.VERVAAGDE SPOREN'
DYBUK".
„A YANK AT OXFORD".
Opmerkelijk spel van Kristina
Söderbaum.
,FAHRENDES VOLK'
NIEUWE FILMS NAAR SHAW'S
TOONEELSTUKKEN.
EEN NIEUWE FILM VAN
W. S. VAN DUKE.
Een Oost-Joodsch wonder
verhaal.
Jacques Feyder s nieuwe film.
DE OLYMPIADE-FILM.
Het tweede gedeelte.
Amerikaansche regisseur naar
Frankrijk.
PAULETTE GODDARD EN LUISE
RAINER.
Paul Robeson rebelleert tegen
de filmindustrie.
Paul wits bekende negerzanger, die
in verschillende films optrad o.a. in „Sanders
of the River „Show Boat" etc. heeft ver
klaard, niet meer in dienst van de filmindu
strie te zullen gaan, omdat het daarin onmo
gelijk is voor een acteur, zijn artistieke per
soonlijkheid te ontplooien Volgens hem
wordt die er onherroepelijk m verstikt. Hij
gaat nu binnenkort naar Rusland, waar hij
ROBERT TAYLOR
ATHLEET.
ALS
Een ontluisterde Don Juan....
Er is in deze film van Veit Harlau eigen
lijk maar één goed-uitgewerkte rol, één fi
guur, waarvan niet alleen de buitenkant van
alle zijden wordt belicht, maar wier binnen
ste ook tot in alle vezelen wordt ontleed.
Aan haar ontleent de film haar belangrijk
heid: Kristina Söderbaum in de rol van Sé-
raphine Lawrence, de Fransch-Canadeesche
welke met haar moeder in 1867 naar Parijs
ikomt om de stad te leeren kennen, waar
van haar moeder immer heeft verteld en
waarvan zij zonder haar ooit te hebben ge
zien, al dadelijk bijzonderheden weet te
vertellen, welke den Parijzenaar doet ver
steld staan.
De aanleiding voor het bezoek van de
moeder en dochter is de Parijsche wereld
tentoonstelling, welke uit alle deelen der
wereld de vreemdelingen naar de Fransehe
hoofdstad heeft getrokken.
En het hotel, waarheen de Canadeesche
en haar dochter zich laten rijden, is in die
dagen van de tentoonstelling van boven tot
onder bezet. Een beroep °P den hotelier, dat
men haar de geboren Frangaise, die hier
twintig ja'ar geleden met haar man heeft ge
woond, toch niet aan de deur zal zetten,
heeft tot resultaat, dat een personeelskamer-
tje onder het dak wordt ingeruimd. Alleen
de moeder vindt hier onderdak en zij aan
vaardt het gaarne, omdat zij zich ziek en
vermoeid voelt. De dochter gaat naar een
ander hotel, waarheen zij door een dokter,,
die zich aan het gezelschap heeft opgedron
gen, wordt vergezeld.
Men zou verwachten, dat de film dan zou
overgaan tot de schildering van eenige ga
lante avonturen, welke de dochter in Pa
rijs achtereenvolgens beleeft. Maar al aan
stonds neemt de zaak een heel andere wen-
ding.
Wanneer de dochter zich den volgenden
dag naar haar moeder begeeft, vindt zij de
ze niet meer in het hotel aanwezig. Het
vreemde is, dat men zelfs van haar moeder
niets meer afweet. Alle bagage is verdwe-
nen en zelfs komt haar naam niet meer voor
in het vreemdelingenregister. Alle, letterlijk
alle sporen aan het verblijf van haar moe
der zijn uitgewischt.
Het meisje begrijpt er niets van. Menschen
met wie zij den vorigen avond nog heeft
gesproken, kennen haar niet eens meer. De
eenige, die zich over haar ontfermt, is dr.
Morot, die echter zwijgt als het graf en op
alle vragen een ontwijkend antwoord geeft.
Zij laat zich met een koetsje alle voorname
hotels afrijden, maar vindt nergens eenig
spoor. In de plotselinge eenzaamheid weet
zij niet, wat te beginnen. Zij wendt zich tot
de politie. Tot het consulaat, doch zij heeft
geen enkel bewijs voor hetgeen zij beweert.
Zoo suggestief werkt deze ontkenning op
haar in, dat zij aa*1 haar geestvermogens be-
gint te twijfelen.
Onderwijl gaan de dagen van de wereld
tentoonstelling voor de honderd duizenden
vreemdelingen in een carnavalsroes voorbij.
Ieder denkt slechts aan plezier maken en
schenkt geen aan<jacht aan het vreemdsoor
tig verhaal Van het meisje, dat aan een of
andere misdaad begint te gelooven. Men
heeft haar moeder vermoord om zich van
haar sieraden meester te maken en ieder
een lijkt in dit sinistere complot betrokken,
tot zelfs dr. Morot toe, die haar geen oogen-
blik uit het oog verliest
Het meisje komt in aanraking met een op
sensatie azenden journalist, die belooft de
zaak wel wereldkundig te 2ullen maken.
Doch er komt met in de courant De politie
belet het, door de courant te verbieden
De zaak wordt steeds ingewikkelder, doch
dan ontmoet het meisje toch een jongemanj
die haar schijnt te kunnen helpen. Deze weet
een bewijsstuk in handen e rijgen, doch in
den trein naar Parijs 'J het passee-
ren van een tunnel, wordt hem dit document
ontstolen.
Eindelijk op het slotbal van de Parijsche
tentoonstelling ontdekt zij, a ®en der
meisjes in de zaal getooid is me
van haar verdwenen moeder. 0 lc
een oogenblik te bedenken, grijp zij eze
dievegge aan en sleurt haar naar en c
ïnissaris van politie. einde
De Parijsche tentoonstelling is ten 1
en dus is er voor de autoriteiten geen re e
meer om het geheim nog langer te bewaren.
De moeder is niet vermoord, doch is in j1
bewusten nacht gestorven aan.... de pest
Publicatie van deze mededeeling had Parijs
voor een catastrophe geplaatst. Eerst nu kan
voor de dochter de sluier worden opgelicht
Christine Söder
haum en Frits van
Dongen ia ij er-
vaagde Sporen
Zij verneemt de volle waarheid, doch tee
kent in het belang van haar land de valsche
getuigenis, dat haar moeder niet naar Frank
rijk is gekomen. In dr. Morot vindt zij den
trouwen vriend, die haar niet alleen zal
laten.
Het is, gelijk men ziet, een heel vreemd
scenario.' Bovendien eigenlijk voor een film
bijzonder ongeschikt, omdat er feitelijk niets
gebeurt, dan maar neen knikken en zwijgen,
als de wanhopige dochter bidt en smeekt om
toch de waarheid te mogen vernemen.
Toch zitten er in deze film twee opmerke
lijk goede kwaliteiten. Dat is de levendige,
suggestieve schildering van het Parijsche
milieu uit die dagen, waarin Veit Harlau
bijzonder is geslaagd. En dan het spel van
Kristina Söderbaum als het tot wanhoop
gedreven meisje, dat geen uitweg meer ziet
en een smartelijk heimwee heeft naar haar
moeder. Hoewel het verhaal ons maar matig
kan interesseeren en in tal van details bo
vendien onwaarschijnlijk is, in elk geval
elke reëele belangrijkheid mist, zoo weet de
film ons toch in verreweg het grootste ge
deelte te boeien door het waarlijk indringen
de spel van de jonge Zweedsche actrice, die
met een bijzondere rijkdom en verscheiden
heid van uitdrukkingsmiddelen den angst
toestand van het meisje weet te verbeelden
Frits van Dongen, onze bij de Tobis wer
kende landgenoot, geeft met groote reserve
in zij spel de figuur van Dr. Morot.
Met scenario's als dit, de avonturenroman,
zijn de Duitschers nu al een paar jaar bezig.
Het is eigenlijk de eerste keer, dat zij er
in slagen dank zij een actrice van het for
maat als Söderbaum, door een psycholo
gisch belangrijke uitbeelding met het geheel
boven de vlakheid van de gewone tijd-
schriftstory uit te komen.
Voor volwassenen.
De bekende filmspeelster Dolly Haas, die
indertijd in de nieuwe versie van Griffith's
.Broken Blossoms" optrad, vertoeft reeds
sedert twee jaar in Hollywood, onder con
tract bij de Columbia Maalscnappij. Ze krijgt
meer dan twee duizend dollar per week sa
laris, maar men heeft nog steeds geen ge
schikte rol voor haar gevonden. Een
staaltje van Hollywoodsche verkwisting....
Hollywood heeft een film in Technicolour
op stapel staan. Daarin komt o.a. een scene
voor met een Hollandsch landschap met
windmolens en een geslyleerden tulpentuin.
Er wordt een klombpendans in gedanst.
Wij zijn erg benieuwd hoe een en ander zal
uitvallen.
De nieuwe film van Sabu, den olifanten
jongen uit „Elephant Boy", is gereed geko
men. Ze heet „Drums" en beleeft dezer da
gen haar Amerikaansche première te New
York. Hiertoe is de vijftien-jarige Sabu naar
Amerika gereisd.
Toen hij in „Elephant Boy" optrad, leerde
hij de Engelsche woorden, die hij er in
moest spreken, uit het hoofd. Ze hadden
geen beteekenis voor hem. Thans, na twee
jaar op een Engelsche school te zijn geweest,
spreekt hij vloeiend Engelsch en kent hij
aardig wat Fransch en Latijn. Hij behoort
tot de best betaalde filmsterren en houdt er
een auto op na. Vaak brengt hij een bezoek
aan den Londenschen Zoo, waar hij op goe
den voet staat met de olifanten. Saibu is een
zoon van een olifantendrijver van den Maha-
radjah van Mysore.
In Engeland is men kort geleden gereed
gekomen met een nieuwe verfilming van
Shaw's „Pygmalion". Gezien het succes is
men van plan, ook „Caesar and Cleopatra",
Candida" en „Devil's Disciple" te gaan ver
filmen. Voor de hoofdrol van de laatste film,
die in Hollywood zal worden gemaakt, is
Clark Gable aangewezen.
W. S. van Dyke is belast met de regie
van de nieuwe Metro-Goldwyn-Mayer film
„Stand up and fight", een verhaal uit do
pioniersdagen van Amerika, die voor de
eerste maal twee filmsterren van zeer ver
schillende allure, Robert Taylor en Wallace
Beery, bijeenbrengt in de hoofdrollen. Ver
moedelijk wordt de film in technicolor ge
maakt.
Zij, die op een vrij lange tooneelervaring
kunnen bogen, zullen nog de herinnering
hebben aan een reeks uitzonderlijk fraaie
voorstellingen, jaren geleden door het Mos-
kauer Künstlertheater van wijlen Stanis-
lawski ten onzent gegeven van „Der Dy-
buk", het Oost-Joodsche wonderverhaal van
de dolende ziel, die geen rust kan vinden
en haar intrek neemt in het lichaam van het
beminde meisje.
Thans is er in Polen, onder regie van
Michael Waszynski een film van gemaakt,
die binnenkort ook in ons land gaat zou-
leeren en om haar uitermate int^ressanten
inhoud de belangstelling verdient. De film
wordt uitsluitend gespeeld door Joodsche
spelers en wordt gesproken in het Jiddisch,
waarbij natuurlijk Nederlandsche titels voor
de begrijpelijkheid zorgen.
De geschiedenis van „Dybuk" heeft zich
een eeuw geleden afgespeeld in een afgele^
gen provincie in Oost-Europa, waar op een
Loofhuttenfeest twee vrienden, wier vrou
wen beiden een kind verwachtten, elkaar
de gelofte doen, dat in het geval het eene
kind een dochter, het andere een zoon is,
beiden met elkaar zullen trouwen. Hun
hoop gaat in vervulling, maar op weg naar
huis verdrinkt een van hen, Nissen, in een
rivier, Sender's vrouw sterft in het kraam
bed.
Zeventien jaar later ontmoet Sender, zon
der te weten, wie hij voor zich heeft, Nis-
sen's zoon, Gonen, op een landweg. Hij
neemt den jongen, die student is, mee naar
zijn huis. Hij plaatst hem op het seminarie
en noodigt hem regelmatig bij zich aan
tafel uit. Het duurt niet lang of Gonen en
Lea, Sender's dochter, gaan van elkander
houden, maar Gonen is arm en Sender wil
slechts van een rijk huwelijk voor zijn
dochter weten. Ziende, dat Sender reeds on
derhandelt met een rijken huwelijkspreten
dent, bidt Gonen den hemel om een wonder,
maar als hij ziet, dat de hemel hem niet
rijk zal maken, wil hij met behulp van de
Kaballa, die hij bestudeert, de hel als bond
genoot nemen. Hij roept Satan aan om hem
ziel en lichaam te verkoopen, als hij Lea
mag bezitten, doch hij valt dood neer, door
een bliksemstraal getroffen. Gonen wordt
Het leven van circusmenschen is het on
derwerp van deze door Jacques Feyder in
Duitschland gemaakte film. Het leven van
circusmenschen geniet onder de eerzame
burgerij een niet al te beste reputatie, maar
het is dan ook de eerzame en eenigszins
benepen burgerij, die denkt, dat kermismen-
schen andere lieden zijn dan menschen, die
in huizen wonen en onder alle omstandig
heden een boord dragen. Men kan het haar
evenwel niet eens bijster kwalijk nemen, als
zij een verkeerden indruk van circusmen
schen heeft, zoolang haar eenige kans om
eenigermate kennis op te doen aangaande
circusmenschen en hun gewoonten bestaat in
films van het soort als „Fahrendes Volk".
Want in deze film wordt het voorgesteld,
alsof voor kermismenschen de moreele wet
niet geldt, wanneer zij verliefd zijn en alsof
een buitenechtelijk kind de eenige manier is
om een onwilligen circusdirecteur te dwin
gen zijn dochter uit te huwelijken aan een
jongen, dien hij beneden zijn stand acht en
die het geestelijk gesproken misschien ook
wel is, aangezien hij den eersten den besten
tegenslag een gereede aanleiding vindt om
andere liefderijke relaties aan te knoopen.
Deze jongeman echter is de held van het
stuk en natuurlijk sympathiek, de circus
directeur is een opgeblazen heerschap en
Frangoise Rosay, de leeuwentemmer, die alle
ongerechtigheden, die er om haar heen voor
vallen eenvoudig dekt met den blik van
„alles begrijpen is alles vergeven", is de
geestelijke leidsvrouw in dit scheeve we
reldje, waarin ook nog voorkomt Hans Al-
bers als de door haar afgedankte man en
tuchthuisboef, wiens schurkerijen ruim
schoots afgekocht schijnen te worden, als hij
er maar voor zorgt, dat zijn zoon de circus
dochter toch krijgt.
Al deze fraaiigheden zijn door Jacques
Feyder getrouwelijk gefotografeerd naar het
recept van onvergankelijke romantiek van
het circusleven, waarvan allen, die er den
mond vol van hebben, niets weten. Ook
circusmenschen zijn menschen, maar als zij
Zo° gedemoraliseerd zouden zijn als in „Fah
rendes Volk", dan kunnen hun avonturen
met tot vermaak van de massa dienen en
daarom moeten wij deze film afwijzen.
kr.
Een beeld uit de
Oost-Joodsche film
„Der Dybuk".
begraven. Zijn nagedachtenis staat in het
dorp in een kwaren deuk, doch Lea voelt
zich niettemin als Gonen's verloofde en voor
goed aan hem verbonden.
Op den dag van haar huwelijk slaagt zij
erin haar tante te overreden haar alleen te
laten op het kerkhof, als zij daar, naar
Joodsch gebruik, haar gestorven moeder
gaat uitnoodigen om bij de huwelijksinzege
ning tegenwoordig te zijn. Volgens Joodsche
opvatting mag men een bruid niet alleen
laten, omdat dan de booze geesten bezit van
haar komen nemen. Lea roept op het kerk
hof ook Gonen op. In haar exaltatie waant
zij Gonen reeds bij zich. Op de bruiloft ziet
zij, als zij met de armen danst, een oude
vrouw veranderen in een skelet en het ske
let in Gonen.
In de synagoge, als haar bruidegom haar
den ring aan den vinger wil schuiven, rukt
zij zich los en bekent, dat zij aan Gonen
toebehoort. De Meschulach, het raadselach
tige wezen, dat als de bode van de Voor
zienigheid het geweten incarneert en op alle
critieke momenten verschijnt en verdwijnt,
deelt mede, dat de Dybuk, de ongelukkige
ziel van den Godslasteraar Gonen in het
lichaam van Lea is. Een oogenblik later
hoort men Gonen uit den mond van Lea
spreken.
Dan neemt Sender zijn dochter mee naar
een wonderrabbi. Voor hem biecht hij op
dat zijn hebzucht Lea en Gonen ongelukkig
heeft gemaakt, maar dat hij te laat geweten
heeft, dat Gonen de zoon was van zijn
vriend Nissen, met wien hij de gelofte had
aangegaan. De rabbi daagt Sender en den
geest van Nissen voor zijn rechterstoel en
verklaart de gelofte voor nietig, omdat zij
is aangegaan op twee kinderen, die nog niet
bestonden. Dan moet het huwelijk van Lea
voortgang vinden, doch Gonen blijft zich
verzetten en wordt ten laatste door den
wonderrabbi plechtig uitgebannen. Doch nu
Gonen Lea voor goed verloren heeft, geeft
zij hem haar ziel. Als de huwelijksinzege
ning zal beginnen, vindt men Lea dood in
de synagoge.
Het is onmogelijk om dit verhaal, waarin
wonder en bijgeloof onontwarbaar in elkaar
verstrengeld zijn, te beoordeelen met rede
lijke maatstaven. Men moet het nemen als
een legende uit een wereld, waarin de rede
lijkheid niet de opperste toetssteen der
dingen is, en die ons daarom in dit drama
als een geheel andere, onbekende wereld
verschijnt. De verfilming is uiterst prim!
tief. Als de film om haar gegeven niet zoo
belangwekkend was, zou zij, naar totaal ver
ouderde methoden gemaakt als zij is, niet
eens meer voor vertooning in aanmerking
kunnen komen. Doch men ziet zooveel beel
den met documentaire waarde van het leven
der Oost-Joden, dat men toch niet anders
dan hoogst geboeid kan toezien. Men ziet
de dansen dezer menschen en men hoort
hun prachtige gezangen en ontdekt een
nieuwe wereld, nu eens niet in de Poolstre
ken of in het hart van Afrika of Azië, maar
vlak bij huis, niet ver achter de poorten
van Warschau.
De aard van het gegeven maakt de film
ongeschikt voor al te jeugdige oogen, maar
personen boven achttien jaar zullen
goed doen aan „Dybuk" aandacht te be
steden.
kr.
Men gaat in Hollywood een film maken
van de carrière van Jenny Lind, die in de
vorige eeuw wereldberoemd was als de
„Zweedsche nachtegaal". Het is intuschen de
bedoeling, dat Deanna Durbin de hoofdrol
vervult en daarom zal men hoofdzakelijk het
begin van deze carrière van een groot zan
geres verfilmen. Indertijd debuteerde Grace
Moore in een soortgelijke film, die echter
geen succes was- Men hoopt, dat Deanna
Durbin als de jeugdige Jenny Lind het pu
bliek boeien zal Dit schijnt overigens voor-
loopig genoeg van zangfilms te hebben, al
thans in Amerika. Grace Moore, Gladys
Swarthout en Lilly Pons zagen haar con
tracten in Hollywood niet verlengd. En zoo
als de vorige week reeds werd medegedeeld
gaan Grace Moore en Lily Pons naar
Frankrijk, om daar respectievelijk in de film
op te treden, die worden gemaakt naar de
opera „Luise" van Charpentier en Manon
Lescaut.
in het Lumière Theater te Rotterdam gaat
deze 'week het tweede gedeelte van Leni
Riefenstahl's Olympiadefilm, het perfecte
filmjournaal, zooals onze Amsterdamsche
filmrecensent haar indertijd in zijn uitvoe
rige bespreking noemde.
Ook hier werd met groote bekwaamheid
gebruik gemaakt van het element der span
ning, waardoor een gevarieerd document
werd geschapen, dat boeit als welke speel
film ook. Na de athletiek, die de vorige
week zoo prachtig met het cinematografisch
oog bekeken werd, volgen thans de hoofd
momenten, welke o.a. de tienkamp en het
zwemmen waren. Natuurlijk trekken de
prestaties der Nederlandsche zwemsters de
volle aandacht en het is werkelijk een
emotie, die huldiging der Hollandsche
meisjes in dat met menschen afgestampte
stadion en het zoo verheven klinkende „Wil
helmus". Merkwaardig genoeg vergist de
toeliehter zich in de twee voornamen, tel
kens weer. Hij noemt Nida Senff Dina en
Rie Mastenbroek Rita. Maar enfin, ze
zijn dezelfden en de trots van heel het sta
dion en.... van heel de zaal. De overwin
ning van Daan Kachgelland met z n Olym-
piajol 'is ook al een moment, om nooit te
vergeten, zóó suggestief geeft de film het
weer.
Voorts zijn er voetbal (eindstrijd Oosten-
rijk-Italië) turnen, hockey, roeien, etc. etc.
In het bijprogramma van Lumière gaat
nog een aardige Walt Disneyfilm.
De Amerikaansche regisseur Harry Lach
man is door den Franschen producer Daven
in dienst genomen, om te Parijs drie Fran
sehe films te maken. Dit is de eerste maal,
dat een Amerikaansch regisseur naar Europa
trekt. Lachman is een geboren Amerikaan,
maar hij heeft jaren l8ng in Frankrijk ge
woond en daar een aantal films gemaakt, in
recenten tijd o.a. „La belle marinière Hol
lywood schenkt in hem aan Frankrijk iets
terug voor hetgeen het er vandaan heeft ge
haald Momenteel werken daar nog Divivier,
Anatole Litvak en Jacques Oeval.
Lachman begon te filmen onder den be
kenden Amerikaanschen regisseur Rex In
gram, in 1925, toen deze in Frankrijk „Mare
Nostrum" maakte. Hij ging later naar Enge
land, werkte eerst voor de Engelsche Para
mount en daarna voor de Fransehe. Ten
slotte belandde hij in Hollywood. Een van
zijn eerste films daar was „Face in the sky"
met Spencer Tracy. Hij kreeg -van te voren
de waarschuwing, zich niet aan „artistieke
aardigheden" te buiten te gaan. Toen hij
toch een artistiek uitgevoerde scène in-
laschte, werd die er onverbiddelijk uit ver
wijderd
De stem van één van Hollywood's meest
besproken vrouwen, Paulette Goddard (alias
Mrs. Charley Chaplin) zal men binnenkort
kunnen hooren in een nieuwe film van
Metro-Goldwyn-Mayer, getiteld Dramatic
school.
Eenige jaren geleden maakte zij haar film
debuut in Charley Chaplin's Modern Times,
waarna zij zich op grond van haar char
mant, doordringend spel als „gamin" on
middellijk een plaats verwierf onder de be
roemdheden van het witte doek. Zij zal
naast Luise Rainer een der belangrijkste
vrouwenrollen vervullen in een film, waar
van het scenario gebaseerd is op de levens
gang van een jong Hongaarsch fabrieks
arbeider, die, om gehoor te geven aan zijn
roeping, gaat studeeren aan de Koninklijke
Tooneelschool te Budapest.
Op den dag van de première van Frank
Capra's nieuwste film „You can 't take it
with you", is het drie-jarig zoontje van de
zen bekenden regisseur gestorven, tenge
volge van een keeloperatie.
Sylvia Sidney en George Raft in
mYou and Me".
zal optreden in een film die door Eisenstein
zal worden geregisseerd. Voorts zal hij de
rol van Oliver Law, een neger, vertolken in
een film, die door Fritz Lang of Pabst zal
worden geregisseerd. Oliver Law was een
aanvoerder van de internationale brigade,
die Madrid tegen Francos troepen verde
digde. Aangezien Ernest Hemingway, schrij
ver o.a. van „A Farewell to Arms", het sce
nario zal maken, lijdt het geen twijfel, dat
de film een sterk roode tendenz zal hebben.
Robeson wil zelf met concerten het benoo-
digde geld bijeenbrengen.
Te Hollywood is overleden de filmacteur
Waldemar Youn-g, die o.a. de aandacht op
zich vestigde door zijn spel in „Het teeken
des Kruises", de „Bengaalsche Lanciers" en
laatstelijk in „Test Pilot". Hij werkte sinds
1917 in Hollywood.
Robert Taylor behoorde tot de Hollywood
sche filmspelers, die in het voetspoor werden
gezet van den veel bewonderden en veel ge
smaden Rudolf Valentino, den man, voor
wien elk zwakvrouwenhart te
broos bleek.
En hij heeft gedurende enkele jaren succes
gehad als lady-killer, deze afgod der dames.
Hij was „sugar coated" ofwel gesuikerd vol
gens het recept, dat door Hollywood voor
onfeilbaar werd aangezien.
Maar onder de talrijke klachten, door de
Amerikaansche filmindustrie in den laatsten
tijd geïncasseerd, bevond zich er ook een
ten aanzien van een te veel speculeeren op
het mannelijke schoon, het te hardnekkig
vasthouden aan de beginselen eener roman
tiek, waarin nog betrekkelijk kort geleden
een groot deql en feitelijk het voornaamste
deel van het filmpubliek zwijmelde.
Maar dit publiek is eenigszins veranderd,
mede dank zij een meedoogenlooze critiek in
de bladen. Deze critiek werd vooral buiten
de Vereenigde Staten beoefend. Ze liet echter
niet na, haar invloed te doen gelden. En toen
probeerde Hollywood een zwaai te nemen
naar den z.g. he-man, den held van spieren
en durf. Voorbij was de glorie van het ge
golfde haar en de gedraaide snor, het ge
welfde voorhoofd en de droomerige gazelle-
oogen.
Het was een onbewust roepen om meer
realisme, dat het publiek er toe bracht, het
oude type af te wijzen. Dit oude type zat
vooral den bioscoopbezoeker dwars, die het
meisje naast hem zag verzinken in een on
gebreidelde bewondering voor den held op
het witte doek. En de man, uit wiens porte-
monnaie het geld voor de entreebiljetten was
gekomen, voelde zich tekort gedaan. Vol
komen terecht. Hij kreeg zoo het gevoel, in
geen enkel opzicht te kunnen wedijveren
met een Robert Montgomery en een Robert
Taylor. En hij ontwikkelde een soort minder
waardigheids-complex, dat tenslotte zich uitte
in een absolute weigering, om naar dien ver
velenden, zoetelijken meneer te gaan kijken.
Omdat Hollywood de gevolgen van deze
weigering ondervond, is het er toe over ge
gaan, den indertijd als ideale schoonheid ge
presenteerde Robert Taylor een wat manne
lijker aspect te geven. En het resultaat van
dezen „ombouw" zien we nu in „A Yank at
Oxford", waarin de voormalige salonleeuw
in een athleet van Olympiade-verhoudingen
is omgetooverd.
Het dient erkend te worden, dat Robert
Taylor in zijn nieuwe gedaante alleszins aan
nemelijk is en op een overtuigende manier
den kampioen hardloopen en roeien speelt.
Maar deze film is intusschen aardiger om het
overigens weer door een gebruikelijk Hol-
lywoodsch teveel danig benadeeld gege
ven, dat ons laat zien, hoe een Amerikaan
sche student zich in het oeroude Oxford-
milieu weet in te burgeren.
Het was voor de Metro Goldwyn Mayer een
tamelijk gewaagd experiment. Want er was
groot gevaar, dat met een film als deze het
Amerikaansche of het Engelsche publiek te
gen het hoofd zou worden gestooten. Boven-
die werd „A Yank at Oxford" in Engeland
gemaakt, als gevolg van de nieuwe Engel
sche quota-wet. Men wist tussehen de ver
schillende klippen door te zeilen. Zoowel de
Engelschen als de Amerikanen kunnen er
tevreden over zijn, al is de Yankee de man,
waardoor Oxford te langen leste van Cam
bridge wint.
Robert Taylor wordt als student van een
Amerikaansche universiteit uitverkoren, deze
in een der talrijke colleges van de vermaarde
Oxford Universiteit te vertegenwoordigen.
Hij is een uitstekend sportsman, nogal over
het paard getild en verafgood door zijn va
der, uitgever van een kleine krant, die de
pers zelfs ophoudt, tot bekend is, in hoeveel
tijd zijn zoon een race gewonnen heeft.
Hij beeldt hier uitstekend het type uit, dat
in den engen, provincialen kring der Ameri
kaansche stadjes van het Midden Westen bij
bosjes voorkomt en die karakteristieke Ame
rikaansche zelfgenoegzaamheid bezit, waar
van vooral het naieve den Europeaan hin
dert. Het is een sportieve „Babbitt", die hij
ons vertoont.
Geen wonder, dat de Oxford-studenten er
direct op uit zijn, hem in de maling te nemen.
Dit lukt hun aardig. Maar ze moeten toch
erkennen, dat de Yankee hard loopen kan en
een goed roeier is. Deze brengt zich zelf
echter herhaaldelijk in moeilijkheden, door
dingen te doen, in Amerika gewoon, maar
Robert Taylor en
Maureen O'Sulli-
van in ,,'n Branie
in Oxford
in Engeland tegen een eeuwenoude adat in-
druischend.
Speciaal in het begin van de film is de
regisseur, Jack Conway, er uitstekend in ge
slaagd, ons iets van de sfeer van de grijze
universiteitsstad te suggereeren. En ook het
studentenleven wordt in enkele, rake schet
sen geschilderd. Daarna verslapt het rhythme
evenwel herhaaldelijk en het wordt slechts
met moeite door een goed geslaagd inter
mezzo op de critieke momenten op gang ge
houden.
Verschillende studententypen zijn heel
aardig uitgebeeld en alles bij elkaar is „A
Yank at Oxford" (Nederlandsche titel „Een
branie in Oxford") een onderhoudende, amu
sante film, waarin een troebele verhouding
van een der studenten inmiddels voorbehoud
voor volwassenen noodig maakt.
Robert Taylor wordt wat de Amerikanen
in deze film betreft, bijgestaan door Maureen
O'Sullivan, bekend uit de „Tarzan"-films,
maar hier een heel goede studente en door
Lionel Barrymore, die zich zooals gewoonlijk
weer aan wat de Amerikanen noemen „over
acting" schuldig maakt. Hij speelt zijn om
geving letterlijk ondersteboven, deze onver
beterlijke tooneelspeler, wien het eenvoudig
onmogelijk schijnt, de oude trucs te laten
varen. Hij valt volkomen uit den toon van
deze bijzonder beheerscht gespeelde film. Het
is trouwens voor ons totaal onbegrijpelijk,
dat hij zich in Hollywood nog steeds weet te
handhaven en telkens weer behoorlijke rol
len krijgt, die hij zonder eenige gewetens
wroeging om zeep brengt. Waarschijnlijk be
schikt deze veteraan over goede connecties,'
anders is zijn blijven onverklaarbaar in een
industrie, waar al het overtollige en hinder
lijke direct wordt uitgeworpen.
Zal Robert Taylor degenen hebben ver
baasd, voor wie hij slechts een Don Juan
zonder een eigen persoonlijkheid was, hij
zal in Griffith Jones zijn meerdere als acteur
moeten erkennen. Jones speelde o.a. met Eli
sabeth Bergner in „Escape me never" en
toont zich ook nu weer een filmspeler van
formaat.
Verschillende karakterrollen werden door
Engelschen goed vertolkt. Er is een fijne,
verstrooide professor van C. V. France, een
goede „fatale vrouw" van Vivian Leigh en
een even goede bediende van Edward Rigby.
Het moet getuigd worden, dat de samen
werking tussehen Engelsehen en Amerikanen
een in vele opzichten weldadig resultaat heeft
opgeleverd. Soms is er teveel dialoog. Maar
dit is op zijn beurt toch dikwijls onder
houdend.
„A Yank at Oxford" gaat deze week te
Rotterdam in het Capitol en het City Theater.
Zooals tevoren reeds aangeduid, voor vol
wassenen.