DE STATENBIJBEL DRIEHONDERD
JAAR OUD.
■■■•- - S:
De bijbeltentoonstelling.
8
ZATERDAG 26 JUNI 1937
R.K. NED. NATUURHISTORISCHE
yEREENIGING.
„Dieren in het algemeen".
de vervaardiging van kunst-
ZUDEN GARENS.
DAGELIJKSCHE ONGEVALLEN.
i'.
VEREEN. VOOR DE BELANGEN VAN
COGNOSSEMENTHOUDERS.
BURGERLIJKE STAND.
OM DEN GEVLEUGELDEN BAL.
VLAAMSCHE OPENLUCHTZANG
AVOND.
ADOLPHE ENGERS
OVERSCHIE.
GEMEENTERAAD.
s.s. VOLENDAM.
INBRAAK JE.
Hni
EINDEXAMEN H. B. S.
EXAMEN NUTTIGE HANDWERKEN.
HILLEGERSBERG.
SCHOONHOVEN.
BERKEL EN RODENRIJS.
Donderdagavond hield de R.K. Ned. Natuur-
Historische Vereeniging „St. Franciscus van
Assisië" een algemeene ledenvergadering in
de groote zaal van het parochiehuis „Sint
Rosalia". Na een kort openingswoord van den
voorzitter, den heer G. H. C. Witteveen hield
de spreker van dezen avond, de heer L. w.
van Dalen een lezing over het onderwerp
„Dieren in het algemeen".
In zijn inleiding zette spr. het ontstaan van
dierentuinen uiteen, eerst bij de Romeinse e
keizers, die de dieren noodig hadden voor hun
spelen, vervolgens in latere tijden toen ze
werden opgericht voor wetenschappelijke doel
einden. Reeds in de 14de eeuw ontstond in
Nijmegen de eerste dierentuin in ons land. In
1837 werd Artis in Amsterdam opgericht, ter
wijl in 1S61 de Rotterdamsche diergaarde
V°Vervolgens werden verschillende dieren be
sproken, die men tijdens de wandeling door
een dierentuin kan zien. Spreker putte uit
zijn zeer rijke ervaring talrijke voorbeelden,
waaruit bleek, dat vooral olifanten zeer goed
feiten kunnen onthouden. Van de neushoorn
vogel is de broedwfze zeer eigenaardig. In
een hollen boomstam wordt een nest inge
richt, waarin het wijfje de eieren legt en be
broeden gaat. 't Mannetje maakt nu den nest
ingang tot op een kleine opening na, geheel
dicht. Door deze opening krijgt het wijfje
haar voedsel. Het nest blijft dicht, totdat de
jongen kunnen uitvliegen.
In het aquarium vallen de zeepaardjes op.
De mannetjes broeden de eieren uit in een
buidel. Bij dreigend onheil vluchten de jongen
veel in den buidel. Het voedsel van deze dieren
bestaat uit plankton. Zij zijn daarom lastig in
het leven te houden. Tenslotte handelde spr.
nog over diverse soorten apen, beren, wolven
en slangen.
Van de gelegenheid tot vragen stellen werd
gretig gebruik gemaakt, waaruit bleek, met
welke groote belangstelling men den spreker
had gevolgd.
Expositie bij Gebr. Gerzon.
Teneinde het publiek met het artikel
kunstzijde vertrouwd te maken, heeft Gebr.
Gerzon's Modemagazijn N.V. in hare maga
zijnen aan de Leüvehaven een tentoonstelling
georganiseerd, in samenwerking met de N.V.
Internationale Kunstzijde Verkoopkantoor te
Arnhem. Behalve, dat op 'n geestige en prac-
tische wijze het geheele verloop van het pro
ces naaldhout tot zijden draad schema
tisch wordt voorgesteld, zullen er de volgen
de week enkele personen aanwezig zijn, die
de nieuwsgierige bezoekers van inlichting
zullen dienen, waarbij mede zorg is gedragen
voor „aanschouwelijk onderwijs".
Men ziet den oorsprong van het materiaal
n.l. naaldhout, dat vooral uit de Noordelijke
landen wordt geïmporteerd. Uit dit naald
hout komt de zuivere cellulose, welk product
moet versponnen worden. Daarvoor zijn na
tuurlijk verschillende chemische bewerkingen
noodig. Dan verkrijgt men de eigenlijke
vloeistof, welke ten slotte verspinbaar is.
Deze stof komt langs een spui-apparaat in
een zuren-bad. Vervolgens krijgen het blee-
ken en drogen een beurt en dan kan men
de verschillende spoelen winden. Matzijde
en gladzijde is weer een kwestie van mengen.
Heeft men op de bovengeschetste wijze een
technische uiteenzetting gekregen, dan kan
men een rondgang maken langs de verschil
lende producten, die van kunstzijde worden
gemaakt, als daar zijn: kousen, tricotage en
stoffen. Wanneer men de resultaten gade
slaat, dan zit, populair uitgedrukt, in de
zijde-rups wel „de klad".
Een maquette van de beide fabrieken „En-
ka" en „Breda" geeft een beeld van de groote
uitgestrektheid dezer zijde-centralen.
lederen middag om half 4 komt ir. Fran
ken van de A. K. U. uit Arnhem lezingen
houden in de lunchroom, met als slot een
filmvertooning. In aansluiting op deze hoogst-
interessante tentoonstelling, is in een der
etalages van de fa. Gerzon een kettingstoel
opgesteld, waarmede de vervaardi
ging van het product wordt
gedemonstreerd.
De 41-jarige mevr. P. J. H. Engelvan der
Mort wonende Schiedamscheweg is gisteren
aldaar uitgegleden en gevallen. De dame be
kwam een rechter enkelfractuur en is in het
ziekenhuis aan den Coolsingel opgenomen.
Gisteren is de 4-jarige H. de Zeeuw uit
de Sophiastraat in de Vredenoordlaan door
een fietser aangereden. Met een hersenschud
ding is de jongen in het ziekenhuis aan den
Bergweg opgenomen.
Om half zes gisteravond is de 5-jarige
N. de Groot wonende Rubroekstraat in de
Crooswijkschestraat tegen een vrachtauto op-
geloopen. Het ventje kreeg een gebroken rech-
ter-enkel alsmede een scheurwonde in het kuit
been en is overgebracht naar het ziekenhuis
aan den Bergweg.
De 16-jarige A. Wentes wonende Molen
straat is gisteren van een hoop zakken ge
vallen. Hij brak zijn linkerpols en bekwam een
gekneusde rechter elleboog. De G.G.D. ver
voerde hem naar het ziekenhuis aan den Berg
weg.
Gisteren heeft de 26-jarige L. v. d. Burg
uit Schiedam in de Hartmanstraat een stuk
lood op de voeten gekregen. De man brak zijn
réchter middenvoet beentje en is in het zie
kenhuis aan den Coolsingel opgenomen.
•••xK 3? ï®&i
door
Dr. J. F. M. STERCK.
Na een bezoek aan de bijbeltentoonstelling,
die tot 17 Juli in het Fodormuseum te Am
sterdam gehouden wordt, kan ik ter aanvul
ling van mijn eerste „Praatje over oude
bijbels" 1.1. nog het volgende opmerken.
Het kan niet mijn bedoeling zijn geweest
Het afroeven van de presentielijst. Bij een der jaarlijksche school plechtig,
heden moeten de leerlingen van de Harrotvschool Engelandzich 's morgens
bij het afroepen der namen melden. De leerlingen tijdens de plechtigheid.
fieeren met de opgave binnen in den deksel
gecalligrafeerd. In de XlXe eeuw kwam dit
alles in het oud-synodiaal archief in Den
Haag, maar op nieuwere wijze gerangschikt.
Zoo werd eerst eenige weken geleden op den
zolder van het gbouw in de Javastraat de
oude kist teruggevonden, die nu hier kon
worden geëxposeerd.
Merkwaardig is de collectie Statenbijbels
der Oranje's hier bijeen. Het oudste is de
achtdeelige zoogenaamde Leidsche polyglot
met den tekst in Hebreeuwsch, Grieksch,
Latijn en Nederlandsch naast elkaar gedrukt,
in die artikelen alle vroeger dan de Staten- een bijbel, dien prins Willem de Zwijger in
vertaling gedrukte bijbels ter sprake te ,575 de stichting aan de Leidsche univer-
brengen. Deze bijbeltentoonstelling biedt een s^eit aanbood, en die tot in de XlXe eeuw
uitstekende en gemakkelijke gelegenheid om Dj; piechtigheden werd gebruikt. Het gezang
met vele belangrijke oude edities kennis te boek van dezen vromen prins ligt er bij in
maken, te meer daar steeds eenige deskundi- een fraaj me^ zjjn Wapen gestempelden band.
gen aanwezig zijn, die alle gewenschte uit- pe firma van Stockum zond een blijkens
leggingen gaarne geven. Het is een pracht- de aanteekeningen er in al heel merkwaardi-
verzameling geworden, doordat de Kon. i- gen bijbel. Amalia van Solms schonk dezen
bliotheek en de Amsterdamsche Universi- in 1669 aan haar petekind Hendrik van Ba-
teitsbibliotheek en de Leidsche Maatschappij ZQOn yan baar hofprediker; maar, toen
van Letterkunde en H.M. de Koningin e.a. gen van Balen een jUffrouw Tonneman als
hun kostbaarste specimina hebben afgestaan. we<juwe achterliet, schonk deze in 1727
Het fragment van vier bladen perkament dezen bijbel aan haar neef Tonneman, die
van den Leecken-Spieghel uit 1325 door Jan Kathobek en biechtvader was van den keizer
Boendale, den Antwerpschen „clerck is wei ^eenen_ yja Londen kwam dit exemplaar
het oudste specimen van het bijbelverhaal in jn den handel eenige weken geleden,
het Nederlandsch. Men zou het kunnen stel- de overdadige pracht van de gedreven
len tegenover de door mij besproken „Biblia züveren voorstellingen op den band ligt hier
Pauperum", daar de Spieghel voor de leeken, watersnoodbijbei, ZOo genoemd, omdat hij
die lezen konden, hetzelfde doel had als deze Werd aangeboden aan koning Willem
voor ongeletterde^ ,,lrht m als dank voor diens optreden bij den
verluent watersnood van dat jaar. h. M. de Koningin
Dezer dagen had in het Graanhuis de al
gemeene vergadering plaats van de vereeni
ging voor de belangen van cognossement
houders.
De secretaris, mr. H. Craandijk, bracht het
jaarverslag uit. Verschillende malen is een
beroep op de Vereeniging gedaan om de
belangen van haar leden en van de cognos
sementhouders in het algemeen te bevorde-
ren.
Het secretariaat heeft steeds voor de leden
open gestaan tot het verstrekken van advie
zen of het verleenen van bijstand op andere
wijze, hetzij door rechtskundige hulp oi
door met den naam der Vereeniging voor de
belangen van de leden op te komen bij on
derhandelingen met reederijen of carcadoors.
Met de Nederlandsche Organisatie voor de
Internationale Kamer van Koophandel is ge
regeld het verband onderhouden.
Vermelding verdient, dat in 1936 te Ant
werpen het initiatief is genomen tot oprich
ting van een dergelijke vereeniging als de
Rotterdamsche.
De penningmeester, de heer J. W. van
Rees, bracht verslag uit over zijn geldelijk
beheer. De vereeniging besloot de contribu
tie over 1937, evenals vorige jaren, op 10
te bepalen. De heeren J. W. van Rees en W.
C. Schalkwijk werden als bestuurslid her
kozen. De heer W. C. Bolle werd als voor
zitter herbenoemd.
Aangiften van 25 Juni 1937.
BEVALLEN: E. Zoons geb. v. Gils d. J.
C. M. Zwueste geb. va Wijk d. C. J. Ingen-
kamp geb. v. Loon z. J. J. A. Brinkhaus geb.
Quartel z. E. A. Rennings geb. Post z. 11.
Groeneveld geb. Vermaas d. A. v. Bekkum
geb. v. Wijngaarden z. A. M. v. d. Heijden
geb v. Wijk d. A. B. M. Brandse geb. Ten-
wolde z. J. M. v. Eijsden geb. v. d. Vreede d.
N. de Kruijk geb. Streefkerk d. M. A. Huijs-
dens geb. Vergouwe d. J. W. Bouterse geb.
Hartendorp d. F. C. v. Helden geb. Urbanus
z T. v. Dijk geb. Vlasblom z. A. W. Bos
geb. Funk d. C. M. Rooi geb. Maasbommel
d. E. C. Frietman geb. Beijer d. L. v. Gorp
geb. Jansen d.
ONDERTROUWD: W. J. Oudshoom jm. 25 J
en C. C. Koster jd. 24 j., Kruiningen F. S.
H. Alblas jm. 23 j. en M. v. Setten jd. 21 j.,
Schiedam G. Bonte jb. 26 j. en J. Molenaar
Jd. 19 j.Lambertusstraat 27b. P. F. Broetjer
Jm. 24 j. en G. de Zwart jd. 25 j., Wolphaerts-
bocht 509b J. Brouwer jm. 25 j. en J. J. Essel
jd. 30 j„ Banierstraat 31c. H. M. Dekker
jm. 22 j. en K. v. Antwerpen Jd. 19 J., Pleret-
straat 70a W. v Delzen jm. 25 j. en L. M.
v. de Croinmert jd. 21 j., Overschie H. v. der
Does jm. 28 j. en F. J. Klap jd. 28 j., Chr. de
Wetstraat 87b. B. J. Geels jm. 23 j. en F.
Hagenaars jd. 26 j., St. Jacobstraat 12a G. J.
Grandia jm. 29 en L. Wolters jd. 23 j.. Achter
klooster 31a W. de Haan jm. 27 j. en H. J.
Kiekèns jd. 20 j., Alybr. Engelmanstraat 87a
J. Hamel jm. 24 j. en G. P. M. Kuiper jd. 23 j.,
Walenb.weg 53 H. 't Haatr jm. 25 j. en M. de
Klerk jd. 24 j.. Burg. v. Esstraat 115 E. P.
Herrewjjn jm. 20 j. en M. van Z\jl jd. 20 j., Nan-
nlngstraat 21a D. Hoornweg Jm. 32 j. en I. F.
W. Somford jd. 26 j., Beukelsdtjk 24a H. Hop-
pener jm. 23 j. en C. Dubbeld jd. 22 j„ Ketting
straat 14 W. de Jonge jm. 21 j. en S. Deli
caat Jd. 19 j., Eleonorastraat 12a D. Kappetijn
jm. 25 j. en H. Ch. Wolst Jd. 23 j., Resedastraat
37b J. M. Kats Jm. 23 j. en N. P. Barentsen
jd. 23 j., Mathen.dtjk 286b. H. B. Kiljan j.... 31
j. en A. C. W. Schreuder jd. 23 j., Tochtstraat
56b. Ph. M. de Koning jm. 23 j. en A. M. v.
der Zande Jd. 25 j., Atjehstraat 40c F. Kooke
jm. 21 j. en M. Feensma jd. 21 j., Mauritsweg 33a
H. J. Kop jm. 22 j. en Ch. Plat jd. 20 j., Jaffa-
dw.straa 2 A. Kraljo jm. 24 j. en J. A. Baren-
dregt jd. 25 j., Carnisselaan 25b. D. Krijgsman
jm. 32 j. en B. de Vries jd. 28 j., 2e Gijsingstraat
46b. M. Leunisse jm. 21 j. en M. Kievit jd.
19 j., Oranjeboomstraat 329b. H. M. Meijer
jm. 39 j. en C. Guyt jd. 33 j., Hertekade 2b. -r
G. Pronk jm. 28 j. en A. Verschoor jd. 25 j.,
Valkensteeg 4b. H. K. Reis jm. 23 j. en F.
Maat jd. 19 j., Boompjes 106 J. Saris jm.
26 j. en J. Maljers jd. 25 j.r Dierg.singel 72a
A. J. F. Schell jm. 30 j. en F. W. Kind jd. 27 j.,
Binnenweg 86 C. Schelling jm. 25 j. en P.
V. der Munnik jd. 21 J., v. Duijlstraat 60a P.
De loting van de wedstrijden om den Gevleu-
gelden Bal, die 1, 18 en 25 Juli op het terrein van
The Rising Hope te Rotterdam worden gehouden,
luidt als volgt:
Voorronde: A. D.D.C.—het Noorden; B. R.D.M.
Hoek van Holland; C. MartinitE.D.S.
Eerste ronde: D. Winnaar Cthe Rising Hope;
E. Winnaar A— B.M.T.; F. Coal—S.V.W.; G
Winnaar Bde Musschen; H. GoudaV.F.C. I
Steeds HoogerNeptunus; K. Scheveningen
D.C.L.; L. Olympia—St. Volharden.
Tweede ronde: M. Winnaar Lwinnaar I; N.
winnaar Fwinnaar K; O winnaar E winnaar
D; P. winnaar Gwinnaar H.
Derde ronde: Q. winnaar Owinnaar M.; R.
winnaar Pwinnaar N.
Eindstrijd: S. Winnaar R—winnaar Q.
Ter voorbereiding van het vijfde Vlaamsch-
Nationale Zangfeest, dat 25 Juli a.s. te Brus
sel op de Groote Markt aldaar plaats vindt,
zal de Stichting Noord-Nederland-Vlaande
ren een Vlaamschen Openluchtzangavond
houden op Woensdag 30 Juni a.s., des avonds
half negen uur in den tuin van café Zomer-
lust, Straatweg 109, Hillegersberg, waar on
der leiding van Willem de Meyer, den be
kenden Vlaamschen zanger en met mede
werking van mej. Wieske Aerts, sopraan,
beiden uit Borgerhout Antwerpen), gezamen
lijk Vlaamsche- en Noor d-Neder landscfee
liederen gezongen zullen worden,
3
De tooneelspeler Adolphe Engers zal voor
het komende seizoen vaBt verbonden zijn aan
het Vereenigd Roterdamsch Hofatadtooneel
onder directie van Cor van der Lugt-Melsert.
zond voorts in een Goudschen Statenbijbel
met zwaar houtsnijwerk op den band opge
dragen aan koningin Sophie en het exem
plaar van den fraaien bijbel in 1892 bij
Brandt en Enschedé uitgegeven en haar ge
maal in 1901 bij een bezoek aan Amsterdam
Het s.s. Veendam van de Holland Amerika
Lijn vertrok heden nacht van Roterdam naar
New York met 81 passagiers kajuitsklasse, 49
passagiers toeristenklasse en 19 passagiers
derde klasse.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag
heeft men zich door behulp van valsche sleu
tels toegang verschaft tot de woning van
J. J. D. aan den Mathenesserdijk. Uit den gang
der woning werd een rijwiel gestolen.
Burgemeester van Lanschot van Den
Bosch wordt op het paard getild bij
de overhandiging van den wisselbeker
voor den besten hengst op de
landbouwtentoonstelling.
TE WATER GERAAKT.
Vanmorgen om kwart over acht is de 9-ja-
rige C. M. Groen wonende Tolhuislaan bij het
spelen in de Maashaven gevallen. Zijn vriendje
de 11-jarige L. P. Mastenbroek uit de Tol
huislaan wist hem door handreiking te redden.
Seltenrijch jm. 24 j. en G. J. Saris jd. 18 j.
Persoonsdam 8a -G. J. Slotboom jm. 26 j. en
M. Pot jd. 20 j., Kabeljauwschestraat 33c E.
van Sprang jm. 20 j. en H. Oliemuller jd. 19
Wolphaertsstraat 43a J. W. Stalenbuorg
jm. 26 j. en P. Marcus jd. 21 j., Lambertus
straat 113c A. Verduijn jm. 26 j. en J. Schnei
der jd. 25 j., Spanjaardstraat 156a K. M.
Wetzel jm. 30 j. en J. B. v. Deventer jd. 32 j.,
Kolkkade 6b. J. C. Goedigebuur jm. 21 J. en
W. v. Dijk jd. 21 j., Mijnsheerenlaan 27a J. H.
Grandia jm. 21 j. en J. Punt jd. 21 j., Tiend
straat 31b. A. J. Hommel jm. 23 j. en J.
C. Radder jd. 25 j., Stadhuissteeg 10 C. J.
Bakker wedr. 39 j. en P. Streefkerk jd. 38 J.,
Stuurmansstraat 11 W. A. Buying jm. 25 j. en
C. Vermeulen jd. 27 J., Josephstraat 52a H. J.
Gies jm. 26 j. en J. v. der Weert jd. 24 j., Gaes-
beekstraat 77b. K. H. Hoogerhuis jm. 24 J. en
A. J. v. Gelder jd. 24 j., Boerg.vliet 107b. Th.
K. H. Hoogstraten jm. 46 j. en J. v. Vliet jd. 31
j., Groenendaal 8a L. Lakerveld jm. 22 j. en
M. Waverijn jd. 22 j., v. Dieststraat 34b. J. v.
Meenen jm. 29 j. en M. C. A. Snoeck jd. 24 j.,
Pleretstraat 94c J. F. Meijer jm. 34 J. en E. E.
Grotjohann jd. 31 j.. Spanjaardstraat 69a L.
Moerkerke jm. 21 j. en W. J. Stok Jd. 22 j.,
Schulpweg 477 F. Mos wedr. 41 j. en G.
Jansen jd. 35 j., Atjehstraat 24a P. v. Nieuw-
kerk jm. 24 j. en M. J. Leurs jd. 21 j., Maas
kade 27c. P. W. Ooms jm. 23 j. en S. P. de
Vries jd. 24 j., Vlietkade 26a F. M. den Outer
jm. 23 j. en J. A. J. Steenbeek Jd. 21 j., W.
Varken.weg 103a P. v. der Poel Jm. 26 j.
en R. de Jong jd. 25 j., J. Kruyffstraat 25b.
J. Ramak jm. 29 j. en M. A. Tefln jd. 23 j., Da
Gostastraat 8a B. J. W. Raterlng jm. 20 j.
en H. M. Hartman jd. 19 j., Houttuin 61b. K.
Roodenburg jm. 29 j. en C. v. As jd. 28 j.. Vier-
ambachtstraat 73a H. de Ruyter jm. 26 j. en
M. J- Haas jd. 22 j., zydewindestraat 67a I.
A. de Rijk jm. 21 j. en T. Gebuys jd. 19 J„ Myns-
heereniaan 19b. H. A. H. Sanders jm. 33 j. en
A. Reiter jd. 29 j., Rubroekstraat 102a K. J.
Schtltkamp jm. 25 j. en J. G. de Leur jd. 28 j.,
Oppert 83b. J. Smit jm. 31 j. en D. van Straten
jd. 27 j., Polderlaan 32a C. F. Schuiz jm.
29 J. en W. Tabbemee jd. 22 j., Schutterstraat
9 - L. Schyf jm. 22 j. en G. Fischer jd. 23 j„
Sehippersraat 1 W. R. Snikkers Jm. 27 j. en
M. B M. Reuke jd. 26 j., O. Zeedyk 91b. j. P.
Th. Speulman wedr. 48 j. en.A. M. Planken wede.
49 j.. Parallelweg 101a K. H- Stahl. jm. 22 j.
en M. J. W. v. den Buuse jd. 17 j., Lijnbaan-
straat 33 F. Sui-ter jm. 27 j. en M. E. Bos
jd. 24 J„ De Bilt C. Swartjes Jm. 30 J. en H.
P. Bassant jd. 27 Schiedam P. C- Venes
gesch. m. 25 j. en M. H de Bock wede. 28].,
Boudewijnstraat 127a C. J. Verheezen Jm. 19 J.
en H. P. Muurlink jd. 17 j., Crispyniaan 82b
J. J. v. Verseveld jm. 27 j. en T. v./ _ëen
jd. 25 j., Doedestraat 19b. L. v. Vliet jm. -6
j. en H. A. v der Waag jd. 24 j., Willebordus-
straat 73a A. VV. J. Witvliet jm. 23 j. en
A. v. der Velden jd. 21 J„ Dortmondstraat 55a
J. ZaaUer jm. 27 j. en T. W. G. v. Strien jd.
26 J.. Schiebr.straat 39b. V/. Zeelenbefg jm.
25 j. en H. A. Deltenre jd. 23 j.. Overschie
W. Zegwaart jm. 23 j. en J. C. Elvers jd. 23 j.,
Hillegersberg M. A. Geluk jm. 24 j. en J. de
Mon jd. 23 j., Dordtschestr.weg 464d. W.
Groeneweg gesch. m. 40 j. en E. E. Laube gesch
vr. 35 j.. Woonschip 44070, Noorderkanaal A.
P. Spiegel jm. 21 j. en W. Jansen jd. 23 j., 2e
Gysingstraat 60a J. J. v. Teeffelen jm. 28 j.
en J. Admiraal jd./ 24 j., Strooveer 11a.
OVERLEDEN:. C. M. Breukels m. van J. G.
Dortmundt 79 j. E. H. J. M. Beterstevher
ongeh. vr. 36 j. C. v. d. Biessen vr. va. A.
Pons 62 j. A. Lund wede. van A. de Bx-uUn
77 j. R. Steenstra m. van T. Andernag 57 j.
Voorts als levèntoos aangegeven kind: E. Zuid-
dam geb. Essebaggers z. J. M. Benus geb. de
Wit z.
ROTTERDAM, 25 Juni (4e H.B.S.B.). Geslaagd
Aa. Ca. Aa. de Boer, Wy. Hiegentlich, Eth. Rui
nemans, F. Benders, W. J. C. Buitstra. H. Bur
ger, H. van Hennik, K. Kriense Lokker, L. J-
Melis, G. A. van Nieüwenhuizen, W. F. de -Regt,
C. L. van Westenbruge. Aa. Aa. Adelaar, Ca.
Bloem, Ga. Ga. de Lang, Aa. van Leening, Me.
Vissers, J. H. de Baas, G. Bordewijk, L. Th. F.
Geurts J. van Katwijk, D. Kruijne, H. Luttik,
J van Nieuwenhuijzen, G. J. Pikaar, A. J. van
Westenbrugge, G. J. Th. Vermeulen.
ROTTERDAM. 25 Juni. (Gem. Kweekschool.
Geslaagd de dames: W. H. Barendregt, G. Roede-
ma, C. M. E. v. Hattem, J. D. v. d. Kley, Rot
erdam; N. de Graaf, Schiedam; J. C. Roubos,
Krimpen a. d. Lek.
BEVALLEN: A. M. J. van Beelen geb. Bro
kerhof.
GETROUWD: A. W. Scheffers, 26 j- en V. L.
Wing 24 beiden alhier; P. Dotman 27 J. Am
sterdam en W. v. d. Veer. 26 J., alhier.
OVERLEDEN: I. Ottevanger, 64 j., echtg. van
N Beider; J. W. G. Malade, 74 J., echtg. van
M. Piera; J. W. Oster, 58 j., echtg. van A. K.
E. Krause.
Voor den aanvang van de raadsvergadering
gisteravond heeft burgemeester Baumann in
enkele gevoelvolle woorden den vorige week
overleden oud-wethouder L. J. Karreman her
dacht de raad hoorde staande deze poalhume
buide aan.
Naar aanleiding van het verzoek van J. G.
van Leeuwen om verlaging van vergunnings
recht, welk verzoek werd ingewilligd, spiak
de heer Bertou over de drooglegging van
Schiewijk, waaromtrent B. en W. prae-advies
zullen uitbrengen.
Inzake het rapport der commissie ad hoe
omtrent doortrekking van de Parallelstraat en
overbrugging van de Schie ontspon zich een
uitgebreide discussie. De commissie was een
stemmig van meening, dat overbrugging niet
urgent was, terwyl over de plaats, waar de
overbrugging moest komen verschil van opinie
heerschte. De heer Kleinsmit achtte de kwes
tie wel dringend en had nadere voorstellen
dienaangaande van de commissie verwacht.
Namens de commissie verklaarde de heer
Hegge, dat de raad zich eerst moest uitspre
ken. Op voorstel van den voorzitter gaat de
zaak naar de commissie terug, die zich aller
eerst zal uitspreken over de plaats waar de
brug zal moeten komen; de benoodlgde grond
aankoop zal later onder het oog worden ge
zien.
Zonder discussie of stemming worden o.a.
vastgesteld een gemeenschappelijke regeling
met de gemeente Schiebroek inzake toelating
van leerlingen; het kohier der straatbelasting
voor 1937 op 29.752wijziging gemeente-
begrooting en bedrijfsbegrooting, uitbreiding
personeel Maatschappelijk Hulpbetoon.
Benoemd werd de commissie voor hét na
zien der bedrijfsrekeningen over 1936; in deze
commissie nemen zitting de heeren Hegge,
v. d. Zwaai en v. d. Kwast.
Het voorstel tot bouw van een kapel op de
nieuwe begraafplaats maakte de tongen weer
los. De bouw van een eenvoudig steenen ge
bouw kost lOiOOO, terwijl voor een proviso
risch houten bouwwerk 6500 noodig zou zijn.
B. en W. stelden voor de kapel in steen te
doen optrekken. Ten slotte werd dit voorstel
aangenomen.
Het laatste punt van de agenda vaststel
ling van een nieuwe rooilijn voor een gedeelte
van de Dorpsstraat eischte den meesten tijd. De
meerderheid van het college stelde voor de
breedte van de Dorpsstraat op 12 M. te be
palen en dus voor den nieuwbouw aan de
Westzijde de rooilijn 1.60 Meter meer naar
achteren te verleggen, dan thans de gevel
lijn is.
De burgemeester, als minderheid van het
college, bestreed dit voorstel. Daardoor zal
aan de Westzijde van de Dorpsstraat, die nu
een aaneengesloten gevellijn heeft, eenzelfde
warboel ontstaan als aan de Oostzijde, daar
.de nieuwbouw naar achteren wordt gebracht,
maar het nog 'n onafzienbaren tijd zal duren
voor alle panden voor afbraak of verbouw in
aanmerking komen. Het wordt dan een chaos
van in- en uitspringende hoeken. Bovendien
zit er nog de financieele consequentie aan
vast, dat de gemeente de panden, waar meer
dan een derde deel van getroffen wordt door
de nieuwe rooilijn, volgens de bestaande ver
ordening Dij aanbieding zal moeten overnemen
Het voorstel werd door verschillende raads
leden verdedigd met het oog op verkeers
eischen; anderen bestreden het met het oog op
het historisch gegroeide. De schoonheidscom
missie had geadviseerd de Westelijke rooilyn
te laten zooals die is en de verbetering van
het verkeer te zoeken aan de overzijde.
Daar de discussies, door de diverse m£e
diende voorstellen nogal verward werden,
schorste de voorzitter de vergadering een uur.
Na heropening werd het voorstel van de meer
derheid van het College van B. en W. aange
nomen.
De kostbare bijbel in een
handschrift van 1360 is wel het meest pre-
cieuse bijbelboek op deze tentoonstelling. In
twee foliodeelen geeft het op perkament ge
schreven een schitterend voorbeeld van Ne
derlandsche kunst. „lil- V,:; I
Voorts vindt men in het eerste zaaltje bij
een een bijna volledige reeks van bijbel-uit-
gaven, verschenen vóór de Statenvertaling,
waarvan ik er reeds een aantal genoemd heb
in mijn eerste artikel. Zeer opmerkelijk is
daaronder „de Keulsche Bijbel" voor 1488 ge
drukt „inder laevelicher stat Coelne ge
schreven in een eigenaardig grensdialect, een
Nedersaksischen tongval, met glossen van
Nicolaus de Lyra. Het hooglied, hier genoemd
„het boeck der senghe", is wel opgenomen,
maar niet vertaald omdat men het „den lun-
gen luiden slecht (d.i. eenvoudig) na der
liieren niet openbaren en sail, want dye j
sinnen na deru lytteren wenich profites in
brengt".
Een andere bijbel van 1494 te Lübeck ge
drukt eveneens met de glossen van Nicolaas
de Lyra toont, hoe het heilige boek in ver
schillend taaleigen den volke reeds voor de
Hervorming werd medegedeeld. Tot onze
verrassing merkten we, dat de curieuse kant-
teekening, die de Deux-aes bijbel typeert en
die ik had medegedeeld, ook reeds in andere
uitgaven voorkomt, als in die te Maagdeburg
gedrukt in 1545, en dus wellicht van Duit-
schen oorsprong is.
Ook vindt men er de bijbels van Deltt van
1477, die van Claes de Grave en van Winghe,
die ik reeds vroeger besprak. Zoo zijn de
XVe eeuwsche bijbels van Noord en Zuid
bijna volledig ter expositie vertegenwoor
digd. Hier yindt men ook den door mij be
schreven Liesveltsche bijbel van 1542 met
de „schoone verclaringen op dye canten".
Opengeslagen ligt Coloss I met de kant-
teekenirigen over de genade en de penitentie
die lijnrecht indruischen tegen de Katholie
ken leer en die den drukker zijn hoofd heb
ben gekost. Op het titelblad van den Leuven-
schen bijbel van Nicolaas van Winghe van
enDe Yudste Moerentorf-druk van 1599 der Nederlandsche meesters in lQOO door Holke
Een bladzijde uit het Evangelarium vtiti
Gusteren (12001400), middenfiguur;
orante-houding met Byzantijnsch
geplooide hoofddoek.
Biblia Sacra ligt gesloten, maar is op ver- ma
zoek te bezichtigen, zooals ook voor kenners „Juliana by bel herdoopt
en Warendorf uitgegeven en in 1913 tot
de vitrinen met voorkomendheid geopend
worden. Noemen we ten slotte nog vóór de
Statenvertaling den A'damschen bijbel van
1604, waarover de bekende ds. Plancius de
revisie had. Hij, de geograaf ®n.
nsar, kon het blijkbaar niet nalaten in dezen
bijbel eenige kaarten van de wereld van
Palestina o.a. te doen inlasschen en voor oude
en nieuwe tijdrekeningen een plaats te vin-
Uit den aard der expositie wordt de groote
zaal gevuld met portretten en handschriften
over het ontstaan van de Statenvertaling,
van de notulen der Synode af, waarin het
OP BEZOEK.
Vrijdag heeft een aantal leden van den R. K.
Bond van Horlogemakers Afd. Rotterdam e-en
bezoek gebracht aan Schoonhoven en daarbtl
bezocht o.a. de Rijksvak- en Kunstnijverheids
school, alwaar de Directeur dier school, de
heer L. Bosch het gezelschap heeft rondge
leid. Verder hebben de heeren een bezoek ge
bracht aan de Zilverfabriek van den heer H.
Hooykaas, aan de Plateelfabriek van den heer
Visser en aan het stadhuis en de Groote
Kerk.
WERK OPGEDRAGEN.
De architect G. v. d. Sijde alhier heeft het
bouwen van twee middenstandswoningen voor
den heer Joh. Hoefnagel opgedragen aan de
heeren: C. de Gruijter (metselwerk), J. Pel-
tenburg (timmerwerk) G. Trompetter (smids-
werk) fa. J. Ponsioen (lood-en zinkwerk!, G.
Plomo (electriciteit), allen wonende alhier en
aan T. de Man (schilderwerk) wonende te
Ammerstol.
NET OP TIJD.
Het 6-jarig dochtertje van den heer v. d.
G. wonende aan het Olivier v. Noortplein is m
de sloot langs den Groene Singel terecht ge
komen. De agent van politie Vermolen, die
juist op zijn fiets passeerde heeft het kind
van een wissen dood gered, daar het reeds
tot aan de hals in de modder was weggezakt.
ZIEKENTRIDUUM.
Het in deze Parochie te houden jaarlijksche
ziekentriduum is uitgesteld tot 3, 4 en
5 Augustus a.s.
DE NOORDEINDSCHE WEG.
Op verschillende plaatsen zakken de zijkan
ten van den Noorde&ndsche weg naar de vaart
en slcotzijde af, waardoor scheuren in het bi-
tuumde wegdek ontstonden.
Thans heeft men op die plaatsen breede
platte betonpalen gelegd, In de verwachting,
dat het euvel hiermede verholpen zal zijn.
Ook in het onderhoud blijkt deze weg bijzon
der duur te zijn.
OETBAL.
Op het terrein van de R. K. Voetbalveree-
niging T. O. G. alher zal Zaterdagavond om
half acht worden gespeeld de wedstrijd:
TOG-Duiven-combinatie tegen Oiiveo.
Zondag worden gespeeld:
T. O. G. 1V. G. M. 1, aanvang 2 uur; T.
O. G. 3V. G. M. 2, aanvang 12 uur,
Bladzijde uit het beroemde Evangelie-
boek van Maeseyk.
De bijbel aan prinses Juliana bij haar be
vestiging aangeboden en de op verzoek van
het prinselijk paar zeer eenvoudige huisbij
bel hun bij hun huwelijk gegeven, liggen bij
Die huisbijbel steekt wel treffend af bij
de fraaie kerkbijbels der oud-Hollandsche
dames, meest nog met de zilveren kettingen,
waaraan zij werden meegedragen. Er is er
één geheel gedreven in zilveren band, ande
ren in schildpad en fluweel gebonden, ver
schillende met zilverbeslag, een met in het
zilverdraad echte parels gestikt en de openin
gen gevuld met fijn gekleurd borduurwerk.
Maar alle banden worden in schoonheid
verre overtroffen door een band van den
XVIIden eeuwschen Amsterdamschen bin
der Magnus, die wereldberoemd was voor
zijn bandbewerkingen met losse stempels in
goud afgedrukt op rood marokijn. Van deze
Magnusbanden zijn er slechts zeer weinigen
over.
Van de speciale drukken noemen we nog
den Nederlandschen bijbel met Engelsche bij
schriften onder de platen, gemaakt voor de
Brownisten en andere Engelsche Protestant-
sche vluchtelingen uit de XVIIe eeuw, voorts
een Hollandschen bijbel in Engeland gedrukt
voor de in den Franschen tijd daar krijgsge
vangen gemaakte Hollandsche visschers, een
bijbel, die toen tevens in Zuid-Afrika werd
verspreid; en ten slotte nog een zoogenaam-
den sjako's-bijbel, zoo klein, dat de militai
ren hem in hun reume kolbakken konden
meedragen. Het tentoon geselde exemplaar is
van een Utrechtsch student, die in 1830 mee
naar België trok.
Wat de illustraties der bijbels betreft, zien
we duidelijk een van Romein de Hooghe en
Jan Luyken af neergaande lijn naar de af
schuwelijke prentjes uit het midden der
XlXe eeuw, waarna weer een rijzing begon,
die haar hoogtepunt toont in Warendorf en
Holkema's Rembrandtbijbel, die er ter door-
bladering ligt, evenals de zoogenaamde „klei*
ne Rembrandtbijbel" van 1931 in klein oc
tavo formaat door prof. R. L. Jansen O.P.
voor Katholieken bewerkt.
ontvangên*van bezitters
besluit tot dit werk werd genomen tot het
door mij vermelde fraaie exemplaar aan de
Staten-generaal aangeboden, waaraan echter
de tand des tijds duchtig is bezig geweest.
Het merkwaardigste zjjn de handschriften
van vertalers en revisors door de betrokken
families voor dit doel afgestaan. Zoo bijv. de
„Aanteekeningen" over de uitgave van as.
Sibelius, die nog al wat op de einduitgave
had aan te merken, en die zijn erven areig-
den uit te geven, totdat op verzoek van de
synode zijn vrouw beloofde ze verzegeld te
zullen bewaren.
Verschillende bijbeldeelen zijn ook calli-
grafisch verzorgde stukken, zoo die van Bu-
cerus, Rolandus en Faukelius. Een eerste
drukproef van dit consciëntieus opgevatte
:uaSuua;eqJ3A paA Sou 3aoiA jjjsm
in een laatste proef schreven Bogerman met
rooden en Baudatrius met zwarte inkt hun
beslissende correcties. Al deze officieele
stukken der vertaling werden tot aan de
scheiding van Kerk en staat, dus bijna twee
eeuwen lang, bewaard in een verzegelde kist
op het stadhuis te Leiden en om de drie jaar
togen plechtig daarheen twee afgevaardigden
van de Staten-generaal en twee van de Sy
node om met den burgemeester van Lei
den de kist te openen en den inhoud te veri-
Naar aanleidingvan
heb ik eenige vragen ontvang waard t
oude bijbels, vooral om de waarde te
V 4 t aat Sc die belanghebbenden aanra
den die waarde niet te hoog te schatten, om
dat ze alles behalve zeldzaam zijn. Soms be
vatten de oude bijbels familie-aanteekenin-
gen op de schutbladen, die van belang kun
nen zijn voor de genealogie.
Wat voor den drommel doet U daar? „Ik
strooi een beetje zand. Ik sta voor het eerst
schraatsen en het is mij veel te glad
op
