VONDELS „SAMSON" TE ROTTERDAM
R.K. R.T.E.
Een
mooi succes voor
WOENSDAG 17 NOVEMBER 1937
,1
DE METAMORFOSE VAN DE
„DOORBRAAK"»
Komt de Vólks-schouwburg
flfe
Ja:
InWwI
fa;
ROTTERDAMSCH KAMER
ORKEST.
Nederlandsche première van een
werk van Bela Bartok.
VEREENIGING VOOR WEER- EN
STERRENKUNDE.
ROTTERDAMSCHE RECHTBANK.
LUCHTBESCHERMING.
HOOGER ONDERWIJS.
CE VONDEN VOORWERPEN.
BURGERLIJKE STAND.
ROTTERDAM.
SCHIEBROEK.
MAASSLUIS.
SCHOONHOVEN.
BERKEL EN RODENRIJS^"1
wèm
l&iiBïSgVA
wmw*
v
•••-- y
- "i
MMS «,viW
ÜRe verkeer moet stilhouden, wanneer de iti Calcutta vrij rohdloopende stieren, welke in de oogen der Hindoes heilig zijn, hel
ergens midden op den rijweg met elkander aan den stok krijgen.
De z.g. Doorbraak begint eindelijk eenlgsztns
Diet aspect van een bekoorlijken weg aan te
nemien. Vele onooglijke pandjes of schamele lier
inneringen aan een afbraak zijn reeds verdwe
nen en hebben plaats gemaakt voor moderne
complexen. Toch zijn er nog enkele open plek
ken bouwgrond, waarvan de verkoop niet vlot
ten wil.
Om het bouwen aan de Doorbraak te stiimu-
lyeeren, heeft de ge.meente de grondprijzen
aldaar eenigen tijd geleden aan de tijdsom
standigheden aangepast.
Wat tot gevolg heeft gehad, dat thans drie
groote complexen winkels, woningen en kan
toren in aanbo-uw zijn en tegen het voorjaar
gereed komen.
Ook de grond bij de Meentbrug, op dien
hoek van de Weste Wagenstraat, is nol ver
kocht. De bouwkundige W. Buurman heeft
plannen ontworpen er een soortgelijk blok
panden heer te zetten als die op den hoek en
tegenover
Thans resteert nog de grond, waarop men
een volksschouwburg had ontworpen. De plan.
nen daartoe zijn nog niet van de lucht af,
maar de beslissing laat wel lang op zich wach
ten. Voorloopig blijft deze gond echter ter be
schikking van de combinatie, met welker sa
menstelling men zeer gehetiimzinnig doet en
waar in ieder geval de Rotterdamsche Volks
universiteit ndirecte belangen bh schijnt té
hebben.
Ook tusschen Delftschevaart en Tweede Lom
bardstraat liggen echter nog perceeien grond
op bebouwing te wachten. Al eenige jaren
wordt er over met de gemeente onderhan
deld door verschillende gegadigden. De ge
meente blijkt evenwél honderd gulden per M2,
e vragen, heg wel oilder voorwaarde, dat
de kooper als hij door aankoop van aan
grenzende particuliere huizen een beter bebou
wingsplan mogelijk maakt bovendien nog
25 gulden extra per M2. aa.i de gemeente
moet betalen.
In bouwerskringen is men va't meening dat
deze eische absurd zijn en de kansen op een
loonende exploitatie vatt eventueel neèr te
zetten panden te eenemmale uitsluiten.
En zoo schijnt die leelijke kale plek voor
loopig gedoemd de Meent nog te blijven ont
sieren.
LETTERKUNDIGE LEZINGEN.
I In j,De Bijenkorf" te Rotterdam.
Van de beide lezingen gisteravond in „De
Bijenkorf" te Rotterdam, was de eerste, 'van
mevrouw Bep Vuyk, aangekondigd als'han
delende over eigen werk. Maar de spreek
ster had er de voorkeur aan gegeven niet
over haar eigen Indische boek „Duizend
Eilanden" te spreken, maar over de kolo
niale letterkunde in het algeineen.
Daarvan gaf mevrouw Vuyk een vluchtig
overzicht met als hoofdthema, dat Neder
land geen eigenlijke koloniale letterkunde
bezit. We besturen een groot rijk overzee,
maar van wat geschiedde om het té ver
krijgen en te behouden geven de letteren
geen beeld. Dit ging de spreekster eerst na
voor den compagniestijd, die voor de litera
tuur geheel onvruchtbaar is geweest. Het
heeft ttvee en eén halve eeuw moeten du
ren eer er een machtig werk verscheen als
,,Max Havelaar'"
Maar daarna ontstaat er weer weinig van
beteekenis. Spr. noemde P. A. Daum („Mau-
rits" nog de beste schrijver, in weerwil van
zijn pessimisme. Hij is in het moederland
echter weinig bekend geworden.
De Indische roman kwam niet tot ont
wikkeling. Hij was bij "het publiek öok wei
nig gewild, tot „Rubber" verscheen en een
groot succes werd. Dit gééft echter een zeer
eenzijdig beeld; mevrouw Szekely-Lulofs
beschrijft uitzonderingstoestanden,
Onder de jongeren ziet mevr. Vuyk als de
belangrijkste figuren Albert Helman en Du
Perron. Laatstgenoemde beschreef de Indi
sche „blijvers", dé Europeanen die van ge
slacht op geslacht in Indië leefden. De
Schrijver stamt van een dergelijke koloniale
familie en heeft van deze milieu's een
schoons en gevoelige schildering gegeven.
Maar het boek, dat eén Synthetisch beeld
ontwerpt van het Indische leven in vollen
omvang moet nog worden geschreven, zoo
besloot de spreekster, die daarna voorlas uit
haar eigen boek.
Na de pauze gaf Dr. J. F. Otten een
karakteristiek van Casanova en zijn mémoi
res, ter inleiding op het boek „Mijn avon
tuur in Holland". Casanova heeft ons land
eenige malen bezocht en de spreker gaf het
relaas van zijn verblijf ten onzent. Het wei
nig Stichtende gedrag van den 18de-eeuw»
schen avonturier werd in deze uiteenzetting
wel zeer luchtig geschetst
Menschen, die zóóveel haast
hebben, dat hun de tijd ohtbceekt
om veilig te rijden, krijgen vadk
maanden cadeau in hospitaal of
huis van bewaring....
De dirigent van het Rotterdamsch Kamer
orkest, mr. P. Hoogenbergh, die voor de
programma's van zijn uitvoeringen steeds wat
nieuws weet te vinden, kwam op dit tweede
concert met een werk van den Hongaarschen
componist Bela Bartok, voor snareninstru
menten, slagwerk en celesta, dat de eerste
uitvoering in Nederland beleefde.
Het is een moeilijke opgave en ook vrijwel
ondoenlijk na een dergelijk omvangrijk werk
eenmaal te hebben gehoord, een gefundeerd
oordeel erover uit te spreken, maar te consta-
teeren viel wei, dat het hier een bijzonder
interessant opus betreft, dat van alle moderne
composities, die we dit seizoen reeds hoorden,
den sterksten indruk heeft gemaakt. Het
Idioom moge nog niet direct tot het gehoor
spreken, de innerlijke waarde van verschil
lende deelen weet toch het gevoel te treffen.
De krachtige vorm en bouw van deze com
positie laten geen twijfel, onstuimige rhyth-
miek, energlsche stuwing, felle rubati, bijzon
dere klankcombinaties en melodieusheid laten
niet na de aandacht krachtig gespannen te
houden. Muziek waarin het karakter der
Hongaarsche volksmuziek en folklore telkens
weer opklinken. Na het mediteerende „An
dante tranguillo" en het vurige „Allegro"
komen de twee slotdeelen „Adagio" en „Alle
gro molto", die o. i. verreweg het sterkste en
meest muzikaal-sprekende van het werk zijn,
Het „Adagio" is van een mystieke stemming
en van bijzonder treffende coloristische effec
ten, waartoe harp, vleugel, xylophoon en
gedekt slagwerk' zoo goed gekozen zijn aan
gewend. Het slotdeel is vol hartstochtelijkheid
van den wilden Hongaarschen dans, van een
rhythmische bezetenheid, welke plotseling
overgaat in een verstilde passage van rust en
bezinking en in breeden cadens sluit.
Een werk, dat we gaarne nog eens opnieuw
willen hooren. Dirigent, orkest en solistische
medewerkers hebben aan de uitvoering de
handen vol gehad en 't zal allen tot tevreden
heid stemmen, dat de reproductie, welke zulke
zware eischen stelt, zoo goed en voor de beide
laatste deelen zelfs uitstekend, tot haar recht
kwam.
In elk geval was het orkest bij Bartok veel
beter, geacheveerder en beslister dan in het
Concert van Couperin, naar een bewerking
van Alfred Cortot. Hier liet het spel nog al
wat te wenschen over. De dirigent had alle
moeite zijn menschen mee te krijgen, met het
natuurlijk gevolg, dat het verband, de volg
zaamheid en geslotenheid in het gedrang
kwamen en soepelheid, klankschoon en gevoe
lige nuanceeringen maar al te veel achter
wege bleven.
In Mozart's Concert Voor klarinet werd er
losser en met meer animo gemusiceerd. De
klarinet-solist was Klaas de Rook, die de solo
partij hoogst verdienstelijk heeft voorgedra
gen. Hij heeft een goede adembeheersching
en een mooi ontwikkelde techniek, maar zijn
toon kan nog aan bezieling en kleurrjjkdom
winnen. Dat hij zoo'n toon weet te blazen,
bewees hij in het „Adagio", waarin mooie
momenten van klankschoon waren te beluis
teren. Zijn muzikaliteit demonstreerde hij in
het zwierig en met juist begrip gespeelde
Rondo, G.
Aardbevingen en Let
weer.
Voör de afdeëling Rotterdam van de Ned.
Ver. voor Weer- en Sterrenkunde hield dr.
S. W. Visser, voorheen ohder-directeur van het
Kon. Magnetisch- en Meteorologisch Observa
torium te Batavia, een lezing over aardbe
vingen en het weer.
Sedert onheuglijke tijden, zoo ving spr. zijn
voordracht aan, heeft de mensch getracht ver
band te leggen tusschen aardbevingen en het
weef. Oude aardbevingsberiChten gaan dan
ook altijd vergezeld van een bericht over de
weersgesteldheid, Zoo werd de aardbeving van
Messina In verband gebracht met het toen
malige slechte weer in Spanje.
Er bestaan oude Hollandsche barometers,
waarop „stormen en aardbevingen" aangege
ven staan. Carlyle schrijft echter, dat „Earth
quakes and Revolutions are both predicted by
bright weather".
St. Francisco werd op een prachtigefi dag
verwoest, maar Yokohama tijdens een storm.
Is er in het optreden van aardbevingen een
periode te vinden? De aardbevlngsberichten
van Java, gedurende twintig jaar verzameld,
werden volgens de maanden gerangschikt en
getoetst aan de harmonische analyse van Fou
rier. Passen we op de uitkomsten nu de wet
ten der kansberekening van Schuster toe, dan
blijkt, dat er van een regelmaat in het op
treden van trillingen geen sprake is.
De Fransche geleerde Perey vond, dat het
aantal aardbevingen in den winter veel groo-
ter is dan in den zomer en ook meende men
zooiets voor den nacht en den dag te kun
nen opmerken.
De Montessus de Ballore, de grondlegger
der moderne seismologie, die een 75000 aard
bevlngsberichten analyseerde, gelooft er niets
van en Gutenberg noemt het eenvoudig een
psycho-physiolögisch effect, 's nachts eft
's winters besteden de menschen meer aan
dacht aan trillingen. Temperatuursverschillen
schijnen dus met aardbevingen niets te maken
te hebben.
Iets anders is het met den luchtdruk. Het
ligt voor de hand, dat deze de stuwingen in
de aardkorst kan bevorderen of tegenwerken.
Voor Europa heeft men inderdaad aange
toond, dat er verband bestaat tusschen het
aantal aardbevingen, dat op het Continent op
treedt en het drukgradient d.w.z. drukverschil
op het vasteland van Europa en den Atlan-
tischen Oceaan. Is het drukverschil klein, dan
iS ook het aantal aardbevingen klein. In Japan
en In Amerika kwam men tot dezelfde Uit
komsten.
Spr. komt thans tot het verband tusschen
aardbevingen en regen. In Japan en China
heeft men het samengaan van die twee dik
wijls opgemerkt en het verband door grafie
ken trachten te bewpzen. Toch zijn die regens
misschien slechts een gevolg van de bij aard
bevingen geconstateerde verschillen in lucht
druk.
Schostakowitsch en Oddone trachtten het
verband aan te toohen tusschen Zonnevlekken
en aardbevingen, terwijl Mohorovicic zelfs de
Nijlminima en de jaarrjngen van de Califor-
nische woudreuzen gebruikte om een lange
periode in het optreden van aardbevingen te
bewijzen.
Tenslotte behandelde spr. nog de vraag of
aardbevingen wellicht iets te maken hebben
met de maan, Deze kan als verwekker der
getijden misschien van invloed zijn. In Indië
en Japan heeft men sedert lang opgemerkt,
dat aardbevingen meestal samenvallen met
laag water.
Samenvattend komt spr. tot de conclusie,
dat aardbevingen inderdaad door meteorologi
sche verschijnselen beinvloed kunnen wórden
al is het effect maar zwak.
NEDERLANDSCHE DAMBOND.
Voor de hoofdklasse-competitie, afdeeling Rot
terdam, werd in de zesde ronde onderstaande
ontmoeting gespeeld. Rotterdam, dat bijna com
pleet was, won op overtuigende wijze als volgt
CharlolsRotterdam.
1. J. LemsD. H. Möllenkamp 02
2. A. KrayoC. Janneman 02
3. A. KleingeldW. Roozenburg 02
4. P. v*. VreeswijkB. de Raadt 20
5. J. NollenJ. H. G. Animo 11
6. J. LeentvaarA. Hagenaars 02
7. A. den BoerJ. de Jong 02
8. L. BoogaardsM. de Boer 11
9. P. v. d. DoelG. de Jongh 1—1
10. J. Valk—H. E. Dehnért 0—2
Totaal 515
Zitting van 16 November.
Flesschentrekkerij.
De 43-jarige bloemist N. C. B., recidivist
en gedetineerd in de strafgevangenis te
's-Gravenhage heeft terzake flesschentrekke
rij terechtgestaan. In de tweede helft van Juli
had verdachte zich vervoegd in de zaak van
den opticien J. H. Rauft, Wien hij een foto
toestel te koop vroeg. Verdachte had een
Verhaal gedaan dat hij een bloemènzaak had
ih Amsterdam en toevallig in Rotterdam was
en nu hier een cadeautje wilde koopen. Hij
toonde wat papieren, die den opticien den
indruk gaven met een behoorlijk zakenman
te doen te hebben. De transactie kwam tót
stand, doch toen op den afgesproken tijd de
remise niet werd overgemaakt, zond de op
ticien een brief naar Amsterdam, die echter
onbestelbaar terugkwam, want op het opge
geven adres bestond geen bloemenzaak van
B.
Verdachte bekende het feit. Zoodra hij het
fototoestel in handen had gekregen, bracht
hij het naar een bank van leening, waardoor
hij weer het geld kreeg om aan zijn behoefte
voor drank te kunnen voldoen.
Dezelfde truc had hij uitgehaald bij den
juwelier J. A. M. v. d. Loo, waardoor hij in
het bezit was gekomen van een gouden arm
band. Tien minuten nadat hij den winkel ver
laten had, kwam hij er weer terug, in een
urinoir had hij het pakje opengemaakt en
daarbij was de gouden armband in het riool
gevallen. Verdachte had de juwelier om een
nieuw exemplaar gevraagd, maar daar had
deze nu toch bezwaar tegen.
Het O. M., waargenomen door mr. F. m.
Wilbrenninck noemde dit twee typische ge
vallen van flesschentrekkerij, waarvoor het,
gelet op verdachte's antecedenten, een ge
vangenisstraf van 6 maanden eischte.
Mr. G. F. C. v. d. Ende pleitte oplegging
van een clemente straf.
Uitspraak 30 November.
De tweede lezing van de Nederlandsche
Vereeniging voor luchtbescherming afd. Rot
terdamCentrumNoord zal worden ge»
ROTTERDAM, 16 November. Geslaagd voor
het doctoraal examen ih de economische weten
schappen cum laude de heer Chr. Glasz.
V
In de week van 5 tot en met 11 November
1937, omtrent welke inlichtingen zijn te beko
men aan het hoofdbureau van politie aan het
Haagscheveer alhier, iederen werkdag van 9
tot 15 uur.
Aan het Centraal Bureau:, Portemonnaies
sleutels, R.W.B.-merken, handschoenen, tasschen,
dames- en heerenhoed, tijdschrift, „Maand
bericht", 3 roliejtès draad, gouden dameshorloge
129'37 in een taxi gevonden bruine lihnen
rljwieltasch, inh. regenpijpen enz., 1 zwarte
regenpijp, fietspompje, blauwe wollen das, 2
tramkaarten in étui, 3 doozen pudding merk
„Onrust en Horn", sigarettenaansteker in étui
bril, citybag, inh. voètbalkleeding, padviftders-
riem, Engelsch leesboek, linker bruine lage
heerenschoen, rijwlelsiot en sleutel, richting
aanwijzer, wleldopmoar, nummerplaat H 12240,
2 velgwielen van autowiel, kinderschoen, sport-
broek, rozenkrans In étui, 1 paar gymnastiek-
kousjes, heerèri Winterjas, kinderrtiuts, lapje
bruine stof, zak inh. brood, tasch enz., lorgnet,
bijbel, kindercape, autodop, ronde zilveren
broche met foto, doosje in crusifix, zwarte cape,
2 paar schaatschen, zakmesje, 2 potlooden in
zakje, zwarte linker rubberlaars, witte gymna
stiek schoen en Sök, zeildoeken scherm, blauwe
regenjas, 1 gymnastiekschoen, 2 wollen borstrok
ken, wandelstok.
Aan de bureaux: Bergsingel autoped en olie-
kannetje van auto. Bureau Groote Paauwensteeg
bos boomplanten.
Bij vinders: koralen armband met gouden
slot, Leeflang, Benthuizerstraat 13, R.W.B.-merk
in étui, N. Edeling, Raadhuis Bevolkingregis
ter tusschen 9 en 5 uur. bril met hoornen mon
tuur, Gem. Reiniging, Zalmstr. 30, R.W.B.-merk
in étui, L. H. Wolter, Bloemstraat 49c. 6 sleu
tels in étui, J. Boers, Br. Hilledijk 98 of 298,
donkerblauwe dameshandschoen, J. Meij, Tuin
derstraat 102, actetasch inh. overall enz. A.
Treke, Prof. Bolkstraat, Overschie, bruine da-
mestasch, T. Moens Schepenstraat 18c. bruine
shawl, H. Bouwmeister, Rembrandlaan 47. Schie
dam, paardendeken, B. Molenaar, Rijsdijk 339
bruin jasje, J. van Aggelen, Veldstraat 40. 1 pr.
br. motorhandschoenen, A. Moerkerke Dissel
straat 23. verm. gouden damesarmband, A. v.
Viersen Abcoudestraat 28. lage bruine heeren
schoen. H. Bakker, Blazoenstraat 49. ver. gou
den dames polshorloge, A. Hootjmeijer, Narcis-
senstraat 93, R.W.B.-merk, Man in 't Veld, Oude
landstraat 58. zwarte regenpijpen, J. v. d. Poel
Lange Geer 240. verchr. polshorloge, (J.B. of
J.K.) de Boom, Wolph.bocht 213. pakje manufan
turen, R. de Waard, Breede Hilledijk 259. R.
W.B.-merk, S. Hoftijzer, Cath. Beersmansstraat
62. kostel. R.W.B.-merk in étui, D. Flipse Rose-
straat 158. Zwarte mans cape, H. Kamerman
Zegenstraat 37a. gouden damesringetjes hi
diam., D. v. Prooijn, Zuidhoek 114a. mast hoes
J. Hennelaar, Bergpolderlaan 36a. bruine porte-
rnofirtaie m. inh., J. Wouda, Geertsemastraat 33
roode damesceintuur, F. Koopman. Borgesius-
straat 4 1. pr. zwarte dames kousen, W. Trijsburg
Lüzacstraat 5. rozenkrans, G. Oosterwijk, Stolk
Straat 12a. br. nappa handsehoehen, G. de Visser
Boekhorststraat 201b. R.W.B.-merk, J. v. d
Pluijm, Avenue Concordia 26b. witte wollen
baret, C. v. d. Most, Lambertusstraat 18.
regenpijpen, H. Boer. Lambertusstraat 25a.
tasch blauwe overall enz., A. Bloot, Lamber
tusstraat 51. verm. gouden schakelarmband, W
Heineman Crooswijk 4b. gedeelte van kunst
gebit, L. Vis van Reijnstraat 13. lederen voetbal
T. Chel, C. P. Thielestraat 23b. kist sinaas
appelen, G. Huisman, Mathenesserdijk 251, R
W.B.-fnerk, Bergsma v. Speiikstraat 2e, Delft
nikkelen heerenpolshorloge, K. Veenhuis, Belle-
voijstraat 88b. baal lorren, J. Leenders, Rose-
veldstraat 43. kostel. R.W.B.-merk. P. Kauffman
Schoonderloostraat 71. gebreide damestasch, P.
Moerkens, Buskèn Huetstraat 129a. lederen zee-
manszak met zeemansgoed, Swartouwterrein,
Gallleistraat. gouden oorringetje, J. Hamsen v.
d. Palmstraat 10a. groene damesportemonnaie
m. inh. A. Duken, Essenburgsingël 120b. res-
autnwiel m, band. Garage Ravero, Nenljtohal.
R.W.B.-merk in étui, J. de Volk, Ochterveld-
straat 30b. res. autoband, J. Veenman Nette-
boérstraat 14, eenige bankbiljetten, Berhout,
Kruiskade 59.
1 pr.
acte-
treft, is tegengevallen. Voor verschillende
werkzaamheden, die later bleken noodig te
zijn, o.a. bijwerken van kademuren, gewelven,
het droog leggen van de groote sluis, is de toe
gestane post overschreden met 1600, die als
nog op den kapitaalsdienat moet worden ge
bracht. De heer Woudenberg vraagt, hoe het
komt dat deze drooglegging van de groote
sluis is mislukt, waarop wordt medegedeeld
dat de waterdruk van het rivierwater te zwaar
waswaardoor de heer Huibregts v. h. Hoog
heemraadschap adviseerde er niet mee dóór te
gaan, hetgeen de heer Peerboite doet zeggen,
dat hij aan het advies van dien heer geen
waarde hechtte. De kwestie van den hoogen
waterstand in de Lopikerwet ering en -et
lekken van de groote sluis schijnt nog niet op
gelost te zijn. In een volgende vergadering
zal hierover nog een nootje gekraakt worden.
Nadat de heer Bron nog inlichtingen heeft
gevraagd, omtrent de verlichting van de
Lopikerstraat, welke inlichtingen door den
wethouder van de bedrijven zijn verstrekt, ver
zoekt de heer Adriaens, dat in de Scheeps
makershaven een steigertje zal worden aan
gelegd, zoodat de roeibootjes te bereiken zijn,
hetgeen wordt toegezegd. Nadat de heer Peer
boite nog heeft gevraagd hoe het zit met de
uitkeering aan inwonende zoons zegt de weth.
renberg dat dffit Maandagavond zal ge
schieden. Hierna sluiting.
Aangiften van 16 November.
BEVALLEN: W. A. dé Fe(j—v. Suijlekom z.
A. M. Schwartz—Hof z. S. Warnas—Koel-
mans z. - G. Vossv. d. Werk z. A. E.
Tuinder—Schoenmaker z. C. v. Weelden—Mas-
son z. M. C. Sohimmer—Wensing d. E. d<
Wit—v. d. Voorden d. W. Stoepman—Nadolski
J. N. Goud—Kranendonk z. N. A. G.
Meyers—de Nood z. J. Vennilt—Overboseh z.
M. Lamfers—v. Pieterson d. C, M, V. Hefflert
—v, Vliet d. C. Bennis—Deltenre d. c. J.
Roedoe—Dekker d, A. Wlelders—Klein z.
W. C. GroenendijkBrunold d. J. M. de Groot
—Westerhof z. A H. v. d. Linden—Crum z. J.
Westerhof—Breedveld d. G. M. Wiarda—v. d.
Ende levénl. d.
OVERLEDENM. Labschies vr. v. D. W.
Scheffer 49 j. W. A. S. de Jong m. v. A. C.
Smits 83 j. J .A. Roth vr v. A. Murk (38 j.
c. J. Visser wede. v. G. J. Ammerlaan 79 j. A.
P G .Betjer wede. v. P. C. Heiming 80 j. D. J.
A C Florijn m v. C. Meyerink 73 J. B. Hulswit
m v N. de Lange 46 j. D. de Ruiter z. 16 j.
H. P. Stelloo vr. v. M. Slob 42 j. C. E. Benne
vr. -v. M. Mul 38 j. M. Hagendoorn m. v. N. C.
Gouw 66 j. C H- Wildering ongeh. vr. 54 j.
K. W. Kooistra m. v. E. v. Doome 71 j. R,
Struijk d. 5 m. W. Nelemans wede. v. H.
Oldenhof 83 j. A. M. Vaartlcs ongeh. vr. 39 j.
D. Bazel ongeh. m. 21 j. A. M. Hansen vr.
v. D. Schols 54 j. A. v. Gemerdien wedr. v. W.
Punt 67 j. J. P. Labrijn wede. v. C. Kop 77 j.
A. W. Niemantsverdriet wede. v. F. Jun-gerius
81 jaaf,
GEBOREN: Notburgia C. M„ d. v. J. W, M.
Simons en H. C. L. J. Kokkeler Alewijn B„
z. v. A. Radder en B. M. Kuppen Martha, d.
v. A. de Hoop en S. Brehm.
DE GEMEENTERAADSZITTING.
(Vervolg).
Nadat Wethouder der Bedrijven Deerenberg
nog had medegedeeld dat dit vastrechttarief
met medewerking van de Rijksnijverheids-
consulent was tot stand gebracht en met het
oog op de noodlijdendheid van de gemeente
geen tariefsverlaging kon worden ingevoerd,
werd het electrlcitelts-vastrechttarief z. h. st.
aangenomen, omdat deze regeling als proef
dient en slechts voor 1 jaar.
De rekening en verantwoording van de bad
en zweminrichting, die daarna ter tafel komt,
wordt z. h. st. goedgekeurd.
Bij de rondvraag deelt de heer v. d. Oever,
wethouder van openbare werken nog mede,
dat het werk in de haven, wat de kosten be-
DE EDELKARPER
De (hengelaarsvereeniigimg „De Edelkar.
per" heeft onder een stortvloed van hagel
en regenbuien een' onderling concours gehou
den onder de gemeente Schipluiden.
JJe uitslag was als volgt: 1. P. Oosterman;
2. P. Paalvast; 3. P. Hollaar; 4. Chr. Taar-
ling; 5. J. v. Toor; 6. G. de Groot; 7. D.
Groenendaal; 8. A. v. d. Heuvel; 9. D. de
Bruin; 10. H. Valk. Een extraprijs verwierf
A. v. d. Heuvel voor de zwaarste visch.. Voor
het dichtst bij de 300 gram Ohr. Taarling. De
leiding van deze wedstrijd berustte bij den
heer A. v. d. Heuvel.
EEN VOEGANGER LOOPT WIEL
RIJDER IN DEN WEG.
Een voetganger liep met moedwil een wiel
rijder In den weg met het gevolg dat de
wielrijder tegen den voetganger aanreed!.
Daarbij werd de lantaarn van de fiets be
schadigd.
De voetganger heeft de aanzegging ontvan
gen, dat hij de schade moet vergoeden, daar
anders gevolgen niet achterwege zullen bljjT
ven.
AANBESTEDING
Bij de ten raadhuize gehouden aanbesteding
voor het maken van 55 meter gewapend be
tonplaat en het opzetten van een nieuwe
rollaag, zijn negen biljetten Ingekomen. Laag.
se inschrijfster was de firma Lievaart en Pool
421. De gunning is aangehouden.
EEN NIEUWE INDUSTRIE.
Zooals bekend, stonden de gebouwen der
Kunstzijdefabriek „Flulda" aan de Govert van
Wjjnkade nog steeds ongebruikt. Thans zijn
deze overgegaan aan de N.V. „Wallramit",
welke nu aldaar een fabriek van ij eer con
structie zal vestigen.
Bij de overname van deze fabriek is g^'rjk-,
tijdig mede overgegaan een perceel TOori^
grond van 3000 M2 oppervlakte. BnChrJ
GEMEENTERAAD.
De gemeenteraad zal op Vrijdag 19 Novem
ber des voormiddags 9 uur bijeenkomen.
De agenda omvat o.m.:
Voorstel van B. en W. om deel te nemen
aan de oprichting van de Fraude Onderlinge
van gemeenten Rapport van Ir. vleugels be
treffende onderhandelingen met het gemeente-
eleotriciteitsbedrijf te Delft.
Voorstel van B. en W. tot overname van
Polder-onderwegen en -bruggen.
Vaststelling salaris voor de benoeming van
een tijdelijk ambtenaar ter Secretarie.
TERWIJL do komeet van Vondels
eeuwtij naar het zenith klom
't is immers heden, 17 November,
de datum, waarop vóór 350 jaar de
grootmeester onzer letterkunde en de
tooveraer-zonder-weerga met Neer-
lands taal in het heilige Keulen
werd geboren stond daar gister
avond zijn „Samson" voor het eerst
op de planken van den Grooten
Schouwburg en wel als feestgave
van Katholiek Rotterdam, voor het
welk het R.K. Rott. Tooneelensemble
de honneurs waaraam.
Aan de waarde van dit feit doet luttel af*
de omstandigheid, dat aan deze uitvoering
n.teraard menschelijke onvolkomenheid niet
vreemd bleef; zij wordt daarentegen verhoogd
door de gul neergeschreven erkenning van
de allesovèrtreffende toewijding, waarmee de
v ondel-eerende jonge vrouwen en mannen
zich maand na maand geheel hebben gegeven
om een resultaat te bereiken, dat althans het
ideaal zoo dicht benaderde als onder de ge
geven condities en met de beschikbare krach
ten slechts mogelijk mocht geacht worden.
Wij mogen dit op de eerste plaats dank
Weten aan hét lofwaardig initiatief van R. K.
R.T.E.'s voorzitter, den heer Felix Heijnen!
uit wiens enthousiasme voor een oer-Hage-
veldsche traditie het plan tot deze Vondel-
hulde werd geboren; maar daarnaast aan het
eon amore volvoeren van den opzet door de
leden van het ensemble onder dé geestdrif
tige leiding van Anton Sweefs.
Men heeft Zaterdagavond j.L een en ander
kunnen lezen over de opvattingen van dezen
leekenspel-leider omtrent de regie van dit
Vondel-drama, dat door ter zake bevoegden
„weinig speelbaar" is geheeten, Wie de opvoe
ring van gisteravond meemaakte, zal moeten
erkennen, dat deze regisseur er ten volle In
geslaagd is, vóór alles door een wisselend
tooneélbeeld dynamischen gang té brengen in
den dialoog ook daar waar deze uit zich zelf
meer een statisch karakter heeft. Hij profi
teerde daarbij van' le welkome omstandig
heid, dat Vondel In deze „Heilige Wraak"
naar klassiek voorbeeld een heel bijzondere
plaats inruimde aan de Rei, die niet enkel
de vijf bedrijven (hier tot twee speldeelen
teruggebracht, waarbij de pauze halfweg de
vierde acte viel) zooals bij andere Vondel
drama's meditatief aan elkander verbindt,
Samson, uit spotternij in koningskleed
gestoken, bidt om den terugkeer van zijn
verloren kracht,
doch onder het spel zelf bijna voortdurend op
het tooneel is Speciaal ook bij de passages,
waarin het verhaal voor de eigenlijke drama
tische handeling in de plaats treedt. Welk
voordeel nog werd uitgebuit door bij deze
„Rel der Jodinnen" door Vondel blijkbaar
als- enkelvoudige „treurspeelder" bedoeld
liet zeggen van den dialoog te doen verbeur
ten door telkens andere stemmen, die het
mag hier even opgemerkt stuk voor stuk
Uitnemend bleken geschoold.
Bovendien beschikte de regisseur nog over
éen dansgroep, aan welke hij da taak toe
dacht, ter verlevendiging van het scènebeeld
bij een langen monoloog (Dagon) alsook ge
durende de eigenlijk reizangen door rhythmi
sche bewegingen en mimisch gebaar den ge
sproken tekst te illustreeren.
Een typeerend Voorbeeld hiervan treft men
al aanstonds tijdens het de tragedie inlei
dende gezwets van den hellevorst over de
diepe vernedering van Samson, waarbij de
figuur van den gesmaden herder over Israël
uit de dansgroep voor ons oprees. En
als in den zang na het tweede bedrijf
de rei van Jodinnen den hang van den
mensch naar zijn ouders en het voorvaderlijk
gebruik bemediteert (nu Samson als hoogste
gunst de bijzetting van zijn stoffelijk over
schot in het graf zijner vaderen heeft ge
vraagd), zien we den rouwstoet der eeuwen
trekken in den slependen gang der dans
figuren; en Xanda Stradowska, die voor dit
onderdeel der vertooning allen lof verdient,
scheen zich hier en elders te hebben geïnspi
reerd op de Laban-schoöl. In deze Scène was
de groepeering der figuren zeer expressief
en buitengewoon sierlijk van vorm. Hoe jam
mer intusschen, dat de regie zelf door te
spaarzamen lichttoevoer op Je voorscène veel
verloren deed gaan van het schoóne effect.
Over het geheel was zij overigens weinig
kwistig met de Verlichting en een lampje
meer hier en daar ware het tooneelbeeld stel
lig ten goede gekomen.
Nu wij toch aan de reizangen toe zijn, moge
hier tegelijk worden aangestipt, dat zij de
hoogtepunten vormden van de harmonieuze
samenwerking der vier R. K. R.T.E.-afdee-
lingen, eendrachtig zich beijverend om het
Schoone Vondel-vers een Zoo Waardig moge
lijke verklanking te geven. Terwijl de „Rei
van Jodinnen" (al of niet gesteund door het
dameskoor) "aar aanvoerster Annie
Sweers de verzen declameerden en de dans
groep hun inhoud mimisch illustreerde was
daar het strijkorkest (voor de gelegenheid
met blazers en^ slagwerk versterkt) om vol
gens de intentie van Marius Monnikendam
en onder aanvoering van Piet Lamberts
den dichterlijken tekst tot geleide te dienen,
waartoe dan tevens het dameszangkoortje van
Dora van Weerelt het zijne bijdroeg.
Voor het laatste had Monnikendam weder
om de beproefde vocaiiseer-methode toege
past en ook nu werden daarmee verrassende
effecten bereikt. Als een klankbord van edel
metaal deden aldus de stemmen dienst voor
het spreekkoor, terwijl de instrumenten den
Vondel-tekst als omweefden met zilverig
spinsel,
weinig.
Onder de vrouwelijke executanten muntte
de waarZeggerin van Bep Lemm uit. Na de
rei-aanvoerSter was zij wel degene, die het
best met Vondel's taal overweg kon. Een
verrassing was IntusBchen zeker de Vorstin
van Thea Welschen. Zij Intoneerde niet al
tijd even juist; maar het zeggen der verzen
ging haar toch bijzonder goed af.
Summa summarum: een uitstekend Ver-,
zorgde en zeer geslaagde voorstelling, waar
op R.-K. R. T, E. met trots mag terugzien
en die wij zeggen het prof. Haring in
zijn dankwoord aan het slot gaarne
na er toe moge bijdragen, dat het spelen
van Vondel ook ln Rotterdam tot een tra
ditie worde.
L. H.
prezen worden de Fadaël (Samsons geboorte»
engel) van Bern. Hoffsehulte.
Wat voordracht betreft viel stellig de bode,
die dert ondergang der Dagonisten kwam ver
halen (P. Alberts) bijzonder te loven; op
den voet gevolgd door den ongenoemden, doch
hem na verwanten vertolker der Dagon-
part\j. Dan was Ig. Zwager als tuchtknaap,
een ruwe klant, vrij wel getroffen, al had hp
oogenblikken, die minder overtuigden. Voor
de rol van Gaza's vorst heeft John Jansen
figuur en stem mee; maar de, juiste techniek
voor het verzen-zeggen heeft hij nog niet
onder» de knie. En wat tenslotte den aarts
priester aangaat, dien Theo Linnémann ons
te zien gaf, begrjjpen we den toeleg der re
gie om wat humor te mengen ln al den ernst,
doch o.i, leeftt zleh daartoe deze figuur heel
Voor het décor-probleem had Frans Bus-
kens een goede oplossing gevonden, door de
Plaats der handeling „te Gaze, op Dagons
kerkhof, bij het hof" te omringen door aan
duidingen van het vorstelijk paleis (rechts)
den Dagons-tempel (in het midden) en het
geboomte van den „kerrekhof' (links), ter
wijl dan de eigenlijke speelruimte aan weers
zijden amphitheatersgewijze opglooide naar
den achtergrond, nochtans in het fond de noo-
dige spatie latend voor het spel.
Het spreekt van zelf, dat bij een zoo ge
acheveerde vertooning de costumeering niets
te wenscheü liet.
Onder de vertolkers der diverse rollen
Spande de Samson naar den eiseh de
kroon. Just Chaulet had zich in de fiJfuur
goed ingeleefd en vooral het klagelijk accent
van den gevallen held wist hij prachtig te
treffen, zonder aan de waafdlfheld van Is
raels rechter te kort te doen. Herhaaldelijk
riep zijn verschijning den lijdenden Christus
voor den geest, wiens voorafbeelding Sam
son was. Z(jn eerste onderhoud met de rei
der Jodinnen behoorde tot het beste van heal
den avond.
Naast hem mag voor goede declamatie ge-
De opvoering vrerd o.m. bijgewoond
door deken J- W. van Heeswijk en verschil
lende geestelijken der stad, prof. M- M. H.
Haring van Bagêveld, dr. C. M. Kleipool en
ir E. H. Kraayvanger namens „Katholiek
Rotterdam" beiden met hun dames. Prof. dr,
Z. W. Sneller, voorzitter van het Rotter
damsch Vondel-comité, had zich wegens
ziekte laten verontschuldigen.
Aan he( slot van den zeer geslaagden
avondsprak prof. Haring een woord van
hulde èn waardeering onder daverenden bij
val der aanwezigen.
Voor mevr. Xanda Stradowska, de leid
ster der dansgroep, waren er bloemen.
