ONZE
ECONOMISCHE
DEFENSIE.
wat de regeering deed
en doet.
U
Begin bij je zelf.
De vragen.
een,'™n
WOENSDAG 8 NOVEMBER 1939
DE MINISTER van Economische Zaken, tevens
voorzitter van den Economischen Defensieraad,
Zijne Exc. mr. M. P. L. Steenberghe, heeft op een dezer
dagen gehouden persconferentie aan de pers de gelegen
heid gegeven vragen te stellen over de in de laatste weken
genomen economische defensie-maatregelen.
Ook van de toekomst sprak de minister. Hij deelde
0,1*L mede, dat we zeker voorloopig nog geen broodkaarten
°f oorlogshrood behoeven te verwachten. De voedsel
voorziening - ook voor het vee - is op het oogenblik be
vredigend, evenals de steenkoolpositie. Peulvruchten zul
len alle worden gedistribueerd, terwijl een distributie van
benzine over twee maanden te verwachten is.
Minister Steenberghe verantwoordt
getroffen maatregelen.
De voedselvoorziening van
ons volk.
üzrG. H. N SPAN NE.N D jN?->i»
1LD-WEST VE.R HAA
(WORDT VERVOLGD).
Rubber.
BOND ZONDEK NAAM.
In een inleiding tot bovenbedoelde bespre
kingen wees de minister op de 9 economische
noodwetten, welke einde September 1938 door
Staten-Generaal werden aangenomen, en
de vele Koninklijke besluiten en minis-
terieeie beschikkingen, welke door de inter
nationale spanningen noodig waren geworden.
DeZe ingrijpende, doch voor onze econo
mische weerbaarheid zoo noodzakelijke
maatregelen hebben niet nagelaten ook wel
eens nadeel te berokkenen. Dat niettemin
van alle zijden zooveel medewerking is
ondervonden in deze moeilijke tijden stemt
tot groote erkentelijkheid. De gedachte, dat
de opofferingen gemakkelijker worden
gedragen, wanneer men begrijpt, dat zij in
alle redelijkheid worden gevraagd, heeft mij
onder meer aanleiding gegeven tot het
houden van deze conferentie.
Dc voorbereidingsmaatregelen.
De critiek, die tot nu toe is geuit, heeft
hierin bestaan, dat eenerzijds de voorraad-
vorming niet groot genoeg geweest is, ander
zijds, dat de voorbereiding van de distributie
en daarmee samenhangende administratieve
maatregelen niet voldoende vóór den oorlog
.heeft plaats gehad.
Wat de voorraadvorming betreft moge Ik
er op wijzen, aldus de minister, dar nood
zakelijke voorraden voor een redelijken
termijn wel degelijk zijn gemaakt en' dat
hiervoor millioenen zijn uitgegeven. Aan het
aanleggen en het houden van groctere voor
raden waren grenzen gesteld door de finan-
cieele mogelijkheden. Om een enkel voor
beeld te noemen, voor een voorraad graan,
veevoedergraan inbegrepen, zou voor 1 jaar
een kapitaalsuitgave voor den aankoop van
Pl.m. 73.000.000 noodig zijn geweest, terwijl
de rente over dat bedrag 2.190.000 per jaar
zou hebben bedragen. De opslagkosten,
Waarvoor slechts een zeer globale berekening
mogelijk is, zouden voor zoo'n voorraad naar
schatting 16.000.000 per 1aar hebben
bedragen.
Afgezien echter van de bezwaren van
f'nancieelen aard bestaan tegen een zoo
Steoten voorraad ook technische en econo-
misehe bezwaren, welke spr nader uiteen
zette.
Wat de critiek op de voorbereiding van de
distributie en daarmee samenhangende admi
nistratieve maatregelen betreft moge er op
worden gewezen dat tal van administratieve
maatregelen (inlichten van gemeentebestu
ren, drukken en opleggen Van distributie-
hoodkaarten en dergelijke) reen, vóór den
o°n0g genomen waren. De maatrfge]e
^bereiding en Uitwerking van afzonder_
Hike distributies, waaraan hooge kosten ver
bonden 2ijn, konden echter niet worden
genomen, omdat de voorbereiding samenhangt
met de posities bij de grossiers en den detail,
handel op het moment, waarop de distributie
aanvangt. Had men
anders gedaan dan Zou
A tet noodzakelijk gevolg hebben gehad,
li„ ^on op geregelde tijden de reeds gereed
-alf dn<Je distributiemaatregelen telkens weer
aanDae §ewyzigde omstandigheden zou moeten
adminiï0' het8een groote bedragen aan
beslom mra'ieven arbeid zou kosten en vele
medebrengen^11 V°°r het bedrijfsleven zou
Prijspolitiek.
af met de vervangingswaarde rekenin* moch!
borden gehouden.
go^/egeering heeft zich op het standpunt
dat een voorzichtige prijspolitiek,
boter. Verwacht mag worden, dat die hoogere
prijzen de productie van landbouwartikelen,
welke voor de voedselvoorziening onontbeer
lijk zijn, zullen stimuleeren.
Niet alleen door het geven van hoogere
prijzen tracht de regeering de positie van
den landbouw te versterken Men der.ke aan
de hulp en voorlichting, welke de land- en
tuinbouw van den Landbouwvoorlichtings-
dienst in nog grootere mate dan voorheen
ontvangt. Met dezen maatregel wordt mede
beoogd zooveel mogelijk uit den vaderland-
schen bodem te halen voor een zoo goed
mogelijke voedselvoorziening.
Wat de genomen maatregelen betreft moge
allereerst worden gewezen op de aanzienlijke
regeeringsaankoopen van buitenlandsche
tarwe, welke reeds lang voor den oorlog
hebben plaats gehad. Bovendien is sedert
1 September door de bemoeienissen van de
regeering een groote hoeveelheid graan uit
het buitenland aangevoerd, terwijl momenteel
nog aanzienlijke hoeveelheden graan en
andere veevoeders onderweg zijn naar ons
land.
Alles bijeengenomen kan worden gezegd,
dat onze veevoederpositie thans niet onbe
vredigend is, hoewel uiteraard door de groote
afhankelijkheid van het buitenland onder de
huidige omstandigheden voor de toekomst
niets met zekerheid valt te voorspellen.
Scheepvaart.
Een belangrijke plaats in de economische
verdediging wordt ingenomen door de
scheepvaart. Daar dit echter een onderdeel
vormt van de internationale politiek, moet
ik volsSaan met mede te deelen, dat de
regeering en- met name de ministers van
Buitenlandsche Zaken en van Economische
Zaken, de volle aandacht aan de scheepvaart
schenken.
Er waren een honderdtal schriftelijke
vragen gesteld, terwijl dit aantal op de con
ferentie nog met eenige tientallen werd uit
gebreid.
De antwoorden, voor zoover ze van meer
algemeen belang zijn en niet door den mi
nister reeds in zijn inleiding waren behan
deld, laten we hier volgen:
Prijsopdrijvingsen hamsterwet.
Door het departement zijn tot dusver meer
dan 250 accountantsonderzoekingen ingesteld,
in verband waarmede ongeveer 160 proces
sen-verbaal zijn opgemaakt. Een inzicht in de
resultaten van dit optreden is nog moei
lijker te geven. Eenerzijds bleef in een be
langrijk aantal gevallen prijsverhooging na
waarschuwing van het Departement geheel
of gedeeltelijk achterwege. Aan den anderen
kant moet echter het resultaat der vele pro-
cessen-verbaal nog worden afgewacht. Een
indirect gevolg van de toepassing der Prijs-
opdrijvingswet zal misschien echter nog be
langrijker zijn dan de directe resultaten. In
vele gevallen n.l. verzochten de verschillen
de bedrijfstakken het departement over een
voorgenomen prijsverhooging overleg te ple
gen.
Het oorlogsbrood.
Op het oogenblik bestaan geen plannen tot
een spoedige invoéring van het oorlogsbrood.
Inschakeling vakcentrales.
Het voornemen bestaat, binnenkort met de
vakcentralen in contact te treden, ten einde
tot 'n vertegenwoordiging der arbeidersorga
nisaties in de rijksbureaux voor industrieele
grondstoffenvoorziening te komen.
Voorts is in voorbereiding een Centrale
Levensmiddelenraad, waarin ook afgevaar
digden der vakcentralen zullen worden uit-
genoodigd zitting te nemen. Die raad zal zich
met de distributievraagstukken bezig houden
en daarover den Minister van Economische
Zaken adviseeren.
Het scheuren van grasland.
De productie aan voederstoffen van een
hectare goed weiland doet in het algemeen
niet onder voor die van een hectare bouw
land van daarmee overeenkomende kwali
teit. En aangezien er evenzeer behoefte be
staat aan voedsel voor het vee als voor den
mensch, bestaat er geen aanleiding over te
gaan tot het dwingend voorschrijven van het
scheuren van goed weiland.
Het scheuren zal zich moeten beperken tot
die perceelen, die door hun aard en hoogte-
ligging als bouwland meer voedsel kunnen
opbrengen dan als grasland en gelegen zijn
in een streek, waar de landbouwers in staat
zijn dit resultaat ook te kunnen bereiken.
De minister deelde nog mede, dat het niet
in het voornemen der Regeering ligt scheur-
premies te verleenen maar mocht de regee
ring ooit tot het invoeren van zulke pre
mies overgaan, dan zal aan dien maatregel
terugwerkende kracht worden gegeven tot
1 September 1939.
De suikerpolitiek.
Daar uit de beschikbare gegevens te con-
stateeren viel, dat de suikerpositie, hoewel
or geen groote voorraden waren niet veront
rustend was en bovendien in ons land de
productie van een aanzienlijke hoeveelheid
bietsuiker kon verwacht worden, werd voor
raadvorming van suiker van overheidswege
destijds achterwege gelaten. De situatie wij
zigde zich in Juni en Juli. Door een prijs
stijging werden de voorraden onvoldoende
aangevuld, aangezien de Octoberprijzen, in
verband met den nieuwen oogst, lager wa
ren. Voorraad-vormen op dat oogenblik be-
teekende een groot financieel verlies. Toen
echter in Augustus de oorlog dreigde, is het
verliesrisico, door de regeering genomen en
werden suikeraankoopen gedaan, ten einde
ook in de periode van 1 September tot het
begin van den bietsuikeroogst over een rui
men voorraad te beschikken. De ontwrich
ting van het scheepvaartverkeer, welke bij
het uitbreken van den oorlog intrad, heeft de
uitvoering van dit plan belemmerd.
De peulvruchten.
Aangaande peulvruchten kan worden op
gemerkt dat hier nóch sprake is van abnor
male inkoopen door het publiek, nóch van
vasthouden door den handel. Het geheele
samenstel van maatregelen maakte het noo
dig het peulvruchtenvervoer aan banden te
leggen. Intusschen worden aan den handel
groene erwten beschikbaar gesteld voor ver
dere aflevering aan de winkeliers en consu
menten. Wat de bruine boonen betreft, zij
opgemerkt, dat de vorige oogst gering was
en de nieuwe oogst eerst den laatsten tijd
wordt gedorscht. Waar de peulvruchten een
hamsterartikel bij uitstek zijn ligt het in
de bedoeling deze artikelen eerst tegelijker
tijd met een distributieregeling in den han
del te brengen. Dat daardoor het publiek
deze artikelen later ontvangt is geen be
zwaar, aangezien nog voldoende versche
groenten, waarvoor de afzet toch reeds moei
lijk is, beschikbaar zijn en de houdbare peul
vruchten beter in een later stadium onder
het publiek kunnen worden gebracht.
De voorziening van den Nederlandschen
landbouw met stikstofmeststoffen zal voor
het seizoen 1939/40 waarschijnlijk geen bij
zondere moeilijkheden opleveren.
Voorloopig geen broodkaarten.
Er is geen aanleiding te verwachten, dat
broodkaarten op korten termijn zullen wor
den ingevoerd. Getracht zal worden de in
voering zoo lang mogelijk uit te stellen.
De voorraadpositie van graan is als geheel
bezien niet onbevredigend.
grootn een rustige prijsontwikkeling zonder
noodzau^kken en met behoud van het zoo
in de
prilsverhli-'ke evenwicht in de bestaande
belang m?,U<Jin8en waarborgt, in 's lands
niet aanstet w°rden geacht Daar::ij behoefde
rekening t* ds met de vervangingswaarde
eezegd wil Worden gehouden, waarmeoe met
vervangingsw>den? dat het beginsel der
de waardeerinarde beteekenis heeft bij
moet ook op f_Aan de voorraden. EVenwel
bij het bepalendere factoren worden
zal de grootte derVan een PriisP',!itick
heid der huidige
S0rtdfdfde]i7kertdeniet ™°d'? geoordeeld
z JK te richten naar de ver-
gelet
Zoo
heid der huidige nV°orKraden ,en de onzeker
7iin Ho+ Prijsbeweging daarop van
invloed zijn. Het werd „iet noodte
Landbouwpolitiek.
Zooals ook reeds in mijn radiorede van
24 October 11. is beoogd, is de politiek van
de regeering er op gezicht, dat de landbouw
een redelijken prijs voor zijn producten
ontvangt. In dit verband wijs ik op de
onlangs plaats gevonden verhooging van de
richtprijzen der akkerbouwproducten en op
de verhooging van den groothandelsprijs voor
m
Bij den zwemvijver, die Betty Wilson, de
jeugdige eigenares van de Dennenheuvel
hoeve tot ontspanning van haar cowboys
had doen aanleggen ging het levendig
toe.
De daar heerschende vroolijkheid werd
veroorzaakt door een door Betty uitge
schreven wedstrijd in het bouwen van
zandkasteelen.
Aan den wedstrijd was als prijs verbon
den een heelen vrijen dag voor dien
cowboy wiens kasteel de eerepalm zou
wegdragen, zoodat alle cowboys extra
De zandkasteelen-wedstrijd was
erg leuk.
hun best deden om den wedstrijd te win
nen.
Gezeten in dekstoelen, een breiwerkje
in haar handen, sloegen Betty en haar
jonge Indiaansche vriendin Lelie, het
vroolijke tafreel gade.
„Ik geloof, dat het een heel goed idee
van me geweest is, Lelie!" zei het jonge
Engelsche meisje tevreden glimlachend.
„In langen tijd heb ik de jongens niet
zoo met hart en ziel bezig gezien!"
„Waarom doet Tubby eigenlijk niet
mee?" informeerde Lelie, „vindt hij het
bouwen van zandkasteelen beneden zijn
waardigheid?"
„Integendeel!" zei Betty. „Hij is er juist
de jongen naar om zijn uiterste best te
doen den prijs te winnen, niet zoozeer
om de eer van het winnen maar om den
Prijs zelf! Hij zal direct wel komen. Ik
heb hem even naar de keuken gestuurd
°m het roomijs te halen. De jongens
zullen straks behoefte hebben aan een
"Pb'isschertje. Als hij komt zal ik hem
u"rlÜk voldoenden tijd toestaan om
kasteel te bouwen".
rJelinT1 !ater verscheen Tubby, de gemoe-
k van het blokhuis op het too-
neel.
Hij duwde een aardig wagentje voor
„Noem je dat een kasteel" riep
Tubby uit.
zich uit waarvan het kastje geheel ge
vuld was met ijsco's. Aan alle, in ver
scheidene groepjes verdeelde cowboys
deelde hij zijn ijswafels uit, terwijl hij
zijn oordeel te kennen gaf over de zand
kasteelen, die de jongens aan het bouwen
waren.
„H'm", zei hij sarcastisch, terwijl hij het
werk van den jeugdigen Buck Weston
aandachtig bekeek, „moet dat misschien
een kasteel voorstellen, Buck? Ik vind,
dat het meer weg heeft van een leege
mierenhoop! Neen, vrind, jij zult den
prijs zeker niet winnen. Je hebt geen
fantasie genoeg!"
„Kom Tubby, schiet 'n beetje op!" ver
maande Betty, toen zij haar ijsco aannam,
„we zijn niet van plan den heelen avond
op jou te wachten. Vooruit, deel vlug de
andere ijswafels rond en begin dan aan
je eigen zandkasteel, als je tenminste zin
hebt om mee te doen".
„Maak je maar niet ongerust, Betty!"
zei Tubby zelf voldaan, „ik zal dien jon
gens wel eens even laten zien hoe een
goed zandkasteel gebouwd moet worden!"
Tubby deelde snel de overgebleven ijs
co's uit, zoodat weidra alle jongens hun
deel gehad hadden.
Vervolgens slenterde hij naar een
groepje dennenboomen, dat op eenigen
afstand van den zwemvijver gelegen was.
Nadat hij zich er van overtuigd had, dat
de anderen hem niet konden zien, holde
hij naar een hollen boom, schoof voor
zichtig een stuk schors terzijde en haalde
er een schitterend gevormd zandkasteel
uit te voorschijn.
Het model, dat hij in zijn hand hield
leek tenminste op een zandkasteel, hoe
wel het in werkelijkheid gemaakt was
van zand en cement.
Tubby had het nagemaakt van een
voorbeeld in een tijdschrift zonder dat
een der andere jongens er ook maar iets
van gemerkt had.
„Hiermee zal ik zeker den prijs win
nen", grinnikte de kok, terwijl hij het
model haastig in zijn ijscowagen stopte.
„Het zal er stevig en flink uitzien terwijl
die anderen een slappen en slordigen in
druk zullen maken. Nu zal ik eerst een
plaatsje opzoeken, waar de jongens niet
zoo op me zullen letten, dan zet ik 't op
den grond, doe er hier en daar nog wat
nat zand over en klaar is Kees!"
Hij genoot al bij de gedachte, dat hij
tenminste één ochtend eens een paar
uurtjes langer zou mogen slapen, op z'n
dooie gemak zou kunnen eten en den
heelen dag niet zou behoeven te koken
of te werken! Snel liep hij naar een plek
aan den rand van den zwemvijver op
eenigen afstand van de andere jongens en
begon daar een stuk nat zand met zijn
handen glad te strijken.
Na er zich van overtuigd te hebben, dat
geen der andere jongens op hem lette en
dat ook Betty en Lelie niet naar hem
keken, opende hij het kastje van zijn
ijscowagentje, haalde het modelkasteel er
uit en plaatste het op het door hem glad
gestreken zand.
„Dat ziet er keurig uit!" grinnikte hij
terwijl hij er 'n beetje vochtig zand over
heen strooide en wat schelpen als versie
ring gebruikte. „Ze zullen al heel erg
goed uit hun oogen moeten kijken om
te zien, dat het niet alleen van zand ge
maakt is! Ik heb heusch niet voor niets
gezegd, dat ik vast van plan was den
uitgeloofden prijs te winnen!"
Even later stond Betty van haar stoel op
om te vragen of iedereen met zijn werk
klaar was.
„Hoe staat het met jou, Tubby?" riep
zij uit de verte, „vind je, dat je tijd ge-
noeg gehad hebt?"
„Ik ben klaar!" riep Tubby opgewekt
terug.
„Prachtig, zei Betty, „dan moeten jul
lie allemaal rechtop gaan staan. Nu doen
jullie twee stappen achteruit en ieder
blijft achter z'n eigen kasteel staan. Lelie
en ik zullen als jury optreden".
De beide meisjes liepen naar den uiter
sten rand van den vijver en bekeken
aandachtig de verschillende bouwwerken.
Er waren er bij die werkelijk heel
mooi waren en bij die kasteelen stak
Betty een klein vlaggetje in het zand om
ze naderhand nog eens extra te bekijken
en er den uiteindelijken winnaar uit te
kiezen.
Er stonden vier vlaggetjes in het zand
toen de jeugdige eigenares van de Den
nenheuvelhoeve de plaats bereikte waar
het door Tubby gebouwde zandkasteel
stond.
„H'm", fluisterde Betty tegen Lelie, „ik
moet eerlijk toegeven, dat hij het keurig
gemaakt heeft. Het is zeker zoo mooi, zoo
het niet mooier is, dan welk van de an
deren ook. We moesten hem maar in den
eindstrijd plaatsen, vind je ook niet?"
„In ieder geval", stemde Lelie toe, „als
je het mij vraagt vind ik het 't mooiste
van allemaal. Het ziet er zoo echt keurig
uit. Kijk maar eens naar die torentjes en
die schietgaten. Het is werkelijk prachtig
gemaakt!"
,Toch zullen we eerst die andere vier
ook nog eens goed bekijken" antwoord
de Betty, terwijl zij naast Tubby's kas
teel een vlaggetje in het zand stak.
Tubby knikte en glimlachte voldaan,
hoewel hij zich toch niet geheel op zijn
gemak voelde toen Betty en Lelie onder
het bezichtigen van de vier andere met
een vlaggetje aangeduide kasteelen op
fluisterenden toon met elkaar spraken.
Ten slotte namen de meisjes een be
sluit.
Er brak een stuk af en toen Betty zag,
dat het zandkasteel van stevige en solide
makelij was fronste zij haar wenkbrau
wen.
„Het is van zand en cement gemaakt,
zei Buck, „wat 'n gemeene bedrieger!
I
Vlug haalde Tubby zijn model kasteel
te voorschijn.
„Luistert jongens", zei het jonge Engel
sche meisje, „we hebben beslist, dat het
door Tubby gemaakte zandkasteel het
mooiste en het beste is en daarom ver
klaren wij hem hierbij tot overwinnaar!"
Tubby liep op Betty toe en gaf haar
een hand.
„Het doet me pleizier, dat ik je kan
mededeelen, dat jij den prijs gewonnen
hebt", zei de jeugdige eigenares van het
blokhuis op officieelen toon. „Van he
denavond af tot morgenavond als we gaan
slapen mag je vrijaf hebben en we hopen
allemaal, dat je van je vrijen dag zult ge
nieten!"
Tubby nam zijn hoed af en maakte een
diepe buiging.
„Het is een groote eer voor me, dames
en heeren", zei hij plechtig, „en ik dank
u allen zeer!"
Vervolgens deed hij een stap achteruit
en.struikelde over zijn eigen kasteel.
Met een smak kwam hij boven op zijn
bouwwerk te zitten!
„O, Tubby!" riep Betty bezorgd, „je
hebt je toch, hoop ik, niet bezeerd?"
„Eh.... neen, o neen, heelemaal niet,
Betty", haastte Tubby zich te antwoorden.
„Wacht eens even!" riep Buck Weston
op scherpen toon, „hij heeft zich niet be
zeerd, maar.... zijn kasteel is ook niet
beschadigd! Kijkt eens goed, wat zeggen
jullie daarvan?"
Met een vlugge beweging raapte Buck
het model op een sloeg er met zijn vuist
op los.
(Nadruk verboden).
Een stap achteruit doende, struikelde
Tubby.
Geen wonder, dat hij den eersten prijs
won! Op die manier hadden we het al
lemaal kunnen winnen!"
Tubby zag, dat Betty erg uit haar hu
meur was. De dikke cowboy kreeg een
kleur als vuur en was niet weinig met
zijn houding verlegen.
„De prijs wordt natuurlijk niet toege
kend!" zei de jeugdige eigenares van de
Dennenheuvelhoeve streng. „En jou zal
ik straffen, Tubby. Morgen zullen alle
anderen een vrijen dag hebben, behalve
jij! Jij alleen zult morgen den heelen dag
werken!"
Na deze woorden draaide Betty '■zich
met een nijdigen ruk om, terwijl Tubby
zenuwachtig naar de hem omringende
cowboys keek.
„Je bent zeker wel heel erg warm ge
worden van al dat bouwen, hè Tubby?"
vroeg Tony Tring, de jonge voorman
van de hoeve, sarcastisch. „Ja, ja, je hebt
het veel te warm! Zeg jongens wat is het
beste voor iemand, die het heel erg
warm heeft?"
„Een bad!" riep een der cowboys uit.
,,'n Pracht idee", stelde Tony vast,
„gooit hem in den vijver!"
Ondanks alle tegenspartelen namen de
jongens den dikken kok op, even werd
„Uitstekend" riep Tony, „Gooit hem
er in jongens
hij gejonast en toen slingerden zij hem,
met kleeren en al, midden in den zwem
vijver!
„Hij heeft zijn verdiende loon!" zei
Betty, terwijl zij omkeek, „maar toch is
hij nog niet van me af! Ik zal hem mor
gen eens flink aan het werk zetten!"
Nog nooit had Tubby zoo hard moeten
werken als op den volgenden dag en het
viel hem nog zwaarder omdat Betty niet
wilde dat een der andere jongens hem
ook maar met iets behulpzaam was.
Toen de dag om was kon hij bijna niet
meer op zijn beenen staan, maar.hij
had een les gehad.
Het zou heel lang duren vóór hij weer
zijn toevlucht zou nemen tot oneerlijke
middelen!
Natuurboter voor de weermacht.
De mogelijkheid van het verstrekken van
natuurboter aan de weermacht in plaats van
margarine is reeds meermalen onder de
oogen gezien. Een definitieve beslissing kon
echter nog niet worden genomen, omdat de
inmiddels ingetreden bijzondere omstandig
heden een groote onzekerheid omtrent de
aan dezen maatregel verbonden gevolgen
medebrachten. Het ligt in de bedoeling om,
zoodra er meer inzicht in de zuivelpositie
zal zijn verkregen, deze aangelegenheid op
nieuw te bezien.
De kaasprijzen en -export.
De onlangs plaats gevonden stijging van
den kaasprijs heeft met name haar oorzaak
gevonden in voorraadvorming zoowel bij
den handel als den consument. Hierbij dient
te worden bedacht, dat de kaasprijzen in ons
land in de laatste jaren relatief laag waren.
Uitbreiding van den export heeft (behou
dens geen toename van den export naar
België gedurende September, welke stijging
inmiddels weer geheel tot staan is gekomen)
niet plaats gevonden. De uitvoerpositie in
haar geheel genomen is thans niet gunstig
te noemen.
De kaasexport naar Frankrijk ondervindt
stagnatie, omdat aldaar ten aanzien van den
import nog geen definitieve maatregelen zijn
getroffen.
De kaasexport naar Engeland ondervindt
stagnatie, omdat geen zekerheid bestaat, dat
de eventueel geëxporteerde kaas aldaar niet
door de regeering in beslag zal worden ge
nomen en evenmin zekerheid bestaat om
trent de alsdan voor deze kaas te ontvangen
prijzen.
Benzine-distributie.
De hoeveelheden benzine, welke de auto
mobilisten verbruiken en de doeleinden,
waarvoor de benzine wordt verbruikt, va-
rieëeren zeer sterk. De regeering had de
keuze tusschen een eenvoudige en een meer
gedifferentieerde distributieregeling. Bij de
eerste zou men zich moeten baseeren op een
algemeen geldend aantal af te leggen kilo
meters. In het tweede geval wordt de dis
tributieregeling afgestemd op de indivi-
dueele behoeften der autogebruikers. Of
schoon de eerste methode het voordeel heeft,
dat zij binnen enkele weken tot uitvoering
had kunnen komen, heeft de regeering aan
de tweede methode de voorkeur gegeven,
omdat men daardoor in veel ruimere mate
met de positie der verschillende categorieën
van automobilisten rekening kan houden en
de belangen van het bedrijfsleven zooveel
mogelijk kan ontzien. De keuze van dezen
weg was mogelijk, doordat de benzinevoor
raden hier te lande ruim genoeg zijn om de
voor de voorbereiding der gedifferentieerde
regeling benoodigde langere tijdsperiode te
overbruggen.
In verband met onzekerheid ten aanzien
van een regelmatigen aanvoer van benzine
was niettemin een direct ingaande beper
king noodzakelijk. Naar verwachting zal
over 2 maanden tot invoering der distributie
kunnen worden overgegaan.
B ouwmaterialen.
Er bestaan vergevorderde plannen om tot
een coördinatie te komen tusschen de rijks
bureaux voor hout, metalen en bouwmate
rialen, speciaal met het oog op de belangen
van het bouwbedrijf. Deze coördinatie zal
in eerste instantie gericht zijn op een zoo
goed mogelijke verdeeling van de beschik
bare materialen voor de bouwnijverheid over
de verschillende behoeften. Daarbij zal
uiteraard ook het prijsvraagstuk een rol
spelen, al zijn de rijksbureaux tot dusver
over het algemeen niet rechtstreeks met het
toezicht op de prijzen hunner producten be
last. De verschillende, soms grillige prijs-
verhoogingen bij bouwmaterialen hebben
intusschen ook de aandacht der regeering
en zij stelt zich voor daar met het betrok
ken bedrijfsleven, voor zoover noodig, meer
lijn in te brengen.
De sigarenprijzen.
Gezien de in 1938 in de sigarenindustne
toegepaste loonsverhooging en de stijging van
de prijzen van de grond- en hulpstoffen,
welke zich reeds vóór Augustus 1939 heeft
voltrokken, lijkt eenige prijsverhooging van
sigaren in de laagste prijsklasse in beginsel
niet onredelijk.
Op een vraag omtrent de rubbervoorraden
in ons land deelde de minister mede, dat de
Regeering reeds extra voorraden rubber heeft
aangekocht.
Voorraadpositie van steenkolen.
De voorraadpositie van steenkolen hier te
lande is bevredigend, mede dank zij de groote
aanvoeren in de afgeloopen maanden. Behal
ve met de voorraadpositie moet bij de beoor
deeling van de uitvoermogelijkheden reke
ning gehouden worden met den invoer en de
productie van steenkolen. Wat de invoerpo-
sitie betreft, deze is in de maanden Septem
ber en October gunstig gebleven, daarente
gen onderging de productie een vermindering
door het mobiliseeren van een groot aantal
mijnwerkers. Als geheel genomen is de toe
stand aldus, dat een controle op den uitvoer
noodzakelijk is, doch dat deze niettemin
voortgang kan vinden, zij het ook met een
niet onbeteekenende beperking. Er dient nog
te worden bedacht, dat enkele van de lan
den, waarheen een belangrijk deel der Lim-
burgsche kolen wordt uitgevoerd, ook thans
nog tot de voornaamste kolenleveranciers
van de Nederlandsche markt behooren.
Waarom er geen naaigaren is.
Naar de woorden van den minister wordt
een hamsterbeweging, ook al heeft men
vooruit door ruime voorraadvorming getracht
haar op te vangen, altijd nog onderschat. De
ervaring met artikelen als naaigaren en kaas
heeft dit geleerd. De regeering is zeker niet
voornemens met het invoeren van distributie
te wachten, tot er eenmaal schaarschte is,
doch van den anderen kant zal zij distributie
toch ook niet toepassen bij „kunstmatige"
schaarschte, ontstaan door hamsterwoede
eenerzijds en achterhouden van voorraden an
derzijds, dat er b.v. schaarschte aan naaiga
ren is, mag geen ernstig verschijnsel genoemd
worden. Er zijn genoeg grondstoffen er ge
noeg garenfabrieken in het land. Dat de win
kels leeg zijn, is de schuld van de huisvrou
wen, die elkaar met garen-kooplust hébben
geinfecteerd.
Wanneer er werkelijke schaarschte dreigt,
zal de regeering zeker tijdig zorgen voor een
billijke verdeeling door voor het betrokken
artikel de distributieregeling in werking te
stellen.
