Derde natuurramp
teistert Turkije.
1
HEVIGE BRAND
L
IN DE APOSTOLISCHE KANSELARIJ.
TIM TYLEM EN SPUD.
m
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Vreeselijke stormen beuken de
Turksche kusten.
m
„Tacoma" geïnterneerd.
VOOR EEN GOEDE
ü§H
§11
PU ROL
62ste JAARGANG No. 18672
DINSDAG 2 JANUARI 1940
VIER BLADEN
BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. No. 68085
ISTANBOEL, 1 Januari. (R.O.) Na de aard
beving en de overstroomingen is Turkije van
daag door een derde natuurramp getroffen: vreeselijke
stormen woeden op de Zwarte Zee en men vreest, dat vele
schepen verloren zijn Het in Istanboel tliuisbehoorend
stoomschip „Turkan", groot 604 ton, is, naar gemeld
wordt, gezonken met een bemanning van 20 koppen en
met de geheele lading. Geweldige golven beuken op de
Turksche kusten.
President Inoenoe is vandaag uit Erzindjan vertrokken naar
Silvas en Tokat, waar hij het toezicht zal blijven houden op het hulp
werk. Het zachtere weer heeft de hoop gewekt, dat de dringendste
hulp en het begraven der dooden binnen tien dagen voltooid kunnen
worden
Volgens de laatste berichten zijn 300 personen omgekomen bij
de overstroomingen in het Noord-Westen van Turkije. Ook komen
thans berichten oVer overstroomingen in het gebied van Amasja, in
de aardbevingsz°nes en in het Zuiden des lands aan de Middel-
landsche Zee.
DE OVERSTROOMINGEN.
Op sommige plaatsen staat het
ivater twee tot drie meter
hoog.
Nieuwe bijzonderheden over
de aardbeving.
45.000 DOODEN EN
GEWONDEN.
Halve bevolking van Erzindjan
omgekomen.
:v
Ui
gp m
W'wÈSÈÊÈm i
iBÈÊmÊSÈmêmMmÉËm
Verklaring van Uruguay's
minister van buitenlandsche
zaken.
Ruwe Huid j
Ruwe Handen
Ruwe Lippen 1
AANZIENLIJKE SCHADE
AANGERICHT.
DE „CABO SAN ANTONIO
VERGAAN.
Bemanning en 200 passagiers gered
door Fransehen torpedojager.
GROOTE PETROLEUM-
BRAND.
„D.N.B." geeft vermoeden weer tegen
Britschen geheimen dienst.
.Zult
FILMVERBOD OP GROOTE SCHAAL
IN FRANKRIJK.
AARDVERSCHUIVING IN ENGELAND.
v. d. AREND HOOGSTRAAT 91
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAM SC HE COURANT bedraagt
franco bij vooruitbetaling:
Per week 20 cent; per maand 85 cent; per
drie maanden 2.55.
Bij bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per maand 1.10, per drie
maanden J 3.
LOSSE EXEMPLAREN verkrijgbaar i 5 ct
per stuk.
POSTCHEQUE- en GIRODIENST No. 81440.
Uitgave van de N.V. de Courant De Maasbode
te Rotterdam.
CHIEDAMSCHE COURA
'De ADVERTENTIEPRIJS Dedraagt 25 cent
per regel met een minimum van 4 regels.
Bij coVitract aanzienlijke reductie.
Reclames tusschen den teiist dubbel adv
tarief.
Liefdadigheidsadvertentiën balf tarief.
Familieberichten 10 cent per regel.
Kampiqen-aavertenties van twintig woorden
0.50 per plaatsing. Elke 5 woorden meer
kost 10 cent.
Kampioen-annonces en familieberichten
worden geplaatst in de gezamenlijke vier
dagbladen: de Nieuwe Scüiedamsche Courant.
Het Nieuwe Dagblad, de Nieuwe Zuid-
Holiander en de Nieuwe Dordtsche Courant.
De Gratis-Ongevallenverzekering bedraagt 3.000 bij levenslange invaliditeit; 2.000 bij overlijden tengevolge van een spoorwegongeluk; 1.000 bij lover lijden tengevolge van een ander ongeval; 250.voor het verlies van een hand, een v< >et of
ecu oog; 100.voor het verlies van een duim, bij breuk van den ruggegraat of bij schedelbreuk; 75.voor het verlies van een wijsvinger of voor het verlies van de voorste twee leden van alle vingers; 50.voor het verlies van een volledig lid
van een duim, of voor het verlies van twee leden van een wijsvinger; 25.voor het verlies van alle leden van een anderen vinger, of van een lid van een wijsvinger, bij breuk van bovenarm, of bovenbeen, onderarm of onderbeen, knieschijf,
sleutelbeen of enkel; ƒ10.voor het verlies van één lid of twee leden van een anderen vinger. Een en ander volgens de geldende voorwaarden gelijk deze eenmaal per maand in dit blad worden afgedrukt.
Tot dusverre zijn ruim 40 lijken van ver
dronkenen geborgen door militairen. Mili
taire ingenieurs bouwen pontonbruggen om
personen in dorpen, die geïsoleerd zijn, te
redden. Aangezien het water op sommige
plaatsen twee tot drie meter hoog staat,
komen steeds meer menschen in gevaar. Vele
duizenden door angst opgejaagde mannen,
vrouwen en kinderen vluchten half gekleed
voor het stijgende water.
Zij hebben te lijden oncÉ? de bittere koude.
Men vreest, dat de volle omvang der over
stroomingen eerst over verscheidene dagen
bekend zal worden, wanneer reddingscolon
nes overal in de overstroomde gebieden zul
len zijn doorgedrongen.
Niet officiëel wordt gemeld, dat tot dusver
150 slachtoffers bekend zijn geworden in de
overstroomingsgebieden in het Westen des
lands. De vlakten van Kradjabey Kemal
Pasja en Manisa, aan de spoorlijn van
Smyrna naar de zee van Marmora, evenals
het gebied van de Ismid-golf, waar de Turk
sche vlootbasis is gelegen, staan bijna ge
heel onder water.
De bevolking van twintig dorpen heeft de
Wijk genomen naar de bergen, maar 500
dorpelingen zijn door het water geïsoleerd.
Gendarmes en afdeelingen militaire pionniers
brengen met roeibooten de bewoners in
veiligheid.
De snelle was van het water deed de dijken
te Kemal Pasja bezwijken, waardoor enorme
watermassa's over het land stroomden. Hui-
zeT\ st°rtten in en bedolven de bewoners
onder het puin; andere personen verdronken.
Men gelooft dat de materieele schade aan
zienlijk is. De laatste berichten melden, dat
het overstroomingswater weer begonnen is
langzaam terug te vloeien naar de rivier
beddingen.
De geheele bevolking is, aldus meldt Reu
ter, gemobiliseerd om mogelijke hulp te ver-
leenen aan geredden. Voortdurend cirkelen
vliegtuigen boven geteisterde gebieden. Zij
laten voedsel en andere noodzakelijke dingen
neervallen voor de duizenden dakloozen, die
nog steeds van de buitenwereld zijn afgeslo
ten.
Volgens de laatste schattingen zouden er
45.000 slachtoffers zijn, waarvan ongeveer
30.000 dooden. Volgens de laatste mededee-
ling van den minister van binnenlandsche
zaken, is de halve bevolking van Erzindjan,
een district met 65.000 bewoners, omgeko
men, terwijl 20 procent der bevolking werd
gewond.
Eenige treinen zijn er in geslaagd Erzind
jan te bereiken. Tal van treinen met ge
wonden kunnen niet vertrekken, daar ee.st
de sneeuw van de rails moet worden ver
wijderd. Een trein, waarin zich honderd ern
stig gewonden bevonden, o.w. een generaal
en vele officieren, heeft zich een weg door
de sneeuw gebaand.
De seismographische dienst deelde volgens
„U.P." mede, dat het er naar uitziet, dat de
aardschokken nog een half jaar zullen duren.
Uit Istanboel vertrok een schip, geladen
met voedsel en kleeding via de Zwarte Zee
naar de geteisterde gebieden. De heele lading
bestaat uit giften van de inwoners van Istan
boel, de buitenlanders inbegrepen.
Uit heel Turkije stroomen de giften voor
de slachtoffers binnen. De ambtenaren van
den staat dragen een maand salaris af, medi
sche studenten hebben hun diensten aange
boden. In Erzindjan arriveerden hedenmor
gen een hospitaaltrein en twee andere trei
nen, geladen met voedsel enz.
ANKARA, 1 Januari. (Havas.) Over de
aardbevingsramp in Anatolië zijn nieuwe
bijzonderheden ontvangen.
Reizigers verhalen, dat heele dorpen zijn
ingestort en daarna zijn ingesneeuwd, waar
door het zelfs onmogelijk werd de geteister
de plekken te herkennen. De sneeuwstorm
woedt voort en verhindert den vliegtuigen
levensmiddelen en brandstoffen voor de
slachtoffers uit te werpen.
De sneeuwmodder maakt de wegen voor
de auto's onbegaanbaar en de spoorlijnen
zijn op talrijke plaatsen vernield. Uit Istan
boel zijn schepen vertrokken naar de havens
van de Zwarte Zee in de buurt van de ge
teisterde gebieden. Er worden hulptreinen
gevormd met medewerking van het Ameri-
kaansche ziekenhuis te Istanboel.
De trein, waarmede de ministers van bin
nenlandsche zaken en volksgezondheid zich
naar de geteisterde gebieden in Anatolië
hebben begeven en die op 28 December was
vertrokken en onderweg ingesneeuwd, is als
gevolg daarvan eerst Zondag te Erzindjan
aangekomen.
Volgens de verklaringen der ministers,
zou het aantal dooden alleen reeds te Erzind
jan de achtduizend overtreffen. President
Ineunoe is eveneens naar Erzindjan ver
trokken. De nationale inzameling heeft reeds
300.000 Turksche ponden opgebracht.
-Xv-v.. •».,.-«<*.-
V-
ARM FINLAND Een aangrijpend beeld van de ellendewaarin de
Finsche burgerbevolking door den Russischen inval werd gestort. Een vrouw uit
lvalo vlucht met haar baby.
BUENOS AIRES, 1 Januari. (R. O.) Het
Duitsche schip „Tacoma" is voor den duur
van den oorlog in Uruguay geinterneerd.
De kapitein werd voor de keus gesteld de
haven te verlaten of te worden geinterneerd.
Hem stonden twee mogelijkheden open, wan
neer hij de haven had verlaten, n.l. te pogen
de Britsche oorlogsschepen, welke voor de
monding van de Plata-rivier op hem wacht
ten, te verschalken en de open zee probee-
ren te bereiken, of het schip buiten de ter
ritoriale wateren tot zinken te brengen. Eerst
meende men, dat de „Tacoifia" het voor
beeld van de „Admiral Graf Spee" zou vol
gen.
Het schip is geinterneerd op grond van het
feit, dat het als hulpschip voor de „Graf
Spee" was opgetreden. Urugueesche auto
riteiten zijn aan boord gegaan om een proces
verbaal op te maken. Zij hebben 20 zeelieden
achter gelaten, belast met de bewaking.
MONTEVIDEO, 1 Januari. (R. O.) De mi
nister van buitenlandsche zaken van Uruguay
Guani, heeft Maandagavond in een verkla-
Doos 30 cent.
Bij Apoth. en Drogist
Reel. 6460DGVS 6
ring tegenover Reuter gezegd, dat het Duit
sche schip „Tacoma" tot oorlogsschip is ver
klaard en als zoodanig wordt behandeld.
Guani herinnerde er aan, dat de Haagsche
conventie van 1907 bepaalt, dat ieder schip,
dat het oorlogschip van een oorlogvoerende
partij in een neutrale haven helpt, onder
hevig is aan een behandeling als oorlogs
schip door eer» neutraal land, en dat alleen
de neutrale te beoordeelen heeft of de ge
geven hulp zuiver humanitair was of be
stond uit het op actieve wijze verleenen van
bijstand aan den oorlogvoerende.
Guani zeide, dat de „Tacoma", nadat de
„Graf Spee" door de eigen bemanning was
tot zinken gebracht, voorloopig onder ver
denking was vastgehouden.
Er werd gezegd:
1. de „Tacoma" had 800 man van de
„Graf Spee" aan boord genomen en het slag
schip buiten de haven vergezeld;
2. Het had de bemanning van dc „Graf
Spee" overgebracht naar de schepen, waar
mede zij zich naar Argentinië heeft beseven;
3. Het had minstens tien personen aan
boord genomen, die de „Graf Spee" hadden
verlaten voor het schip zichzelf tot zinken
had gebracht, daarbij behoorende mannen,
die dit werk hadden gedaan.
Guani verklaarde, dat dit de eenige feiten
waren, waarmee rekening moet worden ge
houden.
Karabinier sprong door de vlammen
om het Allerheiligste uit de kerk
van St. Laurentius te
redden.
ROME, '1 Januari (Havas). In de
Apostolische Kanselarij is
brand uitgebroken, welke aanzien
lijken omvang heeft genomen. De
brand greep snel om zich heen en
binnen korten tijd was bijna de helft
van het groote gebouw, dat een der
fraaiste bouwwerken van de Italiaan-
sche renaissance is, in vlammen
gehuld.
Dank zij bijna bovenmenscbelijke
pogingen van de brandweer, welke
met veel materieel was uitgerukt, is
men er thans in geslaagd, het vuur in
te perken tot den rechtervleugel,
welke evenwel de meest belangrijke
deelen van het gebouw bevat, n.l.:
de St. Dominicuskerk en de groote
„zaal der honderd dagen".
De schade is zeer aanzienlijk. De geheele
Noordelijke vleugel is een vuurhaard. De
kerk, welke versierd is met fraaie fresco's
en schilderijen uit de 17e en 18e eeuw is
ernstig beschadigd, evenals de groote ont
vangzaal, welke rijk versierd is met schil
derwerk uit de 16e eeuw en een prachtig
gebeeldhouwd houten plafond.
Eenige dagen geleden heeft, zooals men
weet, een brand van geringeren omvang in
het gebouw gewoed. De oorzaak van beide
branden is niet opgehelderd, doch men ver
onderstelt, dat hier sprake is van misdaad.
De autoriteiten van het Vaticaan en de
Italiaansche politie hebben een gemeen
schappelijk onderzoek ingesteld.
Het gebouw van de Apostolische Kanse
larij en de aangrenzende kerk van Sint Lau
rentius in Damaso, waarop de vlammen over
sloegen, zijn door den brand ernstig bescha
digd.
De Pauselijke Staatssecretaris, Z.H. Em.
kardinaal Maglione heeft zich met den gou
verneur van den Vaticaanschen Staat en de
Italiaansche autoriteiten naar het gebouw
begeven om een onderzoek in te stellen.
Later heeft de kardinaal rapport uitgebracht
aan Z.H. den Paus, die zeer bewogen was
door het gebeurde.
Omtrent den brand in de Apostolische
kanselarij meldt Reuter nader, dat, toen de
brand oversloeg op de kerk van Sint Lau
rentius, een karabinier door de vlammen
sprong en het Allerheiligste redde. Hij bracht
het naar de kerk van Sint Anna.
In de kanselarij hebben de „zaal der hon
derd dagen" en de „Vassari-zaal" het meest
geleden. De oorzaak van den brand is niet
bekend.
Havas meldt verder, dat de brandweer nog
.strijdt tegen de vlammen. Het dak van de
kerk van Sint Laurentius is ingestort. De
materieele schade is aanzienlijk, doch het
schijnt, dat de fresco's minder hebben gele
den dan men vreesde. Talrijke waardevolle
schilderijen, waaronder het miraculeuse beeld
van O.L. Vrouw van Pompei, zijn gered.
Men weet nog niet, of de brand geweten
moet worden aan kwaadwilligheid of kort
sluiting.
99
MADRID, 1 Januari. (R.O.) Het Spaansche
m.s. „Cabo San Antonio" is op een dagreis
afstand van Las Palmas gezonken.
Het schip was op 500 mijl van de Cana-
rische eilanden in brand geraakt.
De correspondent van Havas heeft van de
reederij van het m.s. „Cabo San Antonio"
vernomen, dat Vrijdagavond brand aan boord
van het schip is uitgebroken, terwijl het zich
tusschen Kaap Verde en Villa Cisneros be
vond. Geholpen door de passagiers bestreed
de bemanning het vuur, doch Zaterdagoch
tend moest een S.O.S.-signaal worden uit
gezonden.
Een Fransche torpedojager snelde te hulp
er nam de bemanning en de 200 passagiers
van het schip aan boord. Onder de geredden
bevinden zich generaal Juan Vigon Suero
Diaz, chef van den grooten generalen staf,
alsmede de gezagvoerder van de „Cabo San
Antonio".
Tengevolge van den oorlog kan men niet
zeggen, waar de geredden aan land gebracht
zullen worden. Het m.s. mat 12.275 bruto
en was gebouwd in 1930.
De oorzaak van den brand is nog niet be
kend. Het radiostation moest in een van de
booten worden aangebracht, aangezien het
aan boord van het schip niet meer functio
neerde.
Grieksch schip zendt noodseinen
uit.
NEW-YORK, 1 Januari. (Havas) De kust
wacht heeft een nieuw S. O. S. opgevangen
van het Grieksche stoomschip „Taxiarchis",
dat onmiddellijke hulp heeft gevraagd. De
„Campbell", die zich op 85 mijl van de door
de „Taxiarchis" opgegeven positie bevond,
alsmede de „Keivin" van de Anglo American
Telegraph Co., die 60 mijl van het Grieksche
schip was verwijderd, hebben zich naar de
opgegeven plaats begeven.
BELGRADO, 30 December. (D. N. B.) In
den nacht van Woensdag op Donderdag zijn
de gebouwen van de Murinsulaner petroleum-
maatschappjj tusschen de dorpen Peklenics en
Selnica, nabij de Hongaarsch-Zuid-Slavischa
grens, door brand vernield.
De brandweer is er evenwel in geslaagd,
den brand tot de gebouwen te beperken,
zoodat de bronnen gespaard zijn gebleven.
Als oorzaak van den brand wordt opgege
ven, dat een waker olie in een vat heeft
gedaan om zich te warmen en daarna is
ingeslapen.
Het Duitsche Nieuwsbureau verklaart
verder, dat bij het onderzoek het vermoeden
is gerezen, dat agenten van den B. tschen
geheimen dienst hier de hand in hebben
gehad.
De Murinsulaner petroleummaatschappjj
bestaat sedert 1925 en is sedert 1938 in
Zwitsersche handen.
De maatschappij onderhandelde juist met
een Duitsche maatschappij, welke op aan
grenzende terreinen naar olie zoekt, over een
ver gaande samenwerking.
Goed ik neem U
aan als patrouille
man.
kapitein
i
Spud, Trebor -
wil lid worden
van de ij-.._.
patrouile.
Dat moeten w^.
voorkomen, het
is een be
drieger.
Maar zijn
vingerafdruk
wijkt af van
den gezochten
bandiet.
Bast
mogelijk,
maar we moe
ten vlug
kapitein w-
schuwen
'--Hw I !w belofte
nakomen
Copyng
opera
Het Fransche vakblad „L'Ecran" bericht,
dat er in totaal vier en vijftig films in
Frankrijk verboden zijn voor den tijd van
den oorlog. Van deze 54 films zijn er 39 van
Franschen en 15- van Amerikaanschen oor
sprong. Behalve pacifistische en Duitsch-
gezinde rolprenten, zijn films verboden, die
zwaarmoedig worden "geacht, of waarvan de
censuur meent, dat de strekking weinig ver
heffend of immoreel is. De voornaamste zijn
„Hotel du Nord", „Prison des femmes", „Quai
des Brumes", La Béte Humaine", „Le Der
nier Tournant" en „Fin du Jour".
MANCHESTER, 30 December (R.O.) Van
daag is een weg verzakt en in de rivier
Irwell terecht gekomen. Twee meisjes zijn
op het nippertje ontsnapt, toen een aard-
massa van duizenden tonnen afgleed. De
meisjes geraakten te water, doch bleven on
gedeerd.
NAAR EEN GOEDE OPTIC FE N, DUS
BRILLEN VOOR ZIEKENFONDSLEDEN.
Reel. 996S 10
