Memorie van antwoord op het
Centraal Rapport.
k I
Voorstel tot verlaging der zakelijke
Bedrijfsbelasting
itóLS r~
hillegersberg.
DONDERDAG 25 NOVEMBER 1937
verhouding
De financieele
tusschen rijk en gemeenten
behoeft dringende ver
betering.
Aan verlaging van andere lasten kan
niet worden gedacht.
FINANCIEELE BESCHOUWINGEN.
bedrijf.
De R.E.T.
ROTTERDAMSCHE harmonie.
JUBILEUM LOUIS VAN TULDER.
40 JAAR ITALIAANSCHE
OPERA.
Herdenking te Rotterdam.
DAGELIJKSCHE ONGEVALLEN.
MUSEUM BOYMANS.
NIC. EEKMAN TE ROTTERDAM.
TENTOONSTELLINGEN.
FRANSCHE MUZIEK.
NEDERLANDSCHE DAMBOND.
T v MïZtFü J' ®00sten 0-2
DE PSEUDO-ADVOCAAT.
Oplichter weet ouden man geld
te ontfutselen.
NEERLANDS WEERMACHT EN DE
VERDEDIGING VAN HET
VADERLAND.
WITTE BEDJES-BAL.
OM DEN VLESBEKER.
burgerlijke stand.
j e^'AVaS GHr„ngeS- 51 J- W- Stubbe hn. 21
26rr£ 3t' 28 \r C' J' vaa der Tooien Jm.
DOOR DEN MIST MISLEID.
7
VERSCHENEN is de Memorie van
Beantwoording op het Centraal
Rapport over de begrooting der
inkomsten en uitgaven van de
gemeente Rotterdam voor den dienst
1938.
B. en W. merken o.m. op, dat de gemeente
lijke diensten diligent zijn om industrieën te
bewegen zich te Rotterdam te vestigen, wan
neer de kans daarop ook maar eenigszins aan
wezig lijkt. Het verwijt aan het gemeentebe
stuur van gebrek aan initiatief op dit punt
moet dan ook worden afgewezen. Hierbt) wor
de herinnerd aan de zeer groote ontwikkeling,
welke de installaties aan de Petroleumhaven
nemen. Het aantal arbeiders, werkzaam aan
de bedrijven van de petroleumhaven, bedraagt
thans 2500 tegen ongeveer 600 8 jaar geleden.
De petroleum verwerkende industrie heeft
als kapitaalintensieve industrie daarenboven
een grootere beteekenis dan men oppervlakkig
uit het aantal arbeiders zou afleiden.
Ten aanzien van de beschikking over ter
reinen voor vestiging van industrieën moet
onderscheid gemaakt worden tusschen bedre
ven, welke behoefte aan ligging langs diep
water hebben en die, voor welke de aanwezig
heid van binnenwater voldoende is.
Wat de laatste betreft, erkend moet worden,
dat ten gevolge van de saneering van de bin
nenstad en andere oorzaken zich een behoefte
aan dergelijke terreinen heeft doen gevoelen,
waaraan, mede ten gevolge van het feit, dat
de bebouwing de gemeentelijke grenzen aan
verschillende zjjden te veel nadert, in de laat
ste jaren niet steeds kon worden voldaan. Ver
wacht mag echter worden, dat de gelegenheid
om binnen de gemeentelijke grenzen industrie
terreinen aan binnenwater ter beschikking te
stellen, eerlang aanmerkelijk zal worden ver
ruimd. B. en W. hebben namelijk voorberei
dende maatregelen getroffen om een complex
van zulke terreinen in den Spaanschepolder
tot stand te brengen. Grenswijziging met de
gemeente Overschie is hiervoor noodzakelijk,
doch voorstellen daartoe bevinden zich in een
ver gevorderd stadium van voorbereiding.
Intusschen mag niet uit het oog verloren
worden, dat, gelijk herhaaldelijk bleek, som
mige takken van bedrijf dit geldt zoowel
voor nieuw te vestigen industrieën als voor
oorspronkelijk hier bestaande ondernemingen
de voorkeur geven aan verder van de stede
lijke centra gelegen plaatsen, waar goedkooper
aanbiedingen dan nu eenmaal in en om Rot
terdam mogelijk zijn, kunnen worden gedaan.
Uiteraard spelen daarbij allerlei kosten en ta
rieven en niet in de laatste plaats de loon-
factor, een groote rol.
Ook om deze reden gingen voor Rotterdam
eenige bedrijven verloren. Daartegenover staat
echter, dat er zich in de laatste jaren ook
verschillende nieuwe industrieën, bijvoorbeeld
consumptie-industrieën, in of onder den rook
van Rotterdam vestigden. Voor deze gaven
blijkbaar andere factoren, als b.v. de aanwezig
heid van hulpindustrieën of de omstandigheid,
dat binnen een straal van 50 K.M. om onze
stad 1/3 deel der bevolking van Nederland
leeft, den doorslag.
Ten slotte kan er op gewezen worden, dat
de gemeente voor industrieën, welke behoefte
hebben aan verbindingen met diep water, be
halve over de ontruimde terreinen aan den
Sluisjesdjjk, ook over diverse oeverterreinen
langs den Waterweg beschikt.
B. en W. zijn er van overtuigd, dat verdere
uitbreiding van de industrie ook buiten het
eigenlijke havengebied in onze stad dringend
gewenscht is; zij overwegen maatregelen tot
meer georganiseerde voorlichting in zake
industriëele aangelegenheden.
Tnnnel-Beukelsdijk.
Wat de tunnel-traverse betreft, waaromtrent
overeenstemming bestaat, kan worden mede
gedeeld, dat hiermede zoo spoedig zal wor
den aangevangen, dat de gereedkoming vóór
de opening van den Maastunnel is verzekerd.
Hiertoe behoort ook de tunnel-Beukelsdijk.
In verband met den aard van dit werk zal de
uitvoering daarvan geschieden door de Neder-
landsche Spoorwegen. Deze zijn bezig met het
opmaken van het bestek. Zoodra dit gereed is,
zal aanbesteding kunnen plaats vinden.
Ten aanzien van de verbetering van het Van
Hogendorpsplein kunnen B. en W. voorshands
geen toezegging voor een spoedige uitvoering
doen.
De Technische Dienst is met de bestudeering
en voorbereiding van de saneering van den
Stadsdriehoek en de daarmede gepaard gaan
de verkeersverbeteringen zoover gevorderd,
dat binnenkort een uitgewerkt voorstel van
dien Dienst mag worden tegemoet gezien.
Het Hofplein-plan.
De werken met betrekking tot het Hofplein
plan kunnen inderdaad niet eerder worden
aangevat dan nadat de Rottedjjk ls doorge
stoken. Hiervoor is de toestemming noodig
van het Hoogheemraadschap Sohieland. Dit
stelt daarvoor voorwaarden, waaromtrent
reeds grootendeels overeenstemming is ver
kregen. Alleen t.o.v. de sluis aan de Vlasmarkt
toestaat nog verschil van meening; of hiervoor
spoedig een oplossing zal worden gevonden,
hangt niet uitsluitend van B. en W. af.
Daarnaast moge er nog aan worden herin
nerd, dat het de bedoeling is het Hotplein-
pian c.a. met financieele medewerking van het
Werkfonds tot stand te brengen. Deze mede
werking ls evenwel nog niet verkregen.
Het stratennet op den Linker
M aasoever.
Met de opmerkingen over de slechte ver
binding van het stratennet op den linker
Maasoever en den Groenen Kruisweg, kan
volledig worden ingestemd, Tei*ake wordt
reeds met de diverse instanties overleg ge
pleegd. Er wordt naar gestreefd bedoelde aan
sluiting gereed te hebben bij de ingebruik
neming van den tunnel.
Blijkens het Centraal-Rapport is er bij het
onderzoek van de begrooting in de afdeelingen
door verschillende leden op gewezen, dat het
niet juist zou zjjn den financieelen toestand der
Gemeente gunstiger voor te stellen, dan deze
in werkelijkheid is. Met deze opmerking kun
nen Burgemeester en Wethouders ten volle in
stemmen. Zjj hebben dan ook in den brief,
welke de begrooting vergezelde, de zwakke
punten geenszins verzwegen. Met name hebben
zij, zooals elders in het Centraal-Rapport
wordt geconstateerd, gewezen op de omstan
digheid, dat de wachtgelden, evenals het na-
deelige saldo van het laatst afgesloten dienst
jaar, wederom naar den kapitaaldienst zijn
overgebracht, dat nog geen afschrijvingen op
de ongedekte crisisuitgaven konden worden
geraamd en dat voor vele uitgaven, die in
een gemeente als Rotterdam uit de gewone
middelen behooren te worden gekweten, zal
moeten worden geleend.
B. en W. wallen geenszins verhelen, dat het
een nadeel is te achten, dat onder deze om
standigheden geen volkomen juist beeld van
den financieelen toestand kan worden gege
ven. Zou men het geraamde nadeelige saldo
van 1.400.000 met het bedrag van de wacht
gelden willen verhoogen, en op 3.400j|p0 wil
len stellen, dan zou daartegen geen bezwaar
kunnen worden gemaakt. Zou men bij dit te
kort vervolgens willen optellen het bedrag, dat
wegens bijzondere bijdragen uit het Werkloos-
heidssubsidiefonds aan ontvangsten is ge
raamd, waardoor het tekort zou stijgen tot
7.400.000, dan zou dit, op grond van de des
betreffende voorschriften, niet onjuist mogen
worden genoemd. Zou laatstgenoemd bedrag
nog worden verhoogd met een redelijke aflos
sing op de crisisuitgaven, dan zouden B. en W.
ook daartegen geen bedenking kunnen opwer
pen. Echter zou evenzeer kunnen worden vol
gehouden en hieruit blijkt wel ten duide
lijkste hoe verward de toestand is dat de
begrooting sluit, zoodra het Werkloosheids-
subsidiefonds in staat zal zijn ten volle het
bedrag uit te keeren, waarop de Gemeente, ook
volgens de Regeering, aanspraak zou kunnen
m&kn. Zooals den Raad bekend is, wordt op
deze uitkeeringen een bedrag van rond
2.000.000 per jaar ingehouden. Zou de Ge
meente over dit bedrag de beschikking krijgen,
dan zou het tekort van 1.400.000 worden
overbrugd, en zou tevens kunnen worden afge
zien van het brengen van gewone uitgaven
ten laste van den kapitaaldienst. Ook zouden
de wachtgelden in den gewonen dienst kunnen
worden verwerkt, indien voor het verleenen
van steun aan de z.g. zelfstandige werkloozen
een bevredigende regeling zou worden getrof
fen.
B. en W. hebben gemeend goed te doen deze
varianten, die nog verder uitgewerkt zouden
kunnen worden, niet in den geleidebrief van
de begrooting voor 1938 op te nemen. Geens
zins hebben zjj bedoeld daarmede te kennen
te geven, dat de financieele toestand ook niet
op andere wijze kan worden toegelicht. Zij
hebben slechts aansluiting gezocht bij de wijze
van berekening van het eindcijfer van de be
grooting van het loopende jaar. Door niet
in eens tot een andere berekening over te
gaan, wordt de beoordeeling vereenvoudigd.
In de hierboven gegeven beschouwingen ligt
tevens de verklaring van het feit, dat onze
Gemeente, in weerwil van tekorten op den ge
wonen dienst, geen noodlijdende gemeente is.
De Gemeente toch zou eerst „noodlijdend" zijn,
wanneer de begrooting na toewijzing van het
volle bedrag aan uitkeeringen uit het Werk-
loosheidssubsidiefonds, nog een tekort zou
toonen. Daar dit geval zich sedert de inwer
kingtreding van de Wet van 22 Dec. 1933 (S.
715) tot steun aan noodlijdende gemeenten
niet heeft voorgedaan (in 1934 werd voor het
uitgestooten bedrag van bijna 10.000.000 een
bijzondere regeling getroffen, terwijl daarna
de bzondere bijdragen uit het Werkloosheids-
subsidiefonds werden gereduceerd), heeft de
Gemeente ook geen bijdragen van het Rijk
voor den gewonen dienst kunnen vragen of
ontvangen. Hieruit moge blijken, dat het res-
teerende tekort niet mag worden beoordeeld
naar art. 5 der Wet tot steun aan noodlijdende
gemeenten, doch dat daarop van toepassing is
het bepaalde in de artikelen 9 en 10 van den
in Stbl. No. 448 opgenomen algemeenen
maatregel van bestuur, als bedoeld in art. 8
der Wet van den 4den Maart 1935, houdende
voorzieningen ter zake van gemeentelijke kos
ten van werkloosheidszorg (Stbl. 76), B. en W.
vertrouwen, dat de extra-bijdrage en de belas-
tirngbijdrage uit het WerklooSheidssubsidie-
fonds geheel a fonds perdu zullen worden ver
strekt.
Het voor-overleg, dat in vorige jaren met
de Regeering heeft plaats gehad, steunde meer
in het bijzonder op de kasgeldcontracten. Bij
deze privaatrechtelijke overeenkomsten toch
had de Gemeente zich moeten verbinden de
begrooting overeenkomstig de wenschen van
de Regeering in te richten. B. en W. deelen de
in het Centraal-Rapport uitgesproken mee
ning, dat de financieele verhouding tusschen
het R(jk en de gemeenten en de regelingen van
het Gemeente- en Werkloosheidssubsidiefonds
dringend verbetering behoeven.
Met betrekking tot de diverse ramingen van
ontvangsten en uitgaven is in het Centraal-
Rapport terecht geconstateerd, dat vele ra
mingen met die van 1937 verschillen. Naast
de daar genoemde voorbeelden betreffende de
rente-besparing op geconverteerde leeningen
en het onderwijs, zouden nog andere kunnen
worden gesteld. Dat vele posten lager hadden
moeten worden geraamd, althans niet hooger
dan voor het loopende jaar, meenen B. en W.
te moeten bestrijden. Zjj willen daartoe niet
volstaan met te verwijzen naar de gegeven
toelichtingen, maar nog eens uitdrukkelijk
verklaren, dat hun bij het op
stellen van de diverse ra
mingen steeds v oor oogen
heeft gestaan, dat een slui
tende dienst van het aller
grootste belang voor de Ge
meente moet worden geacht.
Dit spreekt overigens zoo voor zichzelf en dë
begrooting is in haren geheelen opzet zoozeer
van de gedachte doortrokken, dat een ver
klaring te dien opzichte in den geleidebrief
achterwege is gebleven. Nu uit het Centraal-
Rapport blijkt, dat meerdere ledeh een her
nieuwd-getuigenis op prijs stellen, willen B. en
W. niet nalaten dit op deze plaats te geven. Zij
erkennen, dat, ook wanneer de aanspraken
der Gemeente op hoogere uitkeeringen wegens
de te haren laste gebleven uitgaven voor
werkloozen- en armenzorg ten volle zouden
worden gehonoreerd, toch steeds de uiterste
soberheid zou moeten worden betracht.
In dit verband mogen B. en W. aandacht vra
gen voor het feit, dat de problemen van oen
zoo efficient mogelijk beheer thans anders lig
gen. In de laatste jaren van verminderde be
drijvigheid kon het effect van genomen maat
regelen tot vereenvoudiging van den dienst
duidelijker blijken dan thans, nu de diensten
door een nauwlettend toezicht op de aanne
ming van nieuw personeel telkens worden ge
dwongen zich af te vragen of het werk met
eenvoudiger middelen nog even doelmatig kan
worden verricht. Na al de samenvoegingen, die
reeds hebben plaats gehad, zou een verder
gaande concentratie veelal tot desorganisatie
moeten leiden. De wijze, waarop de diensten
worden beheerd, kan iedere redelijke critiek
doorstaan.
De zakelijke belasting op hel
Vele wenschen en verlangens moesten wor
den ter zijde gesteld. Dit geldt niet alleen
voor de salarissen en loonen, maar ook voor
de belastingen. Wat dit laatste betreft, wordt
in het Centraal-Rapport bijzondere aandacht
gevraagd voor de zakelijke belasting op het
bedrijf, die onder de tegenwoordige omstandig
heden als zeer onbillijk wordt gevoeld. Deze be
lasting is ingevoerd op voorstel van B. en W.
d.d. 25 Maart 1921 naar aanleiding van de uit
breiding van het gemeentelijke belastinggebied
bij de Wet van 30 December 1920 tot wijziging
van de Gemeentewet en de Wet op de inkom
stenbelasting 1914. Bedoelde belasting mag
slechts worden geheven aan die ondernemin
gen en inrichtingen, welke binnen de gemeente
een bedrijf uitoefenen en waar ten minste ge
middeld tien arbeiders werkzaam zijn, wier
loonbedrag blijft beneden een zeker bedrag,
dat voor een gemeente als Rotterdam bij alge
meenen maatregel van bestuur op 2500 per
jaar is bepaald. Maatstaf voor de heffing is
het gemiddeld aantal van zoodanige arbeiders.
Derhalve zijn de talrijke bedrijven, die nooit
met meer dan enkele personen werken, steeds
van deze belasting vrijgesteld. Voorts is in de
gemeentelijke verordening nog bepaald, dat
wegens arbeiders, die op den lsten Januari
van het belastingjaar den vollen ouderdom van
17 jaar nog niet hebben bereikt, geen belas
ting verschuldigd is, zoodat een aantal arbei
ders en arbeidsters op timmermanswerkplaat
sen, ateliers, kantoren, e.d. niet worden mede-
gerekend. Het behoeft dan ook niet te verwon
deren, dat op een aantal zelfstandige bedrijven
te Rotterdam van ruim 20.000 nog geen 1240
onder de belasting vallen. Tenslotteis het
tarief van de belasting degressief in dier
voege, dat het bedrag van 12 per arbeider
per jaar eerst geheven wordt bij bedrijven met
gemiddeld twintig of meer arbeiders, terwijl
voor kleinere zaken minder wordt berekend
(bjj 10 arbeiders 2 per arbeider per jaar).
Hoewel deze belasting een goeden grondslag
heeft, omdat er van wordt uitgegaan, dat de
Gemeente voor een groot aantal arbeiders,
wier loon beneden 2500 ligt, bijzondere kos
ten moet maken, die langs anderen weg niet
of slechts ten deele worden vergoed, zooals
onderwijs, ziekenverpleging, enz. willen B. en
W. toch gaarne erkennen, dat aan die heffing
het bezwaar verbonden is, dat deze belasting
niet, zooals dat b.v. met de opcenten op de
dividend- en tantièmebelasting het geval is, in
alle gemeenten wordt geheven. Daarom stel
len B. en W. zich voor een verzoek tot de
Regeering te richten om te bevorderen, dat
deze heffing meer uniform over het geheele
land plaats vindt. De raming van de vermoe
delijke opbrengst in 1938 houdt verband m
de omstandigheid, dat vele bedrijven,' die :zf
dank zij de steunregeling tijdelijk van
een teveel aan arbeiders hebben kunnen ont
doen, thans weer in staat zijn een grooter
aantal werkkrachten in dienst te nemen. B-
enW. zijn intusschen bereid
een nieuw voorstel tot ver
laging van deze belasting
te doen voorbereiden en, na
overleg met de betrokken Commissie, bij den
Raad in te dienen. Met de geldelijke gevolgen
zal bij de Nota van Wijzigingen rekening kun
nen worden gehouden.
Overigens zal aanverla-
ging van lasten nog niet
k-u nnenworden gedacht. Zoo
hebben B. en W. wederom het voorstel moeten
doen de opcenten op de hoofdsom der Gemeen-
tefondsbelasting op 75 te bepalen.
De haventarieven.
Met betrekking tot de haventarieven mer
ken B. en W. op, dat de Regeering, rekening
houdende met den gang van zaken in 1936,
aanleiding heeft gevonden in totaal f 786.037
als bijzondere bijdrage uit het Werkloosheids
subsidiefonds toe te kennen of 72.009 min
der dan het bedrag, dat werd gedeclareerd.
Dit moge voor 1936 nog geen groot verschil
zijn, toch komt deze nadere beslissing der
Regeering in strekking hierop neer, dat de
begrootingsraming niet door een hoogere op
brengst ten gevolge van de toeneming van
het scheepvaartverkeer zal kunnen worden
overschreden, omdat al hetgeen, met inbe
grip van de uitkeering boven de begroo
tingsraming zou worden ontvangen, op
de bijzondere bijdrage uit het Werkloos
heidssubsidiefonds in mindering wordt ge
bracht. Echter valt op te merken, dat
de Regeering er in beginsel niet afwij
zend tegenover staat de uitgaven, welke
verband houden met de verbetering van de
outillage van de haven, mede bij de berekening
van de compensatie in aanmerking te nemen,
wanneer de omstandigheden daartoe zouden
kunnen leiden.
Naar aanleiding van de vraag gesteld in het
Centraal Rapport of het noodig is, dat het
bedrijf der R. E. T. met aanzienlijke verliezen
blijft werken, brengen B. en W. in herinne
ring, dat het vorig jaar een commissie in het
leven is geroepen om inzake de te verwach
ten ontwikkeling van het personenvervoer in
en om Rotterdam advies uit te brengen. Zijn
B. en W. goed ingelicht, dan kan het rapport
van deze commissie spoedig tegemoet worden
gezien. Zij zullen zich omtrent de taak, die
het gemeentelijk tram- en busvervoer heeft
te vervullen, na kennismaking van het rap
port, nader beraden.
Gas- en Electriciteitsbedrijf.
Dat het gas- en electriciteitsbedrijf elkan
der onnoodig felle concurrentie aandoen en
dat aan de gemaakte reclame gelden worden
verspild, kunnen B. en W. niet beamen.
Wat de tarieven betreft, kan worden me
degedeeld, dat de laatste belangrijke verla
ging van 't electriciteitstarief heeft gebracht,
wat daarvan werd verwacht, n.l. een hooger
verbruik, waardoor niet alleen de ingezetenen
individueel, maar ook de bedrijven in verren
omtrek, van de betere en goedkoopere pro
ductie konden profiteeren zonder de winst
van het bedrijf in gevaar te brengen.
De kapitaaldienst'.
In den geleidebrief ls ten aanzien van den
kapitaaldienst reeds medegedeeld, dat met
de Ged, Staten dezer provincie een briefwis
seling wordt gevoerd nopens dé uitgaven, die
naar haren aard ten laste van den kapitaal
dienst moeten worden geboekt. Ofschoon ter
zake nog geen uiteindelijke beslissing is ge
nomen, kan toch wel worden vermeld, dat
Ged. Staten, mede namens de regeering, heb
ben berieht, dat voor kapitaalsuitgaven
behalve die voor den tunnelbouw in 1937
in geen geval een hooger bedrag kan worden
toegelaten dan ongeveer de helft van het
bedrag der aflossing op de gevestigde schuld.
In totaal zou derhalve ten hoogste plus minus
5.500.000 plus de voor 1937 geraamde kos
ten van den tunnelbouw ad 3.245 000 (ver
moedelijke uitkomst 2.645.000) of tezamen
8.745.000 (8.145,000) mogen worden ver
werkt.
Naar aanleiding hiervan hebben B. en W.
de ramingen herzien in dier voege, dat zou
worden uitgegeven voor:
a. den technischen dienstf 2.576.763
b. de bedrijven2.805.200
5.381.963
c. de werkfondswerken1.166.000
d/e de werkverschaffing 600.600
Totaal 7.148.563
B. en W. hebben daarbij onder de aandacht
van Hooger Bestuur gebracht dat de mede-
deeling, dat de gemeente Rotterdam tot geen
hooger bedrag dan 5.500.000 wegens kapi
taalsuitgaven mag komen, geen andere strek
king kan hebben dan deze, dat de gemeente
practisch geen werken meer door bemidde
ling van het Werkfonds zal kunnen doen
uitvoeren.
Vertrouwd mag worden, dat dit niet in de
bedoeling van de regeering zal kunnen lig
gen.
Juist het feit dat de uitgaven ter zake van
de werkloosheid de ontwikkeling van de
gemeentelijke schuld ongunstig beinvloeden,
zou een reden te meer zijn om werken, dié
voor uitvoering met behulp van het Werk
fonds in aanmerking kunnen komen, te doen
uitvoeren. Een verdere beperking van deze
werken zou hiertegen ingaan.
In dit verband hebben B. en W. er op ge
wezen, dat, zelfs wanneer ten volle rekening
zou worden gehouden met de uitgaven van
den tunnel onder de Nieuwe Maas hetgeen
wegens de getroffen financieringsregeling
niet juist is te achten de schuld toch nog
zou verminderen, aangezien de kosten voor
1937, aanvankelijk geraamd op 3.245.000 tot
2.645.000 kunnen worden teruggebracht. In
totaal zal dan 9.793.563 worden uitgegeven,
tegenover een aflossing van totaal 10.860.000
In 1938 zal voor de verschillende hierbo
ven vermelde onderdeelen meer noodig zijn,
n.l. voor normale werken in totaal 3.715.000,
voor de bedrijven 4.800.000 en voor de
werkverschaffing 635.000, totaal 9.150.000.
De verhooging is voor een belangrijk deel
toe te schrijven aan de nieuwe investeeringen
in de technische en winstgevende bedrijven,
die in verband met de opleving tot uitbrei
ding moeten overgaan. In dit verband valt te
denken aan de levering van electrische ener
gie aan de spoorwegen (electrificatie van den
spoorweg naar Gouda), aan een uitbreiding
van de telefoon en van de drinkwaterleiding.
Deze uitgaven, die ten deele nog niet op den
kapitaaldienst van de ontwerp-begrooting
zijn vermeld, omdat de voorstellen nog bij
den raad moeten worden ingediend, zullen
niet kunnen worden ontgaan. Voor zoover
noodig zij opgemerkt, dat de hier beoogde
werken hun eigen rente en aflossing opbren
gen. Bijgevolg wordt de gewone dienst niet
met deze uitgaven verzwaard. Doch ook in
1938 zal voor normale werken, de bedrijven
en de werkverschaffing in totaal minder
worden uitgegeven dan het bedrag van de
aflossing, hetwelk in de begrooting voor 1938
moest worden geraamd op 11.350.000.
Herdenking van het 70-jarig bestaan.
Vandaag is het 70 jaar geleden, dat de Rot
terdamsche Harmonie werd opgericht. Aan
vankelijk was di. gezelschap het muziek
korps van de Koninklijke Scherpschutters. In
Augustus 1914 is het orkest met het Scherp
schutters-Instituut overgegaan naar de Vrij
willige Landstorm. Bij de reorganisatie van
de Landstorm is het orkest veranderd in
Rotterdamsche Harmonie, directeur A.
Haanstra.
Op 14 Januari a.s. zal het jubileum feeste
lijk worden herdacht.
Ter eere van zijn 25-jarig zangersjubileum,
zal de vermaarde tenorzanger, de heer Louis
van Tulder, op Vrijdag 17 December a.s., al
hier in de Groote Doelezaal gehuldigd wor
den bij de uitvoering van Haydn's „Die Schöp-
fung" door de Af deeling Rotterdam van de
Maatschappij tot bevordering der Toonkunst.
Voor deze gebeurtenis is een Eere-Comité
gevormd onder het eere-voorzitterschap van
den Burgemeester van Rotterdam, terwijl de
volgende personen mede daarin zitting zullen
hebben: de dames L. Cocheret-Lelyveld, I. M.
van Dugteren, A. P. de Haan-Manifarges, A.
Lycklama Nijeholt, R. Philipp- Andriesse en
de heeren J. H. Besselaar Jr., D. G. van Beu-
ningen, H. Diemer, J. V. Dupain, Phons Dusch,
L. Evers, Eduard Flipse, mr. J. R. Goddard,
A. J. M. Goudriaan, M. H. van Hertzfeld, J.
E. Hindriks, A. W. Hoette, mr. H. F. Hoyer,
mr. L. J. Hijmans van den Bergn, A. C. j.
Kaltwasser, P. van den Kerkhoff, J. R. Kor-
nacker, H. Kuijpers, Ph. Mees, mr. W. C.
Mees, ds. F. c. Meyster, C. de Monchy, H.
Nijgh, Phs. van Ommeren P.Jzn., Willem Pij
per, J. B. J. Ratté, Georg Rijken, H. H. Tobé,
N. J. F. Trijsburg, W. Veder, W. N. J. van
Ditmar, Otto Glastra van Loon, S W. J. Scha
de v. Westrum.
Aldus is gezocht te bereiken, dat het jubi
leumconcert een luisterrijk en een algemeen
Rotterdamsch karakter zal dragen, den emi-
nenten zanger waardig.
Een lijst, vermeldende de namen van hen,
die aan het huldeblijk hebben bijgedragen, zal
den jubilaris worden overhandigd.
Na Amsterdam en Den Haag was thans de
beurt aan de Maasstad voor een herdenking
van het 40-jarig bestaan met „Manon Les-
caut".
Met een prima bezetting der solisten
partijen door Sara Scuderi, Antonio Melandri
en Spartaco Marchi, waarover de loftrompet
kan en moet worden gestoken.
Behalve de opera-voorstelling als zoodanig,
was er natuurlijk ook de huldigings- en her
denkingsrede door president-commissaris van
Dordt. Als een bijzonderheid daaruit tippen
wij aan, dat de feestredenaar herinnerde aan
het samentreffen van dit 40-jarig jubilé met
het gouden jubeljaar van den Grooten
Schouwburg, dien hij den mooisten van heel
Nederland noemde.
Na den heer Van Dorth sprak nog de heer
Van Tricht, vertegenwoordiger van de mu
ziekuitgeversfirma Sosogno en Ricordi te
Milaan, die na speciaal maestro De Vecchi
een echten meester te hebben gehuldigd
een opwekking tot het Rotterdamsch publiek
richtte, om niet enkel naar bekend en ge
liefd werk te komen luisteren, maar ook zijn
waardeering te toonen voor noviteiten welke
gegeven worden. Dit in verband met de a.s.
opvoering van Mascagni's „Lodoletta" een
opera, die in Nederland speelt. Het jubilee-
rende ensemble bood hij tot slot een krans
aan.
Te voren waren de drie hoofdsolisten
reeds van één- tot driemaal bebloemd en
was ook aan Yvonne Georgi, de leidster van
het ballet, een bloemenhulde gebracht. Haar
opkomen in Oostersch gewaad was een ver
rassing, want we dachten dat zij dezen avond
absent zou blijven.
De uitvoering was nl. niet geopend met
het Walpurgisnachtballet, zooals aangekon
digd, doch met het Wilhelmus, nadat Edmon-
do de Vecchi bij zijn verschijnen op den
dirigeerstoel met een gala-krans was bedacht
onder fanfares en applaus. En we geloofden
dat men het daarbij zou laten. De verras
sing steeg inmiddels ten top, toen na de pauze
zoowaar midden tuschen de Puccini-partituur
de h aust-muziek inzette. Door een kleine
Kn!+lrL^ m de or8anisatie was men voor het
nanet met tijdig gereed geweest en nu dacht
wctPiWï rf- aldus het verzuim te hunnen
flnim van ^re 6611 verschuiving tot na
afloop van de Manon" toch een betere op
lossing geweest. p
Geheel bezet was de zaal niet; maar de
opkomst tegen gala-prijs bleek toch vrii be
vredigend, gezien mede de omstandigheid
dat er voor deze week drie opera's pius nóg
een jubilé-voorstelling op het program staan
Evenals Maandag bij de Russen, was ook nii
burgemeester Droogleever Fortuyn aanwezi?
Vrijdag „Aïda".
L. H.
De 14-jarige J. Buberman wonende Hud-
sonstraat is gisteren op het Marconiplein door
zijn vork van de fiets gevallen. Met verwon
dingen aan kin, en een lichte hersenschud
ding is de jonge per auto van den G.G.D
vervoerd naar het ziekenhuis aan den Cool-
singel.
"7 In d5 Warande is gisteren de
60-jange J J. Kievits wonende aldaar, die
juist hersteld was van een vorige aanrijding,
aangereden door een auto. De man brak zijn
linker scheenbeen en is opgenomen in het
ziekenhuis aan den Coolsingel
Gisteren is de 12-jarige' M H. Hordijk
wonende Wolphaertsstraat bij het spelen in
de Oostvoornschestraat over een stoep geval
len Met inwendige kneuzingen is het meisje
in het ziekenhuis aan den Coolsingel op
genomen.
De 74-jarige J. Faas uit de Oranjestraat
is gisteren op de Gedempte Glashaven over
een trottoirband gevallen, waardoor hij te-
recht kwam in de etalage van den kapper
J. J. de Haan. Met snij wonden is de man op
genomen in het ziekenhuis aan den Coolsin-
gel. 1
Naar wjj vernemen heeft het Museum
Boymans uit particulier bezit drie belangrijke
bruikleenen ontvangen, te weten: een levens
groot portret van den beelhouwer Strada door
Jacopo Tintoretto, een mansportret door Jcos
van Cleve, benevens een schilderij: „de Alchi
mist" door Jan Steen.
De belde eerste weken behoorden tot de
voormalige collectie-Kauffmann te Berlijn.
De te Parijs gevestigde Nederlandsche
kunstenaar Nicolaas Eekman exposeert mo
menteel in „De Schakel" te Rotterdam,
Delftsche vaart 14.
In de kunstzaal van Gebr. Koch te Rotter
dam wordt van 25 November tot 25 December
a.s. een tentoonstelling gehouden van schilde
rijen door mej. Cis van Dorsser, oud-leerlinge
der Rotterdamsche Academie.
Op het derde Zaterdagmiddagconcert, 27
November a.s. van het Rotterdamsch Phil-
harmonisch Orkest, zal als solist optreden
Jacques Thibaud met de Symphonie Espag-
nole van Lalo en Rondo Capriccioso van
Saint-Saëns. Het orkest speelt Marche Ecos-
saise van Debussy, Le Festin de l'Araignée
van Roussel en Boléro van Ravel.
Voor de hoofdklasse-competitie, afdeeling
Rotterdam, vond in de zevende ronde onder
staande ontmoeting plaats.
ROTTERDAM C.D.R.
D. H. MöllenkampJ. J. v. d. Reijden 1 1
C. Janneman—B. C. Klijn 2—0
W. RoozenburgG. J. Jager 1 1
H. Kinnegin—J. v. d- Voort 11
J. AnimoL. B. Damgraag 11
A. HaagenaarsPh. van Prooijen 20
J. de JongG. v. d. Burg p1
G. de Jongh—G. Dammer 1—1
W. de WarleD. 't "Ji 2—0
H. E. E. Dehnert—P. Bakker 0—2
Totaal 12—8
Eveneens werd gespeeld de wedstrijd Het
Westen-Constant. De gedetaillerde uitslaa
luidt: 8
HET WESTEN CONSTANT
H. M. Lev jeJ. CoS
tv. s. uc xxaaa JTJ
ïï*;iVILLeÜe~J- Foster v
P.Mahn-D. Winkelman A
Wfrsma-J. v. d. Doe Ó-2
J. Buller—Ph. J. Ham n_2
j' Door0^6""13' H' Idzerda 1~1
t' r tl" Koopmeiners 20
G- Hoogendoorn—L. van Bergen 0—2
Voorloopige uitslag 810
X). Hangpartij, welke remise zal worden,
waardoor Constant wint en de bovenste plaats
herneemt.
Verder speelde Charlois tegen Hendrik Ido
Ambacht.
CHARLOIS HENDRIK IDO AMBACHT
J. LemsP. Smaal o2
C. Ketting—B. Dijksman 1_1
A. Krays—W. Korevaar i—j
A. W. Kleingeld—A. v. Helden 1—1
J. C. Eijgel—B. Helderop 2—0
P. v. VreeswijkT. v. d. Ven o2
J. NöllenW. Singewald 2—0
L. Boogaard—J. Rijsdijk Jj
p. v. d. DoelC. Roodbol 02
H. Willemsen—S. de Waard 1—1
Op het politiebureau aan de Oostervant-
straat is in bewaring gesteld de 41-jarige
voerman C. van D. terzake van oplichting
van ƒ3000 ten nadeele van den 75-jarigen
H. W., wonende in het westelijk stadsdeel.
Genoemde personen kenden elkander reeds
jaren uit een vroegeren werkkring. Van D.
wist, dat de oudman wat geld had en van
deze wetenschap heeft hij grif gebruik ge
maakt. Omstreeks 1930 is van D. reeds be
gonnen met het leenen van geld van H. W.
De geleende som liep geleidelijk aan op tot
1000, en W. ging bezwaar maken en wilde
geen geld meer leenen.
De voerman moest daarop iets verzinnen
en op een goeden dag vertelde hij aan W.f
dat hij een proces had loopen, dat eerstdaags
zou worden beëindigd en dan zou hij over
voldoende middelen beschikken om de ge
leende som terug te betalen. Zijn advocaat
had hem echter doen weten, dat eerst nog
enkele financieele moeilijkheden uit den weg
moesten worden geruimd en daarvoor was
natuurlijk tijdelijk geld noodig. Van D. vroeg
nu aan zijn ouden „vriend" in een café te
komen aan de Gouvernestraat, waar hij den
advocaat zou ontmoeten.
W. liet zich bepraten en ging naar het
aangewezen café. Nauwelijks eenige minuten
binnen of van D belde op, dat de advocaat
onmogelijk kon komen, maar deze wilde W.
toch wel even gaarne per telefoon spreken.
En zoo waar er kwam een andere stem aan
de lijn. De „advocaat" vertelde over het pro
ces, dat gunstig zou verloopen, maar om het
d°fi volkomen te bereiken, daarvoor was
geld noodig. w. gaf zich gewonnen en leen
de opnieuw geld aan van D. Ettelijke malen
heeft de oude man zich op deze wijze laten
overhalen naar het café te komen, waar v.
D. steeds aan den draad kwam, zijn stem
veranderde en dan als „advocaat" optrad.
Inmiddels was het geleende bedrag al opge-
loopen tot 3000.
Veertien dagen geleden kreeg W. er ge-
lioeg van en waarschuwde de politie met het
gevolg, dat van D. werd aangehouden. Hij
is in bewaring gesteld en bekende het geld
ten eigen bate te hebben aangewend.
Het tragische van het geval is, dat W.
gisteren in den ouderdom van 75 jaar is
overleden.
Voor de afdeeling Rotterdam van den Na-
tionalen Bond „Het Mobilisatiekruis" zal mor
genavond in het gebouw der St. Joseph Ge
zellen Vereenlging aan het Stationsplein, gen.
majoor Jhr. J. T. Alting van Geusau een
voordracht houden over het onderwerp: Neer-
lands Weermacht en de verdediging van het
vaderland.
Het Witte-Bedjes-Bal Zaterdagavond j.l. ge.
nouden in Pschorr heeft opgebracht 750.
Totaal 9—11
Charlois telde 1 invaller, H. I. A. was volledig.
Het tiental van den Rotterdamschen Dim-
bond, hetwelk Zaterdag tegen het Haagsche
Zal uitkomen, is als volgt samengesteld:
1. C. Janneman, 2. Ph, J. Ham, 3. H. F. Kinne
gin, 4. G. v. d. Waals, 5. J. Blom, 6. K. J. Boosten,
7. J. v. d. Bergh, 8. E. La Rondelle, 9. J. v. d.
Doe, 10. A. Hagenaars.
Reserves zijn o.m. A. M. Olsen en D. v. d.
Veer.
Aangiften van 24 November 1937. T?"
BEVALLEN: H. J. v. Zuijlekom—Ju z. &-*$?>
A. v. d. Bemt—v. d. Sman z. M. F. Bëmöfti
Haneveld d. M. J. HoemarKole z. J.
d; ~,!C' M- c- Bezemer—den Hollan-
dei z. A. M. Malains—Dullens z. C A W
Postma—v. Franeker z. E. Steennis—Vink d.'
Wens veen-Kerkhof z. B. de Boon—v.
SJ® J,A" KruitBrand d. M. P Vet-
ter-Mostert d T, M. Kop Jan,en-de Jong
27 i 1 a' ^(Jetflns jd. 27 j. - IC. Doruyter jm
27 j. en A. Klein jd, 23 J. W. do Gous jm 35
ime% i Ven n6 Jd- 25 j- - c' van der Ham
jm. 20 j. en D. van der Linde jd. 19 j -ah
P.6 J Janze "jm. 27^ 16n ^ema Jjd. 2l j. -1
23 j. - P. J. Jochems6 jm 'm'i V«n f,<irHS1'|llj3 ;|d"
Jd. 22 j. G. van der^LeR2/m 25 j eTl^T
Grumke jd. 22 j. - W. C. Loeve wed 46 j en J
van der Gaag wed. 41 j. L. Martens lm 25 1*
en A. M. E. van Bakel jd. 1«J j._^ ^MeMSetV
jm. 24 j. en H. Hoofdman jd. 17 j. o pm
jm. 23 j en E. Kreuk jd. 24 j. R. j, Reertuk
jm. .4 j. en A. J. M. de Greeff jd. 26 J. B.
Roo(jens jm. 26 j. en A. Remeljstm jd. 20 j
Mm !an d™ S„a"de im' 21 en M' A- Melching
Sohut jm. 24 j. en E. van Kasteel
T m? F- J. W. B. Slmonelli jm. 56 J en
22 1 et' T F' Van der Wedden Jm.
ter Jm 20 f"*na1 Bi" Jd' 19 j' de Win-
van doV 5? Stevens jd. 18 j. A. P.
j. c 3m<23 3' en H- Witvliet jd. 19
J. - L P' PretT 35 J' Beklnk 32
jd. 23 j. M van fe', 26 3' en C" van dor Graaf
der Linde jd M 27 f S. M. van
M. B. Ren 1 era fd. L a f U„en A"
J- J. C. Maass jd 23 i c- U 3m' 27 en
G. J. van Donk jd 26 j -?"j E FitI 28( 3'
j. en L. de Vries jd. 25 1 r r"™ Jm' 2<t
Sluijs jm. 45 j. en G. F. kwaak ld' t der
K. van der Stel jm. 29 J en E P d f. 3' J'
29 J- - J. M. Valstar irn Vn fABastlaansQ jd.
22 J. - J. Barnouw 1m J0.3- en A' M' Been jd-
J. C. J a Ril f® j- en G- Cleef ges. 43
24 j. t' Rnon 3' en M" van Leenen jd.
G H R„? 3' ®n VrolUk jd. 26 j.
j t j'm- J- en M. J. Bocre jd. 23
21 t A' Duijts lm- 24 J. en M. Swaan jd.
„L K- ter Haar wed. 50 J. en N. van der
Wilt wed, 49 j. A. C. de Jon;/: jm. 32 1 en
j. J. van den Dorpel Jd. 24 J. - p. Lookermans
jm. 20 j. en M. P. van Pelt jd. 18 j xnans
Mengelkamp jm .26 j. en A. Ruitenberc n V
J. C. Molders jm. 22 j. en J. Vermeulen M an 7
E. Nathans jm. 32 J. en E jd. 20 j
J. van Oostenbrugge jm M k LT I,' 39 i'
vranf 1d 28 1 A A 20 h en Al Noordo-
G J .T Lubbe jd lfl &tU1^enbqerk 23 J'
43 j. en J. M. Hageman'a 7d f' Vel^.ve ges"
lm 21 1 en L jd. 33 j. J. Vermaat
Vermeulen "nu 23' 20 3; T A-
J. H. van Wel 1m dl B<^r Jd. 25 j. -
a2 j. en a r n 3' T' Douma jm.
f<*cher jm V? EveglarsVwj
A. P. Hoogvliet jm. 22 j. en A.^an d« Plas j7
jd 24 1 f Van der LUld 3m' 25 J- en s- Biolt
o.'.. J' J' van der Stelt 1m. 28 i en o M.
hLov J- „Va" VuSt jd- 25 j. J. d. Waard
jm. 2, j. en M. van der Plas jd. 23 H. p
VaA?L-kTZ7^W j"1' 23 j- ea M. H. Montyn jd. 23 j'
wSP"FDEN: J. A. Rattel-man, vr. v. j_ J*
V. Middelkoop 43 j. A. C E. Polak, vr v r
Berkhout 75 J. W. H. B. Visser, man -
V. d. Doorn 69 J. C. A. Visser, vr. y. A R v
Dodewaard 54 j. L. Koedolf, man v o 7
Duin 60 j. K. de Rous, wedr. v. w'
82 j. - A. E. Nooi-dograaf, vr. v C. F Carding
29 j. C. M. Tillon.ans, ongeh. V1. 'en 1
De heer J. H. reed gisteravond met ziin
terk °dPaadrende d°°r het
en kwam in dn '1P' ultzicht beIemmorde
en Kwam m de vaart terecht De heer H
Te ooTde^i de" 3Chrlk en een pak!
rasterwerk moJ?adr 06 beschadi8'inS van het
hebben gehad Umelijk vaartJ°
De auto, die aan de voorzijde beschadigt!
13 d0°r een takelwagen op den wal ga.
bracht.
