wil zeggen,
dat hij een véél grootere capaciteit moet
bezitten, dan hij gebruiken kan. Onze fa
briek is ongeveer aan de grens van haar ca
paciteit en nu kunnen wy door een overéén
komst met Rotterdam in onze verdere be
hoefte voorzien. Dat is voordeeliger dan het
uitbreiden van onze eigen fabriek, onidat de
uitbreiding het gebruik in sterke mate zou
moeten overtreffen.
Indien wij nieuwe onderhandelingen zou
den openen, zooals de motie-v. d. Zee wil, dan
zou onze directeur, volgens diens verklaring
van de daardoor verkregen vrijheid weinig
gebruik maken, omdat hij het niet gewenscht
acht minder dan 75.000.000 K.W.U. per jaar
af te nemen.
Er is bezwaar gemaakt, ging de burge
meester verder, tegen het betalen van het
vast recht van 312.500 reeds met ingang
van 1 Januari 1938. Maar men moet niet ver
geten, dat daardoor voor ons de mogelijkheid
wordt geopend, om gedurende 1938 contrac
ten af te sluiten met groote verbruikers.
Verdere concessies dan door wethouder Fe
ber zijn meegedeeld, zijn van Rotterdam niet
te verwachten. Rotterdam heeft van de le
vering natuurlijk voordeel, maar het komt
daardoor ook dichter bjj het tijdstip, waarop
het tet een nieuwe uitbreiding zal moeten
overgaan.
Als wij in het najaar 1938 3000 K.W. meer
verkoopen dan wij zelf kunnen produceeren,
levert dat, berekend a 100 per K.W. reeds
ongeveer de 3 ton op, die we aan vast recht
aan Rotterdam moeten betalen.
De burgemeester zou het buitengewoon
gevaarlijk vinden de zaak thans weer op losse
schroeven te zetten, daar het zich laat aan
zien, dat we de stroomlevering van Rotter
dam einde 1938 noodig hebben.
Op het oogenblik is door de prijsfluctuaties
de overeenkomst voor den Haag voordeeliger
en voor Rotterdam nadeeliger geworden.
In het groot bezien is deze stroomlevering
rationeel en daarom beval de burgemeester
de aanneming van het voorstel met warmte
aan.
Replieken.
Hierna volgden de replieken.
De heer Joëls bleek door de argumenten
van het college niet overtuigd, wat de onmid
dellijke betaling van het vast recht van
ol2.500 betreft. Hij diende een motie in,
waarbij B. en W. worden uitgenoodigd met
Rotterdam in overleg te treden om tot een
zoodanige regeling te komen, dat de betaling
van het vastrecht van 312.500 niet eerder
zal ingaan, dan wanneer stroom wordt ge
leverd en dan In maandelijksche termijnen.
De heer Guit wenschte een toezegging van
Rotterdam, dat het personeel, dat voor de
stroomopwekking voor den Haag noodig is,
van den Haag zal worden betrokken.
Wethouder Feber interrumpeerde: Dat Is
practisch niet uitvoerbaar.
De heer Drees had geen critiek op Rotter
dam, dat de wenschen, welke B. en W. als
uitvloeisel van de besprekingen in den Raad
aan dat gemeentebestuur hadden voorgelegd,
heeft ingewilligd. Maar B. en W. van den
Haag hebben de wenschen van den Raad te
beperkt geformuleerd. Dit betreft zoowel de
betaling van het vastrecht reeds, voordat
stroom wordt afgenomen, als den m-mlmum
af te nemen stroom In de spitsuren.
Wethouder Feber antwoordde nog op een
in eersten termijn door den heer Quant ge
stelde vraag, dat het Rijk in beginsel reeds
vergunning voor het leggen van den kabel
had verleend.
Behalve de kabel zelf zal zooveel moge
lijk Nederlandsch fabrikaat worden gebruikt
en zullen bij den aanleg Haagsche arbeiders'
te werk worden gesteld.
De wethouder beloofde verder rijn uiterste
best tt zullen doen, om het geschoolde tech
nische personeel, dat overbodig wordt, zoo
veel mogeljjk bjj andere technische diensten
in deze gemeente onder te brengen.
In een dwangpositie In den strikten zin,
verkeeren wjj niet, merkte de wethouder op,
maar wel Is de voorgestelde regeling zeer
urgent. Als wij den weg zouden opgaan welken
de heer Joëls wil van pas op 1 Januari 1939
stroom betrekken en vastrecht betalen, dan
zullen we in het najaar van 1938 weliswaar
niet in het donker zitten, maar zullen we toch
wel zeer voorzichtig moeten zjjn met nieuwe
verbruikers aan te nemen. Dit derven var
nieuwe afnemers zal zich dan waarschijnlijk
niet beperken tot de laatste maanden van 1938
want ais men eenmaal 'n klant afwijst, heeft
men veel kans, dat hij niet meer terug komt.
Wat de motie van den heer v. d. Zee be
treft om in plaats van een gegarandeerde le
vering van 75.000.000 K.W.U. per jaar te stel
len een levering naar behoefte, verwees ook
de wethouder naar de verklaring van den
directeur van het electrische bedrijf, die de
garantie van 75.000.000 K.W.U. niet gaarne
zou willen missen. Intusschen wilde de wet
houder de motie-v. d. Zee niet absoluut on
aanvaardbaar noemen; hij meende echter dat
ze in de practijk geen effect zal hebben.
Gezien de houding van den Raad ten aan
zien van de motie-Joëls verklaarde de wet
houder zich bereid, zonder dat de raad een
uitspraak doet over deze motie, over den in
houd er van nadere besprekingen te voeren,
met het gemeentebestuur van Rotterdam.
De burgemeester zeide hierna hetzelfde te
willen doen ten aanzien van de motie-v. de
Zee.
Nu de Raad er nog niet aan toe is, om het
voorstel van B. en W. met huid en haar aan
te nemen, leek hot den burgemeester ter
voorkoming van gevoeligheden boter, dat
B. en W. niet met een bindende uitspraak van
den Raad naar Rotterdam gaan maar, gehoord
de gevoelens van den raad, het het gemeente
bestuur van Rotterdam bespreken in hoever
aan de in de moties neergelegde verlangens kan
worden tegemoet gekomen.
In verband hiermee werd het voorstel van
B. en W. aangehouden tot over 14 dagen.
HilversumKralingen.
Voor de competitie om het tweede-klasse-club-
kampioenschap, waarvan de winnaar het recht
krijgt promotie-wedstrijden te spelen tegen den
degradatie-candidaat der eerste klasse, n.l. de
Nwe R'damsche Schaakvereeniging verloor Hil
versum met 64 van Kralingen.
De gedetailleerde uitslag is als volgt:'
Hilversum IKralingen I
1. P. de RuiterDrs. C. ten Cate 01
2. A. M. HazevoetW. G. G. v. Eibergen 01
3. C. de Boer—H. G. Blok 1—0
4. H. Keller—J. Schenk 0—1
5. G. Smit Jr.—J. h. C. Fontein 01
6. P. Kuperus Jr.W. C. Goris 0—1
7. C. van MourikN. A. v. d. Heuvel 0—1
8. L. LandéJ. v. d. Gevel 10
9. P. J. Versluis—P. J. S. Dupuis 10
10. H. H. EinmahlR. v. Yperen 1—0
Totaal 46
Aangiften van 12 Juni 1937.
BEVALLEN: J, Mangert geb. Eikelen d.
M. L. v. Es geb. v. Dalen z. N. T. v, d.
J. W. Rosinga geb. Koekebacker d. en z.
Lind geb. Kerkhott d. C. J. Daamen geb.
Kramer z- P- M. M. v. Dijk geb. Top d.
G. Verhoeven geb. v. d. Jagt d. M. A. Lam-
iners geb. Ttjssen z. H. Terlouw geb. Wessels
d. g. v. d. Ree geb. v. d. Bie z. K. v. 't
z. N. Both geb: Meuldijlc d. A. M. v. d.
Hof geb. Augustin z. A. Visser geb. Verheij
Bent geb. Zwart d. J. C. Post geb. Bekebrede
z. D. de Rooij geb. Schreuders z. M. J.
den Ouden geb. Caspers d. M. v. Raaijen
geb. Buitelaar z. A. K. Heintjes geb. Kunst
z. K. H. Hortensius geb. v. d. Wijngaard z.
N. J. v. Rees geb. Cijs d. A. W. Vos geb.
Leenman z. J. M. Koolhaas geb. Baris d.
G. A. Egeberts geb. Blok d.
OVERLEDEN: C. J. Roelse, ongeh. vrouw 47
j. H. A. M. Crejjghton, wede. van A. J. M.
Swagemakers 63 j. <j. Uittenbogaard, man van
C. J. M. Romer 44 j. G. Vermeulen vrouw
van B. de Witte 65 j. T. M. L. Veraart,
vrouw van R. J. Vielvoije 27 j. J. H. Hy-
gemann, wede. van B. J. Steens 81 j. J. M.
A. v. "t Hoff, Wede. van P. L. de Rooi) 73 j.
C. A. v. d. Eng, man van A. Scheffers 54
J. C. Besseling, wede. van A. v. Haren 73
jaar.
Voorts als levenloos aangegeven: N. v. Broek
hoven geb. Baard z-
Aangiften van 14 Juni 1937.
BEVALLENN. Spanjersberg geb. v. Bjin z-
M. M. v. Soest geb. v. Berghe d. A. Hoog
moed geb. v. d. Linden z. A. v. Orden geb.
Wey d. H. M. Schippers geb. Angenent z.
J. v. Weert geb, Makkiuga d. A. Rutjes geb.
Padlins d. L. J. Geiderman geb. Roggeveen
z. G. Blok geb. Teller z. M. A. Bassant
geb. v. Hassel d. A. T. Verschoor geb. v. d.
Ent z. W. A. J. v. Gils geb. Broeders z. -—
A. B. Velthuijzen geb. v. d. Park z. S. L.
Huis geb. Pragt d. M. J. G. Bonnier geb.
Heymans z. L- Palingdood geb. Tindal d.
T. J. Burger geb. Haringa d. C. M- 1-
Seesihk geb. Faber z. C. H. Weststrate geb.
v. d. Meyde z. N. v. d. Tol geb. de Groen
d. A. Morauw geb. v. d. Bosoh z. P.
Meijer geb. Kroon z. M. Trimp geb. v. d.
Wal z. P. Janssen geb. Benningehof z.
J. E. Kemp geb. Krahenbrink z. A. J. V.
Djjke geb. v. Ooijen d. A. v. Meerendonk geb.
de Bruin z. S. Sonbeek geb. Muller z. j
de Jonge geb. Sprado d. N. Groen geb. Brous
d. W. v. d. Sluis geb. Stok z. C. Decas
geb. Frenks d. J. E. Tlggelman geb. San
ders z. P. Vreijdenbergen geb. Tennekes z.
H. G. v. Brouwershaven geb. Waalewjjn d.
C. M. T. Peters geb. Pauhssen z- M. Ver
wet) geb. Blom z. S. M. T. Jatisma geb. v.
d. Heem z. F. M. M. Bezemer geb. Peters
d. L. v. Baren geb. de Kwant d. M. v. d.
Tol geb. Lighaam d. J. W. R. L. Brutjns
geb. Tuinder d. s-MJ. v. Elsacker geb.
Reypert d. E. J. Warnaar geb. Harms d.
M. Mes geb. Koedoot z. v Delft geb.
Vos z. M. F. Vermeulen geb. v. d. Spuij d.
E. Bourguignon geb. v. Bodegraven d. C.
L. V. Smaal en geb. Lujjtcn z. w. M. J. de
Graad geb. Holterhues d.
OVERLEDEN: P. v. d. Have man van M. L.
Zonnenberg 73 JM. Kooij, wed. van G. w.
v. Vliet 68 j. G. v. d. Lugt ongeh. vrouw
3' J Av' Vliet' wede. van A. C. Lim
burg 80 j. G. J. Scholten, man van J. M.
Schonk 70 j. A. Blazer, gesch. vrouw van S.
Cate 80 j. ,J. s. v. Ootjen, vrouw van A. H.
V. Meeuwen 53 j. G. G. S. Vollebregt, zoon
5 m. A. C. Hagemeyer, man van J. M. E.
Sanders 58 j. G. E. C. Segers, vrouw van
W. Roskam 55 j. H. Boender, wede. van G.
v. Leeuwen 89 j. C. Willemsen, man van H.
J. Turkensteon 39 j. J. G. v. Boxcel, man
van P. G. Kruysbeek 68 j. E. Fijth, vrouw
van P. Bor 53 j. A. Hijgeman, vrouw van H.
Bontenbal 67 j. M. Gudema, wede. van L. A.
Goudsmit 85 j.
VIERDE VERDIEPING UITGEBRAND.
Gistermiddag is, zooais wij
r bereids hebben medegedeeld,
een felle uitslaande brand uitgebroken
in de electrische koffie- en pinda
branderij van de N-V. Handelsmaat
schappij v.h- Van Rietschoten en Co.
aan de Maaskade OZop den hoek
van de Olivier Noordstraat. De vierde
verdieping van het hooge pand is uit
gebrand De brandweer is met groot
materiaal uitgerukt. De firma is tegen
brand- en bedrijfsschade verzekerd-
Een felle brand heeft gistermiddag' eenige
uren gewoed op de hoogste verdieping van
pand no. 16 aan de Maaskade O.Z. hoek
Olivier van Noordstraat, alwaar is gevestigd
de electrische koffie- en pindabrandery van
de N.V. Handelmaatschappij v.h. Van Riet
schoten en Co. De brand werd te omstreeks
half twee ontdekt door den 23-jarigen brander
J. Muller, die, daar er op verschillende plaat
sen in het gebouw rook stond, direct ver
moedde, dat er iets niet in orde was. De
brander Van Leeuwen, die met zjjn collega
op onderzoek uittrok, ontdekte plotseling een
vuurhaard op de vierde verdieping van het
ongeveer 15 M. hooge pand. Tezamen hebben
zfi direct getracht het vuur met de eigen mid
delen van het bedrijf in de kiem te smooren,
doch toen dit niet gelukte, hebben zij den
directeur, den heer J. C. den Baas, gewaar
schuwd, die op zjjn beurt de fabriekssirene
in werking liet stellen, teneinde het personeel
■te waarschuwen, dat er onraad was.
De situatie ter plaatse.
Het pand van de N.V. Handelmaatschappij
v.h. Van Rietschoten en Co. bestaat boven
den beganen grond uit vier verdiepingen en
heeft een hoogte van plus minus 15 meter.
Het dateert uit het jaar 1898. In de beneden
verdieping bevinden zich behalve de machine
kamer ook de garages. Op de eerste verdie
ping is een gedeelte in gebruik voor kantoor
ruimte, terwijl de rest alsmede de boven
gelegen verdiepingen worden gebezigd voor
opslag van goederen als daar rijn koloniale
waren, zuidvruchten, koffie en pinda's. Door
het pand heen loopt een groote luchtkoker.
Het perceel wordt aan beide zijden, zoowel
aan de Maaskade als aan de Olivier van
Noordstraat, begrensd door woonhuizen.
Het personeel in veiligheid
Zoodra de bedrijfssirene loeide en het
personeel begreep, dat er iets niet in orde
was, heeft men onmiddellijk getracht zich
het veege lijf te redden. Dit was erg gemak
kelijk, daar de biand Woedde op de hoogste
etage, waar intusschen niemand meer aan
wezig was. Aanvankeltjk was er wel eenige
twijfel over één lid van het personeeIi die
maar niet kwam opdagen, doch spoedig was
men gerustgesteld, daar deze persoon spoedig
op het appèl verscheen. In allerijl heeft het
personeel nog getracht stukken van waarde
te bergen, die zoolang werden opgeslagen bjj
de firma Van Bodegraven aan de overzijde
van de Olivier van Noordstraat.
Direct nadat de directeur, de heer J. C, den
Baas, de sirene in werking had doen stellen,
heeft hij onmiddellijk ook de brandweer ge
waarschuwd, die vrij spoedig met veel mate
riaal ter plaatse verscheen, Vlammen sloegen
toen nog niet naar bulten, wel echter pntwik-
kelde zich een vrij hevige rook, die door
deuren en vensters van de vierde verdieping
naar buiten priemde. Opzichter H. de Keyzer,
die met het personeel van de afdeeling brand-
Muschmiddelen mede spoedig ter plaatse was,
stelde terstond eien onderzoek in in het bran
dende perceel. Maar hoewel hij in verband
niet de vele rook van een gasmasker was
voorzien, geraakte hij toch eenige oogenblik-
hen bedwelmd, met het gevolg, dat hij haastig
het pand moest verlaten en hulp noodig had
van het personeel van den G. G. D., dat met
twee ziekenauto s zich had gespoed naar de
plaats des onheils.
Nauwelijks was de brandweer gearriveerd
of terstond werden vier slangen uitgelegd om
den strijd tegen het vuur te beginnen. Twee
slangen werden gekoppeld door de garages en
naar boven geleid, terwijl twee andere slangen
langs den gevel van pand no. 10 aan de
Olivier van Noordstraat werden getrokken,
teneinde het vuur aan de achterzijde te
bestrijden.
De vlammen slaan naar buiten.
Juist toen men den strijd aan de achterzijde
wilde beginnen, sloeg een van de slangen aan
de zijde van de Olivier van Noordstraat naar
beneden, en kon men s\shts met één straal
water geven. Op hetzelfde moment ook sloe
gen de vlammen plotseling fel naar buiten
en het was onmiddellijk te zien dat men stond
voor een felle vuurzee. Gelukkig was ook
gearrivéerd de motoriadder, waarlangs een
slang naar boven werd geleid, die spoedig veel
water wierp in den vuurhaard. Afwisselend
werd dan door het ééne, dan door het andere
raam in de brandende voorraden van 30 ton
pinda's, die op de vierde verdieping lagen
opgeslagen, gespoten.
Om kwart over twee inmiddels waren
behalve een groot aantal slangenwagens ook
gearriveerd de motorspuiten II en VII alsmede
de Havendienst I, die op de rivier had plaats
genomen leek het, dat men den brand spoe
dig zou hebben bedwongen, maar daar sprongen
plotseling verschillende ruiten en kleine
venijnige vlammen speelden naar buiten, die
door een vrjj stevigen wind nog werden aan
gewakkerd. Hoofdman Keeman, die de opper
ste leidVg had bij het blusschingswerk, gaf
onmiddellijk order met nog meer stralen
water het vuur te bestrijden. Doch nauwelijks
had men de slangen aangekoppeld, of daar
sloeg plotseling de brand, die woedde over de
geheele vierde verdieping, fel uit aan de voor
rijde van het pand.
De vlammen sloegen hoogop naar buiten en
lekten het torentje, dat het gebouw sierde.
Weer werd nieuw materiaal aangerukt, terwijl
ook de machinale ladder naar de voorzijde
van het pand werd gereden.
|p' Een cylinder ontploft.
Nauwelijks was men begonnen met het
blusschingswerk aan de voorrijde of met een
geweldigen knal sloegen de paneelen uit een
der deuren van de vierde verdieping. Een
butaangas-cylinder was ontploft en veroor
zaakte mede een scheur in den muur juist
in de omgeving van de deur, waaruit de
paneelen werden geslagen. Begrijpelijk ont
stond er eenige consternatie onder de honder
den nieuwsgierigen, die echter door de politie
op een behoorlijken afstand werden gehouden.
Een ontzaglijke hoeveelheid water werd nu
op de vuurzee geworpen, terwijl men tevens
had kans gezien de voorraden koffie, die op
de derde verdieping lagen opgeslagen, met
zeildoek af te dekken in de hoop deze voor
raden aldus te kunnen behouden. Met stroo
men kwam het bluschwater aan alle rijden
langs de gevels naar beneden. Een oogenblik
was men bang, dat het torentje zich zou
begeven, doch dit heeft zich in stand weten
te houden.
Tegen kwart voor vier, toen de brandweer
meende, dal het nu wel spoedig zou gedaan
zijn, laaide het vuur plotseling weer op en wel
aan de zijde van de Maaskade, waar het
archief lag opgeslagen. Eerst stegen zware
rookkolommen omhoog, doch spoedig was het
dak doorgebrand en lang gerekte vlammen
sloegen naar buiten, terwijl een vonkenregen,
nog aangewakkerd door den wind over de
aangrenzende woonhuizen dwarrelde.
Nu werd hier het blusschingswerk gecon
centreerd. Aanvankelijk werd de brandweer
hier gehandicapt doordat tot twee maal toe
de koppelingen braken, en men derhalve geen
water kon werpen in de vuurzee, die al maar
heviger oplaaide.
Om half vijf echter kon men zeggen den
brand te hebben bedwongen. Een stuk plafond
kwam nog naar beneden, juist op het moment
dat een der spuitgasten het pand verliet, doch
deze bekwam door het neervallend gesteente
gelukkig geen letsel. De bovenverdieping is
nagenoeg geheel uitgebrand, terwijl de water
schade in het pand zeer groot is. Ook de
huizen in de buurt hebben veel van het blusch-
water te leiden gehad. De N.V. v.h. Van Riet
schoten en Co. was tegen brand- en bedrijfs
schade verzekerd.
Er waren natuurlijk heel wat nieuwsgierigen
op de been, die echter door de politie onder
leiding van inspecteur Hanegraaff op een
behoorlijken afstand werden gehouden.
Het vuur is in totaal bestreden met zëvéi^
tien stralen, t. w. slg. 37 met twee, slg. 9
met twee, slg. 38 met twee, slg. 22 met lw&5e,
motorspuit VII met vier, waarvan één langs,
de machinale ladder, motorspuit II met twee
en de Havendienst I met drie. Aanwezig waren
verder nog slg. 50, de motorreservewagen I,
onder leiding van de heeren Way en De
Keyzer, slg. 23, 11 en motorspuit IV.
De leiding berustte aanvankelijk bij onder
brandmeester Zeiler, brandmeester Van
Zeventer en later bij hoofdman Keeman.
Behalve zeer vele andere hoofdlieden van
de brandweer, was ook de commissaris van
het bureau Sandelingplein, de heer J. A, Kok,
op het terrein van den brand aanwezig.
De oorzaak
De oorzaak van den brand moet naar alle
waarschijnlijkheid gezocht worden in het
warmloopen van een pijp.
Gisteren is op de zoo aantrekkelijk gelegen
banen van het Piaswij ck-tennispark te Hillegers-
berg, waarvan de ligging zoodanig is, dat ver
schillende ook bij avond met de lage zon goed
bespeelbaar zijn, het B-tornooi begonnen. Er
zijn evenals in vorige jaren vele inschrijvingen
n.l. 60 voor het heeren-enkelspel, 21 voor het
dames-enkelspel, 32 paren voor het gemengd
dubbel, 30 voor het heerendubbelspel en 12 voor
het damesdubbelspel.
Voor het A-tornooi, waarvan de deelneming
De Bondswandeldag van het Kon. NederL
Gymn. Verbond, welke op 4 Juli a.s. wordt
gehouden, zal in ruim 15 plaatsen In Neder
land worden georganiseerd. De Rotterdamsche
Turnbond organiseert de marchen voor Rot
terdam en Omstreken. Het programmaboekje,
hetwelk voor deze tochten is samengesteld, be
vat o.a. een voorwoord van den heer G. J. van
Tongeren, voorzitter van den R. T. B., waarin
deze eens te meer wijst op de omstandigheid,
dat al is Rotterdam wellicht geen ideaal wan
deloord, toch de animo voor de wandelsport
snel toeneemt, ook in de Maasstad.
WIELRENNEN ALEXANDERBAAN.
Woensdagavond zullen wederom wedstrij
den op de Alexanderbaan aan den Terbreg-
scheweg worden gehouden. Er zal worden
gereden een klassementrit voor nieuwelingen
waar o.a. aan zullen deelnemen Hofland,
Raadgever, Bijkerk, Woudenberg, van Stra
ten, Breiur, v. d. Ende, de Koning, v. d. Star
re, Simons en Sprenger de Roover.
Als hoofdnummer een 50 K. M. kop-
peleourse, waaraan de volgende koppels zul
len deelnemen: v. d. MeerFafié, van Tig-
£elev. d. Wal Vellheue|rNufjen, Over-
beekvan Vliet, GebuisKanselaar, Was-
terlakenBonduel en SnijdersHofstede.
WISSELKOERSEN TE R'DASI.
Londen 8,98)4, Berlijn 72,89, Parijs 8,10,
België 30,67, Zwitserland 41,67, Amerika
1,81%, Denemarken 40,11, Zweden 46,32;
Noorwegen 45,41.
i
BURGERLIJKE STAND.
BEVALLEN: W. M. Klare geb. Cuilenborg z.
J. N. Wetsteyn geb. Aardse d. A. C. C. M.
Hoelscher geb. de Lange z.
ONDERTROUWD: C. Brouwer 36 j., te IJssel-
monde en L. W. H. P. Klok 36 j, alhier.
GETROUWD: L. G. den Ouden 28 j., te RoU
tetrdam eu C. W. Sluys 25 j., alhier.
