TREIN DAVERT VOORBIJ
De overheid en de
letteren.
DE STORM,
DINSDAG 21 MAART 1939
HET WIT-GELE KRUIS.
TENTOONSTELLINGEN.
ANNIE NEDERBRAGT—HERMAN
VAN BORN.
BURGERLIJKE STAND.
Schepen op drift geraakt. Staking
van den loodsdienst.
Reportage
achter schouwburg
coulissen.
GEM. ARBEIDSBEURS,
ROTTERDAMSCHE SCHAAKBOND.
HET LEEKENAPOSTOLAAT.
Herman de Man heeft een avontuur
met een wethouder van een
groote stad.
MUZIEK IN ROTTERDAM.
VOORDRACHT WILLEM ELSSCHOT.
OPBRENGST COLLECTE,
Verschenen is het jaarverslag over 1938
van de R. K. Vereeniging voor Volksgezond
heid en Ziekenverpleging „Het Wit-Gele
Kruis", afdeeling Rotterdam.
Het ledental bedroeg op 31 December 1938
1211 (31 December 1937: 812). Uit de maga
zijnen werden 406 maal verplegingsartikeleri
uitgeleend. Aan contributie werd ontvangen
2.600,79 en aan andere inkomsten 135,22,
terwijl de uitgaven bedroegen 3040,64.
De in 1937 tot stand gekomen regelingen
met de aangesloten vereenigingen werden
dit jaar wederom ingrijpend herzien. Met
deze vereenigingen is thans de navolgende
regeling getroffen:
Met ingang van 1 Januari 1939 zal de R.
K. Kraamverzorging aan de leden van het
Wit-Gele Kruis 50 pet. reductie geven op
hare tarieven voor Wijkkraamhulp. Tevens
zal de R. K. Kraajnverzorging wederom hulp
in de huishouding bij bevallingen in gaan
voeren en wel tegen de navolgende tarieven:
van 's morgens 8 tot 's middags 2 uur 10,
(voor de leden van het Wit-Gele Kruis 5);
van 's morgens 8 tot 's middags 5 uur 13,
(voor de leden van het Wit-Gele Kruis 8).
Bij het vijfde en volgende kind ontvangen
de leden van het Wit-Gele Kruis op boven
staande tarieven voor hulp in de huishou
ding bij bevallingen bovendien nog 50 pet.
reductie. De tarieven zijn berekend voor
hulp gedurende 10 dagen. Zoowel de reduc
tie voor Wijkkraamhulp als de reductie voor
hulp in de huishouding zal ingaan 1 jaar na
de aanmelding voor het lidmaatschap van
het Wit-Gele Kruis, behoudens bijzondere
omstandigheden, ter beoordeeling van het
bestuur.
De R. K. Wijkverpleging zal aan de leden
van het Wit-Gele Kruis dezelfde faciliteiten
blijven geven als reeds bij de regeling van
1937 werden overeengekomen, t.w.: gratis
recht op Wijkverpleging voor den duur van
ten hoogste 6 weken en op medisch advies.
De overige regelingen van 1937 t.o.v. de
R. K. Kraamverzorging en de R. K. Hulp in
de Huishouding blijven eveneens van kracht.
De uitvoering van de samenwerking met
de R. K. E.H.B.O. waartoe in principe we
derzijds is besloten, is nog in studie.
Door voormelde regelingen is thans de
Vereeniging op een alleszins gezonde basis
komen te staan, hetgeen reeds uitdrukking
heeft gevonden in aanzienlijke aanwas van
leden, die nog steeds voortgang vindt. De
propaganda is met kracht ter hand genomen,
waaraan mede bovengemeld resultaat is te
danken.
Intusschen is het ledental nog lang niet
zoo als heb wezen moet. Het ligt in de bedoe
ling de propaganda in de komende jaren met
kracht door te zetten om zoodoende te ko
men tot een ledental, dat voor Rotterdam
noodzakelijk is. De voordeelen aan het lid
maatschap van het Wit-Gele Kruis verbon
den, zijn thans van dien aard, dat niemand,
die zijn eigen belang in dezen begrijpt, af
zijdig mag blijven. Een Katholiek belang
van de eerste orde is hiermede tevens ge
moeid.
Een woord van hulde past hier zeker aan
het adres van onzen voormaligen Voorzitter,
Prof. Dr. M. A. van Bouwdijk Bastiaanse,
die door zijn benoeming tot Hoogleeraar te
Amsterdam het voorzitterschap in Juni 1938
heeft moeten neerleggen. Prof. van Bouwdijk
Bastiaanse heeft in de moeilijke jaren de
grondslagen gelegd, waarop thans een ge
zond instituut is verrezen. Allen, die direct
of zijdelings met het Wit-Gele Kruis-werk
te maken hebben, hebben daarvoor van hun
"groöte" erkentelijkheid doen blijken.
In de vacature, ontstaan door het vertrek
van Dr. Van Bouwdijk Bastiaanse werd tus-
schentijds voorzien door de verkiezing van
Dr. C. A. A. Minderop tot voorzitter. In de
vacature, ontstaan door het vertrek van Pa
ter Verhaar werd voorzien door de benoe
ming van Pater C. J. M. Buschman O.F.M.
tot bestuurslid op aanwijzing van de R. K.
Vereeniging Hulp in de Huishouding.
Moge het de Vereeniging gegeven zijn in
de komende jaren onder de stuwende lei
ding van haren nieuwen voorzitter en de
actieve werkzaamheid van de propaganda-
commissie tot grooten bloei te geraken.
Tot 15 April zal in het Kunstnijverheids
huis „De Distel", Schiedamsche Singel 65 b,
Rotterdam, een tentoonstelling gehouden
worden van schilderijen door J. Lodeizen.
Aangiften van 18 Maart 1939.
BEVALLENB. P. J. v. d. Werken geb.
Dutarte z. A. de Wolf geb. v. Waardenberg
d. M. Brugmans geb. IJzelenberg z. J.
G. Mortimers geb.Bakker z. J. v. d. Sluia
geb. v. d. Zwaai z. c. E. Braat geb. Stors-
bergen d. D. Nieuwenhuizen geb. Mulder z.
E. Sakko geb. v. Mourilc z. H. B. Witjes
geb. Zoetman z. H. E. Kroon geb. Kleine z.
C. W. v. Raaij geb. Emmery d. C. A.
Heasels geb. v. Oosterhout d. M. Elshoff geb.
Vogelezang z. A. A. K. Blonk geb. Brandwijk
d. J. Langhorst geb. Noordzij d. E. J.
Prujjn geb. Janssen z. M. P. Noordsij geb.
Groeneweg z.
OVERLEDEN: M. A. Kievener. wede. van
J. Nederpelt 78 j. H. Smits, man van G. v.
Olst 63 j. J. de Lege, vrouw van A. Roe-
lofs 55 j. J. de Wit, vrouw van J. Klaas-
sen 35 j. E. v. Eljck, vrouw van K. G.
Althuisius 55 j. A. Zaagman, vrouw van w.
C. v. d. Meulen 58 j. P. Wissekerke, vrouw
van B. J. Muijlaert 24 j. J. G. Blonk, man
van G. v. d. Laan 62 j. W. C. Harzing, man
van A. H. Sehrauwen 70 j. N. Verkade, wedr.
van K. Kersting 84 j. G. v. Driel, man van
A. de Vries 51 j. A. Koonings wede. van P.
R'Jl 79 j. C. Vos, ongeh. vrouw 54 j. J.
Borger, wedr. van A. F. M. E. Visser 63 j.
M. J. Lenarts, ongeh. vrouw 59 j. W. G.
Kleipas, man van M. E. Wanders 63 j.
Voorts als levenloos aangegeven: H. J. de
Haas geb. Riem z.
De pianiste Annie Nederbragt en de vio
list Herman van Born gaven voor de leden
van de afd. Rotterdam van de Ned. Toon-
kunstenaarsvereeniging een concert in de
zaal van het Toonkunst-conservatorium met
werken van Pierné, Szymanowski, Hindemith
en van Born. De Sonate in E. gr. t. van Hin
demith en het Duo, eigen compositie, gaf de
violist reeds verleden jaar op een concert
met Annie Meijs.
We kunnen niet zeggen, dat èn de pianiste
èn de violist met dit concert een gelukkigen
avond hadden en dat ze zich op hun best
lieten hooren. We hebben ze wel eens beter
meegemaakt en bezielender muziek hooren
geven. Ook nu waren er wel momenten,
waarin geestelijke inhoud en waarde in de
reproductie waren te onderscheiden, maar
over 't geheel genomen, was meer de tech
niek aan bod, dan dat het hart zich uitte.
Van Born is ongetwijfeld een degelijk mu
sicus, die zijn partij met alle attentie en
nauwkeurigheid speelt, maar 't is alles te
bestudeerd, hij komt te weinig los van de
noten. Bij zijn spel krijgt men te veel de
idee, dat hij zich te weinig spontaan, met te
weinig artistiek bravour weet te geven. Zijn
optreden is te gereserveerd, nog te veel ge
speend van geestelijke uitleving. En als hij
zich eens geheel geeft, dan wordt het met
een duidelijk, dat hij tot beter in staat is,
dan hij zich van binnen uit weet te uiten.
Dit bewijst we schreven het al eens eer
der dat er bij hem een goede kunstzinnige
basis is. Hij zal er zich op moeten toeleggen
deze meer algemeen en sterker te ontwikke
len.
Ook de pianiste zocht het vanavond meer
in uiterlijkheid dan in inhoud en haar
ten opzichte van den violist levendiger
temperament had ook ten gevolge, dat ze te
opvallend domineerde, wat aan het samen
spel niet ten goede kwam. De „Mazurka"
van Szymanowski, voor pianosolo, speelde ze
met elan en pit.
De totaalindruk was, dat de techniek bij
beiden niet veel te wenschen liet, maar dat
ziel en poëzie te sporadisch tot leven en
bloei kwamen. En nog niet lang geleden,
heeft de pianiste bewezen, dat haar spel
heel veel aan diepte en bezinning heeft ge
wonnen.
Beiden schenen ze niet goed opdreef te
zijn en daaraan zal het dan ook wel zijn toe
te schrijven, dat spel en voordracht maar
weinig wisten te boeien.
In verband met den hevigen storm is gis
teravond de loodsdienst om tien minuten
voor elf gestaakt moeten worden, zoowel
op den Nieuwen Waterweg als buitengaats.
Deze staking van den loodsdienst heeft den
geheelen nacht geduurd, zoodat slechts een
enkel schip is uitgevaren of den Waterweg
binnengevallen.
Voorts zijn verschillende schepen op drift
geraakt.
Zoo sloeg in de Rijnhaven los het Engel-
sche s s. „Benlomond',' dat gemeerd lag aan
paal 8. Rivierpolitie en Havendienst ver
leenden assistentie en mochten erin slagen
het schip aan paal 6 weer vast te leggen.
Het op drift geraakte schip beschadigde den
achtermeerpaal maar ook het lichterschip
„Hendrika", dat enkele deuken opliep.
In de Waalhaven sloegen verscheidene
schepen los. Het Nederlandsche s s. „Oot-
marsum" raakte los van paal 7 en het Noor-
sche s.s- Garrier van paal 10. Met behulp
van sleepbooten werden zij weer gemeerd.
Het Duitsche s -s. „Gerrit Fritzen", lig
gende aan paal 51 in de Waalhaven, heeft
bij het losslaan een boei meegenomen. Het
is aan paal 51 weer vastgemaakt Het Fran-
sche s.s- ,,P- L. M. 25", liggende aan paal
76 in de Waalhaven, nam eveneens een boei
mee. Het ligt thans in plaats van Waalha
ven 76 op Waalhaven B.
De zeeschepen liepen geen schade op.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
In de stad heeft de storm geen schade
van beteekenis aangericht- Wel werden
maatregelen genomen tegen hoog water. Een
overstrooming van de bekende stadsgedeel
ten behoort niet tot de onmogelijkheden..
ten 1489 hout, 15 D.O.K. III 10 punten 1254 hout.
De personeele stand is nu:
I K- Kooiman, De Woudsloopers 895, 2 Korte,
A.D.O. 863; 3 v. d- Water, De Poedelaars 861; 4
Aarsbergen, 't Zuid 859; 5 Borkus, Alle Neune
847; 6 Waalwijk van Doorn, De Poedelaars 847;
7 Jansen, N.H-R.V. 843; 8 Sanders. D.O-K. 831: 9
Bekker, 't Zuid 830: 10 Lindenhof, 't Zuid 830;
II Strack van Schijndel, Alle Neune 818; 12
Nefkens, N-H-R.V. 807; 13 Gamier. E.V.A. 803;
14 G- van Gelder, 't Zuid 796; 15 Willemse,
Tous les Neuf 795: 16 van Esso, Pampenburg 792;
17 Aandagt, D.o.k. 789; 18 Rensink, 't Zuid 788;
19 Nieuwendijk, De Poedelaars 787; 20 J- Kooi
man, De Woudsloopers 784' 21 Wolf, N.H.R.V.
779; 22 Briicker, Pompenburg 778; 23 Kreuger,
Tous les Neuf 774; 24 Beerman, De Poedelaars
771; 25 Eijl Sr., Pompenburg 767.
De laatste ronde op de banen van „Modern"
wordt gespeeld op 27, 28 en 30 Maart a-s-
gen- en windmachine staat al op, in afwach
ting van het biertje dat gebracht zal wor
den- Ofh ij in staat is het met de hand op
te lichten waarmee hij uren lang heeft rond
gedraaid? We wachten het moment niet af,
waarop hij het experiment wagen zal. De
grootste tragiek vinden we eigenlijk, dat
zoo'n groote rol als de zijne niet eens op
het program vermeld staat. Er is ruimte ge
noeg om b.v. te vermelden:
Regen en Wind.... Jan Jansen
Knarsende remmenPiet Pietersen en
Klaas Klaassen.
Maar eens zal de tijd komen, dat hun
namen in het gulden boek der groote kun
stenaars worden opgeteekend.
Voor de hoofdklasse competitie van den Rot-
terdamschen Schaakbond streden de eerste
tientallen van de schaakclub Het Westen en
Excelsior tegen elkander met den navolgenden
uitslag:
Het WestenExcelsior
1. C. J. R. SameliusJ. Kruithof
Kremer 1—0
2. K. KapsenbergJ. J. Sterk 10
3. H. Roos—J. J- Stek 1—0
4. A- SnoekD- v. d. Veer 1—0
5. J. W- v- d. StolpeT. de Jong
6. G. KleynH. Mesman 01
7- W- F. de GreefG. A- v. Hattem 01
8- J. G- Almendinger—J- Vente
9. P- de JongTh- Hagberg 10
10- A. Neep—P. Kruithof Kremer
Totaal 5***2***
afgebroken-
Het Westen "had aan de oneven borden wit-
Daar de defintieve eindstand in elk geval
een overwinning voor Het Westen wordt, zijn
Excelsiors kampioenskansen in roek vervlogen
en wordt de schaakclub Spangen automatisch
kampioen-
Van den wedstrijd Messenmaker (Gouda)
Wilhelm Steinitz (oRtterdam), gespeeld voor de
hoofdklasse-competitie van den Rotterdamschen
Schaakbond, zijn de verschillende verdaagde
partijen intusschen beslist, zoodat wij thans den
gedetailleerden uitslag kunnen vermelden. Deze
luidt:
MessenmakerWilhelm Steinitz.
A. RietdijkW. H. Ensing
I. C. Kamer—W. Cordon 10
C P. HooimeyerW. Engelsman 10
M. LakerveldJ. W. Regeer 10
P. Hekker—H. Hoek 01
Mr. M. de Mol— L. Brouwer 01
P. Roggeveen—P. J. Plijnaar 1—0
Barth. A. de JongP. in 't Hout 1—0
T. v. d. Gaaij—J. G. Muhring 0 1
H. BinnendijkJ. van Tiggele 1
Totaal 6%3%
Messenmaker had aan de oneven borden wit.
Op Woensdag 22 Maart a.s. wordt des
avonds om kwart over acht uur in het Sint
LaurentiushuiS, Nieuwe Haven 133c, de al-
gemeene vergadering voor directeuren en
leekenapostelen van Rotterdam gehouden.
Op deze vergadering zal door den z'eereerw.
zeergel. heer dr. A. A. Olierook gesproken
worden over Katholieke Actie.
Alle directeuren, leekenapostelen en aspi
ranten worden verwacht. Het spreekt van
zelf, dat deze vergadering toegankelijk is
voor alle priesters, die hiermede ook worden
uitgenoodigd.
In „De Nieuwe Eeuw", die de laatste num
mers met veranderden opmaak en nieuwe
rubrieken deed verschijnen, schrijft Herman
de Man 'n lange boutade over de waardeering
van den schrijver in ons land, of liever over
het gebrek aan wezenlijke waardeering en
dan speciaal van den verteller (die er, tus-
schen haakjes, waarschijnlijk nog het beste
aan toe is!).
Hij geeft ook verslag van eenige persoon
lijke ervaringen. De voornaamste daarvan is
er een met het gemeentebestuur van een
groote stad. We laten Herman de Man daar
over hieronder aan het woord:
De stad Rotterdam gaat feest vieren in
1941. Er komt een tunnel gereed, een beurs
en permanente tentoonstellingshallen, Rot
terdam hangt de vlag uit. Voor een ten
toonstelling, gewijd aan Rotterdams glorie
door het water is een millioenenfonds ge
vormd. Nu had ik eens den Rotterdamschen
Wethouder van O. K. en W. gesproken en
bij die gelegenheid was ook de verhouding
tusschen overheid en kunstenaar ter sprake
gekomen. De Wethouder zei mij, dat hij
geen goede ervaring had terzake van deze
verhouding. Artisten zijn zoo grillig en
veeleischend. Ik zei hem, het heel onbe
hoorlijk te achten van die kunstenaars, dat
zij zoo lastig waren in hun verhouding tot
de overheid. En verder zei ik, dat zij er
dankbaar voor moesten zijn, dat de over
heid hen niet links liet liggen. En toen ik
in de kranten van die Rotterdamsche
feesten in 1941 las, herinnerde ik mij dat
gesprek met den Wethouder en stuurde
ik hem een brief. Het was vroeger gebruik,
schreef ik, dat bij een stadsfeest een schrij
ver of een dichter een feestklank schreef.
Ik heb wel eens iets te maken gehad met
het water, ik heb vele van mijn werken in
en om Rotterdam gesitueerd, wat dunkt u
ervan, dat ik in uw opdracht een werk ver
vaardig, dat de glorie van uw stad tot mo
tief heeft? Prachtig, schreef de Wethouder
terug, dat breng ik in de commissie. Ik
wees er toen nog op, dat die commissie niet
te lang moest wachten met het verleenen
Het conservatorium (dir. Jos. Hóltihaus),
geeft op Zaterdagmiddag 25 Maart, 2.30 uut
in de groote zaal van Lommerrijk, Hillegers-
berg een openbare leerlingenuitvoering
waaraan leerlingen uit de elementair- en
middelklasen voor piano en viool zullen me
dewerken. Tevens zingt het kinderkoor on
der leiding van Clemens Holthaus.
Op Donderdagavond 23 Maart te 8 uur zal
in de Erasmuszaal der gemeentebibliotheek
te Rotterdam, de zesde letterkundige lezing
plaats hebben.
De heer A. J. de Ridder, schrijversnaam
Willem Elsschot zal, als derde der optreden
de Antwerpsche letterkundigen, lezen uit
eigen werk.
De verkoop der bloempjes ten bate van de
Vereeniging „Het Rotterdamsche Zuigelin
gentehuis" op Zaterdag 18 dezer, heeft opge
bracht eent bedrag van 1211.51.
