AMERIKA
Amsterdam en Rotterdam
eerde Nederlondschen uitvinder
„Vechter in de voorste
industrieele linie"
GUERILLA IN SPANJE
Botsingen in de groote
steden
Het proces van Belsen
Verdediging aan het
woord
WEERBERICHT
Tienduizend auto's
ingevoerd
Houttekort regeeringszorgenkind
Belangrijkste opbouw
materiaal
Canadeezen bouwen
kerken
Ongunstige invloed van
verschuivingen op de
internationale markt
Geen concurrentie,
doch coördinatie
Alle verandering is geen verbetering
Zucht naar „iets anders
Nachtveer over Moerdijk
ongegrond en onsociaal
Gifhandelaars naar
werkkampen
Brand op sleepboot
M. R. Teyssen 70 jaar
Die rare wereld
Onder de 27 passagiers, die
met hel vrachtschip „Boskoop"
ie Amsterdam aankwamen, be
vond zich dr. Hendrik van der
Horst, een Ned.-Amerikaansch
uitvinder en groot-industrieel,
afkomstig uit Hilversum. Dr.
v. d. Horst is de uitvinder van
een procédé, om chroom tege
lijk te harden en poreus te
maken. Door die poreusheid
kan het metaal smeerolie absor-
beeren, zoodat onderdeelen
van motoren, uit dit materiaal
vervaardigd, een langeren le
vensduur hebben.
Aan deze uitvinding wordt het
toegeschreven, dat niet één van de
meer dan 1000 schepen met motor
aandrijving, die bij de invasie
in Normandië werden gebruikt,
wegens onklaar worden van den
motor is uitgevallen en dat de
Amerikaansche duikbooten de Ja
pansche kust zes maal zoolang
konden „afvaren" als vroeger. De
praktische efficiency van de groote
schepen werd niet minder dan
vertwintigvoudigd. Ook in de
woestijn bewees de uitvinding
haar r.ut, doordat de slijtage, ver
oorzaakt door binnendringend
zand, belangrijk verminderd werd
Toen de Duitschers in 1940
Nederland binnenvielen, bevor.d
de heer v d. Horst zich tot zijn
geluk juist in Amerika, waar zijn
succesvolle uitvinding hem, die
vroeger zeeman was geweest en
als 14-jarige scheepsjongen aar.
boord van het zeilschip „Emanuer
het zeegat uitging, tot stichter
van een millioenen-onderneming
maakte.
Met de prettige nonchalance van
een eenvoudig mensch zeide hij,
toen men hem aan boord van de
„Boskoop" kwam interviewen: „Ze
hebben me doctor gemaakt." En
eenvoudigweg vertelde hij, welk
een mooie plechtigheid zijn pro
motie was geweest aan de Kath.
universiteit „Saint Bonaventure",
in het plaatsje van dienzelfden
naam, nabji Olean in den staat
New YorkT^vaar dr. v. d. Horst
woonde en werkte.
Gelukkig voor de'achtergebleven
familie en het familiebezit in Ne
derland, wisten de Duitschers
niets van dezen „vechter in de
voorste geallieerde industrieele
linie". Maar ook het betrokken
departement in Den Haag wist
niets van hem, vandaar dat het
heel veel tijd en moeite gekost
heeft, vóór hij een visum naar
Nederland kreeg.
Dr. v. d. Horst verklaarde, dat
hij zijn uitvinding ook voor Neder
land ten nutte wil maken. Hij
heeft voorts het plan tot oprichting
van een „Nederlandsch motorschip-
chemisch bureau". De schepen lij
den aan „corrosie" en die „scheeps-
ziekte" gaat de uitvinder nu be-
studeeren en naar hij hoopt
overwinnen.
Volgens Spaansche republikein-
sche kringen in de Engelsche
hoofdstad blijkt het toenemend
verzet van het Spaansche volk
tegpn het regime van Franco uit
het stijgende aantal schermutselin
gen tusschen republikeinen en
strijdkrachten van de regeermg en
uit het steeds grooter aantal sla
kingen in Spanje.
Ook de boeren nemen steeds
meer aan de beweging tegen het
regime deel. in éen enkele maand
hebben 400 boeren uit Andaloezië
zich bij de guerilla-beweging aan
gesloten, terwijl de boeren van de
Estramadura zich krachtig verzet
ten tegen de door de phalanx
bevolen vorderingen. Deze gewij
zigde houding der boeren sterkt
de arbeiders in hun standpunt,
daar deze thans weten, dat zij een
•schuilplaats en voedsel op het
platteland zullen vinden.
In alle groote Snaar.sche steden
wordt melding gemaakt van bot
singen tusschen voor- en tegen
standers van Franco. Het jongste
decreet van Franco, waarin mach
tiging wordt verleend voor het
vormen van troepeneenheden uit
burgerbevolking, wijst op een al-
gemeene mobilisatie van alle ver
dedigers van het regime, teneinde
op alle mogelijkheden voorbereid
te zijn.
De Zuid-Amenkaansche mo
gendheden hebben öf officieel de
diplomatieke betrekkingen met het
Spanje van Franco verbroken óf
benoemen geen nieuwen gezant
Het eerste geldt voor Guatemala.
Bolivia en Mexico, het laatste
voor Venezuela, Uruguay, Peru
Brazilië en Argentinië.
De Duitsche nieuwsdienst in de
Britsche zone deelt mede, dat gis
teren, op den 46sten dag van het
proces van Belsen, de verdediging
aan het woord gekomen is.
Majoor Munro betoogde, dat -het
zeer onrechtvaardig zou zijn, als
men den ganschen last van de
schuld voor de afschuwelijke
wreedheden, welke te Belsen en
Auschwitz zijn bedreven op de
schouders der beklaagden zou leg
gen: niet zij alléén hebben die
wreedheden bedreven, maar tal-
looze anderen zijn daaraan even
zeer schuldig.
Munro trad vervolgens uitvoerig
in de schuld van elk dergenen, die
hij moest verdedigen. Zonder die
te verkleinen, legde hij nochtans
den nadruk op het feit, dat „het
hun niet als schuld mag worden
aangerekend, dat de wetten van
hun land, waaraan zij slechts ge
hoorzaamden, hen in conflict heb-
fe?.n gebracht met het volkenrecht.
Zij handelden slechts naar de wet
ten van hun land".
In dienzelfden zin werd door
majoor Winwood pleidooi gevoerd:
..Indien deze beklaagden gehoor
zaamheid geweigerd hadden, zou
den zij door anderen vervangen
zijn". Hij wees erop, dat aan de
„medische experimenten" door de
bekendste Duitsche geneesheeren
was deelgenomen.
Medegedeeld door het K.N.M.I
in De Bilt Verwachting tot Zater
dagavond: Geleidelijk naar Oost
omioopende wind; aanvankelijk
nog krachtig of stormachtig, mor
gen langzaam afnemend. Wisselen
de bewolking vooral in den nacht
nog enkele regen-, hagel of natte
sneeuwbuien. Verdere daling van
temperatuur.
Wind en stormwaarschuwings-
dienst: Vrijdagmorgen 10.30 uur
alle districten: Verwacht wordt
harde Noord-Oostelijke wind.
Waarnemingen te Rotterdam van
hedenmorgerf 11.30 uur:
Barometerstand: 754.1 mm.
Windrichting; N.; kracht: 5.
Temperatuur: 9.0 C
Weersgesteldheid: bewolkt.
Maximum-temperatuur (voorge
komen tusschen 8 u gisteren en
8 u. hedenmorgen. Ï0.2 C. mini
mum 8.4 C.
In het wagenpark van de sectie 7
van M.G. te Breda is dezer dagen
de 10,000ste geïmporteerde auto
geregistreerd. In negen maanden
tijds heeft de sectie deze 10,000
auto's aan de ontschepingshavenr
afgehaald, geregistreerd en via de
daarvoor bestemde organen in dis
tributie gebracht.
Nederland is een boseharm land.
Voor den oorlog was ca. 260.000
•ha. dat is ongeveer IVa van de
totale landoppervlakte, met bosch
begroeid. In Finland is dit percen
tage 70, in Zweden 52 en in
Duitschland 27. De binnenlandsche
productie van hout is dan ook zeer
gering; van de ca. 314 millioen m3
hout. welke Nederland voor den
SF'JS Per jaar verbruikte, werd
irzj, uit het buitenland ge
ze import kwam
bijna geheel uit andere Euro;
IvS&JSb' yoornameliik Zweuen,
inland, Rusland en Polen
De behoefte is momenteel uiter
aard grooter dan 3% millioen m3
per jaar, niet alleen moet de ach
terstand van 5 oorlogsjaren wor
den ingehaald, ook de wederop
bouw vraagt enorme massa's hout
Voor het jaar 1946 wordt de be
hoefte op 6 millioen m3 geraamd.
De schade die onder de Duitsche
bezetting aan de binnenlandsche
houtcapaciteit is toegebracht, is
zeer groot Het boschareaal is tot
nog minder dan 5 van het totale
landoppervlak verkleind, en de to
tale schade kan ou 5 millioen m3
worden geschat. De toch a! niet
De mannen van de 7de Cana-
deesohe Infanterie Brigade, ge
legerd in Ede en nu op weg naar
hun vaderland, hebben een be
langrijk aandeel gehad in den
bouw van verschillende nood
kerken in de zoo zwaar getroffen
Betuwe. Deze kerken, die 300 tot
400 personen kunnen bevatten,
kwamen ia onderdeelen uit Zwit
serland via Frankrijk en België in
Nederland aan. Het was nog een
heele moeilijkheid voor de burger
lijke autoriteiten, ze op te sporen,
maar mede door de hulp der Ca
nadeezen zijn bijna alle onderdee
len op de plaats van bestemming
aangekomen. In Eist, Ochten, Res-
sen en Angeren hebben de man
nen van het „Regina Rifle Regi
ment" bij den voorloopigen kerk
bouw geholpen. Deze houten nood
kerken zullen later, wanneer weer
voldoende materiaal voorhanden is,
door permanente bedehuizen wor
den vervangen.
groote binnenlandsche productie
is m de oorlogsjaren dan ook tot
oijna niets teruggeloopen.
ger^3 exportland da 1 van de vroe"
Zwedenkan!everen^jl"'\ alIeen
Rusland, Finland en Polen tonen!
kort weer a s exportlanden zullen
optreden, valt niet te overzien De
Nederlandsche regeering heeft
dan ook relaties aangeknoopt jn
de Ver. Staten en Canada, waar
van men thans reeds groote par
tijen hout heeft betrokken.
Uiteraard eischen de wederop
bouwwerkzaamheden alom in den
lande het grootste gedeelte van de
zen aanvoer op. voornamelijk bal
ken en heipalen, telegraafpalen,
dwarsliggers voor de spoorwegen,
en van het timmerhout 70 Be
langrijk is ook de levering van
mijnbout. Zonder mijnhout is elke
k-olenproductie onmogelijk; het
verbruik stijgt met de toename
der productie. Speciaal om in deze
behoefte te voorzien, zijn aan Ne
derland door de geallieerde auto
riteiten bepaalde Duitsche bosch-
gebieoen voor het kappen van
mijnhout toegewezen.
In het algemeen kan gezegd wor.
den, dat de houthandel en -indu
strie weer langzaam op gang ko
men. hoewel de voorraad zeer on
voldoende en de aanvoer te ge
ring is.
Indien uit Duitschland voldoen
de hout kon worden geïmporteerd,
zou het herstel aanzienlijk sneller
gaan.
De beroemde Pooische violist Bronislaw Huberman tijdens de
repetities voor zijn uitvoering in het Concertgebouw te Amsterdam.
De heer G de Jong. directeur van
het onderwijsfonds voor de scheep
vaart, heeft zijn persoonlijke visie ge
geven op de veelkantige vraagstuk
ken van de interlocale en internatio
nale binnenvaart en op de oplossing
daarvan
Voor Amsterdam is het tijd zich te
concentreeren op de transito, zooals
Rotterdam dat ook doet Noodig is
de aandacht vooral te richten op de
verbindingsvaarten in ons eigen land.
die zoo efficient mogelijk moeten
aansluiten oP de wegen naar het diepe
achterland. Om meer dan een reden
Met ingang van Maandag zal
bij wijze van proef een nacht
dienst aan het Moerdijksche veer
•worden gevaren, behalve in de
nachten van Zaterdag op Zondag
en van Zondag op Maandag.
Des Maandags zal om 5 uur
's morgens met den veerdienst
worden begonnen. De laatste
vaarten op Zaterdag en Zondag
blijven bepaald op 22.20 uur van
Moerdijk en 22.40 uur van Wil-1
lemsdorp.
Sedert de bevrijding van ons
land toonen vele menschen een
merkwaardige zucht om verande
ringen in hun leven aan te
brengen. In den bezettingstijd, toen
de persoonlijke vrijheid teloor was
gegaan, heeft ieders bestaan wel
is waar reeds groote wijzigingen
ondergaan, maar dit geschiedde
niet vrijwillig en die Veranderin
gen waren van uiterst onaange-
namen aard. Tot het ontplooien
van activiteit, waardoor men wat
nieuws in zijn leven zou kunnen
biengen, heeft men jarenlang de
gelegenheid gemist. Men onder
vond dit als een grooten druk,
want, zooals het spreekwoord
luidt: „niets is veranderlijker dan
de mensch". Nu wil men zijn
schade inhalen.
Er rijn er, die zich in een vreemd
land een beter bestaan willen op
bouwen, maar als zij naar de mo
gelijkheden van emigratie infor-
meeren, moet hun voorloopig nog
worden geantwoord: „even wach
ten". Anderen beoogen een meer
bescheiden verandering van plaats:
zij willen gaarne verhuizen. Maar
ook dit gaat onvermijdelijk ge
volg van den woningnood alles
behalve vlot. Voorts willen vele
menschen van betrekking veran
deren, al ondervinden zij in hun
tegenwoordige „baan" geen spe
ciale moeilijkheden en al biedt
de nieuwe positie welke zij be-
geeren, hun niet noemenswaardig
meer vooruitzichten dan hun oude.
,,Ik heb mijn tegenwoordige werk
al zoo lang gedaan, mij dunkt, dat
ik nu maar eens iets nieuws moet
gaan doen", zoo plegen zij zich uit
te laten.
Een gebied, waarop zich Pok
een merkwaardige zucht naar ver
andering openbaart, is dat der be
roepskeuze. Velen, die ontevreden
rijn met toestanden en verdiensten
in het beroep, waarin zij tot nu toe
hebben gearbeid, zoeken plaats in
andere vakken. Hierdoor dreigt ia
een bepaald aantal beroepen een
groot overschot van arbeidskrach
ten te ontstaan, terwijl in de vak
ken, waaruit zich de vlucht vol
trekt, een tekort aan werkkrachten
merkbaar wordt. De menschen, die
een ander beroep willen kiezen,
trekken zich waarschijnlijk van
dit gevolg, dat van algemeen
maatschappelijken aard is, weinig
aan. Als z ij maar slagen! Doch
zullen zij slagen? In het vak,
waarnaar hun hart uitgaat, ver
dringen zich vaak de gegadigden,
zoodat het niet meevalt, zich daar
plaatsing te verzekeren. Maar ook
al slagen zij. rijn zij er dan zoo
zeker van. zooveel gelukkiger te
worden? Ook in het nieuwe beroep
is het dikwijls niet zoo mooi ge
steld, als het lijkt. Een betrekking
daarin brengt er is nu eenmaal
niets volmaakt op 'het ondermaan-
sche ook haar teleurstellingen
en ontgoochelingen met zich. Zoo
moet menigeen wel tot de con
clusie komen: „en het hebben van
de zaak is het einde van 't ver
maak". De gewestelijke arbeidsbu
reau* plegen hen. die van beroep
willen veranderen, tegenwoordig
dan ook te wijzen op de voordee-
len van den arbeid in hun oude
vak. Want heusch, alle verande
ring is geen verbetering.
is het gewenscht, dat de beide groote
Nederlandsche havens elkaar niet be-
concurreeren maar door coördinatie
van beider belangen de roem en de
baat van en voor ons land trachten
te behouden Zeventig procent van
de Europeesche binnenvaart voerde
voor den oorlog de Nederlandsche
vlag Die eerste plaats moeten wh
pogen te behouden.
Uiteraard wordt de vrachtvaart
economischer, wanneer elk schip
vanwaar hef ook komt en waarheen
het ook terugvaart, steeds refourla
ding heeft Amsterdam, van oudsher
opslaghaven bij uitstek, heeft deze
steeds voor elk gelost schip, heeft
deze meer dan Rotterdam Daaruit
volgt het groote belang van een kor
ten vlotten vaarweg tusschen beide
havens opdat een in de eene haven
gelost sehin zonder meer dan strikt
noodzakelilk tijd- en geldverlies in de
andere haven die retourvracht kan
laden. Hoogst gewenscht is ook een
zoo snel mogelijken afbouw van de
sluis bii Tiel.
Naar de meening van den heer De
Jong is daarmee niet een uitsluitend
Amsterdamsch belang gediend Hoe
wel hij den bouw van deze sluis voor
de hoofdstad nog urgenter vindt dan
het herstel van de Noordersluis te
Velzen Maar ook is daarmee gediend
het groote nationale belang, dat ligt
in de beste verbinding van onze bei
de zeehavens met de binnenlanden
van EnrODa
Ten slotte eischt het Europeesche
en daarmee het universeele belang
dat een groot Europeeseh binnen-
scheepvaartverbond tot stand komt
waarmee vanzelf de totaal verouder
de Rijnvaartacte vervalt De heer De
Jong verheugt zich er over, dat nie
mand minder dan de president van
de Vereenigde Staten, Truman, het
plan daartoe het eerst heeft geopperd
De verscherping van de maat
regelen tegen den gifhandel (zwar
ten handel) gaat nu spoedig een
feit worden.
Om te beginnen zal binnenkort
een Kon. besluit verschijnen, waar
bij de mogelijkheid wordt gescha
pen om gifhandelaren naar een
rijkswerkinrichting te zenden.
Voorts wordt voorbereid een pro
cedure, waardoor snellere berech
ting van deze lieden mogelijk
wordt, alsmede een scherpere con
trole op den zwarten handel. Onder
de Nederlandsche bevolking zal
een campagne worden gevoerd om
niet zwart te koppen. Tenslotte ligt
het ook nog in het voonemen om
het koopen tegen zwarte prijzen
evengoed strafbaar te stellen als
het verkoopen. Behalve politie en
justitie zullen de controle-organen
van de rijksbureaux voor handel
en nijverheid, de opsporingsdienst
van de Prijsbeheersching, de C C.D.
en de fiscale recherche intensief
aan de bestrijding van dezen handel
deelnemen.
Gisteravond om ongeveer kwart
voor zeven brak aan boord van de
sleepboot „Wingie" van de Rijn-
scheep vaart-transport-maatschappij
liggende aan de Waalhaven O.Z. bij
werkzaamheden met sniiapparaten
brand uit. In een oogenblik stond
het volkslogies in lichter laaie De
auto-souit A 7 bestreed het vuur
met twee stralen aan open water
en slaagde erin het vuur in een
kwartier tijds te bedwingen, doch
kon niet verhinderen, dat het volks
logies geheel uitbrandde. Brand
meester Rehwinkel en onder-brand
meester Brugmans hadden de ^ei-
ding bij het blusschingswerk, ge
assisteerd door personeel van ge
reedschapswagen 1, die het teirein
verlichtte.
De bekende hoofdredacteur van
•Het Katholiek Schoolblad", or
gaan van het Katholieke Onderwij
zers Verbond, de heer M. R. Teys-
s?.n, hoopt Woensdag 14 November
7S.en vel"jaardag te vieren. De
nfrf™* lyssen moest door de oor-
ndigheden Nijmegen ver-
hraer h"L v,?rtoeft thans bij zijn
broer den heer A. Teysoen En-
schotscnestraat 138, Tilburg
De jubilaris zij van harte1 geluk
gewenscht met dit kroonjaar! Het
zal hem in verband met zijn over-
groote verdiensten voor het R K.
L. O. dien dag ongetwijfeld niet
aan belangstelling ontbreken!
In een buitengewoon belangwek
kend onderhoud over de toepassing
van atoom-energie bij het biljarten
heeft professor Wetallus uit Emmer-
Compascuum. de wereldberoemde
deskundige op net gebied van
atoomsplitsing en atoom-energie
bijzonder interessante mededeelin-
gën gedaan.
Professor Wetallus verklaarde,
dat een biljartbal, getroffen door
een met atoom-energie geladen
kern, ofwel alles zou vernietigen
in een straal van veertien kilometer,
of we, over het biljart rollen met
een snelheid tweemaal zoo groot
als die van het geluid.
De uitwerking van atoom-energie
bij het schaakspel zal volge"® "f
fessor Wetalles ongeveer aetzeirne
zijn. „In ieder/geval", aldus de ge
leerde .is alle gepraat over schaak-
staken" met raket-aandnjving ho
peloos ouderwetsch
Over het gebruik van atoom
energie bij het kegelen wenschte
professor Wetallus zich nog niet
uit te laten, aangezien hij deze
kwestie nog in studie heeft.
Refrein van den R VD.: „Ge
meld kan worden, dat de regeering
alle noodzakelijke stappen doet. om
de nieuwe situatie het hoofd te
bieden."
