De Fransche verzetslitteratuur Prinsjesdag zonder gouden koets FRANCISCAANSCHE TOURNOOIEN Proces te Neurenberg Eisenhower stafchef HET AAN DE GRENS INGEHOUDEN GELD Mgr. van Roosmalen Boeken voor Nijmegen De roem von een novelle De opening der Staten- Generaal Geest en leven Wie is een nieuwe mensch GONGSLAGEN Tegen malaria en vliegen in Batavia Nesten bouwen" Mgr. Th. SA. P. Bekkers (Vervolg van pag. 1.) (Door mr A. J. M. van Dal.) Neurenberg, 20 November 1945 Achttien fel schijnende schijn werpers bliksemen hun licht op Goering's flanellen uniform, een parelgrijze jas met hoogen, geslo ten kraag en gouden knoopen maar zonder distinctieven. Hij heeft zijn vet verloren e*i is menschelijker. Er is niets meer van den heerscher aan hem, niets van den redenaar, die kanonnen prefereert boven boter Hij p;aat met Hess. die naast hem zit in een licht grijs colbert costuum en wiens donkere, exoti sche oogen van Egyptenaar zoo diep :n hun kassen liggen, dat hij met zijn smallen mond eerder een beroepstelepaat lijkt, die vreemde mysteries oproept dan een staats man-oorlogsmisdadiger. Maar ook Hess praat als een gewoon mensch pn de fabels, dat zijn geest, zijn geheugen uitgewischt zouden zijn bleken uit de lucht gegrepen. Von Ribbentrop, vergrijsd en met scherpe trekken, maar rechtop, de armen gekruist, heeft misschien voor het eerst van zijn leven iets van den diplomaat en naast hem in dubbele rijen op de banken der beschudigden de andere beklaag den, Keitel en Jodl In grijsgroene weermachtsuniformen met donker fluweelen kragen, evenals Goering zonder een distinctief de eerste met die van hoofdofficier, de tweede met die van een oud ser geant-majoor. wiens promotie blijven stilstaan Wie de geschiedenis van die jaren niet zou kennen en zich deze ge zichten hoezeer reeds verflensd en verouderd door het besef van verloren macht en grootheid, niet zou herinneren zou kunnen meenen een troepje aan lager wal geraakte kooplui voor zich te zien En deze menschen hebben gedurende ver schillende jaren het lot van een groot deel der wereld in nun be zoedelde handen gehad Zij hebben moedwillig de destructieve machine in beweging gezet, die eerst na vijf jaren tot rust gekomen is in een geschokte en ontredderde wereld. Een zonderling samenraapsel van menschen. die zich in eikaars ge zelschap niet al te zeer op hun gemak moeten voelen. Goering is de eerste, die wordt binnengebracht en op zijn pafferig gezicht met breeden mond ligt een stereotype grijnslach, die met de zitting van dezen dag niet veran deren zou en die niets verraadt van wat er werkelijk in dezen parvenu in zijn lichtgrijzen fanta- sie-unïform van operettegeneraal omgaat. Naast hem Rudolff Hess, mager, zwart en met venijnigen blik in ziin stekende, oogen. dan von Rib bentrop, vergrijsd. Keitel in vaal uniform. Alfred Rosenberg, pro feet van het nationaal-socialisine, Franck, de beul van Holen. Frick: en Streicher, een kleine miezerige figuur, met onrustige troebele oogen. waarin nog de schaduw ligt Van gedoofde trieste hartstocht, Funk en Schacht. Op de tweede rij, zich kennelijk afzijdi® willende houden, von Neu- rath Hij wil hen niet zien en wis selt geen woord met hen Dan op de derde rij Dönitz en Rader, bei den in burger en Baldur von Schi- rach. de jeugdleider, een nare en- misselijke vent. met een louche uit" drukking op zijn gezicht, Schauckel. de schuldige aan de massa-deportaties der arbeiders. Jodl, de razzia-generaal, wien? arrogantie heeft plaats gemaakt voor een soort hau'aine ongenaak baarheid. die innerlijke vrees ver bergt. Von Papen, die zichtbaar geven. De moderne techniek wrochtte in deze zaal een imita tie van het Pinksterwonder, welke iedereen in staat stelt, het proces te volgen m de taal, die hem het meest vertrouwd is. Het voorlezen van de dagvaar- ding, die een boekdeel op zichzelf vormt, door de openbare aankla gers der verschillende landen, neemt het grootste deel van dezen eersten zittingsdag in beslag. De verdachten kennen ze reeds en doen nauwelijks moeite, er naar te luisteren. Slechts Goering knikt af en toe. wanneer ziin naam wordt genoemd en Seyss Inquart schuift even onrustig heen en weer, wanneer van Oostenrijk en Nederland wordt gesproken als het tooneel der oorlogsmisdaden. De stem der wereld spreekt door den mond der aanklagers, die uiterlijk onbewogen en met wei nig emphase de acte van beschul diging voorlezen, zonder drama tische stemverheffingen, welke slechts een korte samenvatting is van alle rampen en gruwelen, die door de beschuldigden zijn ver oorzaakt en bedreven. Bij de heropening van de zit ting van het tribunaal, hedenmor gen. heeft president Lawrence medegedeeld, dat het tribunaal be sloten had, den door de verdedi ging gestelden eisch tot onbe voegdverklaring van het tribunaal te verwerpen. President Truman heeft generaal Eisenhower benoemd lot opvolger van generaal Marshall als chef van den stal der Vereenigde Staten. In verband met deze benoeming is Generaal Joseph McNarney thans bevelhebber der Amerikaan- sche strijdkrachten in het Middel - landsche Zee-gebied, aangesteld als commandant van de Amerikaan- sche bezettingszone in Duitschland en tot vertegenwoordiger der Ver eenigde Staten in de bestuurs commissie. Admiraal Chester Nimitz is be noemd tot opvolger van admiraal King als opperbevelhebber der Amerikaansche vloot. Nimitz zal als commandant van de Ameri kaansche vloot in den Stillen Oceaan worden opgevolgd door admiraal Raymond Spruce, den commandant van de zevende Ame rikaansche vloot. Het ministerie van financiën deelt mede. dat de regeling betreffende de aan de grens door repatrieerenden ingeleverde gelden is vervat in een K.B.,.dat in het Staatsblad nr, F 282 is afgekondigd, alsmede in een mi- nisterieele uitvoeringsbeschikking, welke binnen enkele dagen in de Staatscourant zal worden gepubli ceerd. Het in September 1944 afge kondigde ..besluit regeling in- en uit voer Nederlandsch een vijandelijk ;eld 1944" (Staatsblad nr. E 90) ver bood den in en uitvoer van vijande- lijk papiergeld geheel en stond den invoer van Nederlandsen geld zon der speciale vergunning alleen toe aan repatrieerenden tot een maximum van 50. Tei aanvulling hiervan is nu in het nieuwe K.B. bepaald, dat de mi nister van financiën aan repatriee- rende Nederlandsche onderdanen den invoer van vijandelijk papiergeld kan toestaan onder voorwaarde, dat dit geld in eigendom wordt overgedra gen aan den staat met vergoeding van de tegenwaarde in Nederland sche guldens tegen een door den mi nister vast te stellen koers. Deze koers zal worden vastgelegd in een binnen enkele dagen te ver wachten beschikking. Tevens zal de terugbetaling van ingeleverd Neder- landsch geld worden geregeld, o.a. zal de overlegging van een bewijs van poltieke betrouwbaarheid wor den verlangd, tot welk doel alle P.O.D 's in afwijking van de thans daarvoor geldende regeling, dergelij ke bewijzen aan particulieren (i.c de betrokken gerepatrieerden) zullen verstrekken. Mgr. Th. van Roosmalen, aposto- lisch-vicaris van Suriname zal, na een gedwongen verblijf van meer dan 5 jaar in het vaderland, binnenkort naar zijn missiegebied terugkeeren. I7^n rpgeePnl ,hceft onlangs 17,000 Engelsehe boeken aange- handel *1 2Ullen niet den handel komen, maar worden algemeen TuT klingen van Naar wij vernemen zal de Universiteitsbibliotheek van Nijmegen daarbij prioriteit ge nieten, omdat deze door de oorlogshandelingen zoozeer heeft geleden. België kent geen verzets litteratuur. Frankrijk wel. Maar ook in België maakt momenteel een schrijver opgang, die uit de rangen van Fransche ondergrond- sche strijders voortkwam. Zijn schuilnaam in de „bewe ging" is tevens rijn schrijvers pseudoniem en hij dankt zijn roem in hoofd zaak aan één novelle: „Le Si lence de la Mer". Vercors heet de auteur op het titelblad. Het thema is vrij eenvoudig. Een bejaard Fransch kunst schilder, wiens nichtje zijn huishouden doet krijgt een Duilsch officier ingekwartierd. Het is een zeer ontwikkeld en beschaafd man, een musicus, die als componist werk zaam is. Hij komt iederen avond even binnen en maakt een praatje of hever: hij houdt een monoloog want de schilder en zijn nichtje blijven halsstarrig zwijgen en geven nimmer ook maar het ge ringste antwoord. Uit de medèdeelingen, soms kleine verhandeling-en van den offi cier blijkt, dat hij een gematigd man is van wijsgeerigen aanleg ver buiten alle partijverband Hij' droomt van een verbroedering tusschen het Duitsche en Fransche Veicors, volk en heeft daar groote verwach tingen van voor de toekomst van Europa. ;Hij hoopt op een „colla boration m den zin van een ge- iijkgerechtigde samenwerking en meent, dat het Derde Rijk die ook oprecht nastreeft. Hij gaat met verlof naar Parijs. Daar spreekt hij vrienden, die aan de Duitsche politiek in W.-Europa leiding geven en dan vallen hem de schellen van de oogen. Hij be merkt, dat Duitschland in het ge heel geen redelijke verstandhou ding zoekt, maar, op verovering belust, zijn machtspositie wil con- sohdeeren. De man is gebroken en vraagt overplaatsing naar een ge vaarlijken sector van het Oostfront. Het is een vreemd geval in de novellistiek. Het verhaal is vrijwel zonder handeling, de figuren zijn niet zeer sterk geteekend. de dra matische wending werd nauwelijks aannemelijk gemaakt Maar Ver cors blijkt een meester in het scheppen van sfeer. De fijngevoe lige Duitsche idealist, alleen met zijn droom tusschen zijn landge- nooten en door den vijand in koel zwijgen afgewezen, leeft in een huiveringwekkende eenzaamheid en aat laat ons de schrijver be klemmend voelen in een stuk waarachtige prozakunst, dat zijn waarde zal behouden. Een Nederlandsche vertaling door mej. A. van Marken ver scheen in het verborgene bij „De Bezige Bij". De tekst leent zich ook om voorgedragen te worden en gisteravond bracht Jac van Elsacker het stuk voor het eerst r te Rotterdam) in een fijn zinnige vertolking, waarbij het verhaal er een kwaliteit bij kreeg. Want de weinige karakters wer den door een rijker individueel leven bezield dan zich bij de loutere lezing openbaart. Tegen één uur gistel-middag ver scheen H.M. de Koningin, vergezeld van H.K.H. Prinses Juliana en Z.K.H, Prins Bemhard, op het bordes van het paleis Noordeinde en meteen zette de Kon, Militaire Kapel het Wilhelmus in. H.M was gekleed In zwarten bontmantel en donkeren hoed. Prinses Juliana droeg een bruine bontjas en Prins Bernhard was in uniform. Zoodra de Kon. familie in den eersten auto en de leden van het gevolg van H.M. in de twee volgen de auto's hadden plaats genomen, zette de stoet zich in beweging. Hij pogingen doet. zich het air te geven van een strammen. Pruisischnn glanzende brillenglazen en een kleur van opwinding op de wangen Tenslotte Speer, de eens zoo zelf bewuste minister voor de bewape ning Toch ontbreken er in deze dub bele rij van eezichten enkele, die men 'hier evefffens graag zou heb ben gezien: dat van den Führer. dat van Göbbels en Ley die zich gezelfmoord hebben en die de menschelijke gerechtigheid niet in het gezicht hebben durven zien. Het witte licht der schijnwer pers valt over deze gezichten en honderden paren oogen van uit alle deelen der wereld samenge stroomde journalisten, militairen advocaten en tolken, die de zaal vervullen met het gej^ns van hun stemmen, bespieden nen Als het internationale' militair gerechtshof zijn intrede doet. valt de stilte plotseling in. Het 'heeft weinig van een militair gerecht, dit gerechtshof. Alleen de beide Russen, die er deel van uitmaken, dragen een uniform. De Ameri kanen. de Engelschen en de Fran- schen, die achter hun op een podium geplaatste tafel, waar achter de vlaggen der overwin nende naties staan ongesteld plaats nemen, zijn gehuld in zwarte, glanzende toga's. Iedere zetel in de za-al, ook die der rechters, is uitgerust met een stel koptelefoons en een knop. waaraan men maar koeft te draaien om aanstonds het verhan delde te kunnen volgen, zooals het woord uitgesproken of in de vertaling, die En-">iiche. Russische Fransche en DuilSthe tolken ervan „Het is in dezen tijd van chaoti sche geestelijke verwarring meer dan noodzakelijk dat wij ons be zinnen op het uitgangspunt van hel vernieUwingsstreven" aldus Lode E. in „De Bazuin" van 27 October. Heit was dit besef, dat in Den van een strammen. PruïsischepiHaag en Rotterdam jonge men- jonker. Seiss Inauart. zenuwach"fï° sohen bij elkaar bracht om zich en onrustig in zijn bewegingen en samen te bezinnen Op hun francis- met een -chichtigen blik achter de caansch ideaal Beide congressen of „tournooien", zooals ze worden genoemd, werden bijgewoond door respectievelijk een 150 jongeren uit de verschillende parochies van beide steden. De sfeer was warm en edel en van een tintelenden le venslust en spreidde over ons allen een ongedwongen vriendschap, die zich uitte in een levendige, rijke gedachtenwisseling na de inleidin gen en tijdens de pauze, maar ook in voordrachten, zang en de met- overgave-uitgevoerde volksdansen. Nu, na jaren van stilte, ongewe ten maar daarom niet minder die- P?.n fUoei Week verrassend duide lijk. hoe de figuur van Broeder Franciscus van Assisië ons alleen boeit en hoe zijn verheven religi euze gedachten en meer nog zijn geniaal en betooverend voorbeeld ons ïnspireeren en stuwen tot her nieuwd evangelisch leven. Fran ciscus is voor aijn jongste volge lingen meer dan een romantisoh- heilige uit ver verleden tijd. zij vonden door hem een godsdienstig ideaal, een vervulling van hun diepste hunkeringen. Begrijpt u. wat dit. zeggen val? Beseft u. wat het beteekent te moeten tasten, zoeken, worstelen misschien om 'n ideaal wat jezelf grijpt tot in het i diepste van je hart? Dan pas be grijpt u waarom er nu jongeren zijn, die Franciscus volgen met al de overgave waartoe een jong hart. in Staat is! Wilt u de dooden levend maken, dan moet u geestelijk met hen gaqn leven, staat er ergens ge schreven. Zoo is het ook met Fran ciscus. Wilt u den mensch levend maken, gaat geestelijk met hem leven en het evangelisch ideaal dat hij zoo simpel en eenvoudig, zoo behoorlijk maar ook zoo conse quente en alles omvattende gestalte gaf in zijn leven, komt ook u nabij Wij moeten ons bezinnen op het uitgangspunt van het vernieuwing- streven. Franciscus hervormde zichzelf en zijn omgeving, geïnspi reerd door het Evangelie en plaat ste zich daardoor op het eenige fundament van iedere waarachtige vernieuwing. Heel zijn grootheid, zijn heilige genialiteit ligt hierin besloten, dat hij het Evangelie op nieuw gestalte gaf op een manier even verrassend als eenvoudig Hij tó een .mensch met een grootschè religieuze ideologie en dat juist kwam op deze bijeenkomsten zoo frisch en spontaan tot uiting. Een bewijs, dat hij nu wordt begrepen en waarachtige bewonderaars heeft! Zijn visie op God en de wereld, zijn beleving van de armoede, zijn optimistische levenskijk, opbloeiend uit zijn Godsvertrouwen. zi1» eeuwigheidsgedachte en zijn z*r, voor avontuur ook in het gods dienstige zijn ontroerende dtoom van wereldbroederschap en wereld- vrede di tenslotte zijn paradijse lijke liefde voor de natuur we hebben erover gesproken als over iets van onszelf en vonden zoo in eikaars woorden zijn idealen terug. Wie er een zintuig voor heeft, ontdekte hierin den zuiveren aanzet v$n een hernieuwd godsdienstig besef, een opnieuw beleven en doen herleven van wat Christus ons voorhoudt in Zijn Bergrede en de diepe wijsheid van Zijn para bels. Het Evangelie wordt weer werkelijkheid! De wereld wordt beheerscht door ideeën, heeft wijlen President Roosevelt eens verklaard Ook in het godsdienstige? Sla ieder wil lekeurig geschiedenis-boek van de kerk open en u kunt zich hiervan overtuigen. Iedere vernieuwine wordt in diepste wezen gestuwd door een religieus ideaal. Mogen deze jongeren er het hunne toe -bijdragen, om ons dit ideaal be wust te maken De nieuwe samen leving kan slechts opgebouwd wor den met nieuwe menschen. maar 'n nieuw mensch is alleen hij, die zichzelf hervormt in den geest'van 't aloude Evangelie. Alleen die mensch heeft tenslotte werkelijk 'ets te zeggen! Fr THFOFHOOR VAN KAMPEN o.f.m. werd voorafgegaan en gevolgd door motorrijders der mil. politie. Langs den weg. welken de Kon auto volgde, namelijk Noordeinde, Heilstraat, Lange Voorhout, Tour- nooiveld, Korte Vijverberg, Binnen hof. stonden achter het militaire 5P™on duizenden menschen die H M., de Prinses en den Prins luide toejuichten. Bij het paleis Kneuterdijk was het muziekcorps van het troepen detachement van het M.G. opge steld en voor het paleis aan het Lange Voorhout het muziekcorps der gezagstroepen. Beide corpsen speelden het Wilhelmus, toen de auto s passeerden. Klokslag een uur reed de stoet het Binnenhof op. De militaire eerewacht presenteerde het geweer en weer klonk het Wilhelmus, thans gespeeld door de kapel van het korps mariniers. Toen de Koninklijke auto voor het bordes van de Ridderzaal had stilgehouden, stegen Prinses Juliana e,n p""f Bernhard uit, gevolgd bntee?H d dl6 naar Unks en rechts buigend dankte voor het haar ge- lachte huldebetoon. Enkele oogen- bJjkken, nadat de Kon. familie en het gevolg de Ridderzaal waren binnengetreden, hoorde men buiten door den luidspreker, die op het Binnenhof was opgesteld, de stem van H.M., die de Troonrede uit sprak. De plechtigheid in de Ridderzaal. Precies een uur kondigde mo- torgebrom de komst van H.M de Koningin aan' de klanken van het Wilhelmus drongen van het Binnenhof tot de zaal door en eenige oogenblikken later traden H.M. de Prinses en de Prins bin nen, begeleid door de leden van de commissie van in- en uitgc leide. H.M. nam op haar zetel plaats, H.K H Prinses Juliana aan haar rechter, Z.K.H. Prins Bernhard aan haar linkerzijde. H.M. las vervolgens onder dood- sche stilte en terwijl allen aan dachtig luisterden, de Troonrede voor. Hierna hief de heer Duymaer van Twist den traditïoneelen uit roep: „Leve de Koningin" aan. Alle aanwezigen stemden met een drie werf hoera met dezen uitroep in. Begeleid door de commissie van in- en uitgeleide verlieten de Ko- ningm, de Prins en de Prinses de Ridderzaal. Terwijl de auto's met de vorste lijke personen het Binnenhof ver lieten, presenteerde de eerewacht het geweer, en speelde de kapel van het corps mariniers het Wilhelmus. Een enthousiast gejuich. steeg op. Langzaam reden de auto's langs de opgestelde troepen om het Binnen hof i.n de richting van het Plein te verlaten. Langs dezelfde route als op den heenweg reed de stoet naar het paleis Noordeinde teru". De traditioneele plechtigheid van het openen van de Staten-Generaal behoorde weer tot het verleden. Twee Dakota-vliegtuigen hebben in twee weken over een oppervlak van 50 mij] in het Bataviagebied 25.000 gallons anti-malarU-vloeistof uitgesproeid in bet bijzonder boven het havengebied Dit sproeien heeft behalve zijn gunstige uitwerking te gen de malaria ook reeds de vliegen, plaag in de stad doen verminderen. Vanmorgen ontmoetten we een aT^Vdie dcn.naam voerde vin i'Kankerpit Hoe de eigenaar tot deze aanduiding is gekomen, weten we niet. Misschien pruttelt de motor nog al eens. overdrach telijk een uiting van den Neder- landschen aard, naar wordt be weerd. Zouden wil Nederlanders mêl- die gewoonte van „pruttelen' niet eens kunnen breken? Wij zijn nu toch bezig met den algemeenen heropbouw. Laten we ons daarin ook herzien. Oefenen moeten we ons in blij heid- in vreugde scheppen voor ons zelf inanderen. Een vroo- lijk gezicht vertoonen. als alles nog of weer op de bekende rolle tjes gaat, is met zoo'n moeiiiiiL kunst. Eiken dag moet ons flinke injectie vreugde verschaf fen. De samenstelling der stoffen voor de injectie kan geschieden uit gezond optimisme, krachtigen wil en grooten dankbaarheid Ruskin noemde dat „zich nes ten bouwen uit blijde gedachten" Menschen. die vreugde de we reld indragen, zijn belangrijk voor de gemeenschap. Immers de vreugde spint langere en sterkere levensdraden dan de uit smarten geweven zwartgalligheid Mgr. van Keppler voert in zijn beroemd boek „Meer Vreugde" een lange gaTerij van Heiligen aan die de vreugde beoefenden. Vreugde" menschen moeten we in waarde houden en eeren. En daarom brengen we vandaag hulde aan Kienus de Wilde, die vandaag 70 jaar wordt en tegelijk zijn gouden jubileum viert als artiest. Duizen den kennen hem als imitator, con ferencier en in andere rollen waarin hij zijn auditorium voor radio en in zalen weer vreugde wist te verschaffen. De Wilde rlfi —gelukkig nog niet aan rusten. Zijn „boerderij" gaat nog door. Hij begint zelfs weer met nieuwe kracht en heeft zich al een partner geëngageerd. Vreugde. De gouden munt bij uitstek, hèt elixer voor een betere toekomst. HENK v. d. MAZE. Nationaal directeur der pauselijke Missiegenootschappen Bij decreet van de H. de Propaganda Fide dai?rtJr October 1945 is benoemd als r van wij. len Mgr. J. M. van oers tot natio naal directeur van bet pauselijk ge nootschap tot voortplanting des ge- loofs en van het pauselijk Liefdewerk van den H. Petrus Mgr. Th M p Bekkers te Voorschoten. Krachtens het reglement van het Pauselijk Genootschap der H Kinds heid in Nederland treedt dezelfde ti tularis ook op als nationaal directeur van dit genootschap P5sl^e^elverzameling van wij len piesident Roosevelt, ter waarde a?n Jj£!2derddhizend dollars, zal be gin 1948 worden geveild. Naar een der executeurs test amen taires mee deelt. wijdde de voormalige president minstens een uur per dag aan zijn verzameling en ging hij nimmer zon der postzegelalbum op reis.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1945 | | pagina 2