WANNEER VERKIEZINGEN?
MAASBODE-BULLETIN
KATHOLIEKEN EN DE POLITIEK
Onze eigen politieke
organisatie
NEDERLAND EN BELGIË
Rede Nederlandschen
ambassadeur
De onderhandelingen
in de havens
Vrijlating politieke
gevangenen
Distributie van
wollen dekens
De naderende bevrijding
van ons Indië
Gemeenteraden in
December?
Kamer en Staten in April
Cenfrum voor staat
kundige vorming
„Liberty"schepen voor
Nederland
Geregelde vrachtdienst
RotterdamNew York
Doodelijke ongelukken
lrge^eiSMerr^UPn|en]den"
Nationale zorg en
schande
Kath. Onderw. Verbond
Rotterdams hulp aait
Den Bosch
Teneinde in de behoefte aan voorlichting, in het bijzonder on het
gebied van financiën, handel, industrie en scheepvaart te voorzien
een behoefte waarin binnen het bestek van het tegenwoordige da»'
bladformaat (gevolg van den nog steeds heerschenden papiernood)
niet kan worden voldaan, verschijnt, in een beperkte oplage, het
MAASBODE-BULLETIN.
Behalve de huidige actueele buitenl. effectenkoersen en beursberich
ten, worden m het „Maasbode-Bulletin" noteeringen opgenomen van de
goederenmarkten, jaarverslagen, dividend-aankondigingen scheep
vaart-tijdingen enz., kortom, de bestaande leemte "aan informatie
speciaal op economisch terrein, tracht het „Maasbode-Bulletin" voor
de daarbij belanghebbenden zoo goed mogelijk aan te vullen. Daar
naast worden, in artikelen van deskundige medewerkers economische
zaken en financieele vraagstukken, gewichtig in dezen tijd, behandeld.
Wijze van uitgifte.
Het „Maasbode-Bulletin", waarop men zich afzonderlijk abonneere,
■wordt iederen werkdag (behalve 's Maandags) uitgegeven en het
wordt gedrukt in de ochtenduren, zoodat het omstreeks 9 uur
v m-, althans wat het centrum der stad betreft, ten huize
van de lezers wordt bezorgd. De abonnementsprijs bedraagt
10.per kwartaaL Abonnementen kunnen iederen dag ingaan.
Opgaven daartoe, resp. aanvragen tot toezending van eenige proef
nummers, gelieve men te richten tot de Administratie van het „Maas
bode-Bulletin", Kortenaerstraat 1, Rotterdam, tel. nrs. 25271 t/m. 25273.
In de maand Juni verscheen in
ons blad een reeks artikelen van
de hand van onzen hoofdredac
teur, Mgr. dr. J. Witlox, ter ver
dediging van het standpunt: „Onze
eigen politieke organisatie blijve!"
Onder dezen titel zijn, op veel
vuldig verzoek, deze artikelen
thans gebundeld verschenen als
brochure bij de uitgeverij Paul
Brand, Bussum. De brochure is bij
iederen boekhandelaar verkrijg
baar.
In deze artikelen werd er o.a. op
gewezen, dat een eigen politieke
organisatie der Katholieken het
landsbelang wil dienen, dat het
hier een vrije kwestie geldt, die
vrij behoort te blijven en dat de
wenschelijkheid van een eigen
politieke organisatie niet be-
teekent. dat d e Katholieke Staats
partij van voor den oorlog onver
anderd moet terugkeeren.
De reden, waarom op een her
druk van deze artikelen werd aan
gedrongen, was o.a. het feit, dat de
Maasbode bij het verschijnen van
die artikelen nog slechts een zeer
beperkte verspreiding had, zoodat
de overgroote meerderheid van de
tegenwoordige abonnee's geen ge
legenheid heeft gehad deze be
schouwingen over een brandende
kwestie te lezen.
Maar ook zij, die deze gelegen
heid wèl hadden, zullen er ver
moedelijk prijs op stellen, door
middel van deze goedkoope bro
chure er nog eens rustig kennis
van te nemen.
Wij durven ddt aan al onze abon
nee's aanraden.
Ter gelegenheid van een aan de
stad Gent gebracht bezoek, heeft
de Nederlandsche ambassadeur
baron van Harinxma Thoe Sloo-
ten, bij de ontvangst op het ge
meentehuis aldaar, een redevoe
ring uitgesproken, waaraan wij het
onderstaande ontleenen: Nu door
het beëindigen van den oorlog een
nieuw tijdperk aanbreekt, moeten
de Belgisch-Nederlandsche betrek
kingen daarvan even zeer profi
teered De nieuwe rechtsorde zal
gebouwd worden op de thans in
de wereld geldende machtsverhou
dingen en bij de herschepping der
wereldorde zullen België en Ne
derland op politiek, militair, eco
nomisch en cultureel gebied nauw
moeten samenwerken teneinde
bun stemmen te kunnen doen gel
den.
Daartoe is tijdens den oorlog
reeds de grondslag gelegd getuige
de te Londen gesloten douane
overeenkomst en het daarbij be-
hoorend monetair aceoord. Het
gemeenschappelijk lijden van de
beide volken, gevoegd bij hun
hardnekkig verzet tegen den over
weldiger, heeft het gevoel van
saamhoorigheid vergroot, hetgeen
er toe moet leiden, dat eenige
hangende kwesties, bij voorbeeld
die van de sluis te Terneuzen,
worden opgelost. Tenslotte be
pleitte de ambassadeur een uitwis
seling van hoogleeraren en stu
denten der Gents dhe hoogeschool
met die der Nederlandsche univer
siteiten.
Aon de uitnoodiging der Scheep-
vnartvereeniging Zuid te Rotter
dam tot de arbeidersgroepen om
besprekingen te voeren heeft al
leen de E.V.B, deelgenomen. De
S.V.Z. aanhoorde de wenschen,
waarover nog een 'nieuwe confe
rentie zal yolgen.
De drie andere reeds samenwer
kende bonden vernamen van de
S.V.Z. dat de door hen ingediende
voorstellen inzake de loon- en
arbeidsvoorwaarden nog niet voor
endcrhandelingen rijp waren, zoo
dat besprekingen geen beteekenis
hadden. De drie bonden hebben
wu slechts aangedrongen om ten
aanzien van hun voorstellen spoed
aan te wenden.
Betreft slechts hen, die geen straf
meer moeten ondergaan.
De Regeeringsvoorlichtingsdienst
deelt mede:
Zooals bekend, ligt het in het
voornemen van den ministerraad,
door een snellen rechtsgang, een
eerste schifting te maken onder
de politieke gevangenen. In de
kampen bevindt zich een betrek
kelijk groot aantal personen, van
wie men aannemen kan, dat hun
berechting zou leiden óf tot vrij
spraak of tot een zoodanig geringe
vrijheidsstraf, dat deze reeds door
de voorloopige hechtenis zou zijn
geboet.
Alleen op deze gevallen heeft
de minister-president gedoeld in
zijn laatste „praatje op de brug".
Hoeveel personen hiermede ge
moeid zullen zijn, is nog niet te
zeggen, maar wel staat vast, dat
de hooge cijfers, die hier en daar
de ronde doen, iederen grond
missdn.
Voor het overige zal deze zaak
behandeld worden in nauw overleg
met de bevoegde instanties der il
legaliteit en met de leiding der
verschillende kampen.
De fabricage van wollen dekens
is in vollen gang en een behoor
lijke hoeveelheid is inmiddels al
gereed gekomen.
De voorraad is thans zoo groot,
dat met 15 September wordt be
gonnen met distributie ervan. Zoo
als men begrijpt, zal echter nog
niet de geheele bevolking ervoor
in aanmerking kunnen komen,
daarvoor is de nood te groot. Voor-
loopig zullen alleen dekens wor
den beschikbaar gesteld voor de
genen, die door oorlogshandelingen
zwaar zijn getroffen en niet vol
doende dekking hebben.
De Britsche Oost-Indische
vloot is uitgevaren in afwach
ting van orders om verschil
lende punten in Malakka en
Nederlandsch Oosl-Indië te be
zetten. De zevenhonderd mijl
lange waterweg zal van mijnen
gezuiverd dienen te worden.
Als dit geschied is, zullen de
eerste vlooteenheden, hospitaal
schepen. transport- en voedsel-
schepen, met volle kracht het
herstel- en steunverleenings-
werk beginnen.
Intusschen wordt in sommige
streken van Ned. O.-Indië en op
Borneo in Engelsch gebied nog
steeds gevochten.
In het Cambodja-gebied, waar
een klein aantal Nederlandsch-In-
dische militairen bij een Australi
sche patrouille is ingedeeld is nog
steeds oorlog. Er komen ook rap
porten binnen van vliegtuigen, die
strooibiljetten uitwerpen en daar
bij door de Japanners beschoten
worden.
Nu, twee maanden na de bevrij
ding, begint in Balikpapan, de
grondig vernielde stad, langzaam
aan de normale gang van zaken
terug te keeren. Zoo functionneert
bijv. in den nabijgelegen kampong
Baroe, waar de bewoners nog steeds
in tenten slapen, het plaatselijk
Indonesisch bestuur reeds onder de
bescherming van de Nica.
Het moreel der bewoners van
Balikpapan, die voor het meeren-
deel nog steeds in de weinige on
beschadigde woningen huizen stijgt.
Een zwarte handel bestaat er niet.
Een ieder bezit een rantsoenkaart,
waarop hij het noodige koopen
kan. Plaatselijke winkels verkoo-
pen cocosnoten en bananen tegen
standaard-prijzen. Balikpapan zelf
heeft 30 000 inwoners. In totaal zijn
45.000 personen door Nica inge
kwartierd. De Japanneezen hadden
10.000 koelies uit Java, Celebes en
Bandjermasin geïmporteerd. Vol
gens de loonstaten, die de Japan
neezen achterlieten, moeten 6000
dezer werkkrachten gestorven zijn
VLOOTTENTOONSTELLING
VERLENGD.
Gisteren is de Vlootweek te
Rotterdam ten einde gekomen.
Voor het laatst trokken de concer
ten en demonstraties en niet
minder de schepen, hun groote
groepen belangstellenden en de
wijdgebroekte matrozen zijn uit
ons straatbeeld verdwenen. Van
morgen hebben de oorlogsschepen
de Rotterdamsche haven verlaten
Inmiddels duurt de tentoonstel
ling in en om het gebouw van
Gerzon nog voort. De geweldige
toeloop van belangstellenden heeft
het zelfs noodig gemaakt den slui
tingsdatum te verschuiven. 'De
expositie blijft nu te bezichtigen
tot en met fi September inplaats
van 1 September. Morgen echter
en Maandag is zij voor het publiek
gesloten.
De Haagsche Raadszaal bood
gisteren gastvrijheid aan de Natio
nale Adviescommissie voor het
houden van een eerste openbare
vergadering, waarin het advies zou
worden vastgesteld aan de regee
ring betreffende het tijdstip van
de verkiezingen voor de vertegen
woordigende lichamen.
De behandeling van het advies
was voorbereid door een commis
sie, die het volgende voorstel aan
de leden had voorgelegd:
„Het geheele Nederlandsche volk
vraagt een herstel van zijn demo
cratisch gekozen vertegenwoordiging
in gemeente, provincie en rijk.
Indien verkiezingen op normale
zij het niet op technisch vol
maakte wijze kunnen worden ge
houden, zullen deze plaats vinden:
1. voor de Tweede Kamer der
Staten-Generaal in de tweede helft
van April 1946.
2. Voor de Provinciale Staten in
de eerste helft van April 1946.
3. Voor de gemeenteraden zoo
spoedig mogelijk, in ieder geval
voor April 1946.
In verband met dit advies ver
zoekt de Nat. Advies-commissie de
regeering zoo spoedig mogelijk haar
te berichten, of verkiezingen op nor
male wijze op de voorgestelde tijd
stippen kunnen worden gehouden.
.Daarnaast w'as er een voorstel
van den heer Bruins Slot, die voor
het vaststellen van de kiezerslijs
ten gebruik wenschte te maken
van de in het distributiesysteem
aanwezige bevolkingsadministra
tie. Op die wijze zou de stemming
voor de gemeenteraden ongeveer
December van dit jaar kunnen
plaats hebben, die voor de Prov.
Staten begin Januari en voor de
Tweede Kamer einde Januari 1946.
Uit de toelichting van beide
voorstellen en uit de openbare ge-
dacthtenwisseling bleek, dat bij
allen de bedoeling voorzat om d"
verkiezingen zou spoedig mogelijk
te doen houden.
Het bezwaar van onvoldoende
partijvorming bij verkiezingen in
Januari achlte men niet zoo ern
stig, omdat het toch maar een nopd-
parlement gold, dat spoedig, bv. in
September 1946, of wanneer het
npodparlement de Grondwetsher
ziening in eerste lezing te behan
delen zou krijgen, onmiddellijk
daarna door een op normale wijze
gekozen parlement zou worden
vervangen.
Maar men kan een noodparle-
ment, dat is gekozen op basis van
gegevens, ontleend aan distributie
bescheiden waarin verschillende
falsificaties voorkomen, toch niet
laten beslissen over een Grond
wetswijziging, meende Pater Stok
man.
En als vóór de Grondwetsher
ziening nieuwe verkiezingen wor
den uitgeschreven, krijgt men drie
verkiezingen voor de Tweede Ka
mer in een betrekkelijk kort tijds
verloop, Dit zou te veel zijn. En
daarom achtte Pater Stokman nor
male verkiezingen in April het
best.
Een voorstel van den heer van
Randwijk om de- verkiezingen
voor de Tweede Kamer nog dit
jaar te doen plaats hebben voor
een zittingsduur van een jaar werd
vervolgens met 35 tegen 10 stem
men verworpen.
Daarna bracht de voorzitter in
stemming de vraag, of men de re-
geeringzou adviseeren, de verkie
zingen in December/Januari of in
April te doen houden.
Deze stemming had den volgen
den uitslag: Voor gemeenteraads
verkiezingen in December van dit
jaar waren 24 leden en voor April
21. Voor de Staten- en Kamer
verkiezingen in Januari 1946 spra
ken 16 leden zich uit en voor die
in April 29 leden.
Zoo hebben de voorstanders van
het voorstel Bruins Slot ten aan
zien van de gemeenteraadsverkie
zingen en die van het commissie
voorstel ten opzichte van de ver
kiezingen voor Prov. Staten en
Tweede Kamer hun zin gekregen.
Het dagelijksch bestuur van de
RK. Staatspartij en het Centrum
voor staatkundige vorming maken
het volgende bekend:
tij een bekendmaking van de
R.K. Staatspartij van half Juni 1.1.
LlL aa"ëe^on<ligd de oprichting van
vorming vo<>r staatkundige
De taak van dit Centrum zal
bestaan in de gemeenschappelijke
bezinning op de actueele staatkun
dige vraagstukken.
Het Centrum stelt zich voor, deze
taak te vervullen door de oprich
ting van plaatselijke studie-centra
en andere bijeenkomsten, zoowel
voor ouderen als voor jongeren,
waaraan documentatie-materiaal
zal worden toegezonden en waar
mede het Centrum een regelmatig
contact en een permanente ge
dachten-uitwisseling wenscht te
onderhouden. Tevens zal dit werk
van studie en bezinning gericht
worden op een vernieuwing in de
geesten en in de gelederen van de
staatkundige groepeering der Ka
tholieke Nederlanders.
Om aan de bedoeling van dit
initiatief der R.K. Staatspartij te
beantwoorden, zal het Centrum zijn
taak in vrijheid en in onafhanke
lijkheid verrichten. Tot deelneming
kunnen ook niet-leden der R.K.
Staatspartij worden toegelaten. De
partij kan aan het Centrum advies
vragen, terwijl het ook ongevraagd
advies kan geven.
Tot de nationale leiding van het
Centrum zijn thans toegetreden de
volgende leden: J. W. v. d. Akker,
's-Gravenhage; W. J. Andriessen,
Utrecht; prof. dr. J. R. M. v. d.
Brink, Laren; ir. J. Dewez, Roer
mond; mr. Fr. Duynstee, 's-Graven-
hage; mr. W. L. v. d. Grinten, Rot
terdam; dr. G. W. M. Huysmans,
Eindhoven; ir. A. Heymeyer, Was
senaar; prof. mr. J. Jurgens, Nij
megen; H. Klompé, Arnhem; dr. P.
N. M. Kooien, Vught; Jan Maenen,
Heerlen; jhr. mr. P. G. M. van
Meeuwen 's-Gravenhage; prof. dr.
d ij Quay, Beers; prof. mr. C.
r1, Koirune, Overveen; K
Roncken, Heerien. mr. dr.' t£'
ma^ n F dr. S. Stok-
man O.F.M., Utrecht; mr A A M
Struycken, Breda; dr. J Terlin'gen"
Aerdenhout; Fr. Terwindt Nilme-
?en' lector dr. F. v. d. Ven Til
Cwma' ,J' de Vreeze- Utrecht,
weliik lid toetreding van een vrou-
pleegd. W°rdt n°g overleg ge-
waargenomeifdoor3^,^1 n£1Üen
(kantoor-adres: Keizersgrachten"
Amsterdam-C.), terwijl Mag Stok
man (Oudwijk 21, utrecht) zich
voorloopig met het secretariaat
heeft willen belasten. Als vice-
gratters zullen fungeeren prof
de Quay en W. J. Andriessen, als
^gmeester mr. dr. Th. Speet-
jens (Loohofstraat 17, Venlo).
Het Centrum behoudt zich voor
ook nog andere personen uit te
noodigen, in dit college zitting ie
nemen. Inmiddels noodigt het de
Katholieken van Nederland met
aandrang uit tot een actieve mede
werking aan de oplossing van de
vele vraagstukken, waarvoor de
jfoslohjke. maatschappelijke en
„ndl„iUn(ïlge wederopbouw van het
vaderland ons plaatst.
Daar het bij de huidige gebrek
kige communicatie-middelen on
mogelijk is, de plaatselijke of ge
westelijke studie-centra uit een
centraal p.unt te gaan oprichten,
terwijl anderzijds de tijd dringt,
roept het Centrum de medewerking
in van alle plaatselijke en geweste
lijke instanties uit het Katholiek
maatschappelijk en cultureel leven,
teneinde door eigen initiatief te
komen tot de vorming van plaatse
lijke of gewestelijke studie-centra.
Met het verzoek tot aansluiting bij
het Centrum wende men zich tot
het secretariaat. Bijdragen voor de
financiering van het Centrum kun
nen gestort worden op giroreke
ning 8754 van de Rotterdamsche
Bankvereeniging te Venlo ten be
hoeve van den penningmeester van
het Centrum: mr. dr. Th. Speetjenfi-
Ongeveer half September zullen
opnieuw „Liberty"-sohepen in
Nederland verwacht kunnen wor
den. Het eerste „Liberty"-schip,
dat eenige weken gel-den te Am
sterdam is aangekomen, de „Ja
mes B. Weaver", was geladen met
wol en tabak, dus een betrekke
lijk lichte lading, waardoor het
schip kon binnen loopen. Schepen
geladm met kolen zullen natuur
lijk veel meer diepgang hebben,
hetgeen voor Amsterdam nog een
moeilijkheid oplevert.
Het ligt in de bedoeling, een ge-
regelden vrachtdienst tussohen
Rotterdam en New-York te ope
nen en wel tegen het einde van
deze maand. Er zullen groote hoe
veelheden kolen uit Amerika voor
Rotterdam m Amsterdam worden
aangevoerd. Voorts zullen door
de Amerikaansche regeering ..Li
berty "-schepen aan andere lanaen
worden overgedragen. Dit is reeds
gebeurd ten aanzien van Engeland
en China. Ook Nederland zal eeni
ge „Liberty"-schepen krijgen. Ze
zijn ijzersterk, kunnen zeer veel
laden (10.5C0 br.r.t.) en zijn vrij
zuinig in het gebruik. Ze zijn echter
niet snel, loopen ongeveer 10 knoo-
pen. De fabricage geschiedt ruin
of meer aan den loopenden band
en duurt gemiddeld een maand.
Het record was 44 uur voor een
schip.
Op den Groene Kruisweg onder
Hoogvliet is gisteren een Neder-
daarop aangereden door een achter
hern rijdendep legerauto. De per
sonenauto werd gekraakt; de be-
stuu?dcr, de 23-jarige. C. T. uit
Rockanje, en de passagier, de 31-
jarige H. v. G. uit Hellevoetshus
werden zwaargewond naar net
Zuider-ziekenhuisi te
overgebracht, waar zij rniruaae s
zijn overleden.
-Het spelen met ontplofbare
projectielen heeft zijn zooveelste
slachtoffer geëischt. Bij een poging
om een dergelijk projectiel te de-
monteeren kwam de 12-jarige H.
A de G. uit de Crooswijkschestraat
te Rotterdam om het leven, drie
andlere personen werden ernstig
gewond, zoodat overbrenging naar
het ziekenhuis noodzakelijk was.
Een ongeluk in de haven
eischte eveneens een doode. Op
de Maas. tegenover de Feijenoord-
kade. werd gisteren de motorboot
Magda van de •Scheepvaartcom
missie overvaren door de stoom
boot Oud-Controleur Tinbergen.
De Magda zonk, en een der inzit
tenden, de 40-jarige controleur J.
de J. van den West-Varkenoord-
scheweg verdronk.
Er drukt op het oogenblik op ons
valk een zware last van zorg en
schande, die in alle geledingen wordt
gevoeld
Onze meisjes zijn bezig onze natio
nale eer en ons nationaal respect te
grabbel te gooien en onze moraal te
maken tot een aanfluiting voor de ge
heele wereld.
Zelfs zij, die ten koste van onze
jonge vrouwen en toekomstige moe
ders hun lusten botvieren, moeten »n
hun hart de meisjes verachten, die
zij als ..goedkoop" gekwalificeerd
hebben.
En na-ast deze moreele schande drei
gen hygiënische gevaren, die in al
hun verschrikkelijkheid moeilijk over
schat kunnen worden. Onze redders
dreigen onze ondermijners te worden.
Het is de hoogste tijd, dat over
heid, landelijk en plaatselijk, dat
geestelijken, medici, paedagogen en
rechterlijke macht de handen in
elkaar slaan om onze nationale eer
en onze nationale gezondheid te
redden
Want de gevaren zijn niet van snel
voorbijgaanden aard. maar dreigen van
langeren duur te worden.
De handen in elkaar.
Er is periculum in mora.
Uitstel kan het niet lijden.
Het program van actie van het
Kath. Onderwijzersverbond in
Nederland is thans bekend ge
maakt. Men wil o.a. komen tot de
verwezenlijking van rechtstreek-
schen invloed van alle schoolbestu
ren en onderwijzers in Nederland bij
de totstandkoming van onderwijs
wetten en in onderwijs- en onder
wijzersaangelegenheden in een on
derwijsraad voor Nederland met
zoo mogelijk verordenende be
voegdheden. Voorts wil men een
actie, ten einde de aan het onder
wijs ontstolen bezittingen terug te
krijgen, en tenslotte een actie voor
verbetering van de opleiding tot
onderwijzer.
De eerste boot met goede gaven
van de Rotterdammers voor den
Bosch is onder groote belangstelling
in laatstgenoemde stad aange
komen. Het was de „Koopvaart 44"
met 200 ton goederen.
De burgemeester van Den Bosch,
mr. Loeff, was met zijn wethouders
en gemeente-secretaris en vele le
den van de Bossche „Hark" ter be
groeting van het Rotterdamsche
gezelschap aanwezig.
Nadat de boot gemeerd was, be
gaf het geheele gezelschap zich
achter de harmonie van St. Cathe-
rina aan naar hotel „Central",
waar burgemeester Loeff het har
telijk verwelkomde.
Een extra woord richtte hij tot
de organisators, daarbij memoree-
rend, dat de randgemeente Over-
schie reeds een afzonderlijke boot
had gezonden naar Dreumel.
Spr. vroeg zich af: hoe kunnen
wij Rotterdam tegemoet komen?
Wij zullen deze daad nooit ver-
ge ten.
De heer Hollaar, voorzitter van
N.V.H. te Rotterdam, antwoordde
namens het Rotterdamsche ge
zelschap.
