ft
toekomstig stadsbeeld
De geest
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
Extra Engelsche
sigaretten
WEERBERICHT
Industrie-terrein ten Noorden van
de spoorlijn
TUINDORP-KETHEL
Recreatiegebied langs de
Poldervaart
EXCELSIOR"
Belangrijke plannen tot
decentralisatie
Eerste avond van de
zwemclub
GONGSLAGEN
Op de treeplank
Fatale besluiteloosheid
Balans wordt opgemaakt
Oproep
Burgerlijke stand
Uitg. v. cf. Maas
bode-Stichting,
R'dam Giro 9095
Directeur:
Joh Kuijpers.
Hoofdred.Mgr.
Dr. j. Witlox.
Alg Redacteur:
H. A. Paalvast.
Drukker:
N.R.C NV
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
WOENSDAG 12 SEPTEMBER 19*5
66ste JAARGANG No. 19806
Tijcf. adres:
Broersvest 8 a
Tel. 68804.
\bonnementspr.
3.25 p. kwart.
1.10 p. maand
f 0.26 p. week.
Advertentiën
25 ets. per mm
Voor den oorlog, onder de be
zetting en na de bevrijding,
kunnen misschien beter schnjv-
dag en uur, zijn we bezig met
plannen voor het nieuwe hu s -
maatschappij. Vrijwel al f gbol?v/.
waren het eens over de b°u"
valligheid van het oude pand der
samenleving. Architecten die zich
voor het ontwerp van het nieuwe
gebouw inspannen, ontmoeten we
eiken dag. Er zal nog gelegenheid
genoeg zijn die maquetten-expo-
sitie te bekijken en op soliditeit
te toetsen
Voor vandaag willen we echter
de vraag stellen: Wat voor be
woners krijgt dat nieuwe pand der
gemeenschap?
We hebben eens den bouw mee
gemaakt van een blok huizen voor
a-socialen. De woningen waren
wit uitgevoerd. Toen we ver
klaarden bewondering te kunnen
hebben voor het aeuthetisch uiter
lijk. doch ook gebrek aan practisch
inzicht moesten constateeren, ont
vingen we een „schouderophalend"
antwoord.
Drie weken na het betrekken
van de woningen waren deze reeds
door de bewoners zwart geverfd.
We wenschen met dit voorbeeld
uit de practijk slechts te ver
klaren. dat het bouwen van een
nieuw maatschappijhuis alleen nog
geen bekroning beteekent
Hervorming in de maatschappe
lijke structuur zal nooit voldoende
zijn om maatschappelijk herstel te
doorbreken. Hervorming van de
geesten, van de mentaliteit, dus
van de zeden, blijft dringend. En
dat bij alle groepen. Egoïsme en
ter oorzake hiervan de gelddorst,
sociale rechtvaardigheid, ook al
beteekent die misschien beperking
voor zich zelf, verantwoordelijk
heidsgevoel en liefde, zijn factoren
die óf moeten verdwijnen óf meer
dan ooit moeten worden beoefend
en toegepast. Deze oefening en
toepassing eischen een goede ge
richtheid van ons ieder afzonder
lijk.
Sociaal-economische wetten kun
nen helpen, maar zij dienen uit
den goeden levenden geest te
worden geboren en niet slechts van
boven af té worden afgelegd, zoo
dat zij door advocaten en bedrijfs
economen worden gehanteerd, om
door de mazen te kruipen.
De farizeeërs hadden in hun tijd
de wet verdeeld in 633 verplichte
punten. Wat deed Christus? Hij
haalde er een streep door en ver
klaarde. dat de liefde alle wetten
behelsde en de profeten. De ziel
der cultuur is de cultuur der ziel.
heeft Henri Hermans ons eens zoo
schoon gezegd.
Paus Pius XI legde in zijn ency
cliek Quadragesimo Anno de uit
spraak vast: De dienende liefde
moet de ziel zijn van de geheele
sociale en juridische orde.
En dan. let bij alles op het
einde Immers op het einde van
ons leven zullen we. naar het
woord van de H. Teresia van
Lisieux naar onze liefde worden
geoordeeld. Hoe beter en degelijker
de liefde, hoe schooner kroon.
Snoep voor de dames
Op een heden gehouden perscon-
dat, dank zij de bijzondere mede-
dat, dank zij de bijzondere mede
werking van de Engelsche regie
ring en het Engelsche Roode Kiuis,
binnenkort 2 extra rantsoenen En
gelsche sigaretten zullen worden
toegewezen.
Voorts zeide hij, dat het in de be
doeling ligt, straks voor de dames
snoep te distribueeren. Wanneer
evenwel daarvoor niet het benoo-
digde kwantum suiker kan worden
beschikbaar gesteld, zullen de
dames in plaats van snoep sigaret
ten ontvangen. Deze zullen dan in
mindering komen op de verhooging
van het sigaretten-rantsoen voor
de heeren, welke verhooging tegen
het eind van dit jaar in de bedoe-
lmg ligt.
Medegedeeld door het k.n.m i te
De Bilt. Verwachting tot Donder
dagavond: Overdag meest zwaar
bewolkt met hier en daar eenigen
regen- aan de kust vrij krachtige.
In de overige deelen des lands ma
tige Zuidelijke wind: wemig ver.
anderin-g in temperatuur; plaat-
selijk kans od ochtendmist.
Waarnemingen te Rotterdam
van hedenmorgen 11.30 uur:
Barometerstand: 768.5 mm.
Windrichting: Oost-Zuiid-Oost,
kracht 2. Temperatuur 18.4 Cel
sius. Weersgesteldheid; betrok
ken, nevel. Maximum-tempera
tuur (voorgekomen tusschen gis
teren en 8 uur hedenmorgen):
24.8 Celsius; mixtftxmm: 15.6 Cel
sius.
Betreffende de plannen tot ver
betering en uitbreiding van onze
stad, in zooverre die op het oogen-
blik zijn ontworpen, deelde ir. H.
B. J. Aikema, directeur van ge
meentewerken, tijdens het onder
houd, dat wij met hem hadden, tal
van interessante bijzonderheden
mede. u
Op de eerste plaats is bij net
opstellen van de verschillende P^n"
nen rekening gehouden nlet "et
verkeer, dat ongetwijfeld reeds in
de naaste toekomst snel in omvang
en intensiviteit zal toenemen. Een
goede verbinding van het stads
verkeer met het rijkswegennet is
derhalve een eerste vereischte.
In de toekomst zal Schiedam
dan ook op bwee punten een aan
sluiting krijgen op den grooten
weg Rotterdam—Hoek van Hol
land. Daartoe is een doorbraak
geprojecteerd in het verlengde van
de Broersvest. Van daaruit zal een
weg worden aangelegd via een
brug over de Schie en door tunnels
onder de spoorlijn en onder den
rijksweg zelf, waarna het verkeer
door middel van een zoogenaamd
klaverblad, zonder dwarsverkeer of
kruisingen, in beide richtingen den
rijksweg zal kunnen bereiken.
De tweede toegang, welke meer
Westelijk komt, zal tevens aan
sluiting geven op den door het rijk
geprojecteerden weg Den Haag-
Hoek van Holland. Deze tweede
verbindingsweg verlaat Schiedam
ir. de nabijheid van de Vlaardin-
geipooit en loopt via een brug
over de Poldervaart naar de halte
Nieuwland aan de spoorlijn Rot
terdam-Hoek van Holland, gaat
door middel van een tunnel onder
deze spoorlijn door en sluit vervol
gens aan op den nieuwen provin
cialen weg Schiedam—Delft (West)
—Den Haag (West).
Voorts zijn er plannen voor den
bouw van een nieuw station Waar
alt station precies zal komen, staat
nog met definitief vast, doch in
ieder geval zal men het via de ver
lengde Broersvest kunnen bereiken
Ten Noorden van de spoorlijn en
ten Westen van de Schie komt een
groot industrieterrein. Aangezien
de industrie over goede scheep
vaartverbindingen moet beschikken,
is daar een aantal haventjes ge
projecteerd, welke in verbinding
staan met de Schie, (Zie I op
het kaartje).
Het besluit tot onteigening van
de gronden, welke voor de uitvoe
ring van dit plan noodig zijn, is
inmiddels reeds genomen en ter
goedkeuring voorgelegd aan ge
deputeerde staten.
Bovendien zal een nieuwe weg
worden aangelegd, welke de in
dustrieën in het Westen van
Rotterdam en tegelijkertijd boven
genoemde industrieterreinen zal
verbinden met het bestaande in
dustriegebied langs den Nieuwen
industrieweg loopt
Mathet£L?oagebanwee over Nieuw
rviathenesse naar rie
Overzichtskaartje van Schiedam
in de toekomst.
Voorts bestaan er plannen om in
dit uitgestrekte gebied wandelpar
ken aan le leggen. Zelfs zal er ge
legenheid zijn, om de watersport
te beoefenen, waartoe er, naasit de
bestaande Poldervaart, eenige
groote vijvers, of plassen komen.
(Zie IV op het kaartje).
Het spreekt vanzelf, dat de
nieuwe woonwijk alsmede de re
creatieoorden in het Noorden ge
makkelijk bereikbaar moeten zijn
van de oude stad uit.
Daartoe is de aanleg van nieuwe
wegen en de bouw van bruggen
noodzakelijk. Thans immers is
Kethei alleen langs een omweg
via de betrekkelijk smalle Dam-
lann bereikbaar.
Na een nauwkeurige bestudee-
ring van de situatie is besloten
van de aldus geboden gelegenheid
g'ebruik te maken, om tegelijker
tijd over te gaan tot saneering
van de binnenstad.
In de stadswijk, welke omgeven
wordt door Korte Haven, Noord-
vest en Schie. zijn de hygiënische
toestanden bijzonder sleöht, ter
wijl een groot deel der huizen in
een dusdanigen staat van verval
verkeert, dat zij feitelijk alleen
nog maar goed zijn voor den sloo-
per. Deze huizen zullen in de toe
komst dan ook worden afgebroken
en in de plaats daarvan zullen ge
deeltelijk wegen worden aange
legd. Zoo komt er een doorbraak
van de Vlaardingeripoort uit naar
het stadhuis langs Breedstraat en
Zijlstraat.
Ook het stadsdeel dat begrensd
wordt door Hoogstraat, Lange
Kerkstraat en Broersvest, laat,
naar den toestand, waarin de
huizen verkeeren, betreft veel te
wenschen o\ er. Ook hier zullen
ta.1 van huiizen worden gesloopt,
om ruimte te maken voor wegen,
welke het drukke verkeer op de
Hoogstraat zullen ontlasten,
i De Lange Kerkstraat zal. waar
noodig, worden verbreed, terwijl
een gedeelte van de huizen op den
hoek Lange KerkstraatMarkt,
tegenover het stadhuis, zal wor
den gesloopt. Door de eveneens te
verbreeden Ooievaarssteeg zal het
verkeer vandaar worden geleid
naar de Noordvest. Daar zal een
brug komen, welke een rechtstreek-
sohe venbinding met het toekom
stige Noordelijke stadsdeel moge
lijk zal maken,
i De plannen \Oor al deze wijzi
gingen zijn thans gereed en hebben
zelfs reeds de goedkeuring van het
provinciale bestuur.
Betreffende de bevolkingsaan
was in onze stad deelde de heer
Aikema ons mede, dat de hoeveel
heid grond, waarover de gemeente
beschikt, hoogs ten plaats biedt
aan 100,000 inwoners. Voor een
grooter aantal bewoners zou geen
voldoende woonruimte met de ver
dere nood i ge accommodatie kun-
nen worden gevonden. In dit op
zicht, zijn de vooruitzichten van
onze stad dus vrij beperkt
Momenteel is er in de gemeente
een tekort van circa 1600 a 2000
woningen. Verwacht mag dan ook
worden, dat de polder Nieuwland
in betrekkelijk korten tijd zal
worden volgebouwd, zoodra het
noodige materiaal beschikbaar
komt. Rekening moet echter wor
den gehouden met de nog veel
grootere behoefte aan woonruimte
in de door oorlogsgeweld getroffen
gemeenten, elders in het land en
ooik in de onmiddellijke nabijheid,
zooals bijvoorbeeld Rotterdam. Het
spreekt vanzelf, dat die gemeenten
voorrang zullen krijgen bij de ver
deeling van het materiaal en dat
een stad als Schiedam, die in dit
opzicht betrekkelijk weinig of niet
heeft geleden, pas later aan de
beurt zal komen.
Intusschen is de vraag naar
bouwterrein in onze gemeente zeer
groot. Van gemeentewege worden
echter geen bouwterreinen uitge
geven. zoo lang er niet terstond ka
worden gebouwd. Deze maatregel
is getroffen om te voorkomen, dat
de beschikbare terreinen niet in
handen komen van enkele grond
speculanten.
Zooals men ziet, hebben de ge
meentewenken niet stilgezeten ge
durende de afgeloopen jaren. In
tegendeel, er is hard gewerkt en
ernstig gestudeerd en het resultaat
daarvan is geweest, dat er groot-
sche plannen zijn tot stand geko
men, plannen, die ongetwijfeld na
korter of langer tijd tot verwezen
lijking zullen worden gebracht.
II op hetbaartje?6 PIantaëe'
in 2?t Verlengde^van de^Se
ben doorbraak komt. Ten lukten
van de wasscherij „De Pauw" loopt
hij vervolgens in Westelijke rich
ting.
In dit verband wees ir. Aikema
er met nadruk op, dat het, al zul
len deze plannen ongetwijfeld in
hoofdzaak ten uitvoer worden ge
legd, niet onmogelijk is. dat er
nog wijzigingen in worden aange
bracht, indien de omstandigheden
zulks later noodzakelijk zouden
maken.
Ten einde in het nijpende ge
brek aan woningen te voorzien,
zal, zoodra het noodige materiaal
en de vereischte arbeidskrachten
beschikbaar komen, een aanvang
worden gemaakt met de bebou
wing van de vroegere gemeente
Kethel. Het ligt namelijk in de
bedoeling, om van Kethel een uit
gestrekt, modern tuindorp te ma
ken, dat later misschien zelfs over
K0n ei"en bioscoop of theater zal
beschikken en over andere bij
zondere gebouwen, welke in een
„ïoote stadswijk passen. (Zie III
op het kaartje).
Tusschen Kethel en Schiedam ls
een omvangrijk recreatiegebied
geprojecteerd. Daarbij is gedacht
aan den aanleg1 van permanente
sportterreinen. Tot nog toe hebben
de Schiedamsche sportvelden
steeds een tijdelijk karakter gedra
gen omdat men niet beschikte
over de noodige grondreserves.
Temidden van de sportversia
gen, die de onbetwistbare teeke-
nen zijn van een groeiend sport
leven vinden wij een ui'tnoodi-
ging, welke leidt tot een onder
houd met den oud-voorzitter van
„Excelsior", den heer Leenderts,
Excelsior staat op de helling. Al
vóór den oorlog was er van een
reorganisatie sprake, maar door
een overval, die heel Nederland
lam legde, werd ook „Excelsior'
tot niets doen gedoemd. Zooals
dat op vele plaatsen gebeurde,
hield ook in Schiedam het be
stuur van „Excelsior" de vlam
brandendGeregeld werden er
kernvergaderingen gehouden en
druk werd daar over de toekomst
gediscussieerd.
De toestand was voor de be
zetting als volgt:
Excelsior had 5 afdeelingen.
Iedere afdeeling had een eigen
bestuur, dat alia bevoegdheden
had om beslissingen te nemen.
Daarboven stond een hoofdbe
stuur, dat besliste over de niet
technische kwesties. Naar buiten
was het dus één vereeniging.
Die toestand werd door twee
bepalingen van zeer verschillende
zijden onhoudbaar. Een bisschop
pelijke bepaling, verordenende
dat gemengde veireemgingen ge
splitst moesten worden in dames-
en heeren,afdeelingen. Een statuut
van den Nederlandschen Hockey
bond zag het licht, waarin een
vereeniging, die lid wenschte te
zijn van den bond, geen twee
wintersporten mocht beoefenen.
Door deze twee maatregelen kwa
men de gymnastiek- en de
hockey-afdeelinig in feite los te
staan.
Met de bevrijding schudde
„Excelsior" dien anderdui kers-
slaap af en trad weer naar
buiten.
Het bestuur besprak nog steeds
da brandende kwestie: decentra
lisatie.
En het is niet bij praten ge
bleven. „Excelsior" krijgt vier
misschien zelfs vijf vereeni-
giingen. Iedere vereeniging is vol
ledig technisch, financieel enz.
zelfstandig.
De Excelsior-kinderen warden:
R.K. Sportvereeniging „Excel
sior" (voetbal, cricket, athletiek),
met tot nu toe 250 leden,
R.K. Hockeyclub „Excelsior"
met 120 leden,
R.K. Gymnastiek vereeniging
met 600 leden, en de
R.K. Zwemclub „Excelsior" met
650 leden.
Boven deze vereeniging komt
de R.K. sportcommissie, zoowel
het bindmiddel tusschen de ver
eenigingen als de strijder voor de
R.K. sportbelangen.
In die R.K. sportcommissie ne
men 2 leden van eiken tak van
sport zitting: 2 voetballers, 2 ath
leten, 2 cricketters en twee
hockeyers. De taak van de R.K.
sportcommissie is de goede ver
standhouding onderling te vesti
gen en te verstevigen, de be
langen van de R.K. sportwereld
t.a.v. derden, zooals gemeente en
andere bonden, te behartigen en
de richtlijnen te geven voor een
opvoeding van de junioren-
afdeelimg. Het consolideeren van
een plaats in het geheel van Ka
tholieke organisaties m Schiedam
ligt ook verankerd in de plannen.
De bevoegdheden van de R.K.
Sportcommissie maken nog onder
werp uit van besprekingen.
De zwemclub kwam gisteren
avond voor het eerst bijeen in
het Sportfondsenbad. Daarbij lie
ten zich 300 nieuwe leden in
schrijven, terwijl nog vele ande
ren moesten worden afgewezen.
Er is nu gecontracteerd voor een
deel van den Dinsdagavond als
supplement op den Woensdag.
Met collega Max is het afgeloo
pen. Dooh de brandende kwes
ties" zijn de wereld nog niet uit.
Er is pas nog zoo'n vurend vraag
stuk opgeworpen door de directie
van de R.E.T, De brandende kwes
tie van de treeplank. Of de oproep
veel zal helpen? De trossen aan
de zijkanten worden steeds grooter.
Doodelijike ongelukken zijn niet
afdoende. Misschien dat nè de sa
neering van het geld een behoor
lijke boete indruk maakt.
Overigens is meerijden op de
treeplank, dat liften bij de R.E.T.
niet iets nieuws. Men had die
meerijders, die lifters vroeger
reeds bij duizenden. Er waren
prachtig werkende vakorganisaties,
doch met honderden bleven ze
daarbuiten. Ze genoten wel gaarne
de voordoelen, en feitelijk deden
ze derhalve niet anders dan mee
rijden op de treeplank.
In het godsdienstige was het
dito. De uiterste minimumplicihten
werden volbracht. Treeplank-ka
tholieken, christelijke lifters..
Moest er flink worden gegeven
voor een liefdadig doel, dan hin-
Sen Gr velGn aan do. treeplank.
Maar om op collega Blokzijl te-
komen. Uit het verslag
maakte ik op, dat hij. al is het
maar op de treeplank van den
wagen „Nederland", wil blijven
meerijden. Het zal hem echter niet
glad zitten, want ik heb gehoord
ik was er zelf niet bij
dat Max, de lifter, aan een....
remisewagen hangt.
Hoe kan het zoo laat anders?
't Is op slag van half één.
HENK VAN DER MAZE.
Op het kruispunt. Westerkade
stadhouderslaan, nabij de Nieuwe
Drug had gisterenmiddag een ern
stige aanrijding plaats. De 45-jari-
W- V va" de Willem,skade
wilde te voet den rijweg over
steken, toen uit de richting W. de
Zwijgerlaan een motorrijder na
derde. De laatste wilde de brug
oprijden, maar W. V. aarzelde, toen
hij midden op den rijweg gekomen
was, liep eenige passen achteruit,
bleef staan en werd aangereden.
Beiden kwamen te vallen, wat den
voetganger een gecompliceerde
open rechter onderbeenfractuur
bezorgd)?. De politie requireerde
een uitrukauto en vervoerde het
slachtoffer naar het Gem. Zieken
huis. Zijn toestand is bevredigend'.
De motorrijder had geen blessures
maar had toch een wanbof, om
dat hij geen geldige papieren had.
Zoo raakte W. G. v. d B. van de
Geervlietschestraat zijn motor
kwijt.
De Gemeente Schiedam wil een
overzicht krijgen van het totaal
aantal fietsen, dat door of vanwege
de Duitschers op georganiseerde of
ongeorganiseerde wijze is „georga
niseerd". „versierd", gevorderd, of
hoe de procedure ook mag heeten.
Om dit doel te bereiken moeten de
betrokkenen aangifte doen aan de
Gemeente secretarie (afd. A-Stad
huis).
De formulieren, die hiervoor
moeten worden ingevuld, zijn op
dezelfde afdeeling te krijgen.
Wil de schrijver van de brief-
kaart, onderteekend met „Detectie-
ve Snel", zich ten spoedigste be
kend maken hij de afd. Recherche,
Hoofdbureau van Politie, Lange
Nieuwstr. 53 in Schiedam, zulks op
verzoek van den wnd. Commissaris
van Politie alhier.
Geboren: Frank, z. van A. Riet
dijk en A. F. M. Tcinies, Boer-*
havelaan 1.
Overleden; E. v. Wijngaarden,
72 j„ wecB van J. H. Rodenberg,
IJsselmondestr. 84; D. Pettinga,
78 j„ echtg. van A. Drenth, Vlaard.
dijk 113; D. Rijnaard. 81 j„ Nassau-
laan 75; G. de Jager, 10 j„ Lekstr.
94; A. M. Putter, 3 mnd., Dr. Nolet-
str. 1.
