INDIË IN DE KAMER
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
onderhandelen
De regeering Heeft
niet te klagen
Het vraagstuk van
Zware moreele verplichtingen jegens
Nederland"
Alleen Nederlandsch
gezag erkend
DE BOTSINGEN
OP JAVA
De onlusten te Depok
Nationale vergadering
te Batavia
COLPORTAGE-VERBOD
25 Jaar agent
KANTONGERECHT
Bonioos eten
Kijkt uit
Blikvisch visschen
hinderwet
Uitg. v. d. Maas
bode-SUchting,
R'dam Giro 9095
Directeur:
Joh. Kuijpers.
Hoofdrecf.Mgr.
Dr J- Witlox.
AJg- Redacteur:
H. A. Paalvast.
Drukker
N.R.C N.V
NIEUWE SCHIEDAMSGHE COURANT
DONDERDAG 18 OCTOBER 1945
66ste JAARGANG. No. 19838
Tijd. adres:
Brop~5vw*st 8 A
Tel 68804.
\bonn emen tspr.
3.25 p. kwart.
f 1.10 p. maand
0.26 p. week.
Advertentiën
25 ets. per mm.
(Van onzen parlementairen redacteur)
Volkomen in vooroorlogschen stijl
heeft de Tweede Kamer zich gewor
pen o-p de kluif, haar door den mi
nister van overzeesche gebiedsdeelen
m den ^orm van een regeer in g*sver-
kiaring toegeworpen Gretig zijn de
Indische specialisten der verschillende
fracties er op afgestoven en hebben
er hun tanden op gezet Tiet water
van de poëzie kwam sommigen in den
mond. De heer van Kempen had het
m eén rede tweemaal over ,de gordel
van smaragd die „slingert om den
evenaar"; de heer Meyerink kon niet
zonder eenige toepasselijke schriftuur
woorden. De heer v^an Poll haalde er
twee Pausen benevens Talleyrand en
tp de ge
heele „Romeinsche. in het christendom
gesublimeerde traditie van maat
houden" bij, zoodat al bij al niet
meer dan vijf sprekers dezen heelen
lar.gen middag aan het woord kon
den komen en het de vraag is of, als
het zoo doorgaat, de minister morgen
nog aan het woord komt.
Voroorlogsche stijl!
Verleden week vielen in deze zelfde
zaal nog harde woorden over de
vraag of deze kamer voldoende in
,is OTn gevoelens van het
Nederlandsche volk te vertolken In
dit Indische debat schijnt zij zich uit
te sloven om het bewijs "te leveren
voor de juistheid van de stelling der
regeering, dat zij niet meer ten volle
representatief kan worden geacht.
Heeft het Nederlandsche volk daar
nu om gevraagd? Heeft het Neder
landsche volk nu behoefte aan zulke
uitvoerige vertoogen. die langzamer
hand zóó Langdradig werden en zoo
afzwakten, dat de belangstelling en
in de zaal zelf èn op de tribunes
**}enderoogen verminderde? Had het
nederlandsche volk in dit kritieke uur
niet veeleer behoefte aan eenige
korte en krachtige verklaringen van
de voornaamsten hunner vertegen
woordigers? Moest dit voor de ge
schiedenis van ons vaderland zoo
hoogst ernstige oogenblik nu wer
kelijk verloopen in een ijdel en veel
te lang gerekt tournooi van Indische
specialisten?
Neen: er mag veel aantrekkelijks
liggen in den vooroorlogschen stijl
ditmaal scheiden toch de wegen der
voor- en naoorlogsche waardeering.
A
Intusschen bad de regeer ing niet
te klagen. Zij kreeg van vele kanten
«teun.
Haar houding tegenover Engeland
ontmoette practisch geen woord van
critiek En van Polï. dfe als eerste
namens de katholieke fractie het
woord voerde, wees er nog eens uit
voerig op. hoe overal elders, waar
geallieerde legers een stuk van het
door Japan bezette gebied bevrijd
den. de status quo ante werd her
Bteld Niet alleen in dien zfn dat
die gebieden integraal werden terug
gegeven aan de oorspronkelijke ei?p-
naars maar ook zóó dat geen wijzi
gingen in den vooroorlogschen be-
Staanden bestuursvorm werden aan
gebracht. In Birma werden de vroe
gere rechten der bevolk."ne ze lts ge
heel vervallen verklaard en het .and
kreeg tijdelijk den status van kroon
kolonie en werd onder sterk militair
bewind geplaatst Waarom weken de
Engelschen nu op Java eensklaps van
dit algemeen gevoerde beleid af: eerst
den ouden toe=tand herstellen en dar
0f er verandering kan komen'
De heer Meijerink herinnerde ir.
uit verband aan het optreden van
onze luchtvloot op Malakka Neen
de regeering weet zich in haar op
treden tegen Engeland volkomen
Steun d door de geheele kamer
Haar houding tegenover Soekarno
Vond eveneens naeenoes
instemming Het was -wederom
heer van Poll. die in zijn. goed door
wrochte rede de beste van dezen
middag den toon aangaf Soekar
no zeide hij is niet anders dan een
inv.ïJS®°Pvlammen van den Japan-
s>cnen tegen •->»-,,3
peenne weigert dezen opstande.
11 te onderhandelen staat de
grootste fractie der Kimer achter
Pn?|r'H t met' Hep de heer van
PoU den minister nog eens ten over-
vloede toe. en vanzelfsprekend volg
den de heeren van Kempen en
Meijennk hem op dien weg De Soe-
karnisten hebben den teerling ge-
uurp2,n'. t.'ep de A afgevaardigde
«lofieiaili S, Is geen gemeenschap
rnee ot Opk Stokvis was net er
Wie geena- deze fanatici, voor
het begeerde .mo,or te goed was
die hun republiek te bereiken en
vlekte handen der i rne' b,°ed be.
aangenomen. voor rtePanners> hadden
aannemelijk zijn De .^«rmg 0n-
karno's optreden eenivszf0 d'e Soe-
goed te praten was Roestam jrachtte
evenzooveel woorden de steinS. met
kondigde, dat het doel alle miidef'
heiligt en
Tenslotte vond ook de houding der
regeering ten opzichte van het indi.
sche verlangen naar zelfbestuur al-
lerwegen waardeering Nogmaals
^as het de heer van Poll die
p® leiding nam De verscheidenheid
rvTrf v°lken ligt in het scheppingsplan
ken 200 betoogde hij Dat de vol-
.,-n r zelfbestuur streven is dus
volkomen juist Doch het is evenzeer
Wst. dat het nationalisme niet den
ïnaatstaf van alle dingen vormt
dat men verder gaat dan in
dat Ver'eden kon worden gegaan,
tot n °P hef oogenblik bereid is
groofere toenadering dan in den
"10 toen de petitie-Soetarriio werd
verworpen staat èn voor den heer
van Poll èn voor alle andere leden
van de Kamer volkomen vast. Ook
op dit punt krijgt de regeering dus
den vollen steun.
Als een kat om de heete brij
middareaaö<^nv,alle sprekers van dezeri
m of h j uitermate delicate
rnrbLi 1 ,at ,m'dden in de mims-
'e™ele Verklaring stond: het aan-
paarden van bet ontslag van den
Gouverneur-Generaal, den heer Tjar-
P !a" Starkenborgh Stachouwer.
Enkelen, zooals de heeren van Poll
en stokvis, durfden er maar even aan
te nippen. Anderen, de heeren van
ivempen en Meyerink, lieten duidelijk
merken dat zij, om zich niet te bran
den aan een kwaadwillig verlaten der
regeering, niet al te onverholen de
zijde van den G.G. kozen, maar zij
beperkten zich tot het stellen van
eenige voorzichtige vragen.
Dat de heer Stokvis als rechtgeaard
sociaal-democraat, angstig voor het
vergieten van bloed, in beginsel het
princiep van pappen en nathouden
verkondigde en net liefst maar aan
stonds vertegenwoordigers van de Per-
himpoenan Indonesia naar Indonesië
gezonden zag. die naar ziin oordeel
veel beter d«an de geüniformeerde
landsdienaren van de Nica het ver
trouwen der Indonesische be vo'king
zouden winnen, dat de heer Stokvis
de regeering niet lastig viel over haar
houding jegens den G.G. viel te be
grijpen Dat de heer van Poll deze
de mocht wel eenige verwondering
wekken.
Op dit punt sloeg de heer van
Poll de plank heelemaal mis. Hij
meende, dat het verschil tusschen
den heer Logemann en den heer
Tjarda van Starkenborgh zooals uit
de regeeringsverklaring bleek, niet
zoo bijster groot was en dat er wel
wat meer achter zou zitten. Het is
maar wat men geen bijster groot
verschil noemt De regeering wil
naar goede koopmanstraditie vech
ten en onderhandelen tegelijk, ter
wijl de heer van Starkenborgh naar
ooede regenten-traditie eerst het
eezag onaantastbaar wil vestigen en
dan praten Dat verschil is groot
genoeg om er een machtigen steun
voor te laten schieten, als er maar
voldoende zekerheid bestaat, dat er
langs der eersten weg resultaat kan
worden bereikt En daar spraken de
heeren van Kempen en Meyerink
twijfel over uit. die men niet van
grond ontbloot mocht achten.
Als de regeering onderhandelen
wil met wie wil zij dan onderhan
delen? Ook tal van gematigde natio
nalistische leiders de heer Stokvis
noemde een der oud-leerlingen van
prof Logemann zelf! scharen
zich achter Soekarno Als de regee
ring buiten de beweging-Soekarno
omgaat, vindt zij dan voldoende
representatieve figuren? Of wil zij
binnen deze beweging blijven en
alleen de kopstukken vermijden?
Het is en blijft een netelige kwestie,
die ernstige ongerustheid wekt
Slechts schoorvoetend is dit in het
debat tot uitdrukking gekomen. Zal
de minister in staat zijn die onge-
zaak echter zoo en bagatelle behandel- rustheid geheel weg te nemen?
Altlee, de Engelsche mi
nister-president, heeft in het
Lagerhuis een verklaring af-
geled over de Engelsche po
litiek ten aanzien van Indo-
Hij xeide, dal de Engelsche
regeering niet wenschie on-
noodig betrokken te worden in
het bestuur of de politieke
aangelegenheden van niel-Brii-
sche gebieden, en dat het haar
bedoeling was de Engelsche
troepen terug ie trekken, zoo-
dra de omstandigheden dit toe
laten. Inmiddels hebben de
Engelschen niet alleen zware
moreele verplichtingen jegens
hui. Nederlandsche geallieer
den, totdat deze in de gelegen
heid zijn om het bestuur te
hervatten, maar ook voor het
handhaven van wet en orde.
noodzakelijk voor het vol
brengen van de militaire taak,
ontstaan door het einde van
den oorlog met Japan, en in
het bijzonder voor de veilig
heid van verscheidene duizen
den Ned. onderdanen, die in
het binnenland geïnterneerd
zijn.
ATTLEE
Attlee zeide verder, dat. na de
ineenstorting van Japan. Engeland
plotseling voor de taak stond over
zeer groote gebieden en in ver
schillende streken tegelijkertijd
de Japansche strijdkrachten te
ontwapenen, de geallieerde krijgs
gevangenen te bevrijden en hulp
te bieden bij den terugkeer tot
normale toestanden.
De problemen op Java werden
bijzonder moeilijk door de door
den oorlog beperkte arbeidskracht
en scheepsruimte. Het was daarom
Noodzakelijk om in eerste instan
het geheele gebied van net
-int™, East Asia Command de ver-
haven°rdeli'kheid v00r bet hand
aan de^t" de orde op te Jraëen
•obalve jaaPansehe strijdkrachten
heeft echt»™paa,de gebieden. Men
teerd, dat buite°pRJava. Keconsia.
stuur door de jaDBatavla nel„ bd"
tendeels aan de Indonesische'"on"
aflhankelijkheidsbeweging ove""
gelaten.
Op een vraag van één der La-
oerhuisleden of generaal Christt-
son zich in verbinding had ge
steld* met de Britsche regeering,
vóórdat hij mededeelde, dat de
Engelschen zich niet zouden men
gen in de politieke situatie op Ja
va en dat zij de Nederlanders met
weer aan de macht zouden Dren-
gen, werd namens de Britsche re
geering verklaard, dat de opmer
kingen van generaal Christison in
de pers zeer verdraaid zijn weer
gegeven.
..O kunt er van verzekerd
zijn." aldus luidde het antwoord,
„dal generaal Christison volledig
ingelicht is over de wenschen
en de bedoelingen van de En
gelsche regeering door Lord
Louis Mountbailen. De Engel
sche regeering erkent natuurlijk
geen ander gezag dan dat van de
Ned. regeering in alle gebieden
onder de souvereinileit van on
ze Ned. geallieerden."
Ondanks het feit, dat de roovers-
benden te Depok met mitrailleurs
bestookt worden, welke benden
hoogstens achthonderd man sterk
worden geacht, gaan de bandieten
voort, schoten te lossen op de
door g'urkhas bewaakte omheining.
Daardoor werd. een kind gedood en
werden verscheidene personen
zwaar gewond, terwijl verschil
lende vrouwen in de omheinde
ruimte licht gewond werden. Een
detachement van vierhonderd man
sterk heeft met vele ambulances
en vrachtauto's Batavia verlaten
om alle vrouwen naar Buitenzorg
te brengen, waar zij in de be
staande kampen zullen worden
ondergebracht en waar zij voor-
loopig veilig zijn.
In Buitenzorg bevinden zich
driehonderd mannen, die door de
Indonesische politie voor hun eigen
veiligheid zijn ingesloten. Dit zijn
de echtgenooten, broeders en fa
milieleden van de vrouwen uit
Depok
Hoe langer hoe meer berichten
komen intusschen binnen over
botsingen op geheel Java tusschen
Indonesiërs en Japanners. Het
meerendeel der vrouwenkampen
wordt thans niet langer bewaakt
door Japanners, maar door Indo
nesiërs, die verhinderen, dat versch
voedsel naar de kampen gezonden
wordt.
Dinsdag hebben de nationalisten
te Batavia hun eerste zitting in
..nationale vergadering" gehouden,
waarin met 8 tegen 7 stemmen het
voorstel werd goedgekeurd om de
vergadering te transformeeren in
een voorloopig vertegenwoordigend
lichaam met wetgevende macht, in
afwachting van algemeene verkie
zingen binnen het half jaar. aldus
„U.P."
Soekarno is inmiddels, na zijn
geheimzinnige afwezigheid, te Ba
tavia teruggekeerd, om aan de
verdere zittingen der nat. verga
dering deel te nemen.
Van de woelige dagen vóór den
oorlog en van 1 - nog onstuimige
tijden in de eerste jaren van de
bezetting, dateert een verbod om
met bladen te colporteeren in de
drukke gedeelten van de stad.
Binnenkort gaat het groote
tournooi weer beginnen. De poli
tieke partijen hebben het harnas
vap programmapunten aangetrok
ken en de zwaarden van het
woord zullen weldra worden ge
kruist
Op dit oogenblik is er geen
enkele partij, die door de Regee
ring is verboden. We mogen dus
aannemen, dat er niet één als
staatsgevaarlijk wordt beschouwd.
Dus zal de meening van ieder
vrijelijk kunnen worden uitgedra
gen. Omdat het van ouds een ge
woonte is. gebeurt dat via de
straatcolportage. Men mag daar
vóór of tegen zijn, het is'een oude
gewoonte en alle partijen hechten
daar waarde aan.
Het lijkt ons daarom gewenscht,
dat het 'bovengenoemde colpor-
tageverbod verdwijnt en aan allen
de vrije gelegenheid wordt ge
geven, aan den politieken weg te
timmeren.
Laten we het doen onder het
motto: op straat leer je de waar
heid kennen.
Voor den tweeden keer in een
week heeft het politiecorps feest.
Dezen keer is het H. J. v. Noort.
die zijn zilveren politie-jubileum
viert. Al is hij vaak uit, en al her
bergt geen brigade hem meer, dan
zijn de collega's hem toch niet ver
geten De kamer stond vol met
bloemen, toen wij gisterenmiddag
den jubilaris kwamen gelukwen-
sehen. De commissaris, de heer
van Veen en de hoofdinspecteur,
de heer van Kesselen hadden den
heer van Noort al eerder op den
dag gefeliciteerd.
De oorlogsjaren zijn voor den
heer van Noort niet gemakkelijk
geweest. Om gezondheidsredenen
had hij zich van den straatdienst
moeten terugtrekken en nu ver
zorgde hij het reizende gedeelte
van den dienst. Wij wenschen hem
nog vele jaren in een zoo goed
mogelijke gezondheid.
FIETS GESTOLEN
H. van B heelt bij de politie
aangifte gdaan van diefstal van
zijn rijwiel.
Het versche kadetje van de voor-
oorlogsche Tweede Kamer komt
vandaag even om den hoek van de
■deur kijken. „Hier is ik weer", v. d.
K. uit Vlaardingen had vóór 10 uur
versch brood verkocht. „Dat mag
niet", zei Mr, Cos, de kantonrechter,
Mr. Heinsbroek, de ambtenaar van
het O.M. noemde het deloyale con
currentie. De geur van versch brood
zou al gauw meer klanten trekken
met het gevolg, dat collega's en
arbeidswet in het gedrang komen:
7.50 of 3 dagen. De verdachte
vond het wat hoog en kreeg 4
of 2 dagen.
L. B. had zijn persoonsbewijs me!
kunnen toonen aan een agent van
politie: 4 of 2 dagen eisch werd
2.50 of 1 dag. Van dit vonnis kan
hij binnen 8 dagen bij den Hoogen
Raad in cassatie gaan.
Steentjes en - jongensschoenen
zijn dingen, die nooit vredig elkaar
kunnen passeeren. Zoo ook de on
derdanen van den 14-jarigen V
Komend uit de bioscoop had hij
met steentjes geschopt met het ge
volg, dat de ijejuffrouw van drie
hoog beneden zich eng geschrokken
had. 5 of 2 dagen en „haal die
dingen niet weer uit".
De heer B. had zich zonder ver
gunning in een pand gevestigd da'
al verhuurd was De ambtenaar
van het O.M. vond dit een typisch-
overtreding van de vestigingswet
die er juist is om in dezen nood
toestand tenminste nog wat orde
te houden. Als ieder maar op eigen
houtje verhuist, wordt het eer.
chaos. De verdachte bleek door
huiselijke omstandigheden niet
langer in het oude huis te hebben
kunnen blijven wonen. De ambte
naar van het O.M. eischle 25 ol
10 dagen en ontruiming van het
pand. De kantonrechter Het het bij
20 of 8 dagen
„Een slachtoffer van slordige
collega's" noemde P. D. zich, maar
Mr .Cos vond, dat hij vijf jaar
geluk had gehad. Hij had zijn
paard los langs den berm van den
■weg laten grazen. Dat is verboden.
..Ja. edelachtbare, dat zal ik eens
zeggen hoe dat dat in mekaar zit.
maar al vijf jaar laat ik dat paard
daar grazen en nooit geen last.
Maar nou benne d'r een paar
andere en die letten niet op hun
beesten, nou dan gaan ze de volks-
tuine in en vreten de boel kapot.
Nou ben ik het slachtoffer van
hun slordigheid." De kantonrechter
vraagt of hij het paard niet vast
kan zetten. „Heb ik gedaan, maar
dan nemen ze me ketting en me
hoofdstel mee. Ze stelen, wat ze
krijgen kunnen". „Zet er dan een
jochie bij." De Ambtenaar van het
OM vond, dat er ernstige onge
lukken van konden komen en
vroeg 5.of 2 dagen. De kanton
rechter liet het bij 3. of
dagen. 8 Dagen om bij den Hoo
gen Raad in cassatie te gaan. We
zien belangstellend uit naar de ad
vertentie: „Schillenboer vraagt vol
wassen cowboy. Goed met het op
passen van paarden bekend. Pret
tige werkkring, Hotelkost, veel vrij.
Dat kleine oorzaken groote ge
volgen kunnen hebben bewees de
volgende zaak weer eens- °p j8
Juni had de commandant van de
B S in Maasland afscheid genomen
Om de feestvreugde letterlijk
meer gloed bij te zetten had A. V. H
met een buitgemaakt Duitsch
pistool lichtpatronen afgeschoten.
Dat voorbeeld was door J. J. v._ rs..
p J v B en mej. C. S. gevo-gd.
Ongelukkigerwijze kwam een dei-
patronen brandend naar beneden
en sloeg in het Hervormde Kerkje.
Dit zeer oude kerkje, dateerend van
1200, brandde geheel uit. De spits
van de kerk kwam naar beneden.
Ook op andere plaatsen ontf™"„
begin van brand. De brandweei va
Maassluis, Vlaardingen en De n
was uitgerukt om bij het blus-
schingswerk te helpen. De ambte-
naar van het O.M. achtte n
wettig en overtuigend bewijs ge
leverd. Gelukkig waren er geen
menschenievens te betreuren ge
weest, maar de materieele schade
was fantastisch. Op zeer gevaarlijke
wijze was hier te werk gegaan. Ais
de brand niet uitgebroken was, zou
men den agent die verbaal opmaakte
met hoongelach hebben ?ntvaP?®"'
Men neemt die dingen niet
Vooral de ideëele schade is gT
een mooi kerkje ging ve^l°t vecht-
kunnen de verdachten n.
streeks aansprakelijk ste
dat neemt de■eejoff vanhet tot
niet weg- We zouae^ vervaIlen,
immaterieel k(?nj;ng hielden met
Set gevolg van een daad en alleen
mpt de intentie. Daarom eischt de
ambtenaar tegen A. v. B.. die als
initiatiefnemer en uitlokker van de
daad kan worden beschouwd: I 100
of 25 dagen, tegen de anderen
eischt hij MO of 7 dagen. De kan
tonrechter veroordeelt A. v. B. to.
f 60 of 20 dagen en J. J. v. B.. P
J v. B. en mej. C. S. tot 10 of
4 dagen. Het pistool wordt verbeurd
verklaard.
Het schijnt niet algemeen be
kend te zijn, dat er nog steeds
voor alle werkgevers gelegenheid
bestaat, warme maaltijden voor
hun arbeiders te betrekken van de
keukens, die voor het Rijksbureau
Voedselvoorziening in Oorlogstijd
koken.
Voor de maaltijden zijn geen
bonnen verschuldigd, de porties
zijn liter en kosten 30 een:.
Vooral omdat het koude ïaar-
getijde weer aanbreekt, is een
warme hap tusschen den middag
altijd welkom. Er is geen mini
mum. noch e en maximum voor
het aantal deelnemers per onder
neming gesteld.
Inlïchingen hiervoor verschatten
de districtsleider van het Rijks
bureau V.V.O., adres Jeruzalem-
straat 7, Rotterdam, telefoon 28603
en de leider van de Centrale
Keuken, Hoofdstraat 223, Schie
dam, telefoon 68368.
Het komt nog vaak voor, dat
mensöhen zonder op te letten
achter stilstaande voertuigen van
daan komen. Dait maakt het on
mogelijk om behoorlijk links en
rechts te kijken. Daarom moet men
dubbel goed uitkijken. Vanmorgen
liep de 13-jarige M. F v. d. V.
achter een carrier vandaan. Hij
zag een motorrijwiel op zich al
komen, aarzelde, liep teru„
werd aangereden. Hij wend aan
ziin rechterarm gekneusd en moest
voor nader onderzoek naar het
Gem. Ziekenhuis woixien vefvoerd.
Na verbonden te zijn, lis hij
naar hu-is gegaan.
30 blikvischjes togen onder lei-
ding' van een slechten man de
wijde wereld ip en ?'ager, „r
blik is verduisterd door de
miste vischblikjes.
OFFICIEELE KENNISGEVING
Rnrgemeester en Wethouders van
dJwriam hebben bij h-un besluit
van 16 October 1945 de beslissing
op het verzoek van A. J. Barvoets,
alhier om vergunning tot oprich
ting van een vellenbereiderij m
het pand Hoofdstraat 732, alhier,
verdaagd, aangezien het desbetref
fende onderzoek nog niet is ge
ëindigd.
Schiedam. 18 October 1945.