^■1
DE
TENTOONSTELLING VAN
OUDE KANT.
Kunst en techniek.
WOENSDAG 16 MAART 1938
ROTTERD. HOFSTAD-
TOONEEL.
DE NIEUWE MODE.
De lach der goden.
NEDERLANDSCHE CENTRALE
REDDINGSBRIGADE.
ZWEMKRING ROTTERDAM
OMSTREKEN.
EN
BACH-CONCERT IN ROTTERDAM.
INB KAAKJE.
m
CONSUMPTIEMELKCENTRALE
ROTTERDAM.NOORD.
VERKEERSONGEVAL.
PIANOAVOND FIET JOOSTEN.
COBI KLOET EN HAAR LEERLINGEN
MAILVERZENDING.
ROTTERDAM.
DE VROUW EN HAAR SLUIER.
NIEUWE ROTTERDAMSCHE SCHAAK
VEREENIGING.
„Daar hebben wij geen geduld
meer voor
De lezing van mevrouw L- "W.
van der MeulenNulle.
Over het nieuwe blijspel van A. den Her
tog, die het publiek reeds eerder verraste en
amuseerde met zijn „Des duivels prenten
boek", is bij de Haagsche première reeds uit
voerig bericht, waarbij zeer terecht werd
opgemerkt, dat de inhoud van het stuk niet
zoo bijster veel te beteekenen heeft.
Wat niet wegneemt, dat den schrijver alle
lof toekomt voor opzet en uitwerking ook
van deze komedie, die met haar vlotten
dialoog en aardige vondsten niettemin in
staat blijkt, den toeschouwer te boeien, al
thans gedurende enkele uren aangenaam be
zig te houden. Waarbij deze zich dan maar
niet het hoofd moet breken over het ver
band, waarin de geestige vertooning tot den
pakkenden titel zou kunnen staan. Want de
goden vinden stellig meer lachensstof in
onze uitmiddelpuntige volken-„gemeen-
schap" dan bij dit stormpje-in-een-glas-
water tusschen twee echtelieden, die het bui
ten elkander toch niet kunnen stellen.
In elk geval danken we aan den titel,
welke ook die is van het nieuwe stuk, dat
de meer op de tooneelspeelkunst dan op haar
man gestelde (ex)-echtgenoote in het twee
de bedrijf repeteert, een goed gevonden op
lossing voor de moeilijkheid, welke simul-
taan-tooneel nu eenmaal aan den dramaturg
stelt, wil hij zijn personen van het eene plan
niet schier doorloopend veroordeelen tot stil
spel terwijl die van het andere aan het
woord zijn. Het repeteeren van de tooneel-
rol als 't ware een samenspraak met den
mythologischen Ganymedes over de liefde
diende bij „haar" als welkom vulsel, terwijl
bij „hem" het intermitteerend dictaat aan een
typiste gelijken dienst bewees.
Zeer aannemelijk is de figuur geteekend
Van de als eega niet al te rolvaste actrice
en Vera Bondam weet er partij van te trek
ken voor een charmante en fijn-genuanceer
de creatie, die vooral in de tweede acte too-
neelspel in het kwadraat te zien geeft, als ze
voor haar echtvriend een kat-en-muis-
situatie forceert om hem voor zijn 'n tikje
jaloersch egoisme te straffen.
De rol van dezen laatste vond 'n wat min
der geacheveerde verzorging en dies was er
voor Dirk Verbeek ook minder uit te halen.
Waarschijnlijk zong de directeur van het
„Residentietooneel" wel ongeveer zijn zwa-
nezang bij het onderhavige gezelschap; hij
klonk wat mat en monotoon.
Als derde hoofdrol fungeert ln het stuk
de telefoon; en op 'n kleine hapering na
liet haar optreden niets te wenschen.
Het blijspel kreeg een Fransch accent mee
en dus kan het niet buiten een „driehoeks
verhouding". Maar ook ten aanzien van den
.driehoek" had de auteur een origineele
vondst. En Paul Steenbergen bracht de
nieuwe variatie op het oude thema er zeer
wel af in de tweede derde hoofdrol.
Voor het overige assisteerden Bets Ranue
ciBeekman, die tevens de regie verzorgde.
Piet Rienks, Henk v. Buuren, Caro van Eyck,
Anton v. Zuylen Jr., Annie Frauenfelder en
Marty Hansen heel verdienstelijk.
Het stuk werd gisteravond te Rotterdam
erg hartelijk ontvangen. Volwassenen zij het
gaarne aanbevolen. L. H,
Bij Wish run en Liffmann.
Midden ln de bijna zomersche sfeer van de
lente-voorproef 1938 heeft de firma Wisbrun
en Liffmann haar voorj aarsmodeshow kun
nen houden. Van buiten lachte de zon al
door de ramen naar de zomersche toiletjes,
welke voorloopig nog alleen binnen de vier
muren werden gedragen. Als een nieuwtje
gold, dat ditmaal door middel van een luid
spreker de toeschouwende dames werden ge
attendeerd op de bijzonderheden van diverse
modellen, welke anders door het tempo,
welke in een modeshow zit, onopgemerkt
zouden blijven.
Uit de eerste acten van de show bleek ons
al aanstonds heel duidelijk, dat het mantel-
costuum en vogue is. Het wordt één- en
tweezij-ig gedragen en zoowel effen als ge
streept, composé en opposé. Er worden man-
telcostumes gedragen met het bekende „cut
away"-model en als bijzondere eigenaardig
heid het sportieve mantelcostuum voor den
middag in zijde.
Zoowel mantelcostuum als voormiddag-
„apon worden in dit voorjaar zeer gedeci
deerd korter gedragen. Als men Parijs strikt
volgen wil, even onder de knie. Maar daar
komen hier nog eenige centimeters bij.
Molyneux toont veel bolero's, niet alleen
bolero's, die in de taille aansluiten, maar
zelfs, die zoo kort zijn, dat zij 10 c.m. onder
eoksels doorloopen. Buitendien toont
Molyneux zeer veel plissé-rokken. Als
eigenaardigheid diene, dat zeker de helft
van de modellen, welke Molyneux getoond
heeft, gegarneerd was met lelietjes van da
len Tegen alle verwachtingen in, toonde
Parijs weinig Swaggers Het komt meer dan
ooit met zwart naar voren, hoewel er eenige
nieuwe kleuren zijn als het mais van Main-
bocher, het tomaten cocktail van Patou en
panama, een lichte toastklear van Magy
Ruff. Er zijn ook nieuwe stoffen aan den
modehemel komen opduiken en wel niet-
rekbare jerseystoffen, welke ook bedrukt
worden en voor elk kleedingstuk te gebrui
ken zijn.
Over het algemeen is de mode zeer spor
tief. Zelfs avondjaponnen zijn in de taille
eenigszins aangesloten en bezitten in den
Gisteravond heeft de afdeeling Rotterdam
van de Nederlandsche Centrale Reddings
Brigade demonstraties gegeven in de Over
dekte Badinrichting aan de Tuinderstraat.
Na de opening door den voorzitter, den
heer D. Boer, waarbij deze propaganda
maakte voor het beoefenen van het zwem
mend redden door een ieder, heeft de 10-ja
rige Toosje van der Graaf een gedicht ge
declameerd, waarin ook het redden te water
naar voren werd gebracht.
Vervolgens heeft de heer A. Wielaard, in
structeur der Brigade, met dames en heeren
de verschillende reddingsgrepen getoond
Met een zekere snelheid werd het program
ma verder afgewerkt.
De talrijke aanwezigen kregen achtereen-
Volgens te zien: transportzwemmen, onder-
waterzwemmen, ontkleeden te water, welk
laatste eenige hilariteit verwekte, voorts
popduiken om tenslotte de levensgeesten op
te wekken van eenige drenkelingen.
De demonstraties werden zeer juist uit
gevoerd en waren tot in alle onderdeelen
goed verzorgd.
Een vroolijk nummer wisselde deze de
monstraties af en het slot van dezen ge
slaagden avond was 't vormen van de woor
den: „Wordt lid van de N. C. R. B." door
zwemsters en zwemmers.
Gisteravond is de algemeene vergadering van
den zwemkring Rotterdam en omstreken gehou
den.
Naar aanleiding van de jaarverslagen werden
enkele opmerkingen gemaakt. Besloten werd de
candidatuur van de bondsbestuursleden te on
dersteunen.
Door den kring 't Gooi was een voorstel in
gediend om het dagelijksch bestuur van den
K.N.Z.B. steeds dadelijk herkiesbaar te doen zijn
Dit bestuur is nu eenmaal herkiesbaar na een
zittingsperiode van 3 jaar, maar niet terstond
Op dit voorstel was door den kring Rotterdam
een amendement ingediend, luidende, dat de
herkiezing terstond slechts zou kunnen geschie
den door bijzondere meerderheid van stemmen,
Dit amendement werd met algemeene stem
men aangenomen.
De voorgestelde wijzigingen van het wedstrijd
en kampioenschapsreglement, alsmede de wijzl
ging van het polo-kampioenschapsreglement
werden na eenige discussie goedgekeurd.
De heeren Langelaar en Oster werden resp
als vertegenwoordiger en plaatsvervangend ver
tegenwoordiger van den Kring Rotterdam aan
gewezen voor de algemeene jaarvergadering van
de afdeeling Zuid-Holland.
regel korte mouwtjes, gaan dus over naar
het genre cocktail japon. Bruyère lanceert de
wijde boerenrokken, welke hier en daar ook
in andere collecties te vinden zijn. De beste
multi-inprimé's werden getoond door Ba-
lenciaga. Tulle en kant inprimé vieren
hoogtij, maar vooral tulle en wel grove
tulle. Dat de mode, die overigens vrij bont-
loos is, veel completmantels voorschrijft,
dezen keer van tulle en kant, ligt voor de
hand.
De hoeden zijn voor het a.s. seizoen belang
rijk veranderd. Parijs is van de hooge hoe
den afgestapt en men ziet voor een groot ge
deelte zelfs zeer platte modellen. Gezien de
vele mantelpakken, is ook de hoedenmode
min of meer streng. Er worden zeer veel
matelots, canotiers en bretons gedragen.
Over hef algemeen zijn de hoeden met rand
en komen kleine hoedjes maar weinig voor.
Parijs brengt over het geheel genomen wei
nig bloemen op de hoeden, terwijl daaren
tegen Londen en Weenen vaak met zeer
fleurige bloemtuiltjes de hoeden rijkelijk
garneeren. De voile is veel op den achter
grond gedrongen.
De collectie, welke Wisbrun en Liftmann
toonde, muntte uit door een smaakvolle sor
teering.
Het Nederlandsch Kamerorkest geeft Zon
dagmiddag a.s. voor den Rotterdamschen
Kunstkring een Bach-concert in de Nutszaal
onder leiding van Otto Glastra van Loon
en met medewerking van Sophie Both
Haas, sopraan, en Hans Schouwman, cem
balo.
Bahalve aria's komen op het programma
voor: het Brandenburgsch Concert no. 4 in G,
concert voor twee violen en orkest in d, con
cert voor cembalo en orkest in f en suite in
b. De verschillende viool- en fluitsoli worden
vervuld door Fernando Zepparoni, Han van
de Ven, Cora van Drimmelen en Tom Wisse.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
heeft men door verbreking van een ruit,
zich toegang verschaft tot de slagerij van P.
R. aan den Nieuwe Binnenweg. Uit de cassa
werd een bedrag van 10 gulden aan wissel
geld ontvreemd.
- t-7-
Spaanschen in de nationale dracht van den zwart-kanten hoofdsluien
Het bestuur van de consumptiemelkcen-
trale Rotterdam-Noord had gisteren in de
groote zaal van het algemeen Verkooplokaal
alle aangeslotenen in algemeene vergade
ring bijeengeroepen, aan welken oproep
door vele honderden werd voldaan.
De voorzitter, de heer H. Klapwijk, deed
mededeeling, dat het bestuur is geformeerd
uit afgevaardigden van de Bonden van melk
veehouders, van den Land- en Tuinbouw-
bond, van den C. B. T. B., van de Holland-
sche Mij van Landbouw en van de melk-
veilingen.
Spr. wierp een terugblik op het ontstaan
van de crisis zuivelcentrale. Reeds langen
tijd was door- landbouwkringen de aandacht
erop gevestigd, dat de consumptiemelkre-
geling, zooals zij thans nog bestaat, niet in
de behoeften voorzag. In verband hiermede
heeft de toenmalige minister van landbouw
reeds in 1936 aan alle landbouworganisaties
advies gevraagd over een regeling, die vee
houders, handelaars en consumenten kon
bevredigen.
De commissie, samengesteld uit verschil
lende organisaties, had te kiezen tusschen
ordening of chaos, want werd men het niet
eens, dan zou de geheele consumptiemelk-
voorziening in de war loopen. Gelukkig is
er een regeling gevonden kunnen worden,
welke de sanctie heeft van minister Steen-
berghe.
De regeling is een ordening, niet van bo
ven af opgelegd, maar uit het bedrijfsleven
zelf voortgekomen. Om die regeling echter
te doen slagen, zal men in veehouderskrin
gen met drie dingen ernstig rekening moe
ten houden. De bediening zal hygiënisch
moeten geschieden, de stal zindelijk gehou
den en de veestapel dient te verbeteren.
Vervolgens heeft de heer A. P. L. v. d.
Burg de regeling toegelicht. Het vervoer
zal economisch worden geregeld. De indu-
atriemelk zal worden geveild. Of melk
voor consumptiemelk geschikt is, zal na
onderzoek moeten blijken. Er zal een cen
trale betalingswijze worden ingesteld in de
toekomst, wöarbij de handelsorganisaties
zich garant stellen. De boer ontvangt een
bonnenboek en zal zijn melk zelf moeten
meten. Aan een boetestelsel is niet te ont
komen. De controle is nog niet in alle op
zichten bevredigend, maar is voor uitbrei
ding vatbaar. Vooral de controle op melk
bussen zal worden verscherpt. De grondprijs
van de melk zal in hoofdzaak worden be
paald door de zuivelwaarde. De kosten van
organiseeren zullen niet groot zijn. Behalve
de kosten wordt er geen contributie gehe
ven. Spr. deelde mede, dat de toetreding
bijna algemeen is. In sommige plaatsen 100
pet., in andere 95 pet. Of er consumptiemelk
verkocht wordt of industriemelk, de "prijs zal
voor den boer gelijk blijven. Op tekortle
vering zal geen boete worden geheven.
Vervolgens voerden nog het woord de
heeren J. Kortlever, directeur van de con-
sumptiemelkcentrale, die de aandacht vroeg
voor de ideëele zijde van deze regeling en
W. de Kroes, die in samenwerking de red
ding zag voor den boerenstand.
Gisteravond om 8 uur is de 27-jarige P.
v. d. NooyTieman, wonende Busken Huet-
straat, aangereden door een tramwagen op
cfenSchlédamscheweg. Met een schedelfrac
tuur is zij per auto van den G. G. D. over
gebracht naar het ziekenhuis aan den Cool-
singel.
De pianiste Fiet Joosten, maakte vergis
sen we ons niet, in de Groote Nutzaal voor 'n
behoorlijk aantal toehoorders, haar debuut
als soliste. Ze speelde een veelzijdig pro
gram: Bach, Scarlatti, Mozart, Chopin, Ravel,
Albeniz en Granados. En juist die groote af
wisseling en veelzijdigheid gaf ruimschoots
gelegenheid om te constateeren, dat haar
stijlbegrip nog veel aan waarde, inzicht en
zuiverheid kan winnen.
We gelooven wel, dat deze pianiste op den
duur wel in staat zal zijn om een program
uit te voeren zóó, dat ze de aandacht weet
gaande te houden en te boeien. Aan toewij
ding, zelfbewustheid en animo ontbreekt het
haar niet; daarbij beschikt ze over een zeer
verdienstelijke techniek, maar ze had o.i.
beter gedaan voorloopig nog maar niet als
soliste op te treden. Daarvoor hebben haar
spel en voordracht nog te veel te kortkomin-
gen.
Het is nog veel te veel alleen op techniek
ingesteld, het is nog te schoolsch; het mist
nog te veel persoonlijkheid en karakter. Het
is alles nog zoo onbeheerscht, onrustig met
ongemotiveerde versnellingen en vertragin
gen en daarboven, wat steeds weer opviel,
dat gehaaste, dat jachtige, die voortdurend
te snelle tempi, waardoor de duidelijkheid
in 't gedrang komt, de versieringen niet hun
waarde krijgen en te groote lijnen verbrok
keld worden. En bij dit alles, is van eigen
doorleefd sentiment, van eigen beleefde ont-
MODE VAN DEN DAG. Een voor.
jaarsdopje, dat gedragen werd tijdens
de paardenrennen, welke Zondag j.l. te
Auteuil plaatsvonden.
MUZIEK IN ROTTERDAM.
Op het vierde avond-abonnementsconcert
van het Rotterdamsch Philharmonisch orkest
op Vrijdag 18 Maart a.s. zullen worden uitge-
roering over het algemeen te weinig te mer- 1 voercl Psalm 129 en 24 van Lili Boulanger
ken om haar voordracht op artistiek peil te
plaatsen. Af en toe stak haar spel wel boven
het middelmatig niveau uit, wat bewijst, dat
een goede kern aanwezig is, maar dat stem
pelt een pianiste niet tot een soliste, die met
reden, recht en succes in het openbaar op
het podium kan verschennen.
Al haar goede bedoelingen en de reeds be
reikte resultaten waardeerende, meenen
we, dat deze pianiste goed zal doen om eerst
nog eens veel en serieus te studeeren, en
dieper door te dringen in geest en karakter
der door haar te spelen composities, voor ze
weer in het openbaar optreedt. Het publiek
was gul met applaus en tal van bloemstuk
ken werden haar geoffreerd.
voor koor, orgel en orkest, alsmede Pie Jesu
van dezelfde componiste, uit te voeren door
altsolo, strijkorkest, harp en orgel. Voorts
staat op het programma de alt-rhapsodie van
Brahms en tenslotte de Negende Symphonie
van Beethoven, waarbij medewerking zullen
verleenen To v. d. Sluys, Suze Luger, Louis
van Tulder, Johan Lammen alsmede het Rot
terdamsch Philharmonisch Koor en de Ko
ninklijke zangvereeniging Schiedams man
nenkoor „Orpheus". De orgelpartij zal wor
den vervuld door Ferd. Timmermans.
De danseres Cobi Kloet geeft een uitvoering
met haar leerlingen op Donderdagavond a.s.
in „Ons Huis" te Rotterdam.
Voor de pauze solo- duetten- en groepdan-
sen van de leerlingen. Na de pauze solo-
dansen van Cobi Kloet, begeleiding Henri
Stigter.
Verzending van postpakketten naar Portugal,
Eevnte Palestina, Syrië, Saoedi, Adn, Perim,
eylon, Malayan, Mr. O.-Afrika, Siam, Br, Borneo,
en Ned Indië. Eerstvolgende verzending per s.
Baloeran vanuit Rotterdam. Tijdstip van laatste
aanbieding aan het hoofdpostkantoor alhier 15
Maart 20.— uur.
Laatste buslichting aan het hoofdpostkantoor
alhier voor: Goudkust, Liberie, Soerra Leone,
Nigeria, Ivoorkust, en Senegal per s. Reggestroom
alleen gewone stukken 15 Maart 8.
De verzending der priefpoat geschiedt uitsluitend
op verzoek der afzonders, blijkende uit eene aan-
wijziging op het adres.
Verzending van postpakketten naar Noorwegen.
Eerstvolgende verzending per s. Jupiter, varuit
Rotterdam. Tijdstip van laatste aanbieding aan
het, hoofdpostkantoor alhier 16 Maart 10. uur.
Verzending van postpakketten naar Curacao,
Venezuela, Costa Rica, Columbia en Panama
Eeratvulgende verzending per e. Colombia vanuit
SCmSTercraW Tijdstip van laatste aanmeng
het hoofdpostkantoor alhier 17 Maart 20.— uur.
Verzending van postpakketten naar Zuid-
Amerikaa, (niet voor Brazilië). Eerstvolgende
verzending Jper s. Alhena vanuit Rotterdam.
Xn hoofdgroep A van den winterwedstrijd der
Nieuwe Rotterdamsche Schaakvereeniging zij
gisteravond de partijen De Wijsmr. Oskam,
HaalebosWechselman en FonteinVan den Tol
gespeeld, terwijl ook de partij Prudonmevr
Roodzant op het programma stond. Maar daar
Prudon op het appèl ontbrak, kreeg hij regie
mentair een nul.
De Wijs stond in een Engelsche partij tegen
mr. Oskam al spoedig zeer bedenkelijk en kon
het spel op den duur dan ook niet houden.
Fontein en Van den Tol maakten remise, na een
belangwekkend gevecht, waarin het langen tijd
den schijn had, dat Fontein zijn eerste nul in
dezen winterstrijd te boeken zou krijgen. De
partij HaalebosWechselman is onderbroken
in een stand, die beiden combattanten kansen
biedt
De uitslagen der partijen uit de overige groe
pen luiden drs. De Gruyter—Mannee Sr. 10,
D. RoodzantColtof 01, Van OsLevin 10,
De KwantVan Os V2, ConfuriusDe
Kwant YzVz, WolsH. Schroder 10.
Wanneer wij de prachtige kant-expositie
te Rotterdam in het Museum Boymans willen
gedenken en tot veelvuldig bezoek willen
aansporen, dan is dit niet om den bezoekers
een illusie te geven, dat zij als „kenners"
van de verschillende kant-technieken deze
tentoonstelling zullen verlaten, doch om te
wijzen op de groote waarde van zulk een
ondernemen, juist in ónze dagen.
Niet zal ik trachten (zoo ik al daartoe
capabel ware) de techniek uit te leggen hoe
Venetië, Frankrijk en Vlaanderen speciale
werkwijzen hebben gevolgdimmers, de
catalogus is zóó duidelijk en instructief, dat
ik in herhaling zou vervallen. Nuttiger lijkt
het mij iets te zeggen van den geestelijken
achtergrond dezer kunstvoortbrengselen.
„Het Kant-salet" dat deze tentoonstelling
inrichtte, (en al meerdere malen exposities
tot stand heeft gebracht), kon ook door de
hulp van den directeur van het Museum, een
ensemble bijeenbrengen, dat vooral voor de
jeugd („il faut travailler la jeunesse", zei
reeds Napoleon) zulke waardevolle lessen
bevat.
In deze tijden, nu wij overal overstelpt
worden door tentoonstellingen, is deze ver
zameling een getuigenis van wat vrouwelijk
talent, bekwaamheid en eindelooze toewij
ding kunnen maken, een voorbeeld voor het
huidige oplevend „handwerk".
In deze jaren vooral spreekt men over
„kunst en techniek". Toch staat men vaak
verwonderd over de gemakkelijkheid, waar
mee thans ieder die vandaag verf en pen-
seelen koopt, morgen „kunstwerken" kan
exposeeren, in een hand-omdraaien vol
bracht, werken die met „kunst" vaak al te
weinig, met „ambacht" zeker niets te maken
hebben. Want waardevol ambachts-werk is
het resultaat van langzaam, moeizaam-ge-
wonnen bekwaamheid, zooals hier ter ten
toonstelling vertoond.
Het is zeker onder dien invloed dat de
jeugd voor dit kantwerk wat onwillig staat
begrijpelijk ook dat van uit een groep char
mante meisjes-bezoeksters een stem op
klonk „Nou, daar hebben wij geen geduld
meer voor
Het lijkt mij onbegonnen werk van de
huidige jeugd de bridge-drives, bioscoop
avonden, tennisuren of wintersport-weken
te beknotten. Toch dringt zich de vraag op,
of het verloren geduld, vereischt voor deze
hij uitstek vrouwelijke meesterstukken, niet
een vervlakking beteekent, die zich later zal
wreken. Of zou een reactie ook hier nog
mogelijk jvezen
De geëxposeerde stukken behooren mee-
rendeels tot het vroeger costuum: mannelijk
en vrouwelijk. „Lingerie"-versiering voor de
vrouwen, voor de mannen meestal afwerking
van kerkelijke gewaden (albe-strooken).
Doch veel meer important lijken mij de
sluiers, die de collectie bevat (nos. 50, 56,
163, 164). Doopsluiers, benedictie-doeken,
korporalen enz., want daar moeten wij zoe
ken het eigenlijke, oorspronkelijke doel
dezer rag-fijne werken.
De kunstgeschiedenis leert niet alléén het
citeeren van feiten en data, doch zij doet be
grijpen de grondgedachte der kunstproduc
ten, óók der kanten er schuilt een diepere
beteekenis in het streven naar de allermooi
ste kantvoortbrengselen.
De primitieve mensch, die zich in dier
huiden kleedde, leerde al spoedig „draden
maken. Het „weven" volgde. Men verkreeg
stukken „stof", niet alleen voor kleedij, doch
voor allerlei doeleinden. Deze „kunde" werd
opgevoerd, allengs tot groote hoogte. De
Egyptenaren bezaten reeds ragfijne door
schijnende gewaden. De kunst door draden
ook patronen te verkrijgen (dat is toch de
grond van kant) hebben de Phoeniciërs al
toegepast, nog méér toen zij het stoffen-ver
ven hadden uitgevonden. De franje der hof-
gewaden van Assyriërs en Perzen in allerlei
loopende dessins, is eigenlijk ook „kant" (nl.
randversiering door draden). De tapijten, op
gehangen tusschen de kolommen van tem
pels en paleizen, vertoonen nóg kunstiger
teekeningen, door vlechten en knoopen ont
staan. Zoo dit niet is, wat wij thans „kant"
noemen, tóch is dit de oorsprong daarvan.
Die tempel-versieringen, tempel-voorhangen,
vormden afsluitingen van mystieke ruimten,
waar de godheid huisde. Het verborg aan
het profane oog het kostbaarst bezit. In dien
geest hebben de oude volken gewrocht de
gouden sluiers, die het Beeld omhulden.
Tanit, Atlante, lieten ons herinneringen
aan droomenweefsels, beroemd in de antieke
wereld ,wier aanraking heiligschennis was.
(Gust. Flaubert: „Salammbo").
Dit idee „omhullen", „verbergen
van het heilige" heeft de vrouwe
lijke handen de meest eerbiedwaardige pro
ducten doen voortbrengen! Het is dus een
voortbouwen op de oudste traditie, als de
katholieke eeredienst dit mystieke doel heeft
overgenomen, en nog steeds voortgaat zich
te bedienen van de kantwerken, in dien geest
gewrochtDe heldere Benedictie-doeken,
ciborie- en kelkdoeken, hier ter expositie,
herinneren aan den schroom, den eerbied,
waarmee de gewijde vaten werdfen aangevat
Vaak vinden wij die geste afgebeeld b.v. op
het Apollinaris-mozaïek te Ravenna.
Echter, het religieuze idee, dat onmid
dellijk aan deze kanten verbonden is, ook al
omdat men het heilige wil dienen met het
schoonste dat de vaardige hand kan voort
brengen, wordt onmiddellijk gevolgd door
de menschelijke zucht tot pracht en proal:
van daar de talrijke albe-strooken uit de tij
den, toen het costuum (ook het geestelijk ge
waad) uiterst luxueus was.
Na die „kerkelijke" stukken treffen ons
vele voorbeelden van vrouwelijke „lingen°"
De mutsen, de brides en schouderdoeken be
hooren bij de costuumperiode onzer groot
moeders, waaraan vooral wij ouderen een
ontroerend souvenir bewaren. Welk een fijn
aroma van distinctie, welk een hoffelijke én
reine atmosfeer komt ons tegemoet uit deze
„ouderwetschheden"! Ja, in deze tijden van
ontkenning, van zwarte, bruine of roode hem
den, van huizen met nieuwe zakelijkheid
glaswanden, mogen deze stukken niet „ac
tueel" meer zijn, toch zijn zij op die degelijke
ouderwetsche eigenschappen gebouwd als
al wat wij thans ook nog als de zuiverste
levenswaarden erkennen!
Het is zeer begrijpelijk, dat de heden-
daagsche („opstandige") jeugd niet meer
„kanten mutsjes met brides" wil dragen, en
meer voelt voor een sweater of strandcos-
tuum. Elk tijd heeft zijn apart cachet; ook
wij appreciëeren den gezonden wind die
waait door het frissche leven onzer dochters.
De vrouwen van Sparta waren zoo, ook zij
hadden een Marathon-geest, die strijdbare
figuren heeft voortgebracht. Toch moeten
wij niet vergeten, dat die soberheid, sport en
eenvoud der Sparta-periode was een reactie
op den weelderigen Aziatischen tijd daar
voor. En het Heldentijdvak werd gevolgd
door nog verfijnder weelde, toen Müete
(Phryne) en Corinthe (Thaïs) den „Kredem-
non" (sluier) hebben geweven. Dat was de
omslag, van het hoofd hangend de gestalte
omhullend, het oertype van het meest
verleidelijke costuum-detail, dat geen enkele
eeuw heeft genegeerd. Het is bij ons „fichu"
geworden. En toch is het iets, waar de vrouw
nooit (dan tot haar groot nadeel!) afstand
van zal kunnen doen!
Tot zoolang zal de „kanten sluier" over
winnen blijven bestaan!
Op de vraag, waarom deze kant-tentoon
stelling algemeen belangstelling verdient
van ouderen èn jongeren, volgt uit deze be
schouwing het antwoord:
Elke expositie van bekwaam vakwerk
komt dubbele appreciatie toe in dezen tvjd
van het snel-oppervlakkig of fabrieks-mnssa-
artikel, al was het maar ter vergelijking
alléén.
Dan, besluitend voor de toekomst, richt ik
mij tot de jeugdige stem die haar „Daar heb
ben wij geen geduld voor", vroolijk de zaal
in lanceerde.
Nu vooral de jeugdigen angstig de toe
komst bestaren, en zich afvragen welke kan
sen hun leven zal worden geboden, zij hier
neergeschreven de oer-oude waarheid, dat
alléén uiterste bekwaamheid altijd de mees
te kansen zal bieden, in welk vak ook' Zij
die daarvoor den prijs willem betalen van
geduld en niets-vreezenden arbeid, kunnen
met vertrouwen élke toekomst tegemoet zien.
want eens zal de tijd beter worden. Dan zal
de titel „zwem-kampioene" of „hockey-ko-
ningin" niet opwegen tegen de kracht van
wat kunstvaardige hand kan maken, zooais
het vroeger was, en weer worden moet. Dit
moeten wij blijven gelooven!
Het „Kant-salet" kan daaraan meewerken.
Het kerkelijk werk zal altijd als dienende
factor gevraagd blijven, en óók voor het pro
fane costuum zijn nog zóóveel mogelijkhe
den!
Toch zou ik, aansluitend bij deze histo
rische overwegingen een bescheiden „sugges
tie" willen voegen. Deze tentoonstelling b
een prachtig ensemble. Gij hebt gehoord de
bedenkingen der jeugd. Tracht die frissche
krachten vóór u te winnen. Gij zult dit zeker
doen, door op een volgende expositie uw ge
bied uit te breiden (niet stilstaan, verder
gaan!) b.v.: entameer „de kantsluier door de
eeuwen". Zonder de „fouilles d'Antinouë"
(Musée Guimet te Parijs) te leenen, of den
sluier op te sporen, die Mato („Salammbo
roofde uit den tempel van Carthago, kunt
gij een historisch beeld samenstellen, dat in
deze tijden vooral, wijde belangstelling zal
trekken. En voeg dan aan uwe vitrines toe
het lévend voorbeeld, vraag de weerbarstige
jeugd op uwe tentoonstelling eenige midda
gen3 of avonden te komen, getooid met uw
expositiestukken. De Spaansche kant-shawl
of een Mexicaansche sluier zal voor u win
nen niet alleen de sujetten zelf, doch óók de
velen, die een zwak hebben voor de verfijn
de charme, die de kant-toepassingen aan het
vrouwelijk uiterlijk altijd hebben gegeven.
ANT. H. J. MOLKENBOER
Voor een tamelijk talrijk, uiteraard in
hoofdzaak vrouwelijk publiek waaronder,
bet moet den heer jyiolkenboer helaas wor
den toegestemd, de jeuS" zwak vertegen
woordigd was beeft gisteravond de c
kende deskundige, mevrouw L. W. Van der
MeulenNulle, in hct Museum Boymans ge
sproken over oude kant, naar aan'r,iding van
de belangrijke tentoonstelling op dit gebied,
die da^r thans wordt gehouden.
Mevrouw Van der Meulen begon met
eenige mededeelingen te doen over de ver
vaardiging van kant langs machinalen weg.
Men is daar in de tweede helft van de acht
tiende eeuw mee begonnen, de machines
werden gaandeweg verbeterd en de ontwik
keling van deze machinale productie is voort
gegaan ook in andere landen. In haar hui-
digen vorm bestaat zij thans tachtig jaar.
Heeft zij nadeel gebracht aan de kant als
zoodanig? De echte kant heeft naar spreek
ster meent, geen concurrentie te duchten. Zij
vertegenwoordigt een eigen bijzondere en
blijvende waarde, die altijd zal worden er
kend door degenen die voor kunst en kunst
nijverheid voelen.
Is de machinale kant niet oud, de echte
verliest zich evenmin in het grijze verleden.
Het opengewerkte linnen komt eerst in het
costuum van de zestiende eeuw voor volgens
de portretkunst in dien tijd.
Talrijke bijzonderheden vertelde mevrouw
Van der Meulen over de kant, de toepassin
gen ervan en de groote bedragen ervoor be
steed. Kant is kostbaar en er was soms zoo
veel vraag naar, dat excessen er het gevolg
van waren. Men ruïneerde zich om kant te
kunnen koopen, zoodat zelfs verbodsbepalin
gen van overheidswege moesten volgen.
Kant is tot op onze dagen gezocht geble
ven in kringen van smaak en beschaving. De
belangstelling in ons vaderland is echter on
toereikend gebleken om een kantindustrie als
kunstambacht tot ontwikkeling te brengen.
Na deze uiteenzetting vertoonde mevrouw
Van der Meulen een lange en instructieve
reeks lichtbeelden, waarbij op de producten
ter tentoonstelling nader werd ingegaan.
Tenslotte was er nog gelegenheid deze ten
toonstelling te bezichtigen onder de deskun
dige leiding van de spreekster, die door den
directeur van het Museum, den heer Han-
nema werd bedankt.
Tijdstippen van laatste aanbieding aan het hoofd
postkantoor alhier 18 Maart 10.— uur.
Eerstvolgende verzending en laatste buslichting
resp. laatste aanbieding aangeteekende stukken
aan het hoofdpostkantoor te Rotterdam.
Ned.-Indië16 Maart zeepost s. Baloeran v. Rot
terdam gew. st. 11.—, aanget. st. 15 Maart 20.
17 Maart mail ms. St Aldegonde v. Genua gew
st 0 30, aanget. st. 17 Maart 20. lo, 17 en 19
Maart luchtpost vla Amsterdam—Bandoeng gew.
st. 1.30, v. dag 20.—.
Suriname: 1 April zeepost/mail s. Oranje Nas
sau v. Amsterdam gew. st. 1.30, aanget. st. 31
Maart 20.—, 16 Maart luchtpost via Duitschland—
Z.-Amerika gew. st. 8.40, aangt. st. 8.40, 16 Maart
luchtpost via Duitschland—Z-.Amerika 1) gew.
st. 21.30. aanget. st. 20.—, 19 Maart luchtpost via
FrankrijkZ.-Amerika gew. st. 13.15, aanget. st.
13.15.
Aruba, Bonaire, 'Curasao: 16 Maart mail s.
Arawa v. Southampton gew. st. 9.30, aanget. st.
9.18 mail zeepost/mail s. Colombia v. Amster
dam gew. st. 1.30, 17 Maart 20.—. luchtpost als
Suriname.
Saba, St. Eustatius. St. Maarten: 15 Maart
mail s. Queen Mary v. Southampton gew. st. 9.30.
aanget. 9.—, 15 Maart mail s. Queen Mary v.
Cherbourg jew. at. 20.30, aanget. st. 20.—
1 30, 17 Maart 20.—, lücEtpost als Suriname en
via U. S. A.
Ver. St. v. Amerika, Canada, Mexico, Luna,
Ecuador15 Maart s. Queen Mary v. Southampton
.alleen voor U. S. A.) gew. st. 9.30, aanget. st.
9.— 15 Maart s. Queen Mary v. Cherbourg gew.
st 20.30, aanget. st. 20.—, 16 Maart s. President
Roosevelt v. Southampton gew. st. 20.45, aanget.
st. 20.—, 18 Maart s. Duchess of Richmond v.
Glasgow (alleen voor Canada) gew. st. 9.„0,
aanget. st. 9.
Columbia, Jamaica, Peru: 15 Maart s. Queen
Mary v. Cherbourg gew. st. 20.30. aanget. St. 20.—
Argentinië, Brazilië, Chili. Uruguay: 14 Maart
s. Augustus v. Genua (niet voor Agentinië en
Chili) gew. st. 17.—, aanget. st. 16.30, 16 Maart s.
Massilia v. Lissabon gew. st. 20.30. aanget. St.
20.—, 19 Maart s. Asturias v. Lissabon gew. st.
20.30, aanget. st. 16.—, 20 Maart s. Antonio Del-
fino v. Lissabon (alleen voor Santos en Rio de
Jan gew. st. 9.—, 19 Maart aanget. St. 16.
18 Maart s- Alhena v. Rotterdam (niet voor Bra
zilië Bew- st. 13.—, aanget. st. 12.30. luchtpost
als Suriname.
Barbados, Trinldad, Venezuela: 15 Maart s.
Cordillera v. Antwerpen gew. st. 1.30, aanget. st.
20.16 Maart s. Arawa v. Southampton (alleen
voor Maracaibo) gew. st. 1.30, 15 Maart aanget.
st. 20.—, 18 Maart s. Colombia v. Amsterdam gew,
st. 1.30, aanget. st. 17 Maart 20.—.
China, Hongkong, Philippijnsche eik, Japan,
tnansjoerije en Jehol: 15 Maart via Siberië (niet
voor PhilippUnsche eil en Mansjoertïe( gew. st..
18.15, aanget. st. 14 Maart. 20.—, 18 Maart via
Siberie gew. st. 8.15. aanget. st. 17 Maart .0.—,
luchtpost als Ned. Indië (niet voor Japan)
Cyprus: 15 Maart s. Palestina v. Brindisl gew,
st. 11-30, aanget. st. 11.—, 17 Maart s. M. v. St.
Aldegoude v. Genua gew. st. 8.15, aanget. st. 16
Maart 20.—.
Syrië: 15 en 18 Maart via Istanbul—Adana
gew. st. 1.30, aanget. st. v. dag 20.20 Maart
via IstanbulAdana gew. st. 1.30, aanget. st,
16.luchtpost als Ned.-Indië.
Irak (Mesopotamië)15 en 18 Maart via Istan
bul—Adana gew. st. 1.30, aanget. st. v. dag 20.—,
luchtpost als Ned.-Indië.
Palestina, Egypte: 14 Maart via Piraeus (alleen
voor Palestina) gew. st. 4.—, aanget. st. 12 Maart
16—, 17 Maart s. M. v. St. Aldegonde v. Genua
gew. st. 8.15. aanget. st. 16 Maart 20.—, 19 Maart
via Piraeus gew. st. 4.aanget. st. 18 Maart 20.
luchtpost als Ned.-Indië.
Arabisch Koninkrijk Saoedi, Ceylon, Penang,
Siam, Singapore: 17 Maart s. M. v. Aldegonde v.
Genua gew. st. 8.15, aanget. st. 16 Maart 20.--, 18
Maart s. Otranto v. Napels (alleen voor Ceylon)
gew. st. 11.30, aanget. Bt. 11.—, luchtpost als Ned-,
Indië
Britsch-ïndië: 17 Maart s. Victoria v. Napels
gew. st. 11.30, aanget. st. 11.—. luchtpost als Ned.-
Indië.
Oost-Afrika: 17 Maart s. Viceroy of India v,
Marseille gew. st. 13.30, aanget. st. 13.—, lucht
post als Ned. Indië.
Madeira: 17 Maart s. Stirling Castle v. South
ampton gew. st. 20.45, aanget. St. 20.—, 19 Maart
s. Asturiaus v. Lissabon gew. st. 20.30, aanget.
at. 18.20 Maart s. Antonio Delfino v. Lissabo**
gew. st. 9.-, aang. st. 19 Maart 16.-.
Canarische eilanden: 16 Maart s. Prtoria v-
terdam gew. st. 9.—, aanget. st. 8.30, 18 Maa
s. Alfred Jones v. Liverpool gew. st. 9.30, tLünget.
st. 9.—, 16 Maart luchtpost via Duitschland—Z.
Amerika gew. st. 8.40, aanget. st. 8.40. 16 Maart
luchtpost via Duitschland—Z.-Amerika 1) gew.
st. 21.30, aanget. st. 20.—.
Goudkust: 15 Maart s. Adda v. Liverpool gew.
st. 9.30, aanget. st. 9.19 Maart luchtpost via
Frankrijk—Z.-Amerika gew. st. 13.15, aanget.
st. 13.15.
Nigeria: 15 Maart s. Adda v. Liverpool gew. st.
9,30, "aanget. st. 9.luchtpost als Ned.-Indië.
Unie v. Zuid-Afrika, Mozambique17 Maart s.
Stirling Castle v. Southampton gew. St. 20.45,
aanget. st. 20.luchtpost als Ned.-Indië, boven
dien 17 Maart luchtpost via Kaapstad—Durban
gew. st. 20.45, aanget. st. 20.—.
Australische Statenbond: 17 Maart s. Otranto v.
Toulon gew. st. 13.30, aanget. st. 13.—, 18 Maart
s. Otranto v. Napels gew. st. 11.30, aanget. st. 11.—
luchtpost als Ned.-Indië, bovendien 17 Maart
luchtupost via Perth Adelaide gew. st. 13.30.
aanget. st. 13.
Nieuw-Zeeland: 15 Maart s. Queen Mary v.
Cherbourg gew. St. 19.45, aanget. st. 19.15, 16
Maart s. Arawa v. Southampton gew. st. 9.30.
aanget. St. 9.17 Maart s. Otranto v. Toul°"
gew. st. 13.30, aanget. st. 13.—, 18 Maart
Otranto v. Napels gew. st. 11.30, aanget. st. II-"'-
luchtpost als Australië.
Noorwegen: 16 Maart s. Jupiter v. Rotterdam
gew. st. 14.45, aanget. st. 14.15.
Alleen op verlangen der afzonders.
1) Aansluiting niet onder alle omstandigheden
verzekerd.
