„ADRESSEN"
GARAGEWALDO"
Taxi's. Rijles. Auto's
zonder chauffeur. Reparaties
Weerverwachting. I
STADSNIEUWS.
ROTTERDAM.
VAREN IN OORLOGS
TIJD.
ZATERDAG 21 OCTOBER 1939
„POLYANTHA" GAAT DOOR.
Een beroep op de burgerij.
INSPECTEUR C. P. LEENE NEEMT
AFSCHEID.
PRIJSOPDRIJVING.
Tegen een Schiedamschen leer
handelaar I maand gevangenis
straf geëischt.
ZONNEWIJZER
95 ct.
1940
Boekhandel
P. HANOU
ALLES OP HET GEBIED VAN GLAS
N.V. Katwijk'* Glashandel, Telef. 68735
Duizenden platen triplex
FRANS VAN THIENEN
DE LIJST ZONDER EINDE
MEDISCHE ZONDAGSDIENST.
BIOSCOOPNIEUWS.
PAROCHIE VAN DEN H. JACOBUS.
NAAR HUIS TERUG.
De Sitoebondoterug in de Rotter
damsche haven.
KETHEL
AANRIJDING.
BURGERLIJKE STAND
DE MOEDERCURSUS
K. J. M. V.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Volgeladen uit Indië vertrokken,,
zonder noemenswaardige
lading aangekomen.
MAERTEN HARPERTSZ.
TROMP.
Eli de slag op de reede
van Duins.
Een krans voor Maarten
Harpertsz. Tromp.
PASSAGIERS VAN DE „BALOERAN"
Vanmiddag te Rotterdam.
EXTRA-VAART VAN DE BATAVIER-
LUN.
VERTREK VAN DE „VEENDAM".
ST. FRANCISCUSAVOND-
BOEFJE" IN „LUMIÈRE'
Galapremière.
DIEFSTALLEN
CHARLOTTE KÖHLEH.
KOSTELOOS INENTEN TEGEN DE
POKKEN,
In de laatst gehouden vergadering van het
regelingscomité is besloten „Polyantha", de
bloemententoonstelling 1940 in het Volks
park, doorgang te doen vinden.
Dit besluit zal door velen met voldoening
worden begroet, in het bijzonder door hen,
die de ontwikkeling van het tentoonstel
lingsterrein geregeld hebben gevolgd en die
zich nu eenigermate een beeld kunnen vor
men van wat Polyantha gaat worden.
Weliswaar hebben de zoozeer veranderde
tijdsomstandigheden het ook voor het
Polyantha-comité niet gemakkelijker ge
maakt zijn plannen tot uitvoering te bren
gen, doch dit was unaniem van meening dat
het niet in het belang van stad en bevolking
moet worden geacht te zijn wanneer de
normale gang van zaken niet zooveel moge
lijk wordt in stand gehouden. Daarnaast is
rekening gehouden met de omstandigheid,
dat bij onverhoopt voortduren van den
oorlogstoestand, den volgenden zomer Ne
derlanders voor uitstapjes in hoofdzaak op
het eigen land zullen zijn aangewezen, waar
van ontegenzeggelijk profijt is te trekken.
Dit schept echter tevens verplichtingen.
Wanneer alom in den lande reclame woTdt
gemaakt voor een bezoek aan de tentoon
stelling, dan moet er ook voor worden ge
zorgd, dat de bezoekers eenige uren op
Polyantha kunnen zoek brengen, m.a.w. dat
er veel moois en interessants in de noodige
afwisseling te zien is; dat men, vermoeid
van het rondwandelen, gelegenheid heeft om
in een gezellig milieu den inwendigen
mensch weer wat te versterken, en om wat
uit te blazen.
De plannen voor dezen opzet van „Polyan
tha" liggen gereed en wij hebben er een
vluchtigen blik in kunnen werpen, waar
door wij tot de overtuiging zijn gekomen, dat
deze tentoonstelling, aldus opgebouwd, in
derdaad in staat zal zijn menschen te trek
ken en wat nog belangrijker is, voldaan naar
huis te laten gaan.
De uitvoering van deze plannen is echter
een vrij kostbare zaak, die de vorming van
een werkfonds noodzakelijk maakte, omdat
de inkomsten eerst beginnen te vloeien na
opening van de tentoonstelling, terwijl een
belangrijk deel der kosten reeds lang te voren
gemaakt zijn en ook betaald dienen te
worden.
Vóórdat de sombere tijden, waarin wij
thans verzeild zijn geraakt, aanbraken, zoo
deelde men ons mede, verliep de bijeenza-
meling voor dit fonds, zeer naar wensch.
Sindsdien is deze werkzaamheid stopgezet,
tot voor eenige dagen, toen het besluit om
de plannen, zoo breed opgezet als de finan
ciën het toelaten en dus, als het kan, inge
steld op een landelijk bezoek, door te zetten.
Het woord is thans aan de burgerij. Mogen
de bijdragen in de komende dagen mild
vloeien, opdat Schiedam den volgenden
zomer zal zijn een centrum van toeristisch
verkeer, tot heil van de geheele burgerij.
Spoedig hopen wij dus in de gelegenheid
te zijn de aardige denkbeelden, die nu in
overweging zijn, te kunnen publiceeren als
vaste plannen, of als werk in uitvoering.
Q ia terenmiddag heeft de heer C. P. Leene,
adjunct-inspecteur van politie alhier, af
scheid genomen van het politiekorps, zulks
in verband met zijn benoeming tot inspec
teur van politie te Tilburg.
In de inspecteurskamer vereenigden zich
de commissaris van politie, de heer H. P.
Clasie, de overige leden van het kader en
een groot deel van het korps.
De commissaris van politie, het woord ne
mend, zeide, dat hij gaarne de sollicitatie
van den heer Leene gesteund had, ten eer
ste om zijn capaciteiten en verder, omdat de
eerste jaren de promotiekans voor den heer
Leene in Schiedam klein zou-*ijn.
Door uw optreden heeft U de achting van
superieuren en ondergeschikten verworven,
aldus spr., Het Is een eer voor het korps
dat ziin jongste inspecteur Schiedam verlaat
als inspecteur van een andere gemeente. Het
kader,"dat door de mobilisatie, toch al zoo
zeer besnoeid is, wordt voor groote moeilijk
heden gesteld. Toch mag dat geen bezwaar
zijn om de heer Leene te laten gaan. Namens
het korps bood spreker een bureauklok aan.
Namens brigade C, waarvan de heer
Leene leider was, voerde het oudsie lid, de
heer J. van Oers, het woord en sprak woor
den van dank. Spr. prees den scheidenden
inspecteur en bood hem een wandelstok aan.
Met enkele woorden heeft de heer Leene
dank gezegd en er op gewezen, dat hij een
goede brigade C. kon overdragen.
Hierna bestond er gelegenhed den heer
Leene de hand te drukken.
Voor deri Rotterdamschen Politierechter
heeft terechtgestaan de 47-jarige leerhande
laar J. C. M., uit Schiedam, die zich aan prijs
opdrijving zou hebben schuldig gemaakt, door
op 8 September een hoeveelheid leer van de
kwaliteit G.W.R. 67, welk leer in de maanden
van 1939 voorafgaande aan September aan
schoenherstellers steeds voor 35 cent, in elk
geval voor minder dan 1.- per half kilo
gram was verkocht, voor 1.23 per half kilo
gram te koop aan te bieden aan een schoen
hersteller.
Verdachte gaf de feiten toe, doch hij ont
kent, dat hier sprake is van een prijsopdrij
ving. Zijn bedrijf is er op ingericht aan het
publiek zoolleer te verkoope.i in den vorm
van gesneden zolen. Voor dit ieer werd ook
reeds in Augustus een prijs van 1.25 per
half kilogram gerekend. Daarnaast heeft ver
dachte een aantal schoenherstel'ers tot klant,
die het leer aan een stuk koopen en dus zelf
hun zolen snijden en ook zelf hun afval van
het leer hebben. Aan die menschen wordt
een speciaal verlaagde prijs in rekening ge
bracht, waaraan verdachte, toen het leer een
tendenz tot prijsverhooging vertoonde, een
eind gemaakt heeft.
De schoenhersteller J. J. Meeder verklaar
de de gewoonte te hebben bij verdachte het
leer, dat hij noodig had, te kaopen. Hij kwam
dikwijls driemaal per week in diens zaak en
betaalde steeds 0.85, wanneer hij het leer
aan een stuk kocht. Op 8 September had men
hem echter voor hetzelfde leer 1.25 in reke
ning gebracht. Getuige had geweigerd dat
te koopen en bij een anderen Jeerhandelaar
is hem toen een stuk leer verkocht voor
0.85 per half kilogram.
Vervolgens werden drie getuigen déchar
ge gehoord.
De eerste is J. v. d. Werken, die als be
diende bij verdachte werkzaam is. Deze be
vestigt de bewering van verdachte, dat sedert
Augustus de detailprijs van 1.25 voor uit
gesneden zolen niet verhoogd is en dat ook
op het oogenblik deze prijs nog geldt. Tegen
over ongeveer 1200 particuheren, die van
verdachte hun zoolleer betrekken, staan
slechts vier of vijf schoenherstejlers als zijn
klanten. Aan Meeder werd voor uitgesneden
zolen ook 1.25 in rekening gebracht minus
10 pCt.
De leerfabrikant J. Willemen uit Rijen
van wien het leer afkomstig was, heeft uit
de copieën van verzonden facturen het prijs
verloop aangetoond. Op 23 Augustus werd
een prijs berekend van 1.50 k 1.55, op 2
September een van 1.80, op 18 September
was de prijs gestegen tot 2.30, op 30 Sep
tember tot 2.40 k f 2.50 en op 10 October
tot 2.80.
ZE ZIJN ER WEER!
Het prachtwerk van de Actie voor God.
416 bladzijden, 225 platen,
vandaag nog. Voor het te laat is.
Koopt
Hoogstraat 50
Schiedam Telefoon 69663
Getuige zegt, dat gedurende het geheele
jaar 1939 de prijs van het leer abnormaal
laag is geweest met zelfs nog een tendenz tot
daling. Dat is er oorzaak van geweest, dat de
voorraden hier te lande zoo ger'ng mogelijk
zijn gehouden. Naar de meening van getuige
is een prijs, als verdachte op 8 September
heeft berekend, niet onredelijk te noemen.
De leergrossier A. Scholte, bestuurslid van
den Ned. Bond van lederhandelaren toont
met eenige bescheiden aan, dat op 3 Septem
ber de leerprijzen reeds met 30 pet. en op 15
September met 40 k 50 pCt. waren- gestegen.
Ten slotte zegt getuige nog, dat een detail
prijs op 8 September van 1.25 niet onrede
lijk geacht kan worden en dat de prijs voor
de uitgesneden zolen op dien datum te laag
was. Deze had zeker 2.- moeten bedragen.
De vertegenwoordiger van het O.M., mr.
H. A. J. Reumer noemde het een daad van
wijs beleid van de regeering, dat zij maat
regelen heeft getroffen tegen de onredelijke
prijsopdrijving. Als men terugdenkt aan de
ongebreidelde prijsverhoogingen, die in het
tijdvak van 1914-'18 hebben plaats gehad, dan
kan men slechts dankbaar zijn. De bedoeling
van de wet is niet de handelaren te bescher
men, maar den consument, die Immers in geen
organisatie bescherming geniet Jammer is,
dat in de onderhavige zaak het beeld ver
troebeld wordt, door het beroep dat gedaan
wordt op den specialen prijs, die voor schoen
herstellers gold. Zeer zeker mag rekening
gehouden worden met de vervangingswaarde,
maar op 8 September mocht alleen rekening
gehouden worden met wat omtrent de prijs
beweging bekend was. Verdaci.te's inkoop
heeft nooit meer bedragen dan 1.25 per kilo
gram. Op 8 September wist men nog niet,
dat het leer met 100 pCt. in prijs zou stij
gen, zoodat verdachte zich op dat oogenblik
zeker aan prijsopdrijving heeft schuldig ge
maakt. Dat Defensie hooge prijzen betaalt,
is bekend. Men heeft verbaasd gestaan van
de prijzen, die voor oude Fords er voor paar
den zijn besteed en die prijzen mag men dan
ook niet als richtprijzen nemen. Het ten laste
gelegde bewezen achtend, elsrhte spr. 1
maand gevangenisstraf. In een uitvoerig
pleidooi heeft de verdediger, mr. D. A. Hoo-
genraad betoogd, dat men hier zeker niet
met prijsopdrijving te doen had en verzocht
voor het geval de politierechter daarover
anders zou oordeelen, oplegging van een
geldboete. De politierechter zal 27 dezer
schriftelijk vonnis wijzen
ronde stokken en latten in alle maten.
Broersveld 123. Tel. 69799. Opslappl. Baan 40-42
Van J. S. wonende alhier, is een rijwiel
ontvreemd, dat hij onbeheerd op den Rotter-
damschiendijk had neergezet.
Morgen zullen de volgende geneesheer en
voor spoedgevallen aanwezig zijn:
J. A. H. v. d. Berg, Lange Nieuwstraat 175;
H. C. v. d. Broek, Willem de Zwijgesrlaan 23.
Geopend zal zijn apotheek Centrum, Hoog
straat 118, die in de komende week tevens
den nachtdienst waar zal nemen.
Ondem. A.
SINGEL 41—45
G. van Dorp
TELEF. 67-57-0
Weekagenda.
Heden de 21ste Zondag na Pinksteren, te
vens Missie-Zondag. De Vroegmis is te hail
8 en de Hoogmis te 10.10 uur. 's Avonds tc
7 uur Lof ter eere van Maria met October-
oefeningen.
Maandag na het Lof Kruisvaart voor de
jongens.
Dinsdag feest van den H. Raphael, Aarts
engel. Na het Lof congregatie voor de meis
jes en K. J. M. V.
Donderdag komen de kinderen biechten
te 12 uur en de algemeene H. Communie der
kinderen is Vrijdag onder de H. Mis van
kwart voor 8.
Zaterdag feest van de H.H. Simon en Judas
Apostelen. Gelegenheid om te biechten van
4—5 en van half 78 uur.
Zondag a.s. laatste Zondag van de maand
October, feest van Christus Koning.
OCTOBEROEFENINGEN.
lederen avond 7 uur Lof ter eere van
Maria.
MISSIE-ZONDAG.
De Hoogmis Is Votieftnis voor de Voort
planting des Geloofs (paarsch) zonder Glo
ria met Credo De predikatie is over de Mis
sies en de geloovigen worden aangespoord om
lid te worden van de Broederschap van den
H. Geest. Achter in de kerk is het offerblok
ten bate der Missies.
INTENTIES DER H.H. MISSEN.
Zondag 22 Oct. half 8 overleden fam. van
PuffelenBonevaas; 10.10 uur geestelijk en
tijdelijk welzijn der parochie.
Maandag 7 uur weekdienst voor Petrus
van Leeuwen; 8.15 uur wordt de H. Com
munie uitgereikt en de rozenkrans gebeden.
Dinsdag 7 uur maanddienst voor Petrus
van Mil Jos.zn.; 8 uur Gijsb. Voskuil lid
van de Kev. processie.
Woensdag 7 uur jaarget. voor Henricus
Franc. Peters; 8 uur Garbië.1 Olsthoom en
overl. fam.
Donderdag 7 uur jaarget. voor Joannes J.
van Eijk; 8 uur Henricus Lansbergen, lid
van de St. Lid. Broederschap.
Vrijdag 7 uur weekd. voor Antonius Goe
man; kw. voor 9 beider overl. ouders (K.)
Zaterdag 7 uur overl. ouders Peters, Ho-
liershoek; 8 uur meest verlaten zielen.
Zondag a.s. half 8 jaarget. Adrianus Olst
hoom; 10,10 uur geestel. en rijd. welzijn der
parochie.
HUISHOUDCURSUS.
Dinsdag 24 October des namiddags om 2
uur zal de tweede jaarlijksche huishoudcur-
sus, welke werd georganiseerd door den R. K.
Land en Tuinbouwbond en den c. B. T. B.
worden gesloten.
Door de dames cursisten zal een tentoon
stelling word'en gehouden van de door haar
zelf gemaakte producten.
L. T. B.
Maandag 23 October 's avonds half acht in
het Vereenigingsgebouw spreekt Ir. Verhoe
ve over „Veevoeding in deze tijdsomstandig
heden".
Door de politie te Leiden is aldaar aange
houden, en naar hier overgebracht de min
derjarige A. O., welke uit de ouderlijke
woning te Schiedam was weggeloopen. Zij
is aan haar ouders terug gegeven.
Passage-theater.
Tuschinsky's Passage-theater brengt deze
week twee bijzonder spannende films. Na de
journaals en een goede film over Siam
draait „De terugkeer van den rooden Pim
pernel". Het Is een film die zich afspeelt in
1789, als Frankrijk gebukt gaat onder den
terreur van een gewetenloozen tiran, die een
ieder, die hem verdacht voorkomt, naar de
guillotine stuurt. De roode Pimpernel (Bar
ry Barnes) komt echter en treedt op als de
redder der onderdrukten.„Mr. Moto op het
eiland des doods" draait na de pauze. Op de
hem eigen wijze pluist de bekende Japansche
detective een handel in minderwaardige dia
manten en verder natuurlijk tal van moor
den uit. Een programma vol spanning waar
van liefhebbers kunnen genieten. Boven 18
jaar.
Monopole-theater
Na de journaals draalt in Monopole-thea
ter „Begeerde vrouwen" een filmi die het
leven van de Marine toont.
Na de pauze gaat „Sta op en vecht" met
in de hoofdrol Robert Taylor. De titel zegt
reeds, dat het een film Is waarin „knokpar
tijen" de hoofdrollen vormen. Het is het ver
haal van een rondborstigen jongen, die zijn
vuisten, waarmee hij zijn brood verdiende,
als mokers doed neerdalen op een gewe-
tenlooze bende, die de Amerlkaansche boks-
sport ten schande trachtten te maken. Voor
volwassenen.
rozenkrans in étui; idem, catechismusboekje,
rijwiel, diverse sleutels, zwart lederen kin
derschoentje, stempel „D. Krommenhoek",
ledige damestaschje met inhoud
Bij vinders: Bankbiljet, T. Heze, Steenstr.
18; idem, J. van der Sluis, Mariastraat 34a;
gummibal, D. Busschert, Vlaard. dijk 235;
ceintuur, J. Kooy, Maasdijk 110a, roode man
telceintuur, S. v. d. Hoak, Singel 132, kl. 16;
mantelceintuur, H. A. C. Rens, Fillps van
Bourgondiastraat 7a; paar bruine dameshand
schoenen, P. Koogje, Zwartewaalschestraat
17; damespolshodloge, verm, goud, R. van
Dongen, Schie 15; damespolshorloge, mej. van
Dijk, Kethelstraat 21; kinderhoëdje, J.
Leentvaart, Heenvlietstraat 35 kl. 2; blau
we damesregenmuts, N. In 't Hol, Noordvest-
singel 65a; grijs regenkapje, A. Rijkuiter,
Brugmansstraat 45; autonummerplaat, H68802
A. Osephius, Warande 27b, kmderportem.
met inhoud, C. v. Pelt, Nieuwstraat 18a;
damesportemonnaie met inhoud, A. van der
Hoeven, J. A. Alb. Thymstraat 66, paal, J.
P. van Zwlenen, woonschip, H 5036, Noord-
vest;; darfiesportemonnaie met inh., A. J.
Mol, Rott. dijk 234; radiokor+egolfzoeker,
W. van Eest, Eendrachtstraat 54; rozen
krans, W. Zwagerman, Niejwehaven 235b;
Idem in étui, J. van der Vendel, Oosterstr.
79; f ietsplaat je, N. van Wiigaard. Huys-
manstraat 84c; huissleutel, N van der
Struis, Nieuwe Maasstraat 14; ring met 3
sleutels, P. L. Verlinden, Vondellaan 47a;
sleutel, S. van Es, Villastraat 2a; huissleu
tel, A. Timmers, Huysmanstraat 40b; blauw
kinderschortje, L. J. Valk, Oosterstraat 107;
houten schop, J. Stokhof, Broersveld 23;
groote damestasch met porten, met inh.,
L. Anceaux, Singel 204; pakje inh. witte wol
en witte zijde, J. van Leeuwen Boerhave-
laan 56.
Indien een gevonden voo. werp door den
eigenaar Is afgehaald bij een vinder, wordt
hiervan mededeeling verzocht aan het Hoofd
bureau van Politie, Lange Nieuwstraat 55,
alhier. Tel. 68070 en 68036.
Op 19 October des nam. ten 5 uur had op
den Singel alhier een aanrijding plaats tus-
schen een R.E.T.-bus, bestuurd door J. E.
won. te Rotterdam en een luxe auto, be
stuurd door H. v. d. V. wonende te R'dam.
Van de luxe auto werd de nummerplaat en
het achterlicht afgerukt.
GEBOREN: Janny M., dochter van J. Kre-
ber en M. C. van Bergen Walraven, L. de
Colignystraat 37 Hendrica B. M., dochter
van N. G. Alberts en E. Druppers, Lekstr.
54Andries J. J„ zoon van A. van Deursen
en E. M. Plu, Cartesiusstraat 29 Pieter J.,
zoon van J. van der Gaag en C. M. Lie-
brechts, N. Beetsstraat 35 Gerridina G.,
dochter van A. Schulze en J. W. Talboom,
Mariastraat 66 Frederik, zoon van J. H.
Hartman en M. C. van Hoogdalem, Maas
straat 14 Alfred J., zoon van A. J. Jung
en A. Bos, Parallelweg 136 Geert, zoon
van W. C. Speijer en A. Marinus, Stations
etraat 31.
De Moedercursus, die dit jaar jaar weet
vanwege het Wit-Gele Kruis in de Dx. No-
letstichting za worden gehouden, gaat door,
en vangt op 31 October a.s. aan. Deelneem
sters kunnen zich nog aanmelden bij de wijk
zusters en aan de consultatiebureaux.
De ontspanning op Zondagmiddag a.s. zal
niet doorgaan. De lezing over Si. Wiilibrord
zal Donderdag 26 October a.s. plaats hebben.
Gedurende de in het tijdvak van 14 t.m. 20
October 1939 gevonden voorwerpen zijn op
werkdagen tusschen 1 en uur aan het
Hoofdbureau van Politie, Lange Nieuwstraat
55 alhier terug te bekomen.
Psalmboekje, R. K. kerkboekje, das, dop
van benzinetank, diverse handschoenen, vei
lingkistje, kindermuts, slagersmes; regenmuts,
alpinomuts,tabakspijp, portemonnaie, idem,
SPERTIJD REGELING VOOR MOTOREN
BEZITTERS.
Gisteravond heeft in een der lokalen der
Openbare Lagere School een bijeenkomst
plaats gehad met Etectro-motor gebruikers.
Burgemeester Mr. J. J. v. d. Lip en Ir. Snei-
der waren aanwezig.
Doel van deze bijeenkomst was de maat
regelen te bespreken, die getroffen moeten
worden ten aanzien van gebruikers van elec-
trlsehen stroom voor krachtdoelelnden tegen
metertarief.
De burgemeester opende deze bijeenkomst
met er op te wijzen dat nog steeds spertijd en
vastrechttarief nog niet van toepassing ge
bracht was ondanks een reeds lang genomen
raadsbesluit. Bij de huisverlichting is dat al
geruime tijd van toepassing en het vastrecht
is een succes geworden want in verhouding
van 1936 is het aantal kilowaturen verdub
beld doch de gemaakte winst tot de helft
verminderd. Thans is ook de tijd aangebro
ken dat de spertijd van toepassing gebracht
moet worden waar Ir. Schneider noodige in
lichting zou geven.
Ir. Schneiderzette de noodzakelijkheid der
spertijd uiteen in weerwil dat met Ingang
van 1 Nov. eenige verruiming hierin te wach
ten is Ingang 1 Jan. 1940 gaat oclt de sper
tijd voor motor gebruikers in. Doel was ge
bruikers te waarschuwen hun bedrijven te
regelen voor die tijd. Hiertegen kwamen
verschillende bezwaren naar voren waarvoor
niet gemakkelijk een oplossing te vinden zal
zijn Ir. Schneiders stelde zich voor die
moeilijke gevallen beschikbaar belangeloos
advies te geven.
Zonder noemenswaardige lading aan
boord, is de „Sitoebondo" van den Rotter
damschen Lloyd in het holst van den nacht
te Rotterdam aangekomen.
Met een volle lading had het schip nog
voor het uitbreken van den oorlog Ned. In
dië verlaten. Het was een der laatste sche
pen, welke nog het Suez-kantal kon passee-
ren. Na het verlaten van de Mlddellandsche
Zee werd de „Sitoebondo" door een Fransch
patrouille-vaartuig aangehouden, die het
schip koers deed- zetten naa Marseille.
Daar heeft het Lloydschip drie weken ge
legen. Naar een der opvaren'.en ons mede
deelde viel er in Marseille zelf, behalve de
verduistering 's avonds niets van een oor
log te bemerken. Het leven onder de bevol
king gaat door, alsof er niets aan de hand
is. De bemanning heeft zien daar in ieder
geval niet behoeven te vervelen, zooals in de
Downs.
Te Marseille moest de geheele lading op
een kleine uitzondering na, gelost worden,
omdat ze als contrabande werd beschouwd.
Na Marseille is Weymouth als haven van
onderzoek aan de beurt gewees* Omdat er
zoo goed als niets meer in het scnip zaï, was
men daar spoedig klaar.
Nog geen uur van de Dains verwijderd
werden twee drijvende mijnen gepasseerd De
bemanning kon nog zien, hoe één ervan
door een destroyer in den grond werd gescho
ten.
Een teleurstelling was het gisteravond,
toen de „Sitoebondo", in 't zicht van de Ne-
derlandsche kust, niet regelrecht naar Rot
terdam kon opstoomen, omdat wegens het
ruwe weer de loodsdienst gestaakt was. Zoo
moest in het donker van den nacht de Nieu
we Waterweg worden binnengevaren, het
geen in dezen tijd van drijvende mijnen en
weggenomen vuurschepen ongewone gevaren
oplevert. Gelukkig was het heldere maan
Precies om twee uur lag de ..Sitoebondo"
voor de kade. Vermoedelijk zal het schip
over veertien dagen de reis naar de Oost
weer ondernemen.
Op dezelfde reede van Duins, waar thans
Groot Brittannië zijn controle uitoefent op de
zeevaart, een controle, waar on2e handels
vloot mede de dupe van is, op diezelfde
reede versloeg precies 300 jaar geleden, n.l.
den 21sten October 1639, een Hollandsch—
Zeeuwsche oorlogsvloot, een Spaansche ar
mada. Luitenant-Admiraal Maerten Harperts-
zoon Tromp maakte hiermede een einde aan
Spanje's heerschappij ter zee.
Gisteren is dit „belangrijkste maritieme
feit uit onzen vrijheidsoorlog" herdacht in
een voordracht door prof. J. C. M. Warnsinck,
gep. Kapitein ter Zee te 's-Gravenhage, in de
aula van de Nederlandsche Ecomonlschc
Hoogeschool, onder auspiciën van de afdee-
ling Rotterdam van het Alg. Ned. Verbond
en van de Kon. Ned. Ver. „Onze Vloot".
Spr. verklaarde hierin de gebeurtenissen
in het Kanaal en op de reede van Duins,
merkwaardigerwijze door velen de laatste
weken „the Downs" genoemd in den na
zomer van 1639 en schetste haar beteekenis
voor ons land. Op uitdrukkelijken last van
onze regeering tegen het strenge verbod en
tegen den wensch van den Engelschen
Koning in ondanks de aanwezigheid van een
Britsche scheepsmacht, versloeg Tromp op
de neutrale reede van Duins de Spaansche
scheepsmacht onder Admiraal Antonio de
Oquendo.
Volgens moderne opvattingen beoordeeld,
lijkt dit feit niet anders dan een ongemeen
brutale schending van de onzijdigheid van
een bevrienden staat. Spr. toonde in het ver
volg van zijn rede aan, dat dit geenszins het
geval was, waarbij hij wees op de houding
van den Engelschen Koning en de instructies
van den Spaanschen Admiraal. Prof. Warn
sinck wees er op, hoe onder de leiding van
Tromp, als Luitenant-Admiraal belast met
het opperbevel van de gansche navale macht
van Holland en Zeeland, de geest op de vloot,
die onder van Dorp zeer was verslapt, weer
werd als in de dagen van Heemskerck.
Na eenigen tijd in de nabijheid van de
Spaansche vloot, die een troepentransport
van 13000 man begeleidde en door Tromp in
Engelsch rechtsgebied was gejaagd, op de
reede van Duins voor anker te hebben ge
legen, besloot Tromp op den 21sten October
tot den aanval. Met een naar verhouding
gering aantal schepen vernietigde hij bijge
staan door zijn bekwame officieren Witte de
With en Jan Evertsen, vrijwel de geheele uit
53 groote schepen bestaande Spaansche vloot.
Hiermede was de zeeweg van Spanje naar
Vlaanderen, waarlangs groote troepentrans
porten plaats vonden, voor goed onmogelijk
geworden, zoodat de moeilijker weg over
land gevolgd moest worden. Daardoor had
Nederland voor tientallen van jaren zijn
positie als groote zeemogendheid gevestigd;
het vertrouwen in onze zeemacht en in haar
aanvoerders was binnenslands ten volle her
steld en de kans op verderen steun uit Span
je aan de Duinkerker kapers en het leger
in Vlaanderen was voor langen tijd voorbij.
Tenslotte wees prof. Warnsinck er nog op,
hoe het werk van Tromp bij Duins door Wil
lem Corneliszoon Loos in Januari 164Ö aan
de Braziliaansche kust werd voltooid. Een
groote Spaansche vloot, die Pernambuco
trachtte te veroveren, werd daar overtui
gend verslagen, waarbij Loos zelf om het
leven kwam. Hiermede was aan Spanje's zee
macht de doodsteek toegebracht.
Vandaag is het drie honderd jaren geleden
dat de Hollanders onder Maarten Harpertsz.
Tromp bij Duins de Spanjaarden versloegen.
De afdeeling Rotterdam van de vereeniging
„Onze Vloot" en van het Alg. Ned. Verbond
alsmede het comité voor nationale belangen,
hebben in verband daarmede besloten,
hedenmiddag om vier uur een krans te
hechten aan het borstbeeld van Tromp op
het bordes van het stadhuis.
Prof. Eigeman zal daarbij een rede houden.
'n Mooie herfst-Zondag
Voor het geheele land:
Gedeeltelijk bewolkt, droog weer,
plaatselijk ochtendmist, nachtvorst,
overdag iets zachter. Zwakke tot ma-
tigen wind uit Noordelijke richtingen.
Voor de wielrijders.
Zondag: Z
Zon op 6.38; Zon onder 16.51. rr
Maan op 14.30; Maan onder 0.19. Z
Wielrijders lichten op van 17.21 tot
6.10.
Maandag: Z
Zon op 6.40; Zon onder 16.49. jg
Maan op 14.53; Maan onder 1.22 j§
Wielrijders lichten op van 17.19 tot
6.12.
iiiiilüiiriiiiüiiiv
21 Oct.: Tivoli-Schouwburg, Die kleine
Hohelt, (Fritz Hirsch-Operette) 8.30 uur
(boven 18 jaar).
1
22 O c t.: Groote Schouwburg, Filomeentje,
(Charlotte Kohier), 2.15 uur (volw.) Tivo
li-Schouwburg, Die kleine Hoheit (Fritz
Hirsch-Operette) 2 en 8.30 uur (boven 18 j.).
25 O e t.: Gróote Schouwburg, Roofvo
gels, (Residentie-Tooneel), 8,15 uur (boven
18 jaar).
Bioscopen: Goedgekeurde programma's
tot en met Donderdag 26 October in: Lu-
mière: Boefje; Studio: Entente Cordiale
(boven 18 jaar); Thalia: 't Zit in de lucht;
Olympia: De onzichtbare man en Cassidy's
wraak (boven 18 jaar); Scala: Ik ben geen
misdadiger (volw.); Colosseum: Avonturen
van Marco Polo en De afgod der menigte
(volw.); Prinses: Sneeuwwitje en de zeven
dwergen en De held op sokken (boven 18
jaar); Corso: Gunga Din; Capifoi; Schan
daal in Washington en Vier meisjes in het
wit (volw.); City; Schandaal in Washing
ton (boven 18 jaar); Arena; Good bye mr.
Chips; Qentraal: De havik der wildernis
(boven 18 jaar; Ooster: De bruigom in angst
en Martha Richard de spionne (volw.); Vic
toria: Kom je ook achter de tralies? en De
onsterfelijke wals (volw.); Asta: Als de
maan schijnt in Kentucky en De plaag der
gedoemden (boven 18 jaar); Harmonie:
Luchtduivels der marine en Het perfecte ali
bi; Grand: Rose van Washington square
(voor volwassenen); Luxor: 12 uur 12
(volw.); Cineac: actualiteiten.
Tentoonstellingen: Tentoon
stelling „Rotterdam—Batavia" (Schiedam-
sche Singel 55), dagelijks 1017 en 1922
uur, Zondags van 12—17 uur (tot 1 Jan.)
Zaal Impuls, W. de Withstraat 55, schil
derijen en teekeningen van Jan de Cler,
Wladimir Flem en Peter van Someren (tot
16 Nov. Rotterd. Kunstkringê grafisch- en
pottenbakkerswerk (tot 5 Nov.)
Schiedam.
Passage: Mr. Moto op het eiland des doods
en De terugkeer van dén roöden Pimpernel
(boven 18 jaar) (tm. Woensdag 25 dezer);
Monopole: Sta op en vecht en Begeerde vrou
wen (volw.).
„Och, waren alle menschen wijs. M
(Dat Is heelemaal niet noodig, als
ze achter het stuur maar 'n klein
beetje beter wilden opletten, dan
konden we al héél tevreden zijn I)
De Rotterdamsche Lloyd deelt mede^ dat
de passagiers van het m.s. „Baloeran at
zich op het oogenblik ln de Engelsche wa ei en
bevindt, vanmiddag tusschen vier en v j uur
met de „Batavier", te Rotterdam zullen aan.
komen.
Naar wij vernemen zal een extra afvaart
plaats hebben op 28 October a.s. van een
schip van de Batavierlijn. De „Batavier III"
der N. V. W. Müller en Co. zal vanaf Rotter
dam naar Cadiz vertrekken, waar de passa
giers worden overgenomen door het zta-
liaansche schip „Qrazio", welke hen naar
Centraal Amerika, Equador, Peru en Chili
zal brengen.
De Holland-Amerika-lijn deelt mede, dat-
het s.s. „Veendam" in plaats van morgen-
Zondagochtend, thans Maandagochtend
tien uur zal vertrekken.
In de gymnastiekzaal aan de g'S"
teravond een bijeenkomst g^frtiarissen °0T
de dames-congreganisten e» a«
Kruisvinding-parochie. Na dg inlei
ding van pastoor Ne'issen »Perg «r Ten
Wolde over een schoone r e van aen
Heilige van Assisë.
applaus ten zee{S prl?s gesteld.
De vólgende week wordt een zelfde avond
belegd voor de afdeeling mannen der con
gregatie en
perae Orde.
Gisternacht is m aen portiek van den
winkel van de firma J. J. G. op de Hoog
straat de deur van een vitrine geforceerd.
Uit de vitrine worden vermist 14 overhem
den, 15 paar heerensokken en een hoeveel
heid heerenondergoed.
In bewaring zijn gesteld de 27-jarige T
V. en de 34-iarige A. J. v. W.. De eerste had
de vorige maand in de Snellinckstraat een
nadeele van C. R- een fiets gestolen en deze
verkocht aan C- W„ die op zijn beurt het rij.
wiel heeft gedemonteerd en gepoogd, het op
nieuw te verkoopen. Maar de politie kreeg
er de lucht van en rekende beide heeren in.
Op 2 October heeft de 30-jarige chauf-
eur J S. bij de Vacuum Oil Cy in de Keile
v en
straat een vat smeerolie weggenomen
om dit te vervoeren, een auto geduw-a v
den 60-jarigen caféhouder H. N. Deze -
werd later te gelde gemaakt. _.Zo°
chauffeur als de caféhouder zijn door
politie gearesteerd.
Charlotte Köhler zal Zondag a.s. kwart over
2 in den Grooten Schouwburg te Rotterdam
een populaire voorstelling geven van „Filo
meentje" van Marcel Matthijs.
In de stad van „Boefje heeft de City
film, op het boek van Brusse geïnspireerd,
gisteravond haar blijde Inkomst gedaan. Het
Lumière-theater was tot op de laatste plaats
bezet verschil*1"?® gemeentelijke autori
teiten en diverse artisten, weike aan de ver
filming van Jan ^rovers' historie medewerk-
te™ wx»T zelf woonden deze feest-
voorstellir* bi-' toen een der directeuren
van het City-concern, de heer J. ter Linden,
te circ» half 9 met een welkomstwoord den
avond inleidde,
er op wijzend dat met dit
aanwerk, ontleend aan het boek van een Ne-
derlandsch auteur, de eerste Nederlandsche
productie van het' City-concern van stapel
loopt.
Vervolgens richtte mr. J. C. Brengers,
voorzitter van Pro JuventUte, een sympathiek
woord tot de aanwezigen om bij hen de be-
langen aan ts bevelen van de twee institu
ten, die in de film een rol spelen en zich de
verwaarloosde jeugd aantrekken: Pro Ju-
ventute en de St. Aloysius-stichting,
beide zegenrijk werkzaam voor de maat
schappij, maar beide ook worstelend met
groote tekorten en al te weinig waardeering
ondervindend van het groote publiek. De
collecte tijdens de pauze moge beider zorgen
wat hebben verlicht.
Nadat voor dien o.m. een zeer interessante
Gofilex-film over Napels en Pompei was
vertoond kwam na deze rustpoos en vooraf
gegaan door het „Wilhelmus" het lang
verbeide „Boefje" aan de beurt, reeds aan
stonds bij het verschijnen op het witte doek
met een warm applaus begroet. Vol belang
stelling volgde het talrijke publiek e-
levenissen van het schamele schooie J
nogmaar aan weinigen meer onbckend Kim-
nen zijn, maar die men gaarne °aarvo°^
getuigt het néar het record dingend aantal
opvoeringen van het toone - nog
eens en nog eens meemaakt men
ook hier al werden ze in een heel nieuwe
versie opgediend - blijkens den gullen
lach (waar bleef de traan?) weer in over
vloedige mate zijn hart ophaalde.
Na afloop, toen mevr. Annie van der Lugt
Melsertvan Ees in een kring van artinten
ten toonele verscheen, brak een onbedaar-
Ulk applaus los. Nafnens de directie werden
de aanwezige executanten (mét „Boefje" ook
haar „moeder", mevr. Enny Heymans—Snij
ders, Pietje Puk (Guus Brox), productielei
der Leo Meyer, cameraman A. Croisset,
componist Cor Steyn en architect A. H. We-
gerif, met bloemen gehuldigd, terwijl de
reeds naar Amerika afgereisde regisseur Det-
lef Sierck dankbaar werd herdacht.
Op Maandag van half 3 tot half 4 uur,
schoolgebouw Lijnbaanstraat 26; op Dinsdag
van 11—12 uur, consultatiebureau voor zui
gelingen, Gouds'chesingel 49; op Donderdag
van half 12 tot 12 uur, hulppost G. G. D.,
Maashaven 2; op Vrijdag van 1112 uur,
consultatiebureau voor zuigelingen, G. J.
Mulderstraat 102.
