ITfT
VOGEL
3
R K. Boekhandelaren-
,ÏS«w!£fSLfifr
éi
DONDERDAG 26 OCTOBER Ï939
en Uitgeversvereeniging
„Sint Jan".
Vierde gisteren haar derde lustrum.
Ta Amsterdam is gisteren, zij het op
Descneldener wijze dan oorspronkelijk,
in de bedoeling lag, het derde lustrum
gevierd van de R. K. Ned. Boekhande
laren- en Uitgeversvereeniging „Sint
Jan".
- Lr
LIJK VAN onbekenden'man
opgehaald.
DE FEESTDAG VAN
ALLERHEILIGEN!
Zondag vieren en niet koopen.
AMOKMAKER RICHT BLOEDBAD
AAN.
Een doode en tientallen gewonden in
dichtbevolkte buurt van Batavia.
Kapitein dr. Walther Boer.
HET VLAAMSCH VOLKSTOONEEL
TREEDT WEER OP.
Met nieuw stuk van Antoon Coolen.
rampen van de „VAN EWIJCK"
en „VAN GELDER".
Hulp aan nagelaten betrekkingen
van de slachtoffers.
BOTER-EXPORT.
„Voor onze gemobiliseerden".
Op 15 November „boekendag".
RUSSISCH SCHIP AAN KETTING
GELEGD.
Om half elf werd in de parochiekerk van
de H-H- Petrus en Paulus aan de Kalve?-
straat, een stille H. Mis opgedragen door ka
pelaan L. van der Weyden, tot intentie der
vereerngirtg, waarna om half twaalf in hotel
■w d pe de algemeene jaarvergadering
er geopend, welke werd gepresideerd door
en voorzitter der vereeniging, den heer P-
■orand.
heden vijftien jaar geleden, aldaa
eer Brand in zijn openingswoord, -
'ge boekhandelaren en uitgevers, te
recht bijeengeroepen door den heer van
Bossum, besloten tot wederoprichting van
de vereeniging. In 1914 was de derde veree
r"ging Sint-Jan ter ziele gegaan. Heden war it
dis het derde lustrum gevierd.
Ondanks de ernstige tijdsomstandigheden
meende het bestuur dezen dag niet onopge
merkt voorbij te moeten laten gaan. De ver
eeniging heeft in de afgeloopen periode in
derdaad opbouwend werk verricht. De men
taliteit ten opzichte van den katholieken
boekhandel en uitgeverij is door haar streven
aanmerkelijk ten goede veranderd. Wie zich
den toestand van vóór vijftien jaar herinnert,
"weet, hoe groot de verbeteringen zijn. Ook
kennen de katholieke boekhandelaar en uit
gever thans de eischen, waaraan zij moeien
voldoen. J
Aan de verstandhouding tusschen de le-
Gen onderling heeft de vereeniging mede naar
zorg gewijd. Spr. wees in dit verband op het
tot stand komen van den cataloog Sint-Jan,
een werk, dat in de ontwikkeling van de ka
tholieke cultuur een waardevol inzicht geeft.
Ook het tot standkomen van het tijdschrift
„Boek en Leven" van den informatiedienst in
zake lectuur „IDIL", het werk van de com
missie van reclame, de vertegenwoordiging
der vereeniging op de jaarlijksche boeken
beurs te Antwerpen, memoreerde de vooi-li
ter, waarbij hij opmerkte, dat dit alles geer.
aanspraak kan maken op volledigheid. Inte
gendeel, het vele werk, ook het minder aan
gename, dat verzet is, is evenzeer van gro ite
opbouwende waarde geweest en het is met
doenlijk over dit alles uit te weiden.
De voorzitter gaf daarna in het kort aan
elke punten ter vergadering aan de orde
zouden komen. Spr. besloot met een citaat
Van den wensch, welke in 1913 in het maand-
blad van den R. K. Boekhandel voorkwam,
dat het daglicht moge rijzen voor een bloeien-
den katholieken boekhandel en een machtige
katholieke uitgeverij, voor de vervulling
Waarvan ook vanmorgen de H Mis werd op
gedragen.
Een bloeiende katholieke boekhandel en
uitgeverij, zoo eindigde de heer Brand zijn
rede, is een katholiek belang van de eerste
orde.
Na voorlezing der ingekomen stukken en
goeükeurimg der notulen, gaf de secretaris,
de heer Coebergh, in zijn jaarverslag een
overzicht van den gang van zaken in het
afgeloopen jaar. Dit verslag van den secreta
ris, evenals dat van den penningmeester, den
heer J. van Gent, werd door de vergadering
goedgekeurd. Beide heeren werden onder
dankzegging voor het door hen verrichte
werk gedechargeerd.
Als leden van de nieuwe kas-eommisste
werden benoemd de heeren Winters en vai
der Marck. De begrooting voor 1939/40 werd
daarna vastgesteld en besloten de contributie
te handhaven op het huidige peil.
De heeren Brand, J- van Gent en J-
Meyer, die periodiek aan de beurt van aft e-
den waren, werden herkozen ah leden van
bet bestuur.
Een bestuursvoorstel tot het aanvaarden
^an het reglement voor de commissie voor
e Propaganda werd onveranderd goedge-
£®.urd> dat voor de redactiecommissie van
vereenfgingsorgaan „Boek en leven" ont-
met J6nige disc"ss.1G' faar werd tenslotte
tijdige verschijning van dit orgTan werd uit
de omschrijving van de taak |e5" werd
«ie geschrapt. &2€r comnns-
Tot leden van de commissie w,
paganda werden gekozen de he«-e„ de pro
- - gekozen
ers en van Rossum.
sjqpr 19ÏV, Wilt Ditney Praluctumi
0-2.5 World Righu Reierved G
etl Asberg,
De middagvergadering.
In de namiddagvergadering kwam aan de
orde een voorsrtel van het bestuur tot het
vaststellen van een procedure voor het be
slechten van geschillen op het gebied van de
handelsmoraal. Zonder hoofdelijke stemming
ZT* ÏJet voorstel van het bestuur aangeno-
Reizende, dat, indien er tusschen
wLVan "St Jan" verschil van opvatting
bestaat over de vraag, of in een bepaald ge
val door een hunner al dan niet in strijd met
de natuurlijke, of katholieke zedeleer, den
handel betreffende, is gehandeld, zij, wan~
neer de geestelijk adviseur het geschil van
voldoende beteekenis acht, gehouden zijn er
toe mede te werken dat daarover het oor
deel van een of meer katholieke des
kundigen wordt verkregen. De deskundigen
zullen door de betrokken partijen zelf wor
en gekozen. Wanneer geen overeenstem-
3ng Wordt verkregen zullen partijen ge-
k°tv?etl 2«n als hoogste beroepsinstantie den
holleken raad voor den handel te aan-
""Wen, b„ wiens uitspraak beide partijen
2Ich onvoorwaardelijk zullen neerleggen.
Ver de consequenties van dit voorstel
werden enkele opmerkingen gemaakt, waar-
d® heer Nelissen uiteenzette, dat de ka-
■pdieke raad voor den handel niets anders
°«t dan uitspreken wat volgens de katho-
heke moraal toelaatbaar kan worden geacht,
rekening houdende met alle omstandigheden.
Over financieele kwesties inzake schadever
goeding enz. zal de raad zich nooit uitspre
ken.
Bij de rondvraag deed de secretaris de
hoer Coebergh, o.a. mededeeling van een
schrijven van het Comité „Actie voor God"
'izake het distribueeren van boeken onder
y B.K. gemobiliseerden door het Comité
w_' D- G.", in welk schrijven een beroep
gedaan op de leden van „Sint Jan".
algomde bespreking van enkele kwesties van
sloteden aard werd de vergadering ge-
Feestdiner.
grootschertCOrnmissie der vereeniging, welke
derde ]|Usf Pionnen voor de viering van dit
heeft tension^ °P ZÜ heeft moeten zetten,
te haar toevlucht moeten nemen
tot een bescheiden feestdiner, dat den leden
tot besluit van dezen dag werd aangeboden.
Hierbij was ook de geeselijk adviseur der
vereeniging, pastoor W. Nolet, aanwezig, die
de verdiensten van „Sint Jan" en den uit
stekenden geest in dit corps van Katholieke
boekhandelaren belichtte in een geestige ta-
felspeech, waarbij hij zijn persoonlijke erva
ringen in dezen kring in herinnering bracht.
De eigenlijke feestrede werd bij deze ge
legenheid uitgesproken door prof. dr. B. H.
Molkenboer O. P., die op de eerste plaats
zijn gelukwensehen richtte tot de vereeniging
en haar voorzitter, die vijftien jaar lang
deze functie vervuld heeft en die spreker's
eerste werk „Roomsche Schoonheid" uitgaf.
Natuurlijk kwam prof. Molkenboer ook over
Vondel te spreken en wel in verband met
diens zeventig uitgevers, waarvan de eerste
Dirk Pers heette, een man, die in letterlijken
zin Vondel ook heeft uitgeperst en zich ver
rijkt heeft aan diens eerste geschriften.
Deze toestanden zijn radicaal veranderd.
De verhouding tusschen schrijver en uit
gever is veel verbeterd. Niet voor niets noemt
„Sint Jan" zich een Roomsch-Katholieke en
een Nederlandsche vereeniging. Van de
actie van „Sint Jan" onder bet Katholieke
publiek van Nederland kan en zal een bui
tengewone zegen uitgaan, wanneer alle leden
doordrongen zijn van het heilig vuur om
overal het goede boek te brengen.
Gij moet daarbij, aldus prof. Molkenboer,
een buitengewoon grooten weerstand over
winnen. Het is niet gemakkelijk, het volk,
zooals het tegenwoordig reilt en zeilt tot die
cultuur te brengen, die het lezen van het
goede boek medebrengt. Er is wel belang
stelling ook onder de jeugd, maar vooral
Haar idealen gaan uit naar dingen van meer
ephemere beteekenis.
Wanneer wij zien, dat er nog zoovelen zijn,
die geen belangstelling hebben voor de din
gen van den geest, dan blijkt, dat er voor
„Sint Jan" een groote taak is weggelegd Zij
kan de Katholieke cultuur verder brengen
en daarbij aan een wijd gevoelde behoefte
voldoen.
Een stad als Amsterdam is, evenals andere
groote steden in ons land, vol van zaken en
gebouwen, die iemand, die het idealisme wil
dienen, teleurstellen. Een behoorlijk groote,
foed geoutilleerde R. K. boekhandel on-t-
reekt er nog. Er waren in dit opzicht be-
Jan" tl^den- Voor een vereeniging als „Sint
wortelt6 viJftien ïaar lan8 z0° 'uitstekend
leeft geschoten, is hier een primaire
craven Hggelegd. De nieuwste Katholieke uit
wogen. Jufst duideiijk gepropageerd te
i^ealinme TT Katholieken kunnen door hun
!fat zfi niet au de kracht voor vinden, om-
Sor acht i?en °P eigen belang bedacht
Zljfvan onze v' van de groote deside-
3» it dat anatholieke cultuur en veron-
derste e aanwezigen met hart en
ziel zu erken, om dit groote ideaal
te bereiken. e
Gistermiddag om vijf uur hee« de m.jnen_
van
De
jaarouel w!s! droeg' een blauw°e tr'ui, daar?
ouu w geel bruinen hm,„-
GiS Willem van der Zaan" heTi^
eerfOnbekenden man blnnenge^
man. °dienaar schatting veertig tot
^drer° eenWgr«ze trui, geel bruinen boven!
broek met klep en daarboven een licht ge-
klHm1toSkeoverschot zal heden naar de
alveOeenf begraafplaats te Huisduinen wor-
dmf Overgebracht, Pwaar het vermoedehjk
Vrijdag 2al worden ter aarde
VERBINDENDVERKLARING c. a. 0.
IN SCHILDERSBEDRIJF.
De minister van sociale zaken deelt mede,
dat door den bedrijfsraad voor het schilders
bedrijf een verzoek is ingediend tot verbin
dendverklaring van bepalingen van de col
lectieve arbefdsovereenkomst voor het schil
dersbedrijf voor het Jaar 1940.
De Zaanlandsche Oudheidkamer te Zaan
dijk is door aankoop te Parijs in het bezit
gekomen van een geschilderd portret van
Czaar Peter den Groote. Het kunstwe.rk is
uit Russisch bezit afkomstig.
De hoofdbesturen van den Nederl. R. K.
Middenstandsbond en den Nederl. R. K.
Bond van Handels-, Kantoor- en Winkelbe
dienden „St. Franciscus van Assisië", doen
opnieuw een gezamenlijk beroep op de ka
tholieke winkeliers, om hun zaken overeen
komstig den wensch hunner Kerkelijke
Overheid, op 1 November a.s., feestdag van
Allerheiligen, welke als Zondag is te vieren,
te sluiten en op de niet-katholieke winke
liers om het katholieke personeel in de ge
legenheid te stellen zijn plicht na te komen
dien dag als Zondag te vieren.
Genoemde besturen doen eveneens een drin
gend beroep op de katholieken, maar spe
ciaal op de katholieke vrouwen, om dien
dag niet „extra" te besteden aan het doen
van inkoopen, doch zich als katholieken
daarvan te onthouden
Waar het katholieke winkelbedrijf het offer
weet te brengen om aan het verlangen van de
Kerkelijke Overheid te voldoen spreken de
organisaties het vertrouwen uit, dat zulks
door de geloofsgenooten op prijs zal worden
gesteld, wat niet het geval schijnt, wanneer
men op 1 November de gesloten zaken voor
bijgaat en de geopende winkels bezoekt om
zijn inkoopen te doen.
BATAVIA, 25 October 1939 (ANETA)
Hedenmiddag te 18.45 uur heeft een in
lander amok gemaakt in de dichtbevolkte
buurt van Molenvliet-West in de hoofdstad.
Een inlander is gedood, 31 werden door hem
ernstig gewond en vier personen liepen lichte
verwondingen op. De amokmaker werd ten
slotte door een rechercheur en een inlander
neergeslagen. De politie had de grootste
moeite om de woedende menigte van den
man af te houden.
Toegelaten als privaat-docent
te Leiden.
Naar wij vernemen, is kapitein dr. Walther
Boer toegelaten als privaat-docent aan de
universiteit te Leiden met de leeropdracht
de muziekgeschiedenis van de middeleeuwen
en de renaissance.
Onze Brusselsche correspondent meldt
ons:
Het Vlaamsche Volkstooneel, dat, onder
leiding van Staf Bruggen reeds sedert ver
scheidene jaren in het Vlaamsche land van
dorp tot dorp en van stad tot stad reist en
dat ook in Nederland herhaaldelijk met suc
ces is opgetreden, heeft tal van moeilijkheden
overwonnen, waarmede dit gezelschap bij
den aanvang van de mobilisatie had te kam
pen. Het zal op 11 November aanstaande een
nieuw seizoen beginnen met als eerste stuk
op het programma een nieuw werk, „De Klok
kengieter" van Antoon Coolen. De hoofdrol
len zullen gespeeld worden door Staf Brug
gen, Maurits Hoste en mevrouw Tilly van
Speybroek.
Ook in het komende seizoen zal het Volks
tooneel weer af en toe in Nederland optre
den. Het secretariaat van het gezelschap Ië
gevestigd aan het adres: Arbeidstraat 114. te
Aalst (België).
Uit het fonds Ida Maria de Raath, in beheer
bij het bestuur van de Zuid-Hollandsche
maatschappij tot redding van schipbreukelin
gen te Rotterdam is een bedrag van 2685
beschikbaar gesteld voor de nagelaten we
duwen en weezen van hen, die omkwamen
bij de rampen, overkomen aan Hr. Ms. „Van
Ewijck" en Hr. Ms. „Van Gelder".
Door bemiddeling van het marine-rampen
fonds zal dit bedrag aan de rechthebbenden
worden uitgekeerd.
Engeland is de beste afnemer.
In een te Roermond gehouden vergadering
van den kring Midden-Limburg van den
Z. N. Z. deelde de heer G. Steegmans, direc
teur van den Z. N. Z. en lid der regelings
commissie inzake den uitvoer van boter me
de, dat over de eerste negen maanden van
dit jaar werden aaangevoerd 5986.103 K.G.
boter tegen 5854.650 K.G. over hetzelfde tijd
vak in 1938.
De prijzen (noteering en heffing) waren
in dit tijdvak gemiddeld 1.436 in 1939 tegen
1.355 in 1938
De totale productie in Nederland van Oc
tober 1938 tot 30 September 1939 bedroeg
103.228.000 K-G. tegen 98.644.000 K.G. van
October 1937 tot 30 September 1938. Dat is
dus 5 millioen K.G. meer.
De oorlog in het buitenland en de mobili
satie waren oorzaak, dat men aanvankelijk
hét contact met zijn afnemers verloor. Naar
Duitschland bleef de Z. N. Z. nog 3 weken
langer dan de anderen gewoon doorleveren
aan de oude klanten. Thans gaat de geheele
export via de Ned. Zuivelcentrale aan de z.g.
Reichstelle.
Met Engeland heeft men nog veel moeilijk
heden. Alle aankomende boter wordt in be
slag genomen. Er wordt een prijs gefixeerd,
maar hoe en wanneer de betaling volgt, weet
men niet. Het is mogelijk, dat binnenkort het
verkeer weer normaal verloopt.
Geleverd in de eerste 9 maaanden van dit
jaar: naar Duitschlanad 1.599.475 K.G., naar
België 117.630 K.G., naar Engeland 2.600.403
K.G., naar Frankrijk 122.500 K.G., naar Italië
25.000 K.G., naar Griekenland 3.900 K.G.
Engeland is dus de beste afnemer geweest-
De betalingen verloopen vrij regelmatig.
Ook Duitschland betaalt goed over de clea
ring.
De achterstand van Duitschland met de
betalingen over de clearing, die eerst 43 mil
lioen beliep,, is thans gekrompen tot 28 mil
lioen.
In de afgeloopen week werden 1500 vaten
boter naar Duitschland geëxporteerd. Wat 't
buitenland niet neemt, wordt zooveel mo
gelijk in Nederland afgezet, o.a. in Zuid-
Limburg. De opslag in de koelhuizen is
groot. In totaal staan er 9000 vaten in, waar
van 6000 voor eigen rekening. De klein-
verpakking gaat uitstekend.
Het Werkcomité van de R. K. Centrale
„Voor Onze Gemobiliseerden" (V.O.G.) hield
zijn wekelijksche bijeenkomst te Utrecht.
Nadere richtlijnen werden vastgesteld voor
de samenwerking met Sectie V van het Alg.
Hoofdkwartier (O en O).
Besloten werd in alle districten een of
meer katholieke officieren te verzoeken de
aalmoezeniers bij te staan bij de uitvoering
van het V.O.G.-werk in de regimenten.
Alle Zeereerw. Heeren Pastoors zullen
dezer dagen uitvoerige inlichtingen over het
V.O.G.-werk ontvangen.
Mededeeling werd gedaan over de groeien
de activiteit van het subcomité „Amico" o.a.
zijn 1500 mededeelingen verzonden aan ge
mobiliseerde jeugdleiders, 3000 lied-bundels
werden verspreid, talrijke boekpakketten
zijn in omloop enz. Aan alle R. K. gemobili
seerden zal een lijstje worden verstrekt met
adressen van de plaatselijke R. K. Organisa
ties welker arbeid zich leent voor het nuttig
doorbrengen van den vrijen tijd.
Aan de Nederl. Kath. Jeugdorganisaties zal
de medewerking welke zij in beginsel spon
taan toezegden, thans bijzonder worden ge
vraagd voor het ophalen van boeken enz.,
bestemd voor de „lectuurkisten", waarschijn
lijk zal deze „boekendag" 15 November a.s.
zijn.
Betreffende de samenwerking van de Ka
tholieke vrouwen- en meisjesorganisaties,
ressorteerende onder de subcommissie „So
ciale hulp in oorlogstijd" met het corps van
vrouwelijke vrijwilligers kan worden mede
gedeeld, dat de plaatselijke afdeelingen in
organisatorisch verband zullen samenwerken
met de plaatselijke niet-katholieke organi
saties, die dezelfde werkzaamheden zullen
verrichten, en in de eerste plaats met de or
ganisaties, die door de plaatselijke overheid
in het leven zijn geroepen.
Hieruit blijkt dus dat de katholieke vrou
wen en meisjes niet individueel lid worden
van bovengenoemde organisaties, maar dat
zij onder leiding van haar eigen V.O.G.-
bestuur de werkzaamheden verrichten die
van haar gevraagd worden. Nadere inlichtin
gen hieromtrent verstrekt het secretariaat
van het subcomité „Voor sociale hulp in oor
logstijd", Lange Nieuwstraat 63a, Utrecht.
Het secretariaat der R. K. Centrale V.O.G.
is: Postbus 2 Heemstede. Het gironummer
van den penningmeester van het R. K. Cen
traal Comité V.O.G. te Heemstede is: 364620.
OOSTHAVEN, 25 October. (Aneta.)
Het Russische stoomschip „Majakovsky"
is hier aan den ketting gelegd wegens het
niet-betalen van havengelden. Het schip j
heeft peper en rubber ingenomen tot een
gezamenlijke waarde van circa 1 millioen
gulden, welk bedrag betaald is. Het schip is
van Odessa via Calcutta hier aangekomen
om vervolgens, volgens het plan, naar Wla-
diwostok te vertrekken.
Men heeft een vrouwelijke dokter en een
eigen stuwadoor aan boord. Er is in het ge
heel geen geld, zoodat de bemanning zelfs
geen groenten kan koopen, terwijl in Indië
geen agentschap gevestigd is, waartoe men
zich zou kunnen wenden. Het schip is daar
om voorloopig aan den ketting gelegd.
(Oosthaven is de haven van Telok-Batong
in Zuid-Sumatra.)
Tijdens de opvoering van de revue „Wij in HottuncT' in Carré te Amsterdam
werd Koos Speenhoff gehuldigd in verband met zijn zeventigsten verjaardag. Lou
Bandy wenscht den jubilaris en zijn echtgenoote nog vele jaren toe.
