CONGRES STICHTING VAN DEN ARBEID
Indonesiërs gehandicapt
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Om den midden
stand
De evolutie der sociale denkbeelden
- 1
- u^ë,m
verankerd in beleid Wv.orden
Medezeggenschap
en loonvorming
Het lot der eenheids
vakbeweging
Beteekenis der zitting
er
Sigaren goedkoop
Weerbericht
betTOkken-
Vormen van medespreken
Hoe komen de loonen
tot stand?
De kolen voorziening
Inzicht in de prijzen
Gebrek aan auto S wernr kelijk om die J^jen de voorgeno
men grootscheepsche aanval ap
remmend
>r -
-
>C 'fC
'iC
Kamerleden bedankten
R.K. Bond van Kapper*»
bedienden
R darn Giro 9095
Direcieur
Joh Kuijpers
Hoofdred Mgr
Dr J Witlox
A.lg Redacteur:
H. A Paalvast
Drukker:
N.R.C N.V
Ultg v d Maas
bode-Stichting
COURANT
JAARGANG Wo. 19873
Abontnementsipr
3.25 p. kwart.
1.10 p maand
0.26 p. week
Tijd. adres:
Broersvest 8 A
Tel. 68804
Advertentiën
15 ets per mm.
Gelukkig het land met een ster
ken middenstand.
Zoo'n groote middengroep van
arbeidzame, rustige menschen,
levend op hun gezond verstand,
ontoegankelijk voor de ophitsing
van vandaag deze en morgen dde
voir' vo°ornveSXte1^ kadeT
sehrijver' g?'f Sen'^dendaagsch
go^JVTugg^aathe^or "dTm^t'
zegenP strekken"11 land Slechts tot
Gelukkig ook het land, dat uit
stlfnd heeft8 6611 st®rken midden
stand heelt overgehouden
Oorlogen bevorderen over het
?'?eme{\n den middenstand niet.
Integendeel. Het leger vergt men
schen. Er moet dus bezuinigd wor
den op arbeidskracht. Zoowel in de
SgS'nd^triei die uiteraard
altijd grootbedrijf is. als daarbui-
vekl d^e1 »en di-e bedr'ifsvormen
rflirv. zo° zuini"g mogelijk met
v d am„rJteid omgaa"' die £o-
n?°Selijk concentreeren en
mechaniseeren. Dat beteekent. dat
d- middenstander, de kleine am-
hpt ^a-n' d! zelfstandige ba™.
°^:|ea gt--- In de oorlogvoe
rende landen zijn het altijd deze
kleine lieden, die uiteindelijk de
bi2.u?en tk£1J?eJ?' De ciJfers bijvoor-
5 Duitschland van 1918
tfjf- daarover duidelijke taal.
i-, eoneentratieverschxjnsel
tweeden wereldoorlog zijn
1,°?.™ goed als geen gegevens
„„end maar men kan er zeker
van zijn dat het grootbedrijf aldus
terrein heeft gewonnen
Nu neemt Nederland op dit punt
een bevoorrechte positie in. Neder
land heeft zelf niet noemenswaar
dig aan den oorlog deelgenomen.
Het heeft er wel de gevolgen van
te bespeuren gekregen en hard
zelfs maar het heeft niet ge-
runnen tijd met inspanning van
krachten zelf oorlog ge-
v? ad Net heeft niet uit liifsbe-
noua met alle geweld een gecon
centreerde oorlogsindustrie opge
bouwd Zijn grootbedrijf heeft
nauwelijks de kans gekregen om
^Profijt te trekken uit de om
standigheid, dat vele middenstan-
ders door den vijand gedwongen
werden in Duitschland te werken.
Intc'uiijpei; het grootbedrijf werd
ïtnnj uitgekamd als de midden-
Zeker; de middenstand heeft ge
leden maar hij is relatief o+5ik
!mfv£.enk sN?g alüjd telt h'i een
400 000 bedrij ven m ons land en
nog altijd is bij deze bedrijven
een zesde deel van ons volk recht
streeks betrokken. Nog altijd héb-
na^ v 6en sterk?n. middenstand
Dat kunnen weinig landen r»r»ê
op \le' pogenblik nazeggen
Dit beteekent. dat weinig lander,
zoon groote economische? n
krach! bezitten als NederbmJ
De na-oorlogsche poffi® "*Ler
mag. wil zij een snellen j
opbouw van onze welvaart weder-
deren. dit grootevoorsL^™^
latenverloopen Wat d l PfJ
ons gedurende de LlS™
naast veel ellende j
den schoot wierrr h u Soeds in
een s'erken midd e* behoud van
een ioelbew' ?enstand- moel d"or
ntaatmhanoeii-i e economische en
ons i-.nd p J structuur van
gezor-e ®en goede politiek van
Sen%andeStertrSLng VEm P"
ooit reboden ns meer dan
Woensdag werd een belangrijke dag voor de vech1®"
betere sociaal-economische verhoudingen. Meer dan uizen
gevers en werknemers kwamen bijeen, allen ®end"chtl® f° in hei
lelijk van wil om den nieuwen tijd te doorbreken. Een 1
leven der zwoeger, voor een samenleving op den grondslag
het solidarisme.
houdt im. dat de stichting dooirde
regeering zal worden ge, aadpleegd
over op sociaal gebied te treffen
voorzieningen, alsmede dat oe
stichting ook eigener beweging
In de groote zaal van den over al dergelij'ke aangeiegenhede
.-,-1q r,,i o-x-hou wt.urc is van advies zal kunnen dienen
in ae giwjcc *---
Utrechtschen S.adsschouwburg
Woensdag een congres gehouden
van de stichting van den arbeid.
Onder de meer dan duizend aan
wezigen bevonden zich o.a de mi-
nister van sociale zaken, W. Drees
isier van wn'c -• Ik zou niet volledig zijn, wanneer
Het congres werd met een rede ik in dit verban(j geen melding
van mr. D. U. Stikker geopend maakte van het na-oorlogsche ver-
Het is bij mijn weten voor net -tQr»rjV«*>iHk-vakbewe-
itct lö «-fij
eerst im de historie, van ons land, veraiMe««""" ,u
dat er uit eigen initiatief een re- genmerk van den Nederlandschen
presentatieve bijeenkomst is belegd t ju;st door deze verdraag-
in groot formaat van de geongann- |aambeid konden wij erin slagen
seerde werkgevers en arbeidersbe j gemeenschappelijk front
weging in ons land. aldus spreker -
i"9an9 van 1 December a s
wordt de gemiddelde prijs voor
"®J'en belangrijk verlaagd. De
Sroole sigaren, die thans gemiddeld
per stuk kosten, zullen
kou o 15,5 Ct- per sluk 9aan
«osten. De goedkoopste soort ligt
aan op 8 en de duurste op 20 ct.
Cigarillos worden verlaagd tot ge
middeld 10 cl. per stuk, terwijl
„sprietjes", waarvan er 20 in een
rantsoen gaan, ten hoogste 5 d. per
stuk mogen kosten.
De prijs van kerftabak is op ge
middeld 52 cl. per 40 gram vast
gesteld De sigaretten zullen voor
lopig '60 ct. per pakje blijven De
*^aliteii van de ruwe tabak 1S
*°odanig, dat de Nederlandsche
abaksindustrie in staat is een
«eer goed product af ie leveren.
Medegedeeld door het K.N.M.I
te De Bilt.
Verwachting tot Vrijdagavond:
Matige wind tusschen West en
Zuid, meest nevelig of zwaar
kou-jfkt- Droog weer; iets
heuenXn?min8en te Rotterdam van
BaSlpn 11.30 uur.
w ''inricht ï*>tand 1 761,7 mm'
TemperatiM^' Z~W; kracht: 4
WeerStejoi, 1°° C.
komen tu.ssoh??,Peoatuur (voorge-
cn 8 uur 'iic.ipj. uur gisteren-
minimum: "morgen)9.0" C.;
Wat is de beteekenis, welke is
de waarde van deze bijeenkomst?
Het bewijst, dat de ewolutie der
denkbeelden op diit terrein in ons
vaderland zoo ver is gevorderd
dat verantwoordelijke persoonlijk!
heden uit kringen van werkgevers,
en arbeiders in gezamenlijk ver
band en niet meer, zoo als voor
heen. gescheiden uiting willen ge-
yen aan hun eenparig streven, om
in eendrachtige samenwerking en
in .nauwe relatie met de overheid
de sociale nooden van ons volks
bestaan te lenigen en de sociale
vraagstukken van den dag tot een
bevredigende oplossing te brengen
Ook voor den oorlog was er
overleg en veel goede wil van
weerskanten, maar tot gezamen
lijke manifestatie van de gemeen
schappelijk gevoelde verantwoor
delijkheid ten aanzien van ons
volksbestaan zooals wij deze
vandaag beleven en zooals deze
ook in het buitenland slenk de
aandacht trekt is het in het
verleden nog niet gekomen. Toen
Nederland in den oorlog betrokken
lufT?' ,Was de evolutie langzame
riln Ver gevorderd, dat men
fir?iX VO?r de werkelijke oodn-
dering groeiende toena-
In den aanivang poogden de
Duitschers het N.V.V. te winnen
voor de nationaal-socialistische ge
dachte. Toen dit inieit geluikte,
kwam Woudenberg aan bod.
Toen door de bezetting der con-
fessioneele arbeidersorganisatie? de
ware bedoeling om toch een ar-
bediisfront te maken, bleek, was dit
het signaal voor alle werkgevers,
die geen Nederlandsche arbeiders-
in organisatorisch verband meer
naast zich hadden, om te verkla
ren. dat zij met Woudenberg niet
wensch-ten samen te werken, omdat
zij in hem geen vertegenwoordiger
kónden zien van de bona fide ar
beidersbeweging in Nederland.
De opheffing van de werlkge-
verscentralen geschiedde daarna
prompt on 11 Augustus 1941.
Onder den oorlog drong ook bij
de enkele leidende werkgevers, die
voor den ooplo-g nog huiverig wa
ren, om do samenwerking op so
ciaal gebied uit te bouwen door.
dat in het gemeenschappelijk zclt-
doen met eigen verantwoorde-luK-
keici rniis-cihien de oplossing
voor de verhouding in ons land
tussehen kapitaal en arbeid.
Deze gedachte van zclf-doen, met
paritaire medezeggenschap en ais
consequentie daarvan bet b<^wtist
meedragen van verantwoordelijk
heid heeft geleid tot de .tichting
van den airbeid.
De stidhting van den arbeid wil
reen staat in den staat worden en
beseft, dat bil de belangrijkse pro
blemen. overheidstoezicht noodza
kelijk i(s en dat de macht van on
dernemers en arbeiders nooit mag
leiden tot uitbuiting van den con
sument
Het andere punt, dait werd ove
wogen, is het vraagstuk van de zgn.
medezeggenschap.
Er van uitgaande, dat medezeg
genschap van de arbeiders in het
beheer van de onderneming met
gevraagd wondt, wend eenheid van
inzicht, verkregen over de wen-
schelijkheid van een ruime verte
genwoordiging van de arbeider?-
vaktbeweging in het hoogste eco
nomische college, dat de regeering
ter zijde zal staan. Daarnaast over
de noodzakelijkheid, dat -op dit
terrein ook een aantal lagere pu
bliekrechtelijke organen moet wor
den gesticht."
In afwachting van een nader
door de regeering igewensoht over
leg omtrent den inhoud der stlch-
tingsacte, en de regeling van een
permanente samenwerking tus-
zehen overheid, werkgevers en ar-
heidprs?. is de regeerimz bereid de
cU-JMjntr rPpd,s aanstordw als aJ i
viseerend lichaam te erkennen. Dit
zaamneia ko.iucu wj ---=
als een gemeenschappelijk front
tegen den vijand op te treden, van
welke kleur of richting wij ook
mochten zijn en het is OP S
van deze eerbied voor elkandeJ®
overtuigingen, dat wij erin staagden
tot een waarlijke werkgemeenschap
te komen in de stichting
^Degenen, die dit alles opzij wUlen
zetten, miskennen óe diepe
nis van innerlijke leswaarden
en verliezen zich in opperv a g
ideologieën over eer&eid zond^
vofcaaid^rengtnu^maalmede
dat wij eenheid in verscheidenheid
Stellen boven een formeele een
heid zonder voldoenden inhoud.
Wordt dit wel voldoende beseft van
de zijde van degenen, die de zgn
eenheid ^vakbeweging voorstaan?
Of is het alleen maar een maents-
formatie tot najagen van maten-
eelc en politieke doeleinden, zon
der dat waarlijk eenheid wordt ge-
wenscht
Over de verhouding tusschen
werkgevers en arbeiders, vroeger
en nu, sprak vervolgens mr. M. G.
Levenbach, hoofdleeraar aan de
'emeente universiteit te Amster
dam In zijn academisch betoog
gaf hij een beeld van deze ver
houding in de laatste 100 jaar.
In de namiddagzitting van het
congres hield prof. mr. K. P. M-
Komme. voorzitter van het col
lege van rijksbemiddelaars, een
IJletctiVIC VelII lici, T
schijnsel van de eenheids-vakbewe-
ging. Verdraagzaamheid is een
voordracht over het onderwerp
.loonvorming".
Hij begon met te conatateeren.
dat de taak van het njkscoUege
alleen mogelijk en vmcktdiagf!e1
kon zijn, in samenwerking met
het bedrijfsleven.
De vaststelling van het loon
peil wordt bepaald door factoren,
die van een vrije keuze onahian-
keliik zijn. Het reeele loonpeil
wordt beheerscht door '"^ooden
van buiten. Het is o.a. afhankelijk
van onze gezamenlijke consumptie
mogelijkheid. Opvoering van de
productie is de motor tot verhoo-
|mg van het loonpeil De econo
mische wanorde, die de bezetter
ons heeft nagelaten, is van groote
beteekenis voor het algemeen
loonpeil. Het niveau van het loon
oeil rekening houdend met het
verschi1 in valuta, mag niet hooger
zijn dan in het concurreerende
buitenland. De export-mogelijk
heid is van doorslaggevend belang
De loonen moeten in elke bfdriJfs
tak in overeenstemming bllJy®n
met het landelijk loonpeil. Zoo-
iuist ziin er zestien bednjfu.aKKen
vastgesteld De algemeene lande-
Ske regeling is binnenkort te ver
wachten. Wel wordt het bednjfs-
Minister Van Schaik zal Vrij-
avond 9 uur voor de radio een
causerie houden over de „Ko-
lenvoorziening".
leven verzoent het college eemgea
tijd te gunnen.
Wat de loonen en prijzen betreft,
de regeering is het centrale orgaan.
Een blijvend centraal orgaan is
noodzakelijk, niet alleen s<: de
loonen, maar voor loonen en prij
zen samen. Bij de vaststelling van
de loonen 13 steeds een inzicht
noodig in de prijzen. Een beslis
sing ligt ook hier bij de regee
ring. Het college van rijksbemid
delaars is ook na l5_0ctob.eP1i"£g
van tijdelijken aard. De wettelijke
regeling van de bedrijfsorganisatie
is in voorbereiding.
De heer E. Kupers, tweede voor
zitter van de Stichting van den ar
beid en voorzitter van het Neae.
landsch verbond van vakvereni
gingen, sprak het slotwoord vrn
dit belangrijke en in opval end
prettige sfeer gehouden congres.
- m „.,Ll Java en het schijnt, dat hoofdza-
I -rol dfwircfann. hoeWGl
Wat de militaire situatie op Java
betreft, valt te melden dat te Ban
doeng nog steeds wordt gevochten.
np nlaats Oengaran is opnieuw
?onrrfen kruiser „Sussex" gebom-
bardeerd DeSdönesiërs verster
ken nog steeds hun troepen bij
Ambarawa. Zij kappen hoornen,
leggen mijnen en maken loopgra
ven in het Zuiden en Zuid-Westen.
De Britsche stellingen en het gein-
terneerdenkamp te Ambarawa
zijn door de Indonesiërs met gra-
naatvuur bestookt.
Te Soerabaja is het Goeban-ge-
bied tusschen de rivier en den
spoorweg zonder eenigen tegen
stand door de Britten bezet.
Intusschen spreekt een .,U.P."-
bericht reeds van de algeheele be
zetting van Soerabaja door de
Britten en meldt het over den
verderen toestand op Java o.a. bet
volgende: De Indonesische strijd-
krachten worden blijkbaar ten
zeerste gehandicapt door het ge
brek aan vrachtauto's, die nood
zakelijk zijn voor het aanbrengen
van versterkingen.
Dit tekort aan vervoermiddelen
wordt het sterkst gevoeld door het
Indonesische commando op West-
v - Y*- ,V V
C'
■ry '"s
f i vc 'v'
Vv - -JA' J
Een zeer recente foto van Z. H. Paus Plus XII. in een der laatste
nummers van het Amerikaansche weekblad „Life gepubliceerd. De
foïo word met speciaal verlcf door een fotograaf van het Am, B, C
gemaakt. De H. Vader in de kleine troonzaal.
men gruuwcuccpaw«v V"
Batavia niet zal doorgaan, hoewei
de agitatie en de troepenbewegin
gen in de buurt van de hoofdstad
op groote schaal voortduren. Vrou
wen en kinderen worden uit de
buiten de stad gelegen kampongs
geëvacueerd en hun plaats wordt,
naar bericht wordt, ingenomen
door mannen, die uit Midden-Java
per trein en auto zijn aangevoerd.
Het hoofdkwartier van het
„Vredesleger" te Batavia is over
geplaatst naar Serang in het ru
moerige Bantam, waar ook de
befaamde „Bantam-divisie" ter
sterkte van 3500 man, waarvan
ZOOO met vuurwapenen bewapend,
is geconcentreerd.
De nationalisten hebben nog
altijd de spoorwegen onder con-
tróle, hetgeen hun een waardevolle
manier van transport verzekert.
Ofschoon de Britsche autoriteiten
beweren da; zij de treinen inspec
teer en, geven zij toe dat het moge
lijk is. dat vrij aanzienlijke aan
tallen Indonesische troepen door
de contróle heen kunnen slippen.
Bij de gevechten rondom Amba
rawa hebben de Engelsehen het
fort Willem I veroverd, dat tijdens
de Japansehe bezetting één der
meest beruchte gevangenissen van
Java was Bij het bezetten van d-«t
fort vonden de Engelschen 50 ge
wonde Indonesiërs, alsmede een
aantal lijken van vermoorde Euro
peanen.
Soerabaja bezet.
Het geallieerde hoofdkwartier
te Batavia deelt mede, dat Soera
baja, de derde stad van Java, nu
volledig door de geallieerde troe
pen bezet is. Van de lucht uit
heeft men een evacuatie op groote
schaal van Indonesiërs uit de stad
waargenomen. De Indonesische
artillerie heeft het zwaar te ver
duren gehad.
Bandoeng nog nlat geca
pituleerd.
Het bericht omtrent de capitu
latie van Bandoeng blijkt voor
barig. De poging om tot wapen
stilstand te geraken was reeds
spoedig mislukt, daar de nationa-
nalisten niet konden instemmen
met de voorwaarden der geallieer
den, dat de Indonesiërs het resi
dentiegedeelte der stad op het
middaguur van den volgenden dag
moesten ontruimd hebben en dat
de Indonesische burgers geen en
kelen Britschen of Japanschen po<\
binnen 200 yards zouden mogen
naderen.
De Tweede Kamerleden dr H.
Brugmans en J. Bommer, beiden
behoorende tot de fractie der
S.D.A.P., hebben voor het Kamer
lidmaatschap bedankt. De kamer
zal nu candidaten stellen, waarna
de benoemingscommissie voor
leden van de Staten-Generaal tot
voorziening in de vacatures zsft
overgaan.
Op die bondsvergadering van des»
R.K. Bond van Kappersbedienden
te 's-Hertogenbosch is tot voorzate
ter benoemd de heer Franken td
Tilburg. De andere besuursfunctiefl
wierden verdeeld onder de boeren
Sturkenboom te Utrecht, Den BI,an*
ken te Eindhoven, Ploegmakers tx)
's-Hertogertbosch, Balk te Rottor*.
dam, Weesie te Breda en Vaa Roo»X,
1» Leiden.