De „zuivering" von Nederland
peSnVpirArS'.-.S
Schermerhorn over de
gevangenkamen
In Sept. processen o.a.
tegen Max Blokzijl
MAC ARTHUR WORDT
ONGEDULDIG
De Japanners komen
naar Manilla
NEDERLAND EN
JAPAN
De Jappen moeten
voorraden afgeven
Pater Bleys bij auto-
ongeluk gedood
Lodewijk der illegalen
H.M. de Koningin en
Koning George
Geheimzinnige
Duitsehe duikbooten
Hef" Verzet geëerd
Amerikaansehe
onderscheidingen
teMjAX d«eh
Engelands Import tijdens
den oorlog
De havenstaking
Het standpunt der
erkende bonden
Die rare wereld
De spoorwegmannen
Een monument voor hen,
die vielen
Rozijnen op den bon
DE BEZETTING VAN
JAPAN
I
GEESTELIJKE LEIDING AAN
DE INTERNEERINGSKAMPEN
In zijn aangekondigde radiorede
over bovenstaand onderwerphe
de minister-president Sch
horn er o.a. op gewezen, dat de
stelregel: Je komt hier in Neder
land niet in de gevangenis op de
simpele aanwijzing van den een
of ander en evenmin kom je er
door een machtige relatie weer
uit, niet meer blijkt op te gaan.
Er zijn belangrijke fouten gemaakt,
en er zijn ook nu dingen gebeurd
die de verantwoordelijke instan
ties van harte moeten betreuren.
Het is echter goed, dat wij we
ten. deze te moeten vergelijken
met hetgeen had kunnen gebeu
ren, indien de bijzondere maat
regelen, die thans zijn genomen
achterwege waren gebleven. Ik
twijfel er daarom niet aan, hier
uit te spreken, dat toch ondanks
alles een juiste keuze is gedaan.
■Gelukkig beginnen de bijzon
dere gerechtshoven te werken
Het bijzondere gerechtshof in Den
Haag houdt op 21 Augustus een
eerste zitting, waarin wel geen
geruchtmakende namen op de rol
zullen voorkomen, maar waarbij
een aantal gevallen zullen worden
berecht, die een richtlijn voor
groote aantallen verdere gevallen
zullen kunnen opleveren. Verder
kan ik mededeelen, dat nog in
September voor hetzelfde bijzon
dere gerechtshof de processen
tegen een aantal leidende N.S.B.-
figuren zullen worden gevoerd
naar alle waarschijnlijkheid o.a.
tegen Max Blokzijl en van
Genechten.
Veel slechter is het gesteld met
de tribunalen. Er bestaat namelijk
buitengewoon weinig animo om
taken in deze colleges te aanvaar
den.
Ook besprak de premier het
feit, dat in vele gevallen tegen
gearresteerde N S.B.-ers economi
sche maatregelen zijn getroffen
In hun bedrijven zijn beheerders
geplaatst, in verschillende geval
len zijn huizen gevorderd, zijn
meubelen weggehaald en ver
deeld, vaak terecht, maar hier en
daar misschien ook wel wat al te
vlot. Wat dunkt u van een geval,
waarbij een man werd weggehaald
op grond van niet meer dan een
verdenking van collaboratie? Reeds
's avonds liet de burgemeester
een belangrijk gedeelte van den
inboedel vorderen. Zulke stappen,
eveneens zonder veroordeeling,
alleen op basis van een verdenking
passen eigenlijk niet in een nor
malen Nederlandschen rechtsstaat.
Wie zulke dingen goedpraat ver
laagt zich zelf tenslotte tot het
Duitsehe peil. eindigt ermee goed
te praten een enkel uitzonderings
geval, waarin in een Nederlandsch
kamp een geïnterneerde slecht
wordt behandeld op een manier,
die nog maar in de verte lijkt op
hetgeen de Duitschers ons aan
deden. Neen. zoo mogen wij niet
denken, noch redeneeren.
Het uitoefenen van macht van
den eenen mensch over den ander
is uitermate gevaarlijk, wanneer
zedelijk tegenwicht ontbreekt La
ten wij bedenken, dat het niet
alleen gaat om de gedetineerden,
maar dat ook de levenshouding
van de bewakers in dit geheele
vraagstuk van het allergrootste
belang is.
Het zal noodig zijn, dat in het
bijzonder zorg wordt besteed aan
het geven van geestelijke leiding
aan de interneeringskampen als
geheel. De regeering heeft het
voornemen naast en behalve de
landelijke adviescommissies, over
elk interneeringskamp evenals
over gevangenissen, een "soort col
lege van regenten aan te stellen,
die plaatselijk worden gekozen en
plaatselijk werkzaam zijn. Zij kun.
nen vrijelijk met alle gedetineer
den spreken en hun belangen be
hartigen, waar zij meenen dat
zulks noodzakelijk is. Zij hebben
bovenal tot taak, de ontspoorde
landgenooten den rechten weg te
wijzen en hen, die bestemd zijn
om weer in de samenleving te
worden opgenomen, daarop voor
te bereiden.
Intusschen zullen op korten ter
mijn al diegenen moeten worden
uitgeschift, waarvoor vrijlating, zij
het voorwaardelijk, in afwachting
van hun berechting, in overweging
kan worden genomen. De regee
ring overweegt om voor deze vrij_
lating nieuwe normen op te stel
len. Zij heeft te dier zake heden
eenige overwegingen aan de natio.
nale commissie van advies voorge
legd, met het verzoek op korten
termijn hierover het gevoelen van
dit college te mogen vernemen.
De groote adviescommissie der
illegaliteit maakte reeds een mee
ning kenbaar, die in groote trek
ken de instemming van de regee
ring heeft. Het gaat er thans om,
zoo spoedig mogelijk maatregelen
te nemen, die de geheele behan
deling van deze zaak een stap
dichter brengen bij het normale
rechtsbestel, zooals dat voor den
oorlog de trots van het Neder-
landsche volk uitmaakte.
De Amerikaansehe radio meldt, dat
generaal MacArthur op afdoende
wijze een einde heeft gemaakt aan de
nota s van Tokio, waarmede getracht
werd de aankomst der Japansche
gedelegeerden uit te stellen. De gene
raal heeft den Japanneezen n.l. be
volen zich thans onverwijld naar zijn
hoofdkwartier te begeven.
Uit betrouwbare bron, aldus Agence
France Presse, wordt bekend ge
maakt, dat de Japanners generaal
MacArthur per radiobericht hebben
meegedeeld, dat zij vertegenwoordi
gers hebben gekozen, die op 19
Augustus a.s. naar Manilla zullen
vliegen.
De New York Herald Tribune
schrijft op grond van mededeelin-
gen gedaan door functionarissen
van het Amerikaansehe ministerie
van handel, dat de Japanners hun
voorraden aan rubber, specerijen,
enz aan de Nederlanders moeten
overhandigen, opdat deze ze kun
nen gebruiken ter verhooging van
hun credieten in de V.S. Na er op
te hebben gewezen dat het gebrek
aan scheepsruimte nog steeds zeer
groot is, besluit het- artikel met te
zeggen, dat de voorraad tegen Ame
rikaansehe goederen uit te wisselen
producten in het buitenland zeer
gering is en dat dit, alsmede de
vernietiging van vele fabrieken in
Europa het herstel van den wereld
handel zeer zal belemmeren. Men
hoopt op het departement van han
del evenwel dat de schade in het
Verre Oosten niet te groot zal zijn.
Pater L. Bleys, C.s.s.R., de be
kende priester der illegaliteit,
tijdens de bezetting bekend als
Lodewijk, die sinds de laatste
maanden deel uimaakte van den
staf van Prins Bernhard, is, te-
rugkeerende van een bijeenkomst
der oud-illegalen van Limburg en
Brabant, waar hij het woord had
gevoerd, gisteravond bij Gorin.
Wisselen telegrammen wegens de
overwinning
H.M. de Koningin heeft van Z.M.
den Koning van Engeland een
telegram ontvangen, waarin de
monarch haar gelukwenscht met
de behaalde triomfantelijke en
totale overwinning.
.Met regeering en volk zal de
Koning nooit vergeten, dat Hare
Majesteit de eerste was, die vrij
willig deelnam aan den strijd
tegen Japan.
De Koning drukt verder zijn be
wondering uit voor de dappere
daden der Ned. strijders en ziet
met vertrouwen de komende ge
lukkiger dagen van vrede tege
moet.
H.M. de Koningin heeft den Ko
ning van Engeland daarop een ant-
woord-telegram doen toekomen,
waarin zij hem allerhartelijkst
dankt, hem op haar beurt haar ge-
lukwenschen aanbiedt en haar be
wondering en dankbaarheid be
tuigt voor de schitterende daden
der Britsche strijdkrachten te land
en ter zee. De lijdende volken in
de overzeesche gebieden zullen
nooit vergeten wat zij te danken
hebben aan hen, die hun meedoo-
genlooze onderdrukkers ten val
hebben gebracht.
Officieel wordt uit Buenos Aires
gemeld, dat de nieuwe Duitsehe duik
boot, U 977 Vrijdagochtend om 9.20
uur door een Argentijnsch patrouille
vaartuig werd ontmoet, 10 km van
Mardel Plata. Korten ijd later, bij
de Duitsehe duikboot aankomende
nam het patrouillevaartuig 5 offi
cieren en 34 manschappen der nazi
bemanning aan boord.
Dit verschijnen van een Duitsehe
duikboot, 15 weken na de capitulatie
van Duitschland. is evenzeer een
mysterie als de aankomst van de
eerste duikboot. Een onderzoek tracht
uit te maken of clandestien passa
giers ontscheept zijn waar de
brandstof vandaan is gekomen voor
Gisteren was het voor de Neder
landsche Verzetsbeweging een bij
zondere dag. Zestien mannen uit de
toppen vonden toen uiterlijk een
erkenning van hun groote verdien
sten ook voor de oorlogvoering in
een onderscheiding hun door den
president der Vereenigde Staten
toegekend.
De chef van den Staf van gene
raal Eisenhower, generaal Bedell
SSr.i v er prii-s °P gesteld per-
te reiken ondevscheidingen uit
Van het vliegveld Twente waar
hij uit Moskou was aangekomen
arriveerde de generaal tegen half
zes op Het Loo, waar hij door
Z.K.H. Prins Bernhard werd ver
welkomd. Op de binnenplaats, waar
het persooneel van den Staf N.b.s.
stond opgesteld werd een dagorder
van den Prins voorgelezen, waarin
werd vermeld, dat zestien Neder
landers waren uitverkoren om van
president Truman een onderschei-
diensten °nt.vangen voor hun ver-
Hierna tl-)den<> de bezetting.
Smith ncri!ee{.. generaal Bedell
eehterkon
duwe aanwezig m was ZIJn we"
gevolg is gegeven aan het bevel van
Doenitz om zich naar de naastbij-
zijnde geallieerde haven te begeven.
Men herinnert er aan, dat de beman
ning van de eerste duikboot door
Argentinië aan de Vereenigde Staten
is uitgeleverd
b"-1 v,v'* "j ojotv,' u v Diiu uij vjrui hi- I 11
chem ten gevolge van een auto- de ^«gdunge vaart en waarom geen
6, 11 etULV» Vn 1P" IC ontreunn aar* Ito! Kd\7F>1 van
ongeluk om het leven gekomen.
Pater Bleys, die thans den rang
had van majoor, was geboren in
Tilburg 17 October 1906 en deed
in Den Bosch zij:n professie op
15 September 1926. Den 21 April
19.10 werd hij te Wittem priester
gewijd. Daarna verbleef hij irr liet
klooster der Paters Redemptoris
ten te Roermond. Toen de oorlog
op het spoor. De K.P.-ers die
hiervan de lucht kregen, waar
schuwden hem, doch hij weigerde
pertinent de vlucht te nemen om
dat hij vreesde, dat anderen dan
zouden worden verantwoordelijk
gesteld. Kort nadien versdhenen
aan de kloosterpoort S.D.-ers die
hem kwamen gevangen nemen en
in hun auto meevoerden. Groot
was echter de verbazing van een
Broeder-portier, toen nog geen
kwartier later opnieuw Duitschers
aanbelden en op hoogen toon naar
pater Bleys vroegen. Spoedig
kwam toen aan het licht, dat de
vrienden van den gezochte van
den nood een deugd hadden ge
maakt en als Duitschers vermomd
hem hadden ontvoerd.
Hierna is een avontuurlijke
vlucht gevolgd over België, Frank
rijk, Zwitserland en Spanje. Daar
bij viel hij in Frankrijk nog in
nanden van de moffen, doch de
Maquis, de Fransche ondergrond-
hem toen bevrijd.
ienslntt'J'1'v.131" .heeft Patei" Bleys
aar hL and bereikt. Ook
daar beeft hij onverdroten gewerkt
voor de Nederlandsche zaak. Hij
kW? w ivrr a°'V-' -n .nauw contact
met H.M. de Koningin en de naam
Lodewijk was in dien tijd niet
onbekend in de radio.
Na de bevrijding keerde hij in
Nederland terug. De laatste maan
den werd hij in den lande alge
meen bekend door de tournée.
welke hij met „Frils de Zwerver"
'ds. Slomp) maakte met lezingen
over de illegaliteit.
Een witboek over den import
van Engeland tijdens den oorlog
verklaart dat de totale goederen-
hoeveelhëid, die in Engeland
werd ingevoerd in de donkerste
dagen van 1940 niet daalde bene
den 78 pet. van het vooroorlogsche
niveau en dat hij in 1944 gestegen
was tot 136 pet., ondanks alle vij
andelijke pogingen om tusschen
beide te komen. Hiervan maakten
de goederen noodig tot het voeren
van den oorlog het grootste per
centage uit.
De invoer van voedingsmidde
len daalde sterk, mogelijk gemaakt
door het feit, dat Engeland eind
1944 in staat was 70 pet van zijn
totale behoefte aan voedingsmid
delen zelf te produceeren, verge
leken met 40 pet. voor den oorlog.
DE RAMP BIJ HET VUUR
WERK
De Engelsche schout-bij. nacht
Cunninghame-Graham en admi
raal Furstner hebben samen met
burgemeester Oud en den wnd
hoofdcommissaris van politie,
den heer H Staal, een bezoek ge
bracht aan de slachtoffers van
het ongeluk bij het vuurwerk, die
gewond in de ziekenhuizen lig
gen.
In een bespreking met de pers
hebben de drie erkende bonden
van transportarbeiders hun stand
punt ten aanzien van de staking
in de Rotterdamsche haven uiteen
gezet. De bonden, zoo werd ver
klaard, zijn zeker niet bereid tot
afstand van het recht van staking
in het algemeen. In de bijzondere
omstandigheden echter, waarin ons
volk thans verkeert, en gezien ook
de resultaten, welke naar reeds
is gebleken bij onderhandeling
kunnen worden bereikt, achten zij
staking strijdig met het volks
belang en tevens overbodig. Aller
minst zijn de bonden van meening,
dat de arbeidsvoorwaarden in de
haven ideaal zijn. In het geheim
waren zij dan ook reeds geruiinen
tijd vóór de bevrijding met de
werkgevers in onderhandeling ge
treden over wijziging daarvan en
daarbij werden belangrijke toe
zeggingen verkregen.
Op 7 Mei, den dag dat de ge
allieerde troepen de stad binnen
rukten, publiceerden de bonden
hun urgentieprogram en nog vóór
er sprake was van eenige actie der
E.V.B., werd dit door «de werk
gevers in principe aanvaard.
Hierdoor zal de invloed der
arbeiders op alle aangelegenheden,
het werk in de haven betreffende,
aanzienlijk worden versterkt en
zullen zij daarbij als gelijke partij
worden erkend. Voor een deel der
eischen zijn reeds uitvoerings
maatregelen van kracht gewenden.
Thans wordt nog onderhandeld
over de wijzigingen, die naar de
meening der organisaties, nog in de
C.A.O. moeten worden aange
bracht. nl. herziening der taak-
indeeling, betere regeling voor de
feestdagen, verbeterde vacantie-
regeling, het Vastleggen der nieuwe
werkelijke loonen in de C.A.O. en
het opnemen daarin van het
opzichthoudend personeel.
Ook voor de vervulling van deze
verlangens achten zij onderhande
len de juiste methode en mocht
geen overeenstemming kunnen
worden verkregen dan zijn zij
bereid het geschil aan het oordeel
van den rijksbemiddelaar te onder
werpen. Gezien den noodtoestand,
waarin ons volk zich nog bevindt,
achten zij dit thans een juister
methode dan het forceeren van
stagnatie bij den aanvoer van
voedsel, kleeding en grondstoffen,
die voor de voorziening in de
directe nooden moeten dienen.
Ten aanzien Van de kwestie, der
ploegenstertke werd o.m. opge
merkt, dat de eisch van een vaste
ploeg van 16 man onpractisch is.
In de practijk moet en kan die
sterkte dikwijls wisselen, daarom
moet zij in onderling overleg
worden geregeld. Voorop staat,
dat alle arbeid op veilige wijze
moet geschieden en met ..onbe
mande" ploegen niet mag worden
gewerkt. Constateert de controleur
der organisaties bij zijn inspectie
een afwijlv'ng hiervan, dan treedt
hij terstond met een vertegenwoor
diger der werkgevers in overleg.
Komt men niet tot overeenstem
ming, dan heeft te allen tijde nog
de haveninspectie het recht dwin
gend in te grijpen.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Officieel wordt gemeld, dat de
geallieerde autoriteiten te Berlijn
bevel hebben gegeven, dat de be
volking dezer stad binnen 10 dagen
alle gouden voorwerpen, welke zij
bezit, moet inleveren.
Ondanks de slaafsche volgzaam
heid, welke het Duitsehe Volk de
laatste jaren heeft gekenmerkt,
verluidt officieus dat de vraag
naar spaden en pikhouweelen in
de hoofdstad van het Derde Rijk
sinds de publicatie van het ge
allieerde bevel aanzienlijk is ge
stegen.
Verder vernemen wij nog, dat
de Berlijners zich gaarne door
terzake deskundige en ervaren
Nederlanders zouden voorgelicht
zien.
Bij de directie der Ned. Spoor
wegen bestaan plannen om, in over
leg met den personeelsraad, in
Utrecht een monument op te doen
richten voor degenen onder het per
soneel. die in den dienst van het
vaderland zijn omgekomen.
Daarnaast zullen overal in den
lande waar spoorwegmannen geval
len zijn, in de betreffende stations
of andere dienstgebouwen plaquettes
worden aangebracht, waarop nun
namen zfjn vermeld.
Het centraal distributiekantoor
2la.a,kL.bekend, dat in Noord-Holland.
Zuid-iiolland en Utrecht 200 gram
rozijnen per persoon beschikbaar
zulllen worden gesteld. Om voor deze
rozijnen in aanmerking te komen
moet men bon 545 der 5de noodkaart
pp Maandag 20. Dinsdag 21 of
Woensdag 22 Augustus bij een de
taillist inleveren De aflevering der
rozijnen zal plaats hebben met in
gang van 2 September.
John Walker, de commentaar-s
schrijver van Reuter over den Stil
len Oceaan, schrijft:
Men verwacht thans, dat Ame
rikaansehe en Britsche lucht- en
landstrijdkrachten terstond zullen
overgaan tot bezetting van strate
gische punten in Japan. Schepen
van de Britsche en Amerikaansehe
vloot zullen, zoo meent men, ter
stond vertrekken naar de voor
naamste Japansche havens, wan
neer de mijnen geveegd zijn. De
door de Japanners bezette gebie
den zullen bevrijd worden en
de bezettende Japansche troepen
zullen worden bijeengebracht en
gevangen genomen. Alle militaire
voorzorgsmaatregelen zullen wor
den genomen om een orgie van
verschrikking doorweerbarstige
Japansche troepen bij hun terug
tocht naar bepaalde, door de geal
lieerde bevelhebbers gekozen
streken, te voorkomen. Hoogste
voorrang zal worden gegeven aan
de vrijlating en repatrieering van
geallieerde krijgsgevangenen, waar
bij zich naar schatting 150.000
Engelschen, Australiërs en Indiërs
bevinden. Oorlogsmisdadigers en
zij, die^ schuldig zijn aan wreed
heden jegens krijgsgevangenen en
burgers, zullen opgespoord en ge
straft worden.
Japan heeft een zware rekening
te verwachten voor de schade en
het leed, dat het heeft veroorzaakt.
Millioenen zijn omgekomen tijdens
den strijd in, China alleen; ver
scheidene millioenèn meer zijn
gestorven in concentratiekampen
of als arbeiders in fabrieken, waar
dwangarbeid werd verricht. Het
economische leven van heele Ian-
China, Birma. Neder-
Inndsch-Indië. is vernield Schade
vergoedingen iri arbeidskracht en
natüra zullen uit Japan getrokken
worden. Japan zal onder de be
zetting nationaal en locaal worden
bestuurd, door Japansche autori
teiten onder geallieerd toezicht.
Alleen de industrieën, die noodig
zijn om hef binnenlandsche Ja
pansche bedrijfsleven gaande te
houden, zullen overblijven De
oorlogsindustrieën en het oorlogs
potentieel zullen worden vernield.
■Japan zal een kleine mogendheid
worden, ontdaan van de gestolen
bezittingen en koloniën Zijn droom
eener suprematie in Azië is uitge-
droomd Het is zeer wel mogelijk,
dat Hirohito een gediscrediteerde
godheid zal blijken te zijn Het
effect van deze verdoovende neder
laag van een aggressief, tevoren
alveroverend en fanatiek volk kan
nog niet overzien worden.
BINNENLANDSCHE VRACHTEN-
MARKTEN
Rotterdam, 17 Aug. Vaarwerk: 1000
ton lijnzaad n. Wormerveer: 400 ion
idem n. de Zaanstreek; 70 ton tarwe
van Schiedam n. Voorburg: 300/400
ton pyriet n. Budel; 150 ton kolen n
Delfzijl, alles volgens tarief
Vlet. en Uchterwerk: 500 ton 50.
600 ton 60 en 1500 ton 75 per dag.
OOK HAVERMOUT OP BONNEN
529 EN 530
In de provincies Noord-Holland,
Zuid-Holland en Utrecht zal op dc
voor de periode van 19 Aug. t/m.
1 Sept. voor gort aangewezen bon
nen 529 en 530 ook 325 gr. haver
mout per bon verkrijgbaar zijn.
Voorshands zal havermout evenwel
slechts in zeer beperkte mate ver
krijgbaar zijn.
DE ZEEPBON GELDT VOOR
ZES WEKEN.
Het centiraal distributiekantoor
deelt mede. d»at de hoeveelheid zeep
van ongeveer 225 gram welke men
in de provincies Noord-Holland. Zuid-
Holland en Utrecht op bon 537 kan
koopen in de periode v#n 19 Aug
t.m. 1 September a.s., moet dienen
voor het gebruik gedurende de
eirstvolgende zes weken, detlhalve
tot en met 29 September a.s. De bon
is evenwel slechts geldig voor het
koopen van zeep tot en met 1 Sep
tember a.s.
DE ZUIVERING
De Minister van Financiën heeft
ter uitvoering van het Zuiverings
besluit. voor de gebiedsdeelen, val-
lend onder de districten van de
Militaire Commissarissen van Rot
terdam, Dordrecht en Den BrieL
een commissie van onderzoek en
advies ingesteld, omtrent de hou-
ding en gedragingen van amble-
naren en arbeids-contractanlen die
ressorteeren onder het Ministerie
van Financiën De commissie is
samengesteld uit de heeren: Mr.
H. J. Sjollema. advocaat en pro
cureur, voorzitterP. Kapinga,
particulier, J. van Tilburg, inspec
teur van 's Rijks belastingen, J.
Popken, verificateur der invoer
rechten en accijnzen, J. Poulussen,
commies der registratie en domei
nen, leden; Mr. L. A. E. Briët,
advocaat en procureur, Wesler-
singel 43. tel. 22570 en 24072,
secretaris.
Opgaven kunnen tot 1 September
a.s. geschieden bij genoemden
secretaris.
HET WERK DER SUPEH-
VLIEGENDE-FORTEN
Van de zijde van de strategische
luchtmacht der Ver Staten wordt
medegedeeld dat 437 super-vlie-
gende-'^-tpp tijdens de operaties
boven Japan verloren gingen. Zij
opereerden van bases in Indië en
in de Mariannen. Meer dan 600
manschappen werden gedurende
deze periode gered. De super-for
ten vlogen meer dan vijftien mil-
lioen kilometer en wierpen 169.421
ton bommen in 32.612 afzonderlijke
vluchten af Zij verwoestten het
grootste gedeelte van de indus-
trieele productie-capaciteit van 59
steden.