Restauratie der Groote Kerk verjongingskuur Politieke belangstelling srsa ^'"Ss si.°r*vr;s.rd; Schoonheidsspecialisten aan het werk kunsthui of hÜ in een //Herrijzend Nederland" R.K.W.S.V.-D.K.W. Variaties op een thema Geneeskundige Dienst MEER LICHT! R.K. „Ready" Doodstraf geëischt ROTTERDAM Blinde dynomiet-patroon ontploft Cheerio De wederopbouw von Den Haag EISCH VAN DEZEN TIJD Bijeenkomst Katholiek Staatkundig Centrum Gevallenen op den Cool- singel herdacht Tram-ongeval Met heel onze gedachtensfeer zitten we vast in dit nerveuse tijdperk van atoombommen, mis lukte conferenties en stakingen. Laten we ons daarvan eens even los maken en teruggaan naar rusti ger tijden. Het beste kunnen we dat doen door ons te verdiepen m vergeelde en verkrulde archieven. &Xn:e%V£o°oST of St. JaZooals'' zoovelen van haar tijd- eeiiooten, werd zij geboren bij gebrek aan godsdienstig „Lebens- raum" Immers, in het Kerkelijk Archief vinden wij beschreven, dat met het bouwen van de St Jans- kerk werd begonnen in 1335 ten ZO. van het Marckveld. „vermits de Capelle van het St. Jacobsgast huijs te klein wordende". We hebben nu wel den geboorte datum van onze Groote Kerk ge vonden, maar we hooren toch nog protesten van den onwilligen lezer. Wat heeft het voor nut, zulke oude boeken uit een archief te halen? Is dat niet een beetje excen triek liefhebberen van oude snuf felaars en professoren, die buiten den ernst van dezen tijd staan? Wie leeft er nu nog in het ver leden? Deze tijd heeft genoeg aan zijn eigen zorgen. Maar dat foto-album, dat men eens in de zooveel jaar te voor schijn haalt, om er zichzelf en zijn familieleden nog eens op terug te vinden, onherkenbaar vermomd als ïf' met da' sportieve figuur heerlijk verleden waar zich nu weer het begin van een na- ooriogsch buikje vertoont? Precies zooals men de kast, een erfenis van Oom Comelis, die er zoo verwaarloosd uitziet, naar den meubelmaker brengt, om ze weer in haar ouden glorierijken staat te herstellen, zoo zijn er menschen, die verzot zijn op de erfenis ons door de voorvaderen nagelaten in den vorm van kerken en gebouwen. Slordige erven Maar er zijn tijden geweest, dat men met de kostbare erfstukken minder voorzichtig omsprong Tij den van verwaarloozing en tijden van een nogal kwalijke belang stelling Van de laatste soort ken nen we allen uit de geschiedenis boekjes nog wel staaltjes. Met de hardhandigheid van een opge- zweepte volksmenigte geen louter modern verschijnsel dus nebben de beeldenstormers veel van de beeldhouwkundige erfenis vernield. Enkele scherven met fragmenten van figuren, gevonden in een beerput, geven een vagen indruk van den oorspnjnkelijken rijkdom. Na deze woeste veranderingen kwamen meer vredige, maar niet minder vernielende tijden. Onze Gothische Hallekerk kreeg de „mooiste" aanhangsels en bijbouw sels en we komen tot de tegelijk treurige en verheugende conclusie dat smakeloosheid ook al geen eigentijdsch monopolie is. Alsof men een eerbiedwaardige oude dame een jurk van een zeventien jarig meisje aantrok, zoo werd onze St. Jan in den loop der eeuwen van de velerlei tooisels voorzien, barokke-, rococo- neo dèaStÓlsteandnZ7oen^ ^600 jaar is den i at de bezoeker Kunsthistorische potpourri komt, iJ Vla ,he,1 leelijke aanbouwsel, bfnnenkornt? d°et' de kerk Het is de taak van de restaura teurs om onder de dikke laag make-up de oorspronkelijke kerk terug te vinden. Vandaar, dat men ihans met 32 man aan het hakken, graven en steenen bikken is. Daar- ook lijkt het, alsof muizen uit reuzentanrfhist°risch üJdPerk met hebbende fundamenten grijpen, dat dat, afbikken"6' be' rorgvuldig moet gebeuren Z%eï onder de dunste pieisterlaag oude vormen aanwezig kunnen zijn Het zijn juist die vondsten, die ons een inzicht geven in de werkwijze en gebruiken, de stijlopvatting en het i>iH Janschap van dien tijd. Een zi^n. niets" vird°riSCh verband dan onze h=I rd?r Van ons HfUgt leeftijd cbyfoto van den rijpen Als <je kerlr van haar latere m°gelijk bepleisteringen ;s vSa,!tij.nen en mee de oorspronkelijk ls daar- niet terug. Dan zijn «nkerk n°8' de oorspronkelijke grolll maar aan het licht gebracht. Vel°rrm-n zonderheden zijn in den loon der tijden verloren gegaan en niet meer op te sporen. We weten dus oóeti hoe de verschillende raadsels en ie lossen, die de tand des tijds ▼oorgei:nd der historie ons hebben opvatting. En we zijn ten zeerste verheugd, dat de 600-jarige weer nieuw leven krijgt. Het zal ons In staat stellen haar met meer zorg aan onze kinderen en kinds-kinde- ren door te geven. Hoe mooi zou het Zijn, als we evenveel liefde tot ons gemeenschappelijk cultuurbezit konden bijbrengen, als voor het foto-album, de Delftsch- blauwe wandborden of de familie- juweelen van ons persoonlijke bezit. We zouden dan zeker ziin dat ze niet veronachtzaamd zouden worden. In volgende artikelen willen wij H^e1neoen op een tQcht om en door de Groote Kerk en zoo den stand van zaken beschrijven w5l Z3k een verhaal worden van wederopbouw en vernieuwing van een mooie erfenis. Buurtvereenigingsfeesi. In het kader van het algerneene verlangen naar feest en plezier, dat, begrijpelijk, nog steeds niet is gestild, gaf de buurtvereeniging „Herrijzend Nederland" gisteren in den R.K. Volksbond een geslaagden feestavond. Er werden drie films gedraaid, in een waarvan de reïn carnatie van het bestuurslid Loe Jurgens optrad- De heer Boogaart droeg enkele schetsjes voor, o.a. „Sali de marktkoopman". In goede harmonie trad het Jazz. song-quintet „The Jubilees" op. Hun vlot gebrachte moderne Engelsche liedjes^ hadden een enorm succes. Entr acte-muziek werd verzorgd door een accordeon-duo, terwijl de pick-up dansmuziek verschafte. Wnd. burgemeester Bosch was met zijn echtgenoote aanwezig- Haar werden bloemen aangeboden. Er wordt Zondag a.s. weer door junioren, heeren en dames gewan deld Alle groepen zullen dan gaan deelnamen aan den 25 km tocht, uitgeschreven door de Rotterdam- sche wahdelsportvereeniging „Het Noorden Vooruit". Het is de laat ste districtsmarsch van Rotterdam pe clubavond van Zaterdag a.s. komt te vervallen, opdat alle deel nemers fit aan den start zullen ko men. Wij hopen, dat de zon' zijn me dewerking zal verleenen, de stem ming wordt weer als vanouds. „Jandfa,g ziin er eens geen fiet sen gestolen. „Men" heeft zich deze keer met rijwielbanden van J H H. -tevreden gesteld.. Zooals wij enkele weken geleden meldden, is het gemeentebestuur overgegaan tot de instelling van een gemeentelijken geneeskundi gen dienst- De functie van direc teur zal worden bezet door den heer J. H. van den Berg, tot nu toe arts bij den Geneeskundigen Dienst in Amsterdam. De Singel-klok schrijft: Het was ons als uit het hart ge'- grepen, toen de krant dezer dagen schreef over de schooramoederlijke wijze, waarop de Singel en geheel het Singel'kwartier nog altijd met licht worden bedeteld, of liever gezegd van licht zijn verstoken, 't Is warempel, of wij er niet bij hooren en je gaat 's avonds met je lantaarn de straat op, of we nog in '40 leven. Dat moet nu maar eens uit zijn. Zijn wij ook Schie dammers, of zijn wij het niet? Een o-ud ventje, die in het donker tegen een paal liep, zei, dat hij niet van plan was belasting te betalen, voordat 'hij op straat weer zien kon om zijn geld. waarmee hij tegen woordig toch al zoo zuinig moest zijn te kunnen natellen. Hebben wij 'verduiveld al niet lang genoeg in het duister geloo-pen, wat heb ben wij misdaan, dat ze ons laten tobben? Buiten a-an de kerk -moes ten wij al een lichtpunt laten aan leggen, om de geloovigen, die in de Octobeirmaand zich -gieliu'kl'dg door de duisternis n-iet laten af schrikken, heelhuids binnen te krijgen, maar dat komt ook weer ten laste van ons rantsoen. Meer licht, dat is een ei-sch, die wij dus billijk mogen stellen voor het Sin gelkwartier en het zal er met vreuigd'e worden begroet. Meer licht.... nu i-k het daarover toch heb, zou ik willen zeggen, dat hebben wij overal noodig, zelfs in het land, waar altijd de zon schijnt. Wat een warboel nog over geheel de wereld! Het blijkt weer eens duidelijk, dat alle verlichting en beschaving en ontwikkeling, waar op de wereld zoo groot gaat, niets baat als het niet van hoog'er stamt. Wie zijn oogen sluit voor het ware licht, blijft in de duisternis en in de verwarring. Ook onder o-nze parochianen zijn er nog velen, die zien-de blind zij-n en voorthollen op hun levensweg tot het droevig einde, waarvan geen terugkeer meer -mogelijk is. Het is niet altijd boosheid, maar onwetendheid, die hun den godsdienstplicht doet ver zaken. Wij staan er dikwijls ver baasd van, hoe weinig sommige katholieken van hun geloof weten En dan begrijpt gij het ook wel wat men niet kent, kan men niet beminnen, die laten bij de ge ringste moeilijkheden, waarmee zij geen raad weten, zeer gemakkelijk hun -geloof varen, of verwaarloozen hun plichten, omdat zij hun gods dienst n-iet genoeg waardeer-en. Geloof me het is noodig: meer licht in het Singelk-wartier, o-pdat wij de beenen niet breken, maar op geestelijk gebied ook voor ens en voor -geheel de wereld, opdat de zielen niet verloren gaan. Vragen wij dringend aan den -goeden God: meer licht! Vier tafeltennisteams gaan Zon dag 3 November deelnemen aan het toumooi van P. P. P. in Rotterdam. De trainingsavond voor dit tref fen is op Woensdag 31 Oct. tegen de S.F.L.-teams van Schiedam. Voor het bijzonder gerechtshof alhier stond vandaag als eerste verdachte terecht Huibert Aldus, betonwerker uit de Lier, 46 jaar oud die als wachtsman op 13 September 1944 getracht had een zekere Petronella VosStichter neer te schieten. Voorts werd hij er van beschuldigd als wachtsman in Rotterdam den vijand hulp te hebben verleend. Als eerste getuige werd de bovengenoemde Petronella Vos gehoord, die een uiteenzetting van het gebeurde gaf. Zij stond met een kennis te praten en te lachen, toen de verdachte van de werf afkwam en, zoodra hij de twee vrouwen zag staan lachen, een schot in de lucht loste, om ver volgens het geweer op de borst vai. Petronella te zettgn en de haan over te halen. Het schot trof ge tuige in de borst, doch zij wist nog haar woning te bereiken. De tweede getuige N. Sproen- Oostenberg bevestigde in hoofd zaak de lezing die het slachtoffer van deze zaak had gegeven. Nadat dr. E. Verschuyl, chirurg te Delft, een medische uiteenzet ting had gegeven en een getuige a décharge was gehoord, nam de procureur-fiscaal hét woord. Hij noemde de beide ten laste gelegde feiten bewezen en eischte de dood straf. De advocaat mr. L. Nouwen schetste de omstandigheden van beklaagde en wees er op, dat ver dachte in drift had gehandeld. Pleiter vroeg een nader onderzoek onder welke psychische omstan digheden Aldus het schot gelost had. Hij vroeg om uiterste cle mentie. Uitspraak over 14 dagen. Het Haagsche bijzonder gerechts hof, te Rotterdam zitting houdende, heeft de volgende uitspraken ge daan: C. Scheffer. dienstnemer bij de SS, 7 maanden gev.; A. v. Vliet, diehstnemer bij de NSKK 6 maan den; B. Dorchain. dienstnemer bij de NSKK, 1 jaar; H. Lindemans, dienstnemer bij de NSKK, 4 jaar; J. C. H. van Leeuwen, wachtman bij de weermacht. 4 jaar; J. F. Fekkes, wachtman bij de weer macht, 8 jaar: H. E. Iselberg, dienstnemer NSKK, 7 jaar; H. van Herwijnen, dienstnemer bij de NS KK, 2 jaar; M. v. d. Berg. dienstne mer bij de landwacht. 12 jaar; M. Kievid, dienstnemer bij de land wacht, 12 jaar: A. Hoefnagels, wachtman bij de weermacht, 8 maanden; A- Schilt, dienstnemer bij de NSKK, 7 jaar. De zaken tegen J. M. de JongVermeulen en haar man. tegen wie de doodstraf was geëischt, wegens verraad van ille gale werkers, werden terug ver wezen naar den raadsheer-commis saris. men verwoeste stadaedKeUen aan de Riouwstraat en "Baïistraat en aan de Kamperfoeliestraat en Indieo-, straat. Hiervoor is geen nieuvS» stadsplan noodig. Maar toch zal ooi! hiervoor nog niet met de voorberei ding van bouwplannen een aanvang kunnen worden gemaakt, omdat bii den wederopbouw deze procedure wordt gevolgd, dat eerst alle grond van verwoeste stadsgedeelten ten name van de gemeente wordt ont eigend, om daarna opnieuw aan ge gadigden te worden uitgegeven Bii die nieuwe uitgifte zal met de bel langen van de vroegere eigenaren zooveelmogelijk rekening worden ge houden. En ten slotte is er nog de mate rialen kwestie. Voor nieuwbouw ztin op het oogen-blik nog geen materia len beschikbaar, daar de aangevoer de materialen alle noodig ziin voor het herstelwerk, dat te dezen voor rang heeft Bij het opruimingswerk aan den indertijd door de Duitschers ge bouwden versperringsmuur ?ipn de Burg. Slijpelaan te Rotterdam- Zuid (v.m. IJ.monde), zijn heden morgen dirie arbeiders ernstig ge wond. Het doen springen van den muur gaat met dynamietpatronen; een der patronen was blijkbaar niet tot ontploffing gekomen, en sprong eerst hedenmorgen uiteen, toen men met luchtbeiteils ging werken. De 54-jari-ge J. V., de 49-jarige W. v. H. en de 25-jarige P. L., allen uit Hendrik Ido Am bacht. werden met ernstige ver wondingen naar het Zuider-zie- ken-huis overgebracht. Bij de firma M. Zonen zijn ongeveer 340 liter gedistilleerd ge stolen. „Ad fundum!" Het z-al noff wel even duren voor dat met den eigenlijken wederop bouw van de verwoeste gedeelten van Den Haag een aanvang kan wor den gemaakt, aldus vernamen wii van den dïrecteur van S. en V.. ir. H. E. Suyver. De plannen voor den wederop bouw van het Bezuidenhoutkwartier en het Korte Voorhout en omgeving hangen samen met het groote nieuwe plan voor Den Haag. dat, door archi tect Dudok wordt ontworpen en moeten daarop dus wachten. Eenigs- zins anders staat het met den weder opbouw van de door vliegende bom- nin-z. dat i'raf-eurs zijn van mee- kerk geheel T" noodzakelijk js de herstellen Jn "aar ouden staat te wingen zooveel de vernieu- gegevens, mogelijk de oude venil"0nt'ecn<j e^, aan andere wT- oeten worden WlJ V00r ons 2ijn Jn big met die Gisteravond kwam het Katholiek Staatkundig Centrum, aïdeelil* Schiedam, voor de tweede maal bijeen om de politieke vraagstuk ken van dezen tijd te bestudeeren Natuurlijk waren het urgentie programma en het advies voor het electoraal optreden van de kat-ho lieken dè agendapunten. Naar aanleiding van het laatste punt spraken de meeste leden zich uit voor een meer bevattelijke be- dandeling van deze gewichtige problemen. De ingewikkelde con structies én het groote aantal vreemde wo-orden van programma en advies droegen er niet bepaald toe bij, de hoog noodige belang stelling voor de politieke vraag stukken te verlevendigen. Het ware daarom wenschelijk, dat de pers in deze haar taak beter be- êrfeP; Over het algemeen miste ié Centrum de voorlichting wel ln zeer sterke mate. no?e' 8evo'g daarvan was, dat men resko ds Seen algerneene inte- het kat vim ,de veranderingen, die ondero-aai10^e P°''tteke beleid heeft halve ln hét constateeren. Be- bij den hlidlgln^,^ hetdichtet staat hPAffrig staatsparty vorm t, heeft men een schromelijke verwaarloozing geconstateerd in het uiteenzetten van de bijna revo- lutionnaire verandering, die zich heeft voltrokken. Het nadeel hier als met politiek anders georiën- teerden. Een grootere eenheid in de katholieke persbeschouwingen Werd dan ook zeer gewenscht geacht. Van het landelijke Centrum was het verzoek gekomen, eventueele op- of aanmerkingen op het urgentieprogramma na bestudee ring aan het centrum op te zende i. Dit zou vóór 1 November moeten gebeuren en het is dus nog maar kort dag. De leden besloten het urgentieprogramma individueel in studie te nemen en eventueele op en aanmerkingen schriftelijk aan den secretaris door te sturen, vrij dag 2 November a.s. zal het Gen trum weer bijeenkomen om de ingekomen bezwaren te bestudee ren en de meening van de aiaee- ling aan het landelijk Centrum door te zenden. Bij de bestuursverkiezing, a gehouden werd, kozen de 'eoo den heer W. Kloppers tot voor- zitter en den heer J. J- ,Rey?1„. tot secretaris. De voorzitter a vaardde zijn benoeming m-et zeer heldere inaugurale uiteei ting over de politieke verboud?-iri. van het oogenblik. Daarna ve reerde hij den wil tot samenvf^ - king, die tijdens de bezetting 0e groeid was en stelde de vraag, of wij niet teleurgesteld moeten z-Un over den terugkeer van de oude werking belemmerden, zijn ge- 2wht-ie de antithese wordt met als een vruchtbare basis voor pamjv'S gezien, al zullen er altijd godsdienstige tegenstellingen van deed zich geducht voelen. XT kiéssestriid-idee is zoowel in besprekingen met vriend l blijven; 2e de klassestnja mee door de grootste socialistische groep, de S.D.A.P., vaarwel gezegd en vervangen door de organische maatschappij-opvatting. Spreker bracht in dit verband het pioniers werk van de Nederlandsche Volks beweging naar voren. De tegen woordige situatie is zoo, dat op de vergadering van het dagelijksche bestuur van de R.K.S.P. in Utrecht de wenschelijkheid werd uitgespro ken om tot nauwe samenwerking en zoo mogelijk tot een gemeen schappelijk verkiezingsprogramma met andere politieke groepeeringen te komen. Het is begrijpelijk, dat bij de huidige verhoudingen de partij haar medewerking niet kan verleenen aan" het uitkomen met een gemeenschappelijke eandi- datenlijst. Bij de rondvraag kwam een belangrijke kwestie aan de orde. Vele leden van het Staatkundig Centrum vonden het aantal deel nemers te klein. Zij zouden giaag een grootere deelneming van ande ren zien. Daartoe zou ook de be langstelling meer moeten worden geanimeerd Ook het vraagstuk van de belangstelling van de jongeren voor de politiek kwam ter sprake. Wij doen daarom een beroep op alle katholieken, die hun politieke verantwoordelijkheid t zich de moeite willen getroosten, do huidige staatkundige vraag stukken grondig te bestudeeren, zich in verbinding te stellen met den secretaris van het Centrum. den heer J. J Reynart, Burg. Knappert-laan 174b. Er werd door enkele leden critiek geleverd op het beleid van het RK. Volksbondbestuur, dat geweigerd had de zaal af te staan voor een ledenvergadering van de S.D.A.P. Allen waren het er mede eens. dat juist hierin de bereidheid tot samenwerking tot uiting had kunnen komen. In dit verband werd herinnerd aan het nauwe contact tusschen het N.V.V. en het R.K. Werkliedenverbond. Aan den voet van het witte kruis met de stille letters: „Voor hen, die vielen", naast het Raad- huls, ligt een versche krans, be staande uit witte dahlia's, chry santen en zwarte jeneverbes. Er is een jaar voorbijgegaan sinds daar de noodlottige scho.en klonken, die een einde maakten aan h-et leven van vier menschen, die werden gedood door de Duit- sc-he woede, de Duits-che zucht naar represaille, een jaar, dat de bevrijding braoh-t, waarvoor dui zenden bereid waren hun leven te offeren. Door de L.O., F 2, de Landelijke Organisatie van Onderduikers, af- deëling F 2, is hedenmorgen die krans neergelegd aan den voet van het eenvoudige steenen kruis. Een gebaar van dankbaarheid en hulde jegens hen, die daar hun leven lieten. Op Vrijdag 20 October 1944 ving het drama aan. dat eindigde met het salvo van een v-uurpeloton op den Coo-lsingel. De Landwacht deed een inval in 'het tS. Francis- eus-gasthuis aan de Sehiekade. Eeruige leden van de aan d'e zieken zoo bekende 1 ucht bescherming-s- brigade maakten daar het bekende illegale blad „De Wacht" voor ver zending gereed. Anderen, onder wie de commandant, waren lid van de L.O., F 2. Daarvan had de Landwaoht lucht gekregen, natuur lijk door verraad. De arrestanten werden naar de Schietbaar.laan overgebracht en daar verder op de gebruikelijke wijze „verhoord". De aldus ver kregen gegevens leidden tot de arrestatie van den heer J. P. Sijpesteijn, chef van de L. O., F 2, die dien dag juist zijn koperen bruiloft vierde. Den volgenden dag, Zaterdag, werden de gevangenen vervoerd naar het gebouw van den S. D. aan den Heemraadssingel en r.a een nieuw verhoor naar het hoofdbureau van politie. Daar werden zij cellulair opgesloten als hoogst gevaarlijke politieke gevan genen, wieh de doodstraf wachtte. Dinsdagavond, 24 October, wer den zij echter door de L.K.P. in samenwerking met de politie be vrijd. Alle celdeuren werden geopend, op twee na, die weer stand boden aan alle pogingen. In au-to's werden de bevrijde gevan genen, onder wie ook de heer Sijpesteijn, naar een school i - Kralingen gebracht. Vandaar wer den zij zoo spoedig mogelijk in alle richtingen verspreid en van valsche papieren voorzien. Toen enkele uren later de S.D. twee nieuwe gevangenen naar het hoofdbureau van politie over bracht, werd de ontsnapping be merkt. Als represaille werden de twee achtergebleven gevangene-i, alsmede de beide arrestanten, die de Duitschers bij zich hadden, zonder vorm van proces neerge schoten op de plaats, waar thans een eenvoudig kruis staat n:et aan den voet ervan een versche krans van witte bloemen en zwarte jeneverbes. De 14-jarige L. v. d. L„ wo nende Crooswijksohestraat, werd hedenmorgen op de Linker Rotte- kade bij de 2Jaagmolenbrug door een tram aangereden. Met een schedelbasisfractuur en een ge broken rechter pols werd de jongen naar het Bergweg-zieken huis overgebracht; zün toestand is zorgwekkend.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1945 | | pagina 3